TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
-----



-----

TIỂU LUẬN THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
ĐỀ TÀI:
KINH NGHIỆM ỨNG DỤNG THƯƠNG MẠI
ĐIỆN TỬ CỦA TAOBAO VÀ BÀI HỌC KINH
NGHIỆM CHO DOANH NGHIỆP VIỆT NAM

Họ và tên:
MSSV:
Lớp:
Giảng viên hướng dẫn:

Nguyễn Thị Thu Trang
1412210218
TMA306.1
ThS. Nguyễn Thị Hồng Vân

Hà Nội, tháng 3 năm 2017


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

MỞ ĐẦU
Ranh giới giữa thương mại điện tử và bán lẻ đang dần biến mất và thương mại điện
tử cùng kinh doanh online trực tuyến đang dần trở thành một phần thiết yếu của thế
giới bán lẻ với sự phổ biến của công nghệ.
Theo ông Alan Avid Treadgold, Viện quản lý bản lẻ Oxford (Anh) “Tại các quốc gia
ở Châu Âu và Mỹ, cứ 10 siêu thị thì có một nơi phải đóng cửa do sự lên ngôi của xu
hướng mua sắm online. Các nhà bản lẻ tại châu Âu từng không nghĩ rằng xu hướng
tiêu dùng tại đây lại thay đổi nhanh đến vậy”.
Không phải ngẫu nhiên mà Taobao lại trở thành một trong những website thương
mại điện tử lớn nhất tại Trung Quốc cũng như tại Châu Á. Sự thành công của
Taobao chính là biểu hiện rõ nét nhất của việc luôn lắng nghe khách hàng để có
những cải tiến toàn diện. Ngày nay, Taobao không chỉ là một kênh mua hàng quan
trọng cho người Trung Quốc mà còn vươn tầm ảnh hưởng đến nhiều quốc gia lân
cận, trong đó có Việt Nam.
Nhận thấy tầm quan trọng và sự ảnh hưởng của Taobao, do đó em chọn phân tích đề
tài: “Kinh nghiệm ứng dụng thƣơng mại điện tử của Taobao và bài học kinh
nghiệm cho các doanh nghiệp Việt Nam”. Bài tiểu luận được chia thành ba
chương:
Chương 1: Tổng quan về Taobao
Chương 2: Ứng dụng thương mại điện tử cuả Taobao vào kinh doanh
Chương 3: Bài học kinh nghiệm cho doanh nghiệp Việt Nam

Trang 1


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU................................................................................................................... 1
I. TỔNG QUAN VỀ TAOBAO............................................................................3
1. Giới thiệu về Taobao........................................................................................3
2. Cơ cấu tổ chức của Taobao.............................................................................6
3. Phân tích thị trƣờng.......................................................................................7
4. Phân tích tình hình tài chính..........................................................................9
II. ỨNG DỤNG TMĐT CỦA TAOBAO VÀO KINH DOANH.........................10
1. Các dịch vụ của Taobao................................................................................ 10
2. Yếu tố giúp Taobao thành công..................................................................... 12
III.

BÀI HỌC KINH NGHIỆM......................................................................... 14

1. Thực trạng tình hình thƣơng mại điện tử tại Việt Nam...............................14
2. Bài học kinh nghiệm từ Taobao.................................................................... 17
KẾT LUẬN............................................................................................................. 21
TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................... 22

Trang 2


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

I.

TAOBAO.COM

TỔNG QUAN VỀ TAOBAO

1. Giới thiệu về Taobao

Taobao.com là gì?
Taobao.com (tiếng Hoa giản thể: 淘 淘 淘 ) là một
website mua sắm trực tuyến của Trung Quốc điều
hành bởi Alibaba Group, hoạt động với mô hình
tương tự eBay và Amazon. Taobao.com là trang
thương mại điện tử hoạt động theo mô hình C2C
(kết nối người tiêu dùng với nhau) và B2C

(kết nối doanh nghiệp và người tiêu dùng).
Tháng 5/2003 eBay mua lại trang Eachnet – trang bán đấu giá trực tuyến lớn
nhất tại Trung Quốc thời điểm đó với giá 180 triệu USD. Nhằm ngăn cản sử
bành trướng của eBay, ngày 10/5/2003, tập đoàn Alibaba đã thành lập trang
Taobao cho phép người sử dụng đăng tải
thông tin bán hàng trực tuyến hoàn toàn
miễn phí nhằm thu hút một số lượng lớn
người dùng. Để tối ưu hóa hoạt động bán
hàng trên taobao, trang web này đã được
tích hợp rất nhiều tiện ích như: công cụ
Aliwangwang giúp người bán và người
mua hàng trên Taobao liên hệ với nhau, công cụ Alipay hỗ trợ việc thanh toán
cho người mua và người bán.

Trang 3


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

Taobao kinh doanh dưới mô hình nào?

Taobao đứng dưới sự quản lý của ông lớn ALIBABA Group. Với mô hình kinh
doanh C2C là hình thức từ người tiêu dùng hướng trực tiếp tới người tiêu dùng
mà không qua công ty nào hết, mô hình được tạo nên từ không gian bán hàng
trực tuyến cho các doanh nghiệp tham gia và thậm chí là cá nhân cũng có thể
tham gia. Phủ sóng trên toàn đại lục Trung Hoa, Hồng Kong, Ma Cao và cả Đài
Loan và còn đối với nhiều quốc gia như Việt Nam taobao.com cũng đang phủ
sóng dần.

Tháng 4 năm 2008, Taobao Mall (Tmall.com) ra đời theo mô hình B2C, đây là
trang chuyên cung cấp các sản phẩm có thương hiệu, đã thông qua kiểm định
chất lượng. Hiện nay, Tmall.com có khoảng 30000 gian hàng của các thương
hiệu quốc tế và Trung Quốc.

Trang 4


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

Tháng 10/2010, Taobao cho ra phiên bản beta của công cụ tìm kiếm độc lập cho
tất cả các sản phẩm trên các trang thương mại điện tử nổi tiếng tại Trung Quốc
tại địa chỉ eTao.com
Tháng 11/2011, CEO và chủ tịch HĐQT của Alibaba, ông Jack Ma công bố sẽ
chia Taobao thành 3 công ty nhỏ là eTao.com (chuyên tìm kiếm), Tmall (B2C) và
Taobao.com (C2C)

Từ năm 2012 trở đi, Khách mua hàng trên Taobao đã có thể thanh toán qua thẻ
Visa quốc tế và thẻ MasterCard thay vì chỉ có thể chuyển tiền để thanh toán đơn
hàng taobao qua các ngân hàng trong nước được hỗ trợ bởi Alipay.

Theo đánh giá của Alexa đến tháng 3 năm 2013 website Taobao đã giới thiệu
được 760 triệu sản phẩm, đưa website này trở thành 1 trong 10 website có lượng
truy cập nhiều nhất thế giới.Bạn sẽ dễ dàng tìm kiếm mọi mặt hàng bạn mong
muốn tại website này. Taobao thực sự là một mảnh đất lành để cả người bán lẫn
người mua cùng trải nghiệm.

Trang 5


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

2. Cơ cấu tổ chức của Taobao
T
h

á
n
g
1
1
/
2
Jack Ma CEO và chủ tịch HĐQT của ALIBABA đã quyết định sẽ chia Taobao
thành 3 công ty nhỏ là eTao.com (chuyên tìm kiếm), Tmall (B2C) và
Taobao.com (C2C).

Cơ cấu quản lý của Taobao



Trang 6


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

3. Phân tích thị trƣờng
Mục đích ra đời của Taobao vào tháng 5/2003
là để hạn chế sự phát triển của Ebay, khi đó
Ebay đang phát triển rất mạnh mẽ. Tuy nhiên
điều kì diệu đã xảy ra khi chỉ trong vòng 3 năm
sau khi ra đời, Taobao đã đánh bật Ebay để
viên lên đứng đầu và trở thành một website
thương mại điện tử lớn nhất, chiếm lĩnh đến 80% thị phần hàng hóa thương mại
điện tử tại Trung Hoa. Trở thành cái tên quen thuộc đối với tất cả các tín đồ mua
sắm, thậm chí là sở thích, đam mê của nhiều người. Tại Taobao khách hàng có
thể thoải mái lựa chọn hàng hóa, sản phẩm bởi hàng hóa ở đây rất đa dạng, giá cả
lại được công khai và rất cạnh tranh nên không sợ mua đắt. Không chỉ phục vụ
khách hàng ở Việt Nam mà còn với những ai có nhu cầu mua buôn đều có thể đặt
hàng tại đây với số lượng không hạn chế. Và dịch vụ Order hàng Taobao ở Việt
Nam không còn xa lạ mà thậm chí còn nợ rộ với cách thức mua hàng đơn giản,
dễ dàng.

Taobao đã đánh bật
Ebay để viên lên đứng
đầu và trở thành một
website


thương

mại

điện tử lớn nhất, chiếm
lĩnh đến 80% thị phần
hàng hóa thương mại
điện tử tại Trung Hoa

Trang 7


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

c



Lợi thế cạnh tranh của Taobao trên thị trường

Thứ nhất Taobao cung cấp gian hàng miễn phí cho người đăng kí bán, không
thu bất kì một loại thuế dịch vụ nào với khách hàng,nguồn lợi nhuận mà
Taobao đạt được chỉ đến từ việc Quảng Cáo.
Webiste có nhiều tính năng được thiết kế vì lợi ích tốt nhất.đem đến cho
người dùng dịch vụ tối ưu nhất với chức năng điển hình như gửi tin nhắn tức
thời giữa người mua hàng và các chủ gian hàng.Công khai, minh bạch khiếu
nại,phản hồi của khách hàng đảm bảo quyền lợi tối đa cho người mua hàng.
Website được thiết kế theo phong cách mang đậm bản sắc Trung Hoa khiến

nó trở nên gần gũi hơn,thân thiện hơn với người dùng(chủ yếu người dùng
hiện tại là người Trung Hoa )
Logo của website là hình con kiến với ngụ ý rằng dù sức mỗi người là nhỏ bé
nhưng góp lại thì có thể quật ngã được con voi giống như đã từng quật ngã
Ebay.
Hệ thống thanh toán Alipay cũng cho ra mắt Etao là công cụ tìm kiếm đọc lập
cho mua sắm trực tuyến,cung cấp sản phẩm và thông tin sản phẩm cho người
tiêu dùng.
Taobao chấp nhận thanh toán bằng các loại thể quốc tế như Visa,MasterCard
để tiện lợi hơn trong việc thanh toán mua hàng đối với khách hàng ngoại
quốc.

Trang 8


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

Năm 2013, Taobao đã cán mốc 500 triệu người dùng và lọt vào top 20 những
trang web được truy cập nhiều nhất trên thế giới, vượt qua cả hai đàn anh eBay
và Amazon.
4. Phân tích tình hình tài chính

Taobao đã có những bước phát triển vượt bậc ngay sau những năm thành lập. Chỉ
trong vòng 2 năm, Taobao đã chiếm lĩnh vị trí hàng đầu đại lục với 59% thị phần
thị trường thương mại điện tử, đẩy eBay từ vị trí cao nhất (chiếm 79% thị phần)
xuống rất thấp khiến website riêng của hãng này ở Trung Quốc phải đóng cửa
trong năm 2006.


-

Trang 9


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

Taobao dù xuất hiện trong giai đoạn cạnh tranh khốc liệt nhưng lại phát triển
mạnh mẽ và chiếm hơn 80% thị phần thương mại điện tử tại Trung Quốc đến
năm 2015 và đang tiếp tục tăng trưởng.

II.ỨNG DỤNG TMĐT CỦA TAOBAO VÀO KINH DOANH
1. Các dịch vụ của Taobao
Được nhận định là website uy tín với lượng thông tin lớn nhất Trung Quốc, đây
là nơi thực sự lý tưởng để mua hàng trực tuyến hay mua oder. Các dịch vụ của
Taobao bao gồm:
Taobao Marketplace:

Tmall

Reebok, Ray-Ban, New Balance, Umbro, Lenovo, Dell, Nokia, Philips,
Samsung, Logitech and Lipton.

淘淘

Trang 10



TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

Alipay
Đâ

AliWangWang
Đâ

Happy Taobao

Happy Taobao Inc

đ

Trang 11


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

6.000 nhân dân tệ ($ 940) đến 60.000 nhân dân tệ (9.400 USD) một năm, và tổng
tiề

ắt buộc cố định đi từ 10.000 Nhân Dân Tệ ($ 1,570) lên đến

150.000 Nhân Dân Tệ (23,500 USD).
2. Yếu tố giúp Taobao thành công

Từ màu sắc giao diện, cách trình bày thông tin đến phương thức thanh toán trên
Taobao đều như “đi guốc trong bụng” người tiêu dùng Trung Quốc.
Theo Bloomerg, yếu tố khiến Taobao thành công lớn là vì am hiểu văn hóa, tâm
lý người mua hàng với những chính sách lấy lòng người dùng tài tình, theo
những cách như sau:
•

Đề cao tinh thần dân tộc

Người Trung Quốc nổi tiếng với tinh thần tự hào dân tộc, vì vậy, một nền tảng
mua bán trực tuyến hiện đại càng cần phải thể hiện được điều này. Nó phải khiến
người tiêu dùng cảm thấy tiện lợi, tân tiến nhưng vẫn thân thuộc, khơi gợi tinh
thần dân tộc.
“Mỗi thành viên trong ban quản trị phải lựa chọn một biệt danh cho mình và cái
tên đó phải xuất phát từ các nhân vật trong tiểu thuyết Kim Dung”, Sun Tongyu,
chủ tịch Taobao cho biết. Thông điệp từ quy định này rất rõ ràng – Taobao là một
sản phẩm của người Trung Quốc và họ tự hào về điều đó.

Trang 12


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

Tiếp đó, màu sắc chủ đạo của website này là đỏ và da cam, tượng trưng cho các
lễ hội và sự thịnh vượng trong văn hóa quốc gia, mang lại cảm giác vui vẻ cho
người mua sắm. Tính biểu tượng là một yếu tố rất quan trọng khi kinh doanh ở
đất nước Á Đông này.
Hơn nữa, website Taobao có đủ các loại hàng hóa và thông tin, như một tạp hóa

khổng lồ. Cuộc sống ở Trung Quốc cũng vậy – đông đúc, nhiều thông tin, biển
báo ở khắp mọi nơi và hiếm có chỗ nào trống trải. Nơi đây ồn ào, tụ tập nhiều
thứ, luôn chuyển động và nhiều màu sắc. Thiết kế của trang bán hàng này phản
ánh chính xác cuộc sống thường ngày tại quốc gia đông dân nhất thế giới. Những
tiểu tiết, hàng loạt thông tin, hình ảnh chuyển động không ngừng trước mặt
người mua khiến họ cảm giác thân thuộc, sống động như một trung tâm thương
mại ngoài đời.
•

Tạo niềm tin để người tiêu dùng an tâm mua hàng online

Barney Tan, giảng viên Đại học Sydney và là người quan tâm, nghiên cứu nhiều
về thương mại điện tử Trung Quốc cho biết: “Một trong những bí quyết thành
công của Taobao chính là hiểu người dân ở đây muốn mua bán như thế nào”.
Taobao đã đáp ứng sở thích mua bán của người tiêu dùng bằng việc cho phép
người mua và bán thương lượng, mặc cả. Giảm giá không thực sự ý nghĩa ở đây,
điều quan trọng là những tin nhắn trao đổi, tư vấn này khiến hai bên xây dựng
lòng tin ở nhau.
Hiểu được nỗi sợ hãi bị lừa đảo trên mạng của người tiêu dùng, Taobao đã đưa
vào dịch vụ bảo lãnh tự chọn nên người mua hàng chỉ phải thanh toán sau khi họ
đã nhận và kiểm hàng. Hệ thống thanh toán ALIPAY cho phép người mua trả tiền
trước cho món hàng nhưng bên trung gian sẽ tạm giữ khoản tiền này chứ chưa
chuyển thẳng về cho người bán. Chỉ đến khi người mua nhận hàng thành

Trang 13


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM


công thì số tiền này mới thực sự đến tài khoản người bán. Bên cạnh hình thức
này, họ có thể thanh toán khi nhận hàng (COD) bởi người dân ở đây vẫn duy trì
thói quen tiêu tiền mặt. Cả hai phương thức trên đều khiến người mua yên tâm và
phù hợp với hành vi mua bán truyền thống của họ.
Câu nói cửa miệng phổ biến “nếu bạn muốn bán thứ gì đó ở Trung Quốc, hãy
bán trên Taobao” đủ cho thấy sự phổ biến của website bán hàng này. Hiện nay,
hơn 98 triệu người dùng thường xuyên mua sắm trên Taobao, bao gồm các vùng
thành thị lẫn nông thôn.

III.

BÀI HỌC KINH NGHIỆM

1. Thực trạng tình hình thƣơng mại điện tử tại Việt Nam
Năm 2016 là một năm rất biến động của lĩnh vực thương mại điện tử, có rất
nhiều doanh nghiệp lớn lâm vào tình trạng đóng cửa ngay sau một thời gian ngắn
ra mắt và cũng có không ít doanh nghiệp phát triển bền vững với hình thức kinh
doanh này. Tuy nhiên thị trường thương mại điện tử Việt Nam 2017 đang có sự
chuyển mình và không ít biến động, nhiều doanh nghiệp cần phải có những đầu
óc tính toán kỹ càng – sáng tạo – và có tư duy phù hợp thì mới tồn tại bền vững
được. Cùng WEBICO tham khảo tổng quan thực trạng tình hình thương mại điện
tử ở Việt Nam hiện nay.
Trong bối cảnh kinh doanh trực tuyến hiện tại so với xu hướng thị trường thì các
doanh nghiệp hay cửa hàng nào kinh doanh trực tuyến phải có mức tăng trưởng
bình quân 25% – 30% trở lên mới đạt chuẩn. Tuy nhiên nếu muốn tiếp tục đầu tư
kinh doanh và phát triển lâu dài thì mức tăng trưởng lý tưởng là từ 50% trở lên.
Tổng quan thực trạng tình hình thương mại điện tử Việt Nam 2017
Hiện nay theo thông tin từ Cục thương mại điện tử và Công nghệ thông tin thì
ngành thương mại điện tử Việt Nam đang có mức tăng trưởng vào khoảng 25%

và lượng doanh nghiệp đầu tư và lĩnh vực này ngày càng nhiều. Hàng loạt
Trang 14


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

website thương mại điện tử được mọc ra càng nhiều. Các quỹ đầu tư và tập đoàn
thương mại điện tử nước ngoài cũng tích cực mua cổ phần, bỏ tiền đầu tư cho
các sàn và các trang web thương mại điện tử trong nước.
Thị trường thương mại điện tử bắt đầu trở nên sôi động hơn khi nhiều tân binh
mới như Adayroi, SIdeal.vn,v.v… bắt bắt đầu tham gia cuộc đua cạnh tranh với
các sàn thương mại điện tử lớn như Lazada, Tiki, Sendo, Zalora…Cạnh tranh
ngày càng khốc liệt vì thế các trang web thương mại điện tử kinh doanh lâu năm
như Hotdeal.vn, muabannhanh.com, chotot.vn… cũng tăng cường mở rộng
ngành hàng, dịch vụ giao – nhận, thanh toán.
Nhờ sự mở rộng kinh doanh mà các doanh nghiệp lớn mang về lượng doanh thu
tăng vọt, nhiều chương trình khuyến mãi đồng loạt ra đời và ăn theo nhau nhằm
mục đích thu hút khách hàng.

Một số chiến dịch khuyến mãi cạnh tranh với quy mô lớn của các doanh nghiệp
như Lazada, Zalora, Tiki… cũng siêng được triển khai như “Cách mạng mua
sắm trực tuyến” (Lazada), “Online Fever” (Zalora)…Và khi thực hiện chiến dịch
khuyến mãi càng lớn thì doanh thu thu về lại càng cao có khi gấp 10-20 lần so
với ngày thường.

Trang 15



TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

Song song với cuộc đua riêng lẻ của những doanh nghiệp đó là sự hợp tác của
một số doanh nghiệp thương mại điện tử khác để mở rộng phạm vi kinh doanh
và đa dạng các mặt hàng. Ví dụ như Lazada hợp tác với trang web bán phiếu
mua hàng theo nhóm (groupon) Nhommua.com để mở ngành hàng bán phiếu
mua hàng ưu đãi (voucher), hay FPT Shop cũng bắt đầu đưa các sản phẩm của
mình bán trên sàn thương mại điện tử Lazada.vn,….
Phát triển mở rộng lĩnh vực kinh doanh
Các doanh nghiệp thương mại điện tử như Công ty cổ phần VCCorp
(muachung.vn, rongbay.com, enbac.com…), Công ty cổ phần Vật giá
(vatgia.com), Công ty cổ phần giải pháp phần mềm Hòa Bình-Peacesoft
(chodientu.vn, nganluong.vn, shipchung.vn)… đã tích cực mở rộng các dịch vụ
liên quan đến hoạt động kinh doanh trực tuyến. Đây sẽ là một hướng phát triển,
tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển một cách bền vững.
Nhiều doanh nghiệp lớn đã dựa trên nền tảng thương mại điện tử có sẵn để sẽ
tiếp tục gia tăng hoạt động kinh doanh trực tuyến của mình, với mục đích sở hữu
một hệ sinh thái đa dạng với nhiều trang web thương mại điện tử, đáp ứng nhiều
loại nhu cầu tiêu dùng như mua hàng theo nhóm, rao vặt trực tuyến, đặt thức ăn
trực tuyến…
Các doanh nghiệp thương mại điện tử trong nước đang có nhu cầu lớn về dịch vụ
hoàn tất đơn hàng để hoàn thiện quy trình kinh doanh nhưng hiện tại vẫn chưa có
nhiều đơn vị cung cấp dịch vụ này. Trong khi đó, một số sàn thương mại điện tử
lớn đã sớm triển khai dịch vụ này nhằm tăng cường chất lượng dịch vụ, khép kín
quy trình làm hài lòng khách hàng.
Thương mại di động đang được quan tâm

Trang 16



TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

Xu thế chuyển qua kinh doanh trên nền tảng di động, thiết bị di động… đang
ngày càng trở nên phát triển và rõ rệt. Cùng với sự thay đổi thuật toán của
Google, ưu tiên cho những website thân thiện với thiết bị di động. Số lượng
người dùng sử dụng các thiết bị di động ngày càng nhiều vì thếcác doanh nghiệp
như Lazada.vn, Sendo.vn, Zalora.vn, Tiki.vn… đã nắm bắt được xu hướng và tập
trung phát triển kinh doanh trên nền tảng di động với các ứng dụng di động, thiết
kế web có giao diện thân thiện với điện thoại thông minh, máy tính bảng.. sẽ thu
hút được số đông người tiêu dùng có thói quen lướt web bằng thiết bị di động.
Ở một khía cạnh khác, thị trường thương mại điện tử chỉ thích hợp với những
doanh nghiệp có đủ sức về tài chính mới có thể trụ vững và chạy được đường dài
trên cuộc đua khốc liệt này. Những doanh nghiệp nhỏ không đủ tiềm lực tài
chính rất dễ bị đóng cửa nửa đường. Bởi kinh doanh thương mại điện tử phải
kiên nhẫn vì người dùng Việt Nam chỉ đang mới làm quen với với cách thức mua
sắm trực tuyến, vì thế nếu không có đủ tiềm lực thì khó mà kiên nhẫn được. Năm
2015 có nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa nhưng hiện tại năm 2016 này đã xuất
hiện thêm rất nhiều doanh nghiệp mới, với sự quay lại này, nhiều thị trường
thương mại điện tử hứa hẹn sẽ đem lại nhiều kỳ vọng mới cho Việt Nam như
những nước khác.
2. Bài học kinh nghiệm từ Taobao
2.1.

Đừng để bị trì hoãn bởi thất bại

Mọi người đều biết đến Alibaba – hãng thương mại điện tử lớn nhất thế giới mà

Jack Ma thành lập, nhưng không nhiều người biết đến trang ChinaPages – dự án
khởi nghiệp trực tuyến đã hoàn toàn thất bại trước khi ông cho ra đời ý tưởng về
Alibaba.

Trang 17


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

Ngày nay, khi đã thành công rực rỡ, cũng không còn mấy ai nhớ đến nhiều nỗ
lực bất thành của ALIBABA trong những ngày đầu bước chân vào thị trường tìm
kiếm trực tuyến.
Những người thành công hoặc công ty thành công đều có thể thất bại, thậm chí là
rất thường xuyên. Jack Ma thành công rất nhiều, nhưng cũng thất bại không ít.
Và gần như mọi người đều quên rằng ông đã từng trượt đại học đến 2 lần.
Thất bại là "chướng ngại" chắc chắn phải gặp trên hành trình khởi nghiệp.
Nhưng nếu muốn thành công bền vững, nhà khởi nghiệp phải tin tưởng rằng giấc
mơ của mình sẽ thành sự thật.
2.2.

Chuẩn bị cho mùa Đông ngay từ khi còn Hè

Vào năm 2000, ALIBABA không quá cần tiền vì họ đã huy động được nguồn
vốn và cổ phiếu internet đang ở mức cao. Tuy vậy, để chắc chắn rằng Alibaba
được bảo vệ tối đa, Jack Ma vẫn quyết định huy động thêm nguồn vốn từ
Softbank.
Sau đó một vài tháng, bong bóng internet bị vỡ, các nguồn đầu tư vào khởi
nghiệp cạn kiệt. Giả sử Jack Ma không huy động vốn từ Softbank vì tính “lo xa”,

rất có thể Alibaba sẽ khó thể “sống sót” trong những ngày khó khăn đó.
Các công ty khởi nghiệp không nhất thiết phải chấp nhận tất cả các nguồn đầu tư
một cách mù quáng, mà điều quan trọng là phải giữ cho doanh nghiệp luôn an
toàn và tự đặt ra giả định rằng thị trường có thể thay đổi.
2.3.

Biến điểm mạnh của đối thủ thành điểm yếu

Khi trở thành đối thủ cạnh tranh với eBay, Alibaba gần như không thể đọ nổi với
eBay về mặt truyền thông - tiếp thị. Nhưng đổi lại, Alibaba đã thu được lợi ích từ

Trang 18


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

chính tài nguyên của đối thủ: mỗi khi eBay nói về cách thức để đánh bại Alibaba,
độ nhận diện thương hiệu của Alibaba dần gia tăng.
Dĩ nhiên, để làm được điều này, bạn cũng phải đảm bảo rằng sản phẩm/dịch vụ
của mình tốt hơn của đối thủ và có một nền tảng tốt để không bị truyền thông
“bới móc”, giống như Alibaba ở giai đoạn đó.
Khi có được một đối thủ cạnh tranh sở hữu tầm ảnh hưởng lớn, bạn hoàn toàn có
thể tận dụng nguồn lực truyền thông - tiếp thị của họ để mang về lợi ích cho
mình.
2.4.

Đội ngũ giỏi không phải là một tập hợp những sơ yếu lý lịch ấn tượng


Jack Ma thường nói nửa đùa nửa thật rằng những người xây dựng nên Alibaba
vốn không thông minh. Chính bản thân Jack Ma – một giáo viên Anh ngữ - cũng
có rất ít khả năng trở thành một CEO công nghệ giỏi. Những nhà đồng sáng lập
khác của Alibaba cũng tương tự như vậy.
Ban đầu, Jack Ma phạm sai lầm khi tuyển dụng hàng loạt nhà quản lý có sơ yếu
lý lịch cực kỳ “lung linh” và cả những người tốt nghiệp các trường đại học thuộc
nhóm Ivy League (sinh viên của nhóm trường Ivy League thường được xem là
những người có trình độ xuất sắc). Tuy nhiên, những người này lại không phối
hợp làm việc tốt với nhau.
Sau khi sa thải những nhà lãnh đạo này, những người đồng sáng lập ban đầu tiếp
tục quản lý Alibaba và mọi thứ trở nên suôn sẻ hơn, bất chấp việc họ không có
nhiều thành tích hoặc bằng cấp ấn tượng.
Do đó, kinh nghiệm của Alibaba là, khi tuyển người cho dự án khởi nghiệp, hãy
chọn những người phù hợp với văn hóa công ty chứ không phải những người có
thành tích xuất chúng.

Trang 19


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

Quả thật, trong nhiều trường hợp, một nhóm sinh viên vừa tốt nghiệp đại học
cộng đồng có thể làm việc với nhau hiệu quả hơn một nhóm cựu sinh viên của
Ivy League – những người khó thể tìm được tiếng nói chung khi điều hành công
ty.
2.5.

Đề cao tinh thần chia sẻ


Như mọi dự án khởi nghiệp khác, Alibaba ban đầu chỉ là một công ty nhỏ.
Nhưng vào năm 2007, khi đã sẵn sàng IPO Alibaba.com, ban lãnh đạo đã thuê cả
một hội trường lớn để có đủ chỗ ngồi cho tất cả các nhân viên đồng thời cũng là
cổ đông của công ty.
Jack Ma biết rằng, nhân viên sẽ làm việc chăm chỉ hơn khi được sở hữu cổ phần
của công ty, hoặc chí ít công ty cũng nên cho họ cơ hội phấn đấu để được sở hữu
cổ phần.
Sự hào phóng này không những không khiến ông nghèo đi mà thậm chí còn giàu
hơn nữa vì toàn thể nhân viên đều hết mực trung thành và làm việc với năng suất
cao hơn. Vì vậy tinh thần chia sẻ trở thành một trong những bài học khởi nghiệp
đáng giá nhất của Alibaba.

Trang 20


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

KẾT LUẬN
Một trong những bí quyết thành công của Taobao là sự am hiểu để giải quyết bài
toán: “Làm thế nào thúc đẩy người mua sắm Trung Quốc thực hiện giao dịch?”
Không phải ngẫu nhiên mà Taobao lại trở thành một trong những website thương
mại điện tử lớn nhất tại Trung Quốc cũng như tại Châu Á. Sự thành công của
Taobao chính là biểu hiện rõ nét nhất của việc luôn lắng nghe khách hàng để có
những cải tiến toàn diện. Ngày nay, Taobao không chỉ là một kênh mua hàng
quan trọng cho người Trung Quốc mà còn vươn tầm ảnh hưởng đến nhiều quốc
gia lân cận, trong đó có Việt Nam.
Đề tài này tập trung đi nghiên cứu ứng dụng thương mại điện tử và bài học về

thành công của Taobao. Cùng với xu thế phát triển công nghệ toàn cầu hóa, các
doanh nghiệp Việt nam cũng đã học tập và triển khai các mô hình thương mại
điện tử theo một trong những mô hình thương mại điện tử thành công nhất thế
giới. Tuy nhiên, việc triển khai mô hình điện tử Việt Nam còn chưa hiểu quả về
quy mô và chất lượng do hạn chế về vốn và công nghệ tại các doanh nghiệp nói
riêng cũng như những hạn chế về hạ tầng công nghệ và kỹ thuật tại Việt Nam nói
chung.

Trang 21


TIỂU LUẬN THƢƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

TAOBAO.COM

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách Giáo trình Thương Mại Điện tử (2011), Trường Đại học Ngoại thương
2. />3. />4. />5. />6. />7. />8. />9. />10. />
Trang 22