D

ng Ti n Tài

[H

H

GI

I BÀI TOÁN

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

NG D

N

TH TRONG HÓA H

C

Hà N i, ngày 23 tháng 1 n m 2020.
D

ng Ti n Tài

I. C s và ph
ng pháp
1. C s
- S d ng h t a đ Descartes hai chi u: xác đ nh v trí c a m t đi m (point) trên m t

m t ph ng (plane) cho tr c b ng m t c p s t a đ (x, y). Trong đó, x và y là 2 giá tr
đ c xác đ nh b i 2 đ ng th ng có h ng vuông góc v i nhau. Hai đ ng th ng đó
đ c g i là tr c t a đ .
Tr c n m ngang g i là tr c hoành (cho giá tr c a x).
Tr c đ ng g i là tr c tung (cho giá tr c a y).
2 đ ng này giao nhau t i g c t a đ O (0,0).
T giá tr c a x, y trên các tr c t a đ l n l t k các đ ng song song v i tr c
còn l i, khi đó đi m c t nhau chính là t a đ c n thi t l p.
- Trong Hóa h c thì giá tr x, y không nh t thi t ph i cùng đ n v đo (tùy ý: mol, gam,
lít, …).
- a s , đ th trong Hóa h c là đ ng bi u di n s ph thu c c a các giá tr y ( tr c
tung) vào t ng ng các giá tr x ( tr c hoành).

th th ng áp d ng cho bài toán có nhi u giai đo n ph n ng Hóa h c.
2. Ph

ng pháp
Th ng khai thác t i m i đi m g p khúc đ đ a ra các công th c t ng quát.
Có th t n d ng thêm b o toàn mol nguyên t , b o toàn đi n tích các ion trong
dung d ch sau ph n ng đ tìm các m i quan h v s mol.

II. M t s
STT

d ng đ

th th

ng g p trong bài toán Hóa h c


CáẾ bài toán Hóa h Ế th

ng g ị Ếó s ế ng đ th

1

CO2 tác d ng dung d ch ch a (Ba2+/Ca2+ và OH-)

2

CO2 tác d ng dung d ch ch a (K+/Na+ , Ba2+/Ca2+ và OH-)

3

Dung d ch ch a Al3+ tác d ng dung d ch ch a OH-

4

Dung d ch ch a OH- tác d ng dung d ch ch a (H+ và Al3+)

5

Dung d ch ch a (Ba2+ và OH-) tác d ng dung d ch ch a (Al3+ và SO42-)

6

Dung d ch ch a H+ tác d ng AlO2- (có th vi t là [Al(OH)4 ] )

7


Dung d ch ch a H+ tác d ng (OH- và AlO2- (có th vi t là [Al(OH)4 ] )

8

Dung d ch ch a OH- tác d ng dung d ch ch a Zn2+

9

Dung d ch ch a OH- tác d ng dung d ch ch a (H+ và Zn2+)

10

Bài toán t ng h p liên quan đ n đ th

TOLIHA.VN – TRANG H C TR C TUY N – H C LÀ MÊ!

Trang 1/18


D

ng Ti n Ti

III. H

[H

ng d n gi i bi toỏn th trong Húa h c]

bi toỏn


ng d n gi i m t s

th trong Húa h c

1. CO2 tỏc d ng v i dung d ch ch a a mol Ca(OH)2
a. Xõy d ng th v cỏc m i quan h t ng quỏt v s mol
Cỏc giai o n ph n ng:
G

1

(1) CO2 Ca(OH)2
CaCO3 + H2O
L u ý:

G


2

n

OH bủ

2n Ca

2

/Ba 2


(2) CO2 + CaCO3 + H2O
Ca(HCO3 )2

th bi u di n s ph thu c c a s mol k t t a vo s mol khớ CO2:
S mol k t t a CaCO3

M
a

b
0

x

a

y

2a

S mol CO2

Y u t i x ng:
- D a vo cỏc t l mol, d th y th cú hỡnh d ng l TAM GIC VUễNG CN.


c th :

o n OM di n ra ph n ng (1).

T i M, ch m d t ph n ng (1) k t t a t c c i n CaCO3 cửùc ủaùi n Ca (OH)2 ban ủau a
T M v sau, di n ra ph n ng (2).

th i xu ng, kh i l ng k t t a b gi m d n do CO2 thờm vo hũa tan d n k t t a
theo ph n ng (2).
hũa tan h t k t t a thỡ cú th d a vo ph n ng ho c b o ton nguyờn t
Ca nh n th y: n CO2 pử 2n Ca (HCO3 )2 2n Ca (OH)2 bủ n OH bủ 2a
M i quan h t ng quỏt v s mol:
- N u s mol k t t a thu

c l b (mol) < a (mol) s mol CO2 ph n ng s cú 2 tr

ng h p.

TH1 : OH- d , ch x y ra (1) x = b hay n CO2 n CaCO3
TH2 : OH- thi u, x y ra (1), (2). Sau (2) cũn l i b mol k t t a.

y = 2a x hay n CO n OH - n CaCO


2

Cụng th c th

Trang 2/18

n CO
n CO

ng ỏp d ng:


3

2

(TH1)

n

2

(TH2)

n OH n


Faebook: D

ng Ti n Ti Phone/ Zalo: 096 868 9872


D

ng Ti n Tài

[H

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

b. Ví d minh h a

bài c a ví d có tham kh o t Ọu Th y (Cô) đ ng nghi ị và đ thi th tọ n toàn Ọu c.
Trân tr ng c m n!

Ví d 1: Hòa tan hoàn toàn 11,2 gam CaO vào H 2O thu đ c dung d ch A. S c t t khí
CO2 vào A. Qua quá trình kh o sát, ng i ta l p đ c đ th v s bi n thiên c a k t t a theo
s mol CO2 nh sau:
S mol k t t a CaCO3

b
0

x

15x

S mol CO2

Giá tr c a x là
A. 0,04.

- Ta có: n Ca

B. 0,025.
C. 0,02.
H ng d n gi i
n CaCO max  n Ca bñ  0, 2
11, 2

 0, 2 (mol)  
56

n OH bñ  2n Ca bñ  0, 4
2

3

2

bñ



2

n CO

2

(TH1)

 n

n CO

2

(TH2)

 n OH

- Th i đi m k t t a ch a c c đ i AD : 


D. 0,05.



x  b

 x  0,025
 n
15x  0, 4  b  0, 4  x

Ví d 2: S c CO2 vào dung d ch Ba(OH)2 ta quan sát hi n t
tính theo đ n v mol):

ng theo đ th bên (s li u

S mol k t t a CaCO3

0,5
0,35

0

- Ta có: n  max  0,5 mol  n OH

S mol CO2

x

Giá tr c a x là

A. 0,55.


B. 0,75.
C. 0,65.
H ng d n gi i

1
2.0,5
bñ

 n CO
- Th i đi m k t t a ch a c c đ i AD : 
 n CO

2

(TH1)

 n

2

(TH2)

 n OH  n 

D. 0,85.

 x  1  0,35  x  0,65




TOLIHA.VN – TRANG H C TR C TUY N – H C LÀ MÊ!

Trang 3/18


D

ng Ti n Ti

[H

ng d n gi i bi toỏn th trong Húa h c]

2. CO2 tỏc d ng v i dung d ch ch a a mol Ca(OH)2 v b mol NaOH

a. Xõy d ng th v cỏc m i quan h t ng quỏt v s mol
Cỏc giai o n ph n ng:



(1) CO2 Ca(OH)2
CaCO3 + H2O

G

1


G

2

G

3

(3) CO2 + Na2CO3 + H2O
2NaHCO3

G

4

(4) CO2 + CaCO3 + H2O
Ca(HCO3 )2

(2) CO2 NaOH
Na 2CO3 + H2O

L u ý 1: V b n ch t CO2 s tỏc
d ng v i OH- trong dung d ch,
tuy nhiờn khi hỡnh thnh CO32bao gi c ng u tiờn t o k t t a
CaCO3. V y nờn cú th vi t
ph ng trỡnh phõn t u tiờn CO2
tỏc d ng v i Ca(OH)2 tr c.
L u ý 2:

n

n

OH bủ

2n Ca

OH bủ

2

/Ba 2

2n Ca

2

n Na



/K

/Ba 2

th bi u di n s ph thu c c a s mol k t t a vo s mol khớ CO2:
S mol k t t a CaCO3

M

N


a

c

0

x

a

a+b

y

2a + b

Y u t i x ng:

S mol CO2

- D a vo cỏc t l mol, d th y th cú hỡnh d ng l HèNH THANG CN.


c th :



o n OM, di n ra ph n ng (1).



th i lờn, kh i l

ng k t t a l n d n n c c i.

T i M l th i i m ch m d t ph n ng (1).

k t t a t c c i n CaCO3 cửùc ủaùi n Ca (OH)2 ban ủau
Lỳc ny dung d ch xem nh cũn nguyờn NaOH.
o n MN, di n ra ph n ng (2), (3).
(2)
(3)
S bi n i ch t t M n N: NaOH
Na 2 CO3
NaHCO3

T i N l th i i m ton b NaOH ó chuy n h t v NaHCO3
v k t t a max v n cũn nguyờn, ch m d t ph n ng (3).
o n s mol CO2 ch y t M n N chớnh l mol NaOH ban u (BTNT.C).
T N v sau, di n ra ph n ng (4).
Khi ch m d t (4) thỡ s mol CO2 ó ph n ng l: n CO2 2n Ca (OH)2 1n NaOH

Trang 4/18

Faebook: D

ng Ti n Ti Phone/ Zalo: 096 868 9872


D


ng Ti n Tài

[H

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

 M i quan h t ng quát v s mol:
- N u s mol k t t a thu đ

c là c (mol) < a (mol)  s mol CO2 ph n ng s có 2 tr

ng h p.

 TH1 : OH- d , ch x y ra (1), (2)  x = c hay n CO2  n CaCO3
 TH2 : OH- thi u, x y ra (1), (2), (3), (4). Sau (4) còn l i b mol k t t a.

 y = (2a +b) – c hay n CO  n OH - n CaCO


2

n CO
n CO

 Công th c th

ng áp d ng: 

2


(TH1)

 n

2

(TH2)

 n OH  n 

3



 Nh n xét: D ng toán 1, 2 có th áp d ng cùng m t công th c.

b. Ví d minh h a
bài c a ví d có tham kh o t Ọu Th y (Cô) đ ng nghi ị và đ thi th tọ n toàn Ọu Ế
Trân tr ng c m n!

Ví d : Dung d ch A ch a a mol Ba(OH)2. Cho m gam NaOH vào A sau đó s c CO2 d vào
ta th y l ng k t t a bi n đ i theo đ th .
S mol k t t a BaCO3

a

a

a + 0,5


Giá tr c a a + m là
A. 20,8.

B. 20,5.

C. 20,4.

1,3

S mol CO2

D. 20,6.

H ng d n gi i
- Ta có: n NaOH  (a  0,5)  a  0,5 mol  m = 20 gam
n CO (TH1)  n 
 1,3  2a  0,5  a  0, 4  m  a  20, 4
- AD : 
n
n
n


 CO (TH2)

OH
2

2




TOLIHA.VN – TRANG H C TR C TUY N – H C LÀ MÊ!

Trang 5/18


D

ng Ti n Tài

[H

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

5. Dung d ch ch a (Ba2+ và OH-) tác d ng dung d ch ch a (Al3+ và SO42-)
5.1. Cho t

t

Ba(OH)2 vào dung d ch ch a H2SO4 và Al2(SO4)3

a. Xây d ng đ th và các m i quan h t ng quát v s mol
 Các giai đo n ph n ng:



Ba(OH)2  H2SO4 
 BaSO4  + 2H2O


G

1

(1)

G

2

(2) 3Ba(OH)2  Al 2 (SO4 )3 
 3BaSO4  + 2Al(OH)3 

G

3

(3) Ba(OH)2  2Al(OH)3 
 Ba(AlO2 )2  4H 2O

th bi u di n s ph thu c c a kh i l
Kh i l

L u ý: V b n
ch t là ph n ng
trao đ i gi a các
ion và vi t d i
d ng ion thu g n,
tuy nhiên cá nhân

tôi th y cách vi t
ph ng trình phân
t d hi u h n.

ng k t t a vào s mol Ba(OH)2:

ng k t t a
N

d
c

P

b
a
M

O
S mol Ba(OH)2



c đ th :

 o n OM, di n ra ph n ng (1).
 Ba2+ t o k t t a v i toàn b SO42- trong H2SO4.
 o n MN, di n ra ph n ng (2).
 Toàn b ion trong phân t Al2(SO4)3 b tách ra nh sau: SO42- b k t t a h t b i Ba2+
và Al3+ b k t t a h t b i OH-.

 o n NP, di n ra ph n ng (3).
 OH- b t đ u hòa tan d n Al(OH)3 cho đ n h t.
 T P v sau: k t t a ch còn BaSO4.

Trang 6/18

FaẾebook: D

ng Ti n Tài – Phone/ Zalo: 096 868 9872


D

ng Ti n Tài

[H

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

 M i quan h t ng quát v s mol:

 a  m  233.n BaSO  233.n H SO

- T i M: 
n
 n H SO bñ
 Ba (OH) pö
4

2


2

2

4

 b  m  233.n BaSO  233. n

SO


- T i P: 
n
 n H SO bñ  4n Al (SO ) bñ
 Ba (OH) pö

bñ

4

4

2

 d  m max (cöïc ñaïi)  233.n BaSO max  78.n Al(OH)


- T i N: 
n

 n H SO bñ  3n Al (SO ) bñ
 Ba (OH) pö
4

2

2

4

2

3

max

 233.n SO

2

2
4

bñ

4

 78.n Al

2


3

2
4

bñ

4 3

bñ

4 3

c  m  233. n SO

2
4

bñ

 78.n Al(OH)

3

chöa max

- T i m  c (gam) 

 n Ba (OH)


 n Ba (OH)

2

pö

 n H SO

4

bñ

 1,5n Al(OH)

2

pö

 n H SO

4

bñ

 4n Al

2

2


3

2 (SO 4 )3

bñ

 0,5n Al(OH)

3

b. Ví d minh h a
bài c a ví d có tham kh o t Ọu Th y (Cô) đ ng nghi ị và đ thi th tọ n toàn Ọu Ế
Trân tr ng c m n!

Ví d 1: Khi nh t t đ n d dung d ch Ba(OH)2 vào dung d ch h n h p g m H2SO4 và
Al2(SO4)3. S ph thu c c a kh i l ng k t t a vào s mol Ba(OH)2 đ c bi u di n nh đ
th bên d i.
Kh i l

ng k t t a (gam)

m

O
0,15

0,27

S mol Ba(OH)2


Giá tr c a m là
A. 62,91.

0,15  n Ba (OH)
- AD: 
0, 27  n Ba (OH)

2

2

B. 97,86.

H

pö

 n H SO

pö

 n H SO

2

2

4


4

bñ
bñ

C. 55,92.

ng d n gi i
 n H SO bñ  0,15

 n Al (SO ) bñ  0,03
) bñ
2

 4n Al

D. 60,6.

2 (SO 4 3

2

4

4 3

- AD: m max (cöïc ñaïi)  233.n SO2 bñ  78.n Al3 bñ = 233.0,24 + 78.0,06 = 60,6 (gam).
4

TOLIHA.VN – TRANG H C TR C TUY N – H C LÀ MÊ!


Trang 7/18


D

ng Ti n Tài

[H

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

Ví d 2: Khi nh t t đ n d dung d ch Ba(OH)2 vào dung d ch h n h p g m H2SO4 và
Al2(SO4)3. S ph thu c c a kh i l ng k t t a vào s mol Ba(OH)2 đ c bi u di n nh đ
th bên d i.
Kh i l

ng k t t a (gam)

m

O
0,2

0,8

S mol Ba(OH)2

Giá tr c a m là
A. 158,3.


B. 172,6.

H

0, 2  n Ba (OH)
- AD: 
0,8  n Ba (OH)

2

pö

 n H SO

2

pö

 n H SO

2

2

4

bñ

4


bñ

C. 174,85.

ng d n gi i

 n H SO bñ  0, 2

 n Al (SO ) bñ  0,15
2

 4n Al

- AD: m max (cöïc ñaïi)  233.n SO2 bñ  78.n Al3
4

D. 181,8.

2 (SO 4 )3

bñ

bñ

2

4

4 3


= 233.0,65 + 78.2.0,15 = 174,85 (gam).

Ví d 3: Khi nh t t đ n d dung d ch Ba(OH)2 0,25M vào dung d ch h n h p g m
Al2(SO4)3 và 0,1 mol H2SO4. S ph thu c c a kh i l ng k t t a vào th tích dung d ch
Ba(OH)2 đ c bi u di n nh đ th bên d i.
Kh i l

ng k t t a (gam)

107,18

O
V

Th tích dung d ch Ba(OH)2

Giá tr g n nh t c a V là
A. 1,84.
Trang 8/18

B. 2,24.
FaẾebook: D

C. 2,30.

D. 3,60.

ng Ti n Tài – Phone/ Zalo: 096 868 9872



D

ng Ti n Tài

[H

H

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

ng d n gi i

 107,18  m  233.n BaSO  233. n

SO


ng k t t a b ng 107,18 gam AD 
n
 n H SO bñ  4n Al (SO ) bñ
 Ba (OH) pö
4

- Th i đi m kh i l

2

107,18  233.n H SO  233.3.n Al (SO


n Ba (OH) pö  n H SO bñ  4n Al (SO ) bñ
2

2

2

4

2

4

2

4 )3

4

2

bñ

4 3

 n H SO  0,1
0,58
 n Ba (OH)2 pö  0,58  V 
 2,32 (l)


0,
25
n
0,12

 Al (SO )
2

4

2

4 3

2

2
4

4 3

Ví d 4: Khi nh t t đ n d dung d ch Ba(OH)2 vào dung d ch h n h p g m Al2(SO4)3 và
H2SO4. S ph thu c c a kh i l ng k t t a vào s mol Ba(OH)2 đ c bi u di n nh đ th
bên d i.
Kh i l

ng k t t a (gam)

154,65


34,95

O
a

S mol Ba(OH)2

Giá tr c a a là
A. 0,63.

B. 0,68.

C. 0,71.

H
- AD:

4

2

- AD:

ng d n gi i

34,95  m  233.n BaSO  233.n H SO
 n H SO

4


bñ

D. 0,78.

2

4

bñ

 0,15

154,65  m max (cöïc ñaïi)  233.n SO

2
4

bñ

 78.n Al

3

bñ

 233.n H SO  233.3.n Al (SO )  78.2.n Al (SO )  154,65
2

4


2

4 3

2

4 3

 n Al (SO )  0,14
2

- AD: T i a,

4 3

n Ba (OH)

2

pö

 n H SO
2

4

bñ

 4n Al


2 (SO4 )3

bñ =

0,71 (mol)

TOLIHA.VN – TRANG H C TR C TUY N – H C LÀ MÊ!

Trang 9/18


D

ng Ti n Tài

[H

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

5.2. Cho Ba(OH)2 vào dung d ch ch a Al2(SO4)3 và AlCl3

a. Xây d ng đ th và các m i quan h t ng quát v s mol
 Các giai đo n ph n ng:



G

1


(1) 3Ba(OH)2  Al 2 (SO4 )3 
 3BaSO4  + 2Al(OH)3 

G

2

(2) 3Ba(OH)2  2AlCl3 
 3BaCl2 + 2Al(OH)3 

G

3

(3) Ba(OH)2  2Al(OH)3 
 Ba(AlO2 )2  4H 2O

th bi u di n s ph thu c c a kh i l
Kh i l

L u ý: V b n
ch t là ph n ng
trao đ i gi a các
ion và vi t d i
d ng ion thu g n,
tuy nhiên cá nhân
tôi th y cách vi t
ph ng trình phân
t d hi u h n.


ng k t t a vào s mol Ba(OH)2:

ng k t t a

N

c
M
b
a

P

O
S mol Ba(OH)2


c đ th :



o n OM, di n ra ph n ng (1).

 T i M là th i đi m ch m d t (1), k t t a BaSO4 và Al(OH)3 tách ra t toàn b
Al2(SO4)3.


o n MN, di n ra ph n ng (2).

 T i N là th i đi m ch m d t (2), l ng k t t a c c đ i g m BaSO4 và Al(OH)3 tách ra

t ion SO42- và Al3+ có trong dung d ch ban đ u.
 L u ý: giá tr (b – c) chính b ng kh i l


ng Al(OH)3 tách ra t Al(NO3)3.

o n NP, di n ra ph n ng (3).
 T i P, là th i đi m ch m d t (3), k t t a ch còn BaSO4.

 M i quan h t ng quát v s mol: - T

Trang 10/18

ng t nh m c 5.1. H c sinh t thi t l p.

FaẾebook: D

ng Ti n Tài – Phone/ Zalo: 096 868 9872


D

ng Ti n Tài

[H

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

b. Ví d minh h a
bài c a ví d có tham kh o t Ọu Th y (Cô) đ ng nghi ị và đ thi th tọ n toàn Ọu Ế

Trân tr ng c m n!

Ví d 1: (BGD 2018 – 203) Cho t t đ n d dung d ch Ba(OH)2 vào dung d ch ch a m
(gam) h n h p Al2(SO4)3 và Al(NO3)3. S ph thu c c a kh i l ng k t t a (y gam) vào s
mol Ba(OH)2 (x mol) đ c bi u di n b ng đ th bên d i.
y
9,33
6,99

0

x

Giá tr c a m là
A. 7,68.
- T i m  6,99  233. n SO
- T i m  9,33  233. nSO

2
4

2
4

 n Al( NO )

3 3

bñ


bñ

B. 5,55.
C. 12,39.
H ng d n gi i
 233.3.n Al (SO ) bñ  6,99  n Al

bñ

 78. n Al

2

3

4 3

bñ

D. 8,55.
2 (SO 4 )3

bñ

 0,01

 233.3.n Al (SO )  78.(2.n Al (SO )  n Al( NO ) )  9,33
2

4 3


2

4 3

3 3

 0,01

- Suy ra: m = 342.0,01 + 213.0,01 = 5,55 (gam).
Ví d 2: (BGD 2018 – 204) Nh t t đ n d dung d ch Ba(OH) 2 vào dung d ch ch a m
gam h n h p Al2(SO4)3 và Al(NO3)3. S ph thu c c a kh i l ng k t t a (y gam) vào s
mol Ba(OH)2 (x mol) đ c bi u di n b ng đ th bên.

Giá tr c a m là
A. 5,97.

B. 7,26.
H

C. 7,68.
ng d n gi i

D. 7,91.

Al (SO ) : a
- Dung d ch ban đ u  2 4 3 (mol)

- D a vào đ th :


Al(NO3 )3 : b
233.3a  78.2a  4,275
a  0,005


 m  342a  213b  5,97

3
 b  0,02
3a  b  0,045
2


TOLIHA.VN – TRANG H C TR C TUY N – H C LÀ MÊ!

Trang 11/18


D

ng Ti n Tài

[H

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

Ví d 3: (BGD 2018 – 202) Nh t t đ n d dung d ch Ba(OH)2 vào dung d ch g m
Al2(SO4)3 và AlCl3. S ph thu c c a kh i l ng k t t a (y gam) vào s mol Ba(OH)2 (x
mol) đ c bi u di n b ng đ th bên, kh i l ng k t t a c c đ i là m gam.


Giá tr c a m là
A. 10,11.

B. 6,99.
H

C. 11,67.

D. 8,55.

ng d n gi i

Al (SO ) : a
- Dung d ch ban đ u  2 4 3 (mol)

AlCl 3 : b
2.(2a  b)  0,08 
- D a vào đ th : 
  m  233.3a  78.(2a  b)  10,11
3a  0,03


Ví d 4: (BGD 2018 – 201) Cho t t đ n d dung d ch Ba(OH)2 vào dung d ch ch a m
gam h n h p Al2(SO4)3 và AlCl3. S ph thu c c a kh i l ng k t t a (y gam) vào s mol
Ba(OH)2 (x mol) đ c bi u di n b ng đ th bên.

Giá tr c a m là
A. 10,68.

B. 6,84.

H

C. 12,18.

D. 9,18.

ng d n gi i

Al (SO ) : a
- Dung d ch ban đ u  2 4 3 (mol)

AlCl 3 : b
233.3a  78.2a  17,1  a  0,02 
- D a vào đ th : 
  m  342a  133,5b  12,18
2.(2a  b)  0,16  b  0,04


Trang 12/18

FaẾebook: D

ng Ti n Tài – Phone/ Zalo: 096 868 9872


D

ng Ti n Tài

[H


ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

Ví d 5: Nh t t dung d ch Ba(OH)2 vào dung d ch h n h p Al2(SO4)3 và AlCl3 thu đ
k t t a có kh i l ng theo s mol Ba(OH)2 nh đ th :

Hi u giá tr (y – x ) b ng
A. 24,3
.

B. 42,3.
H

Al 2 (SO 4 )3 : a

- Dung d ch ban đ u 

AlCl 3 : b

C. 32,4.

c

D. 23,4.

ng d n gi i

(mol)

(0,3)

 
 3a  0,3

x  233.3a  69,9

 y  x  23,4

(0,6)
y
233.3a
78.(2a
b)
93,3




2.(2a
b)
0,6








- D a vào đ th : 


Ví d 6: Nh t t dung d ch Ba(OH)2 vào dung d ch h n h p Al2(SO4)3 và AlCl3 thu đ
k t t a có kh i l ng theo s mol Ba(OH)2 nh đ th :

T ng giá tr c a x + y là
A. 163,2.

B. 162,3.
H

C. 132,6.

D. 136,2.

ng d n gi i

Al (SO ) : a
- Dung d ch ban đ u  2 4 3 (mol)
AlCl 3 : b

(0,3)
 
 3a  0,3
- D a vào đ th :  (0,6)

x  233.3a  69,9

 x  y  163,2
 2.(2a  b)  0,6 y  233.3a  78.(2a  b)  93,3
 



TOLIHA.VN – TRANG H C TR C TUY N – H C LÀ MÊ!

Trang 13/18

c


D

ng Ti n Tài

[H

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

Ví d 7: Cho t t dung d ch Ba(OH)2 vào dung d ch ch a Al2(SO4)3 và AlCl3 thì kh i
l ng k t t a sinh ra đ c bi u di n b ng đ th sau. Giá tr c a x g n v i giá tr nào nh t
sau đây?

A. 0,029.

B. 0,025.
H

C. 0,019.

D. 0,015.

ng d n gi i


Al (SO ) : a
- Dung d ch ban đ u  2 4 3 (mol)
AlCl 3 : b


233.3a  78.2a  8,55  0,01

- D a vào đ th : m  233.3a  6,99

2x
 233.x  78.  6,99  x  0,0245
3


Ví d 8: Nh t t dung d ch Ba(OH)2 đ n d vào dung d ch h n h p Na2SO4 và Al2(SO4)3
ta có đ th bi u di n s ph thu c kh i l ng k t t a theo s mol Ba(OH)2 nh sau:

D a vào đ th hãy xác đ nh giá tr c a x là
A. 0,28 (mol).
B. 0,3 (mol).
H

C. 0,2 (mol).

D. 0,25 (mol).

ng d n gi i

Na SO : a

- Dung d ch ban đ u  2 4
(mol)

Al2 (SO4 )3 : b
69,9
BTNT.SO4
- D a vào đ th : 
 x  a  3b 
 0,3
BTNT.Ba
233

Trang 14/18

FaẾebook: D

ng Ti n Tài – Phone/ Zalo: 096 868 9872


D

ng Ti n Tài

[H

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

10. Bài toán t ng h p liên quan đ n đ th
bài c a ví d có tham kh o t Ọu Th y (Cô) đ ng nghi ị và đ thi th tọ n toàn Ọu Ế
Trân tr ng c m n!

Ví d 1: Nh t t dung d ch Ba(OH)2 vào dung d ch ch a đ ng th i HCl và Al 2(SO4)3.
th ph thu c kh i l ng k t t a và s mol Ba(OH)2 đ c bi u di n nh hình bên. Giá tr (x
+ y) g n nh t v i

A. 143.

B. 80.
C. 168.
H ng d n gi i
- t a, b l n l t là s mol ban đ u c a HCl và Al2(SO4)3.
- D a vào đ th :

D. 125.


6b  0,4
a  2.0,2  0,4
 x  233.3b  78.
 66,55
 x  y  143,5
3

 
0,2  2.2b  0,56  b  0,09  y  233.3b  78.2b  76,95


Ví d 2: Hòa tan hoàn toàn m gam Al và Mg trong dung d ch HNO 3 loãng. K t thúc ph n
ng, s n ph m thu đ c g m dung d ch X (không ch a mu i amoni) và 0,084 mol h n h p
khí Y g m N2 và N2O (không có s n ph m kh nào khác c a N +5). T kh i c a Y so v i H2 là
62/3. Cho t t t ng gi t dung d ch NaOH 2M vào dung d ch X, thì l ng k t t a thu đ c

ph thu c vào l ng NaOH ph n ng đ c bi u th theo đ th bên.

Giá tr c a m là
A. 6,60.

B. 7,50.

C. 7,05.
D. 6,30.
H ng d n gi i
- X lý s mol khí: N2 = 0,014 và N2O = 0,07 mol.
- D a vào đ th : nHNO3 d = 0,05.2 = 0,1 mol.
- t a, b l n l t là s mol c a Al và Mg trong m (g) h n h p  3a + 2b = 0,7 (1)
- T i m c 0,4125 (lít) gi s còn l i c mol Al(OH)3.
a  0,1
(4a  c)  2b  0,1  0,4125.2 (2)

  b  0,2 (mol)  m = 27a + 24b = 7,5

58b  78c  17,45 (3)
 c  0,075


TOLIHA.VN – TRANG H C TR C TUY N – H C LÀ MÊ!

Trang 15/18


D


ng Ti n Tài

[H

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

Ví d 3: Nh t t đ n d dung d ch X g m Ba(OH)2 1M và NaOH 2M vào dung d ch Y
g m a mol H2SO4 và b mol Al2(SO4)3. S ph thu c c a t ng s mol k t t a thu đ c vào
th tích dung d ch X nh vào đ c bi u di n theo đ th hình bên.

T l a : b là
A. 1 : 2.

B. 2 : 1.

C. 1 : 1.

D. 3 : 5.

H ng d n gi i
- T i m c 0,03 (lít) X  nOH = 0,12 = 2a + 4.2b (1)
- T i m c 0,05 (lít) X  nBaSO4 = 0,05 = a + 3b (2)
 a = 0,02 và b = 0,01  a : b = 2 : 1
-

Ví d 4: Hòa tan Al b ng V ml dung d ch H2SO4 1M và HCl 1M, thu đ c dung d ch Y.
Cho t t đ n d dung d ch Ba(OH)2 vào Y, th y kh i l ng k t t a t o thành ph thu c vào
s mol Ba(OH)2 nh đ th sau:

Giá tr c a y g n nh t v i?

A. 93.
B. 70.

C. 58.
H

D. 46,5.

ng d n gi i

Al : a
 
Cl : b
BTDT
 3a  c  3b (1)
(mol) 
- Gi s dung d ch Y  2
SO4 : b
H  : c

3

- D a vào đ th :

a  0,3
(2)

78a  233b  139,9
  b  0,5


BTNT.Ba
 0,5b  b  0,75 (3) 
BaCl2, BaSO4
 
c  0,6

Trang 16/18


c

  y  233.  69,9
2



FaẾebook: D

ng Ti n Tài – Phone/ Zalo: 096 868 9872


D

ng Ti n Tài

[H

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

Ví d 5: Nh t t dung d ch Ba(OH)2 vào ng nghi m ch a dung d ch HCl và Al2(SO4)3.

th bi u di n s ph thu c kh i l ng k t t a theo th tích Ba(OH)2 nh sau:

Giá tr m (max) nào sau đây đúng?
A. 85,5.
B. 78,5.
- G i x, y l n l

C. 88,5

D. 90,5.

H ng d n gi i
t là s mol ban đ u c a HCl và Al2(SO4)3.

x  2.0,25  0,5
m max  233.3y  78.2y  85,5
- D a vào đ th : 
6y  0,5
 72,5  y  0,1
233.3y  78.
3


Ví d 6: Nh t t dung d ch Ba(OH)2 0,50M vào dung d ch ch a x mol H2SO4 và y mol
Al2(SO4)3.
th bi u di n s ph thu c kh i l ng k t t a theo th tích Ba(OH)2 nh sau:

Giá tr c a (a + b) g n nh t v i giá tr nào sau đây?
A. 86,0.
B. 90,0.

C. 92,0.
H

D. 88,0.

ng d n gi i

233.x  34,95  x  0,15

 b  233.(x  3y)  43,6875
 a  b  89,325

x  2.2y  0,4.0,5  y  0,0125  a  43,6875  78.2y  45,6375

- D a vào đ th : 

TOLIHA.VN – TRANG H C TR C TUY N – H C LÀ MÊ!

Trang 17/18


D

ng Ti n Tài

[H

ng d n gi i bài toán đ th trong Hóa h c]

Ví d 7: Nh r t t t dung d ch Ba(OH)2 0,5M vào dung d ch X ch a đ ng th i Al2(SO4)3,

K2SO4 và l c nh đ các ph n ng x y ra hoàn toàn.
th bi u di n s ph thu c t ng kh i
l ng k t t a theo th tích dung d ch Ba(OH)2 0,5M nh sau:

Giá tr c a x là
A. 900.
D. 400.

B. 600.

C. 800.

H ng d n gi i
- t a, b l n l t là s mol ban đ u c a Al2(SO4)3, K2SO4.
- D a vào đ th :  233.3a + 78.2a = 85,5  a = 0,1 (mol).
hòa tan h t Al(OH)3 (0,2 mol) c n dùng thêm 0,1 mol Ba(OH)2.
 t ng mol Ba(OH)2 là 3a + 0,1 = 0,4 mol  x = 0,8 (lít) = 800 (ml).

…….. H

Trang 18/18

T ……..

FaẾebook: D

ng Ti n Tài – Phone/ Zalo: 096 868 9872