MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN QUẢN LÝ TIỀN LƯƠNG
TẠI XÍ NGHIỆP KHẢO SÁT XÂY DỰNG ĐIỆN I
I. PHƯƠNG HOÀN THIỆN QUẢN LÝ TIỀN LƯƠNG TẠI XÍ NGHIỆP
Tiền lương là nguồn thu nhập chủ yếu từ quá trình lao động của người lao
động, là phương tiện để duy trì sự tồn tại và phát triển của bản thân cũng như
gia đình họ. Do đó, đối với người lao động thì tiền lương có vai trò hết sức
quan trọng là duy trì cuộc sống. Hơn nữa, tiền lương còn thể hiện vị trí, chức
năng, nhiệm vụ của con người trong xã hội cũng như ở gia đình. Vì vậy, đối với
bất kỳ doanh nghiệp nào, vấn đề trả lương cho người lao động sao cho hiệu
quả nhất là rất quan trọng, quyết định đến sự thành bại của công tác quản trị
nguồn nhân lực trong doanh nghiệp. Tiền lương là động lực mạnh nhất thúc
đẩy con người làm việc hăng say, sáng tạo, nâng cao năng suất chất lượng
công việc, vì vậy trả lương cho người lao động phải mang tính hiệu quả, tính
công bằng, đánh giá đúng đắn khả năng làm việc của người lao động do đó
phải tính đúng, tính đủ khi trả lương.
Là một doanh nghiệp nhà nước do đó mà công tác tổ chức tiền lương của xí
nghiệp phải dựa vào sự hướng dẫn và quy định của các cơ quan lãnh đạo và
Chính phủ. Hơn nữa, công tác quản lý tiền lương tại xí nghiệp tuy đã có sự điều
chỉnh song vẫn còn có những thiếu sót cần phải hoàn thiện, cần phải có những
biện pháp cụ thể nhằm hoàn thiện hơn nữa quản lý tiền lương tại xí nghiệp.
1. Sắp xếp bố trí sử dụng lao động
Việc sắp xếp bố trí sử dụng lao động sao cho có hiệu quả, phù hợp với đặc
điểm ngành nghề kinh doanh và tình hình tổ chức sản xuất của xí nghiệp là hết
sức quan trọng, nó ảnh hưởng trực tiếp đến công tác tổ chức lao động tiền
lương của xí nghiệp.
Cần phải có những giải pháp nhằm sửa đổi bổ sung, hoàn thiện cơ cấu bộ
máy, cơ cấu lao động sao cho tối ưu nhất, đáp ứng được yêu cầu của sự phát
triển doanh nghiệp do đó cần phải sắp xếp lại bộ máy một cách hợp lý theo
chức năng, nhiệm vụ, sắp xếp lại toàn bộ lao động trong xí nghiệp xuất phát từ
yêu cầu của từng công việc, đề ra yêu cầu về số lượng và chất lượng và cán bộ
cho từng chức danh cho mỗi đơn vị.
Chú trọng công tác tuyển dụng lao động có chất lượng. Ngay từ đầu phải
quán triệt việc tuyển cán bộ lao động vào xí nghiệp vào xí nghiệp, nên tổ chức
các cuộc thi tuyển nhằm lựa chọn những người có khả năng, có trình độ
chuyên môn và tinh thần làm việc cao, hiệu quả, sử dụng được máy móc, trang
thiết bị hiện đại, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của quá trình sản xuất kinh
doanh. Cần tuyển chọn những người thích hợp, đủ tiêu chuẩn và điều kiện vào
vị trí của bộ máy tổ chức, đó phải là những người có đức, có đủ khả năng làm
lãnh đạo.
Công tác đề bạt, bố trí cán bộ xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ sản xuất kinh
doanh của xí nghiệp và các đơn vị, vì việc mà xếp người chứ không vì người mà
xếp việc.
Tinh giản bộ máy quản lý theo hướng gọn nhẹ và hiệu qủa, giải quyết được
các vấn đề chồng chéo chức năng nhiệm vụ, giảm bớt các bộ phận không cần
thiết, các bộ phận làm việc kém hiệu quả. Kết hợp với phương án bố trí việc
làm hoặc chuyển công tác cho những người bị miễm nhiệm sang làm việc khác.
Quan tâm khuyến khích và tạo điều kiện cho cán bộ lãnh đạo và cán bộ công
nhân viên đi học tập về chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ, vi tính....
Tổ chức các đợt tham quan học tập trong và ngoài nước, các đợt tập huấn
ngắn hạn để nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ. Đặc biệt là phải chú trọng đến
công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đương nhiệm, công tác quy hoạch và đào
tạo cán bộ kế cận.
Phải đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật như xây dựng chủ sở, mua sắm máy
móc, thiết bị hiện đại đáp ứng yêu cầu ngày một cao của quá trình sản xuất
kinh doanh.
2. Hoàn thiện việc đánh giá và xây dựng cấp bậc công việc
Cấp bậc công việc là chỉ tiêu phản ánh trình độ lành nghề của cán bộ công
nhân viên, nó có liên quan chặt chẽ với mức độ phức tạp của công việc. Để
đánh giá mức độ phức tạp của công việc thì thông qua việc phân tích từng yếu
tố ảnh hưởng đến độ phức tạp của công việc, đánh giá mức độ của các yếu tố
này bằng điểm. Trên cơ sở cho điểm các yếu tố phản ánh mức độ phức tạp của
các chức danh mà xác định cấp bậc công việc từ đó làm căn cứ để xác định hệ
số tiền lương. Hay nói cách khác, việc phân hạng cấp bậc công việc có ý nghĩa
và ảnh hưởng rất lớn đến công tác tiền lương và là căn cứ để sắp xếp bố trí lao
động vào đúng công việc, đúng trình độ của bản thân họ. Đồng thời nó cũng
phản ánh việc trả lương theo mức độ phức tạp của công việc, tạo điều kiện cho
việc trả lương theo đúng chất lượng lao động.
Cần phải xác định cấp bậc công việc cho từng khâu một cách đúng đắn để
trả lương cán bộ công nhiên đúng chất lượng và điều kiện lao động khi họ
hoàn thành một công việc nhất định. Hoàn thiện việc xây dựng cấp bậc công
việc còn có tác dụng quan trọng trong công tác xây dựng kế hoạch lao động
đặc biệt là việc tuyển dụng, đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ
công nhân viên.
Có thể xác định công việc bằng phương pháp đánh giá độ phức tạp công việc
thông qua việc phân tích những yếu tố ảnh hưởng, đánh giá mức độ ảnh
hưởng các yếu tố này bằng cách cho điểm. Dựa vào bảng điểm mẫu, tiến hành
cho điểm theo mẫu dựa vào yếu tố đánh giá mức độ phức tạp, tổng hợp số
điểm đạt được rồi so sánh, xác định bậc tương ứng.
- Trước hết chia quá trình lao động thành các phần có gắn các chức năng
tương ứng. Tính chất phức tạp của công việc là do sự kết hợp của nhiều chức
năng khác nhau tuỳ theo đối tượng lao động và tư liệu lao động được sử dụng,
đòi hỏi kiến thức và kỹ năng khác nhau. Các chức năng đó được so sánh với
nhau để xác định mức độ phức tạp của công việc.
- Xác đinh mức độ phức tạp của từng chức năng bằng cách cho điểm. Điểm
là đơn vị tính quy ước, số điểm thể hiện mức độ phức tạp của từng chức năng.
Mỗi chức năng được chia làm ba mức độ khác nhau: Đơn giản – trung bình –
phức tạp, với mỗi mức độ thực hiện cho điểm từ tối thiểu đến tối đa.
- Quy định tổng số điểm của các mức độ phức tạp, của các chức năng và cho
điểm với yếu tố tinh thần theo điểm mẫu.
- Căn cứ vào tổng số điểm của từng công việc để chuyển từ điểm sang bậc,
căn cứ vào hệ số cấp bậc công việc để trả lương cho người lao động theo đúng
chất lượng công việc.
3. Hoàn thiện công tác chia lương cho người lao động
Ngoài những căn cứ trả lương như trên, ta còn thêm hệ số đánh giá chất
lượng hiệu quả công tác (K) như sau:
Có 3 mức: Mức A (K=1,2)
Mức B (K=1)
Mức C (K=0,8)
Giải pháp này tập chung vào việc đánh giá hiệu quả công tác qua bảng tiêu
chuẩn đánh giá hiệu qủa công tác của từng người lao động. Mức hoàn thành
khối lượng, nhiệm vụ, hiệu quả công tác đánh giá qua đơn vị bình xét gắn với
thi đua hàng tháng và mức hoàn thành doanh số của từng công việc như sau:
* Đối với cán bộ quản lý, hệ số A, B, C được xác định dựa vào tiêu chuẩn sau:
Dựa vào mức độ thực hiện về thời gian làm việc, khả năng giải quyết công việc,
đưa ra các quyết định quản lý, tham mưu cho các quyết định quản lý, độ chính
xác trong các quyết định quản lý, tỷ lệ đúng sai của quyết định. Trong đó còn cả
chức năng tiếp thu và truyền đạt cho mọi người.
- Mức A: Hoàn thành suất sắc khối lượng công việc, hiệu quả phải đảm bảo
các tiêu chuẩn sau:
+ Đảo bảo đủ số giờ làm việc
+ Các quyết định quản lý có độ chính xác, hợp lý và hiệu quả
+ Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và chức năng được giao
+ Có nhiều đóng góp trong quá trình quản lý
- Mức B: Hoàn thành tốt khối lượng, nhiệm vụ có chất lượng và hiệu quả khá
phải đảm bảo các tiêu chuẩn sau:
+ Đảm bảo đủ số giờ làm việc
+ Các quyết định quản lý phải tương đối chính xác, hợp lý
+ Hoàn chức năng, nhiệm vụ được giao
+ Có sáng kiến trong quản lý
- Mức C: Mức hoàn thành khối lượng, hiệu qủa trung bình, phải đảm bảo các
tiêu chuẩn sau:
+ Đảm bảo đủ số giờ làm việc.
+ Có quyết định quản lý ở mức trung bình
+ Hoàn thành các chức năng và nhiệm vụ ở mức trung bình
* Đối với bộ phận trực tiếp sản xuất kinh doanh
- Mức A: Hoàn thành khối lượng nhiệm vụ được giao, chất lượng hiệu quả
cao phải đảm bảo các yếu tố sau:
+ Đảm bảo đủ số giờ làm việc
+ Có nhiều ý kiến đóng góp cho lãnh đạo
+ Chấp hành nội quy, quy chế lao động sản xuất
- Mức B: Hoàn thành khối lượng công việc, nhiệm vụ có chất lượng và hiệu
quả khá cao:
+ Đảm bảo đủ số giờ làm việc
+ Có nhiều ý kiến đóng góp cho lãnh đạo
- Mức C: Mức hoàn thành khối lượng, nhiệm vụ, hiệu quả trung bình
+ Đảm bảo đủ số giờ làm việc
+ Chấp hành đầy đủ quy chế lao động sản xuất.
II. KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN QUẢN LÝ TIỀN LƯƠNG TẠI XÍ
NGHIỆP KHẢO SÁT XÂY DỰNG ĐIỆN I
1. Đối với xí nghiệp
1.1. Trong công tác lập kế hoạch tiền lương của xí nghiệp
Xí nghiệp cần lựa chọn phương pháp xác định quỹ tiền lương và thu nhập
đúng đắn sẽ thúc đẩy hiệu quả sản xuất, xác định đúng và đủ chi phí của lao
động và trả lương đúng giá trị của nó.
Việc tính toán tiền lương phải tính đúng và đủ các yếu tố đầu vào của sản
xuất song phải đảm bảo tính mềm dẻo cho phù hợp với cơ chế thị trương phù
hợp với những điều tiết hết sức nhạy cảm quan hệ cung cầu về sức lao động.