SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THANH HÓA

PHÒNG GIÁO DỤC HUYỆN NGA SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

HƯỚNG DẪN HỌC SINH THỰC HÀNH CẮM HOA
TRONG MÔN CÔNG NGHỆ 6 (TIẾT 31-34) Ở
TRƯỜNG THCS BA ĐÌNH – NGA SƠN

Người thực hiện: Nguyễn Thị Hà
Chức vụ : Giáo viên
Đơn vị công tác : Trường THCS Ba Đình
SKKN thuộc môn: Công nghệ

NGA SƠN, THÁNG 4 NĂM 2019


MỤC LỤC
Tên đề mục

Trang

I. Mở đầu

1

1. Lý do chọn đề tài

1

2. Mục đích nghiên cứu

2

3.Đối tượng nghiên cứu

3

4. Phương pháp nghiên cứu

3

II. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm

4

1.Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm

4

2.Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm.

4

2.1. Thuận lợi.

4

2.2. Khó khăn.


4

3. Các giải pháp giải quyết vấn đề.

5

3.1.Tìm hiểu nghệ thuật cắm hoa trên thế giới.

6

3.2.Hướng dẫn cách cắm hoa dạng nghiêng.

10

3.3. Hướng dẫn cách làm bình cắm hoa.

12

3.4. Thực hành làm bình cắm hoa.

15

3.5. Thực hành cắm hoa.

16

4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.

19


III. Kết luận và kiến nghị.

19

1.Kết luận.

20

2. Kiến nghị

20

Tài liệu tham khảo
Danh mục.


I. MỞ ĐẦU

1.Lí do chọn đề tài.
Có thể trong cuộc sống thường ngày, bạn không phải là ngưởi yêu hoa.
Nhưng thử hình dung thế giới này sẽ ra sao nếu một ngày không có sự hiện
diện của những bông hoa?
Bởi từ ngàn xưa, hoa đã được coi là biểu tượng của cái đẹp, là thông
điệp của sự quyến rũ. Hoa là tặng vật của thiên nhiên ban tặng cho con
người. Mỗi nhành hoa với đủ sắc màu như: trắng, đỏ, vàng, tím, h ồng...luôn
là thứ ngôn ngữ nói với chúng ta bao điều thầm kín. Mỗi loài hoa đều có v ẻ
đẹp riêng, tiếng nói riêng.
Người xưa từng ví hoa như là người bạn tinh thần muôn thuở của con
người. Chẳng thế mà Đỗ Phủ - nhà thơ Trung Quốc nổi tiếng đời Đường đã

từng thốt lên rằng: “Nhất phiến hoa phi giảm khước xuân” (Một cánh hoa
rơi cũng làm giảm đi vẻ đẹp của mùa xuân).
Khi bạn cắm một lọ hoa trong phòng làm việc hay phòng khách, nhà
bếp, trong các buổi lễ hội...bạn có thể ngửi thấy hương hoa dịu nhẹ thoảng
trong không khí và điều đó khiến bạn cảm thấy rất dễ chịu. Đó là do mùi
hương hoa đã khiến não bạn sản sinh ra chất endophins, được coi là
“morphin” nội sinh giống như tác dụng của nụ cười trong cuộc sống và bạn
cảm thấy thật hạnh phúc.
Theo nghiên cứu của Đại Học Virginia và Texas (Mĩ) cho thấy hoa giúp
con người cởi mở, thân thiện hơn trong giao tiếp, giảm mệt mỏi tinh thần,
nâng cao lòng tự trọng, tăng khả năng sáng tạo trong quá trình làm vi ệc,
giảm đau đớn cho người bệnh, có tác dụng tương tác thân thiện giữa con
người với con người.
Chính vì vậy mà nhiều người đam mê hoa, có thú chơi hoa rất độc đáo,
nhất là người phương Đông. Họ thưởng thức hoa trong sự tao nhã, tinh
khiết mà trầm lắng . Trương Mãn Thúc đời Tống (Trung Quốc) đã từng say
đắm hoa đến độ quanh năm, suốt tháng cứ ở nơi vườn hoa của mình, chia
sẻ niềm vui, nỗi buồn với từng gốc mai, khóm hồng, chậu trúc, đóa trà my...
để rồi trong cái thế giới huyền diệu ấy mới cảm nhận hết sự tinh túy c ủa
hoa. Bởi mỗi loại hoa đều mang bản sắc văn hóa của một thời đại, một dân
tộc, một vùng miền, có khi là của một con người.
Ở Việt Nam trong những năm gần đây thú chơi hoa, thưởng thức vẻ
đẹp của hoa được xem là điều thi vị, trang nhã và thanh tao, trở thành m ột
nghệ thuật, một nét đẹp gắn với bản sắc văn hóa dân tộc. Một khi được
ngắm nhìn những bông hoa, những cành hoa, những bình hoa, nh ững v ườn
hoa đẹp bạn cảm thấy vô cùng thoải mái, dễ chịu giống như từng trút bỏ đi
những ghánh nặng tâm hồn vậy. Cũng bởi lí do trên, cắm hoa trở thành m ột
nghệ thuật, nhiều bạn muốn trở thành “nghệ sĩ” để cắm hoa cho cả gia
đình vào dịp lễ, tết, cắm hoa trang trí nhà ở trong ngày th ường. Có nhi ều
người lại muốn nâng cao trình độ cắm hoa để sau này có cơ h ội tìm vi ệc

làm ở cửa hàng hoa. Có
1


những người lại có ý tưởng sau này sẽ khởi nghiệp bằng ngh ề kinh doanh
hoa...
Tuy vậy đối với học sinh, nhất là học sinh lớp 6 ở vùng nông thôn các
em chịu rất nhiều thiệt thòi. Do điều kiện kinh tế, do môi tr ường h ọc t ập
chưa có đủ điều kiện cơ sở vật chất, do chưa ý thức được ý nghĩa thi ết th ực,
hữu ích của việc cắm hoa, giáo viên cũng chưa thực sự tâm huyết để hướng
dẫn các em thực hành cắm hoa, phụ huynh học sinh còn xem nh ẹ vi ệc giáo
dục kĩ năng sống cho con em, xem môn công nghệ chỉ là môn ph ụ...R ất nhi ều
nguyên nhân nên các em không có điều kiện để học cắm hoa. Hoặc chỉ được
học lí thuyết còn thực hành thì xem nhẹ.
Với những lí do như vậy nên tôi quyết định chọn đ ề tài “Hướng dẫn
học sinh thực hành cắm hoa trong môn công ngh ệ 6 (ti ết 31-34) ở
trường THCS Ba Đình”.
Qua một số tiết thực hành cắm hoa ở bộ môn công nghệ lớp 6, tôi
mong muốn sẽ giúp các em thấy được ý nghĩa của hoa với cuộc s ống, hi ểu
biết các trường phái cắm hoa trên thế giới, nắm được các dạng cắm hoa cơ
bản, sau đó các em sẽ tận dụng các loại vật liệu tái ch ế nh ư v ỏ chai nh ựa
(chai pép si, vỏ chai coca cola, chai đựng dầu ăn, d ầu gội đ ầu...) đ ể t ạo ra
các dạng bình cắm hoa và thực hành cắm hoa dưới sự hướng dẫn của giáo
viên.
Việc thực hiện đề tài này bản thân tôi còn có một mong muốn là giúp
các em học sinh thấy được ý nghiã thiết thực, hữu ích của bộ môn công
nghệ 6 nhất là trong cuộc sống hiện đại, nó giúp học sinh rèn kĩ năng s ống
và tăng khả năng thực hành cũng như thực hiện quan đi ểm giáo d ục m ới
“Học để làm chứ không phải học để biết”.
Sau khi thực hiện một số tiết thực hành cắm hoa cũng như là thực

hành nấu ăn, trang trí nhà ở, biết cách tính toán thu chi đơn gi ản trong gia
đình, biết tự lựa chọn trang phục...học sinh thấy thích học môn công ngh ệ.
Đồng thời thay đổi thái độ và quan niệm dạy học xem công nghệ là môn
phụ, dạy qua loa, đại khái của một số giáo viên mà cần ph ải có s ự đ ầu t ư
thỏa đáng về bài giảng cũng như là phương tiện, vật liệu, dụng c ụ thực
hành để tiết dạy công nghệ thực sự hiệu quả.
Ngoài việc học sinh biết cắm những bình hoa đẹp, mong muốn c ủa tôi
còn giúp học sinh có ý thức giảm thiểu rác thải, bảo vệ môi trường, ti ết
kiệm bằng việc tạo ra những bình cắm hoa đơn giản bằng vật liệu nhựa từ
chính những phế liệu.
Trên đây là một số lí do để tôi quyết định làm đề tài “Hướng dẫn học
sinh thực hành cắm hoa trong môn công nghệ 6 (tiết 31-34) ở tr ường
THCS Ba Đình”.
2. Mục đích nghiên cứu.
Giúp học sinh vận dụng kiến thức môn công nghệ vào thực tế đời sống,
tự phục vụ cho bản thân và gia đình, cộng đồng. Rèn luyện kĩ năng sống cho
các em, giúp các em thích học môn công nghệ.
2


Nhằm tăng khả năng áp dụng phương pháp mới trong dạy học gắn
kiến thức học tập với thực tế “học đi đôi với hành”.
Bước đầu hình thành cho học sinh khả năng tự lập, tự sáng tạo.
3. Đối tượng nghiên cứu.
- Giáo viên nghiên cứu việc thực hành cắm hoa trong các tiết học thực
hành cắm hoa trước đây, hiệu quả của các tiết thực hành đó.
- Từ thực trạng của các tiết thực hành cắm hoa trước đây, giáo viên
nghiên cứu về hướng dạy các tiết thực hành cắm hoa một cách sáng tạo để
đạt hiệu quả cao hơn.Vì vậy tôi chọn đối tượng nghiên cứu của đề tài SKKN
chủ yếu là nghiên cứu việc học sinh thực hành cắm hoa ở môn công ngh ệ 6

trường THCS Ba Đình dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh thực hành
một cách sáng tạo sẽ đạt hiệu quả như thế nào.
4. Phương pháp nghiên cứu.
- Điều tra, thống kê về tỉ lệ học sinh thích học hoặc không thích học
môn công nghệ nói chung và nghệ thuật cắm hoa nói riêng.
- Nghiên cứu các loại tài liệu nói về ý nghĩa các loài hoa, nghiên cứu
tìm hiểu các trường phái cắm hoa trên thế giới, các dạng cắm hoa cơ b ản,
nghiên cứu cách làm bình cắm hoa.
- Phân tích vận dụng thực tiễn giảng dạy của bản thân qua một số
năm được phân công dạy môn công nghệ
- Học hỏi đồng nghiệp trực tiếp dạy môn công nghệ trong nhiều năm.
- Tìm hiểu tâm lí học tập môn công nghệ ở học sinh nói chung và học
sinh khối 6 nói riêng.
- Hỏi ý kiến phụ huynh trong vấn đề nhận thức về việc học môn công
nghệ của con em.

3


II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Cơ sở lí luận của SKKN
- Giáo dục đóng vai trò quan trọng đặc biệt trong chiến lược phát
triển của mỗi quốc gia. Đối với giáo dục có thể nói: Tương lai chính là bây
giờ, do đó phải chuẩn bị như thế nào cho lớp trẻ hôm nay, để họ có thể đáp
ứng yêu cầu phát triển cuả xã hội . Điều đó có nghĩa là: Quan tâm chăm sóc
cho những hạt giống những mầm non tương lai của đất nước như thế nào?
Làm gì để nâng cao chất lượng dạy và học?
- Theo quan điểm dạy học hiện nay phương pháp dạy học mới không
chỉ truyền thụ kiến thức mà chủ yếu là quá trình giáo viên thiết k ế, tổ chức,
điều khiển các hoạt động học tập của học sinh như thế nào để đạt được

mục tiêu cuả chương trình và làm sao cho các em thích học. Học sinh “h ọc
để làm chứ không phải học để biết”. Các em chủ động tiếp thu ki ến th ức,
được thực hành nhiều đó là điều kiện tốt để các em phát huy sự sáng tạo.
2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng SKKN .
2.1.Thuận lợi.
- Học nghệ thuật cắm hoa, thực hành cắm hoa giúp các em có sự sáng
tạo trong tư duy hình tượng, có đôi bàn tay khéo léo hơn, giúp các em vui v ẻ
và yêu cuộc sống nhiều hơn, rèn kĩ năng sống “Tuổi nhỏ làm vi ệc nh ỏ. Tùy
theo sức của mình” đúng như lời Bác Hồ đã dạy thiếu nhi. Vì v ậy qua đi ều
tra tâm lí học tập thì có nhiều em thích cắm hoa, có em r ất thích và mong
muốn học nghệ thuật cắm hoa. Đó là thuận lợi cũng là động lực giúp tôi
thực hiện đề tài này.
- Mặt khác, trong kế hoạch đổi mới chương trình giáo dục bậc THCS
tất cả các môn học đều hướng tới hình thành và phát triển phẩm ch ất,
năng lực cho học sinh. Do đó việc tăng cường kĩ năng thực hành cho học sinh
thông qua kiến thức môn công nghệ là việc làm cần thiết.
2.2. Khó khăn.
- Thực tế hiện nay vẫn còn một số quan niệm cho rằng công ngh ệ là
môn học phụ cho nên học sinh chưa có sự quan tâm đến môn học này, ch ưa
thật sự chú ý trong giờ học, chưa có sự chuẩn bị tốt trước tiết học nhất là
những tiết thực hành.
- Cơ sở vật chất của trường chưa đáp ứng nhu cầu thực hành của học
sinh cho nên chưa tạo hứng thú trong học tập.

4


- Lứa tuổi các em khối 6 tính tình còn vô tư, ít chú ý hi ện t ượng cu ộc
sống xung quanh mình. Mặc dù môn công nghệ rất gần gũi v ới đ ời s ống
nhưng không phải em nào cũng hiểu được và thích học.

- Một số phụ huynh HS còn có những suy nghĩ lệch về môn công ngh ệ,
chưa có đầu tư nhiều cho các em học tập.
- Nhiều học sinh chưa hề có hiểu biết về nghệ thuật cắm hoa, không hiểu
ý nghĩa của hoa với cuộc sống nên cũng chỉ làm cho vui, chưa có nh ững đam
mê thật sự .
* Bảng số liệu điều tra về tỉ lệ HS yêu thích, không yêu thích ngh ệ
thuật cắm hoa trước khi áp dụng SKKN.
Lớ
p

Sĩ số

6A
6B

26
24

Thái độ
Yêu thích
Không yêu thích
cắm hoa
cắm hoa
SL
%
SL
%
16
14


61,5
58,3

10
10

38,5
41,7

Năng lực sáng tạo
SL
10
7

%
38,4
29,2

Từ việc khảo sát thực tế với những kết quả cụ thể như trên, chúng ta
có thể nhận thấy rõ bên cạnh những học sinh yêu thích nghệ thuật cắm hoa
vẫn còn nhiều học sinh chưa yêu thích, không mấy hứng thú với việc học
môn công nghệ đặc biệt là chưa có đam mê tìm hiểu và yêu thích ngh ệ thu ật
cắm hoa. Vậy chúng ta phải làm gì để thay đổi thực trạng này?
3. Các giải pháp giải quyết vấn đề.
Thời gian giành cho thực hành cắm hoa là 4 tiết, từ tiết 31 đến ti ết 34
(Theo PPCT), với ba dạng cắm hoa cơ bản là: Cắm hoa dạng thẳng đứng;
Cắm hoa dạng nghiêng; Cắm hoa dạng tỏa tròn. Trong SGK còn giới
thiệu
một dạng cắm hoa nữa là dạng cắm hoa tự do. Tuy nhiên theo hướng d ẫn
thực hiện giảm tải chương trình môn công nghệ lớp 6 thì giáo viên chỉ chọn

dạy một trong ba dạng cắm hoa. Vậy giáo viên phải làm gì để cho các ti ết
thực hành cắm hoa thật sự có hiệu quả và gây hứng thú học tập cho h ọc
sinh? Đó là câu hỏi khiến tôi trăn trở rất nhiều. Vì thế tôi mạnh dạn đưa ra
các giải pháp sau:
- Tiết 31: Hướng dẫn HS tìm hiểu nghệ thuật cắm hoa trên thế giới ,
nghệ thuật cắm hoa truyền thống của Nhật Bản IKEBANA, mục đích là làm
cho các em hiểu biết, yêu thích nghệ thuật cắm hoa hơn và hướng dẫn chi
tiết, cụ thể, đầy đủ một dạng cắm hoa thông dụng theo hướng dẫn gi ảm
tải chương trình SGK. Tôi chọn dạy cắm hoa dạng nghiêng. Ngoài ra tôi cũng
sẽ giới thiệu, hướng dẫn qua hai dạng cắm hoa còn lại đó là cắm hoa dạng
5


thẳng đứng, cắm hoa dạng tỏa tròn và yêu cầu các em về nhà nghiên c ứu
thêm về các dạng cắm hoa này để thực hành cắm hoa ở tiết 33, 34.
- Tiết 32: Hướng dẫn HS tự làm bình cắm hoa từ các phế liệu như: vỏ
chai nhựa pepsi, cocacola, chai dầu ăn...
- Tiết 33, 34: GV hướng dẫn HS cắm hoa dạng nghiêng (dạng cơ bản
và dạng vận dụng). Ngoài ra tôi cố gắng giành lại một ít thời gian cuối c ủa
mỗi tiết thực hành để hướng dẫn cho các em cắm hoa dạng tỏa tròn và
cắm hoa theo phong cách Nhật Bản Chabana thuộc phong cách Ikebana như
đã giới thiệu ở tiết trước.
Các em sử dụng các bình cắm hoa đã làm và chọn các loại hoa có sẵn ở
địa phương hoặc mua để thực hành cắm những bình hoa đơn giản, đẹp m ắt
có thể dùng trang trí góc học tập, kệ sách, bàn ăn, phòng tiếp khách, lễ t ết,
hội nghị...Cụ thể như sau:
3.1.TÌM HIỂU NGHỆ THUẬT CẮM HOA TRÊN THẾ GIỚI
GV giới thiệu: Nghệ thuật cắm hoa có nhiều trường phái. Do có sự khác
nhau về khu vực, môi trường, bối cảnh văn hoá, không gian phát triển, cho nên
nghệ thuật cắm hoa cũng khác nhau. Nghệ thuật này bắt nguồn từ 3 nơi khác

nhau: cắm hoa kiểu Nhật, cắm hoa kiểu Trung Quốc, cắm hoa kiểu Tây
Phương.
*Nghệ thuật cắm hoa Trung Quốc
Lịch sử trồng hoa của người Trung Quốc vốn có từ lâu đời. Bên cạnh việc
trồng hoa, nghệ thuật cắm hoa ở đây cũng có lịch sử và truyền thống lâu đời.
Ngoài việc coi trọng về hình dáng, màu sắc và mùi hương của hoa, nghệ thuật
cắm hoa kiểu Trung Quốc còn chú trọng đến "hoa đức". Theo họ, hình dáng,
màu sắc và mùi hương chỉ là "hữu hình"; còn "hoa đức" thì lại trừu tượng,
thường mang ý nghĩa tượng trưng; chẳng hạn như lấy sự mềm mại của hoa để
so sánh với vẻ đẹp yểu điệu của nữ giới; đồng thời, cũng cách chọn hoa những
để mô tả đức độ của bậc chính nhân, quân tử. Điều này đã trở thành một đặc
tính riêng của nghệ thuật cắm hoa Trung Quốc.
*Nghệ thuật cắm hoa Tây Phương
Nghệ thuật cây cảnh Tây Phương bắt nguồn từ khu vực ven Địa Trung Hải
và phát triển đến ngày nay, đã trở thành một trong những trào lưu nghệ thuật cắm
hoa chính - cắm hoa theo phong cách Tây Phương. Lịch sử cắm hoa ở đây vốn có
từ lâu đời. Sách sử và di tích khảo cổ cho biết: Ngay từ những năm 2000 trước
Công nguyên, thời kỳ của nền "Văn minh sông Nil", tại Ai Cập đã có những bức
họa trên tường đá, mô tả việc dùng hoa sen và hoa thủy tiên trong cách trang trí.
Cũng có người dùng những loại hũ có miệng hẹp để cắm hoa. Trong Kim Tự Tháp
của Ai Cập, người ta cũng đã phát hiện ra dấu tích của một loài hoa hoá thạch. Đó
là loại tường vi, rất phổ biến trên đất nước này.
Phương pháp cắm hoa trong giai đoạn này còn thô sơ: vừa không có vẻ
đẹp về đường nét, lại vừa không có những kết hợp nhiều loại hoa bên cạnh
nhau. Từ thời kỳ Cổ Hy Lạp cho đến thời Hậu Kỳ Cổ La Mã, người ta thường
dùng hoa vàng để trang trí trong những lễ hội. Thiếu nữ cũng thường đội những
6


vương miện được kết bằng hoa hồng. Kiểu dáng này biểu trưng cho lòng chung

thủy trong thuật yêu đương. Trong nghệ thuật cắm hoa và kết hoa Tây Phương,
kiểu này vẫn còn bảo lưu cho đến ngày nay với những thay đổi qua từng thời
đại. Có hai kiểu cắm hoa trong giai đoạn này: cắm hoa ở lọ và cắm hoa trong
lẵng..
Nhìn chung nghệ thuật cắm hoa cổ điển Tây Phương thích sự đường bệ,
dùng hoa nhiều, bình to.
*Nghệ thuật cắm hoa Nhật Bản
Hoa đạo Nhật Bản bắt nguồn từ Trung Quốc, vào nước này đồng thời với
nghi thức dâng hoa cúng Phật. Người Nhật đã nhanh chóng biến thành nghệ
thuật riêng nước mình, trở thành nghệ thuật truyền thống.
*IKEBANA

- NGHỆ THUẬT CẮM HOA TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI
NHẬT (Ở phần này giáo viên thuyết minh kết hợp với trình chi ếu hình
ảnh trên máy chiếu.)
Người Nhật Bản nổi tiếng về nghệ thuật cắm hoa trên thế giới. Họ
chú trọng chủ yếu vào đường nét và sự hài hòa của các loài hoa. Nghệ thu ật
Ikebana thường được biết đến dưới cái tên Kadou - Hoa đạo. Lo ại hình
nghệ thuật này đã xuất hiện hơn 600 năm ở Nhật Bản và là một trong
những loại hình nghệ thuật truyển thống nổi tiếng trên thế giới .

Quan sát về hình ảnh cắm hoa này chúng ta có thể thấy rõ nghệ thuật
đặc trưng của Nhật Bản về cách sắp xếp bố trí các loại hoa khá giản đơn và
chỉ hướng đến làm nổi bật ba yếu tố tượng trưng chính là trời, đất và con
người.

7


Nghệ thuật cắm hoa của Nhật Bản và đặc biệt là nghệ thuật cắm hoa

Ikebana đòi hỏi người nghệ nhân phải có con mắt thẩm mỹ nh ất đ ịnh, m ột
bàn tay khéo léo, quan trọng nhất là khả năng sáng tạo. Ikebana không ch ỉ
đơn thuần áp dụng các quy tắc, biểu trưng cơ bản mà còn c ần tới độ nh ạy
bén của người nghệ nhân để mang lại sự cách tân trong từng tác phẩm.
*Triết lý tiềm ẩn trong nghệ thuật cắm hoa Nhật Bản
Nói một cách tổng quát, cách cắm hoa Nhật Bản gồm ba nhóm hoa hay
cành lá xếp đặt theo hình tam giác. Nhóm chính ở giữa, thẳng đ ứng, nhóm
thứ hai nghiêng về một bên so với nhóm chính và nhóm th ứ ba ng ược l ại,
nghiêng về phía đối so với nhóm thứ hai. Thêm vào đó, ba đường nét chính
trong bình hoa hay lẵng hoa là thứ tượng trưng cho Trời – Đất – Ng ười
(Thiên, Địa, Nhân). Chính trong cấu trúc này mà cách cắm hoa được tạo nên.

*Phong cách cắm hoa cơ bản của Ikebana
Nguyên tắc cơ bản của nghệ thuật cắm hoa Ikebana là tượng trưng
cho Trời - Đất và Con người, và Ikebana phải thể hiện được sự hài hòa c ủa 3
yếu tố đó. Có 5 phong cách cắm hoa cơ bản của Ikebana như sau:
+Rikka
Đây là phong cách cắm hoa ra đời sớm nhất và vẫn được phổ biến cho
đến ngày nay. Rikka có nghĩa là cắm hoa thẳng đứng, yêu cầu của kiểu c ắm
hoa này là bình dùng để cắm hoa phải cao và to, hoa c ắm trong bình ở t ư
thế thẳng. Rikka thể hiện vẻ đẹp của tự nhiên. Một bình hoa Rikka luôn có 7
cành thể hiện cho đồi núi, thác nước, thung lũng và những sự vật khác trong
tự nhiên.

+ Shoka
Đây là phong cách cắm hoa thông dụng nhất trong Ikebana. Nó có
nghĩa là hoa sống. Xét về hình thức thì kiểu cắm hoa Shoka khá đơn giản
nhưng để lột tả hết ý nghĩa của nó thì không phải ai cũng làm đ ược. M ột
bình hoa shoka
8



đạt yêu cầu là sự hội tụ đủ 3 thành phần: Ten, Chi và Jin nghĩa là Tr ời, Đ ất
và Con người.

+Moribara
Moribara có nghĩa là “hoa chất đống” hoàn toàn khác với ki ểu hoa
thẳng “đứng” truyền thống. Moribana là phong cách cắm hoa trên những
cái đĩa bẹt, ding hoa, cây, lá, quả và cả nước để sáng tạo nên nh ững hình
ảnh độc đáo, vừa cổ điển vừa hiện đại. Sự sáng tạo này đã dẫn đến vi ệc
hình thành nghệ thuật Ikebana hiện đại. Moribana - một dạng thức mới của
Ikebana xuất hiện giữa sự kết hợp của phong cách Ikebana truyền thống và
phong cách phương Tây.

Đặc điểm của phong cách Moribana là hình dáng tự nhiên với vô số
những bông hoa tuyệt mỹ. Đối với truyền thống cắm hoa từ lâu đ ời,
Moribana thực sự là bước đổi mới mạnh mẽ và được sử dụng nhi ều trong
việc trang trí phòng theo phong cách phương Tây.
+Chabana

Một kiểu (cắm hoa) gần gũi với triết lý Thiền nhất, rất đơn giản và
không gò bó.Đây là một phong cách đơn giản chỉ với hoa và lọ. Toàn bộ ý
tưởng là nhằm để nhấn mạnh vẻ đẹp tự nhiên của hoa. Phong cách
Chabana sử dụng một bình hoa cao với rất ít vật liệu. Những lo ại hoa đ ơn
giản, có màu
9


sáng được coi là thích hợp. Phong cách này sử dụng những kỹ thu ật tinh t ế
để tạo ra vẻ đẹp tự nhiên đơn giản mà nên thơ.

+Jiyuka

Đây một phong cách cắm hoa tự do được phát triển từ những chuyển
hướng nghệ thuật trong giai đoạn đầu thế kỷ 20. Jiyuka không bị ràng buộc
bởi bất cứ quy tắc truyền thống nào và người thực hiện có thể sử dụng bất
kỳ vật liệu nào để tự do sáng tạo theo cá tính của mình. Vì là một phong
cách cắm hoa mới phù hợp với thời đại công nghiệp và đô thị hóa nên Jiyuka
được người Nhật chào đón nồng nhiệt vào những năm 1920.
Ngày nay, Ikebana đã lan rộng ra trên toàn thế giới và trở thành một
bộ môn nghệ thuật thu hút được sự yêu thích của những người yêu cây
cảnh và yêu nghệ thuật. Ikebana mang hơi thở, sức sống tinh túy c ủa Nh ật
Bản và trở thành cầu nối văn hóa của các nước trên thế giới với Nhật Bản.
Nếu có
hứng thú với Ikebana, các em sau này nếu có điều kiện hãy tham gia tour du
lịch Nhật Bản để tìm hiểu kỹ hơn về nghệ thuật tinh tế này nhé!
Sau khi hướng dẫn các em tìm hiểu nghệ thuật cắm hoa trên thế giới
và nghệ thuật cắm hoa Ikebana, giáo viên hướng dẫn các em cắm hoa dạng
nghiêng trong SGK để các em nắm rõ về quy trình c ắm hoa tr ước khi th ực
hành.
3.2.HƯỚNG DẪN CÁCH CẮM HOA DẠNG NGHIÊNG.
a. Dạng cơ bản.
*Sơ đồ cắm
hoa.
GV. Hướng dẫn HS quan sát sơ đồ cắm hoa dạng nghiêng trên máy
chiếu
hoặc SGK ( Hình 2.28,tr59)


10



GV: Yêu cầu học sinh so sánh với sơ đồ cắm hoa dạng thẳng đứng
(h2.24 SGK tr 57.) và nhận xét về vị trí và góc độ cắm các cành chính ở d ạng
nghiêng.
HS nhận xét và giáo viên hướng dẫn về quy trình cắm hoa dạng
nghiêng như sau:
* Quy trình cắm hoa.(HS nghe GV hướng dẫn quy trình cắm hoa và
quan sát hình ảnh trên máy chiếu)
- Vật liệu, dụng cụ: Hoa hồng, lá dương xỉ, bình thấp, đế ghim ho ặc
mút xốp. - Quy trình cắm hoa:
+
Cắm cành , dài khoảng 1,5(D+h), nghiêng 450(h2.29a)
+
Cắm cành , dài khoảng 2/3 cành , nghiêng 15 0
hơi ngả ra phía sau(h2.29b)
+ Cắm cành , dài khoảng 2/3 cành , nghiêng 750, hơi ngả ra phía
trước (h2.29c)

bình.

+ Cắm các cành phụ T gồm hoa, lá xen vào cành chính và che kín mi ệng

Chú thích: D là đường kính lớn nhất của bình (h2.29d).
h là chiều cao của bình.
Cành chính thứ nhất kí hiệu:
Cành chính thứ hai kí hiệu:
Cành chính thứ ba kí hiệu:
Cành phụ kí hiệu: T
b. Dạng vận dụng.
* Thay đổi góc độ của các cành chính.

GV: Hướng dẫn học sinh quan sát hình 2.30 trên máy chiếu hoặc trong
SGK tr 61 và nhận xét về góc độ cắm hoa so với dạng cơ bản có gì khác bi ệt.
11


Vật liệu và dụng cụ cắm hoa có thể thay bằng loại hoa, lá nào khác để c ắm
dạng này?

Sau khi HS nhận xét giáo viên rút ra kết luận.
*Bỏ bớt một hoặc hai cành chính, thay đổi độ dài của cành chính .
(h 2.31SGK tr 61).
- Vật liệu, dụng cụ.
+ 2 nhánh hoa lan;
+ nhánh rau cảnh;
+ 1 nhánh lá măng;
+ Bình cao,hình tròn.
- Quy trình cắm hoa:
+
Cắm cành có chiều dài = 2(D+h), nghiêng 750
+
Cắm cành có chiều dài =3/4 cành , nghiêng 450
+
Đệm lá cau cảnh phía sau và đệm lá măng che kín miệng bình.

Hình 2.31SGK tr 61

Trên đây là cách cắm hoa dạng nghiêng. Về nhà các em sẽ tìm hi ểu
thêm về hai dạng cắm hoa thông dụng khác đó là cắm hoa dạng thẳng đứng
và cắm hoa dạng tỏa tròn.
12



Sau khi hướng dẫn cụ thể, chi tiết về các dạng cắm hoa cơ bản, thông
dụng theo SGK giáo viên hướng dẫn các em làm bình cắm hoa t ừ vật li ệu
nhựa: vỏ chai cocacola, pépi, vỏ chai dầu ăn, tre, nứa...để các em th ực hành
cắm hoa vào tiết sau.
3.3. HƯỚNG DẪN CÁCH LÀM BÌNH CẮM HOA
Ở phần này giáo viên sẽ thuyết minh từng bước làm bình c ắm hoa k ết
hợp với việc trình chiếu hình ảnh trên máy chiếu để các em tiện theo dõi và
dễ dàng thực hiện
*Các em cần chuẩn bị những nguyên vật liệu như sau:
- Vỏ chai nhựa (vỏ chai pepsi, vỏ chai cocacola, vỏ chai dầu
ăn...) - Kéo,dao.
- Bút, thước (nếu cần)

Cách làm:
*Bước 1:Cắt bỏ phần hình chóp phía trên của vỏ chai nhựa, chỉ lấy
phần ống thẳng ở dưới. Đường cắt bằng miệng, không lượn cao thấp
Các em có thể cắt bỏ phần chóp chai rồi mới cắt sửa cho b ằng mi ệng
phần còn lại cũng được.

*Bước 2:Cắt những đường song song dọc theo thành chai, tạo thành
những dải nhựa nhỏ đều nhau, mỗi dải rộng gần 1cm, dài tùy ý, càng dài thì
miệng lọ sẽ càng được gấp xòe rộng

13


Nếu không thạo cắt những dọc dài đều khắp thành chai như thế này,
bạn cần dùng thước kẻ vẽ trước cho đều rồi cắt theo đường vẽ, các dải

nhựa càng được cắt đều thì sau này đan cài miệng lọ càng đẹp .
*Bước 3:Khẽ đẩy ngửa các dải nhựa chĩa ra phía ngoài, dùng tay ấn
đều vào phần tiếp giáp của dải nhựa với phần vỏ chai không cắt.
Rồi úp ngược chai xuống, ấn nhẹ cho phần miệng chai xòe đều các
dải nhựa ra xung quanh, giữ một lúc lâu để các dải nhựa tạo thành n ếp
vuông góc với thành

Khi lật cho chai đứng trở lại mà miệng lọ xòe đều giữ nếp như trên
hình là được.

*Bước 4:Các dải nhựa sẽ được đan cài thành miệng lọ. Bạn gập xuống
và chếch chéo sang trái một dải nhựa, đầu dải nhựa được cài so le qua 3 d ải
kế cạnh nó ở bên trái và dừng lại ở gốc của dải nhựa thứ 3.
14


Dải nhựa thứ 2 đứng ngay bên phải dải nhựa thứ nhất đã gập cũng sẽ
được gập và gài so le tương tự. Cứ gài luân phiên liên ti ếp như th ế b ạn sẽ
thấy các dải nhựa tạo thành hình miệng lọ khá sinh động.
Chú ý gài các dải nhựa cuối cùng cẩn thận để khỏi bung các mối gài
trước.
*Bước 5: Chỉnh lại các mối gài cho đều đặn và chắc chắn, b ạn th ấy
miệng lọ đã được thu nhỏ lại so với độ xòe rộng ban đầu của các dải nhựa,
hơn nữa chúng đan cài tạo hình khá đẹp.Với vẻ trong suốt như lọ thủy tinh
và phần miệng lọ đan cài linh hoạt mà chỉ chai nhựa mới làm đ ược, b ạn có
thấy việc tái chế chai nhựa thành lọ hoa là khá hữu ích và đẹp mắt:

Hãy tự làm cho mình những lọ hoa độc đào từ các loại vỏ chai khác
nhau nhé! Chúc các em thành công!
3.4. THỰC HÀNH LÀM BÌNH CẮM HOA.

Sau khi đã hướng dẫn chi tiết về cách làm bình cắm hoa như trên, giáo
viên cho HS thực hành làm bình cắm hoa.Trong quá trình các em làm bình
cắm hoa, giáo viên quan sát và cùng thực hành với các em.

Học sinh lớp 6A trong giờ thực hành làm bình cắm hoa

15


Sản phẩm: Bình cắm hoa
của
Huệ Chi-lớp 6A

Sản phẩm: Bình cắm hoa
của em Lê văn Hoàng –lớp 6A

Sản phẩm: Bình cắm hoa của Sản phẩm : Bình cắm hoa
em Hoàng Thu Huyền - lớp 6A của tập thể lớp 6B
GV: Tập hợp các sản phẩm của các em để đánh giá, nhận xét, cho
điểm.
3.5. THỰC HÀNH CẮM HOA.
Sau khi đã làm xong các bình cắm hoa, giáo viên hướng dẫn học sinh
cắm hoa. Các em được lựa chọn các loại hoa sẵn có ở địa phương hoặc mua
để thực hành cắm những bình hoa đơn giản, đẹp mắt trang trí góc học tập,
kệ sách, phòng ăn, bàn tiếp khách ...
Phần thực hành cắm hoa này sẽ thực hiện trong 2 tiết (Tiết 33.34).
-Tiết 33: GV hướng dẫn HS cắm hoa dạng nghiêng (dạng cơ bản).
-Tiết 34: GV hướng dẫn HS cắm hoa dạng nghiêng (dạng vận dụng).
Sau khi các em cắm xong hai dạng cắm hoa trên giáo viên giành một ít
thời gian trong 2 tiết thực hành cho các em lựa chọn m ột s ố b ạn c ắm hoa

sáng tạo, hướng dẫn các em tập cắm hoa theo phong cách Ikebana (Nhật
Bản) – Phong cách Chabana và cắm hoa dạng tỏa tròn mà các em đã nghiên
cứu cách cắm ở nhà dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Còn lại cách cắm hoa dạng thẳng đứng các em tập cắm ở nhà.
*Bước 1: Chuẩn bị vật liệu và dụng cụ cắm hoa.
+ Hình ảnh về chuẩn bị vật liệu dụng cụ cắm hoa của 2 lớp 6A,6B
Trường THCS BA Đình.

16


*Bước 2: Giáo viên hướng dẫn cắm hoa .
+ Hình ảnh GV hướng dẫn HS lớp 6A cắm hoa dạng nghiêng (dạng c ơ
bản).

+Hình ảnh GV hướng dẫn HS lớp 6B cắm hoa dạng nghiêng (dạng vận
dụng)

*Bước 3: GV nghiệm thu sản phẩm của các l ớp.
+ Sản phẩm bình hoa của lớp 6A. (Cắm hoa dạng nghiêng- dạng cơ b ản).

17


+ Sản phẩm bình hoa của lớp 6B. (Cắm hoa dạng nghiêng – dạng vận
dụng)

*Bước 4: GV nhận xét, đánh giá, cho điểm.
GV cho HS nhận xét chéo giữa các tổ trong lớp để các em rút ra đ ược
kinh nghiệm cắm hoa cho bản thân, sau đó giáo viên kết luận, cho đi ểm.

Sau khi hướng dẫn các em thực hành cắm hoa theo hai dạng trên giáo
viên giành một ít thời gian còn lại hướng dẫn các em c ắm hoa theo phong
cách Nhật Bản và cắm hoa dạng tỏa tròn như đã giới thiệu ở trên.
*Hình ảnh GV hướng dẫn HS cắm hoa dạng tỏa tròn và c ắm hoa
theo phong cách Chabana (Nhật Bản) ở cuối mỗi tiết th ực hành cắm
hoa.

18


+ Sản phẩm bình hoa lớp 6A (Cắm hoa dạng tỏa tròn).

+ Sản phẩm bình hoa được cắm theo phong cách Chabana( Nhật B ản)
của các em HS lớp 6A- Trường THCS Ba Đình.

*Bước 5: GV dặn dò HS về nhà tập cắm hoa theo dạng thẳng đứng và ti ếp
tục học cắm hoa theo phong cách Nhật Bản.
4. HIỆU QUẢ CỦA SKKN
Qua 4 tiết thực hành cắm hoa, tôi đã mạnh dạn đưa ra phương án cho
các em tìm hiểu nghệ thuật cắm hoa trên thế giới cùng với việc tìm hi ểu
một số dạng cắm hoa cơ bản trong bài thực hành và hướng dẫn các em làm
bình cắm hoa trước khi thực hành cắm hoa. Số tiết không hề thay đổi
nhưng hiệu quả rất tốt. Cụ thể:
- Đối với việc tìm hiểu nghệ thuật cắm hoa trên thế giới, nhất là
nghệ thuật cắm hoa của Nhật Bản , các em vô cùng hứng thú và ng ưỡng m ộ
nghệ thuật cắm hoa của họ. Nhiều em xem hình ảnh trình chiếu trên máy
chiếu về nghệ thuật cắm hoa Nhật Bản, các em trầm trồ khen ngợi. Nhiều
em mong muốn mình cũng cắm được những bình hoa như thế.
19



- Ở phần hướng dẫn làm bình cắm hoa: Các em chuẩn b ị vật li ệu, d ụng
cụ thực hành rất đầy đủ như : vỏ chai cocacola, vỏ chai pep si, vỏ chai d ầu
ăn, kéo, dao cắt, keo, giấy màu...Trong quá trình thực hành các em làm r ất
tích cực, chăm chú, thích thú. Sau tiết thực hành, mỗi em làm được cho mình
một bình cắm hoa tuy đơn giản, chưa thật đẹp, còn mộc mạc nhưng em nào
cũng cảm thấy vui. Có lẽ đây cũng được xem là một thành công trong ti ết
thực hành.
- Ở phần thực hành cắm hoa: Hầu hết các em đều rất chăm chút, t ỉ m ỉ,
và thể hiện sự khéo léo, sáng tạo của mình khi cắm những lọ hoa. M ặc dù
cách cắm còn đơn giản, vụng về nhưng cũng thật đáng yêu. Đó là sự cố g ắng
của các em. Khi nhìn những bình hoa của mình, được cô giáo khen, khích l ệ,
em nào cũng cảm thấy vui và hạnh phúc.
Bản thân giáo viên khi áp dụng SKKN này vào quá trình giảng dạy cũng
có nhiều băn khoăn nên cũng đã cố gắng tìm hiểu, nghiên cứu qua nhiều
kênh thông tin khác nhau để có một SKKN hiệu quả nhất. Việc thực hiện áp
dụng SKKN được thực hiện một cách nghiêm túc nên đã đạt được một số
kết quả nhất định.
*Đánh giá kết quả sau khi dạy xong tiết thực hành.
Thái độ
Năng lực sáng tạo
Lớp Sĩ số
Yêu thích
Không yêu thích
cắm hoa
cắm hoa
SL
%
SL
%

SL
%
6A
26
22
84,6
4
15,4
12
46
6B
24
20
83,3
4
16,7
10
41,6
Như vậy so với số liệu khảo sát ban đầu thì sau khi thực hành thái độ
yêu thích cắm hoa của học sinh đã tăng lên: lớp 6A từ 66,5% lên 84,6%; l ớp
6B từ 58,3% lên 83,3%. Năng lực sáng tạo trong thực hành tăng so v ới t ỉ l ệ
ban đầu:lớp 6A tăng từ 38,4% lên 46%; lớp 6B tăng từ 29,2% lên 41,6%.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1.Kết luận.
Từ thực tế giảng dạy, qua việc làm SKKN thực hành cắm hoa ở môn công
nghệ 6 thì tôi thấy rằng vai trò của mỗi người giáo viên là r ất quan tr ọng.
Muốn có một gìờ thực hành thành công thì người giáo viên phải đầu tư thời
gian, công sức soạn bài, chuẩn bị công phu các bước lên lớp. Trong giờ th ực
hành cần áp dụng mềm dẻo các phương pháp, không nên áp dụng cứng
nhắc một phương pháp nào. Trong quá trình thực hành giáo viên đóng vai

trò chủ đạo, hướng dẫn để các em chủ động, sáng tạo. Có như vậy giờ thực
hành mới đạt hiệu quả cao.
Ngoài ra khi các em thực hành phải luôn động viên, khích lệ, khen ng ợi
các em dù kĩ năng thực hành của các em chưa tốt, s ản ph ẩm còn đ ơn gi ản.
Khi hoàn thành sản phẩm thực hành phải chấm điểm, thậm chí khích lệ
bằng điểm cao để lần sau các em làm tốt hơn.
20


SKKN “Hướng dẫn thực hành cắm hoa trong môn công ngh ệ 6
(Tiết 31-34) ở trường THCS Ba Đình” cũng chỉ là bước khởi đầu để các
em
hình thành những ý tưởng, ước mơ, hoài bão lớn lao hơn. Các em không ch ỉ
dừng lại ở việc biết cắm hoa trang trí cho ngôi nhà của mình vào dịp lễ t ết
mà các em có thể tham gia những cuộc thi cắm hoa, tr ở thành ngh ệ sĩ nhí
cắm hoa, cắm hoa trong các lễ hội, hội nghị...
Các em không chỉ biết làm những bình hoa từ chai nhựa mà các em còn
biết vận dụng một số vật liệu như bìa cotton, tre, nứa ... đ ể làm bình c ắm
hoa, phát triển thành mô hình rộng hơn ở địa phương nếu các em có nh ững
hoài bão lớn.
Sau SKKN này mong ước của tôi cũng muốn các em có được những buổi
ngoại khóa, những cuộc thi để các em có thể tập cắm hoa theo phong cách
Nhật Bản mà tôi đã giới thiệu cho các em.
2. Kiến nghị.
- Học sinh cần mạnh dạn thể hiện sở thích cắm hoa và phát huy sự
sáng tạo, khéo léo, thay đổi nhận thức rằng môn công nghệ là môn phụ đ ể
có thái độ học tập tích cực hơn.
- Gia đình cần quan tâm đến sở thích cắm hoa, tạo điều kiện cho các
em có đủ vật liệu cần thiết để thực hành cắm hoa. Cần nhận thức đầy đủ
về vai trò của môn công nghệ, tạo điều kiện cho các em học tập và thực

hành để rèn kĩ năng sống.
- Các cấp chính quyền địa phương cần quan tâm đế việc xây dựng cơ
sở vật chất Nhà trường có đầy đủ phòng học chức năng dành riêng cho các
tiết thực hành để tiết học đạt hiệu quả cao hơn.
- Ban giám hiệu Nhà trường kết hợp với Liên đội trong Nhà trường tổ
chức các cuộc thi cắm hoa cho học sinh trong các ngày lễ lớn, các hoạt động
ngoại khóa để tạo sân chơi bổ ích và ý nghĩa đối với học sinh.
Bản thân tôi là một giáo viên không chuyên trong việc dạy môn công
nghệ nhưng trong quá trình được phân công dạy thêm một số tiết thì tôi
thấy dạy môn công nghệ rất ý nghĩa và tôi rất thích cắm hoa, mu ốn truy ền
đam mê đó cho các em học sinh. Trong quá trình làm SKKN còn có nhi ều h ạn
chế nên rất mong sự đóng góp ý kiến từ đồng nghiệp, ý kiến chỉ đạo từ các
cấp lãnh đạo ...để bản thân tôi học hỏi và rút kinh nghiệm nhiều hơn trong
quá trình giảng dạy.
XÁC NHẬN CỦA
Ba Đình, ngày 08 tháng 04 năm 2019
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.
Người thực hiện
Nguyễn Thị Hà
TÀI LIỆU THAM KHẢO

21


1. Nghiên cứu bài: “Cắm hoa trang trí”, “Thực hành cắm hoa”, SGK
công nghệ 6.Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam - 2014.
2. Nghiên cứu phương pháp giảng dạy môn công nghệ 6, SGV công nghệ
6. Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam - 2013.

3. Sách “Nghệ thuật cắm hoa Nhật Bản theo phong cách Ikebana”(Uyên
Nhi). Nhà xuất bản Mĩ thuật - 2014.
4. Sách “Nghệ thuật cắm hoa theo phong cách Đông Tây”( Thiên Kim).
Nhà xuất bản Mĩ thuật - 2011.
5. Sách “Cắm hoa đơn giản”( Nhiều tác giả). Nhà xuất bản Phương
Đông- 2010.

DANH MỤC
22