Trường THCS Ianhin Giáo án đại số 7
Tuần 30 NS : 28 /03/2010
Tiết 57 ND : 30/03/2010
§6. CỘNG, TRỪ ĐA THỨC
I. MỤC TIÊU :
− HS biết cộng trừ đa thức
− Rèn luyện kỹ năng bỏ dấu ngoặc đằng trước có dấu “+” hoặc dấu “−”, thu gọn đa thức,
chuyển vế đa thức
II. CHUẨN BỊ :
1. Giáo viên : SGK, bảng phụ ghi đề bài tập,
2. Học sinh : Thực hiện hướng dẫn tiết trước − bảng nhóm
III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY :
1. Ổn đònh lớp :
2. Kiểm tra bài cũ :
HS
1
: − Thế nào là đa thức cho ví dụ ?
− Chữa bài tập 27 tr 38 SGK
Đáp án : − Kết quả thu gọn P =
2
2
3
xy
−6xy
− Tại x = 0,5, y = 1. Ta có P =
4
9
−
HS
2
: − Thế nào là dạng thu gọn của đa thức ? Bậc của đa thức là gì ?

− Chữa bài tập 28 tr 13 SBT (Có thể viết nhiều cách)
Đáp án : ví dụ : a) x
5
+ 2x
4
−3x
2
−x
4
+1−x= (x
5
+ 2x
4
− 3x
2
− x
3
) + (1 − x)
b) x
5
+ 2x
4
−3x
2
− x
4
+1−x= (x
5
+ 2x
4

− 3x
2
) − (x
4
− 1 + 2)
 Đặt vấn đề : đa thức : x
5
+ 2x
4
− 3x
2
− x
4
+ 1 − x đã được viết thành tổng của hai đa thức x
5
+2x
4
−
3x
2
− x
4
và 1 − x và hiệu của 2 đa thức x
5
+ 2x
4
− 3x
2
và x
4

− 1 + x. Vậy ngược lại, muốn cộng, trừ
đa thức ta làm thế nào ?  Bài mới .
3. Bài mới :
Hoạt động của GV và HS Ghi bảng
GV đưa ra ví dụ như SGK
GV yêu cầu HS tự nghiên cứu cách làm bài
của SGK và 1 HS lên bảng trình bày
GV yêu cầu HS giải thích các bước làm
HS Giải thích các bước làm :
−
Bỏ ngoặc đằng trước có dấu “+”,
−
Áp dụng tính chất giao hoán, kết hợp của
phép cộng
−
Thu gọn các hạng tử đồng dạng
GV giới thiệu kết quả là tổng của hai đa thức
M, N
GV Cho 2 đa thức
1. Cộng hai đa thức :
Ví dụ : (Sgk)
M = 5x
2
y + 5x − 3
N = xyz − 4x
2
y + 5x −
2
1
Tính M + N ta làm như sau :

M+N=(5x
2
y+5x−3)+(xyz−4x
2
y+5x−
2
1
)
= 5x
2
y + 5x − 3 + xyz − 4x
2
y + 5x −
2
1
= (5x
2
y− 4x
2
y)+(5x + 5x)+xyz + (-3 -
2
1
)
Ngun ThÞ Tuyªn
Trường THCS Ianhin Giáo án đại số 7
P = x
2
y + x
3
−xy

2
+ 3
Và Q = x
3
+ xy
2
− xy − 6. Tính P + Q
HS lên bảng tính. Kết quả :
P + Q = 2x
3
+ x
2
y − xy − 3
GV y/c HS làm ?1 ,1 HS lên bảng làm
GV gọi HS nhận xét và bổ sung chỗ sai
GV hướng dẫn cách làm ví dụ như SGK
Chú ý : Khi bỏ ngoặc có dấu “−” phải đổi dấu
tất cả các hạng tử trong ngoặc.
GV cho HS làm ?2 tr 40 SGK. Sau đó gọi 2 HS
lên bảng viết kết quả của mình
Bài tập 29 tr 40 SGK :
GV gọi 2 HS lên bảng làm câu a và b
Gọi HS nhận xét, sửa sai
Bài 31 tr 40 SGK
GV treo bảng phụ ghi đề bài
GV cho HS hoạt động theo nhóm
GV kiểm tra các nhóm hoạt động
Sau đó GV gọi đại diện nhóm lên bảng trình
bày
Hỏi :Có nhận xét gì về kết quả M − N và N −

M ?
HS : M − N và N − M là hai đa thức đối nhau
Bài 32 (a) tr 40 SGK
Hỏi : Muốn tìm P ta làm như thế nào ?
GV gọi 1 HS lên bảng làm
Hỏi : Bài toán trên còn có cách nào tính không
?
HS : Ta tìm hiệu của :
x
2
− 2y
2
+3y
2
−1 và x
2
− 2xy
2
GV gọi 1HS lên bảng giải cách 2
GV cho HS nhận xét 2 cách làm
Lưu ý : Nên viết đa thức dưới dạng thu gọn
rồi mới thực hiện phép tính
= x
2
y+10x +xyz − 3
2
1

Ta nói : x
2

y+10x +xyz − 3
2
1
là tổng của hai đa
thức M; N
2. Trừ hai đa thức :
Ví dụ : (Sgk)
P = 5x
2
y − 4xy
2
+ 5x − 3
Q= xyz − 4x
2
y+xy
2
+ 5x −
2
1
.
Tính : P − Q ta làm như sau :
P − Q =
=(5x
2
y−4xy
2
+5x−3)−(xyz−4x
2
y+xy
2

+5x−
2
1
) =
5x
2
y−4xy
2
+5x−3−xyz+4x
2
y−xy
2
−5 x+
2
1
= 9x
2
y −
5xy
2
− xyz −2
2
1
Ta nói đa thức : 9x
2
y − 5xy
2
− xyz −2
2
1

là hiệu
của đa thức P và Q
Bài tập 29 tr 40 SGK
a) (x + y) + (x − y) = x + y + x − y = 2x
b) (x + y) − (x − y) = x + y − x + y = 2y
Bài 31 tr 40 SGK
Bảng nhóm :
M+N=(3xyz−3x
2
+5xy−1)+(5x
2
+xyz−5xy+3−y)
= 4xyz + 2x
2
− y + 2
M−N=(3xyz−3x
2
+5xy−1)−(5x
2
+xyz−5xy+3−y)
= 3xyz−3x
2
+5xy−1−5x
2
−xyz+5xy−3+y
= 2xyz + 10xy − 8x
2
+y − 4.
N−M=(5x
2

+xyz−5xy+3−y)−(3xyz−3x
2
+5xy−1)
= −2xyz − 10xy + 8x
2
− y + 4
Bài 32(a) tr 40 SGK
a) P + (x
2
−2y
2
) = x
2
− y
2
+ 3y
2
− 1
P + (x
2
−2y
2
) = x
2
+ 2y
2

−1
P =(x
2

−2y
2

−1) − (x
2
−2y
2
)
P = x
2
− 2y
2
− 1 -x
2
+ 2y
2

P = 4y
2
− 1
4. Hướng dẫn học ở nhà :
− BTVN : 32b , 33 tr 40 SGK ; Bài tập 29, 30 tr 13, 14 SBT
– Chú ý: khi bỏ dấu ngoặc đằng trước có dấu trừ “−” phải đổi dấu tất cả các hạng tử trong ngoặc
− Ôn lại quy tắc cộng trừ số hữu tỉ
Ngun ThÞ Tuyªn
Trường THCS Ianhin Giáo án đại số 7
Tuần 30 NS : 28 /03/2010
Tiết 58 ND : 30/03/2010
LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU :

− HS được củng cố kiến thức về đa thức, cộng trừ đa thức
− Rèn luyện kỹ năng tính tổng, hiệu các đa thức, tính giá trò của đa thức
II. CHUẨN BỊ :
1. Giáo viên : SGK, Bảng phụ ghi đề bài tập,
2. Học sinh : Thực hiện hướng dẫn tiết trước ; Bảng nhóm
III. TIẾN HÀNH TIẾT DẠY :
1. Ổn đònh lớp :
2. Kiểm tra bài cũ :
HS
1
: Nêu quy tắc cộng trừ các đơn thức đồng dạng
Chữa bài tập 33 trang 40 SGK
Kết quả : a) 3,5xy
3
− 2x
3
y
2
+ x
3
; b) x
5
+ xy − y
2
+ 3
HS
2
: Chữa bài tập 29 tr 13 SBT (treo bảng phụ đề bài)
Đáp án : a) A = (5x
2

+ 3y
2
− xy) − (x
2
+ y
2
) = 4x
2
+ 2y
2
− xy
b) A = (x
2
+ y
2
) + (xy + x
2
− y
2
) = 2x
2
+ xy
3. Bài mới :
Hoạt động của GV và HS Ghi bảng
HĐ 1 : Luyện tập :
BT 35 tr 40 SGK(treo bảng phụ đề bài)
M = x
2
− 2xy + y
2

; N = y
2
+ 2 xy + x
2
+ 1
Tính M +N ; M−N ;
Câu hỏi thêm N − M
GV gọi 3 HS lên bảng làm
GV yêu cầu HS nhận xét kết quả của hai đa
thức : M − N và N − M
GV lưu ý HS : Ban đầu nên để 2 đa thức trong
ngoặc, sau đó mới bỏ ngoặc để tránh nhầm
lẫn
BT36tr 41SGK (Treo bảng phụ đề bài)
Hỏi : Muốn tính giá trò của một đa thức ta làm
thế nào ?
HS : Ta cần thu gọn đa thức sau đó thay giá
trò của các biến
GV gọi 2 HS lên bảng làm
Gọi HS nhận xét
Bài tập 37 tr 41 SGK
GV tổ chức cho HS thi đua giữa các nhóm viết
các đa thức bậc 3 với 2 biến x, y có 3 hạng tử.
Bài tập 35 tr 40 SGK
 M+N=(x
2
− 2xy + y
2
)+(y
2

+ 2xy + x
2
+ 1)
= x
2
−2xy+y
2
+y
2
+2xy+x
2
+1= 2x
2
+2y
2
+1
 M − N = (x
2
−2xy+y
2
)−(y
2
+2 xy+x
2
+1)
= x
2
−2xy+y
2
−y

2
−2xy−x
2
−1= − 4xy −1
 N−M=(y
2
+2 xy+x
2
+1)−(x
2
− 2xy+y
2
)
= y
2
+2xy+x
2
+1−x
2
+2xy − y
2
= 4xy + 1
Bài tập 36 tr 41 SGK
a) x
2
+2xy−3x
3
+2y
3
+3x

3
−y
3
= x
2
+ 2xy + y
3
thay x=5;y=4 vào biểu thứcx
2
+ 2xy + y
3
ta có : 5
2
+ 2.5.4 + 4
3
= 25 + 40 + 64 = 129
b) xy−x
2
y
2
+x
4
y
4
−x
6
y
6
+ x
8

y
8

= xy−(xy)
2
+(xy)
4
−(xy)
6
+ (xy)
8
Mà xy = (−1).(−1) = 1
Vậy giá trò của biểu thức là :
1− 1
2
+ 1
4
− 1
6
+ 1
8
= 1−1+1−1 +1 = 1
Bài tập 37 tr 41 SGK
Có nhiều đáp án :
Chẳng hạn x
3
+ y
2
+ 1 ; x
2

y + xy − 2
Ngun ThÞ Tuyªn
Trường THCS Ianhin Giáo án đại số 7
Nhóm nào viết được nhiều đa thức thỏa mãn
yêu cầu của đề trong 2 phút là thắng cuộc.
Các nhóm viết vào bảng nhóm các đa thức
BT38 tr 41SGK(Treo bảng phụ đề bài)
Hỏi : Muốn tìm đa thức C để C + A = B ta làm
như thế nào ?
HS : Muốn tìm đa thức C để C + A = B ta
chuyển vế C = B − A
GVgọi 2 HS lên bảng thực hiện yêu cầu của
câu a, b
GV gọi HS nhận xét
Bài tập 33 tr 14 SBT
Tìm các cặp giá trò (x, y) để các đa thức sau
nhận giá trò bằng 0
a) 2x + y − 1 ; b)x − y − 3
Hỏi : Theo em có bao nhiêu cặp (x, y) để giá
trò của đa thức 2x + y − 1 = 0
GV yêu cầu HS lấy ví dụ
Tương tự GV cho HS giải câu b
GV yêu cầu HS nhắc lại : Muốn cộng hay trừ
đa thức ta làm như thế nào ?
HS : Ta thực hiện :
−
Viết các đa thức trong từng ngoặc ; bỏ dấu
ngoặc theo quy tắc
−
Áp dụng tính chất giao hoán, kết hợp của

phép cộng để nhóm các hạng tử đồng dạng
−
Thu gọn các đơn thức đồng dạng
x
2
+ 2xy
2
+ y
2
; ...
Bài tập 38 tr 41 SGK
a) C = A + B
C = (x
2
− 2y + xy + 1) + (x
2
+ y − x
2
y
2
− 1)
C = 2x
2
− x
2
y
2
+ xy − y
b) C + A = B ⇒ C = B − A
C = (x

2
+ y − x
2
y
2
− 1) − (x
2
− 2y + xy + 1)
C = x
2
+ y − x
2
y
2
− 1 − x
2
+ 2y − xy − 1
= 3y − x
2
y
2
− xy − 2
Bài tập 33 tr 14 SBT
a) Có vô số cặp giá trò (x, y) để giá trò của đa thức
2x + y − 1 bằng 0
Ví dụ

1 : x = 1 ; y = −1
Ta có : 2x + y − 1 = 2.1+(-1)-1 = 0
Ví dụ 2 : x = 0 ; y = 1

Ta có : 2x + y − 1 = 2.0 + 1 − 1 = 0
Ví dụ

3 : x = 2 ; y = −3
ta có : 2x + y − 1 = 2 . 2 + (−3) −1 = 0
b) Có vô số cặp (x, y) để giá trò của đa thức x − y
− 3 = 0
ví dụ : (x = 0 ; y = −3) ; (x = 1 ; y = −2) ; (x =
−1) (y = − 4)...
4. Hướng dẫn học ở nhà :
− Xem lại các bài đã giải
− Nắm vững cách làm cộng, trừ đa thức
− Bài tập về nhà : 31 ; 32 tr 14 SBT
− Đọc trước bài “Đa thức 1 biến”
Ngun ThÞ Tuyªn