CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng sáng kiến cấp cơ sở huyện Phú Ninh.
Tên đề tài sáng kiến: “Một số biện pháp xây dựng môi trường thân thiện
tại trường Mẫu giáo Hoa Mai”.
1- Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến (trường hợp tác giả không đồng thời là chủ
đầu tư tạo ra sáng kiến)1.
2- Lĩnh vực áp dụng sáng kiến2: “Một số biện pháp xây dựng môi trường
thân thiện tại trường mẫu giáo Hoa Mai”.
3- Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử (bắt buộc phải
ghi để làm cơ sở đánh giá tính khả thi, hiệu quả của sáng kiến): Ngày 10 tháng
09 năm 2019.
4. Mô tả bản chất sáng kiến:
Chúng ta đã nhận thấy rằng: “Một nhân cách tốt sẽ nảy nở trong một môi
trường thân thiện”.Trường học thân thiện của lứa tuổi mầm non là nơi không chỉ
tạo điều kiện, cơ hội an toàn cho trẻ vui chơi, học tập mà còn là môi trường sống
lành mạnh, an toàn, nơi đó trẻ phải được đối xử công bằng, được quan tâm chăm
sóc, giáo dục, được bảo vệ và tích cực tham gia vào quá trình học tập để phát
triển nhận thức một cách toàn diện. Ngoài ra, môi trường thân thiện là môi
trường trẻ đến trường không chỉ để học mà còn để sống và hạnh phúc.
1 Tên và địa chỉ của chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
2 Công nghệ thông tin, công tác quản lý giáo dục, bộ môn học, … ;
1
Là một Phó Hiệu trưởng nhà trường tôi nghĩ mình cần phải luôn có nhiều
thay đổi, tìm tòi, chủ động, sáng tạo và mạnh dạn tham mưu với các cấp lãnh
đạo về việc xây dựng môi trường thân thiện trong nhà trường.
Thực hiện Kế hoạch số 94/KH-GDĐT ngày 24 tháng 02 năm 2017 của
phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Phú Ninh về Kế hoạch triển khai chuyên đề
“Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”, giai đoạn 2016-2020; Công
văn số 522/GDĐT ngày 09/9/2019 của phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Phú
Ninh về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2019-2020 của cấp học
mầm non; Kế hoạch số 781/KH-GDĐT về tổ chức Hội thi “Xây dựng môi
trường giáo dục thân thiện” cấp học mầm non, năm học 2019-2020.
Nhằm tạo được phong trào thi đua sôi nổi trong nhà trường, phát huy mọi
điều kiện để làm tốt việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, tổ chức các
hoạt động có hiệu quả, cải tiến phương pháp dạy học mang tính tích cực, chủ
động, sáng tạo, hình thành tốt kỹ năng giao tiếp, kỹ năng sống, xây dựng môi
trường giáo dục lành mạnh, an toàn trong trường học và cũng là mục đích chính
mang lại cho trẻ niềm hạnh phúc khi đến trường “Mỗi ngày đến trường là một
ngày vui”. Chính vì những vấn đề trên mà bản thân tôi quyết tâm chọn đề tài
nghiên cứu “Một số biện pháp xây dựng môi trường thân thiện tại trường mẫu
giáo Hoa Mai”.
4.1. Phân tích tình trạng của giải pháp đã biết:
Trường học thân thiện không tự nhiên mà có, mà là kết quả của quá trình
phấn đấu lâu dài, phối hợp nhiều lực lượng trong nhà trường. Chúng ta cần giữ
vững những thành quả mà nhà trường đã xây dựng và đạt được trong những năm
qua. Đồng thời không ngừng nổ lực, phấn đấu hơn nữa những nội dung chưa đạt
được mà nhà trường đã đề ra trong những năm học đến. Qua thực tế nhiều năm
công tác, tôi nhận thấy việc xây dựng môi trường thân thiện có vai trò hết sức
quan trọng trong ngành giáo dục mầm non huyện Phú Ninh nói chung và trường
2
mẫu giáo Hoa Mai nói riêng. Trẻ ở môi trường thân thiện trẻ sẽ có cảm giác thân
thiện, trẻ được học, vui chơi, được hạnh phúc ở trường như ngôi nhà thứ hai của
trẻ. Từ đó trẻ sẽ tự tin, mạnh dạn tham gia các hoạt động tích cực - chủ động,
giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, nên đầu năm học tôi đã tìm
ra “Một số biện pháp xây dựng môi trường thân thiện tại trường Mẫu giáo Hoa
Mai” và có những ưu, nhược điểm sau:
a. Ưu điểm.
Được sự quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo huyện Phú Ninh, phòng Giáo dục
Huyện Phú Ninh về đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy và học cho trường
đầy đủ theo Thông tư số: 34/2013/TT-BGDĐT ngày 17 tháng 09 năm 2013 về
sửa đổi, bổ sung một số thiết bị quy định tại danh mục đồ dùng - đồ chơi - thiết
bị dạy học tối thiểu dùng cho giáo dục mầm non ban hành kèm theo Thông tư số
02/2010/TT-BGDĐT ngày 11 tháng 02 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và
Đào tạo; Thông tư số 32/2012/TT-BGDĐT ngày 14 tháng 09 năm 2012 về an
hành danh mục thiết bị và đồ chơi ngoài trời cho giáo dục mầm non.
Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo địa phương, sự chỉ đạo
giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường, sự đồng thuận và đoàn kết của đội ngũ
cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên (CBQLGVNV).
Sự tham mưu tích cực của lãnh đạo nhà trường về cải tiến xây dựng cơ sở
vật chất, xây dựng cảnh quan môi trường.
Trường mẫu giáo Hoa Mai có một điểm trường, diện tích khá rộng. Với
tổng diện tích toàn trường là 3220 m 2, các phòng học được xây dựng đảm bảo
diện tích 44 m2 / phòng. Đặc biệt trường có sân vườn rộng với diện tích 1695 m2.
Rất thuận lợi cho việc bố trí các khu vực vui chơi ngoài trời phù hợp, thuận tiện
để trẻ tham gia hoạt động.
Trường đã phân công nhiệm vụ cho đội ngũ CBQLGVNV phù hợp với
năng lực tạo được sự đồng thuận, thống nhất cao trong nhà trường.
3
Đội ngũ CBQLGVNV có năng lực quản lý, có chuyên môn vững vàng.
Có sự phối hợp chặt chẽ giữa các đoàn thể trong nhà trường.
Nhà trường và Công đoàn luôn tạo điều kiện để các cô được tham quan,
học hỏi các trường bạn.
Phụ huynh nhiệt tình quan tâm, phối hợp cùng với nhà trường.
b. Nhược điểm.
Sân chơi của trẻ chưa trồng được nhiều cây xanh che bóng mát.
Môi trường trang trí bên trong lớp học mang tính mở nhưng giáo viên chưa
linh hoạt và phát huy hết khả năng sáng tạo...
Một số giáo viên chưa khéo léo, nhanh nhạy trong ứng xử khi có tình
huống bất ngờ xảy ra.
Một số trẻ dân tộc Thiểu số còn hạn chế về mặt phát triển ngôn ngữ, trẻ con
rụt rè, nhút nhát trong giao tiếp.
4.2. Nêu nội dung đã cải tiến, sáng tạo để khắc phục những nhược
điểm của giải pháp đã biết:
Biện pháp 1: Xây dựng môi trường bên trong lớp học.
Biện pháp 2: Xây dựng môi trường bên ngoài lớp học.
Biện pháp 3: Xây dựng môi trường tâm lý - xã hội.
Biện pháp 4: Phối hợp với phụ huynh và các đoàn thể.
4.3. Nêu các điều kiện, phương tiện cần thiết để thực hiện và áp dụng
giải pháp.
Để thực hiện được việc xây dựng môi trường thân thiện tại trường Mẫu
giáo Hoa Mai cần phải có những điều kiện và phương tiện cần thiết như sau:
Có đầy đủ điều kiện về cơ sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị dạy
và học để cho giáo viên và trẻ hoạt động một cách thuận lợi nhất.
4
Đảm bảo tốt về điều kiện tự nhiên như: Diện tích đất rộng, có sân chơi cho
trẻ, có nguồn nước sạch, hệ thống thoát nước, có cây xanh, bóng mát....
Đội ngũ CBQLGVNV tâm huyết, năng động, sáng tạo, nhiệt tình, có tinh
thần học hỏi không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
Mối quan hệ tốt trong nhà trường là sự đoàn kết, thống nhất, phối hợp với
nhau trong thực hiện nhiệm vụ được giao.
Ngoài ra, để thực hiện được giải pháp này tôi còn tham khảo một số tài liệu
sau:
Chỉ thị số 40/2008/CT-BGDĐT ngày 22 tháng 7 năm 2008 về việc phát
động phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”
trong các trường Phổ thông giai đoạn 2008-2013.
Kế hoạch về xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực của Sở Giáo
dục và Đào tạo tỉnh Quảng Nam.
Kế hoạch năm 2008 về xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực
của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Phú Ninh.
Kế hoạch số 781/KH- GDĐT về tổ chức Hội thi “Xây dựng môi trường
giáo dục thân thiện” cấp học mầm non, năm học 2019-2020.
Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên dành cho Cán bộ quản lý, giáo viên mầm
non năm học 2019-2020.
Tài liệu về xây dựng giá trị cốt lõi trong trường học.
4.4. Nêu các bước thực hiện giải pháp, cách thức thực hiện giải pháp.
Quan trọng nhất trong môi trường giáo dục chính là tạo nên một môi
trường thân thiện, an toàn, bình đẳng, tạo hứng thú cho trẻ. Trẻ được học trong
5
một môi trường có đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi đa
dạng, phong phú để trẻ hoạt động thuận lợi và có hiệu quả. Bên cạnh đó, được
học trong một môi trường thiên nhiên tốt cũng giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn,
trẻ được tìm hiểu thiên nhiên gần gũi và từ đó cũng phát triển được ở trẻ năng
lực cảm thụ thẩm mỹ, hướng đến cái đẹp cho bản thân và cái đẹp cho cuộc sống
của trẻ sau này. Và yếu tố quan trọng nhất không thể thiếu trong việc xây dựng
một trường học thân thiện đó là trẻ phải được học trong một môi trường tâm lý
xã hội tốt, ở đó không những có cô, có bạn mà có cả những mối quan hệ, giao
lưu gần gũi mà thân mật ..
Chính vì những điều đó, tôi luôn suy nghĩ và tìm tòi những biện pháp để
xây dựng môi trường thân thiện tại trường Mẫu giáo Hoa Mai. Tôi đã đưa ra một
số biện pháp sau:
a. Biện pháp 1: Xây dựng môi trường bên trong lớp học.
Trường Mẫu giáo Hoa Mai có 6 phòng học/6 lớp, có 4 phòng chức năng
(phòng vi tính, phòng âm nhạc, phòng phát triển thể chất, phòng ngoại ngữ) đảm
bảo diện tích và ánh sáng cho trẻ hoạt động, được trang bị đầy đủ đồ dùng, đồ
chơi, trang thiết bị dạy học cho trẻ. Mỗi phòng học có nhà vệ sinh riêng được
các cô giáo trang trí khu vệ sinh dành cho bé trai và bé gái riêng biệt.
Bản thân tôi thấy được vai trò và tầm quan trọng của việc xây dựng môi
trường hoạt động giáo dục đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. Đặc biệt là tầm
quan trọng của giáo viên, bởi vì đội ngũ giáo viên mới là những người trực tiếp
xây dựng môi trường nuôi dưỡng chăm sóc giáo dục trẻ. Ngay từ đầu năm học
tôi tham mưu với nhà trường tổ chức cho giáo viên tham quan các trường bạn,
mở các cuộc họp chuyên môn hướng dẫn giáo viên cách bố trí các góc, trang trí
theo chủ đề, tạo môi trường mở cho trẻ hoạt động.
Ví dụ: Chủ đề Động vật đối với khối lớn tôi gợi ý giáo viên trang trí dưới
hình ảnh các con vật với những từ có chứa chữ cái đã học như “con mèo”, “con
6
bò nghé”,... sao cho sử dụng làm trò chơi luyện tập khi trẻ làm quen với chữ cái
“ hãy tìm xung quanh lớp cho cô, dưới tranh con vật có từ chứa chữ cái e”.
Góc phân vai với chủ đề “ Thế giới thực vật” hướng giáo viên dùng móc
treo, rổ nhựa, tận dụng hộp bánh... gắn lên tường, sau đó làm các loại củ, quả đặt
vào rổ có số lượng từ 1 đến 10. Trang trí như vậy giúp trẻ dễ dàng lấy đồ dùng,
đồ chơi trong hoạt động góc, đồng thời giúp trẻ có thể học đếm thông qua giờ
học toán “hãy tìm cho cô nhóm củ quả nào trong góc phân vai có số lượng là 8”
đối với trẻ mẫu giáo lớn....
Việc bố trí góc cho trẻ hoạt động phục vụ thực sự cho việc học của trẻ. Tôi
hướng dẫn giáo viên cách bố trí các góc chơi có hai mục đích: Trẻ tự học theo
hứng thú cá nhân và tổ chức hoạt động vui chơi.
Trước tiên, tôi giúp giáo viên hiểu được tầm quan trọng của các góc hoạt
động. Sự đa dạng của các góc cho trẻ hoạt động trong cùng một thời điểm có ý
nghĩa rất quan trọng giúp trẻ có thể “Chơi mà học, học bằng chơi”; trẻ có nhiều
cơ hội để thực hành và học hỏi; trẻ có nhiều lựa chọn; trẻ có thể thực hiện theo
hứng thú của mình; tất cả không phải làm cùng một việc trong cùng một thời
điểm; giáo viên có thể sử dụng các góc chơi để hỗ trợ cho kế hoạch dạy và học;
giáo viên có thể hỗ trợ cho từng cá nhân trẻ và từng nhóm trẻ.
Khi áp dụng vào thiết kế và xây dựng góc hoạt động tôi giúp giáo viên hiểu
được những việc mình cần phải làm:
Vị trí các góc chơi phải bố trí hợp lý, thuận tiện và có đủ không gian cho
trẻ hoạt động. Các góc yên tĩnh ( góc học tập, góc thư viện..) xa các góc hoạt
động ồn ào (góc phân vai, góc xây dựng …). Diện tích mỗi góc chơi tùy thuộc
vào số lượng trẻ chơi và số lượng đồ dùng đồ chơi trong góc.
Ví dụ: Góc phân vai với Chủ đề nghề nghiệp, nếu giáo viên bố trí 2 hoạt
động, vừa có gia đình bị ốm đau, vừa có quầy thuốc và phòng khám cho bệnh
nhân thì diện tích góc chơi sẽ rộng hơn và có nhiều trẻ chơi hơn so với một hoạt
động trong cùng góc.
7
Đặt tên cho các góc chơi: Gợi ý giáo viên đặt tên các góc chơi gần gũi với
trẻ.
Ví dụ: Góc phân vai đặt tên là đầu bếp tí hon, góc học tập đặt tên là bé
chăm học, góc âm nhạc đặt tên là những họa sĩ tí hon….
Giới hạn không gian: Giá học liệu, đồ dùng.... Nhiều góc sẽ đặt ở trong
phòng, nhiều góc sẽ đặt ở ngoài lớp học. Có đồ chơi, học liệu đặc trưng cho từng
góc, phù hợp với mức độ phát triển của trẻ và phù hợp với điều kiện nhà trường,
tình hình địa phương.
Các góc phải được trưng bày hấp dẫn. Chắc chắn rằng sự di chuyển qua lại
trong phòng hay ngoài trời đều phải hạn chế tối đa sự cản trở, đảm bảo rằng trẻ
có thể di chuyển dễ dàng giữa các góc mà không va chạm vào nhau hoặc vấp
ngã hay va chạm vào đồ vật.
Ví dụ: Hướng dẫn giáo viên đặt góc thiên nhiên ở ngoài lớp học để có
không gian cho trẻ hoạt động.
Ở mỗi lớp giáo viên sẽ tự vận động phụ huynh hỗ trợ các nguyên vật liệu
phế thải như chai nhựa, canh dầu, canh nước giặt... để làm chậu hoa, vận động
phụ huynh các giống cây trồng gần gũi ở địa phương như hoa mười giờ, hoa
mào gà, hoa thủy tiên, hoa sam, hoa sứ .... Mỗi lớp có một góc thiên nhiên với
nhiều loại hoa, cây cảnh phong phú làm cho môi trường trở nên thân thiện và
thuận lợi cho trẻ tham gia các hoạt động, khám phá.
Hình 1, 2
b. Biện pháp 2: Xây dựng môi trường bên ngoài lớp học:
Xây dựng môi trường xanh - sạch - đẹp gắn với hoạt động hưởng ứng chiến
dịch “Làm cho thế giới sạch hơn” chống ô nhiễm rác thải nhựa “Vì môi trường
không có rác, hãy bỏ rác đúng nơi quy định” theo Công văn 640/GDĐT của
Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Phú Ninh. Nhà trường đã triển khai Công văn
đến toàn thể CBQLGVNV toàn trường, xác định rõ mục tiêu cần phải thực hiện
8
phù hợp với nhà trường và tình hình của các lớp học sao cho phù hợp với đặc
điểm hoạt động tâm sinh lý của trẻ.
Được sự phân công của nhà trường về công tác quản lý CSVC, ngay từ đầu
năm học tôi kiểm tra CSVC của nhà trường, lên kế hoạch và tham mưu với nhà
trường về kinh phí mua sắm và trang trí các khẩu hiệu về trường học thân thiện,
đặt các Panô, áp phích về “Cổng trường an toàn giao thông”, “ Điện giật”, “Đuối
nước”....
Ngoài ra, tổ chức Hội thi: “vẽ tranh” cho đội ngũ giáo viên với các nội
dung mang tính giáo dục, dân gian phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Qua các cuộc thi
vẽ phát huy được tài năng của giáo viên, đồng thời tạo được môi trường thân
thiện, thẩm mỹ trong nhà trường.
Ví dụ: Tranh giáo viên vẽ về hình ảnh bảo vệ môi trường, hình ảnh về
những câu chuyện cổ tích “Nàng bạch tuyết và bảy chú lùn”, hình ảnh cô giáo
đón cháu vào lớp học, hình ảnh trò chơi dân gian....
Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn họp bàn về cách trang trí các khu
chơi, sau đó tổ chức cho giáo viên làm đồ dùng trang trí các khu theo nhóm, với
mục đích phát huy được khả năng sáng tạo, tinh thần thi đua của giáo viên đồng
thời tạo nên được các khu vực vui chơi đầy hấp dẫn.
Ví dụ: Khối nhỡ trang trí khu trò chơi dân gian, khối lớn trang trí khu chợ
quê. Giáo viên được trang trí theo ý của mình dưới sự gợi ý của nhà trường,
Trong quá trình giáo viên thực hiện nhà trường thường xuyên kiểm tra, nhận xét
và có tuyên dương sau các buổi họp hội đồng trường.
Trong những năm học qua được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo đã cấp
cho trường một số đồ dùng, đồ chơi theo hạng mục đồ dùng, đồ chơi ngoài trời
đảm bảo số lượng và chất lượng. Thêm vào đó là các đồ dùng, đồ chơi tự làm từ
những bàn tay khéo léo của các cô.
Trường đã phân thành các khu riêng biệt phong phú, đa dạng nhiều đồ dùng
đồ chơi được bố trí hợp lý và hấp dẫn với trẻ.
9
Ví dụ: Khu chơi vận động, khu vườn cổ tích, khu chơi với cát - nước, khu
phát triển thể chất, giao thông, dân gian, khu chợ quê...
Đặc biệt tôi luôn chú trọng đến độ an toàn cho trẻ theo Thông tư
13/2010/TTBGDĐT ngày 15 tháng 04 năm 2010 Ban hành Quy định về xây
dựng trường học an toàn, phòng, chống tai nạn, thương tích trong cơ sở giáo dục
mầm non. Hằng ngày vào buổi chiều tôi bỏ ra thời gian khoảng 20 phút để kiểm
tra các đồ dùng và đồ chơi ngoài trời từ đó có kế hoạch tu sữa kịp thời.
Năm học 2018 - 2019 nhà trường tham gia hội thi “Vườn rau sạch cho bé”
cấp học mầm non và đạt kết quả khá cao. Điều quan trọng nhất đến nay trường
chúng tôi vẫn duy trì được “ Vườn rau sạch cho bé”, đặc biệt là vườn rau thủy
canh, có đủ rau sạch cho trẻ ăn hằng tuần.
Bản thân tôi được nhà trường phân công phụ trách công tác bán trú, tôi
luôn cố gắng phát huy tối đa những thành quả mà nhà trường đã xây dựng trong
những năm qua. Tôi tham mưu với nhà trường lên lịch phân công cho giáo viên,
nhân viên phụ trách vườn rau của trường để phát huy được năng lực, tinh thần
trách nhiệm của mỗi giáo viên, nhân viên. Thường xuyên đôn đốc, kiểm tra việc
lao động, dọn vệ sinh, chăm sóc vườn rau, vườn trường của giáo viên, nhân viên
để luôn giữ vững môi trường xanh - sạch - đẹp trong nhà trường tạo môi trường
hấp dẫn đối với trẻ.
Như chúng ta đã biết thư viện là một bộ phận cơ sở vật chất trọng yếu, góp
phần nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên, tạo cơ sở từng bước thay đổi
phương pháp dạy và học cho trẻ.
Năm 2017 - 2018 nhà trường xây dựng “Thư viện cho bé” ở ngoài trời, đến
nay thư viện vẫn được duy trì. Cùng với sự phát động phong trào thi đua của
phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Phú Ninh về hội thi “Xây dựng môi trường
thân thiện cho bé” cấp học mầm non năm học 2019 - 2020, nhà trường đã mở
rộng hơn về thư viện ngoài trời cho bé. Bản thân tôi luôn tìm tòi, suy nghĩ làm
thế nào để giúp nhà trường xây dựng được thư viện cho bé gần gũi, thân thiện và
phù hợp với trẻ.
10
Trước tiên, thư viện phải được xây dựng phù hợp với vị trí của nhà trường
với không gian rộng để cho trẻ được tham gia vào các hoạt động cá nhân, cặp
đôi, nhóm....
Tôi mạnh dạn tham mưu với nhà trường về công tác tuyên truyền, vận động
phụ huynh các lớp cùng phối hợp nhà trường để xây dựng thư viện cho bé.
Ví dụ: Lớp có phụ huynh nghề cơ khí hướng cho giáo viên tuyên truyền
vận động phụ huynh thiết kế hàn khung sắt, lớp có phụ huynh nghề mộc thì
đóng bàn, đóng ghế, vận động phụ huynh đóng góp công lao động.... Chúng tôi
đã nhận được nhiều sự ủng hộ của phụ huynh từ tinh thần lẫn vật chất.
Ngay từ đầu năm học thư viện của bé đã được mở rộng gần bên thư viện cũ
của nhà trường, nằm bên góc phải của dãy phòng học hai tầng, không xây kiên
cố mà dựng lên từ khung nhôm, sắt, có mái che. Vì thế, thư viện luôn thoáng và
có đầy đủ ánh sáng.
Bản thân tôi chú trọng đến nguồn sách, báo, tạp chí... phong phú nội dung.
Đặc biệt các nguồn sách, báo, tạp chí ... có nội dung mang tính chất giáo dục
như: Lễ giáo, bảo vệ môi trường, an toàn giao thông, các kỹ năng tự bảo vệ bản
thân (phòng chống đuối nước, cháy nổ...), truyện cổ tích, truyện về quê hương,
Bác Hồ... Vì vậy, tôi hướng dẫn giáo viên cùng sưu tầm các loại sách, báo, tạp
chí mang nội dung giáo dục trong các cuộc họp chuyên môn và ngoài giờ làm.
Trên tinh thần, trách nhiệm của giáo viên, mỗi giáo viên đóng góp tự nguyện và
làm tốt công tác tuyên truyền vận động phụ huynh, huy động được nguồn sách,
truyện... đáng kể vào thư viện của nhà trường.
Hình 3, 4, 5, 6
c. Biện pháp 3: Xây dựng môi trường tâm lý xã hội.
Môi trường tâm lý - xã hội lành mạnh là động lực thúc đẩy mọi hoạt động
tích cực ở trẻ, ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành và phát triển nhận thức, tình
cảm và hành vi của trẻ cũng như ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của quá trình giáo
dục. Như vậy, môi trường tâm lý - xã hội trong trường mầm non là môi trường
được tạo dựng trên cơ sở bầu không khí sư phạm trong nhà trường, mối quan hệ
11
tác động qua lại giữa giáo viên - trẻ, trẻ - trẻ, giáo viên - giáo viên, Cha mẹ giáo viên, CBQLGVNV.
Trước khi đến trường, trẻ em được sống trong môi trường gia đình, được
chăm sóc, dạy dỗ bằng tình cảm yêu thương ruột thịt. Chúng ta cần xây dựng
môi trường tâm lý - xã hội mang tính chất của môi trường gia đình như ngôi nhà
thứ 2 của trẻ. Đặc biệt ở trường mẫu giáo Hoa Mai có trẻ dân tộc Thiểu số, các
cháu còn nhút nhát, rụt rè khi giao tiếp với cô, với bạn và mọi người xung
quanh. Vì vậy, bản thân tôi luôn tìm tòi, nghiên cứu các giải pháp để giúp tất cả
trẻ được sống trong môi trường giáo dục an toàn, hạnh phúc.
Thực hiện theo công văn chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo Tỉnh Quảng
Nam, ngày 24 tháng 12 năm 2019 nhà trường cùng ban đại diện cha mẹ trẻ tham
gia tập huấn lớp bồi dưỡng cán bộ quản lý, giáo viên mầm non và ban đại diện
cha mẹ trẻ về xây dựng giá trị cốt lõi trong nhà trường, trường học hạnh phúc.
Tôi tham mưu nhà trường tổ chức chuyên đề những giá trị cốt lõi trong nhà
trường, trường học hạnh phúc để từ đó giáo viên hiểu rằng, trẻ đến trường không
chỉ để học mà còn để sống, hạnh phúc. Trẻ được hạnh phúc khi trẻ được sống
trong môi trường an toàn, được chăm sóc, giáo dục bằng tình cảm yêu thương,
đối xử công bằng, được quan tâm, chăm sóc của tất cả các thành viên trong nhà
trường, đặc biêt là cô giáo sẽ tạo ra cho trẻ cảm giác an toàn cả về thể chất lẫn
tinh thần.
Ngoài ra, qua chuyên đề mà nhà trường đã chia sẽ giúp đội ngũ
CBQLGVNV trường có nhiều kỹ năng cần thiết trong việc NDCSGD trẻ: Đội
ngũ nhà trường luôn có mối quan hệ tốt đẹp, đoàn kết. Trong môi trường phong
phú các mối quan hệ này, trẻ có nhiều cơ hội để giao tiếp, học hỏi, mở rộng kiến
thức cũng như rèn luyện các kỹ năng sống cần thiết (sự tự tin, sự tò mò, khả
năng sáng tạo, kỹ năng hợp tác, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng xử lý tình huống, kỹ
năng giữ an toàn cá nhân).
CBQL thay đổi về hình thức quản lý và sáng tạo như tổ chức các buổi sinh
hoạt chuyên môn nhẹ nhàng và mang nội dung thiết thực, hấp dẫn...
12
Giáo viên có kỹ năng làm việc chuyên nghiệp, có kinh nghiệm, có tình yêu
thương, gần gũi, nhẹ nhàng với trẻ, dành thời gian quan tâm, trò chuyện với các
cháu dân tộc Thiểu số nhiều hơn.
Trong giảng dạy giáo viên luôn sáng tạo, biết truyền cảm hứng, phương
pháp dạy học vui vẻ, lôi cuốn, áp dụng thực tế tình hình của địa phương.
Trẻ luôn cảm nhận được yêu thương, tôn trọng, được lĩnh hội kiến thức và
vui chơi, tự do sáng tạo, thoải mái tìm tòi, khám phá mọi vật xung quanh...
Ví dụ: Trong các hoạt động lên lớp của giáo viên, cần chú ý động viên
những trẻ chưa mạnh dạn, tự tin bằng những lời nói: “Không sao đâu”, “làm lại
đi nào”, “từ từ thôi”, “con sắp làm được rồi”....
Xây dựng hệ thống nội quy, quy tắc giao tiếp ứng xử.
Căn cứ Văn bản hợp nhất số: 04/VBHN-BGDĐT ngày 24 tháng 12 năm
2015 Quyết định Ban hành Điều lệ trường Mầm non; Căn cứ Thông tư số 06/TTBGDĐT ngày 12 tháng 04 năm 2019 Quy định quy tắc ứng xử trong Cơ sở giáo
dục Mầm non, Cơ sở giáo dục Phổ Thông, Cơ sở giáo dục Thường xuyên; Căn
cứ vào Kế hoạch số 225 của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Phú Ninh về
phòng chống bạo lực học đường và sau khi được tập huấn và tìm hiểu chuyên đề
“Không vi phạm đạo đức nhà giáo”, Tôi cũng đã nghiên cứu được một số nội
dung về nội quy, quy tắc giao tiếp, ứng xử văn hóa với từng đối tượng trong nhà
trường có nội dung chi tiết, tôi tham mưu với nhà trường về nội dung đã nghiên
cứu và nguồn kinh phí để làm Pa nô treo trên văn phòng hội họp để
CBQLGVNV thuận tiện quan sát và thực hiện.
- Nội quy, quy tắc giao tiếp, ứng xử của giáo viên với trẻ mầm non:
+ Yêu thương trẻ như con mình.
+ Lắng nghe ý kiến của trẻ. Không phân biệt đối xử, công bằng với trẻ.
Giúp đỡ, quan tâm đến những trẻ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.
+ Thỏa mãn hợp lý các nhu cầu của trẻ (nhu cầu an toàn, tự khẳng định, vui
chơi, giao tiếp, nhu cầu tình cảm...).
13
+ Tôn trọng sự phát triển tự nhiên của trẻ (trẻ nói ngọng, nói lắp, thể trạng
yếu...).
+ Gần gũi, thái độ vui tươi, cởi mở, hành vi cử chỉ nhẹ nhàng.
+ Kết hợp giữa nuôi và dạy trong công tác NDCSGD trẻ.
+ Nhớ và gọi tên trẻ.
+ Gương mẫu trong lời nói và hành động để trẻ noi theo. Luôn đặt tình
thương và trách nhiệm lên hàng đầu.
- Nội quy, quy tắc giao tiếp, ứng xử của giáo viên với cấp trên và cấp dưới:
Đối với cấp trên:
+ Chấp hành chỉ thị, nhiệm vụ được phân công.
+ Trung thực, thẳng thắn, đề xuất, tham gia đóng góp ý kiến với cấp trên.
+ Khi gặp cấp trên phải chào hỏi nghiêm túc, thân mật, lịch sự.
Đối với cấp dưới:
+ Hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực nhiện nhiệm vụ được
giao.
+ Gương mẫu cho cấp dưới học tập, noi theo. Nắm được tâm tư, nguyện
vọng, hoàn cảnh của cấp dưới, chân thành, chia sẻ, động viên khi gặp khó khăn,
vướng mắc trong cuộc sống và công việc.
+ Tôn trọng, cởi mở. Không hách dịch, của quyền....
- Nội quy, quy tắc giao tiếp, ứng xử của giáo viên với đồng nghiệp:
+ Tôn trọng, bảo vệ uy tín, danh dự của đồng nghiệp. Không bè phái gây
mất đoàn kết.
+ Góp ý chân thành, thẳng thắn.
+ Hợp tác, giúp đỡ nhau cùng hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Nội quy, quy tắc giao tiếp, ứng xử của giáo viên với nhân viên trong nhà
trường:
+ Xưng hô đúng mực, thể hiện nhân cách văn hóa, lịch sự và thân mật.
+ Hợp tác, giúp đỡ nhau trong thực hiện nhiệm vụ. Không bè phái gây mất
đoàn kết.
14
+ Cảm thông, chia sẻ khó khăn trong công việc và cuộc sống.
+ Tôn trọng cuộc sống riêng và tính cách của mỗi người.
- Nội quy, quy tắc giao tiếp, ứng xử của giáo viên với phụ huynh:
+ Văn minh, lịch sự khi giao tiếp. Luôn thể hiện thái độ, cử chỉ, lời nói
khiêm tốn, vui vẻ, bình tĩnh trong mọi tình huống.
+ Thấu hiểu, chia sẻ, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, hướng dẫn chu
đáo cho phụ huynh khi đến trường.
+ Tôn trọng, lắng nghe tiếp thu ý kiến đóng góp của phụ huynh.
Hình 7, 8
d. Biện pháp 4: Phối hợp với phụ huynh và các đoàn thể:
Bản thân tôi là một Phó Hiệu trưởng lại kiêm nhiệm Bí thư đoàn thanh
niên, với nhiệm vụ đó tôi hết mình vì một môi trường học tập cho trẻ và đặc biệt
tôi luôn quan tâm đến những cháu có hoàn cảnh khó khăn, những cháu là dân
tộc Thiểu số, các cháu đến lớp còn tự ti với bạn vì những bộ đồ mới của bạn đẹp
hơn mình. Cháu chưa tự tin khi đứng trước đám động vì e ngại, cháu không
mạnh dạn bày tỏ cảm xúc và ý kiến của mình với cô giáo, với bạn..., tôi đã tham
mưu với Ban chấp hành Đoàn Xã Tam Lãnh và vận động đoàn viên thanh niên
của trường tặng quà cho các cháu, hỗ trợ về vật chất lẫn tinh thần để tạo cho các
cháu đến trường được tự tin, mạnh dạn hơn....
Tôi tham mưu với Chi bộ nhà trường, chỉ đạo các đoàn viên trong chi đoàn
trồng hoa, cây xanh trong các bồn hoa ở sân trường. Tôi giao cho các đoàn viên
trong chi đoàn thực hiện kế hoạch nhỏ mỗi tháng 2 lần cho học sinh ra sân và tổ
chức chuyên đề về bảo vệ môi trường.
Ví dụ: Giúp trẻ có những hành vi và thói quen bảo vệ môi trường như: giáo
dục trẻ không vứt rác bừa bãi, không hái lá bẻ cành...
Phối hợp với Công đoàn trường tổ chức dọn vệ sinh, trồng cây xanh, trang
trí khuôn viên trường.
Tuyên truyền vận động phụ huynh hỗ trợ cây xanh, chậu kiểng, tổ chức các
hoạt động mời phụ huynh cùng tham gia.Việc phối hợp với phụ huynh rất cần
15
thiết. Vì gia đình là cái nôi đầu tiên được trẻ lớn lên và nền móng hình thành
nhân cách cho trẻ.
Tôi tham mưu với nhà trường về vấn đề tuyên truyền, vận động phụ huynh
ủng hộ các nguyên vật liệu thiên nhiên gần gũi và giản dị ở địa phương như: Tre,
gỗ, lá nón, lá tranh... để làm các khu vui chơi cho trẻ.
Để có được môi trường cây xanh, năm học 2019 - 2020 tôi tham mưu các
cấp lãnh đạo địa phương, hỗ trợ cho trường hai cây Bàng Đài Loan. Ngoài ra,
nhà trường còn vận động đội ngũ CBGVNV hỗ trợ các giống cây trồng khác
như: Mai, vừng... để trồng thêm vào sân trường, cổng trường tạo môi trường có
thêm nhiều cây xanh, bóng mát.
Tôi có kế hoạch phối hợp với Trạm Y tế Xã để khám sức khỏe cho trẻ theo
từng đợt. Đặc biệt, năm học 2019 – 2020 có đoàn từ thiện “Trái tim nhân ái” từ
bệnh viện Đa khoa Hoàn Mỹ Đà Nẵng về khám tim miễn phí cho trẻ em tại xã
nhà, nhân cơ hội này tôi đã trực tiếp tham mưu với Ban Bảo vệ trẻ em qua
trường để khám sàn lọc tim cho các cháu toàn trường.
Bản thân tôi phối hợp với chuyên môn thường xuyên có kế hoạch để tổ
chức cho Phụ huynh tham quan các hoạt động ở lớp thông qua các hoạt động vui
chơi, những ngày lễ, hội....
Ở mỗi lớp học đều có bảng tuyên truyền tới phụ huynh về thông báo tình
hình của trẻ, những hoạt động của lớp, những yêu cầu của nhà trường với gia
đình hoặc những nội dung mà giáo viên cần phối hợp với phụ huynh trong việc
thực hiện chương trình NDCSGD trẻ. Trao đổi gặp gỡ với các bậc cha mẹ vào
các giờ đón, trả trẻ; gặp riêng trao đổi với cha mẹ trong trường hợp cần thiết;
trong các buổi họp phụ huynh hoặc có thể họp bất thường nếu cần thiết nhằm tạo
thêm niềm tin tưởng cho phụ huynh. Từ đó, phụ huynh đồng tình ủng hộ nhà
trường một cách tuyệt đối.
Đối với trẻ em thường hay mắc các bệnh như: Còi xương, hô hấp, suy dinh
dưỡng, thủy đậu,.... Vì thế, mỗi mùa dịch bệnh tôi lên kế hoạch triển khai việc
16
phòng chống dịch bệnh để giáo viên thêm tin vào nội dung tuyên truyền tại lớp
học.
Đặc biệt trong thời điểm này, chúng ta đang đứng trước nguy hiểm của dịch
bệnh Covid-19. Dưới sự chỉ đạo của lãnh đạo cấp trên nhà trường giao nhiệm
cho giáo viên giữ mối liên hệ thường xuyên với phụ huynh để theo dõi nắm bắt
tình hình học sinh. Bản thân tôi được nhà trường giao nhiệm vụ quản lý tình
hình học sinh để báo cáo trong thời gian học sinh nghĩ học, tôi đã lên kế hoạch
phối hợp với Công đoàn trường tổ chức hướng dẫn giáo viên qua mạng Internet
về một số nội dung theo Công văn 180/MT-VP ngày 12 tháng 02 năm 2020 V/v
góp ý nội dung phòng chống dịch Covid-19 trong trường học, để giáo viên liên
hệ, phối hợp với phụ huynh làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe, giáo dục trẻ tại
nhà với những nội dung sau:
- Súc miệng, họng bằng nước muối hoặc xúc miệng thường xuyên.
- Giữ ấm cơ thể, tập thể dục, ăn chín uống sôi và đảm bảo chế dộ ăn uống.
- Hạn chế tiếp xúc với các con vật nuôi, động vật hoang dã.
Hình 9, 10, 11, 12
4.5. Chứng minh khả năng áp dụng của sáng kiến.
Sáng kiến một số biện pháp xây dựng môi trường thân thiện tại trường Mẫu
giáo Hoa Mai. Với sáng kiến này tôi đã áp dụng tại trường với tình hình thực tế
của trường, văn hóa địa phương. Khi áp dụng sáng kiến, tôi nhận thấy được rằng
trường tôi là một môi trường giáo dục thật sự thân thiện, tạo môi trường cho trẻ
đến trường để học tập, vui chơi đảm bảo cho trẻ về sự an toàn, đảm bảo cho trẻ
tham gia tích cực vào các hoạt động, mỗi trẻ đều có cơ hội để phát triển tối ưu
những tiềm năng sẵn có của mình để hình thành những kỹ năng cần thiết cho
cuộc sống sau này, góp phần giúp trẻ phát triển nhân cách toàn diện, tạo tiền đề
vững chắc cho trẻ khi bước vào lớp một.
Với sáng kiến này có thể áp dụng tại trường Mẫu giáo Hoa Mai và có thế
triển khai để áp dụng với các đơn vị khác trong huyện Phú Ninh. Việc xây dựng
17
môi trường giáo dục thân thiện trong giai đoạn hiện nay và mai sau là rất quan
trọng đối với trẻ. Vì vậy, chúng ta cần phải duy trì, học hỏi, đầu tư hơn nữa để
hoàn thiện dần tạo cho trẻ môi trường học tập, vui chơi tốt nhất.
5. Những thông tin cần được bảo mật: Không có
6. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
sáng kiến theo ý kiến của tác giả.
Qua một thời gian nghiên cứu và áp dụng những biện pháp xây dựng môi
trường thân thiện tại trường Mẫu giáo Hoa Mai, tôi nhận thấy một số kết quả đạt
được như sau:
- Đối với trường:
+ Có môi trường cho trẻ hoạt động trong và ngoài lớp gần gũi, phát huy
được khả năng sáng tạo của trẻ.
+ Tạo được môi trường bên trong và ngoài lớp học thân thiện, xanh - sạch đẹp.
+ Cơ sở vật chất của nhà trường ngày một khang trang hơn, có vườn rau
sạch cho bé, có đầy đủ các khu vui chơi: Khu chơi vận động, khu chơi với cát nước, khu trò chơi dân gian, khu chợ quê, khu giao thông, khu phát triển vận
động, khu vườn cổ tích, thư viện cho bé, góc thiên nhiên...
- Đối với Ban giám hiệu nhà trường :
+ Tạo được các mối quan hệ trong nhà trường ngày càng thân thiện, Ban
giám hiệu nhà trường luôn có kinh nghiệm trong việc ứng xử và duy trì mối
quan hệ đoàn kết với đồng nghiệp, tạo điều kiện cho giáo viên, nhân viên hoàn
thành tốt nhiệm vụ.
18
+ 100% CBQLGVNV gương mẫu, thương yêu, tôn trọng và đối xử công
bằng trong việc chăm sóc giáo dục trẻ.
- Đối với giáo viên:
+ 100% giáo viên đều chủ động, linh hoạt trong việc thiết kế môi trường
hoạt động cho trẻ, tạo nhiều cơ hội cho trẻ trải nghiệm, khám phá và rèn các kỹ
năng một cách tích cực.
- Đối với trẻ:
+ 100% trẻ được an toàn khi đến trường lớp.
+ 100% trẻ biết sử dụng đồ dùng, đồ chơi khéo léo, biết tạo ra nhiều sản
phẩm đẹp, sáng tạo khi được hoạt động với nguyên vật liệu mở.
+ 100% trẻ mạnh dạn, tự tin và tích cực tham gia vào các hoạt động của
lớp. Trẻ đến trường với tinh thần thoải mái, có cảm giác an toàn, trẻ tự tin chia
sẽ những hiểu biết của mình với cô và với bạn.
- Đối với phụ huynh:
+ 100% phụ huynh đồng tình, ủng hộ và phối hợp cùng nhà trường trong
công tác NDCSGD trẻ.
7. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến
lần đầu, kể cả áp dụng thử: Không có.
Nơi nhận:
- Như kính gửi;
- Lưu: TĐ-KT
19
20