1
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng sáng kiến cấp cơ sở huyện Phú Ninh
Tên đề tài sáng kiến:
"Một vài biện pháp giúp học sinh lớp 1 giữ vở sạch, rèn chữ đẹp”
1. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến:
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục
3. Ngày sáng kiến được áp dụng: Từ ngày 15 tháng 9 năm 2019, năm học
2019 - 2020.
4. Mô tả bản chất của sáng kiến:
Phong trào giữ vở sạch, rèn chữ đẹp góp phần vào việc nâng cao chất lượng
văn hoá và giáo dục toàn diện cho học sinh Tiểu học. Thông qua việc rèn luyện
thói quen giữ vở sạch, rèn chữ đẹp dần dần hình thành cho học sinh những phẩm
chất đạo đức như: Tính kiên trì, chịu khó, cẩn thận.
Ở bậc Tiểu học, việc rèn cho học sinh kĩ năng, thói quen giữ vở sạch, rèn
chữ đẹp phải được bắt đầu ngay từ lớp 1, ở giai đoạn này vô cùng quan trọng
nhưng cũng rất khó khăn. Bởi vì hầu hết các em còn bỡ ngỡ, rụt rè. Mặt khác, ở lứa
tuổi này các em còn ham chơi. Bên cạnh đó còn một số em, phụ huynh chưa thật
quan tâm đến chữ viết ( họ chỉ quan tâm đến chất lượng học tập). Chính vì vậy đã
tạo cho các em tính cẩu thả trong việc viết chữ, chưa có thói quen tự rèn chữ.
Việc rèn cho học sinh có thói quen giữ vở sạch, rèn chữ đẹp là một việc làm
liên tục, thường xuyên. Vì có rèn luyện thường xuyên thì chữ viết các em mới đẹp.
Học sinh lớp 1B do tôi phụ trách trong năm học này có rất nhiều em viết chữ chưa
đẹp, chữ cẩu thả, không đúng độ cao, không đúng khoảng cách... Nguyên nhân là
do các em chưa nắm chắc qui trình chữ viết.
Tập viết không những có quan hệ mật thiết tới chất lượng học tập ở các môn
khác mà còn góp phần rèn luyện một trong những kĩ năng hàng đầu của việc học
tiếng Việt trong nhà trường - kỹ năng viết chữ. Nếu viết chữ đúng mẫu, rõ ràng, tốc
độ nhanh thì học sinh có điều kiện ghi chép bài học tốt, nhờ vậy kết quả học tập sẽ
cao hơn. Viết chữ chưa đẹp, tốc độ chậm sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng
học tập của học sinh.
Dạy cho học sinh biết được những kĩ năng và thao tác viết chữ từ đơn giản
đến phức tạp bao gồm những kĩ năng viết nét, liên kết nét tạo chữ cái, tạo chữ ghi
2
tiếng. Đồng thời giúp các em xác định khoảng cách, vị trí cỡ chữ trên vở kẻ ô li để
hình thành kĩ năng viết đúng mẫu, rõ ràng và cao hơn là viết nhanh, viết đẹp.
Ngoài ra, tư thế ngồi viết, cách cầm bút, để vở, cách trình bày bài viết cũng là một
kĩ năng đặc thù của việc rèn chữ viết cho học sinh mà giáo viên cần thường xuyên
quan tâm chất lượng học tập của học sinh.
Giữ vở sạch, rèn chữ đẹp là một trong những tiêu chí giáo dục cho học sinh
cấp Tiểu học. Ở lớp 1, việc rèn chữ được chú trọng nhiều ở các giờ học Tiếng việt.
Trước khi viết bài các em được luyện viết tiếng, từ, được quan sát trực tiếp chữ
mẫu của giáo viên. Do vậy, hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của học
sinh có đạt hiệu quả cao hay không phụ thuộc nhiều vào điều kiện cơ sở vật chất
như lớp học, bàn ghế, ánh sáng trong phòng học. Các yếu tố trên phải đảm bảo:
Ánh sáng phòng học phải có đủ ánh sáng cho mọi học sinh ngồi học theo quy định
của vệ sinh học đường, bảng lớp được treo ở độ cao vừa phải, bàn ghế học sinh
phải phù hợp với độ cao trung bình của từng đối tượng học sinh… là điều kiện vô
cùng quan trọng để rèn chữ viết cho học sinh. Song song việc rèn chữ viết cho học
sinh là rèn giữ vở sạch cho học sinh. Có như vậy mới đảm bảo mục tiêu giáo dục
toàn diện cho các em.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, bản thân tôi đã tìm ra một số biện pháp
giúp học sinh giữ vở sạch, rèn chữ đẹp. Tôi đã vận dụng vào thực tiễn lớp 1B
trường Tiểu học Lê Văn Tám trong năm học 2019 - 2020 này, bước đầu có những
thành công.
4.1. Phân tích tình trạng của giải pháp đã biết:
4.1.1. Ưu điểm:
Chữ viết của học sinh là vấn đề được nhiều người quan tâm, lo lắng. Đặc
biệt đối với học sinh lớp 1, việc xây dựng nền nếp giữ vở sạch, rèn chữ đẹp có một
ý nghĩa vô cùng quan trọng. Vì đây là năm học đầu tiên đối với các em, Giáo viên
không chỉ giúp các em học viết và rèn luyện chữ viết: Viết đúng, viết đẹp, viết
đảm bảo tốc độ nhằm tạo điều kiện cho các em ghi chép bài học của tất cả các môn
học được tốt, mà còn thông qua giữ vở sạch, rèn chữ đẹp nhằm rèn luyện chữ viết,
giáo dục cho các em những phẩm chất đạo đức như: Tính kiên trì, cẩn thận, tinh
thần kỷ luật và óc thẩm mỹ… Rèn chữ viết cho học sinh còn là dịp để học sinh trau
dồi các kĩ năng viết chữ, kĩ năng trình bày, góp phần nâng cao chất lượng giảng
dạy và giáo dục, đồng thời có tác dụng thúc đẩy và phát huy vai trò của người giáo
viên, động viên khích lệ các thầy cô giáo chăm lo rèn luyện chữ viết và duy trì nề
nếp, thói quen tốt trong học tập của học sinh. Qua chữ viết, học sinh vừa thể hiện
được nội dung thông tin vừa thể hiện được đặc điểm, tính cách của người viết đồng
thời tạo được tình cảm đối với người đọc, bởi người xưa đã có câu: “Nét chữ, nết
người”. Mặc dù hiện nay, vào thời điểm công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ,
3
tác động không nhỏ tới đời sống mọi mặt của xã hội, có thể không cần viết chữ đẹp
vì đã có máy tính. Nhưng với những ý nghĩa giáo dục như đã nêu ở trên thì việc
rèn chữ cho học sinh ngày càng trở nên cần thiết, nó đã góp phần vào việc giáo dục
toàn diện cho học sinh.
Để thực hiện được mục tiêu cuối cùng, điều đó theo tôi phụ thuộc vào rất
nhiều yếu tố. Trước hết và chủ yếu phải do việc dạy dỗ của giáo viên. Về gia đình,
có sự kèm cặp sát sao của cha mẹ học sinh đồng thời bản thân các em phải thực sự
nỗ lực trong học tập. Về phía nhà trường cần có sự đầu tư về cơ sở vật chất như:
phòng học đảm bảo ánh sáng, bảng lớp, bàn ghế phù hợp với tầm vóc lứa tuổi, đặc
điểm phát triển tâm sinh lý học sinh… là điều kiện vô cùng quan trọng để rèn chữ
viết cho học sinh. Song song với việc rèn chữ viết cho học sinh là vấn đề rèn học
sinh việc giữ gìn sách vở sao cho sạch sẽ, phẳng phiu, không quăn mép, không bị
rách, không viết và vẽ bậy lên sách vở của mình là một việc làm thể hiện một trong
những chuẩn mực hành vi, đạo đức của người học sinh.
4.1.2. Một số hạn chế của học sinh trong việc:
Học sinh lớp 1, ngay từ những ngày đầu tiên đi học ở trường Tiểu học còn
nhiều bỡ ngỡ, rụt rè. Việc giúp các em làm quen với chữ viết rất khó khăn bởi đôi
tay còn vụng về, lóng ngóng.
Thực tế chữ viết của các em không đồng đều, vần còn một số em viết chưa
đúng cỡ chữ, viết chưa đẹp, viết còn cẩu thả, không theo khuôn phép nào, chưa biết
cách trình bày vở, khoảng cách giữa các con chữ, các chữ và các nét nối chưa
đúng, chưa có ý thức trong việc rèn chữ, giữ vở.
Tư thế ngồi viết và cách cầm bút của một số em chưa đúng quy cách, đa số
các em ngồi cúi mặt quá sát với vở, có em cầm bút bằng 5 ngón tay, cầm bút quá
sát.
Khi viết sai các em gạch xóa, tẩy tùy tiện, tay tì lên giấy không đúng quy
định nên vở viết của các em rất bẩn nhầu nát, quăn mép.
Giấy viết, loại bút, loại mực cũng không đồng nhất. Giấy, bút, mực kém chất
lượng làm cho bài viết của các em xấu đi rất nhiều.
Vở ghi chép các môn học của học sinh lẫn lộn, trình bày không khoa học, tùy
tiện.
Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học của con em mình.
4.2. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:
Để việc giữ vở sạch, rèn chữ đẹp mang lại hiệu quả cao thì bản thân tôi đã
thực hiện một số biện pháp sau:
4
4.2.1. Cần làm tốt công tác tuyên truyền, phối hợp để nhận thức rõ tầm quan
trọng của việc xây dựng phong trào giữ vở sạch, viết chữ đẹp:
Để thực hiện tốt kế hoạch năm học, cuộc họp phụ huynh đầu năm có một ý
nghĩa hết sức quan trọng cho việc xây dựng các phong trào, đặc biệt là phong trào
giữ vở sạch, rèn chữ đẹp. Bởi vì các bậc phụ huynh sẽ định hướng, tiếp thu các kế
hoạch của năm học. Thông qua đó giáo viên sẽ hướng dẫn phụ huynh trong việc
mua sắm đồ dùng sách vở, bút viết cũng như cách bao bọc sách vở cho các em…và
phổ biến cho phụ huynh biết các tiêu chuẩn cụ thể khi xếp loại vở sạch, chữ đẹp
hàng tháng.
Hàng tháng, hàng kì giáo viên phải làm tốt việc thông báo tình hình học tập
và rèn luyện chữ viết của học sinh cho gia đình để phụ huynh có kế hoạch kèm cặp
thêm ở nhà.
4.2.2. Xây dựng nền nếp phong trào giữ vở sạch, rèn chữ đẹp ngay từ đầu
năm:
Vào đầu năm học mới, giáo viên chủ nhiệm lớp phải tiến hành kiểm tra sách
vở, đồ dùng học tập của học sinh, hướng dẫn học sinh nên dùng loại vở nào, dùng
loại bút nào để luyện viết, hướng dẫn học sinh cách bao vở và bảo quản, giữ gìn
sách vở như thế nào trong năm học. Hướng dẫn cho học sinh các tiêu chuẩn cần
phấn đấu để đạt kết quả tốt trong việc giữ vở sạch, rèn chữ đẹp. Đồng thời cùng
học sinh quyết tâm thực hiện các chỉ tiêu phong trào về rèn chữ viết và giữ gìn
sách vở.
Có thể lấy một số bài viết của các anh chị lớp trên hoặc những học sinh đã
đạt giải trong phong trào giữ vở sạch, rèn chữ đẹp đạt giải cấp trường, cấp huyện
của những năm trước đây để cho các em xem và học tập tấm gương của các anh
chị.
Ngoài yêu cầu viết đúng, đẹp cần hướng dẫn cách trình bày vở của học sinh
trong từng thể loại bài, cách kẻ vở khi hết bài, hết môn, hết ngày và hết tuần như
thế nào để thống nhất trong cả lớp.
Đối với những em có năng khiếu và viết chữ khá đẹp, giáo viên phải có định
hướng từ đầu là phải luôn chú ý theo dõi, kèm cặp nhắc nhở để học sinh luôn ghi
nhớ cố gắng thường xuyên bởi vì hơn ai hết giáo viên là người trực tiếp dạy dỗ,
quan tâm học sinh hàng ngày nên có điều kiện thúc đẩy, kiểm tra và có hướng khắc
phục uốn nắn kịp thời.
Cần khảo sát phân loại học sinh ngay từ đầu năm học để có định hướng kèm
cặp những học sinh còn viết xấu và có kế hoạch phụ đạo, bồi dưỡng để học sinh có
năng khiếu, viết đẹp.
5
Hàng tháng sau khi xếp loại giữ vở sạch, rèn chữ đẹp, giáo viên cần tuyên
dương và khen ngợi những học sinh có nhiều cố gắng trong phong trào này.
Ngoài việc luyện viết ở lớp thì giáo viên cần quan tâm và kiểm tra việc luyện
viết ở nhà của học sinh, hàng tuần phải kiểm tra chấm và nhận xét, động viên để
học sinh cố gắng hơn ở tuần tiếp theo.
4.2.3. Dạy tốt phân môn Tập viết, Chính tả, Tập đọc trong chương trình để
nâng cao chất lượng giữ vở sạch, rèn chữ đẹp cho học sinh. Để rèn học sinh viết
chữ đẹp, giữ vớ sạch người giáo viên cần phải thực hiện các bước sau:
* Rèn tư thế ngồi viết:
Ngay từ khi vào lớp ở tuần đầu tôi hướng dẫn học sinh rất kĩ về tư thế ngồi
viết một cách thoải mái nhất, hai tay phải đặt đúng điểm tựa quy định mới điều
khiển cây bút theo sự chỉ huy của não được. Ngồi quá cao, đầu phải cúi gằm
xuống. Ngồi quá thấp, đầu phải nhìn lên (điều này phụ thuộc vào bàn ghế phải
thích hợp kích cỡ học sinh). Tuyệt đối không quỳ, nằm, ngồi viết tùy tiện. Khoảng
cách từ mắt đến tầm vở 25cm đến 30cm là vừa (hơn một gang tay người lớn);
không được nhìn quá gần vở vì thiếu ánh sáng sẽ dẫn đến cận thị. Cột sống lưng
luôn ở tư thế thẳng đứng, vuông góc với mặt ghế ngồi. Không ngồi vặn vẹo, lâu
dần thành có tật, dẫn đến lệch cột sống, rất khó chữa sau này.
Hai chân thoải mái, không để chân co, chân duỗi khiến cột sống phải lệch
vẹo và chữ viết sẽ xiên lệch theo.
Tay trái để xuôi theo chiều ngồi, giữ lấy mép vở cho khỏi xô lệch, đồng thời
làm điểm tựa cho trọng lượng nửa người bên trái.
Hình 1: Tư thế ngồi viết
4.2.3.1 Rèn cách cầm bút đúng:
6
Tay phải cầm chắc bút bằng 3 ngón tay (cái, trỏ, giữa). Đầu ngón trỏ cách
đầu ngòi bút chừng 2,5cm. Mép bàn tay là điểm tựa của cánh tay phải khi đặt bút
xuống bàn viết. Lúc viết, điều khiển cây bút bằng các cơ cổ tay và các ngón tay.
Các tư thế tay cầm bút không đúng sẽ dẫn đến căng cứng, mỏi cơ gân bàn
tay; viết chóng mỏi tay; ra nhiều mồ hôi tay; không thể viết lâu, viết nhanh được.
Ở giai đoạn viết chì, cần chuẩn bị chu đáo cho đầu nét chì hơi nhọn đúng
tầm, nếu quá nhọn dẫn đến nét chữ quá mảnh, đôi khi còn chọc thủng giấy. Ngược
lại, đầu nét chì quá “ tù” thì nét chữ quá to, chữ viết ra rất xấu.
Cầm bút xuôi theo chiều ngồi. Góc độ bút đặt so với mặt giấy khoảng 45 độ.
Tuyệt đối không cầm bút dựng đứng 90 độ. Đưa bút từ trái qua phải từ trên xuống
dưới các nét đưa lên hoặc đưa sang ngang phải thật nhẹ tay, không ấn mạnh đầu
bút vào mặt giấy.
Hình 2: Cách cầm bút
* Rèn cách để vở khi viết:
Khoảng cách từ mắt đến vở 25 - 30 cm. Khi viết chữ về bên phải, quá xa lề vở,
cần xê dịch vở sang trái để mắt nhìn thẳng nét chữ, tránh nhoài người về bên phải để viết
tiếp.
* Rèn giữ vở sạch và trình bày vở:
7
Vở phải luôn giữ sạch, có đủ bìa nhãn, không bỏ vở, xé trang. Không bôi
mực ra vở, không làm quăn mép vở. Vở viết của học sinh chọn cùng một loại giấy
trắng, không nhoè mực...
* Dạy các nét cơ bản:
Tuần đầu giáo viên tổ chức ôn luyện lại cho học sinh các nét cơ bản vì nếu
học sinh viết chuẩn các nét cơ bản thì đó là tiền đề cho việc viết chữ đẹp.
Đầu tiên giáo viên dạy cho học sinh viết hai nét ngang vào sổ. Viết cơ bản
hai nét trên cũng dễ viết và nó giúp học sinh sau này có dạng chữ viết thẳng, ngay
ngắn từ đầu. Sau khi rèn kỹ hai nét trên, giáo viên mới tiến hành dạy các nét móc
xuôi, nét móc ngược, nét móc hai đầu, nét khuyết.
Để trong quá trình dạy luyện viết được thông nhất trong cách gọi tên các nét,
giáo viên thống nhất với học sinh cách gọi tên các nét như sau:
- Nét sổ
- Nét cong hở trái
- Nét ngang
- Nét cong hở phải
- Nét xiên phải
- Nét cong kín
- Nét xiên trái
- Nét khuyết trên
- Nét móc xuôi
- Nét khuyết dưới
- Nét móc ngược
- Nét thắt giữa
- Nét móc 2 đầu
Làm tốt phần này là tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh khi viết chữ được
đúng đẹp theo mẫu.
* Rèn luyện học sinh viết đúng mẫu chữ:
Đây là bước vô cùng quan trọng và khó khăn với tất cả giáo viên và học
sinh. Giáo viên cần hướng dẫn kĩ để các em nắm được cấu tạo chữ viết theo đúng
quy trình mẫu. Ngoài ra, giáo viên viết mẫu trên bảng và ở vở cho học sinh quan
sát. Chữ viết của giáo viên phải đúng theo mẫu và đẹp. Giáo viên cần chấm, chữa
lỗi để học sinh phát hiện ra lỗi sai của mình và sửa kịp thời.
Để giúp học sinh viết đúng mẫu trong giờ tập viết và luyện viết giáo viên
hướng dẫn các em viết qua các giai đoạn:
+ Giai đoạn quan sát mẫu trên bảng và viết ra bảng con: Giáo viên cho các
em quan sát kĩ chữ mẫu trên bảng. Qua phân tích, giảng giải các em nắm được cấu
tạo chữ viết và nắm được quy trình viết. Sau đó giáo viên cho các em viết trên
bảng con.
8
+ Giai đoạn đầu khi các em mới viết, giáo viên hướng dẫn trực tiếp trên
bảng con hoặc có chữ mẫu đã trình bày sẵn trên bảng con để học sinh nhìn vào đó
mà viết theo.
+ Giai đoạn sau các em quan sát và tự viết vào bảng con dưới sự hướng dẫn
trực tiếp của giáo viên ở trên bảng lớn. Sau đó giáo viên kiểm tra và sửa chữa lỗi
sau cho các em trực tiếp ở bảng con. Giáo viên lưu ý sửa cho các em học sinh về
độ cao, độ rộng. khoảng cách các con chữ đã đúng mẫu chưa.
Giáo viên quan sát sửa bài cho từng học sinh ngay trên bảng con.
Cho học sinh nhận xét bài viết của bạn trên bảng, giáo viên yêu cầu học sinh
nhận xét: Độ cao và khoảng cách.
* Xác định vị trí các đường kẻ, điểm dừng bút, điểm đặt bút:
- Đường kẻ ly (1, 2, 3, 4).
- Đường kẻ dọc (5, 6, 7, 8).
- Điểm đặt bút là vị trí bắt đầu khi viết một nét trong một chữ cái. Điểm đặt
bút có thể nằm trên đường kẻ li hoặc không nằm trên đường kẻ ly.
- Điểm dừng bút là vị trí kết thúc của chữ trong một chữ cái. Điểm dừng bút
có thể trùng với điểm đặt bút hoặc không nằm trên đường kẻ li.
- Về độ cao: Học sinh nắm chắc độ cao của các chữ theo từng nhóm (cỡ chữ
nhỏ):
+ Những chữ có độ cao 1 ô li: a, o, e, ê, ô, ơ, i, v, x...
+ Những chữ có độ cao 2 ô li rưỡi như : b, l, h, k, g, ...
+ Những chữ có độ cao 1,5 ô li như : t
+ Những chữ có độ cao 2 ô li như : d, q...
+ Những chữ có độ cao 1,25 ô li như: r; s.
- Căn cứ vào sự tương đồng về cấu tạo để phân chia hệ thống chữ cái viết
thường thành các nhóm.
+ Nhóm 1: i, t, p, u, ư, y, v, r, n, m.
+ Nhóm 2: l, b, h, k.
+ Nhóm 3: o, ô, ơ, a, ă, â, d, đ, g, c, x, e, ê, s, q.
4.3. Điều kiện, phương tiện cần thiết để thực hiện và áp dụng giải pháp:
Rèn kĩ năng viết đúng, đẹp cho học sinh là một quá trình lâu dài, phức tạp và
đòi hỏi sự nỗ lực cố gắng của cả giáo viên và học sinh. Đặc biệt là kĩ năng viết chữ
9
đẹp. Đây là một kĩ năng không phải tự nhiên mà có, đòi hỏi sự chăm lo rèn luyện
thường xuyên của giáo viên cho các em, phải dạy cho các em một cách có định
hướng và có kế hoạch.
Giáo viên phải biết kết hợp dạy tốt các môn học khác như tập đọc, chính tả
để khắc phục các đối tượng học sinh viết chậm ,sai do đọc yếu và sai quy tắc chính
tả. Đặc biệt giáo viên không nên xem nhẹ việc rèn đọc hoặc bỏ qua việc rèn phát
âm chuẩn cho học sinh. Không nên xem nhẹ môn học nào bởi vì các môn học đều
có liên quan bổ sung cho nhau.
Đồ dùng học tập phải đầy đủ như giấy, vở, bút, bảng con, phấn, thước... đạt
tiêu chuẩn quy định. Hiện nay học sinh lựa chọn đủ các loại bút để viết. Những
loại bút mực hay bút chấm mực như ngày xưa đối với các em vô cùng xa lạ. Chính
vì vậy chữ của các em đã mất đi dáng vẻ mềm mại, chân phương so với trước đây.
Các em cũng chỉ viết được một kiểu chữ nét đều, không viết được kiểu chữ có nét
thanh, nét đậm. Khắc phục hạn chế này nên thống nhất sử dụng một loại mực; một
loại bút viết (viết ngòi luyện chữ nét thanh đậm) loại viết này có giá trị sử dụng lâu
dài. Sử dụng vở có chất lượng cao, không bị nhoè khi viết. Chính yếu tố này là yếu
tố quyết định không nhỏ thành công của việc luyện viết chữ đẹp.
Học sinh viết chậm, viết sai hàng ngày ngoài viết bài ở trên lớp giáo viên
cần khuyến khích học sinh luyện đọc luyện viết ở nhà. Quy định mỗi ngày học sinh
phải luyện viết một bài. Thời gian đầu, nên cho học sinh viết thơ bốn chữ hoặc năm
chữ với số lượng ít sau nâng dần lên viết thơ lục bát, đoạn văn. Sau mỗi bài viết
giáo viên phải chấm chữa bài, trực tiếp chỉ chỗ sai cho học sinh từ cách trình bày
đến điểm đặt bút và dùng bút của các con chữ. Đối với học sinh viết chữ đẹp giáo
viên cần hướng dẫn học sinh cách cầm bút, lia bút, rê bút để có được chữ viết đẹp
có nét thanh, nét đậm. Ngoài luyện chữ viết theo mẫu giáo viên cần sưu tầm thêm
các mẫu chữ đẹp sáng tạo cho học sinh tham khảo và hướng dẫn học sinh luyện
viết, khơi nguồn cảm hứng yêu thích luyện viết chữ đẹp cho các em. Xây dựng
nguồn lực để tham gia phong trào giữ vở sạch, rèn chữ đẹp, viết chữ đẹp cấp
trường, huyện.
4.4. Các bước thực hiện giải pháp, cách thức thực hiện giải pháp:
4.4.1. Học sinh ngồi đúng tư thế
Tôi luôn chú trọng vào tâm lý của các em, ở lứa tuổi này như đã trình bày,
sức bền, sức mềm dẻo các em chưa cao nên thường mỏi tay, mỏi cổ, mắt,… Viết
được nửa bài tôi chú ý cho các em vận động tay chân bằng những bài thể dục nhẹ
nhàng như cho các em xoay cổ tay, đầu qua lại sau đó tiếp tục viết cho đến hết bài.
10
Hình 3: Ngồi viết đúng tư thế
4.4.2. Rèn chữ viết trong giờ tập viết:
Trong giờ tập viết trên bảng lớp phần cơ bản nhất của luyện viết là mỗi
người giáo viên chúng ta cần cung cấp kĩ thuật viết chữ cho học sinh.
Để giúp các em làm tốt điều này, ngay từ đầu năm học, tôi khuyến khích các
em tập vẽ trên không trung bằng ngón tay, sau đó cho các em vẽ tự do bằng phấn
trên bảng con, để các em tự làm chủ được động tác của bàn tay, các ngón tay, cầm
bút được vững vàng, dần dần tôi hướng dẫn cầm bút bằng ba ngón tay (ngón cái,
ngón trỏ, ngón giữa), dùng ba ngón tay di chuyển từ trái sang phải, cầm bút
nghiêng về bên cổ tay, khuỷu tay và cánh tay cử động mềm mại. Tư thế ngồi viết:
Lưng thẳng, không tỳ ngực vào bàn, đầu phải cúi, mắt cách vở khoảng 25 - 35cm,
tay phải cầm bút, tay trái tỳ nhẹ lên mép vở, hai chân để song song thoải mái.
Những tư thế này tôi kiên trì uốn nắn các em từ những ngày đầu vào lớp và theo
dõi liên tục cho đến khi hình thành được thói quen.
Đối với những em không nắm vững các nét cơ bản nên thường xuyên viết
sai, hằng ngày theo dõi, liên tục nhắc nhở từng nét cho các em luyện viết nhiều lần
cả trong lớp và ở nhà.
Cũng như hàng ngày trong những giờ tập viết, tập chép tôi luôn luôn nhắc nhở
và theo dõi kiểm tra để học sinh tự điều chỉnh nề nếp như:
+ Sắp xếp vở, bút đúng chỗ.
+ Ngồi đúng tư thế trước khi viết.
11
4.4.3. Kết hợp rèn chữ trong tiết học vần:
Học vần và tập viết luôn có sự hỗ trợ cho nhau, khi dạy hết hai vần của tiết
1, giáo viên cho học sinh viết bảng con để củng cố lại các nét và độ cao của những
con chữ khi viết.
Ví dụ: Khi viết vào bảng con vần “ong, ông” từ ngữ “bông súng, cái võng”.
Giáo viên nêu câu hỏi chữ “ong, ông” có mấy chữ cái ghép lại, và các con chữ có
độ cao bao nhiêu ô li và mấy đơn vị chữ. Khi viết sang chữ “bông súng, cái võng”
giáo viên hỏi khoảng cách giữa chữ “bông” và chữ “súng”, chữ “cái” và chữ
“võng” là bao nhiêu, không những khoảng cách giữa các con chữ mà độ cao của
các con chữ rất quan trọng như độ cao của chữ “b” và chữ “g” có 2,5 đơn vị, độ
cao chữ “s, ô, u, c, a, n” 1 đơn vị. Từ đó hình thành cho các em về khoảng cách và
độ cao để các em nhớ rõ, khắc sâu hơn vận dụng tốt vào bài viết của mình.
Hình 4: Rèn chữ viết trong tiết học vần
4.4.4. Phối hợp với gia đình học sinh:
Hơn bất cứ môn học ở các lớp nào khác, hằng ngày ở học sinh lớp một, các
em đều cần viết tập thêm ở nhà để cũng cố thêm bài viết ở lớp. Vì thời gian ở nhà
rộng rãi hơn ở lớp. Để cho việc phối hợp được chặt chẽ hơn tôi cùng gia đình
thống nhất hỗ trợ viết thêm ở nhà.
4.4.5. Sắp xếp cho các em tập viết giờ giấc quy định:
- Có thời khoá biểu học tập ở nhà.
12
- Phụ huynh phải có thời gian quy định giờ giấc cho con em mình.
- Phải có cha mẹ hoặc anh chị đôn đốc theo dõi chu đáo, không phó mặt cho
các em viết qua loa chủ yếu để nộp bài đủ cho giáo viên.
4.5. Chứng minh khả năng áp dụng của sáng kiến:
Trong hai năm học 2019 - 2020 tôi luôn vận dụng những biện pháp trên vào
quá trình giảng dạy và rèn chữ viết cho học sinh. Chữ viết của học sinh ngày càng
tiến bộ, tất cả học sinh trong lớp cùng thi đua luyện chữ. Chữ viết của các em đã
trở nên mềm mại mượt mà hơn. Phần lớn các em đã biết trình bày và giữ vở sạch
đẹp, viết chữ đúng khoảng cách. Số học sinh viết chữ đúng độ cao theo quy định
chiếm tỉ lệ cao hơn. Nhiều em có khả năng viết chữ nghiêng, chữ sáng tạo có nét
thanh, nét đậm được và tham gia phong trào giữ vở sạch, rèn chữ đẹp do nhà
trường và ngành Giáo dục tổ chức đạt kết quả cao. Bên cạnh đó chữ viết của lớp
cũng được các tổ chức trong nhà trường đánh giá và xếp loại là lớp đạt phong trào
“Giữ vở sạch - Rèn chữ đẹp”.
Dưới đây là thống kê chất lượng phong trào “Giữ vở sạch - Rèn chữ đẹp”
của lớp 1B trường tiểu học Lê Văn Tám như sau:
* Kết quả “ Giữ vở sạch- Rèn chữ đẹp” năm học 2018 - 2019
TSHS
36
Tháng
Loại A
TL %
Loại B
TL %
Loại C
TL %
9
5
13,9
15
41,7
16
44,4
10
8
22,2
18
50
10
27,8
11
10
27,8
17
47,2
9
25
12
13
36,1
20
55,6
3
8,3
01
15
4.17
21
58,3
0
0
02
19
52,8
17
47,2
0
0
03
21
58,3
15
47,1
0
0
04
25
69,4
11
30,6
0
0
* Kết quả “Giữ vở sạch- Rèn chữ đẹp” năm học 2019 - 2020
TSHS Tháng
9
Loại A
6
TL%
18,7
Loại B
14
TL %
43,8
Loại C
12
TL %
37,5
13
32
10
9
28,1
14
43,8
9
28,1
11
12
37,5
13
40,6
7
21,9
12
14
43,8
14
43,8
4
12,5
01
17
53,1
15
46,9
0
0
Cụ thể là:
- Nhiều em viết chữ đúng chuẩn, đẹp, sạch.
- Chữ viết của các em tương đối đều, thẳng hàng, đúng mẫu chứ quy định và
đạt được tốc độ yêu cầu đối với học sinh lớp 1 theo từng giai đoạn.
- Vở viết của học sinh sạch và đẹp, không nhàu nát, bài viết cẩn thận.
- Lớp đạt vở sạch chữ đẹp với tỉ lệ cao
Trong các kỳ tham gia phong trào “Giữ vở sạch - Rèn chữ đẹp” cấp trường
lớp tôi đã đạt thành tích như sau:
* Năm học 2018 - 2019:
Em Huỳnh Ngọc Song Như đạt giải nhất ( khối 1) Phong trào “Giữ vở sạch
-Rèn chữ đẹp” cấp trường tham gia dự thi cấp huyện.
* Năm học 2019 - 2020:
Em Nguyễn Duy Khang đạt giải nhì (khối 1) Phong trào “ Giữ vở sạch - Rèn
chữ đẹp” cấp trường.
Qua các đợt kiểm tra nhà trường khen lớp có kĩ thuật viết tốt, đảm bảo chiều
cao, độ rộng của các con chữ.
5. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng
kiến theo ý kiến của tác giả:
Kết quả khảo nghiệm đã cho thấy hiệu quả của đề tài trong việc rèn chữ viết
cho học sinh không phải ngày một, ngày hai mà có được. Mà đó là kết quả của một
quá trình dày công khổ luyện của cả cô và trò. Việc giữ vở sạch, viết chữ đẹp của
học sinh ở lớp đã có sự tiến bộ rõ rệt: Chữ viết tương đối đều, bài viết sạch đẹp,
tốc độ viết của học sinh đã nhanh hơn, tỉ lệ viết đúng, viết đẹp của học sinh cũng
nâng lên, tình trạng viết sai lỗi chính tả còn ít.
Giá trị khoa học mang lại khi thực hiện đề tài: Nghiên cứu và áp dụng thực
tế rèn luyện chữ viết hàng ngày có vai trò vô cùng quan trọng trong việc nâng cao
chất lượng chữ viết cho học sinh lớp 1 nói riêng và học sinh bậc Tiểu học nói
chung.
14
Tôi tin rằng, nếu mỗi giáo viên luôn có ý thức rèn luyện và tận tâm dạy bảo
thì chắc chắn các em sẽ có những bài viết đẹp, sạch sẽ. Sau này, các em sẽ trở
thành những con người có tính cẩn thận, kiên trì, làm việc có khoa học, xứng đáng
là những chủ nhân tương lai của đất nước. Với kinh nghiệm của người dạy lớp 1
lâu năm, bằng phương pháp khoa học vừa cổ truyền, vừa hiện đại, nhiều năm qua
tôi đã rèn cho nhiều học sinh, từ những người viết chữ xấu trở thành người viết chữ
đẹp. Nhiều học sinh rất tâm đắc với câu thơ của thầy Phạm Thế Vinh viết tặng:
“Chữ đẹp chẳng phải hoa tay
Có công mài sắt, có ngày nên kim”.
Tuy vậy, đề tài của tôi không tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận
được ý kiến đóng góp của quý thầy cô, quý cấp lãnh đạo cùng các bạn đồng
nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!