ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
KHOA TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
(TÀI CHÍNH CÔNG)
----------
BÀI TIỂU LUẬN
Đề tài:Từ những tác động của quy luật giá trị tới nền kinh tế,
với những hiện tượng buôn lậu, trốn thuế, hàng giả hàng kém
chất lượng. Đưa ra những giải pháp khắc phục.
Nhóm 1-Lớp 1919MLNP02111
Thành viên nhóm 1:
Nguyễn Thị Vân Anh
Đỗ Quốc Anh
Trịnh Hải Anh
Phạm Thị Vân Anh
Nguyễn Hồng Anh
Nguyễn Thị Mai Anh
Lê Quỳnh Anh
Nguyễn Thị Lan Anh
Nguyễn Thy Anh
Nguyễn Tú Anh
Đàm Ngọc Ánh
Tăng Thị Quỳnh Chi
Lời mở đầu
Sản xuất hàng hoá chịu sự tác động của nhiều quy luật kinh tế như: quy luật giá trị,
quy luật cung - cầu, quy luật lưu thông tiền tệ, quy luật cạnh tranh… Nhưng vai
trò cơ sở cho sự chi phối nền sản xuất hàng hoá thuộc về quy luật giá trị. Do đó mà
ở đâu có sản xuất và trao đổi hàng hoá thì ở đó có sự xuất hiện của quy luật giá
trị. Mọi hoạt động của các chủ thể kinh tế trong sản xuất và lưu thông hàng hoá
đều chịu sự tác động của quy luật này. Tuy nhiên quy luật giá trị là nguyên nhân
chính dẫn đến khủng hoảng kinh tế chu kỳ, phân hoá giàu nghèo, những cuộc cạnh
tranh không lành mạnh dẫn đến những hiện tượng xấu như: Buôn lậu, trốn thuế,
hàng giả, hàng kém chất lượng,… Chính vì thế cúng ta cần nghiên cứu về quy luật
giá trị để tìm hiểu vai trò, tác động đến nền kinh tế cũng như những mặt trái của
nó trong thời kỳ kinh tế thị trường của nước ta hiện nay.
PHẦN 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUY LUẬT GIÁ TRỊ VÀ TÁC ĐỘNG CỦA
QUY LUẬT GIÁ TRỊ
I. Khái niệm, nội dung và yêu cầu quy luật giá trị
1. Khái niệm quy luật giá trị
Quy luật giá trị là quy luật kinh tế cơ bản nhất của sản xuất và trao đổi hàng hoá.
Chừng nào còn sản xuất và trao đổi hàng hoá thì chừng đó còn quy luật giá trị.
2. Nội dung và yêu cầu của quy luật giá trị
• Nội dung của quy lật giá trị
Quy luật giá trị là quy luật kinh tế căn bản của sản xuất và lưu thông hàng
hóa, ở đâu có sản xuất và trao đổi hàng hoá thì ở đó có sự tồn tại và phát huy
tác dụng của quy luật giá trị.
•
Yêu cầu của quy luật giá trị
Yêu cầu chung của quy luật giá trị: việc sản xuất và trao đổi hàng hóa phải
dựa trên cơ sở hao phí lao động xã hội cần thiết.
Trong kinh tế hàng hóa, mỗi người sản xuất tự quyết định hao phí lao động cá
biệt của mình, nhưng giá trị của hàng hóa không phải được quyết định bởi hao
phí lao động cá biệt, mà bởi hao phí lao động xã hội cần thiết. Vì vậy, người
sản xuất phải điều chỉnh sao cho hao phí lao động cá biệt phù hợp mức chi phí
mà xã hội chấp nhận được. Trong lưu thông, quy luật giá trị thể hiện ở giá cả
thị trường. Hàng hóa nào nhiều giá trị thì giá cả của nó sẽcao và ngược lại.
Ngoài ra, trên thị trường, giá cả còn bịảnh hưởng bởi các nhân tố: cạnh tranh,
sức mua của đồng tiền, cung cầu. Sự tác động này làm cho giá cả tách rời giá
trị và lên xuống xoay quanh trục giá trị của nó..
+ Thứ nhất, theo quy luật này, sản xuất hàng hóa được thực hiện theo hao phí
lao động xã hội cần thiết, nghĩa là cần tiết kiệm lao động (cả lao động quá khứ
và lao động sống) nhằm: đối với một hàng hóa thì giá trị của nó phải nhỏ hơn
hoặc bằng thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất ra hàng hóa đó, tức là
giá cả thị trường của hàng hóa
+ Thứ hai, trong trao đổi phải tuân theo nguyên tắc ngang giá, nghĩa là phải
đảm bảo bù đắp được chi phí chí người sản xuất (tất nhiên chi phí đó phải dựa
trên cơ sở thời gian lao động xã hội cần thiết, chứ không phải bất kỳ chi phí cá
biệt nào) và đảm bảo có lãi để tái sản xuất mở rộng.
Ví dụ
+ Người thứ nhất có thời gian lao động cá biệt< thời gian lao động xã hội cần
thiết, thực hiện tốt yêu cầu của quy luật giá trị, nên thu được lợi nhuận nhiều
hơn lợi nhuận trung bình.
+ Người thứ hai có thời gian lao động cá biệt = thời gian lao động xã hội cần
thiết, thực hiện đúng yêu cầu của quy luật giá trị, nên họ thu được lợi nhuận
trung bình.
+ Người thứ ba có thời gian lao động cá biệt > thời gian lao động xã hội cần
thiết, vi phạm yêu cầu của quy luật giá trị nên bị thua lỗ.
II. Tác động của quy luật giá trị tới nền kinh tế
1. Điều tiết sản xuất và lưu thông hàng hoá
a. Điều tiết sản xuất hàng hoá
-Khái niệm: Điều tiết sản xuất tức là điều hòa, phân bổ các yếu tố sản xuất giữa
các ngành, các lĩnh vực của nền kinh tế.
-Tác động này của quy luật giá trị thông qua sự biến động của giá cả hàng hóa trên
thị trường dưới tác động của quy luật cung cầu, cụ thể:
• Khi cung nhỏ hơn cầu, giá cả của hàng hóa đó sẽ cao hơn giá trị, hàng hóa bán
chạy, lãi caothì người sản xuất sẽ đổ xô vào ngànhấy. Do đó, tư liệu sản xuất và
sức lao động được dịch chuyển vào ngành ấy tănglên.
•
Ngược lại,khi cung ở một ngành nào đó vượt quá cầu, giá cả của hàng hóa sẽ
giảm xuống, hàng hóa bán không chạy và có thể dẫn đến lỗ vốn. Tình hình này
bắt buộc người sản xuất phải thu hẹp quy mô sản xuất hoặc lại chuyển sang
đầu tư vào ngành có giá cả hàng hóa cao hơn.
-Cung và cầu tạm thời cân bằng, giá cả trùng hợp với giá trị. Bề mặt kinh tế lúc
này người ta gọi là “bãohòa”.Tuy nhiên nền kinh tế luôn luôn vận động, do đó
quan hệ giá cả và cung cầu cũng thường xuyên biến động liên tục.
- Như vậy, sự tác động trên của quy luật giá trị đã dẫn đếnsự di chuyển sức lao
động và tư liệu sản xuất giữa các ngành sản xuất khác nhau. Đây là vai trò điều tiết
sản xuất của quy luật giá trị.
b. Điều tiết lưu thông hàng hoá
-Điều tiết lưu thông của quy luật giá trị cũng thông qua giá cả trên thị trường. Sự
biến động của giá cả. Sự biến động của giá cả thị trường cũng có tác dụng thu hút
luồng hàng từ nơi giá cả thấp sang nơi giá cả cao, do đólàm cho lưu thông hàng
hóa thông suốt. Nhưng đồng thời cũng là nguyên nhân gây ra hiện tượng trốn thuế,
buôn lậu,…
=>Nhưvậy, sự biến động của giá cả trên thị trường không những chỉ rõ sự biến
động về kinh tế, mà còn có tác dụng điều tiết nền kinh tế hàng hóa.
VD: Trong những năm gần đây Việt Nam vươn lên đứng đầu thế giới về xuất khẩu
gạo do các yếu tố: Lũ lụt xảy ra nhiều ở các nước Đông Nam Á, giảm nguồn cung
trong ngắn hạn, bên cạnh đó giá gạo xuất khẩu ở Ấn Độ tăng lên, sản lượng gạo
hạt dài ở Mỹ giảm 20-30%, Khu vực Nam Mỹ thiếu nước do hệ thống La NiNa.
Từ đó cung gạo trên thế giới bị thiếu hụt, nhiều nước muốn nhập khẩu gạo. Giá
gạo được đảy lên cao, nhà đầu tư sẽ chuyển gạo từ nơi giá thấp đến nơi giá cao.
Làm cho lưu thông hàng hóa thông suốt.
2. Kích thích cải tiến kỹ thuật, hợp lý hoá sản xuất, tăng năng suất lao động,
thúc đẩy lực lượng sản xuất xã hội phát triển.
Trong nền kinh tế hàng hóa, mỗi người sản xuất hàng hóa là một chủ thể kinh tế
độc lập, tự quyết định hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Nhưng do điều
kiện sản xuất khác nhau nên hao phí lao động cá biệt của mỗi người khác nhau,
người sản xuất nào có hao phí lao động cá biệt nhỏ hơn hao phí lao động xã hội
của hàng hóa ở thế có lợi, sẽ thu được lãi cao. Người sản xuất nào có hao phí lao
động cá biệt lớn hơn hao phí lao động xã hội cần thiết sẽ ở thế bất lợi , lỗ vốn. Để
giành lợi thế trong cạnh tranh và tránh nguy cơ vỡ nợ, phá sản, họ phải hạ thấp hao
phí lao động cá biệt của mình , sao cho bằng hao phí laođộng xã hội cần thiết.
Muốn vậy, họ phải luôn tìm cách cải tiến kỹ thuật, cải tiến tổ chức quản lí, thực
hiện tiết kiệm chặt chẽ, tăng năng suất lao động. sự cạnh tranh quyết liệt càng thúc
đẩy quá trình này diễn ra mạnh mẽ hơn, mang tính xã hội. Kết quả là lực lượng
sản xuất xã hội được thúc đẩy phát triển mạnh mẽ.
VD: Những năm gần đây cùng với sự phát triển khoa học công nghệ, xuất hiện
phương thức kinh doanh trên nền tảng phát triển của internet kết nối vạn vật, dữ
liệu lớn, điện toán đám mây... với sức cạnh tranh vượt trội. Từ đó nhiều doanh
nghiệp ở Việt Nam kịp thời nắm bắt công nghệ để đổi mới sáng tạo. Theo Tiến sĩ
Huỳnh Thanh Điền:"nếu còn kinh doanh theo phương thức truyền thống sẽ có
nguy cơ rời khỏi thị trường".
3. Thực hiện sự lựa chọn tự nhiên và phân hoá người sản xuất hàng hoá thành
người giàu, người nghèo.
Quá trình cạnh tranh theo đuổi giá trị tất yếu dẫn đến kết quả là: những người có
điều kiện sản xuất thuận lợi, có trình độ, kiến thức cao, trang bị kỹ thuật tốt nên có
hao phí lao động cá biệt thấp hơn hao phí lao động xã hội cần thiết, nhờ đó phát
tài, giàu lên nhanh chóng, Họ mua sắm thêm tư liệu sản xuất, mở rộng sản xuất
kinh doanh. Ngược lại, những người không có điều kiện thuật lợi, làm ăn kém cỏi,
hoặc gặp rủi ro trong kinh doanh nên bị thua lỗ dẫn đến phá sản trở thành nghèo
khó.
Theo V.Leenin: Bàn về cái gọi là vấn đề thị trường, có viết: “ Mỗi người sản xuất
riêng biệt , cho lợi ích riêng của mình, không phụ thuộc vào nhà sản xuất khác. Họ
sản xuất cho thị trường, nhưng dĩ nhiên không người nào trong số họ biết được
dung lượng của thị trường. Mối quan hệ như vậy giữa nhứng người sản xuất riêng
rẽ, sản xuất cho một thị trường chung, thì gọi là cạnh tranh. Dĩ nhiên trong những
điều kiện ấy, sự thăng bằng giữa sản xuất và tiêu dùng chỉ có thể có được sau
nhiều lần biến động. Những người khéo léo hơn, tháo vát hơn và có sức lực sẽ
ngày trở nên lớn mạnh nhờ những biến động ấy, còn những người yếu ớt, vụng về
thì sẽ bị sự biến động đó đè bẹp. Một vài người trở nên giàu có, còn quần chúng
trở nên nghèo đói… Kết cục là những người sản xuất bị phá sản mất hết tính chất
độc lập về kinh tế của họn và trở thành công nhân làm thuê trong công xưởng đa
mở rộng của đối thủ tốt số của họ.”
VD: Cùng là những người nông dân đổi mới trong quy trình sản xuất, đầu tư vay
vốn ngân hàng, mở rộng diện tích đất canh tác, mua giống mới tuy nhiên có những
người lại thu lợi nhuận rất cao từ đó lại càng ngày mở rộng quy mô, trở thành tỷ
phú. Nhưng có những người vì rủi ro do gặp điều kiện thời tiết xấu,... dẫn tới làm
ăn thất bại, thua lỗ, và phải đi làm công cho người khác. Đó là sự phân hóa giàu
nghèo.
III. Mối quan hệ của quy luật giá trị đến nền kinh tế và các hiện tượng buôn
lậu, trốn thuế, hàng giả, hàng kém chất lượng.
1. Ảnh hưởng của tác động điều tiết lưu thông hàng hoá
Như chúng ta đã biết ở phần 1, điều tiết lưu thông của quy luật giá trị thông qua
giá cả trên thị trường. Sự biến động của giá cả thị trường cũng có tác dụng thu hút
nguồn hàng từ nơi giá cả thấp đến nơi giá cả cao. Bên cạnh đó người sản xuất
hàng hoá thì muốn bán với giá cao. Người tiêu dùng thì muốn mua hàng hoá với
giá rẻ.
Do đó dẫn đến việc buôn lậu,làm hàng giả, hàng kém chất lượng là để hưởng sự
chênh lệch về mức giá.
Ví dụ: Việc buôn lậu thuốc lá từ Trung Quốc sang Việt Nam. Vì thuốc lá ở Trung
Quốc khá rẻ trong khi ở Việt Nam thì khá đắt do chịu thuế nhập khẩu khá cao. Do
đó việc buôn lậu sẽ mang lại nhiều lợi nhuận hơn so với việc nhập khẩu chính
thức.
2. Mặt trái của Quy luật giá trị - Cạnh tranh
Dễ nhận thấy rằng, cạnh tranh là một quy luật kinh tế của sản xuất hàng hoá bởi
thực chất nó xuất phát từ quy luật giá trị của sản xuất hàng hoá. Trong sản xuất
hàng hoá sự tách biệt tương đối giữa những người sản xuất, sự phân công lao động
XH tất yếu dẫn đến sự cạnh tranh để giành được những điều kiện thuận lợi hơn
như gần nguồn nguyên liệu, nhân công rẻ, gần thị trường tiêu thụ, giao thông vận
tải tốt, khoa học kỹ thuật phát triển… nhằm giảm mức hao phí lao động cá biệt
thấp hơn mức hao phí lao động xã hội cần thiết để thu được nhiều lãi. Khi còn sản
xuất hàng hoá còn phân công lao động thì còn có cạnh tranh.
Bên cạnh đó, cạnh tranh cũng là sự ganh đua về kinh tế giữa các chủ thể trong nền
sản xuất hàng hoá nhằm giành giật điều kiện thuận lợi trong sản xuất, tiêu thụ hoặc
tiêu dùng hàng hoá để từ đó thu được nhiều lợi ích nhất cho mình. Cạnh tranh có
thể xảy ra giữa những người sản xuất với người tiêu dùng( Người sản xuất muốn
bán đắt, người tiêu dùng muốn mua rẻ); Giữa những người tiêu dùng với nhau để
mua được hàng hoá rẻ hơn, tốt hơn: giữa những người sản xuất để có điều kiện tốt
hơn trong sản xuất và tiêu thụ. Có nhiều biện pháp cạnh tranh: Cạnh tranh giá cả,
cạnh tranh phi giá cả.
Cạnh tranh cũng bộc lộ những tác dụng tiêu cực thể hiện ở cạnh tranh không lành
mạnh như những hành vi trái đạo đức, để đạt được lợi ích có những người sản xuất
sẵn sàng vi phạm pháp luật: buôn lậu, trốn thuế, làm hàng giả hàng nhái, kém chất
lượng…
VD: Sản phẩm trà chanh Nestea của Nestle và trà chanh Freshtea của Công ty
Thuý Hương.
Sản phẩm trà chanh Nestea hiện được ưa chuộng trên thị trường nhưng không ít
khách hàng, nhất là khách hàng ở các tỉnh, bị nhầm lẫn với Freshtea của công ty
Thuý Hương.
Theo tài liệu của Công ty sở hữu trí tuệ Banca được công bố công khai trong cuộc
hội thảo do Bộ Công thương tổ chức thì, công ty Thuý Hương (Thanh Trì, Hà Nội)
đã có hành vi cạnh tranh không lành mạnh, làm hàng nhái để đánh lừa người tiêu
dùng.
PHẦN 2: NHỮNG HIỆN TƯỢNG BUÔN LẬU, TRỐN THUẾ, HÀNG KÉM
CHẤT LƯỢNG, VÀ GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC
Hiện nay vấn nạn về buôn lậu, trốn thuế, hàng giả, hàng kém chất lượng ở
Việt Nam chưa hề có xu hướng giảm, là hồi chuông đáng báo động cho chúng
ta. Tổng quan về hiện trạng này được thể hiện trên bảng số liệu sau:
BẢNG THỐNG KÊ THỰC TRẠNG BUÔN LẬU, TRỐN THUẾ, HÀNG GIẢ
HÀNG KÉM CHẤT LƯỢNG NƯỚC TA GIAI ĐOẠN 2016-2018
Năm
2016
Số liệu
Bắt giữ, xử lý &
khởi tố
Tổng thu phạt
23.589 vụ&205 vụ
với 222 đối tượng
3.875,6 tỷ đồng
(tăng hơn 760 tỷ đồng so với năm
2015)
2017
103.146 vụ
206,4 tỷ đồng
2018
34.733 vụ
121.3 tỷ đồng.
I. Thực trạng buôn lậu
Ở nước ta trong mấy năm gần đây, tệ nạn buôn lậu phát triển tràn lan như một dịch
bệnh kéo dài âm ỉ làm đau đầu các nhà chức trách trong việc tìm ra giải pháp đặc
trị chặn đứng căn bệnh này. Trên thực tế, nạn buôn lậu xuất hiện khắp mọi nơi trên
lãnh thổ Việt Nam và từ khắp các biên giới phía Bắc đến biên giới phía Tây Nam,
từ các cửa khẩu qua Trung Quốc, Lào, Cam-pu-chia đến các cửa khẩu quốc tế, từ
nông thôn đến thành thị, từ xuất khẩu đến nhập khẩu, từ hoạt động thương mại
chính ngạch đến hoạt động tiểu ngạch,… Chỗ nào, lĩnh vực nào, tuyến đường nào
buôn lậu cũng là vấn đề nhức nhối.
a. Buôn lậu trên tuyến biên giới phía Bắc
Trên tuyến này, buôn lậu diễn ra tấp nập hối hả nhất là ở các khu vực cửa khẩu
Móng Cái (Quảng Ninh), Hữu Nghị, Tâm Thanh, Cao Lộc, Lộc Bình, Văn Lãng
(Lạng Sơn),… Hàng hoá nhập lậu chủ yếu là vải, vật liệu xây dựng, đồ điện tử cũ
và mới, các mặt hàng xa xỉ phẩm, đồ trẻ em, xe đạp, bánh kẹo, động cơ nổ, sứ vệ
sinh, gạch men,… các mặt hàng buôn lậu tùe Trung Quốc chủ yếu là hình thức
mẫu mã đẹp còn chất lượng thấp và giá hạ, chính điều này tác động không nhỏ đến
sản xuất trong nước, tính cạnh tranh của sản phẩm.
b. Trên tuyến biên giới phía Tây
Khu vực mièn Trung tình hình buôn lậu nổi lên cchủ yếu ở khu vực cửa khẩu Lao
Bảo (Quảng Trị), Cầu Treo (Hà Tĩnh), Lò Quỳnh Lu (Nghệ An), Cửa Sót (Hà
Tĩnh), Lý Hoà (Quảng Bình),... Mặt hàng buôn lậu chủ yếu là hàng điện tử, nồi
cơm điện, gạch men, tủ lạnh, nước giải khát, tân dược do Thái Lan sản xuất, thuốc
lá ngoại, xe gắn máy, sứ vệ sịn, hàng xa xỉ phẩm của Thái Lan
c. Trên tuyến biên giới Tây Nam
Khu vực này tập trung chủ yếu ở khu vực huyện Đức Huệ (Long An), Phớc Chỉ
(Tây Ninh), An Giang, Đồng Tháp. Đây là tuyến đường nhập lậu tập trung sôi
động phức tạp từ lâu trong đó mặt hàng chủ yếu là thuốc lá ngoại, xe gắn máy
“nghĩa địa”, quần áo, đồ dùng điện tử, hàng xa xỉ phẩm, đồ chơi trẻ em,… của
Thái Lan, Nhật, Tây Âu. Hàng xuất lậu chủ yếu là vàng, ngoại tệ, xăng dầu, nông
sản thực phẩm làm cho hiện tượng chảy máy vàng, ngoại tệ ra nước ngoài ngày
một lớn mạnh. Những hàng hoá này được đưa vào nội địa tiêu thụ chủ yếu là
TP.Hồ Chí Minh.
d. Trên tuyến đường bộ
Do đặc thù đường bộ nên chủ yếu các mặt hàng buôn lậu là những mặt hàng có thể
mang vác hoặc xé lẻ được để mang vác vượt rừng đưa vào nội địa. Sau khi tập kết
được hàng hoá chủ yếu vận chuyển bằng đường sắt để đưa sâu vào nội địa, tập
trung chủ yếu trên các chuyến tàu hàng nguyên toa kẹp chì, vận chuyển cả ngày
lẫn đêm.
II. Thực trạng trốn thuế
Trốn thuế là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt hành chính hay bị truy
cứu trách nhiệm hình sự về tội trốn thuế. Việc trốn thuế ở Việt Nam thường diễn ra
dưới nhiều hình thức và ở nhiều loại thuế khác nhau. Những hành vi mà các doanh
nghiệp thực hiện nhằm trốn thuế đã bị phát hiện bao gồm: bán hàng không có hoá
đơn, kê khai lỗ nhiều năm liên tiếp, mua bán hoá đơn khống.
Tình trạng doanh nghiệp bán hàng không xuất hoá đơn diễn ra rất phổ biến. Việc
quy định xuất hoá đơn kèm hàng bán chưa thật sự là dòi hỏi bắt buộc đối với
doanh nghiệp và nhất là với khách hàng đã tạo kẽ hở cho doanh nghiệp kê khai
giảm doanh thu bán hàng, từ đó giảm lợi nhuận và từ đó tránh thuế thu nhập doanh
nghiệp. Bên cạnh đó, khi kê khai hoá đơn, doanh nghiệp kê khai giảm giá trị hàng
bán thấp hơn so với giá trị thực tế mà khách hàng thanh toán cũng là hành vi trốn
thuế của doanh nghiệp và của chính khách hàng, chủ yếu đối với tài sản có giá trị
như ô tô, nhà, đất và đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử.
Việc các doanh nghiệp kê khai lỗ nhiều năm liên tiếp cũng khá phổ biến, diển hình
là các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Hầu hết các hành vi
trốn thuế của doanh nghiệp FDI thực hiện thông qua việc kê khai chi phí đầu vào
cao, đặc biệt đối với nguyên liệu nhập khẩu, trong khi giá bán xuất khẩu thấp hơn
nhiều, từ đó tạo ra lỗ nhưng thực chất là dòng tiền vẫn chuyển động giữa các công
ty thành viên.
Tình trạng trốn thuế còn diễn ra phổ biến ở ngay các doanh nghiệp trong nước
thông qua hình thức thành lập các công ty con, công ty thành viên hoặc mua bán
hoá đơn khống từ các doanh nghiệp khác.
III. Thực trạng hàng giả, hàng nhái.
Qua một số khảo sát cho thấy, hiện nay hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng
có mặt ở nhiều phân khúc của thị trường, có những biểu hiện da dạng về mẫu mã,
“linh động” vè giá cả và đặc biệt nguy hiểm hơn là còn phong phú về chủng loại.
Không chỉ gây thiệt hại về tài sản cho “khổ chủ”, nó còn gây ảnh hưởng nghiêm
trọng tới sức khoẻ người tiêu dùng. Điển hình là đồ ăn, đồ uống, thuốc chữa
bệnh…giả, kém chất lượng khiến bệnh tật phát triển trong người những “thượng
đế” kém hiểu biết và ham rẻ.
Hầu hết các hãng uy tín, có thương hiệu, được người tiêu dùng ưa chuộng đèu có
nguy cơ bị làm giả, làm nhái. Vì có lợi thế về giá cả so với hàng xịn nên hàng nhái
khiến những sản phẩm chính hãng có nguồn gốc xuất xứ rơi vào tình trạng ế ẩm,
suy giảm doanh thu. Thị trường CD, DVD ở Việt Nam chính là một ví dụ điểm
hình.
Theo cục quản lí thị trường – Bộ Công Thương cho biết, hằng năm lực lượng quản
lí thị trường kiểm tra và xử lí hàng trăm ngàn vụ hàng giả, hàng nhái. Với một số
loại hàng hoá, hàng gia dụng như bếp gas, quạt máy, nồi cơm điện,…khi người
tiêu dùng mua phải những sản phẩm nhái sẽ chịu tổn thất về kinh tế, hàng nhái chỉ
sử dụng được trong một thời gian ngắn. Còn với các mặt hàng thực phấm, đồ
uống, thuốc chữa bệnh thì hậu quả về mặt sức khoẻ và tính mạng là không lường
trước được. Theo thống kê thì đây là nhóm mặt hàng bị làm giả nhiều nhất.
Viện Kiểm nghiệm, bộ Y tế cho biết thuốc giả xuất hiện trên thị trường rơi vào
những nhóm đặc chủng như thuốc kháng sinh, thuốc bổ, thuốc trợ tim, thuốc cảm
cúm,… Còn với các loại thực phẩm, đồ uống giả thường rơi vào các sản phẩm như
nước mắm, rượu bia, nước giải khát,…Khi sử dụng các loại sản phẩm này, độc
dược từ thuốc và thực phẩm giả vào cơ thể có thể gây ra những hậu quả nghiêm
trọng như sốc thuốc, tổn thương hệ thần kinh,…thậm chí là tử vong. Theo cảnh
báo của tổ chức Y tế thế giới, một năm có khoảng 200.000 người chết vì thuốc giả.
Còn tại Việt Nam, số ca ngộ độc thuốc do sử dụng thuốc giả cũng gia tăng.
III. Giải pháp khắc phục
1. Nâng cao dân trí của người dân
Tích cực tham gia tuyên truyền, phổ biến về pháp luật; lên án mạnh mẽ các hành
vi trái pháp luật trong sản xuất, kinh doanh, các hành vi buôn lậu, trốn thuế, làm
hàng giả. Kết hợp tuyên truyền và vận động mọi người tham gia phòng chống
buôn lậu, trốn thuế, hàng giả, hàng kém chất lượng, cung cấp thông tin cho các cơ
quan chức năng về dấu hiệu buôn lậu, trốn thuế, sản xuất hàng giả, hàng nhái. Cụ
thể:tuyệt đối không tiếp tay cho các hành vi trên, mạnh dạn tố giác những cá nhân,
tổ chức có biểu hiện buôn lậu, trốn thuế, hàng giả, hàng kém chất lượng cho các
cơ quan chức năng về thời gian, địa điểm, diễn biến về các hành vi vi phạm pháp
luật đó. Liên tục cập nhật tin tức từ các mọi phương tiện truyền thông như báo, các
mạng xã hội, các kênh thông tin. Dành sự quan tâm đặc biệt tới các dân tộc thiểu
số, những người sống gần biên giới để họ tuyệt đối không tiếp tay cho những hành
vi buôn lậu
2. Khen thưởng, tuyên dương những người tham gia công cuộc phòng chống
buôn lậu, trốn thuế, hàng giả, hàng nhái
Chúng tay cùng chung tay lập ra các quĩ tiền để khen thưởng những cá nhân, tổ
chức có công trong việc phòng chống buôn lậu, trốn thuế, hàng giả, hàng kém chất
lượng. Cụ thể : thưởng tiền, tuyên dương những tổ chức cá nhân có công. Bên
cạnh đó cũng cần xử phạt nghiêm minh những cá nhân, tổ chức buôn lậu, trốn
thuế, sản xuất hàng giả, hàng kém chất lượng một cách kịp thời nhất. Cụ thể : phạt
tiền
3. Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan
đến thương mại, quản lí thị trường
Cùng quan tâm và tìm hiểu sâu về luật để tìm ra các kẽ hở pháp lí liên quan đến
phòng chống buôn lậu, trốn thuế, hàng giả, hàng kém chất lượng để các đối tượng
không thể lợi dụng. Sau đó tìm biện pháp sửa đổi, bổ sung sao cho phù hợp. Cụ
thể với học sinh, sinh viên : tìm hiểu về luật liên quan đến thương mại, quản lí thị
trường, luôn luôn trao đổi với những người có tầm hiểu biết rộng hơn để trau dồi
kiến thức, tiếp nhận thông tin một cách có chọn lọc, tích cực học tập và làm việc
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh