BÀI GIẢNG: CƠ NĂNG – SỰ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
CHUYÊN ĐỀ: CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN
MÔN: VẬT LÍ LỚP 10
CÔ GIÁO: NGUYỄN THỊ LOAN – GV TUYENSINH247.COM
A – LÍ THUYẾT
I. Cơ năng
- Vật có cơ năng khi vật có khả năng thực hiện công.
- Cơ năng của vật bằng tổng động năng và thế năng của vật: W Wd Wtn
II. Cơ năng của vật được đặt trong trọng trường
a) Cơ năng trong trọng trường:
W Wd Wt
1 2
mv mgz
2
b) Sự bảo toàn cơ năng
Xét vật m di chuyển từ M đến N trong trọng trường (vật chỉ chịu tác dụng của trọng lực)
Công của trọng lực: A WtM WtN mgzM mgzN
Mặt khác công của trọng lực: A WdN WdM
1 2 1 2
mvN mvM
2
2
Suy ra: WtM WtN WdN WdM WtM WdM WtN WdN
→ Cơ năng tại M bằng cơ năng tại N: WM WN
→ Cơ năng được bảo toàn.
III. Cơ năng của vật chịu tác dụng của lực đàn hồi:
Nếu vật chỉ chịu tác dụng của lực đàn hồi. Cơ năng của vật:
W Wd Wdh
1 2 1
mv k .l 2
2
2
Xét vật chuyển động từ vị trí có độ biến dạng l1 l2
Công của lực đàn hồi: A Wdh1 Wdh 2
1
1
1
k .l12 k .l22
2
2
Truy cập trang để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn – Anh –
Sử - Địa – GDCD tốt nhất!
Mặt khác công của lực đàn hồi: A Wd 2 Wd 1
1 2 1 2
mv2 mv1
2
2
Suy ra: Wdh1 Wdh 2 Wd 2 Wd1 Wdh1 Wd1 Wdh 2 Wd 2 W1 W2
→ Cơ năng được bảo toàn.
Chú ý:
+ Nếu vật chỉ chịu tác dụng của trọng lực, lực đàn hồi thì cơ năng của vật sẽ được bảo toàn.
+ Nếu có lực ma sát, lực cản, lực kéo, … thì cơ năng không được bảo toàn.
B – BÀI TẬP
Bài 1: Một vận động viên nặng 650N thả mình rơi tự do từ cầu nhảy ở độ cao 10m xuống nước. Lấy g =
10m/s2, vận tốc của người đó ở độ cao 5m so với mặt nước và khi chạm nước là:
A. 10m/s; 14,14m/s
B. 5m/s; 10m/s
C. 8m/s; 12,2m/s
D. 8m/s; 11,6m/s
Hướng dẫn giải:
Khối lượng của vận động viên: m
P 650
65kg
g 10
Chọn mốc thế năng tại mặt nước.
+ Tại vị trí có độ cao 10m so với mặt nước (z1 = 10m):
W1 Wd1 Wt1 0 mg.z1 650.10 6500 J
+ Tại vị trí có độ cao 5m so với mặt nước (z2 = 5m):
W2 Wd 2 Wt 2
1 2
1
mv2 mg.z2 .65.v22 650.5 32,5.v22 3250 J
2
2
Vì cơ năng được bảo toàn nên:
W1 W2 6500 32,5.v22 3250 v2 10m / s
+ Tại vị trí mặt nước (z3 = 0):
W3 Wd 3 Wt 3
1 2
1
mv3 0 .65.v32 32,5.v32 J
2
2
Vì cơ năng được bảo toàn nên:
W3 W1 32,5.v32 6500 v3 10 2 14,14m / s
Chọn A.
Bài 2: Một vật có khối lượng 200g được thả rơi tự do từ vị trí có thế năng bằng 40J, bỏ qua mọi ma sát,
lấy g = 10m/s2. Tính độ cao và vận tốc của vật khi:
a) Động năng bằng thế năng
b) Động năng bằng 3 lần thế năng.
Hướng dẫn giải:
2 Truy cập trang để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn – Anh –
Sử - Địa – GDCD tốt nhất!
Chọn mốc thế năng tại mặt đất.
Tại vị trí thả vật:
W1 Wd 1 Wt1 0 mgz1 40 J z1
40
40
20m
mg 0, 2.10
a) Tại vị trí động năng bằng thế năng:
Wd 2 Wt 2
W2 2.Wt 2 W2 2.mgz2
W2 Wd 2 Wt 2
→ Độ cao của vật: z2
W2
W
40
1
10m
2mg 2mg 2.0, 2.10
Wd 2 Wt 2
1
W2 2.Wd 2 W2 2. mv22 40 0, 2.v22 v2 14,14m / s
Có:
2
W2 Wd 2 Wt 2
b) Tại vị trí động năng bằng ba lần thế năng:
W3 4.Wt 3 1
Wd 3 3Wt 3
4
W3 Wd 3 Wt 3 W3 .Wd 3 2
3
Từ (1) suy ra: W3 4.mgz3 z3
W3
40
5m
4mg 4.0, 2.10
3W3
4 1
2
3.40
Từ (2) suy ra: W3 . m.v32 W3 mv32 v3
17,32m / s
3 2
3
2m
2.0, 2
3
Truy cập trang để học Toán – Lý – Hóa – Sinh – Văn – Anh –
Sử - Địa – GDCD tốt nhất!