A. PHẦN MỞ ĐẦU
Hiện nay, đất nước ta đang phát triển mạnh mẽ các nguồn lực, trong đó
nguồn lực con người được xác định là quan trong nhất nhằm đáp ứng yêu cầu của
sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước.Chính vì thế, con người vừa là
mục tiêu vừa là động lực phát triển kinh tế - xã hội. Đứng trước yêu cầu đó, ngày
09/12/2000 Quốc hội đã có quyết định số 40 về đổi mới giáo dục phổ thông với
mục tiêu : "Xây dựng nội dung chương trình, phương pháp giáo dục, sách giáo
khoa phổ thông mới nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ,
đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hoá - hiện đại hoá
đất nước."
Trong hệ thống giáo dục Quốc dân, Tiểu học là bậc học có ý nghĩa rất quan
trọng đối với sự vận động và phát triển toàn hệ thống, là bậc học nền tảng đặt cơ sở
ban đầu cho việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách của con người, là nền
móng vững chắc cho toàn bộ hệ thống giáo dục Quốc dân.
Bắt đầu từ năm học 2002 - 2003, chương trình - SGK mới triển khai đại trà
trên cả nước. Ngay từ năm học đầu tiên, với tinh thần và quyết tâm cao, địa phương
và nhà trường đã ưu tiên những gì tốt đẹp nhất cho các lớp thay sách: phòng học tốt
nhất, giáo viên có năng lực, ... Tập thể giáo viên cũng chuyển mình hoà nhịp cùng
các trường trong toàn huyện, bước đầu đã có những thành quả đáng kể trong đổi
mới phương pháp dạy học nói chung và môn Toán nói riêng. Tuy nhiên, đối với
môn Toán, việc làm thế nào để học sinh tiếp cận vấn đề đặt ra của bài toán, tự mày
mò tìm hiểu dưới sự tổ chức hướng dẫn của giáo viên để từ đó tự tìm ra kiến thức là
một bài toán mà đội ngũ giáo viên trường Tiểu học số 1 Triệu Long còn vướng
mắc. Đây cũng là vấn đề bản thân tôi quan tâm từ nhiều năm nay . Với mong muốn
nâng cao chất lượng dạy học môn Toán bằng con đường cải tiến và đổi mới phương
pháp dạy học sao cho mỗi học sinh thực sự được tham gia vào quá trình học Toán
với những hoạt động nhẹ nhàng, tự nhiên mang lại hứng thú và say mê học tập của
học sinh nên tôi chọn đề tài: "Một số biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy
học môn Toán lớp 2 theo hướng tiếp cận vào học sinh."
B. NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN

Đối mới phương pháp dạy học là vấn đề then chốt của chính sách đổi mới
giáo dục Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Đổi mới phương pháp dạy học sẽ làm
thay đổi tận gốc nếp nghĩ, nếp làm của các thế hệ học trò - chủ nhân tương lai của
đất nước. Hơn nữa, trước thực tiễn đổi mới của mục tiêu giáo dục, nội dung chương
trình Tiểu học và cách đánh giá kết quả học tập của học sinh thì đổi mới phương
pháp dạy học đã được xác định trong các nghị quyết TW 4 (khoá VII) và nghị
1
quyết TƯ 2 ( khoá VIII), được thể chế hoá trong luật Giáo dục và được cụ thể hoá
trong chỉ thị 15 của Bộ GD&ĐT.
Trong luật giáo dục, khoản 2, điều 24 đã ghi: " Phưong pháp giáo dục phổ
thông phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với
đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ
năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn , tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui,
hứng thú học tập cho học sinh."
Có thể nói, tư tưởng và cũng là mục đích của quá trình đổi mới phương pháp
dạy học cũng là tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh . Tích cực trong hoạt
động học tập của học sinh thực chất là tính tích cực nhận thức được đặc trưng ở
khát vọng hiểu biết, cố gắng trí tuệ và nghị lực cao trong quá trình chiếm lĩnh tri
thức."
Khác với quá trình nhận thức nghiên cứu khoa học, quá trình nhận thức trong
học tập không nhằm phát hiện những điều loài người chưa biết mà nhằm lĩnh hội
những tri thức mà loài mgười tích luỹ được. Tuy nhiên trong học tập, học sinh cũng
phải "khám phá" ra những hiểu biết mới của bản thân. Học sinh sẽ thông hiểu, ghi
nhớ những gì đã lĩnh hội được qua hoạt động chủ động, nỗ lực của chính mình.
Tính tích cực nhận thức trong hoạt động học tập liên quan mật thiết với động
cơ học tập và thường được biểu hiện như: hăng hái trả lời câu hỏi của giáo viên, bổ
sung các câu trả lời của bạn, nêu thắc mắc đề nghị giải thích những vấn đề chưa đủ
rõ, chủ động vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để nhận thức vấn đề mới.
Cũng như các môn học khác trong hệ thống chương trình Tiểu học, môn
Toán đã thiết thực góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục Tiểu học. Vì vậy, việc

hướng dẫn học sinh tự tìm tòi, chiếm lĩnh kiến thức mới có vai trò quan trọng trong
quá trìn hình thành và phát triển tư duy Toán học của học sinh, bởi lẽ :
- Quá trình tự tìm tòi, khám phá sẽ giúp học sinh rèn luyện tính chủ động ,
sáng tạo trong học Toán.
- Học sinh sẽ hiểu sâu hơn, nhớ lâu hơn kiến thức nếu như chính mình tìm ra
kiến thức đó hoặc góp phần cùng với các bạn tìm tòi, khám phá, xây dựng kiến
thức.
- Trong quá trình tìm tòi, khám phá, học sinh tự đánh giá kiến thức của mình
khi gặp khó khăn chưa giải quyết được vấn đề, học sinh tự đo được thiếu sót của
mình về mặt kiến thức, về mặt tư duy và tự rút kinh nghiệm. Khi tranh luận với các
bạn, học sinh cũng tự đánh giá được trình độ của mình so với các bạn để tự rèn
luyện, điều chỉnh.
- Trong quá trình học sinh tự tìm tòi, khám phá, giáo viên biết được tình hình
của học sinh về mức độ nắm kiến thức từ bài học cũ, vốn hiểu biết, trình độ tư duy,
khả năng khai thác mối liên hệ giữa những yếu tố đã biết với những yếu tố phải
tìm, ...
2
- Học sinh tự tìm tòi, khám phá sẽ rèn luyện được tính kiên trì, vượt khó
khăn và một số phẩm chất tốt của người học Toán như: tự tin , suy luận có cơ sở,
coi trọng tính chính xác, tính hệ thống .
Như vậy, đổi mới phương pháp dạy học Toán nhằm tạo điều kiện để cá thể
hoá dạy học và khuyến khích dạy học phát hiện vấn đề đồng thời phát triển năng
lực, sở trường của từng học sinh trở thành người lao động chủ động, sáng tạo.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN
1. Thuận lợi
Nhà trường luôn nhận được sự quan tâm của các cấp chính quyền địa
phương, sự chỉ đạo sát sao, chặt chẽ của Phòng GD&ĐT, sự ủng hộ nhiệt tình của
phụ huynh học sinh. Đội ngũ giáo viên hăng hái, hiệt tình trong mọi hoạt đông, có
tinh thần trách nhiệm và có ý thức học hỏi để nâng cao tay nghề. 100% giáo viên có
trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn. Trình độ ĐHTH: 08/30 – 27,6 %

Trình độ CĐSP : 14/30 – 48,3 %
(Có 03 giáo viên đang theo học đại học)
Đặc biệt đội ngũ giáo viên thấy rõ tầm quan trọng của đổi mới phương pháp
dạy học, có nhận thức đúng đắn về quan điểm đổi mới phương pháp dạy học. Đa số
giáo viên nắm được nội dung chương trình - SGK mới và phương pháp dạy học để
có thể chuyển tải nội dung chương trình mới đến học sinh, một số giáo viên có
chuyển biến tích cực trong thực hành đổi mới phương pháp, ỷư dụng có hiệu quả
bộ đồ dùng dạy học Toán, tổ chức các hoạt động học tập phù hợp giúp học sinh tích
cực, chủ động nắm kiến thức và rèn luyện kĩ năng.
Ban giám hiệu nhà trường thực sự quan tâm, chăm lo đến chất lượng giáo
dục, tạo sự chuyển biến trong nhận thức của đội ngũ giáo viên, xây dựng niềm tin
chắc chắn cho tập thể sư phạm.
Học sinh phần lớn đều ngoan, có ý thức học tập, trong các giờ Toán học sinh
tham gia các hoạt động học tập tích cực, tự giác dưới sự hướng dẫn giúp đỡ của
giáo viên.
2. Khó khăn
Tuy được bồi dưỡng và tự bồi dưỡng thường xuyên nhưng đứng trước yêu
cầu đổi mới về nội dung và phương dạy học theo chương trình - SGK mới hiện nay,
một số giáo viên chưa nắm bắt kịp thời. Việc tiếp cận, vận dụng các phương pháp
dạy học theo hướng tích cực lấy học sinh làm trung tâm, thầy là người hướng dẫn
tổ chức còn hạn chế, mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao.
Trong dạy học môn Toán, nhìn chung phần lớn giáo viên còn phụ thuộc vào
sách giáo viên và sách thiét kế, chưa mạnh dạn thay đổi trật tự các bước trong quá
trình tìm hiểu bài, đối với rèn luyện kĩ năng, giáo viên còn làm thay, hướng dẫn quá
chi tiết mà chưa quan tâm đến việc gợi mở để học sinh biết cách phân tích bài toán
3
để tự học sinh tìm ra được hướng đi và sử dụng kiến thức đã học vào để giải quyết
vấn đề từng bài toán.
Ở mỗi tiết dạy, vẫn còn hiện tượng bắt học sinh chờ đợi nhau trong quá trình
làm bài, chưa có kế hoạch giúp học sinh tiếp thu chậm và khuyến khích học sinh

khá giỏi làm nhiều bài tập. Mục đích của nhiều tiết dạy là làm sao giải quyết hết số
lượngbài tập trong SGK mà chưa chú ý giúp học sinh khai thác các nội dung tiềm
ẩn trong các bài tập.
Giáo viên chưa mặn mà lắm với bộ đồ dùng thực hành Toán của học sinh bởi
lẽ học sinh đưa ra đưa vào sẽ ảnh hưỡng đến "quỹ thời gian" của mỗi tiết dạy, vả lại
một số giáo viên còn lúng túng trong cách sử dụng và có sử dụng chăng nữa thì
mục tiêu và hiệu quả chưa cao. Với yêu cầu đổi mới hiện nay, chương trình không
còn là pháp lệnh. Bám sát mục tiêu môn học, giáo viên có quyền thay đổi nội dung,
tách, ghép các tiết học khi được sự nhất trí của hiệu trưởng, Thế nhưng, việc bám
sát phân phối chương trình của Bộ Giáo dục vẫn là giải pháp tối ưu của giáo viên.
Hình thức tổ chức các hoạt động học tập còn đơn vị đơn điệu, các tình huống
đưa ra ít hấp dẫn, trò chơi học tập chưa phong phú. Hơn nữa trình độ tư duy, vốn
hiểu biết kiến thức cơ bản ở lớp 1 chưa chắc chắn vẫn tồn tại thói quen học vẹt, ghi
nhớ máy móc và một số học sinh còn ghi nhớ thụ động, chỉ tiếp nhận những điều
có sẵn chưa chịu khó tìm tòi, khám phá để tìm kiếm kiến thức.
Mặc dầu đã được quan tâm, đầu tư nhưng cơ sở vật chất phục vụ dạy học
chưa tương xứng với yêu cầu đổi mới như: bàn ghế, phòng học, thiết bị dạy học,...
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY
TOÁN 2 Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC SỐ 1 TRIỆU LONG
Qua nghiên cứu tài liệu và thực tế 5 năm chỉ đạo thực hiện chương trình -
SGK Toán 2. Tôi xin đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học
Toán 2 theo hướng tiếp cận vào học sinh.
1. Bồi dưỡng về nhận thức cho đội ngũ
Chúng tôi xác định rằng : Đổi mới phương dạy học ở Tiểu học chỉ thành
công khi toàn thể giáo viên nhà trường nhận thức rõ về vị trí, mục tiêu, quan điểm
cũng như xu thế đổi mới phương dạy học. Khi vấn đề được sáng tỏ, thấm nhuần nó
sẽ tạo động cơ hành động đúng đắn ở mỗi con người. Vì vậy, chúng tôi đã tổ chức
cho đội ngũ giáo viên học tập nắm chắc các nội dung: Mục tiêu giáo dục Tiểu học,
định hướng phát triển giáo dục giai đoạn .2001 - 2010 đã được xác định rõ trong
văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, các tài liệu liên quan đến đổi mới

phương pháp dạy học, bồi dưỡng thường xuyên chu kì III,...
Nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm của mỗi người giáo viên trong
việc đổi mới phương pháp dạy học, từng bước khắc phục tư tưởng ỷ lại, ngại hkó,
chờ đợi những gì có sẵn để thực hiện theo một cách rập khuôn, máy móc. Động
4
viên khích lệ tinh thần sáng tạo, khả năng tiếp cận, sử dụng các phương pháp dạy
học một cách linh hoạt , ý chí quyết tâm khẳng định mình của giáo viên.
2. Xây dựng kế hoạch - chỉ đạo thực hiện
2.1. Thành lập ban chỉ đạo :
- Thành phần: 5 đồng chí
+ Đồng chí Hiệu trưởng; Trưởng ban
+ Đồng chí P.Hiệu trưởng : Phó ban
+ Ba đồng chí tổ trưởng: Ban viên
- Nhiệm vụ:Theo dõi tình hình thực hiện của giáo viên dạy lớp 2 và chất lượng học
tập của học sinh.
+Nghiên cứu , xây dựng kế hoạch bài dạy đổi mới cho mỗi loại bài dặc trưng.
+Thực hành dạy các chuyên đề.
+Thực hiện công tác tuyên truyền, .quán triệt các văn bản, thực hiện công tác bồi
dưỡng giáo viên dạy lớp 2.
+Kiểm tra dánh giá, rút kinh nghiệm đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích
cực hoá hoạt động học tập của học sinh.
-Các bước thực hiện:
Bước 1: Xây dựng kế hoạch bài dạy.
Bước 2: Chỉ đạo thí điểm.
Bước 3: Chỉ đạo đại trà.
Bước 4: Kiểm tra đánh giá rút kinh nghiệm.
2.2 Xây dựng kế hoạch bài dạy
2.2.1 Xác định phương pháp dạy học từng dạng bài
* Đối với "tiết học bài mới" chúng tôi yêu cầu giáo viên nghiên cứu kĩ để xác
định : Khác với chương trình cũ, phần bài mới trong các tiết dạy bài mới thường

không nêu kiến thức có sẵn mà thường chỉ nêu các tình huống có vấn đề để học
sinh hoạt động và tự phát hiện ra kiến thức mới theo sự hướng dẫn của giáo viên,
với sự trợ giúp của các đồ dùng học tập, Thời lượng thực hành chiếm khoảng 50% -
60% thời lượng của tiết học. Vì vậy tuỳ theo khả năng của từng học sinh mà tổ
chức cho các em thực hiện một số hoặc toàn bộ bài tập thực hành, trong đó không
được bỏ qua các dạng bài tập cơ bảnnhất. Đông thời, trong "Tiết học bài mới" giáo
viên tổ chức hướng dẫn học sinh hoạt động học tập để giúp học sinh:
Thứ nhất: Tự phát hiện và tự giải quyết nhiệm vụ bài học
Ví dụ: Dạy bài "11 trừ đi một số "
Giáo viên hướng dẫn học sinh sử dụng các bó que tính và que tính rời để học
sinh tự nêu được: Có một bó một chục que tính và một que tính, tức là có 11 que
tính, lấy bớt đi 5 que tính thì còn lại mấy que tính?( 11- 5 = ?) Tiếp tục hướng dẫn
thực hiện các thao tác trên que tính để học sinh nêu và làm được, để bớt đi 5 que
5