TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
Khoa Khách sạn – Du lịch
BÀI THẢO LUẬN
PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG
Nhóm: 6
Lớp: 1961TLAW0111
Giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Vinh Hương
HÀ NỘI 2019
Bài tập 3:
Anh Minh lấy chị Hoa và có con chung là Khôi và Vĩ. Năm 2017 Khôi 25 tuổi,
đã đi làm và có thu nhập cao, còn Vĩ 8 tuổi. Do cuộc sống vợ chồng không hòa
thuận, vợ chồng anh đã ly thân. Khôi và Vĩ sống với mẹ, còn anh Minh sống với
cô bồ tên Lan. Ở quê anh Minh còn có một người cha là ông An và em ruột là
Nam. Đầu năm 2018, anh Minh về quê đón cha lên chơi, dọc đường hai cha con
anh bị tai nạn phải vào bệnh viện. Một ngày trước khi chết trong viện, anh Minh
có di chúc miệng trước nhiều người làm chứng là để lại toàn bộ tài sản của mình
cho Lan.Vài ngày sau đó, ông An cũng qua đời không để lại di chúc
Ngay khi tang lễ hoàn thành, cô Lan và chị Hoa có xô xát với nhau do tranh
chấp khi phân chia di sản. Biết tài sản chung của Minh và Hoa là 1 tỷ 8, tài sản
của ông An trị giá 900 triệu, anh ( chị) hãy :
1. Giúp họ giải quyết vụ việc trên ?
2. Chia di sản trong trường hợp Minh và ông An chết cùng thời điểm, anh
Minh có di chúc miệng trước nhiều người làm chứng là để lại ½ tài sản của
mình cho Lan, ông An không để lại di chúc ?
Trả lời
1. * Chia di sản thừa kế của Minh:
- Di sản của anh Minh trong khối tài sản chung là : (1 tỷ 8 )/2 = 900 ( triệu )
- Một ngày trước khi chết trong viện, anh Minh có di chúc miệng trước nhiều
người làm chứng là để lại toàn bộ tài sản của mình cho Lan → có di chúc. Về
nguyên tắc, nếu người chết để lại di chúc thì phải tôn trọng ý nguyện của người
chết và phân chia di sản. Tuy nhiên, theo Đ644 về người thừa kế không phụ
thuộc nội dung di chúc thì Hoa ( vợ ), Vĩ ( con chưa thành niên ), ông An ( bố đẻ
) vẫn được hưởng 2/3 một suất thừa kế theo luật nên TH này phải được giải
quyết như sau :
Giả sử chia theo Luật, hàng thừa kế thứ nhất của A là Hoa, Khôi, Vĩ, An
Một suất thừa kế theo pháp luật là : 900/4 = 225 ( tr )
2/3 một suất thừa kế theo pháp luật là : 2/3 × 225 = 150 ( tr )
→ Hoa = Vỹ = Ông An = 150 ( tr )
Số tiền này sẽ lấy từ phần tài sản mà Lan được hưởng
Như vậy, Lan sẽ được hưởng: 900 - 150×3 = 450 ( tr )
* Chia di sản thừa kế của ông An :
- Khối tài sản của ông An là : 900 + 150 = 1050 ( tr )
- Ông An chết không có di chúc nên di sản của ông phải được chia theo pháp
luật :
Hàng thừa kế thứ nhất của ông A gồm : Minh, Nam
Nhưng do Minh chết trước ông An vài ngày nên phần tài sản Minh được
hưởng sẽ chia cho con của Minh là Khôi và Vỹ .
→ Khôi + Vỹ = Nam = 1050/2 = 525 ( tr )
→ Khôi = Vỹ = 525/2 =262,5 ( tr )
2. Trường hợp Minh, ông An chết cùng thời điểm
* Chia di sản của ông An :
- Khối tài sản của ông An là : 900 ( tr )
- Ông An chết không để lại di chúc nên di sản của ông được chia theo pháp luật
như sau :
Hàng thừa kế thứ nhất của ông An gồm : Minh, Nam
Nhưng do Minh chết cùng thời điểm với ông An nên phần tài sản Minh được
hưởng sẽ chia cho con của Minh là Khôi và Vỹ
→ Khôi + Vỹ = Nam = 900/2 = 450 ( tr )
→ Khôi = Vỹ = 450/2 =225 ( tr )
* Chia di sản của Minh :
- Khối tài sản của Minh là : (1 tỷ 8 ) /2 = 900 ( tr )
- Anh Minh có di chúc miệng trước nhiều người làm chứng là để lại ½ tài sản
của mình cho Lan, ½ tài sản còn lại không được định đoạt trong di chúc nên sẽ
chia theo pháp luật :
Giả sử chia theo di chúc , Lan có : ½ × 900 = 450 ( tr )
½ tài sản còn lại chưa được định đoạt nên chia theo pháp luật : Hoa = Khôi =
Vỹ = 450/3 = 150 ( tr )
(1)
- Tuy nhiên, Hoa và Vỹ đồng thời là đối tượng được hưởng thừa kế không phụ
thuộc nội dung di chúc ( Đ644 ). Theo quy định, họ được hưởng ít nhất 2/3 suất
của một người thừa kế .
1 suất thừa kế theo pháp luật là : 900/3 = 300 ( tr )
→ Hoa = Vỹ = 2/3 ×300 = 200 ( tr )
(2)
- So sánh ( 1 ) và (2 ) → ( 1 ) < ( 2 )
→ Hoa = Vỹ = 200 ( tr )
Khôi = 150 ( triệu )
Lan = 900 - 200×2 – 150 = 350 ( tr )
Bài tập 4 :
Anh Vinh và chị Hằng là vợ chồng có tài sản chung là 950 triệu đồng. Họ có 2
con là Phú ( sinh năm 1996, bị liệt đã nhiều năm ) và Phúc ( sinh năm 2001 ).
Đầu năm 2017, anh Vinh bị bỏng nặng. Tưởng mình không qua khỏi, ngày
10/01/2017 anh Vinh lập di chúc miệng trước nhiều người làm chứng là để lại
2/3 tài sản cho bé Na ( con gái riêng với người yêu cũ, 8 tuổi ) , 1/3 tài sản cho
Bách là cháu ruột. Sau đó anh Vinh đã ra viện và khỏe mạnh bình thường. Ngày
20/5/2017 anh Vinh gặp tai nạn giao thông chết đột ngột .
1. Hãy chia di sản thừa kế trong trường hợp trên ?
2. Giả sử anh Vinh chết cuối tháng 1/2017, sau khi điều trị bỏng trong Viện 20
ngày , việc chia thừa kế có gì khác ?
Trả lời
Di sản của anh Vinh trong khối tài sản chung là :950/2 = 475 ( tr )
1. Do thời điểm anh Vinh chết là ngày 20/5/2017 sau thời điểm có di chúc
miệng ngày 10/01/2017 hơn 3 tháng, mà anh Vinh vẫn khỏe mạnh bình thường ,
do đó di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ ( Theo Đ629 ).
Vì anh Vinh chết đột ngột không có di chúc nên tài sản sẽ được chia theo pháp
luật :
Hàng thừa kế thứ nhất gồm : chị Hằng ( vợ ), Phú, Phúc ( con trai ), Na ( con
riêng với người yêu cũ )
→ Hằng = Phúc = Phú = Na = 475/4 = 118, 75 ( tr )
2. Anh Vinh chết cuối tháng 1/2017, tức là chết trong khoảng thời gian 3 tháng
sau khi có di chúc miệng.
TH1: Di chúc của anh Vinh được người làm chứng ghi chép lại cùng ký tên
hoặc điểm chỉ và được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng
thực xác nhận chữ kí hoặc điểm chỉ của người làm chứng trong vòng 5 ngày
làm việc
→ Di chúc miệng của anh Vinh có hiệu lực
Về nguyên tắc, nếu người chết để lại di chúc thì phải tôn trọng ý nguyện của
người chết và phân chia di sản. Tuy nhiên, trong trường hợp này, Hằng , Phúc,
Phú, Na là đối tượng được hưởng thừa kế bắt buộc không phụ thuộc vào nội
dung di chúc là 2/3 một suất thừa kế theo luật nên trường hợp này phải được
giải quyết như sau :
- Di sản của anh Vinh là : 950/2 = 475 ( tr )
Một suất thừa kế theo pháp luật là : 475/4 = 118,75 ( tr )
→ Hằng = Phú = Phúc = 118,75 × 2/3 = 79,16 ( tr )
→ Na và Bách chỉ được hưởng : 475 – 79,16×3 = 237,52 ( tr )
→ Tài sản thừa kế của Na là : 2/3× 237,52 = 158,3467 ( tr )
→ Tài sản thừa kế của Bách là : 1/3 × 237,52 = 79,173 ( tr )
TH2: Di chúc miệng của anh Vinh không được người làm chứng ghi chép kí
tên, điểm chỉ hoặc trong vòng 5 ngày kể từ 10/1/2017 không được công chứng
viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ kí hoặc điểm chỉ
làm chứng → Di chúc miệng của anh Vinh không hợp pháp
→ Di sản thừa kế của anh Vinh được chia theo pháp luật như sau :
- Hàng thừa kế thứ nhất gồm : chị Hằng, Phú, Phúc, bé Na
→ Hằng = Phúc = Phú = Na = 475/4 =118,75 ( tr )