CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG SÁNG KIẾN
Kính gửi: - Hội đồng Sáng kiến cấp cơ sở huyện Phú Ninh
Tên đề tài sáng kiến: : Một số kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh lớp 2.
1-Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến:Tác giả sáng kiến.
2-Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục.
3-Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 1/10/2019.
4-Mô tả bản chất của sáng kiến:
Xã hội càng phát triển, nhu cầu giáo dục ngày càng cao. Trong chương
trình giáo dục phổ thông, bậc Tiểu học được coi là bậc học nền móng. Theo mục
tiêu của giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu
cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và
các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên trung học cơ sở. Bên cạnh đó
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh thì chữ viết cũng ảnh
hưởng không nhỏ đến việc học tập của các em, dùng chữ viết để học tập và giao
tiếp.
1
Chữ viết là một trong những phương tiện giao tiếp chủ yếu của con
người. Chữ viết đúng, sạch, rõ ràng không những giúp dễ hiểu mà còn tạo
sự thiện cảm với người đọc. Thực tế, đôi khi chỉ qua chữ viết của một
người, ta có thể nhận ra một vài tính cách của người đó. Mặc khác, chữ viết
còn thể hiện nền văn hóa, sự tinh hoa của dân tộc. Bởi vậy, việc hình thành
và rèn kĩ năng viết chữ đúng, đẹp là một trong những nội dung giáo dục
quan trọng. Dạy Tiếng Việt ở lớp 2 là trao cho các em chiếc chìa khóa để
vận dụng chữ viết trong suốt quá trình học tập và cả cuộc đời. Đối với học
sinh lớp 2, yêu cầu cơ bản và quan trọng nhất trong học Tiếng Việt là đọc
thông viết thạo mà cần thiết hơn cả là chất lượng chữ viết. Kĩ năng viết
đúng là cơ sở để các em viết đẹp, rõ ràng. Đồng thời với việc rèn chữ viết
các em sẽ có cơ hội rèn luyện tính cẩn thận, sự khoa học, óc thẩm mĩ và tình
yêu tiếng mẹ đẻ.
Trong những năm gần đây, việc rèn chữ viết được nhà trường và các bậc
phụ huynh hết sức quan tâm, đặc biệt ở cấp tiểu học. Nhờ vậy, chất lượng dạy và
học chữ ngày càng có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, thực trạng chữ viết
của học sinh hiện nay còn xấu và thiếu chính xác. Các em còn viết sai, viết quá
chậm hay có những học sinh viết nhanh, làm tính giỏi nhưng chữ viết quá xấu,
trình bày không sạch sẽ, rõ ràng thì không thể trở thành một học sinh giỏi toàn
diện được. Điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng học Tiếng Việt nói
riêng và các môn học khác nói chung..
Qua thời gian công tác trong việc giảng dạy môn này bản thân tôi thấy
được tầm quan trọng của chữ viết, rèn được tính cẩn thận cho học sinh. Tôi đã
tìm tòi và đưa ra một số biện pháp giúp các em học môn này tốt hơn và đạt kết
quả tương đối cao.
4.1- Phân tích tình trạng của giải pháp đã biết:
4.1.1 Ưu điểm
Trong những năm qua, việc rèn luyện chữ viết cho học sinh tiểu học được
Bộ Giáo Dục, Sở Giáo Dục, Phòng Giáo Dục, đặc biệt là lãnh đạo nhà trường,
các thầy cô và các bậc phụ huynh rất quan tâm. Chính vì thế, mục tiêu hướng
dẫn rèn chữ viết cho học sinh lớp 2 được đặt lên hàng đầu.
- Hàng tuần, học sinh đều có thêm tiết học để rèn luyện chữ viết đẹp, viết
đúng.
- Nội dung các bài Tập Viết rõ ràng, phù hợp với lứa tuổi và cụ thể các bài
viết.
4.1.2 Tồn tại ,hạn chế.
2
- Đầu năm học 2019– 2020, bản thân tôi được phân công dạy lớp 2/1 (lớp có 37
học sinh). Bước vào đầu năm học kiểm tra sách vở của các em, tôi rất băn khoăn
và lo lắng về tình trạng chữ viết của học sinh. Hầu hết, chữ viết của các em chưa
đúng với quy định chung. Chữ viết chưa đúng độ rộng, độ cao, điểm đặt bút và
dừng bút chưa đúng; bài viết còn mắc nhiều lỗi chính tả. Khoảng cách giữa các
chữ và con chữ chưa đều nhau, một số em chữ viết còn chưa bám dòng. Có thể
nói các em mới chỉ nghĩ đến việc viết cho có bài chứ chưa quan tâm đến hình
thức.
- Một số phụ huynh chưa quan tâm đến học sinh, chưa chú trọng đến chữ viết
đúng cho học sinh nên bảng con, phấn, bút, vở tập viết chưa đáp ứng kịp thời.
-Học sinh thường viết sai mẫu chữ, nhất là những chữ dễ nhầm lẫn như: ô với â;
s với r; tr với th; k với h; p với q.
-Viết chữ in lẫn chữ thường, chữ in hoa lẫn chữ viết hoa; Trong một chữ mà có
con chữ thì viết ngửa, con chữ thì viết nghiêng.
-Khoảng cách giữa các chữ, con chữ chưa hợp lý.
-Trong một bài viết, một chữ mà có nhiều cỡ chữ khác nhau; Chữ viết thiếu nét,
đặt sai vị trí dấu thanh, viết hoa tùy tiện.
-Một số học sinh chưa biết cách trình bày thường mắc lỗi về chữ viết chưa đúng
nét các con chữ chưa đều, độ cao nét chữ còn thiếu, những em sau đây có tỷ lệ
mắc lỗi nhiều hơn cả như: Bùi Đức Anh,Bùi Gia Bảo,Nguyễn Ngọc Huy,Trương
Văn Mạnh , Đinh Văn Minh,Trần Quang Thiện, Phan Tố Trinh, Lê Xuân
Văn,Nguyễn Đặng Quốc Anh; qua nhiều lần nhận xét, chữa bài ,cho các em viết
lại nhiều lần những từ đã sai đó trong giờ Tập viết, vào hoạt động ôn bài, củng
cố, nhưng vẫn không có kết quả.
- Các em lớp 2 còn nhỏ nên thiếu tính kiên trì, ham chơi, nhiều em có ý thức
luyện chữ chưa cao.Kĩ năng viết chưa thành thạo.
-Nhiều em ngồi chưa đúng tư thế, cầm bút chưa đúng cách, để vở sai quy định.
- Trình độ học sinh không đồng đều nên gặp nhiều khó khăn trong việc dạy học
* Sau đây là bài làm minh họa của học sinh trong đầu năm học:
3
4.2 Nội dung đã cải tiến, sáng tạo để khắc phục những khó khăn của giải
pháp đã biết:
4.2.1 Xác định được mục tiêu cần đạt khi rèn chữ:
Sau một thời gian nghiên cứu, tìm tòi tôi nhận thấy phương pháp giải
quyết thiết thực nhất là dành một khoảng thời gian trong tiết Tập Viết để giúp
học sinh phân loại nhóm chữ, rèn cho học sinh kỹ năng viết chữ hoa, viết liền
nét, bỏ dấu thanh. Ngoài ra, giới thiệu thêm với học sinh những mẫu chữ hoa
truyền thống và hướng dẫn học sinh luyện viết vào tiết ôn luyện Tiếng
Việt.Truyền thụ cho học sinh những kiến thức cơ bản về chữ viết và kỹ thuật
viết chữ. Học sinh nắm bắt được các tri thức cơ bản về bảng chữ cái La tinh ghi
âm tiếng Việt, thể hiện bộ chữ cái này trên góc học tập Tiếng Việt.
Học sinh hiểu được những khái niệm cơ bản về đường kẻ, điểm xuất phát
của con chữ, chữ, tên gọi các nét chữ, cấu tạo chữ cái, vị trí dấu thanh, dấu phụ
và các liên kết nét chữ hoặc liên kết chữ cái. Từ đó học sinh nắm được những
4
kiến thức cơ bản về hình dáng, độ cao, độ rộng, sự cân đối, tính thẩm mỹ và tính
chính xác của chữ viết theo chương trình VNEN mới hiện nay.
Học sinh nắm được các thao tác viết chữ từ đơn giản đến phức tạp, bao gồm
kỹ năng viết liền nét, liên kết nét tạo chữ cái, tạo chữ ghi tiếng. Kỹ năng viết
nâng dần từ thấp đến cao, viết đúng mẫu, rõ ràng và cao hơn là viết nhanh, viết
đẹp, viết được nét thanh, nét đậm.
Học sinh có ý thức cẩn thận, tích cực, tự giác, hứng thú trong học tập, nắn
nót khi viết bài, biết giữ gìn sách vở cũng như sự trong sáng của Tiếng Việt
4.2.2Hướng dẫn học sinh ngồi viết đúng tư thế:
Ngay từ những ngày đầu vào học, giáo viên giới thiệu và làm mẫu tư thế
ngồi viết đúng: ngồi viết với tư thế ngay ngắn, lưng thẳng, không được tì ngực
vào cạnh bàn, đầu hơi cúi, mắt cách trang giấy khoảng 25 – 30 cm , khuỷu tay
tiếp xúc với mặt bàn, tay trái đè giữ vở, tay phải cầm bút. Giáo viên hướng dẫn
xong sẽ cho các em thực hành tư thế ngồi theo yêu cầu của giáo viên, các nhóm
đôi tự kiểm tra tư thế ngồi của nhau, góp ý nhắc nhở cùng nhau thực hiện. Dựa
vào tâm lí lứa tuổi học sinh lớp 2 thường sợ xấu, sợ sai nên tôi thường nhắc cho
các em về tác hại của việc ngồi viết không đúng tư thế sẽ làm cho nét chữ chưa
đều, ảnh hưởng đến sức khỏe (cong vẹo cột sống, cận thị..). Sau này, trước mỗi
giờ viết bài, tôi thường yêu cầu các em thực hiện ngồi cho đúng tư thế, dần dần
các em sẽ có thói quen ngồi đúng quy cách. Thực tế cho thấy tư thế ngồi viết
được hình thành từ lớp 2, sẽ tạo thành thói quen đi suốt đời người và gây ảnh
hưởng lớn đến chất lượng chữ viết cũng như tác động trực tiếp đến sức khỏe và
thẩm mĩ của mỗi cá nhân.
TƯ THẾ NGỒI HỌC- VIẾT ĐÚNG
4.2.3Hướng dẫn cách để vở:
Vở mở không gập đôi, không để vở quăn mép để hoàn toàn trên mặt bàn, hơi
nghiêng về bên trái khoảng 15 độ so với cạnh bàn sao cho mép vở song song với
cánh tay.
4.2.4Hướng dẫn học sinh cầm bút đúng cách:
Cùng với việc hướng dẫn HS ngồi đúng tư thế thì việc cầm bút đúng cách
là yếu tố rất quan trọng để học sinh có những nét chữ đúng và đẹp. Tôi luôn
quan tâm hướng dẫn học sinh cách cầm bút bằng ba ngón tay (ngón giữa, ngón
cái, ngón trỏ) của bàn tay phải, ngón giữa nằm ở vị trí thấp nhất để đỡ bút, ngón
5
cái và ngón trỏ điều khiển bút. Các ngón tay cầm bút phải cong tự nhiên, không
lên gân hoặc cầm bút quá chặt, không để ngón cái đè lên ngón trỏ, góc tạo bởi
thân bút và mặt vở nhỏ hoặc bằng 450 là tốt nhất. Khi viết, chỉ điều khiển bút
bằng các ngón cầm bút, không để bàn tay và cánh tay khi tham gia điều khiển
như khi vẽ hoặc viết bằng phấn. Qua kinh nghiệm giảng dạy cho thấy: Hầu hết
học sinh có chữ viết đẹp và nhanh đều là những em biết cầm bút và điều khiển
bút như trên.
CÁCH CẦM BÚT ĐÚNG CÁCH
Ngoài ra, giáo viên cần chú ý đến khoảng cách cầm bút cuả học sinh (từ
ngón tay cầm bút đến đầu bút) sao cho hợp lí, vì đây là yếu tố quyết định đến tốc
độ viết chữ. Những học sinh cầm bút thấp bao giờ cũng viết chậm và không trơn
nét. Điều này dễ hiểu vì biên độ dao động của ngòi bút nhỏ dẫn đến khả năng
điều khiển bút của các ngón tay sẽ không linh hoạt. Khoảng cách cầm bút của
từng học sinh còn tùy thuộc vào độ dài – ngắn của ngón tay, tuy nhiên tốt nhất là
đảm bảo khoảng cách tối thiểu không nhỏ hơn 2,0 cm.
. Kinh nghiệm trong quá trình rèn luyện cho thấy, những học sinh không biết
cách cầm bút, cầm bút thấp và tì mạnh tay khi viết thì không thể có chữ viết đều,
mềm mại, trơn nét và nhanh được. Nếu giáo viên và phụ huynh không quan tâm
hướng dẫn học sinh cách cầm bút ngay từ buổi đầu thì các em sẽ có thói quen
cầm bút sai và rất khó khắc phục khi học ở các lớp trên
4.2.5.Rèn học sinh viết đúng, viết đẹp các nét cơ bản:
- Từ những nét cơ bản này, các chữ cái sẽ được tạo thành. Với một số kinh
nghiệm bản thân cùng với sự trao đổi, học hỏi đồng nghiệp, tôi nhận thấy: Nếu
học sinh viết các nét cơ bản không đúng, không đẹp thì việc viết xấu, viết sai là
điều không tránh khỏi. Chẳng hạn với nét khuyết trên và nét khuyết dưới, học
sinh không rèn viết ngay từ đầu thì dễ viết lệch, xấu sẽ dẫn đến những chữ được
tạo bởi 2 nét đó như: h, k, g, y... cũng không được đẹp và đây cũng là 2 nét khó
mà học sinh thường lúng túng khi viết. Từ những nét cơ bản này, học sinh sẽ viết
sang chữ rất dễ dàng vì đã định hướng được chữ cần viết gồm có những nét nào
tạo thành. Theo tôi, viết đẹp được các nét cơ bản này coi như đã hoàn thành
được một nửa quá trình luyện chữ.
Từ những nét cơ bản này học sinh viết sang các con chữ rất dễ dàng.
*Ví dụ:
+ Chữ cái a gồm 2 nét: nét cong kín kết hợp với nét móc ngược (móc phải).
6
+ Chữ cái h gồm 2 nét: nét khuyết trên kết hợp với nét móc hai dầu.
- Điểm đặt bút: Là điểm bắt đầu khi viết một nét trong chữ cái. Điểm đặt bút có
thể nằm trên đường kẻ ngang hoặc không nằm trên đường kẻ ngang.
- Điểm dừng bút: Là vị trí kết thúc của một nét chữ trong một chữ cái. Điểm
dừng bút có thể trùng với điểm đặt bút hoặc không nằm trên đường kẻ ngang.
Sau giai đoạn rèn nét, tôi sắp xếp các em viết còn yếu và chưa đúng ngồi
lên phía trên để dễ kèm cặp.
4.2.6 Rèn học sinh viết đúng, viết đẹp các con chữ:
Để thuận tiện cho công việc giảng dạy và cho học sinh dễ dàng hơn trong
Tiếng Việt (phần Tập viết), tôi đã phân loại chữ cái đồng dạng thành các nhóm
giúp học sinh dễ dàng tập luyện. Khi hướng dẫn học sinh viết, tôi tiến hành như
sau:
+ Đưa chữ mẫu và tập cho học sinh có thói quen đọc thầm, phân tích hình
dáng cấu tạo, độ cao chữ sắp viết.
+ Viết mẫu trên bảng thật chậm đúng theo qui tắc với nét chữ chuẩn và
chân phương, các em sẽ tận mắt nhìn thấy tay cô đang viết từng nét chữ. Lưu ý
học sinh cách nối nét sao cho đẹp là yếu tố quan trọng góp phần rèn nên chữ viết
đẹp của học sinh, khi viết nhắc nhở các em chú ý về khoảng cách nối nét giữa
các con chữ sao cho vừa phải, hợp lí để chữ viết đều nét và có tính thẩm mỹ.
Hướng dẫn học sinh tập viết thuần thục trên bảng con vì bảng con là
phương tiện ưu việt giúp tôi chỉnh sửa kịp thời và nhanh chóng lỗi sai của học
sinh.
Khi học sinh viết vở, tôi hướng dẫn cho học sinh viết từng chữ từng dòng,
luôn kiểm tra, sâu sát với từng em để chỉnh sửa kịp thời kết hợp với việc nhắc
các em giữ gìn vở cẩn thận (không để vở quăn góc), tôi luôn yêu cầu hai học
sinh ngồi cạnh nhau thường xuyên kiểm tra vở nhau để nhắc nhau chỉnh sửa.
Thống nhất với cả lớp là dùng mực màu xanh, giới thiệu một số loại bút tốt, viết
nét đẹp để phụ huynh mua cho các em. Trong quá trình viết bút mực, tôi luôn
lưu ý học sinh cẩn thận để hạn chế tối đa sai sót.
4.2.7 Chú ý rèn chữ viết trong tất cả các môn học.
Không chỉ uốn nắn, rèn luyện nét chữ cho các em ở phần Tập viết, bản thân
tôi còn luôn chú trọng đến việc rèn chữ viết, cách trình bày bài vở sạch đẹp,
khoa học ở tất cả các môn học cho học sinh. Có như thế, việc luyện tập viết chữ
mới được củng cố đồng bộ và thường xuyên.
4.2.8 Đổi mới phương pháp, tạo sự hài hước nhẹ nhàng trong giờ rèn
chữ:
7
Tôi đã vận dụng phương pháp giáo dục thân thiện giữa thầy và trò trong
giờ rèn chữ. Đó là sự ân cần hướng dẫn chi tiết đến từng học sinh, không nên,
không vội, không nóng nảy, chú ý nếu có vấn đề mà mình chưa thể trả lời được
ngay thì nên khiêm tốn hẹn học sinh để nghiên cứu và xem xét lại rồi hẹn và
thực hiện trả lời trước học sinh. Sự khiêm tốn của người thầy trong trường hợp
này là một tấm gương rất có giá trị cho học sinh. Đôi khi trong quá trình dạy viết
giáo viên có thể nhầm lẫn, ví dụ: gọi nhầm tên nét chẳng hạn – đừng khoả lấp vì
học sinh sẽ phát hiện – lúc này tôi nói “cô xin lỗi – cô nhầm” theo tôi không nên
để học sinh ngồi im chỉ biết nghe, tôi luôn cố gắng dành thời gian hỏi – đáp và
tạo cơ hội cho học sinh hỏi những vấn đề các em còn thắc mắc qua đó đánh giá
kết quả tiếp thu của học sinh và kết quả giảng dạy của mình một cách chính xác.
Tạo cơ hội thảo luận, đối đáp trong học sinh bằng hình thức nhóm hoạt
động cặp đôi, hoạt động nhóm hoặc hoạt động chung cả lớp. Từ đó rèn phản ứng
nhanh nhạy, phản xạ tốt, mạnh dạn, chủ động trước đám đông. Ví dụ: Khi tôi đố
các nhóm trong lớp chữ hoa B có bao nhiêu nét và gồm những nét gì? Học sinh
thảo luận nhóm và trình bày. Tôi thể hiện sự chú ý lắng nghe ý kiến của học sinh
để từ đó xây dựng điều gì cần chỉnh. Cần sửa sai cho học sinh. Nếu các em nêu
đúng thì tôi không tiếc lời khen học sinh theo phương châm “phát huy ưu điểm
để khắc phục nhược điểm” nếu học sinh nói chưa đúng tôi nhẹ nhàng chỉnh sửa
với thái độ thân thiện. Ví dụ: bạn nêu rất là rõ ràng nhưng chưa chính xác…
Trong giờ học rèn chữ viết nói riêng và trong tất cả các môn học nói chung
tôi tránh gây căng thẳng với học sinh thay vào đó là nụ cười thân thiện. Điều đó
sẽ tạo nên một không khí thoải mái, không bị ức chế, theo tôi như vậy học sinh
sẽ tiếp thu tốt hơn.
Nếu học sinh có sai sót, ngớ ngẩn tôi không tỏ ý bực dọc, mắng nhiếc, mà
coi đó là cơ hội sư phạm để giải đáp, điều chỉnh, uốn nắn, nhằm tăng hiệu quả
giáo dục của mình. Theo tôi sửa cái sai trong học sinh cũng cần thiết và quan
trọng như dạy điều đúng cho học sinh.
Tôi luôn thể hiện sự bao dung, tha thứ, sự hiểu biết về tâm lí lứa tuổi trước
các lỗi lầm của học sinh “ nhẹ nhàng mà nghiêm khắc” (như quên mang vở, lỡ
tay làm lem mực vào vở, viết sai nét,…) với những trường hợp như vậy có thể
cho học sinh viết tạm vào một quyển vở khác, hay nhắc nhở học sinh rút kinh
nghiệm lần sau.
Theo tôi nên chia sẻ, động viên, khuyên bảo, lắng nghe những ý kiến,
những thắc mắc của các em để khoảng cách giữa thầy và trò gần lại. Từ đó, các
em mới dám thể hiện những “điểm yếu” của mình trong môn học và mong muốn
được cô giúp đỡ. Ví dụ: Cô ơi con viết chữ “th” không được hay chữ “o” con
viết chưa tròn…
8
Tạo hứng thú trong giờ học thông qua các thủ thuật suy luận của giáo viên,
dẫn dắt học sinh tự tìm ra con đường giải quyết vấn đề, tạo cho học sinh có cảm
giác là chính các em đã tìm ra giải pháp, rèn luyện, khuyến khích các em có thói
quen tự học, giữ lâu bền độ tập trung chú ý để tạo hứng thú học tập lâu dài.
Ngoài việc giảng dạy theo phương pháp đặc trưng phân môn, trong quá
trình rèn luyện tôi đặc biệt chú ý uốn nắn học sinh những điểm sau:
Về tâm lí học sinh tiểu học, nhất là học sinh lớp 2 thường hiếu động, thiếu
kiên trì nên nhiều em không tự giác khi viết bài. Các em muốn viết thật nhanh
chóng cho hết bài để chơi. Để khắc phục điều này, tôi có quy định với học sinh:
viết từng dòng theo hiệu lệnh của cô. Nhờ vậy, tránh được tình trạng viết nhanh,
viết ẩu trong quá trình viết của học sinh. Đặc biệt, với những em viết đẹp, có
nhiều cố gắng thì tôi sẽ nhận xét động viên, tuyên dương trước lớp để các em
khác nhìn vào noi theo.
- Không chỉ vậy, muốn học sinh viết đẹp thì với những chữ khó viết, tôi
thường cho các em luyện viết ở bảng con nhiều, đến khi nào học sinh viết tương
đối đồng đều thì lúc đó mới viết vào vở. Những học sinh nào viết bảng con xấu,
chậm, tôi thường xuống tận nơi cầm tay uốn nắn các em viết cho đúng.
- Sau khi học sinh viết xong bài, tôi nhận xét ngay một số vở, sửa lỗi nhầm
cho học sinh: tuyên dương những bài viết tốt. Với những bài viết chưa đẹp, viết
ẩu thì ngoài việc kèm thêm ở lớp, tôi còn thường xuyên động viên học sinh về
viết lại bài, khắc phục các lỗi sai nhầm, nhằm giúp học sinh tiến bộ hơn. Học
sinh có một chút tiến bộ thì giáo viên cần tuyên dương, khen thưởng ngay thì
học sinh sẽ cảm thấy thích thú và cố gắng rèn luyện hơn.
- Với học sinh, việc ôn bài của học sinh cũng góp phần rất quan trọng để
tạo hứng thú cho học sinh, tôi tiến hành theo một số cách sau để thu hút học
sinh trong các giờ học Tập viết:
+ Khi nhận xét chữ viết của học sinh, tôi cho học sinh quan sát lại chữ mẫu,
gợi ý để học sinh tự nhận xét chữ viết của mình và của bạn, biết tự tham gia
chữa lại những chỗ đã viết sai.
+ Cho học sinh luyện viết lại những chữ chưa đạt yêu cầu.
+ Tổ chức một số trò chơi để tránh căng thẳng, mệt mỏi cho học sinh.
- Cuối mỗi tuần tôi quy định cho học sinh viết 1 bài thi viết chữ đẹp và
chọn những em có bài vở trong tuần sạch sẽ và chữ đẹp để trao phần thưởng, có
khi là cây bút chì, cây thước nhựa nhưng các em rất vui vẻ và rất có ý thức phấn
đấu. Các bài sạch đẹp của các em được tôi gắn lên trưng bày sản phẩm: góc Chữ
viết đẹp cho các bạn tham khảo và noi gương.
- Chính vì vậy để áp dụng tốt các biện pháp rèn chữ viết đẹp cho học sinh một
cách khoa học thì phải có sự hướng dẫn tỉ mỉ, từng li, từng tí của giáo viên. Mặt
khác,giáo viên phải hiểu lứa tuổi tâm lí học sinh. Không nên cho các em ngồi
9
viết liền trong một thời gian dài dễ gây mỏi tay và chán. Cần thường xuyên tổ
chức các trò chơi thi viết chữ đẹp trong mỗi tiết học. Tổ chức thi “Rèn chữ,giữ
vở” trong từng tháng, tạo sự hứng thú rèn luyện cho học sinh.
4.3- Các điều kiện, phương tiện cần thiết để thực hiện và áp dụng giải
pháp:
- Đối với học sinh lớp 2, rèn luyện chữ viết là một yếu tố quan trọng và cũng là
vấn đề rất khó, bởi các em bước đầu làm quen với việc ghi bài học, viết các bài
chính tả dài, các đoạn văn. Vì thế việc rèn cho các em luyện viết chữ cần phải
chú ý các yêu cầu sau :
+ Phải viết đúng cỡ, đúng chữ.
+ Các nét phải liền nhau.
+ Các con chữ trong một chữ phải viết liền nét.
+ Víêt đúng ô li đã quy định.
+ Giữa các chữ phải viết cách nhau khoảng 1chữ O.
- Muốn các em thực hiện tốt các yêu cầu trên, trước hết giáo viên phải hướng
dẫn cụ thể, chi tiết khi viết và nhất là trong giờ tập viết. Hàng ngày, phải thường
xuyên theo dõi, uốn nắn kịp thời, có kế hoạch giúp đỡ các em khắc phục khó
khăn. Trong lớp học cần treo bảng chữ mẫu viết hoa và bảng chữ mẫu viết
thường (mẫu chữ viết hiện nay).
- Cho những em viết chưa cẩn thận, chưa đẹp, hay viết còn mất nhiều lỗi chính
tả ngồi những chỗ giáo viên tiện theo dõi để kịp thời sửa chữa và uốn nắn. Ngoài
ra, đối với học sinh viết quá ẩu, quá xấu giáo viên cần yêu cầu các em phải có
một quyển vở riêng để giáo viên viết mẫu và học sinh đó về nhà luyện viết theo
chữ mẫu nhiều lần.
- Phối hợp với phụ huynh chuẩn bị đồ dùng dạy học cho học sinh. Khi mua vở
phụ huynh nên chọn vở có bìa cứng để tránh tình trạng nhàu nát, rách bìa sau
một thời gian sử dụng. Giấy vở tốt, dày và có kẻ ô li rõ ràng.
+ Bảng con : nên dùng cỡ 20cm x 30cm, mặt bảng có vạch rõ các ô vuông
kích thước 3cm x 3cm kèm theo khăn ẩm để lau khô.
+ Phấn : Dùng phấn trắng, mềm, tốt nhất là nên dùng phấn không bụi.
- Rèn luyện thói quen và kĩ năng cho các em trong giờ học.
+ Giáo viên cần có nhận thức đúng đắn về phân môn Tập Viết, tạo nhận
thức đúng cho các bậc phụ huynh và cả học sinh.
+ Khi thực hiện dạy Tập Viết phải thực hiện theo đúng quy trình, hướng
dẫn kĩ học sinh cách trình bày, luôn nhắc nhở học sinh cách cầm bút, tư thế ngồi,
rèn lại cho học sinh các đức tính chính xác, cẩn thận, kiên trì khi tập viết.
- Giáo viên là người hướng dẫn cho học sinh noi theo nên chữ viết của giáo viên
phải đúng mẫu, rõ ràng, chính xác không được viết tùy tiện.
10
- Thống nhất cách trình bày bài vở cho học sinh cả lớp, tập thói quen tốt, cần lưu
ý chi tiết như : gạch chân, gạch hết bài, lề để ghi thứ, gạch hết ngày, môn,bài, …
là nền tảng vững chắc để duy trì phong trào “Vở sạch, chữ đẹp”. Mỗi tuần dành
thời gian trong tiết sinh hoạt lớp để kiểm tra, đánh giá chất lượng chữ viết của
học sinh..
- Khắc phục tình trạng viết sai mà học sinh thường mắc phải, người giáo viên
cần chú trọng đến việc rèn chữ bằng cách hướng dẫn tỉ mỉ, kiên trì, uốn nắn, sữa
sai chữ viết cho học sinh trong tất cả các môn học. Thông qua việc rèn chữ viết
cần nhắc nhở học sinh có ý thức giữ sách vở bằng cách : Có giấy lót tay khi viết,
để tay cẩn thận không làm quăn, cong góc vở.
- Muốn viết chữ đẹp cần có tư thế ngồi đúng, cầm viết đúng. Giáo viên phải luôn
hướng dẫn và sửa sai tư thế để học sinh ngồi viết thoải mái, không nghiêng vai,
rụt cổ, cúi đầu sát vở. Ngoài ra, trong tiến trình dạy Tập viết, trong thời gian đầu
giáo viên có thể vừa đọc, vừa hướng dẫn học sinh viết từng câu cho đến hết bài.
- Để thực hiện tốt các giải pháp, biện pháp trên đòi hỏi giáo viên phải kiên trì,
rèn luyện hằng ngày cho học sinh, uốn nắn và kịp thời giúp đỡ học sinh, lập kế
hoạch rèn chữ viết cho học sinh một cách phù hợp với từng đối tượng học sinh
trong lớp.
4.4- Các bước thực hiện giải pháp, cách thức thực hiện giải pháp
- Việc áp dụng giảng dạy, bồi dưỡng, rèn chữ viết đúng cho học sinh tiểu học
đòi hỏi chúng ta hết sức kiên nhẫn, phải thực sự thương yêu học sinh, giúp các
em vượt qua mọi khó khăn, trở ngại .
- Bên cạnh đó, giáo viên phải tăng cường kiểm tra thường xuyên để kịp thời
tìm biện pháp giảng dạy cho học sinh thật tốt, tạo niềm tin vững chắc trong việc
học tập của học sinh.
- Đối với mỗi giáo viên đòi hỏi đầu tiên theo tôi đó là sự tận tâm, nhiệt tình,
yêu thương con trẻ. Trong mỗi giờ dạy, người giáo viên phải tạo được sự say mê
cho bản thân mình cũng như hứng thú cho học sinh.
- Thường xuyên rèn luyện để có chữ viết mẫu chuẩn và đẹp (vì tư duy của trẻ
chủ yếu là trực quan và rất thích bắt chước theo cô giáo).
- Chuẩn bị đồ dùng dạy học chữ mẫu trong mỗi tiết dạy.
- Luôn tạo hứng thú cho các em trong các giờ học, sưu tầm chữ mẫu đẹp để
phục vụ bài học.
- Tuyên dương khen thưởng kịp thời những em có nhiều cố gắng, có tiến bộ
trong việc rèn chữ giữ vở.
- Giới thiệu với phụ huynh mẫu chữ mà nhà trường đang thực hiện để phối
hợp hướng dẫn học sinh khi luyện viết tại nhà.
11
- Đối với những học sinh viết chưa đẹp, chưa cẩn thận hay còn sai lỗi chính tả.
Giáo viên cần sát sao quan tâm giúp đỡ rèn chữ viết để cho học sinh viết tiến bộ
hơn.
- Luôn chú ý sửa sai sót của các em trong chữ viết không chỉ ở phân môn Tập
Viết mà ở tất cả các môn học khác.
- Kể cho các em nghe những gương rèn chữ của những anh người đi trước
được viết trong sách báo, câu chuyện, những gương rèn chữ của học sinh năm
trước.
- Rèn chữ viết là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì bền bỉ vận dụng
nhiều phương pháp để nâng cao chất lượng dạy và học. Bản thân mỗi giáo viên
chúng ta là người hướng dẫn các em vươn tới tương lai thì trước hết chúng ta
phải xác định rõ mục tiêu, vai trò của người thầy, vận dụng các phương pháp
tích cực để nâng cao chất lượng ở tất cả các môn học
4.5- Chứng minh khả năng áp dụng của sáng kiến:
Do nắm được vai trò quan trọng của môn Tiếng Việt (phần Tập Viết), nên
những việc làm trên đã được tôi tiến hành một cách thường xuyên trong các giờ
Tập viết, kết hợp với các môn học khác để thấy được hiệu quả của học sinh. Nếu
so với đầu năm, nhiều em còn viết ẩu, viết xấu, thậm chí còn lệch dòng kẻ, sai
cỡ chữ thì chữ viết của học sinh lớp tôi tương đối đều, thẳng hàng, đúng mẫu
chữ quy định và đạt được tốc độ yêu cầu đối với học sinh lớp 2 theo từng giai
đoạn, một số em viết chữ đúng chuẩn, đẹp, tốc độ viết của học sinh đã nhanh
hơn, tỉ lệ viết đúng, viết đẹp của học sinh cũng nâng lên. Vở viết của học sinh
tương đối sạch và đẹp, không nhàu nát, bài viết cẩn thận hơn. Lớp 2/1 của tôi
được rèn theo những kinh nghiệm qua cũng có tiến bộ rõ rệt.
12
THỐNG KÊ XẾP LOẠI VỞ SẠCH - CHỮ ĐẸP
Thời điểm
Loại A
Tỉ lệ
Loại B
Tỉ lệ
Loại C
Tỉ lệ
Đầu năm
2 /37 HS
5,4%
15/37 HS 40,5% 20/37 HS 54,1
Học kì 1 17 /37 HS
45,9% 18/37 HS 48,7%
2/37 HS
5,4%
- Từ những kết quả đạt được qua các lần kiểm nghiệm thực tế đối với học
sinh của mình, tôi có thể khẳng định, nếu giáo viên chúng ta áp dụng nội dung
và cách làm nêu trên để rèn luyên chữ viết cho học sinh thì các em sẽ viết đúng,
viết đẹp hơn. Nếu so với đầu năm, nhiều em còn viết nhầm, viết chưa đạt, thậm
chí còn lệch dòng kẻ, sai cỡ chữ, chưa có ý thức giữ gìn tập vở.
- Sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm này để hướng dẫn rèn chữ viết
đúng cho các em thì kết quả tiến bộ rõ rệt: chữ viết của học sinh lớp tôi tương
đối đều hơn, bài viết sạch đẹp hơn, số lượng học sinh có ý thức giữ gìn tập vở
tăng lên rõ rệt.Tốc độ viết của các em đã nhanh hơn, tỉ lệ viết đúng, viết đẹp của
học sinh cũng nâng lên. Một số em thời gian đầu chưa đạt yêu cầu nhưng giờ đã
đạt môn học này.
Sau đây là bài viết của học sinh mà tôi tiến hành khảo sát sau khi áp dụng sáng
kiến:
13
- Chữ viết của các em tương đối đều, thẳng hàng, tương đối đúng mẫu chữ
quy định và đạt được tốc độ yêu cầu đối với học sinh lớp 2 theo từng giai đoạn.
- Vở viết của học sinh sạch và đẹp, không nhàu nát, bài viết cẩn thận.
- Sau một thời gian thực hiện, các em có nhiều tiến bộ rõ. Các bài Tập viết
đưa ra các em đều hoàn thành tốt, đúng thời gian. Nếu so với đầu năm, nhiều em
còn viết nhầm, viết chưa đạt yêu cầu, thậm chí còn lệch dòng kẻ, sai cỡ chữ thì
giờ đây chữ viết của học sinh đã rất đẹp, viết đúng chiều cao quy định và liền
nét, bài viết sạch đẹp, tỉ lệ viết đúng, viết đẹp của học sinh cũng nâng lên. Các
học sinh như: Bùi Đức Anh,Bùi Gia Bảo,Nguyễn Ngọc Huy,Trương Văn
Mạnh , Đinh Văn Minh,Trần Quang Thiện, Phan Tố Trinh, Lê Xuân
Văn,Nguyễn Đặng Quốc Anh; đã tiến bộ rất nhiều.
14
- Tôi tiếp tục đưa ra các bài tập để cho các em thực hành và kết hợp rèn
luyện cho các em không chỉ ở môn Tập Viết mà còn các môn học khác. Sau
nhiều đợt kiểm tra, tôi nhận thấy các em cơ bản đã viết đúng, viết đẹp, tốc độ
viết đã nhanh hơn.
Chữ viết của học sinh ở các môn học khác.
15
5- Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng
kiến theo ý kiến của tác giả:
- Từ những kết quả đạt được qua các lần kiểm nghiệm thực tế đối với học sinh
của mình, tôi có thể khẳng định, nếu giáo viên chúng ta áp dụng nội dung và
cách làm nêu trên để rèn luyên chữ viết cho học sinh thì các em sẽ viết đúng,
viết đẹp hơn. Nếu so với đầu năm, nhiều em còn viết nhầm, viết chưa đạt, thậm
chí còn lệch dòng kẻ, sai cỡ chữ, chưa có ý thức giữ gìn tập vở.
- Sau khi áp dụng sáng kiến ‘Một số kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh lớp
2”này để hướng dẫn rèn chữ viết đúng cho các em thì kết quả tiến bộ rõ rệt: chữ
viết của học sinh lớp tôi tương đối đều hơn, bài viết sạch đẹp hơn, số lượng học
sinh có ý thức giữ gìn tập vở tăng lên rõ rệt.Tốc độ viết của các em đã nhanh
hơn, tỉ lệ viết đúng, viết đẹp của học sinh cũng nâng lên. Một số em thời gian
đầu chưa đạt yêu cầu nhưng giờ đã đạt môn học này.
Trong thời gian qua tôi luôn vận dụng những giải pháp trên vào quá trình giảng
dạy và rèn chữ viết cho học sinh. Chữ viết của học sinh ngày càng tiến bộ, tất cả
học sinh trong lớp cùng thi đua luyện chữ. Chữ viết của các em đã trở nên mềm
mại mượt mà hơn. Phần lớn các em đã biết trình bày vở sách sạch đẹp, viết chữ
đúng khoảng cách. Số học sinh viết chữ đúng độ cao theo quy định chiếm tỉ lệ
cao hơn. Nhiều em có khả năng viết chữ nghiêng, chữ sáng tạo có nét thanh nét
đậm được tham gia các hội thi do nhà trườngtổ chức đạt kết quả cao.
16
Trong khi tập viết,học sinh được hoạt động cá nhân nhiều phát huy tính tích cực
chủ động tự giác của các em để hoàn thành bài học.Phương tiện hoạt động đúng
mức sẽ góp phần lớn trong việc hình thành nhân cách cho các em,rèn cho trẻ
những phẩm chất đạo đức như:Tính cẩn thận,tinh thần kỷ luật và thẩm mỹ để
sau này lớn lên các em sẽ trở thành những người có ích cho xã hội.Trong nhà
trường việc dạy học sinh viết đúng,viết đẹp cần được coi trọng từ lớp nhỏ và cả
các lớp trên.
- Vở viết của học sinh sạch và đẹp, không nhàu nát, bài viết cẩn thận.
Trên đây là “ Một số kinh nghiệm rèn chữ viết cho học sinh lớp 2” của
bản thân tôi trong quá trình trực tiếp giảng dạy cho học sinh. Sáng kiến là sự
mong muốn góp phần nhỏ bé của mình vào phong trào “ Rèn chữ-Giữ vở” nói
chung và rèn luyện nhân cách cho học sinh nói riêng. Tôi tin rằng, nếu mỗi giáo
viên luôn có ý thức rèn luyện và tận tâm dạy bảo thì chắc chắn không những các
em học sinh khối 2 mà học sinh ở các khối lớp khác sẽ có những bài viết đẹp,
sạch sẽ. Sau này, các em sẽ trở thành những con người có tính cẩn thận, kiên trì,
làm việc có khoa học, xứng đáng là những chủ nhân tương lai của đất nước. Tôi
xin chân thành cảm ơn!
17