ỦY BAN NHÂN DÂN
XÃ TÀ MÍT
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHUE NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
BÀI DỰ THI
“ TÌM HIỂU PHÁP LUẬT VỀ PHÒNG, CHỐNG MA TÚY TRÊN
ĐỊA BÀN TỈNH LAI CHÂU’’ NĂM 2020
“VÌ MỘT XÃ HỘI PHỒN VINH”
HÃY CHUNG TAY NGĂN CHẶN TỆ NẠN MA TÚY
Họ và tên: Lò Văn Sính.
Sinh ngày: 10/9/1986.
Chức vụ: Bí thư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xã.
Đơn vị công tác: xã Tà Mít - huyện Tân Uyên - tỉnh Lai Châu
Tà Mít, ngày 15 tháng 5 năm 2020
BÀI DỰ THI
“ TÌM HIỂU PHÁP LUẬT VỀ PHÒNG, CHỐNG MA TÚY TRÊN ĐỊA
BÀN TỈNH LAI CHÂU’’ NĂM 2020
Họ và tên: Lò Văn Sính.
Sinh ngày: 10/9/1986.
Chức vụ: Bí thư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xã.
Đơn vị công tác: xã Tà Mít – huyện Tân Uyên – tỉnh Lai Châu
Điện thoại: 0976705230
Câu 1. Ma túy là gì? Ma túy có tác hại như thế nào đối với bản thân,
gia đình và xã hội?
Trả lời:
* Ma túy là gì?
Ma tuý là các chất có nguồn gốc tự nhiên hoặc tổng hợp được quy định
trong các danh mục do Chính phủ ban hành; khi được đưa vào cơ thể, sẽ có tác
dụng làm thay đổi trạng thái ý thức và sinh lý của con người. Nếu lạm dụng, sẽ
bị lệ thuộc, gây tổn thương và nguy hại cho người sử dụng và cộng đồng.
* Ma túy có tác hại như thế nào đối với bản thân, gia đình và xã hội?
Đối với bản thân người nghiện:
- Về sức khỏe
+ Hít ma túy gây viêm niêm mạc vùng mũi họng.
+ Hút ma túy làm tổn thương đường hô hấp, làm phổi suy yếu dễ mắc các
bệnh viêm phổi, ung thư phổi.
+ Chích ma túy làm lây truyền các bệnh qua đường máu như sốt rét, viêm
gan siêu vi B… và nguy hiểm nhất là HIV/AIDS.
+ Ma túy chích tại các tụ điểm, ổ chích không đảm bảo vô trùng lại còn bị
pha thêm một số chất bẩn có thể gây áp-xe nơi chích có khi gây hoại tử làm cụt
chân tay hoặc gây nhiễm trùng máu có thể đưa đến tử vong.
+ Dùng ma túy quá liều có thể tim ngừng đập, ngưng thở (sốc thuốc) dẫn
đến chết người.
- Về thể trạng, tinh thần và nhân phẩm
+ Người nghiện lâu ngày cơ thể tiều tụy, gầy ốm, da xám xịt, môi thâm, tóc
tai xơ xác, thân hình bẩn thỉu, hôi hám.
+ Người nghiện bị suy thoái về mặt tinh thần, kém tập trung suy nghĩ, giảm
nghị lực, mất ý chí vươn lên cho vì luôn luôn thèm nhớ ma túy.
2
+ Người mới nghiện heroin, khi "phê" (ngay sau khi sử dụng ma túy)
thường gia tăng khả năng tình dục dẫn đến hành vi tình dục không an toàn, có
thể bị lây nhiễm AIDS (sử dụng thuốc lắc cũng đưa đến tình trạng này). Tuy
nhiên khi sử dụng lâu dài thì ma túy làm suy yếu và làm mất hẳn khả năng quan
hệ tình dục của người nghiện.
+ Phụ nữ nghiện ma túy có người phải bán dâm để có tiền mua ma túy hoặc
bọn ma cô sử dụng ma túy để ép buộc, sai khiến người nghiện nữ phải bán dâm
lấy tiền cho chúng.
+ Nghiện ma túy là đánh mất tuổi trẻ, hủy hoại tương lai của chính mình,
hoàn toàn không có lợi ích gì cho bản thân người nghiện, gia đình và xã hội.
Đối với gia đình:
- Buồn khổ vì trong nhà có người nghiện. Công việc làm ăn của gia đình bị
thất bát vì người quen, khách hàng không còn tín nhiệm, xa lánh.
- Mất mát tài sản, ảnh hưởng về mặt tài chính vì người nghiện phung phí
tiền bạc, trộm cắp của cải trong nhà đem cầm, bán để mua ma túy.
- Hạnh phúc gia đình tan vỡ, bỏ bê con cái khi người chồng hay vợ nghiện ma túy.
- Mặc cảm, xấu hổ với hàng xóm láng giềng và bà con thân tộc vì gia đình
có người nghiện.
- Thường xuyên phải hao tốn tiền bồi thường cho những nạn nhân của
người nghiện do quậy phá, đánh nhau, gây tai nạn giao thông, trộm cắp tài sản
của người khác.
- Hao phí tiền bạc công sức, thời gian chăm sóc khi người mắc những
chứng bệnh do sử dụng các chất gây nghiện, bỏ công ăn việc làm đi thăm nuôi khi
người nghiện phải vào tù vì phạm pháp hoặc vào Trtung tâm cai nghiện bắt buộc.
Đối với xã hội:
- Nghiện ma túy là nguyên nhân làm gia tăng những tệ nạn xã hội và tội
phạm hình sự. Để có tiền thoả mãn cơn nghiện, người nghiện không từ một hành
vi nào để kiếm tiền. Những hành vi phạm pháp như: trộm cắp, móc túi, giật đồ,
hiếp dâm.... thậm chí giết người họ cũng dám làm.
- Các chất ma túy gây ảo giác làm cho người nghiện có thể có hành vi hung
hãn, gây hấn, quậy phá gây mất trật tự an ninh xã hội, có khi nổi máu "yêng
hùng" đua xe lạng lách gây tai nạn giao thông, làm những hành vi điên khùng,
ngông cuồng để được đánh giá là khác người...
- Hoang phí tiền bạc xã hội ghê gớm, xã hội mất tiền do người nghiện sử
dụng để mua ma túy. Nếu mỗi người nghiện chi phí cho ma túy từ 100.000 cho
đến 200.000 đồng/ngày thì số người nghiện ở nước ta hàng ngày tiêu tốn từ 20
tỷ cho đến 40 tỷ mỗi ngày cho việc sử dụng ma túy (số tiền thật sự chắc chắn là
còn lớn hơn rất nhiều lần).
3
- Nghiện ma túy làm lây lan đại dịch HIV/AIDS trong cộng đồng qua hành
vi tiêm chích ma túy lẫn nhau và quan hệ tình dục không an toàn do say thuốc
lắc và là một trong những nguyên nhân làm gia tăng tệ nạn mại dâm.
- Tốn kém ngân sách Nhà nước thay vì để lo cho phúc lợi công cộng lại
phải xây dựng rất nhiều cơ sở chữa bệnh, tổ chức lực lượng phòng chống và giải
quyết các hậu quả tệ hại do tệ nạn ma túy đem lại.
Câu 2. Thế nào là người nghiện ma tuý? Người nghiện ma tuý và gia
đình có người nghiện ma tuý có trách nhiệm gì?
Trả lời:
- Người nghiện ma tuý: là người sử dụng chất ma tuý, thuốc gây nghiện,
thuốc hướng thần và bị lệ thuộc vào các chất này.
- Người nghiện ma tuý và gia đình có người nghiện ma tuý có trách
nhiệm gì?
Khoản 3 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng, chống
ma túy năm 2008 quy định người nghiện ma tuý và gia đình có người nghiện ma
tuý có trách nhiệm như sau:
Người nghiện ma túy có trách nhiệm:
- Tự khai báo về tình trạng nghiện ma túy của mình với cơ quan, tổ chức
nơi làm việc hoặc Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là
cấp xã) nơi cư trú và tự đăng ký hình thức cai nghiện ma túy;
- Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về cai nghiện ma túy.
Gia đình người nghiện ma túy có trách nhiệm:
- Khai báo với Ủy ban nhân dân cấp xã về người nghiện ma tuý trong gia
đình mình và đăng ký hình thức cai nghiện cho người đó;
- Động viên, giúp đỡ và quản lý người nghiện ma túy cai nghiện tại gia
đình, cai nghiện ma túy tại cộng đồng theo sự hướng dẫn, giám sát của cán bộ y
tế và Ủy ban nhân dân cấp xã;
- Theo dõi, giám sát, phòng ngừa, ngăn chặn người nghiện sử dụng trái
phép chất ma tuý hoặc có hành vi gây mất trật tự, an toàn xã hội;
- Hỗ trợ cơ quan có thẩm quyền đưa người nghiện ma tuý vào cơ sở cai
nghiện và đóng góp kinh phí cai nghiện theo quy định của pháp luật.
Câu 3. Chính sách của Nhà nước về cai nghiện ma túy được quy định
như thế nào? Có những biện pháp và hình thức gì về cai nghiện ma túy?
Trả lời:
* Chính sách của Nhà nước về cai nghiện ma túy được quy định như
thế nào?
Khoản 2 Điều1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống ma
túy năm 2008 quy định chính sách của Nhà nước về cai nghiện ma túy như sau:
4
- Áp dụng chế độ cai nghiện đối với người nghiện ma túy, khuyến khích
người nghiện ma túy tự nguyện cai nghiện;
- Tổ chức cơ sở cai nghiện ma tuý bắt buộc;
- Khuyến khích cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức thực hiện việc cai
nghiện tự nguyện cho người nghiện ma túy, hỗ trợ hoạt động cai nghiện ma tuý,
quản lý sau cai nghiện và phòng, chống tái nghiện ma túy; nghiên cứu, sản xuất,
ứng dụng thuốc và phương pháp cai nghiện ma túy;
- Hỗ trợ kinh phí thực hiện cai nghiện ma túy, quản lý sau cai nghiện và
phòng, chống tái nghiện ma túy;
- Tổ chức, cá nhân trong nước, tổ chức, cá nhân nước ngoài hỗ trợ, đầu tư
vào hoạt động cai nghiện ma tuý, quản lý sau cai nghiện và phòng, chống tái
nghiện ma tuý được hưởng chính sách ưu đãi theo quy định của pháp luật.
* Có những biện pháp và hình thức gì về cai nghiện ma túy:
- Có 2 biện pháp cai nghiện ma tuý là: cai nghiện ma túy tự nguyện và cai
nghiện ma túy bắt buộc.
- Có 3 hình thức cai nghiện ma tuý là: cai nghiện ma túy tại gia đình; cai
nghiện ma túy tại cộng đồng; cai nghiện ma túy tại cơ sở cai nghiện.
Câu 4. Trường hợp người dưới 14 tuổi có hành vi tàng trữ, vận chuyển,
mua bán trái phép chất ma tuý thì bị xử lý như thế nào?
Trả lời:
Hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy là những hành
vi vi phạm pháp luật được quy định trong Bộ luật Hình sự. Đây là một trong
những hành vi phạm tội nghiêm trọng được quy định những chế tài khắt khe nhất.
Độ tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự được Bộ luật Hình sự 2015 quy định
độ tuổi từ đủ 14 tuổi trở lên.Vì vậy, người dưới 14 tuổi không phải chịu trách
nhiệm hình sự về việc phạm tội.
Tuy nhiên, trong Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 quy định tại
khoản 1 Điều 90, khoản 1 Điều 92 về việc người dưới 14 tuổi bị áp dụng biện
pháp xử lý hành chính là giáo dục tại xã, phường, thị trấn; đưa vào trường giáo
dưỡng khi phạm tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng do cố ý quy
định tại Bộ luật Hình sự, cụ thể:
“Điều 90. Đối tượng áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn
1. Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của
một tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý quy định tại Bộ luật hình sự.
6. Những người quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này mà không có nơi
cư trú ổn định thì được giao cho cơ sở bảo trợ xã hội hoặc cơ sở trợ giúp trẻ em
để quản lý, giáo dục trong thời hạn chấp hành biện pháp giáo dục tại xã, phường,
thị trấn.
Điều 92. Đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng
5
1. Người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của
một tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do cố ý quy định tại Bộ luật hình sự.”
Như vậy, người dưới 14 tuổi nếu có hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán
trái phép chất ma túy mà thuộc tội phạm rất nghiệm trọng hoặc đặc biệt nghiệm
trọng do cố ý quy định tại Điều 249 (tội tàng trữ trái phép chất ma túy); Điều
250 (tội vận chuyển trái phép chất ma túy); Điều 251 (tội mua bán trái phép chất
ma túy) Bộ luật Hình sự 2015.
Câu 5. Pháp luật quy định tội trồng cây thuốc phiện, cây côca, cây cần
sa hoặc các loại cây khác có chứa chất ma túy bị xử lý hình sự như thế nào?
Trả lời:
Điều 247 Bộ luật hình sự 2015 quy định về việc xử lý những trường hợp
trồng cây thuốc phiện, cây côca, cây cần sa hoặc các loại cây khác có chứa chất
ma túy cụ thể như sau:
“1. Người nào trồng cây thuốc phiện, cây côca, cây cần sa hoặc các loại cây
khác có chứa chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù
từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã được giáo dục 02 lần và đã được tạo điều kiện ổn định cuộc sống;
b) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội
này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
c) Với số lượng từ 500 cây đến dưới 3.000 cây.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03
năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Với số lượng 3.000 cây trở lên;
c) Tái phạm nguy hiểm.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
4. Người nào phạm tội thuộc khoản 1 Điều này, nhưng đã tự nguyện phá bỏ,
giao nộp cho cơ quan chức năng có thẩm quyền trước khi thu hoạch, thì có thể
được miễn trách nhiệm hình sự.”
Câu 6. Hiện nay tệ nạn ma túy là hiểm họa lớn cho toàn
xã hội, gây tác hại cho sức khỏe, làm suy thoái nòi giống,
phẩm giá con người, phá hoại hạnh phúc gia đình và gây
ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự, an toàn xã hội. Vậy
để phòng, chống tệ nạn ma túy, pháp luật nghiêm cấm
những hành vi nào?
Trả lời:
Luật Phòng, chống ma túy năm 2000 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều
Luật Phòng, chống ma túy năm 2008 nghiêm cấm các hành vi sau:
* Những hành vi bị nghiêm cấm:
6
Điều 3 Luật Phòng, chống ma túy năm 2000 quy định các hành vi bị
nghiêm cấm:
- Trồng cây có chứa chất ma tuý;
- Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, bảo quản, mua bán, phân phối, giám định,
xử lý, trao đổi, xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh, nghiên cứu trái phép hoặc chiếm
đoạt chất ma tuý, tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần;
- Sử dụng, tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý; xúi giục, cưỡng bức, lôi
kéo, chứa chấp, hỗ trợ việc sử dụng trái phép chất ma tuý;
- Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào
việc sản xuất, sử dụng trái phép chất ma tuý;
- Hợp pháp hoá tiền, tài sản do phạm tội về ma tuý mà có;
- Chống lại hoặc cản trở việc cai nghiện ma tuý;
- Trả thù hoặc cản trở người có trách nhiệm hoặc người tham gia phòng,
chống ma tuý;
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nghề nghiệp để vi phạm pháp luật về phòng,
chống ma tuý;
- Các hành vi trái phép khác về ma tuý.
Câu 7. Hiện nay tệ nạn ma túy đang là vấn đề quan tâm, lo lắng của
toàn xã hội. Cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức, nhà trường và các cơ sở
giáo dục khác có trách nhiệm gì trong phòng, chống ma tuý?
Trả lời:
* Cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức, nhà trường và các cơ sở giáo
dục khác có trách nhiệm gì trong phòng, chống ma túy?
Điều 6, Điều 7, Điều 8, Điều 10, Điều 11, Điều 12 Luật phòng, chống ma
túy quy định trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức trong phòng
chống ma túy như sau:
- Cá nhân, gia đình có trách nhiệm:
Giáo dục thành viên trong gia đình, thân nhân về tác hại của ma tuý và thực
hiện quy định của pháp luật về phòng, chống ma tuý; quản lý chặt chẽ, ngăn
chặn thành viên trong gia đình tham gia tệ nạn ma tuý;
Thực hiện đúng chỉ định của thầy thuốc về sử dụng thuốc gây nghiện, thuốc
hướng thần để chữa bệnh;
Đấu tranh với các hành vi trái phép về ma tuý của thân nhân và của người khác;
Tham gia, hỗ trợ hoạt động cai nghiện ma tuý tại các cơ sở cai nghiện và tại
cộng đồng; theo dõi, giúp đỡ người đã cai nghiện ma tuý hoà nhập cộng đồng;
phòng, chống tái nghiện.
- Cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm phát hiện, cung cấp
nhanh chóng các thông tin về tệ nạn ma tuý cho cơ quan công an hoặc cơ quan
7
khác có thẩm quyền. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải xem xét, giải quyết
kịp thời những thông tin, tố giác về tệ nạn ma tuý.
- Cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm phát hiện, báo cáo kịp
thời cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền việc trồng cây có chứa chất ma tuý;
tham gia triệt phá cây có chứa chất ma tuý do chính quyền địa phương tổ chức.
- Tại các vùng phải xoá bỏ cây có chứa chất ma tuý, các cơ quan nhà nước
trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm tổ chức thực hiện
chủ trương, chính sách của Nhà nước về phát triển sản xuất nông nghiệp, lâm
nghiệp để thay thế việc trồng cây có chứa chất ma tuý; quy hoạch cơ cấu nông
nghiệp, lâm nghiệp, công nghiệp, dịch vụ và thị trường phù hợp để nhân dân
chuyển hướng sản xuất có hiệu quả.
- Nhà trường và các cơ sở giáo dục khác có trách nhiệm:
Tổ chức thực hiện chương trình giáo dục về phòng, chống ma tuý; giáo dục pháp
luật về phòng, chống ma tuý và lối sống lành mạnh cho học sinh, sinh viên, học viên;
quản lý chặt chẽ, ngăn chặn học sinh, sinh viên, học viên tham gia tệ nạn ma tuý;
Phối hợp với gia đình, cơ quan, tổ chức và chính quyền địa phương để quản
lý, giáo dục học sinh, sinh viên, học viên về phòng, chống ma tuý;
Phối hợp với cơ quan y tế và chính quyền địa phương tổ chức xét nghiệm
khi cần thiết để phát hiện học sinh, sinh viên, học viên nghiện ma tuý.
- Cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang nhân dân trong phạm vi nhiệm vụ,
quyền hạn của mình có trách nhiệm tổ chức phòng, chống ma tuý ở cơ quan, đơn
vị mình; phòng ngừa, ngăn chặn cán bộ, công chức và cán bộ, chiến sĩ thuộc lực
lượng vũ trang nhân dân tham gia tệ nạn ma tuý; tuyên truyền, động viên cán bộ,
công chức và cán bộ, chiến sĩ thuộc lực lượng vũ trang nhân dân và nhân dân
phát hiện, tố giác, đấu tranh với tệ nạn ma tuý.
- Các cơ quan thông tin, tuyên truyền có trách nhiệm phối hợp với cơ quan,
tổ chức, đơn vị vũ trang nhân dân tổ chức tuyên truyền, giáo dục để nhân dân
nhận thức rõ về tác hại của ma tuý; chủ trương, chính sách, pháp luật, biện pháp
của Nhà nước về phòng, chống ma tuý.
Câu 8. Bạn hãy nêu thực trạng, nguyên nhân, hậu quả của tệ nạn
nghiện ma túy ở nước ta, ở tỉnh Lai Châu. Theo bạn cần phải làm gì để
nâng cao hiệu quả đấu tranh, phòng chống tệ nạn ma túy trong giai đoạn
hiện nay? (Viết không quá 5000 từ).
Trả lời:
Tệ nạn nghiện ma túy và các chất gây nghiện đang gây khủng hoảng trên
toàn thế giới nói chung và nước ta nói riêng, trong đó có địa bàn tỉnh Lai Châu.
1. Thực trạng: Theo số liệu thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và
xã hội. Đối tượng nghiện ma túy có hồ sơ quản lý ở Viết Nam tính đến tháng 11
năm 2018. Cả nước hiện nay có 224.690 người nghiện. Tỷ lệ vi phạm pháp luật
8
trong thanh thiếu niên nghiệm ma túy chiếm khoảng 50% và gấp hơn 100 lần so
với nhóm thanh niên không nghiện. Đây là vấn đề đáng báo động từ thực trạng.
Trong đó theo thống kê đến tháng 12 năm 2019, toàn tỉnh Lai Châu có
khoảng 3.296 người nghiện ma túy, phân bố ở nhiều địa phương khác nhau. Đặc
biệt là các huyện như huyện Sìn Hồ, Mường Tè, Phong Thổ, Than Uyên là
những địa phương có tỉ lệ người nghiện ma túy cao nhất. Người nghiện ma túy
cao tạo ra những áp lực lớn trong phát triển kinh tế, xã hội và đảm bảo an ninh
trật tự trên địa bàn.
2. Nguyên nhân chủ yếu:
- Bị bạn bà lôi kéo, rủ rê.
- Thích tìm cảm giác lạ.
- Đua đòi lối sống ăn chơi.
- Thích tìm khoái lạc.
- Thích chơi trội
- Buồn chán, căng thẳng.
- Không có giải pháp khi bị thất nghiệp hoặc bi quan trước tiền đồ, cuộc sống.
- Phong tục tập quán (xưa đồng bào vùng cao cho rằng hút thuốc phiện là thú vui).
- Trình độ học vấn thấp.
- Các thành viên trong gia đình không quan tâm đến nhau.
3. Hậu quả:
* Đối với bản thân đối tượng
Nghiện ma túy ảnh hướng đến sức khỏe của người nghiện, có thể dấn đến
nhiễm độc mãn tính cho cơ thể, gây ra rối loạn ở từng bộ phận, đến suy nhược
toàn thân của người nghiện như:
- Đối với hệ tiêu hóa, người nghiện luôn có cảm giác chán ăn, vì vậy họ
không muốn ăn, tiết dịch của hệ tiêu hóa giảm, thường có cảm giác buồn nôn,
đạu bụng, đại tiện lúc lỏng, lúc táo bón.
- Đối với hệ tuần hoàn, thường bị loạn nhịp, huyết áp tăng giảm đột ngột, mạch
máu bị xơ cứng, đặc biệt là hệ mạch não làm ảnh hưởng đến hoạt động của bộ não…
- Đối với hệ hô hấp, những đối tượng hít ma túy thường bị viêm mũi, viêm
xoang, viên đường hô hấp trên và dưới.
- Các bệnh về da, người nghiện bị rối loạn cảm giác da nên không cảm giác
thấy bẩn, họ thường sợ nước, vì vậy họ rất ngại tắm rửa dấn đến các bệnh da
phát triển như: ghẻ, lở, hắc lào…
- Người nghiện bị chất độc tích tụ trong cơ thể làm cho gan, thận và toàn cơ
thể bị suy yếu nên hay bị các triệu chứng: áp xe gan, viêm gan, suy gan, suy
thận, có khi dẫn đến tử vong.
- Đối vớ hệ thần kinh, người nghiện nặng có biểu hiện rối loạn phản xạ thần
kinh, đau đầu, chóng mặt, trí nhớ giảm sút…
- Nghiện ma túy dấn đến suy nhược toàn thân, suy giảm sức lao động, giảm tuổi thọ.
9
- Ma túy làm thay đổi nhân cách, thay đổi trạng thái tâm lý, sa sút về tinh thần,
xa lánh nếp sinh hoạt lành mạnh như: học tập vui chơi, lao động, thể thao…
- Đối tượng nghiện ma túy có nguy cơ lay nhiễm HIV cao…
* Đối với gia đình
- Nếu chồng hoặc vợ nghiện ma túy sẽ làm tổn hại đến tình cảm và hạnh
phúc gia đình, con cái bị bỏ bê. Do tính tình thay đổi, mâu thuẫn về quyền lợi
nên họ luôn chống lại người thân trong gia đình, họ hay gây gổ, cáu gắt, lừa rối
dấn đến tình cảm sứt mẻ, xung đột trong gia đình ngày càng tăng. Có người
nghiện đã đánh cha, mẹ, hành hạ vợ con, gây tội ác với bà con lối xóm gây mất
trật tự an toàn xã hội.
- Tai tiếng, xấu hổ với hàng xóm láng giềng và bà con thân tộc và trong nhà
có người nghiện.
Tốn tiền bạc, công sức và thời gian chăm sóc do người bệnh mắc các chứng
bệnh do sử dựng các chất gây nghiện, tốn thời gian thăm nuôi khi người nghiện
phải vào tù vì phạp pháp, bồi thường tiền bạc cho nạn nhân.
- Mất mát tài sản, ảnh hưởng về mặt tài chính vì người nghiện phung phí
tiền bạc, của cải để mua ma túy.
- Nghiện ma túy ảnh hưởng đến sự phát triển nòi giống vì (lúc mới nghiện
ma túy thường gây kích thích tình dục, để thỏa mãn nhu cầu đối tượng quan hệ
với gái mại dâm cho nên rất dễ mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như:
lậu, giang mai, HIV/ADS…; khi đã nghiệm ma túy nặng, các hooc môn sinh dục
bị suy giảm nên sinh con ốm yếu, trí tuệ chậm phát triển; đối với phụ nữ nghiện
ma túy có thể dẫn đến sảy thai, lưu thai, đẻ non…)
* Đối với kinh tế - xã hội - Quốc phòng - An ninh
- Nghiện ma túy gây tổn hại lớn về kinh tế của bản thân, gia đình và xã hội.
Người nghiện ma túy nhẹ trung bình mỗi ngày dùng 50.000 đồng để mua ma
túy, nghiện nặng dùng tới trên 100.000 đồng. Bản thân người nghiện do sức
khỏe giảm sút, khả năng lao động kém, không có việc làm hoặc việc làm không
ổn định nên phải đấy tiền của gia đình hoặc trộm cắp đồ của người thân bán rẻ
để lấy tiền mua ma túy. Chi phí điều trị cắt cân rất tốn kém. Sự tăng nhanh về số
lượng người nghiện đòi hỏi phải có nhiều cơ sở cai nghiện ma túy và các dịch vụ
chữa trị khác dẫn đến thiệt hại trực tiếp về kinh tế của Nhà nước ta. Ma túy còn
gây ra hàng loạt những thiệt hại gián tiếp mà xã hội phải gánh chịu như: thiệt hại
về kinh tế do sản phẩm thu nhập xã hội bị mất đi do người lao động hay ốm,
đau, chết, năng suất lao động giảm dẫn đến thu nhập quốc dân giảm trong khi
chi phí cho dự phòng và chăm sóc y tế xã hội tăng; chi phí đào tạo cán bộ, công
nhân có tay nghề để thay thế những người nghiện cũng tăng lên.
- Ma túy có tác hại lớn đối với con người và xã hội. Tại diễn đàn Liên Hợp
quốc, ngài Boutros Gli - nguyên là tổng thư ký Liên Hợp quốc đã có bài phát biểu
đánh giá “ Trong nhứng năm gần đây, tình trạng nghiện hút ma túy đã trở thành
10
hiểm họa của toàn nhân loại. Không mật quốc gia, dân tộc nào thoát ra khỏi ngoài
vòng xoáy khủng khiếp của nó để tránh khỏi những hậu quả do nghiện hút và
buôn lậu ma túy gây ra. Ma túy đang làm gia tăng tội phạm, bạo lực, tham nhũng,
vắt kiệt nhân lực, tài chính, hủy diệt những tiềm năng quý báu khác mà lẽ ra phải
được huy động cho việc phát triển kinh tế - xã hội, đem lại ấm no, hanh phúc cho
mọi người. Ma túy đang làm suy thoái nhân cách, phẩm giá, tàn phá cuộc sống
yên vui gia đình, gây sói mòn đạo lý, kinh tế, xã hội. Nghiêm trọng hơn, ma túy
còn là tác nhân chủ yếu thúc đẩy căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS”.
- Tệ nạn nghiện ma túy ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã
hội. Bởi vì để có tiền sử dựng ma túy, hàng vạn người nghiện đã phạm tội trộm
cắp, cướp của, giết người, buôn bán ma túy. Qua thống kê được biết 70% số vụ
phạm tội hằng năm là do người nghiệm ma túy gây ra hoặc có liên quan đến ma
túy. Trong số những người bị bắt hằng năm vì phạm tội có từ 30-50% số người
phạm tội về ma túy. Do bị kích thích sau khi sử dụng ma túy, nhiều người đã
phạm các tội về gây rối trật tự công cộng, hiếp dâm, đua xe trái phép, vi phạm
luật lệ giao thông gây hậu quả nghiêm trọng…
4. Giải pháp để nâng cao hiệu quả đấu tranh, phòng chống tệ nạn ma
túy trong giai đoạn hiện nay
Một là, nâng cao hiệu quả điều hành, chỉ đạo thực hiện toàn diện công tác
phòng, chống ma túy. Nâng cao năng lực nắm tình hình, phát hiện, điều tra, xử lý
các vụ vi phạm pháp luật về phòng, chống ma túy, nhất là các vụ án phức tạp,
nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng. Nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ
quan phòng, chống ma túy theo hướng chuyên môn hóa, phù hợp yêu cầu, nhiệm
vụ, trong đó, ưu tiên tăng cường lực lượng, nâng cao năng lực cho lực lượng
chuyên trách và bộ phận làm công tác tham mưu, quản lý nhà nước về phòng,
chống ma túy. Hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về phòng, chống ma túy,
trước mắt là khẩn trương rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống ma
túy, Luật Xử lý vi phạm hành chính và các quy định pháp luật khác liên quan; tổ
chức quản lý chặt chẽ những ngành, nghề dễ bị tội phạm ma túy lợi dụng thực hiện
hoạt động phạm tội, các hoạt động xuất nhập khẩu, sử dụng tiền chất ma túy, thuốc
hướng thần và thuốc có chứa chất ma túy. Bảo đảm các nguồn lực, có chính sách
đãi ngộ thích đáng, động viên, khuyến khích việc tham gia các hoạt động phòng,
chống ma túy của các cá nhân, tổ chức kinh tế - xã hội và cả hệ thống chính trị;
định kỳ có kế hoạch tổ chức điều tra cơ bản, rà soát, đánh giá tình hình tệ nạn ma
túy để điều chỉnh các nhiệm vụ, giải pháp phòng, chống ma túy phù hợp với từng
thời điểm và từng địa bàn.Áp dụng hiệu quả các thành tựu khoa học tiên tiến và
công nghệ hiện đại vào công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; ưu tiên lĩnh
vực đấu tranh, giám định chất ma túy và thống kê về phòng, chống ma túy.
Hai là, nâng cao năng lực, hiệu quả tuyên truyền phòng, chống ma túy. Xác
định rõ vai trò, phân công cụ thể trách nhiệm của các cơ quan chủ trì, phối hợp
11
và thống nhất nội dung tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống ma túy giữa các
cơ quan chức năng; tiến hành nghiên cứu, cải tiến phương pháp, nội dung, hình
thức, xây dựng các chương trình tuyên truyền theo hướng chuyên sâu, phù hợp
với từng nhóm đối tượng cụ thể. Xây dựng chương trình, kế hoạch, gia tăng thời
lượng và đa dạng các hình thức, biện pháp tuyên truyền, giáo dục phòng, chống
ma túy trên các phương tiện thông tin đại chúng; tiếp tục triển khai thực hiện có
hiệu quả công tác phối hợp tuyên truyền phòng, chống ma túy giữa các bộ,
ngành, địa phương; xây dựng các phóng sự, thông điệp và những thông tin
phòng, chống ma túy cần thiết, thu hút được sự quan tâm của đại đa số người
dân vào những thời điểm thích hợp; đưa nội dung tuyên truyền phòng, chống ma
túy trên mạng viễn thông, Internet, đồng thời, có biện pháp hạn chế việc quảng
bá, lôi kéo sử dụng bất hợp pháp các chất ma túy qua các mạng này. Kết hợp các
hình thức tuyên truyền qua các phương tiện truyền thông đại chúng với tuyên
truyền trực tiếp, trong đó chú ý vai trò của các tổ chức, cá nhân có uy tín, ảnh
hưởng; các hoạt động văn nghệ, thể thao sinh động mang thông điệp phòng,
chống ma túy; xây dựng và triển khai thực hiện các chương trình tuyên truyền,
giáo dục kỹ năng phòng, chống ma túy phù hợp với từng nhóm đối tượng cụ thể,
trọng tâm là học sinh - sinh viên, công nhân, viên chức, đoàn viên công đoàn và
nhân dân ở các vùng có nguy cơ trồng cây có chứa chất ma túy. Hằng năm, có kế
hoạch bồi dưỡng, nâng cao kiến thức nghiệp vụ và kỹ năng cho đội ngũ cán bộ
làm công tác tuyên truyền phòng, chống ma túy từ trung ương đến địa phương,
đội ngũ phóng viên, cán bộ giảng dạy tại các nhà trường được phân công trực tiếp
thực hiện công tác này. Hỗ trợ tổ chức triển khai đồng bộ các hoạt động phòng,
chống ma túy ở cấp cơ sở, tập trung cho các xã, phường, thị trấn có ma túy. Trong
đó, chú trọng triển khai các hoạt động tuyên truyền nhằm làm tốt công tác phòng
ngừa tệ nạn ma túy phát sinh; bồi dưỡng, nâng cao khả năng nghiệp vụ cho lực
lượng Công an cấp xã và các tổ chức đoàn thể về phòng, chống ma túy; xây dựng
và duy trì các mô hình có hiệu quả về phòng, chống ma túy.
Ba là, nâng cao năng lực, hiệu quả đấu tranh chống tội phạm về ma túy.
Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về chiến lược cải
cách tư pháp đến năm 2020 đã đặt ra vấn đề quan tâm đầu tư xây dựng trụ sở,
phương tiện, trang thiết bị làm việc cho các cơ quan tư pháp. Tuy nhiên, đến
nay, một số nội dung liên quan đến tăng cường cơ sở vật chất, xây dựng hệ
thống trụ sở cho các cơ quan tư pháp cấp huyện vẫn chưa được quan tâm đúng
mức. Cần tăng cường lực lượng, bố trí phù hợp, kết hợp bồi dưỡng, nâng cao
năng lực phòng, chống ma túy cho các lực lượng chuyên trách, bảo đảm đáp ứng
những yêu cầu cấp thiết đề ra, phù hợp tình hình thực tiễn và các chính sách
pháp luật hiện hành; bổ sung, sửa chữa, nâng cấp, trang cấp những trang thiết bị
cần thiết, hiện đại cho các lực lượng chuyên trách; đặc biệt là những trang thiết
bị phục vụ cho cơ động chiến đấu, thông tin liên lạc, đảm bảo hiệu lực và an
12
toàn cho cán bộ chiến sỹ trực tiếp đấu tranh; hỗ trợ trang cấp thiết bị hiện đại,
phù hợp cho VKSND các cấp nhằm đáp ứng thực tiễn. Tăng cường phối, kết
hợp giữa các lực lượng chuyên trách ở Trung ương và giữa các cơ quan chuyên
trách ở Trung ương với các địa phương, nhất là những địa phương trọng điểm
phức tạp về ma túy; kịp thời rút kinh nghiệm việc thực hiện các kế hoạch phối
hợp nhằm bổ sung các biện pháp phù hợp để triển khai thực hiện có hiệu quả các
kế hoạch này. Triển khai các hoạt động nghiệp vụ nhằm phát hiện, đấu tranh, xử
lý triệt để tội phạm về ma túy, nhất là các vụ phạm tội nghiêm trọng và tại các
địa bàn trọng điểm phức tạp như: Điều tra cơ bản, xây dựng kế hoạch đấu tranh
sát với tình hình; ngăn chặn ma túy xâm nhập ở khu vực biên giới; triệt xóa các
điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy; phối hợp các hoạt động điều tra, truy tố, xét
xử; phòng ngừa, kiểm soát nhằm phát hiện sớm và tổ chức triệt xóa cây có chất
ma túy; truy bắt tội phạm, thu hồi triệt để tài sản do phạm tội mà có. Xây dựng,
tổ chức thực hiện những kế hoạch phối hợp trong quản lý, kiểm tra, giám sát để
ngăn chặn hiệu quả việc thất thoát, thẩm lậu các tiền chất, hóa chất, dược liệu
vào việc sản xuất ma túy tổng hợp trong nước; chủ động tổ chức các biện pháp
ngăn chặn việc trồng trái phép cây có chứa chất ma túy.
Bốn là, đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác điều trị, cai nghiện ma túy.
Triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án đổi mới công tác cai nghiện được Thủ
tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2596/QĐ-TTg ngày 27/12/2013 và
Chương trình đầu tư phát triển hệ thống dịch vụ xã hội hỗ trợ người nghiện ma
túy giai đoạn 2016 - 2020; tăng cường xã hội hóa, huy động các nguồn lực vào
công tác điều trị và cai nghiện ma túy; tăng cường công tác quản lý người sử
dụng, người nghiện, người cai nghiện ma túy và đảm bảo an ninh trật tự tại các
cơ sở cai nghiện ma túy; nghiên cứu, xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị
định sửa đổi, bổ sung, thay thế các Nghị định quy định về quản lý người nghiện
và cai nghiện ma túy hiện hành. Xây dựng các tiêu chí xác định mức độ lạm
dụng, nghiện ma túy và phác đồ điều trị nghiện, rối loạn do sử dụng ma túy phù
hợp với các quy định pháp lý và thực tế trong nước; tổ chức đào tạo, tập huấn
nâng cao năng lực về chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ quản lý, cán bộ trực
tiếp thực hiện công tác tư vấn, điều trị cai nghiện ma túy. Tiếp tục rà soát, quy
hoạch, nâng cấp, cải tạo các cơ sở cai nghiện ma túy theo hướng đa chức năng,
thân thiện và dễ tiếp cận đối với người nghiện; nghiên cứu, đổi mới công tác cai
nghiện tại gia đình và cộng đồng phù hợp tình hình thực tế; nghiên cứu, thí
điểm, xây dựng quy trình và tiến hành điều trị nghiện ma túy có hiệu quả với
từng loại ma túy, đặc biệt là ma túy tổng hợp để áp dụng tại các cơ sở cai nghiện
ma túy và cơ sở y tế. Hỗ trợ nâng cấp, cải tạo, chuyển đổi công năng các cơ sở
cai nghiện ma túy, điều trị lồng ghép điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện
bằng thuốc thay thế (Methadone) tại cộng đồng hoặc theo cụm xã, phường, thị
trấn; hỗ trợ công tác dạy nghề, tạo việc làm cho người sau cai nghiện. Mở rộng
13
điều trị Methadone cho phạm nhân trong trại giam. Xây dựng và thực hiện các
cơ chế, chính sách hạn chế người nghiện bỏ việc điều trị, khuyến khích cai
nghiện tự nguyện; thí điểm và nhân rộng các mô hình cai nghiện và quản lý
người nghiện kết hợp với dạy nghề, tạo việc làm theo hướng xã hội hóa.
Năm là, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế. Triển khai thực hiện có hiệu quả
Công ước quốc tế về kiểm soát ma túy, các Hiệp định và thỏa thuận song phương,
đa phương về hợp tác phòng, chống ma túy mà Việt Nam đã ký kết hoặc tham gia.
Nâng cao khả năng hợp tác cho các lực lượng chuyên trách về phòng, chống ma
túy trong nước với các tổ chức quốc tế, các nước trong khu vực và trên thế giới;
ưu tiên hợp tác với các nước có chung đường biên giới, khu vực; đào tạo và tạo
điều kiện cho cán bộ có năng lực làm việc tại các tổ chức về phòng, chống ma túy
quốc tế. Nâng cao hiệu quả hợp tác đấu tranh chống tội phạm ma túy; chia sẻ kinh
nghiệm, đào tạo, bồi dưỡng và tổ chức nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công
nghệ trong phòng, chống và kiểm soát ma túy; đề xuất đàm phán ký kết các kế
hoạch, chương trình và Hiệp định phòng, chống ma túy mới.
Sáu là, tiến hành tổng kết, đánh giá việc thực hiện Luật Phòng, chống ma
túy để sớm đề xuất với Quốc hội đưa vào chương trình xây dựng luật và pháp
lệnh của Quốc hội. Tiến hành rà soát, đánh giá các văn bản quy định chi tiết,
hướng dẫn thi hành Luật Phòng, chống ma túy để kịp thời bãi bỏ, sửa đổi, bổ
sung những mâu thuẫn chồng chéo hết hiệu lực hoặc không còn phù hợp với tình
hình phát triển kinh tế - xã hội hiện nay và gây khó khăn cho quá trình tổ chức
thực hiện. Xác định rõ quan điểm, chủ động hơn trong việc huy động và bố trí
nguồn lực phòng, chống ma túy. Trong đó, đảm bảo nguồn lực ngân sách nhà
nước và huy động các nguồn xã hội hóa khác, đặc biệt nghiên cứu xây dựng đề
án để đảm bảo nguồn lực trong công tác phòng, chống, cai nghiện ma túy. Sơ kết
thực hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính để đảm bảo tương thích trong xây
dựng pháp luật và xử lý những vấn đề ma túy và cai nghiện ma túy để đảm bảo
khả thi hơn trong tương lai và xử lý những vấn đề bức xúc do ma túy gây ra.
14