Bài giảng Sinh học 12: Quy luật Menđen, quy luật phân li độc lập
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (732.35 KB, 26 trang )
Qui luật Men Đen : Qui luật phân li độc lập
Vườn thí nghiệm của Mendel
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Để xác định 1 tính trạng là trội hoàn toàn hay lặn, người ta
thực hiện phép lai nào ?
A. Lai phân tích: kết quả lai có hiện tượng đồng tính thì cơ
thể đem lai mang tính trạng trội.
B. Lai 2 cá thể thuần chủng, khác nhau bởi 1 cặp tính trạng
tương phản; tính trạng biểu hiện ở F1 là tính trạng trội.
C. Cho các cá thể dị hợp F1 giao phối (hoặc tự phối) với
nhau, ở F2 tính trạng chiếm tỉ lệ 3/4 là tính trạng trội.
D. Cả B và C đều đúng.
2. Ở đậu Hà lan, gen A thân cao, gen a thân
thấp. Cho lai cây thân cao với cây thân thấp, F1 thu
được 51% cây thân cao : 49% cây thân thấp. Kiểu
gen của phép lai trên là :
A. P : AA
aa
B. P : AA
Aa
C. P : Aa
Aa
D. P : Aa
aa
3. Trong thí nghiệm của Mendel về màu sắc hạt đậu, có thể
giải thích hiện tượng F2 phân tính (3 hạt vàng : 1 hạt lục)
như thế nào ?
A. F1 có kiểu gen Aa
B. F1 cho ra 2 kiểu giao tử là A và a với tỉ lệ tương đương
C. Ở F1 , gen A không hòa lẫn với gen a mà A trội so với a
D. Sự tổ hợp ngẫu nhiên của 2 loại giao tử F1 (A và a) trong
thụ tinh tạo F2 có tỉ lệ kiểu gen là (1AA : 2Aa : 1aa) và tỉ lệ
kiểu hình là [3 hạt vàng (1AA+2Aa) : 1 hạt xanh (1aa)]
I.Thí nghiệm lai hai và nhiều cặp tính trạng:
1. Ví dụ:
Ptc : Vàng-Trơn Xanh-Nhăn
Ptc : Vàng-Trơn-Cao Xanh-Nhăn-Thấp
2. Định nghĩa:
Như thế nào là phép lai hai
và nhiều cặp tính trạng
Là phép lai cặp bố mẹ thuần chủng đem lai khác nhau
tương phản ?
bởi 2 hay nhiều cặp tính trạng tương phản.
Ptc :
Xanh - Nhăn
Vàng - Trơn
F1 :
(Tự thụ
phấn hay
giao phấn)
Tất cả vàng - trơn
F2 :
315 hạt V - T
101 hạt V - N
108 hạt X - T
556 hạt
32 hạt X - N
Hạt vàng
Hạt xanh
Vỏ
trơn
Vàng-trơn
Vỏ
nhăn
Vàng-nhăn
Vỏ
trơn
Xanh-trơn
Vỏ
nhăn
Xanh-nhăn
Căn cứ vào
đặc điểm
nào của kết
quả thí
nghiệm để
cho rằng 2
cặp tính
trạng màu
sắc và dạng
hạt di
truyề
độc
Biếnndị
lậtổ
p vớ
hợip
nhau ?
▪ Biến dị
tổ hợp
Xuất hiện các kiểu hình khác P trong lai giống
Do sự tổ hợp lại các tính trạng đã có ở bố mẹ
▪ Tỉ lệ phân ly
từng cặp
t/t:
Và
ng = 315 + 101
Xanh 108 + 32
= 416 = 2,97
140
1
Trơn = 315 + 108
Nhăn 101 + 32
=
423 = 3,18
133
1
Tính tỉ lệ
phân ly
của từng
cặp tính
trạng ?
Vàng ≈
Xanh
Trơn ≈
Nhăn
3
1
(3V : 1X) (3T : 1N) ═ (9VT : 3VN : 3XT : 1XN)
3
1
Dấu hiệu
chứng tỏ
2 cặp
tính
trạng di
truyền
độc lập
với nhau
là gì ?
Tỉ lệ phân ly KH đời con trong lai 2 cặp tính
trạng bằng………………
Tích tỉ lệ phân ly của từng cặp tính
trạng trong phép lai 1 cặp
Vd: P: Vàng, trơn
F1 :
Xanh, nhăn
3 Vàng, trơn : 1 Xanh, nhăn
V═3
X 1
T ═3
N 1
(3V : 1X)(3T:1N) ≠( 3VT : 1XN)
2 cặp VX và TN không PLĐL
II. Cơ
sở tế bào học :
Qui ước: alen A : hạt vàng ; a : hạt xanh
alen B : vỏ trơn ; b : vỏ nhăn
A
A B
B
X – N : aabb a
a b
b
KG Ptc : V – T :
AABB
Vì sao
có sự di
truyền
độc lập
của các
cặp tính
trạng ?
NTM
A
AB
B
Ptc :
a
a b
b
Vàng - Trơn
Xanh - Nhăn
AABB
GP :
aabb
A
a
B
b
F1 :
100% Vàng
Trơn
A
a
B
b
AaBb
F1 :
Vàng - Trơn
A
a
B
b
AaBb
GF1 :
A
B
A
b
a
B
a
b
* Sở dĩ có sự PLĐL các cặp tính trạng là do :
Vì sao
Sự phân ly độc lập
có sự
+ -----------------------------------của mỗi cặp NST tương
đồndi
g
khi F1 hình thành giao tử.
truyền
tổ hợp tự do
độnhữ
c lậnpg
+ Sau đó sự ……………………của các NST tạo nên
của các
loại giao tử khác nhau
cặp tính
trạng ?
* Điều kiện cần thiết để có sự phân ly độc lập là …(1)…
cá
c cặp alen qui định các (2). .………………….phả
cặp tính trạng
……………….
i nằm
tương phản
trên……..(3)…
các cặp NST
tương đồng
khác nhau
F2:
♂
A
B
A
b
a
B
a
b
♀
AABB
A
B
A
b
a
a
AABb
AABb
AAbb
AaBB
AaBb
AaBb
Aabb
aaBb
AaBB
AaBb
aaBB
AaBb
Aabb
aaBb
B
b
aabb
F2
TLKG
1/16 AABB
2/16 AABb
2/16 AaBb
4/16 AaBb
1/16 AAbb
TLKH :
9/16 (A_B_)
V–T
3/16 (A_bb)
2/16 Aabb
V–N
1/16 aaBB
3/16 (aaB_)
2/16 aaBb
1/16 aabb
X–T
1/16aabb
F2
TLKG
1/16 AABB
2/16 AABb
2/16 AaBB
4/16 AaBb
1/16 AAbb
2/16 Aabb
1/16 aaBB
2/16 aaBb
1/16 aabb
TLKH :
9/16 (A_B_)
V–T
3/16 (A_bb)
V–N
3/16 (aaB_)
X–T
1/16 aabb
X–N
(9 loại kiểu gen)
(4 …KH)
III. Ý nghĩa của các qui luật men đen
Kết
quả
KG ở
F1
Số loại G F1
Số tổ hợp
KG F2
Số kiểu gen
F2
Lai 1 cặp
Lai 2 cặp
Lai n cặp
( Aa)
( AaBb)
(AaBbCc…)
2 ═ 21
4 ═ 22
2n
4 ═ 41
16 ═ 42
4n
3 ═ 31
9 ═ 32
3n
2 ═ 21
4 ═ 22
2n
Số kiểu hình
Ở F2
Vd:
Lai cặp bố mẹ khác nhau n cặp gen dị hợp :
+ Số kiểu giao tử : 210 ═ 1024
+ Số hợp tử ở F2 : 410 ═ 1.048.576
+ Số loại KG F2 :
310 ═ 59.049
10
V. Ý nghĩa của định luật PLĐL:
+ Giải thích nguyên nhân xuất hiện biến dị tổ hợp vô cùng
phong phú ở các loài giao phối.
+ Biến dị tổ hợp là nguồn nguyên liệu quan trọng cho tiến hóa
và chọn giống.
1. Ở người, gen A qui định tóc xoăn, gen a tóc thẳng;
gen B mắt đen, gen b mắt xanh.
Bố : tóc thẳng-mắt xanh
Mẹ : tóc xoăn-mắt đen
Con : tóc thẳng-mắt xanh
aabb
AABB
AABb
AaBb
aabb
Vì sao hình thức sinh sản vô tính không cho nhiều
biến dị như hình thức sinh sản hữu tính giao phối ?
Ở
hình thức sinh sản hữu tính giao phối có
………………………………………………………….
Sự phân ly độc lập và tổ hợp tự do
của các gen , sinh sản vô tính không có quá trình này.
B
