Ngày soạn : 28 / 11 / 2009
Ngày dạy : 7A: 1 / 12 / 2009
7B: 30 / 11 / 2009
Tiết 61
Chuẩn mực sử dụng từ
A, Mục tiêu bài học:
Giúp học sinh :
- Qua bài giảng giúp học sinh hiểu đợc các chuẩn mực về ngôn ngữ khi nói hoặc viết.
- Tích hợp với phần văn và tập là văn trong làm thơ lục bát và văn biểu cảm.
- Rèn luyện kỹ năng sử dụng từ đúng chuẩn mực khi nói và viết.
B, Chuẩn bị:
- Gv: Nghiên cứu và soạn giáo án.Bảng phụ ghi ví dụ .Phơng tiện trò chơi
- Hs: Nghiên cứu và làm bai ở nhà.
C- Tin trỡnh t chc cỏc hot ng dy hc:
1- n nh t chc: : 7A: . .
7B: . .
2, Kiểm tra bài cũ:
Gii ngha v PT li chi ch 2 cõu sau:
-Cú con m chng cú cha
Cú li, khụng ming, ú l vt chi ?
-Hoa no khụng cú lng l
M ngi gi bm m lm thay.
(L hoa gỡ ?)
(Con dao: chi ch ng õm, Hoa bm: chi ch ng õm).
3, Tổ chức dạy và học bài mới
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
-Hs c vớ d, chỳ ý cỏc t in m.
-Nhng t in m: dựi, tp t, khong khc, dựng
ó ỳng ch cha, cú phự hp vi n t ng xung quanh
khụng ? Vỡ sao ? (Vỡ: Dựi l dựng to l thng,
vi ngha y thỡ t dựi khụng th kt hp vi cỏc t

trong cõu vn ó cho. T tp t v t khong khc c
nh vy).
-Nhng t ny dựng sai ch no ? Cn phi sa
I- S dng t ỳng õm,
ỳng chớnh t:
*Vớ d: sgk (166 ).
-dựi -> vựi
-tp t -> bp b
-khong khc -> khonh
khc
224
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung
lại như thế nào cho đúng ?
-Việc viết sai âm, sai c.tả này là do n ng.nhân
nào ?
Nếu dùng sai c.tả thì sẽ dẫn đến tình trạng gì ?
(ng đọc, ng nghe sẽ không hiểu được ý của ng viết).
-Qua 3 vd trên, em rút ra bài học gì về việc dùng
từ khi nói, viết ?
-Hs đọc vd, chú ý các từ in đậm.
-Các từ in đậm: sáng sủa, cao cả, biết được dùng
ở trong các ngữ cảnh trên đã đúng chưa, có phù hợp
không ? Vì sao?
(Vì: sáng sủa có 4 nghĩa: 1 có n a.s TN chiếu
vào, gây cảm giác thích thú; 2.có n nét lộ vẻ th.minh;
3.cách diễn đạt rõ ràng, mạch lạc; 4.tốt đẹp, có n
tr.vọng. ở câu 1 có lẽ ng viết dùng sáng sủa với nghĩa
thứ 4, tuy nhiên dùng như vậy là không phù hợp với ý
định th.báo, tức là dùng chưa đúng nghĩa).
-Em hãy tìm n từ gần nghĩa với từ sáng sủa để

thay thế nó ? (tươi đẹp).
-Cao cả là cao quí đến mức không còn có thể
hơn. Dùng từ cao cả ở câu 2 đã phù hợp chưa với đ
2
của câu tục ngữ chưa ? Từ nào có thể thay thế cho từ
này ? (quí báu, sâu sắc).
-Gv: Lương tâm là yếu tố nội tâm giúp con ng có
thể tự đánh giá hành vi của m về mặt đ.đức; biết là
nhận rõ được ng, sự vật hay 1 điều gì đó hoặc có
k.năng làm được việc gì đó.
-Vậy có thể nói biết lương tâm được không ? Có
thể nói có lương tâm hay vô lương tâm được không ?
-Những từ: sáng sủa, cao cả, biết ở trên được
dùng đúng nghĩa hay sai nghĩa ? Vì sao ?
-Từ 3 vd trên, em rút ra bài học gì cho việc dùng
từ ?
-Hs đọc ví dụ (bảng phụ).
-N từ in đậm trong n câu trên dùng sai như thế
nào? Vì sao lại dùng sai như vậy ? (Dùng sai về t.chất
NP của từ – Là do không nắm được đ
2
NP của từ )
->Là nhung từ dùng sai âm,
sai c.tả.

=>Khi nói, viết phải dùng
đúng âm, đúng c.tả.
II-Sử dụng từ đúng nghĩa:
*Ví dụ: sgk (166 ).
->Dùng từ không đúng

nghĩa là do không nắm được nghĩa
của từ hoặc không phân biệt được
các từ đồng nghĩa.
=>Dùng từ là phải dùng
đúng nghĩa.
III-Sử dụng từ đúng t.chất
ngữ pháp của từ:
*Ví dụ: sgk.
-Hào quang -> hào nhoáng.
- Thêm từ sự vào đầu câu;
hoặc: Chị ăn mặc thật giản dị.
-Thảm hại -> thảm bại
-Giả tạo phồn vinh -> phồn
225
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
-Hóy tỡm cỏch cha li cho ỳng ?
-Khi núi, vit cn phi dựng t nh th no ?
-Hs c vớ d, chỳ ý cỏc t in m.
-Cỏc t in m trong cỏc cõu trờn sai nh th
no? (dựng sai sc thỏi biu cm, khụng hp vi phong
cỏch)
- Hóy tỡm cỏc t thớch hp thay cho cỏc t ú ?
-Qua vic dựng t trờn, em rỳt ra bi hc gỡ ?
-Gv a ra tỡnh hung: Mt ng dõn Ngh An ra
HN thm b con, b lc g, mun hi g, ng ú hi:
Chỏu i, g ni l g i mụ ? Cu bộ c hi tr li:
Chỏu khụng hiu bỏc mun hi gỡ ?
-T.sao cu bộ li khụng hiu cõu hi trờn ? (Vỡ
cõu hi cú dựng n t .phg).
- bi t HV (bi 6) chỳng ta ó rỳt ra c bi

hc: Khi núi, vit khụng nờn lm dng t HV. Vỡ sao ?
(vỡ lm dng t HV s lm cho li n ting núi thiu t
nhiờn, thiu trong sỏng, khụng phự hp vi h.cnh
g.tip)
-Qua tỡnh hung trờn, em rỳt ra bi hc gỡ ?
-Khi sd t chỳng ta cn chỳ ý gỡ ?
vinh gi to
=>Vic dựng t phi ỳng
t.cht NP.
IV-S dng t ỳng sc thỏi
biu cmm, hp phong cỏch:
*Vớ d: sgk
-Lónh o -> cm u
-Chỳ h -> nú
=>Vic dựng t phi ỳng
sc thỏi biu cm, hp vi tỡnh
hung giao tip.
V-Khụng lm dng t
.phg, t HV:
=> Khụng lm dng t
.phg, t HV.
*Ghi nh: sgk (167 ).
4, Củng cố:
-Gv h thng li k.thc ton bi.
5, Hớng dẫn học ở nhà:
-Hc thuc ghi nh, c bi: luyn tp s dng t.
D, Tự rút kinh nghiệm giờ dạy:

.
.

Ngày soạn : 28 / 11 / 2009
Ngày dạy : 7A: 2 / 12 / 2009
Tiết 62
ôn tập văn biểu cảm
226
7B: 2 / 12 / 2009
A, Mục tiêu bài học:
Giúp học sinh :
- Giúp học sinh ôn lại những quan điểm quan trong nhất về lý thuyết văn biểu cảm.
- Phân biệt văn tự sự, văn miêu tả với văn biểu cảm. Thấy rõ vai trò của các yếu tố tự
sự miêu tả trong văn biểu cảm. Nắm vững các bớc làm một bài văn biểu cảm. Giải thích đợc
tại sao văn biểu cảm lại gần với thơ.
- Rèn luyện cách lập ý, lập dàn ý, cách diễn đạt các ý trong một bài văn biểu cảm.
- Tích hợp các văn bản biểu cảm đã học.Giáo dục lòng yêu thiên nhiên ,quê hơng dất
nớc
B, Chuẩn bị:
Gv: Đọc sách tham khảo ,hệ thống lại toàn bộ kiến thức và soạn giáo án.
Hs: Ôn tập theo sự hớng dẫn của giáo viên.
C- Tin trỡnh t chc cỏc hot ng dy hc:
1- n nh t chc: : 7A: . .
7B: . .
2, Kiểm tra bài cũ:

3, Tổ chức dạy và học bài mới
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
?. Trớc hết 1 em hãy nhắc lại cho cô giáo ở các
lớp 6,7 em đã đợc tìm hiểu về những kiểu loại văn bản
nào ?
-Văn tự sự ,văn miêu tả ,văn biểu cảm
? Thế nào là văn tự sự ?

- Văn tự sự nhằm tái hiện lại một câu
chuyện có đầu, có cuối có nguyên nhân, có diễn
biến, kết quả
GV Là văn bản gồm một chuỗi các sự việc ,sự
việc này nối tiếp sự việc kia cuối cùng dẫn đến một kêt
thúc ,nêu lên một ý nghĩa
? Thế nào là văn miêu tả?
-Văn miêu tả là nhằm tái hiện lại đối tợng (ngời
và cảnh vật) làm sao cho ngời đọc, ngời nghe cảm nhân
I. Lý Thuyết
1. Thế nào là văn bản biểu
cảm:
227
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
đợc nó.
? Còn văn biểu cảm là một văn bản nh thế nào?
Văn biểu cảm là văn bản nhằm viết ra để biểu đạt
tình cảm, cảm xúc, sự đánh giá của con ngời đối với thế
giới xung quanh và khêu gôi sự đồng cảm nơi ngời đọc
? Vận dụng kiến thức về ba loại văn bản trên em
hãy lên bảng làm cho cô giáo bài tập này?
Bài tập: Hãy điền dấu (X) vào cột chỉ phơng thức
biểu đạt chính của những văn bản sau.
St
t
Tên văn bản
Phơng thức biểu đạt
Tự sự Miêu tả
Biểu
cảm

1
Sơn Tinh Thuy
Tinh
(Truyền thuyết)
2 Về An Giang
(M.V. Tạo)
3 Sông nớc Cà Mau
(Đoàn Giỏi)
4
Hoa học
trò(X.Diệu)
5
Kẹo mần (Băng
Sơn)
?. Hãy đọc lại yêu cầu của bài tập
Hãy cho biết phơng thức biểu đạt chính của
các văn bản sau..
- Học sinh lên bảng làm.
? Vì sao văn bản ST- TT em lại cho là văn bản tự
sự?
? Vì sao văn bản sông nớc Ca Mau lại là văn
bản miêu tả?
Gv: Bằng nghệ thuật miêu tả tác giả Đoàn Giỏi đã
làm tái hiện lại trớc mắt ngời đọc vẻ đẹp rộng lớn hoang
dã và cuộc sống trù phú độc đáo ở vùng đất tận cùng của
tổ Quốc.
* Văn biểu cảm là văn bản
nhằm viết ra để biểu đạt tình cảm,
cảm xúc, sự đánh giá của con ngời
đối với thế giới xung quanh và

khêu gôi sự đồng cảm nơi ngời đọc.
2. Đặc điểm của văn biểu
cảm.
* Tình cảm trong văn biểu
cảm.
228
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
? Vậy tại văn bản Hoa học trò em lại cho là văn
bản biểu cảm?
- Vì văn bản này ngời viết tập trung biểu đạt
một tình cảm chủ yếu đó là cảm giác bâng khuâng
buồn nhớ của ngời học trò khi phải xa trờng.
- Văn bản này dùng hình ảnh nhân hóa đã lấy
hình ảnh hoa phợng làm nên cho cảm xúc của mình.
Gv: Văn bản Hoa học trò đã biểu đạt tình cảm
một cách sâu đậm của ngời học trò với trờng lớp với bạn
bè.
? Qua đây em thấy văn bản tự sự, biểu cảm, miêu
tả khác nhau ở điểm nào?
- Giáo viên gợi ý
? Trong văn bản tự sự yếu tố nào đóng vai trò
chính?
- Yếu tố kể.
? Trong văn bản miêu tả yếu tố nào là yếu tố
chính?
- Yếu tố tả.
? Còn văn bản biểu cảm khác với hai loại văn bản
trên ở điểm nào?
- Yếu tố biểu cảm là chính.
Gv: Tình cảm cảm xúc là yếu tố đầu tiên và là yếu

tố quan trọng nhất trong văn bản biểu cảm. Vì tình cảm
cảm xúc làm nảy sinh nhu cầu biểu cẩm của con ngời.
Gv: Đa bảng phụ về sự khác nhau giữa ba thể loại
văn bản này.
? Một em hãy nhắc lại thật đầy đủ cho cô giáo thế
nào là văn bản biểu cảm?
- Học sinh trả lời giáo viên ghi lên bảng.
Gv: Văn bản biểu cảm là bộc lộ cảm xúc của ngời
viết. Vậy văn bản biểu cảm có đặc điểm gì?
? Tình cảm trong văn bản biểu cảm đợc bộc lộ nh
thế nào?
- Tình cảm trong văn biểu cảm là tình cảm
trong sáng rõ ràng chân thật.
229