chơng trình địa phơng phần Tiếng Việt :
Chữa lỗi nói sai, viết sai do tiếng địa phơng
A . Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh:
- Thấy đợc nguyên nhân nói sai viết sai do TĐP và sửa chữa những lỗi chính tả mang
tính địa phơng (lỗi về phụ âm đầu, phụ âm cuối, nguyên âm, thanh điệu).
- Có ý thức viết đúng chính tả và phát âm đúng âm chuẩn trong khi nói và viết.
B. Chuẩn bị
GV cho HS ôn lại đặc điểm TĐP Thanh Hoá và chuẩn bị bài tập.
C .Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học
1. Ôn định lớp - kiểm tra bài cũ
- GV ổn định những nền nếp bình thờng
- Kiểm tra + Đặc điểm TĐP Thanh Hoá
+ Sự chuẩn bị bài của HS
- Giáo viên chuyển tiếp giới thiệu bài mới
2. Dạy bài mới :
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Tổ chức tìm
hiểu các lỗi
chính tả thờng
gặp
- GV cho HS lần lợt làm các
bài tập 1, 2, 3, 4 (TL trang 7,
8).
Có thể chia cho các nhóm, có
thể giao cho từng HS.
HS đứng tại chỗ trả lời. Lớp
nhận xét, GV bổ sung.
i. các lỗi chính tả th ờng gặp
1. Viết đúng là: Giảng dạy, ghi chép, sạch sẽ, rộn
ràng, dập dìu, gập ghềnh, giập nát, hoa lan, nàng
Bạch Tuyết, nơng rẫy.

(Có thể tìm thêm các từ thờng viết sai và viết lại cho
đúng).
2. Viết đúng là: Uống rợu, tiêm phòng, quả tim, nghỉ
hu, trừu tợng, đìu hiu, búa liềm, quét dọn, quả lựu,
ngọng nghịu.
(Có thể tìm thêm các từ thờng nói sai viết sai và viết
lại cho đúng)
3. Viết đúng là: Vắn tắt, ăn mặc, lệch lạc, ngay
ngắn, bịt mắt, thết đãi, niềm tin.
(Có thể tìm thêm những từ thờng nói, viết sai và sửa lại
cho đúng).
4. Viết đúng là: giúp đỡ, đỡ đầu, kỹ thuật, kỷ luật,
mỹ thuật, đẹp đẽ, vớ vẩn, số lẻ, lẽ phải.
(Có thể tìm thêm những từ thờng nói, viết sai và sửa lại
cho đúng).
- GV cho HS trao đổi bài tập
5. GV gợi ý. HS
đứng tại chỗ trả
lời. GV bổ sung.
5. Nguyên nhân của những lỗi chính tả là do cha
nắm vững kiến thức ngữ âm và ngữ nghĩa, do thói
quen, do không thờng xuyên luyện tập, do ảnh hởng
môi trờng chung.
Cách khắc phục: Luyện tập, lập sổ tay chính tả
: Rút ra Ghi nhớ
GV cho HS rút ra phần ghi
nhớ về các lỗi chính tả thờng
gặp
* Ghi nhớ ( TL trang 8)
- Các lỗi chính tả của HS Thanh Hoá: Lỗi phụ âm đầu,

vần, âm cuối, thanh điệu.
- Nguyên nhân: Do kiến thức, thói quen, môi trờng xã
hội.
- Cách khắc phục: Phải luyện tập, có sổ tay chính tả
Hoạt động 2: Tổ chức luyện
tập
GV có thể tổ chức cho cả lớp
lần lợt làm từng bài tập, hoặc
giao mỗi tổ chuẩn bị một bài
(1, 2, 3)
HS đứng tại chỗ trình bày.
Lớp góp ý. GV bổ sung
ii. luyện tập
1. Các từ viết đúng cả 2 tiếng: dạy bảo, bão lụt, dãi dề,
giây phút, giấy bút, vụ chiêm, tĩnh lặng.
Các từ viết lại cho đúng là: Bảo đảm, trộn lẫn, lẩn
tránh, giãi bày, dây thừng, xổ số, dấy lên, con chim,
xênh xang, yên tĩnh, trăn trở, xông xáo, con trăn.
2. Điền vào chỗ trống, kết quả đúng là:
a. Xử lý, sử dụng, giả sử, xét xử.
b. Tiểu sử, tiễu trừ, tiểu thuyết, tuần tiễu.
c. Chung sức, trung thành, thuỷ chung, trung đại, hoà
chung, chung cuộc, trung tâm.
d. mãnh liệt, dũng mãnh, mảnh trăng, mảnh vải,
mảnh mai.
e. giao tiếp, ngoại giao, dao cạo, giao du, dao động.
g. cúi đầu, cuối sông, cúi lạy, luồn cúi, xếp thứ cuối
cùng.
3. Đặt câu với các từ cho trớc
a. - Chúng ta đã giành đợc thắng lợi.

- Mẹ để dành phần quà cho con.
b. - Anh ấy mải làm ăn.
- Tôi nói mãi nó mới nghe.
c. - Con nhện đang chăng tơ.
- Đêm nay trăng rất sáng.
d. - Con đã cúi đầu nhận lỗi.
- Nó là ngời đi cuối cùng.
- GV cho HS làm bài tập 4
trong khoảng 6
phút HS trình bày
- Lớp nhận xét,
GV góp ý bổ
sung trên cơ sở
bài làm của HS.
4. Viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ về bài thơ
Cảnh khuya của Hồ Chí Minh trong đó có chứa các
âm và dấu thanh dễ mắc lỗi.
Yêu cầu: Đúng nội dung cảm nghĩ, có sử dụng các từ
ngữ (có âm, dấu thanh thờng hay mắc lỗi)... để rèn
luyện.
- GV hớng dẫn HS lập sổ tay
chính tả theo yêu
cầu của bài tập.
HS về làm ở nhà.
5. Lập sổ tay chính tả về các phụ âm đầu, âm chính,
âm cuối, thanh điệu thờng nói sai, viết sai ở trờng em
(địa phơng em).
Hoạt động 3 . H ớng dẫn học ở nhà
- Nắm các lỗi chính tả, nguyên nhân, cách sửa.
- Làm lại bài tập 4,5

- Chuẩn bị soạn bài 2: Khái quát truyện dân gian Thanh Hoá.
D . Đánh giá,điều chỉnh kế họch bài dạy

..
------------------------* & *---------------------------
Bài 2: Khái quát chuyện dân gian Thanh Hoá
* Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh:
Nắm đợc những thể loại và đặc điểm của truyện dân gian (TDG) Thanh Hoá
và những đóng góp riêng của TDG Thanh Hoá với VHDG Việt Nam.
* Chuẩn bị
GV giao cho HS chuẩn bị những yêu cầu của bài tập.
* Tiến trình lên lớp
a. ổn định lớp - kiểm tra bài cũ
- GV ổn định những nền nếp bình thờng
- Kiểm tra + Văn học dân gian Thanh Hoá, ca dao Thanh Hoá
+ Việc chuẩn bị bài của HS
- Giáo viên chuyển tiếp giới thiệu bài mới
b. tổ chức các hoạt động dạy - học
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
Hoạt dộng 1:
GV cho HS đọc TL (trang 10,
11), nêu câu hỏi:
Em hiểu gì về thể loại và đặc
điểm TDG Thanh Hoá?
GV gợi ý, HS đứng tại chỗ trả
lời. GV bổ sung.
GV có thể nêu từng đặc điểm
và lấy dẫn chứng để minh hoạ
cho từng đặc điểm để HS dễ
nắm bắt nội dung

i. thể loại và đặc điểm truyện dân
gian Thanh Hoá.
1. Thể loại
- Truyện về sự hình thành núi sông, ruộng đồng.
- Truyện về những sinh hoạt
- Sử thi
- Truyện dã sử
- Truyện thơ
- Truyện cời và giai thoại.
2. Đặc điểm
a. Những truyện thần thoại chung của cả nớc
đều đợc lu hành ở Thanh Hoá nhng khuynh h-
ớng của ngời xứ Thanh là địa phơng hoá các
thần thoại thần tích (Hà Trung có cồn Ông
Thánh - Thánh Gióng, Quảng Xơng có chuyện
Mỵ Châu Trọng Thuỷ và An Dơng Vơng, Đẻ
đất đẻ nớc ở các huyện miền núi Thanh Hoá...)
b. Một số cổ tích của xứ Thanh đã đi vào kho
tàng chung của dân tộc (Mai An Tiêm, Phơng
Hoa, Từ Thức).
c. Truyện cời (nhất là truyện Trạng Quỳnh) là
đóng góp lớn của TDG Thanh Hoá.
d. Truyện thơ của các dân tộc thiểu số cũng góp
phần vào truyện dân gian cả nớc... (Truyện
Nàng Nga - Hai Mối, Khăm Panh...)
Hoạt động 2.
- GV cho HS đọc mục II (TL
trang 11, 12), yêu
cầu HS tóm tắt
từng ý nhỏ.

GV bổ sung, nhấn mạnh để
HS dễ nhớ đồng thời dừng lại
minh hoạ bằng việc kể tóm
tắt một số truyện nh Khăm
Panh, Phơng Hoa, Từ
Thức ...
ii. những đóng góp riêng của truyện
dân gian Thanh hoá với văn học
dân gian việt nam.
1. Văn học dân gian các dân tộc thiểu số
Thanh Hoá
- Hai dân tộc có số ngời đông nhất và c trú trên
địa bàn rộng nhất ở Thanh Hoá là ngời Mờng và
ngời Thái. Cũng là hai dân tộc đã bảo lu đợc
những pho sử thi đồ sộ, những truyện thơ và
những bản tình ca, nh:
Đẻ đất đẻ nớc, Nàng Nga - Hai Mối của dân
tộc Mờng và Tooi ặm oóc nặm đìn, Khanh
Panh của dân tộc Thái.
- Đó là những tác phẩm có giá trị về nhiều mặt:
phản ánh sự phát triển t duy, phát triển văn hoá
chung của dân tộc ta. Tình yêu và khát vọng
chiến thắng các thế lực đen tối và chiến thắng
giặc ngoại xâm.
2. Những truyện cổ xứ Thanh có vị trí riêng
trong cổ tích Việt Nam
- Truyện thời vua Hùng có: Sơn Tinh Thuỷ
Tinh, Thánh Gióng, An Dơng Vơng, Chử Đồng
Tử, Trầu Cau, Bánh chng bánh giày... thì
Thanh Hoá có truyện Mai An Tiêm (quả da đỏ -

giải thích nguồn gốc một sản vật, tinh thần lạc
quan, chan hoà với thiên nhiên...).
- Truyện Phơng Hoa nói về một phụ nữ thủy
chung, tài giỏi, giả trai đi thi, vạch mặt bọn gian
thần làm sáng tỏ chính nghĩa...
- VHDG quan đề tài về khởi nghĩa Lam Sơn, về
hình tợng Lê Lợi, nghĩa quân và những tấm g-
ơng yêu nớc trong quần chúng nhân dân - Tên
đất, tên làng, gắn với cuộc kháng chiến chống
xâm lợc.
- Trong hệ thống truyện về Trạng thì Thanh
Hoá có Trạng Quỳnh...
- GV cho HS nhận xét các
truyện dân gian
mang đậm chất
xứ Thanh nh thế
nào?
HS đứng tại chỗ trả lời. GV
bổ sung.
Hoạt động 3. Luyện tập
- GV cho HS kể lại một số
truyện dân gian Thanh Hoá.
GV góp ý, bổ sung.
- Những truyện dân gian Thanh Hoá mang đậm
dấu ấn xứ Thanh (tên địa danh, con ngời, sự
việc...), đóng góp vào kho tàng truyện dân gian
Việt Nam.
iii. luyện tập
- Kể lại truyện Từ Thức, Ông Bng, Truyện
Trạng Quỳnh...

- Những đóng góp của TDG Thanh Hóa: cần
phong phú về đề tài, nội dung và bản sắc của
địa phơng của VHDG trong cả nớc.
C.Hớng dẫn học ở nhà
- Nắm thể loại ,đặc điểm, đóng góp của TDG Thanh Hoá.
- Su tầm một số chuyện dân gian ở địa phơng em.
- Chuẩn bị bài 3: Truyện Phơng Hoa
Bài 3
Văn bản truyện phơng hoa
* Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh:
- Thấy đợc vẻ đẹp của Phơng Hoa thuỷ chung, hiếu thảo, tài giỏi, dũng cảm
vạch mặt bọn gian tham làm sáng tỏ chính nghĩa.
- Lối kể chuyện hấp dẫn, truỵên nhiều tình huống lôi cuốn ngời nghe.
* Chuẩn bị
GV cho HS đọc và tóm tắt tác phẩm.
* Tiến trình lên lớp
A. Ôn định lớp - Kiểm tra bài cũ.
- GV ổn định nền nếp bình thờng
- Kiểm tra + Nét riêng của TDG Thanh Hoá.
+ Việc chuẩn bị bài ở nhà.
- GV chuyển tiếp giới thiệu bài mới.
b. tổ chức đọc - hiểu văn bản
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Tổ chức tìm
hiểu chung.
- GV cho HS đọc văn bản,
yêu cầu HS kể tóm tắt truyện
HS đứng tại chỗ trình bày.
Lớp góp ý, trao đổi. GV bổ
sung để phần tóm tắt truyện

vừa ngắn gọn vừa đầy đủ, dễ
nhớ.
Hoạt động 2: Tổ chức đọc -
hiểu văn bản.
- GV có thể định phớng phân
tích theo bố cục hoặc trao đổi
về nhân vật Phơng Hoa với
các gợi ý sau: Phơng Hoa
sinh ra trong một gia đình thế
nào? gia đình Cảnh Yên
gặp tai biến Phơng Hoa đã
làm gì?
i. tìm hiểu chung
1. Tóm tắt truyện
Trơng Đài bạn Trần Điện, cùng học, cùng làm
quan. Hai ngời hứa gả con cho nhau (Phơng
Hoa - con Trần Điện, Cảnh Yên - con Trơng
Đài) Phơng Hoa xinh đẹp, quan võ Tào Trung
Uý cầu hôn không đợc tìm cách giết Trơng Đài
và hãm hại gia đình.
Phơng Hoa không ra ngoài trong suốt 7, 8 năm
trời. Phơng Hoa tìm cách giúp đỡ gia đình Cảnh
Yên lúc hoạn nạn, lo cho số phận Cảnh Yên bị
oan ức, bị tống giam.
Phơng Hoa xin bố mẹ lên kinh kì, giả trai đi thi,
đỗ cao. Nàng đã kiên quyết vạch mặt bọn gian
tham và Tào Trung Uý cùng Hồ Nghi bị trừng
trị, Cảnh Yên thoát ngục. Vợ chồng, anh em đ-
ợc xum họp, hạnh phúc.
2. Bố cục: 3 phần.

- Từ đầu đến làm đám cới (giới thiệu câu
chuyện).
- Tiếp đó đến tai qua nạn khỏi (tai biến và lu lạc).
- Còn lại (công lý đợc thực hiện).
ii. Đọc - hiểu:
1. Về những đức tính của Phơng Hoa.
- Xinh đẹp, thuỷ chung: Gặp tai biến vẫn giữ
trọn tình cảm với Cảnh Yên, tìm mọi cách để
minh oan và cứu thoát cho Cảnh Yên.
- Hiếu thảo, nghĩa tình: Nghe lời cha mẹ, có
trách nhiệm với gia đình Cảnh Yên, tìm mọi
cách để giúp đỡ gia đình Cảnh Yên.
- Thông minh, tài giỏi, dũng cảm: Giả trai đi
thi, đỗ cao, có dịp để vạch mặt bọn gian thần.