NGÂN HÀNG
TRUNG ƯƠNG
1 Quá trình ra đời & phát triển NHTƯ
2 Mô hình tổ chức NHTƯ
3 Bản chất & chức năng NHTƯ
4 Chính sách tiền tệ
4.1 Khái niệm
4.2 Mục tiêu
4.3 Các công cụ
1 Quá trình ra đời của ngân hàng trung ương
Giai đoạn 1 ra đời ngân hàng phát hành độc quyền.
Từ cuối thế kỷ 17 trở về trước, hoạt động ngân hàng
mang 2 đặc trưng lớn:
- Các ngân hàng hoạt động độc lập, chưa tạo ra một
hệ thống, không ràng buộc và phụ thuộc lẫn nhau.
- Mỗi ngân hàng đều có chức năng hoạt động gần
giống như nhau, đó là: nhận ký thác, cho vay, chiết
khấu thương phiếu, phát hành giấy bạc vào lưu thông
và thực hiện các dòch vụ tiền tệ như đổi tiền, chuyển
ngân, thanh toán …
Đến thế kỷ 18, sản xuất phát triển, lưu thông
hàng hóa được mở rộng cả về qui mô lẫn phạm
vi, đòi hỏi lưu thông tín dụng cũng phải có
phạm vi rộng để đáp ứng được nhu cầu của sản
xuất và lưu thông hàng hóa. Việc tồn tại nhiều
ngân hàng cùng thực hiện nghiệp vụ phát hành
tiền trong một nền kinh tế, dễ làm cho lưu
thông tiền tệ hỗn loạn, cản trở quá trình phát
triển của sản xuất và lưu thông hàng hóa.
Các quốc gia bắt đầu can thiệp vào hoạt động
ngân hàng, bằng cách ban hành các đạo luật,
chỉ cho phép một số ngân hàng đáp, ứng được
những tiêu chuẩn qui đònh mới được phát hành
tiền vào lưu thông. Từ đó đưa đến
- Ngân hàng trung gian: Là loại ngân hàng
không được phép phát hành giấy bạc ngân
hàng, mà chỉ được phép giao dòch với công
chúng, thực hiện kinh doanh tiền tệ thuần túy
- Ngân hàng phát hành: Đây là những ngân hàng lớn,
có uy tín, tài chính vững mạnh, được phép phát hành
giấy bạc ngân hàng vào lưu thông.
Giai đoạn 2: Giai đoạn ngân hàng phát hành độc
quyền phát triển thành ngân hàng trung ương. Cuộc
khủng khoảng kinh tế thế giới 1929-1933 đã để lại
nhiều bài học q giá về vấn đề phát hành tiền, tác
động của chính sách tiền tệ đến hoạt động của nền
kinh tế vó mô như sự tăng trưởng, suy thoái, thất
nghiệp, ổn đònh giá cả và lạm phát
Giải pháp cho vấn đề này là các nước lần lượt quốc hữu
hóa ngân hàng phát hành độc quyền. Khái niệm “Ngân
hàng trung ương” đã ra đời thay thế cho khái niệm
“Ngân hàng phát hành độc quyền”.
2 Mô hình tổ chức NHTƯ
3 Bản chất & chức năng
3.1 Bản chất NHTƯ : Là ngân hàng phát hành công
quản, có thể độc lập hoặc phụ thuộc chính phủ, vừa
thực hiện chức năng độc quyền phát hành giấy bạc
ngân hàng vào lưu thông, vừa thực hiện quản lý nhà
nước trên lónh vực tiền tệ, tín dụng, ngân hàng.
Trong hoạt động, nó không giao dòch với công
chúng mà chỉ giao dòch với kho bạc và các ngân
hàng trung gian.
3.2 Chức năng NHTƯ
- Độc quyền phát hành giấy bạc ngân hàng và điều
tiết khối lượng tiền cung ứng. Giấy bạc ngân hàng
không phải là thành phần duy nhất và cũng không
chiếm tỷ trọng lớn trong khối tiền cung ứng, nhưng
lại là yếu tố quyết đònh chi phối các thành phần khác
của khối tiền. Thể hiện ngân hàng thương mại không
thể tạo ra tiền, nếu như không có sự xuất hiện giấy
bạc của NHTƯ.