MỤC LỤC

1

1


: Mô hình tổ chức, hoạt động của báo Đất Việt

MỞ ĐẦU
Tổ chức toàn soạn cơ quan báo chí là một trong những môn học vô cùng
quna trọng đối với mỗi sinh viên báo chí. Việc tìm hiểu về cơ cấu tổ chức và
hoạt động của toàn soạn báo chí là một trong những công việc vô cùng quan
trọng của những sinh viên theo học ngành báo chí – truyền thông. Việc nghiên
cứu, nắm bắt hiểu rõ về lý luận cơ cấu tổ chức toàn soạn của các cơ quan báo chí
truyền thông giúp cho sinh viên báo chí nắm bắt được mô hình tổ chức toàn soạn
cơ bản của cơ quan báo chí cũng như nhiệm vụ của các phòng ban trong một
toàn soạn báo chí. Hiểu rõ được nhiệm vụ của từng ban, từng phòng, hiểu rõ
được trách nhiệm, nhiệm vụ, công việc của từng cá nhân trong tòa soạn. Hiểu rõ
được vị trí, trách nhiệm và công việc của từng bộ phận để vừa thực hiện chức
trách, trách nhiệm của mình để phối hợp thật tốt với các bộ phận khác. Để từ đó
góp phần nâng cao trách nhiệm của bản thân mình trong hoạt động của toà soạn.
Đối với những sinh viên báo chí đang ngồi trên ghế nhà trường như chúng em
hiện nay, thì công việc trên là hết sức quan trọng. Để hiểu rõ được các vấn đề lý
luận cơ cấu tổ chức tòa soạn báo chí thì việc tham quan học hỏi và tìm hiểu tại
các tòa soạn báo chí thực tế là điều vô cùng quan trọng.
Qua thời gian kiến tập gần 1 tháng tại báo Đất Việt, em có tìm hiểu được
cơ cấu tổ chức và hoạt động của một cơ quan báo in nói chung cũng như toàn
soạn báo Đất Việt nói riêng.

2

2


PHẦN I: KHÁI QUÁT VỀ CƠ CẤU TỔ CHỨC TOÀN SOẠN
BÁO CHÍ
1. Khái niệm về cơ quan báo chí:
Cơ quan báo chí được hiểu theo hai nghĩa khái quát như sau:
- Toà soạn có nghĩa là biên tập tu bổ chỉnh sửa và gọt dũa.
- Toà soạn là sự sắp đặt, sắp xếp, nề nếp và quy củ trật tự giữa các bộ
phận, các phòng ban.
Từ cách hiểu như trên thì chúng ta có thể khái quát thành một cách hiểu
chúng nhất như sau: “Tòa soạn báo chí được dùng để làm công việc biên tập và
chỉnh sửa bài vở”.
Tại một số nước tư bản thì họ cho rằng: “Tòa soạn báo chí cũng như các
cơ quan xí nghiệp tức là mọi thông tin mà cơ quan báo chí ngoài mục đích tuyên
truyền thì yếu tố chính trị cùng với những lợi nhuận mang lại về mặt kinh tế phải
ngang bằng nhau”.
Còn tại các nước xã hội chủ nghĩa thì cho rằng: “Tòa soạn báo chí hơn hết
là phải phục vụ cho nhân dân, đặc biệt là nhân dân lao động. V.I.Lê-nin cho
rằng: “Tòa soạn báo chí phải là những người tuyên truyền tập thể, cổ động tập
thể và tổ chức tập thể”.
Còn theo luật Báo chí của Việt Nam năm 1999 thì định nghĩa rằng: “Cơ
quan báo chí là nơi thực hiện một số các loại hình báo chí như: Báo in, báo
mạng điện tử, các cơ quan phát thanh – truyền hình từ Trung ương đến các cơ sở
địa phương”.
Từ những khái niệm trên, cũng như tình hình riêng biệt của báo chí nước
ta. Ta có thể khái quát một cách chung nhất về định nghĩa của cơ quan báo chí
như sau:


3

3


“Cơ quan báo chí là cơ quan ngôn luận của Đảng, của chính quyền, của
các tổ chức đoàn thể xã hội lập ra và tôn trọng chấp hành những quy định của
pháp luật. Nó có nhiệm vụ là cơ quan ngôn luận của tổ chức đó, thực hiện đúng
tôn chỉ và mục đích mà cơ quan đó đặt ra”.
2. Một số điều kiện thành lập cơ quan báo chí:
Có người đủ tiêu chuẩn cho vị trí đứng đầu tòa soạn. Bao gồm các chức
danh như sau: Tổng biên tập, trưởng phòng các ban chủ yếu trong tòa soạn, đội
ngũ phóng viên, cộng tác viên, thông tin viên, công nhân viên chức giúp việc
trong tòa soạn.
Xác định đúng tên gọi của cơ quan báo chí, cũng như tôn chỉ, mục đích,
đối tượng phục vụ, ngôn ngữ thể hiện đối với mỗi loại hình báo chí, phạm vi
phát hành chủ yếu, kỳ hạn xuất bản, số lượng báo xuất bản báo mỗi ngày, nơi in
ấn phát hành báo(đối với báo in). Công suất hoạt động, thời lượng phát sóng,
phạm vi hoạt động (đối với phát thanh – truyền hình).
Phải có trụ sở chính thức cũng như cơ sở vật chất kỹ thuật để đảm bảo
phục vụ một cách tốt nhất cho hoạt động của cơ quan báo chí.
Đối với đài phát thanh – truyền hình, ngoài những điều kiện trên thì còn
phải đảm bảo việc sử dụng máy phát công suất, phạm vi tỏa sóng, tần số vô
tuyến điện thì bắt buộc phải có giấy phép cấp phép hoạt động của nhà nước.
3. Một số điều kiện để hoạt động cơ quan báo chí:
Cơ quan báo chí phải hoạt động phải hoạt động dưới sự lãnh đạo của
Đảng, sự quản lí của nhà nước, cần tuân thủ theo những quy định trong luật Báo
chí. Đồng thời có cơ chế cũng như chủ trương hoạt động một cách hợp lý, thúc
đẩy, định hướng dư luận xã hội theo hướng tích cực.
Có đội ngũ lãnh đạo, biên tập viên, phóng viên có đủ bản lĩnh chính trị

cũng như đạo đức nghề nghiệp, kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ chắc chắn, vững
4

4


vàng. Đây được coi là yếu tố quyết định tác động trực tiếp tới sự phát triển của
toàn soạn báo chí.
Phải có nguồn thông tin tin cậy, nhanh chóng và chính xác nhất, liên tục
cập nhật phong phú, thường xuyên và mới mẻ. Luôn bám sát nhịp điệu của đời
sống xã hội.
Phải có sự tương tác giữa cơ quan báo chí với các đối tượng trong trong
xã hội, cũng như sự phối hợp hài hòa giữa các yếu tố trong một tòa soạn: Các
phòng ban, từ Tổng biên tập cho tới các phóng viên, biên tập viên, công nhận
viên chức trong toà soạn phải có sự phối hợp nhịp nhàng và có tinh thần trách
nhiệm cao trong công việc. Đảm bảo trao đổi thông tin trong toà soạn tùy theo
mức độ thông tin. Đảm bảo đời sống vật chất, tài chính, phương tiện đi lại,
phương tiện để tác nghiệp, môi trường làm việc tốt nhất trong toà soạn để đảm
bảo cho công việc được thực hiện một cách hiệu quả nhất.
4. Sơ lược về các chức danh, bộ phận trong một tòa soạn báo chí:
a. Ban biên tập:
Ban biên tập bao gồm: Tổng biên tập, các phó tổng biên tập, thư ký toàn
soạn, trưởng ban nội dung chuyên môn ở các lĩnh vực mà tòa soạn hướng tới để
đưa tin.
Tổng biên tập là người đứng đầu cơ quan báo chí, do cơ quan chủ quản bổ
nhiệm, là người trực tiếp chèo lái con đường phát triển của tòa soạn, chăm lo
củng cố đoàn kết nội bộ xây dựng mối quan hệ với quần chúng, là người chịu
trách nhiệm lớn nhất về nội dung của tờ báo.
Phó tổng biên tập là người quan trọng thứ hai trong tòa soạn sau tổng biên
tập. Số lượng phó tổng biên tập nhiều hay ít phụ thuộc vào quy mô, vị trí trách

nhiệm của tờ báo.Ví dụ như: Đài tiếng nói Việt Nam VOV, báo Nhân dân có tới
3 đến 4 phó tổng biên tập. Thông thường công việc của phó tổng biên tập là phụ
trách chính về mảng nội dung của tờ báo, các công việc đối ngoại của tòa soạn,
5

5


trực tiếp duyệt bài hay chủ trì các cuộc họp của tòa soạn khi tổng biên tập vắng
mặt. Nói chung các phó tổng biên tập là một trong những trợ thủ đắc lực, là cánh
tay phải của tổng biên tập.
Các phòng ban chuyên môn nội dung. Công việc chủ yếu của ban nội
dung là việc biên tập tin bài, viết bài, lên nội dung hoàn chỉnh cho tờ báo. Bao
gồm các ban chuyên môn về tất cả các lĩnh vực quan trọng trong đời sống – xã
hội như: Chính trị - Xã hội, Văn hóa – Giáo dục, Y tế, Giải trí, Khoa học, Đời
sống…
Ban thư ký có vai trò quan trọng thứ hai sau ban biên tập nội dung chuyên
môn trong một tòa soạn báo. Nhiệm vụ thứ yếu, chính nhất của ban thư ký đó là,
giúp cho ban lãnh đạo tòa soạn xây dựng các kế hoạch chọn lọc và xử lý biên
tập tin bài, ảnh của cộng tác viên, thông tin viên gửi về và trở thành một bài báo
hoàn chỉnh.
b. Các phòng ban hành chính trị sự:
Đây là bộ phận hành chính giúp việc cho bộ máy tòa soạn hoạt động có
hiệu quả nhất. Đó là các phòng tổ trị sự, tài vụ, quảng cáo, quản trị, phát hành in
ấn…Mỗi một bộ phận đều thực hiện nhiệm vụ riêng của mình.
c. Các bộ phận bên ngoài tòa soạn:
Các bộ phận bên ngoài một tòa soạn, bao gồm: Văn phòng đại diện ở các
cơ sở địa phương khác nhau, các phóng viên thường trú ở các nơi, các cơ sở
trong và ngoài nước. Ví dụ như Thông tấn xã Việt Nam có 61 phân xã thường
trú trong nước và hàng chục phóng viên ở nước ngoài.


6

6


Phần II: Cơ cấu tổ chức tòa soạn báo Đất Việt.
1. Sơ đồ cơ bản về việc tổ chức của báo Đất Việt:
Báo Đất Việt là diễn đàn của liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt
Nam. Báo điện tử Đất Việt với câu khẩu hiệu: “Kết nối sức mạnh Việt” đã đưa
đến cho công chúng, cho độc giả những thông tin nhanh chóng chính xác về các
vấn đề nóng trong đời sống xã hội, cập nhật nhanh chóng những chuyển bước
của đời sống xã hội, tin tức thời sự, những thông tin nóng hổi trong đời sống xã
hội. Đưa ra những bình luận phân tích đánh giá về tình hình An ninh quốc phòng
trong nước và trên Thế Giới.
Với hơn 7 năm xuất hiện trong làng báo, tuy còn khá non trẻ nhưng báo
Đất Việt cũng đã để lại trong lòng công chúng, độc giả những ấn tượng nhất
định. Báo Đất Việt gồm tuần báo Đất Việt và báo điện tử baodatviet.vn. Ngoài
gia thì còn một số phụ trương như: Bóng đá toàn cầu…
Sau đây là sơ đồ cơ bản về cơ cấu tổ chức tòa soạn của báo Đất Việt:

7

7


TỔNG BIÊN TẬP
Vũ Hữu Nghị

PHÓ TỔNG BIÊN TẬP

KIÊM THƯ KÝ TOÀN
SOẠN
Trần Quang Hải

CÁC PHÒNG BAN

BAN BÁO GIẤY

BAN ĐIỆN TỬ

Trưởng ban Nguyễn
Thanh Phong

Trưởng ban
Nguyễn Hữu Bắc

HÀNH CHÍNH
- Kế toán
- Tài vụ
- Quản trị

Bô phận ngoài toà soạn
Đội ngũ
Phóng viên

8

- Phóng viên thường
trú
- Nhà in, quảng cáo


8


2. Các công tác hoạt động trong báo Đất Việt. Phân tích ưu và nhược
điểm của mô hình trên:
a. Các công tác hoạt động trong báo Đất Việt:
Trong hoạt động của báo Đất Việt thì công tác quản lý cũng như các công
việc liên quan tới phóng viên, các công tác viên và thông tin viên sẽ thuộc quyền
trực tiếp quản lý của các phòng ban chuyên môn. Mà cụ thể ở đây sẽ thuộc về
ban báo giấy và cả ban điện tử. Trong Ban báo giấy và Ban điện tử thì còn chia
ra các ban nhỏ. Ví dụ như: Ban Xã hội, Ban Kinh tế, Ban Đời sống – xã hội, Ban
Thể thao – văn hóa…
Công tác phóng viên là một trong những công tác vô cùng quan trọng
trong hoạt động của một tờ báo, không chỉ ở báo Đất Việt mà còn ở nhiều tờ báo
và các ấn phẩm khác đều chú trọng vào công tác phóng viên, cũng như chăm lo
cho đội ngũ phóng viên, cộng tác viên, thông tin viên. Bởi vì đội ngũ phóng viên
trong một tờ báo là đội ngũ tích cực nhất trong việc tìm kiếm, phát hiện và khai
thác đề tài lên nội dung cho tờ báo, là chủ thể thông tin của tờ báo cung cấp cho
công chúng. Đối với báo Đất Việt, công tác phóng viên luôn luôn được coi trọng
một cách thấu đáo nhất, việc xây dựng một đội ngũ phóng viên ở các phòng ban
luôn luôn được coi trọng bởi vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nội dung
của tờ báo. Trong hoạt động của báo Đất Việt thì bao gồm phóng viên ở các
phòng ban quan trọng của tờ báo như sau:
-

Ban Chính trị - Xã hội.
Ban Kinh tế.
Ban Điện tử (baodatviet.com)
Ban Pháp luật.

Ban Đời sống.

(Trong Ban điện tử thì còn được phân ra một số các ban khác)
Ngoài ra thì báo còn đặt các cơ sở thường trú ở các cơ sở, các địa phương
khác ngoài địa bàn Hà Nội như trong Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Đà
9
9


Nẵng. Và ngoài ra, báo còn có số lượng cộng tác viên, thông tin viên ở hầu khắp
các địa phương ở trong cả nước, góp phần cung cấp những nguồn thông tin
nhanh nhạy và chính xác, cập nhật các tin tức nóng hổi nhất trong đời sống xã
hội, văn hóa.
Về hoạt động kinh tế của báo Đất Việt, cũng như các tờ báo khác hoạt
động kinh tế chủ yếu dựa vào các hoạt động quảng cáo và một số các hoạt động
khác như: Tư vấn kinh doanh, môi giới xúc tiến thương mại, các hoạt động tổ
chức hội chợ, triển lãm…
b. Phân tích ưu và nhược điểm của mô hình trên:
- Ưu điểm:
Báo Đất Việt được tổ chức theo mô hình cơ bản của một tòa soạn báo chí
thông thường. Người đứng đầu chịu trách nhiệm chung nhất của tòa soạn là tổng
biên tập. Bên đưới tổng biên tập phó tổng biên tập phụ trách chính về mảng nội
dụng của tòa soạn. Bên dưới phó tổng biên tập là trưởng phòng các ban, mà cụ
thể là các ban chính như sau: Ban báo giấy; Ban điện tử; Phòng hành chính – trị
sự, các phòng ban bên ngoài tòa soạn.
Đất Việt là một tờ báo khá nhỏ để giảm thiểu được sự cồng kềnh cũng như
nhân sự trong quá trình quản lý và hoạt động của tòa soạn, nên báo Đất Việt chỉ
có một phó tổng biên tập và kiêm luôn cả thư ký tòa soạn. Đối với những tờ báo
lớn hơn thì số lượng các phó tổng biên tập của tòa soạn sẽ nhiều hơn, vì như đã
nói ở trên thì số lượng các phó tổng biên tập nhiều hay ít thì đều phụ thuộc vào

quy mô, vị trí và trách nhiệm của một tờ báo. Việc giảm thiểu được số lượng
nhân lực chủ chốt trong một tờ báo nói chúng và báo Đất Việt nói riêng sẽ giúp
cho hoạt động của tòa soạn có hiệu quả hơn.
Việc đặt các cơ sở thường trú, các phóng viên thường trực ở các cơ sở và
địa phương khác trên cả nước rất có hiệu quả cho hoạt động của tòa soạn, giúp
cho báo có thể cập nhật một cách nhanh chóng những vấn đề sự kiện nóng hổi
đang diễn ra trong đời sống xã hội.
10

10


Về việc thành lập ban điện tử ở các tòa soạn báo là một trong những xu
thế hiện nay. Ngoài in ấn phát hành báo giấy hay các ấn phẩm theo tháng theo
tuần thì mỗi một tờ báo (báo giấy) đều có thêm ban điện tử. Với báo Đất Việt thì
điều đó không ngoại lệ, việc thành lập ban điện tử ở báo Đất Việt sẽ giúp cho tờ
báo có được một số những ưu điểm như sau: Thu hút được sự quan tâm của
công chúng độc giả bởi sự cập nhật nhanh chóng chính xác các thông tin thời sự
trong và ngoài nước các vấn đề nóng trong đời sống xã hội. Hơn nữa trong thời
kỳ công nghệ số như hiện nay cùng với đó là sự phát triển của báo chí đa
phương tiện, báo chí đa phương tiện đang dần trở thành một xu thế của báo chí
hiện đại. Vậy nên các tòa soạn, các cơ quan báo chí đang dần dần phát triển theo
xu hướng báo chí đa phương tiện.
- Nhược điểm:
Trong mô hình tổ chức tòa soạn của báo Đất Việt chưa thực sự quan tâm
tới ban bạn đọc, cũng như công tác bạn đọc trong hoạt động của báo. Việc tổ
chức, thành lập ban bạn đọc rất quan trọng trong một tờ báo, bởi nó ít nhiều ảnh
hưởng tới mối quan hệ của công chúng với tòa soạn.
Qua nghiên cứu và khảo sát tại báo thì bộ phận phóng viên ở Ban điện tử
có số lượng khá ít nên cũng ít nhiều ảnh hưởng tới việc đưa tin, bài.

3. Kiến nghị của bản thân về một số giải pháp nâng cao hiệu quả, chất
lượng của báo Đất Việt.
Trong những năm qua thì báo Đất Việt cũng đã đạt được một số những
thành tựu đáng kể, để lại những ấn tượng nhất định trong lòng công chúng và
độc giả. Cũng như thực hiện nhiệm vụ cơ bản của báo chí đó là định hướng dư
luận xã hội, đưa tới cho công chúng độc giả những cái nhìn sâu sắc đầy khách
quan về bức tranh của đời sống xã hội. Mục tiêu chính mà báo Đất Việt luôn
muốn hướng tới đó chính là việc nâng cao chất lượng tin, bài mà muốn nâng cao

11

11


chất lượng tin, bài thì cần phải củng cố công tác tổ chức quản lý phóng viên
cũng như công tác biên tập tin bài của ban biên tập.
- Đổi mới trong công tác tổ chức, quản lý phóng viên:
Đối với bất kỳ cơ quan báo chí nào thì phóng viên luôn là những người
đem lại thông tin cho công chúng hay nói cách khác thì cơ quan báo chí muốn
tồn tại thì không thể thiếu các chủ thể sáng tạo. Vì lý do đó mà trong những năm
gần đây thì báo Đất Việt luôn chú trọng trong công tác phóng viên cũng như có
những đổi mới khá tích cực trong công tác phóng viên.
Và mỗi một phóng viên trong tòa soạn cần tự mình trau dồi thêm những
kỹ năng và kinh nghiệm chuyên môn thực tế để có thể đáp ứng được những yêu
cầu của ngành nghề cũng như dư luận xã hội.
Tăng cường thêm số lượng phóng viên ở ban điện tử để đảm bảo trong
việc đưa tin, viết bài sao cho hiệu quả.
- Đổi mới trong việc đưa tin viêt bài:
Báo chí là phương tiện, công cụ góp phần định hướng dư luận xã hội,
đồng thời cũng là công cụ để cải tiến xã hội. Chính vì vậy mà trong những năm

qua thì báo Đất Việt cũng chú trọng vào công tác đổi mới trong việc đưa tin và
viết bài để phù hợp với xu hướng vận động và phát triển của đời sống xã hội.
Tuy nhiên báo cũng cần phải lưu ý một số vấn đề như sau: Trong việc đưa
tin và viết bài thì cần hạn chế những tin và bài viết mang tính chất câu khách,
giật tít để thu hút được công chúng độc giả.
- Đổi mới trong công tác biên tập tin bài
Việc đổi mới trong công tác biên tập tin bài là vô cùng quan trọng trong
cơ cấu hoạt động của một cơ quan báo chí vì nó ảnh hưởng trực tiếp tới lợi ích,
uy tín cũng như sự phát triển của tờ báo. Việc đổi mới trong hoạt động biên tập
12

12


tin bài sẽ giúp cho báo hoạt động có hiệu quả hơn thu hút được sự quan tâm của
công chúng, độc giả.
- Một số giải pháp để nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của
báo Đất Việt:
Để tờ báo ngày càng phát triển hơn việc đầu tiên là phải đổi mới nhân tố
con người, lối sống, tác phong nghề nghiệp, nâng cao nhận thức trách nhiệm
của từng cá nhân, từng bộ phận trong tòa soạn. Để bảo bảo được sự thống nhất,
phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận.
Phân công cụ thể mọi công việc của tòa soạn, cần tránh việc phân công
công việc chồng chéo đan xen nhau.
Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, phương tiện tác nghiệp cho
phóng viên để có thể nâng cao năng lực nghiệp vụ chuyên môn cũng như đạt
hiệu quả cao hơn trong quá trình đưa tin, chụp ảnh viết bài.
Tăng cường mối quan hệ giữa cơ quan và bạn đọc, lập thêm các mục các
ban bạn đọc để có thể lắng nghe ý kiến tâm tư, nguyện vọng của công chúng và
từ đó thu được những thông tin mới một cách nhanh chóng nhất, gây dựng được

các mối quan hệ xã hội tốt đẹp.

13

13


KẾT LUẬN
Tóm lại vấn đề tổ chức cơ cấu, mô hình tổ chức tòa soạn là một trong
những yếu tố tất yếu rất quan trọng và có ý nghĩa lớn lao trong hoạt động của bất
kỳ cơ quan báo chí – truyền thông nào. Chính vì vậy mà việc tổ chức và sắp xếp
cơ cấu theo một mô hình hiện đại, chặt chẽ, hợp lý sẽ tạo ra tiền đề và động lực
cho cơ quan báo chí hoạt động một cách có hiệu quả, cán bộ công nhân viên,
phóng viên và biên tập viên sẽ có một sự thống nhất và hài hòa, sự phối hợp
nhịp nhàng và ăn ý giữa các bộ phận với nhau trong quá trình in ấn phát hành tác
phẩm báo chí. Ngược lại nếu như tổ chức, cơ quan nào không có những yếu tố
trên sẽ không thể nào hoạt động có hiệu quả được.
Tùy vào từng giai đoạn cụ thể, điều kiện vật chất, trình độ kỹ năng của
người tiếp nhận, mục đích tuyên truyền và cơ quan chủ quản của mỗi tờ báo mà
mỗi cơ quan có thể đưa ra những mô hình và cơ cấu hoạt động của mình, nhưng
về cơ bản mô hình đó vẫn giống nhau, chỉ khác ở một số bộ phận ở một số cơ
quan để phù hợp với tính chất, đối tượng công chúng phục vụ của mình. Và qua
việc tìm hiểu về mô hình tổ chức tòa soạn, cũng như cơ cấu tổ chức, hoạt động
của báo Đất Việt một thời gian giúp em hiểu được những vấn đề trên một cách
thực tế và khách quan nhất.

14

14