MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM THU HÚT VÀ SỬ DỤNG LAO ĐỘNG
CÓ HIỆU QUẢ TRONG CÁC TRANG TRẠI Ở THANH HOÁ

I. Định hướng chung cho thu hút và sử dụng lao động.
Từ quan điểm và phương hướng phát triển kinh tế trang trại theo nghị quyết
07NQ/TƯ của ban thường vụ tỉnh uỷ Thanh Hoá là:
Tập trung đầu tư, nâng cao quy mô, chất lượng, hiệu quả của các trang trại
hiện có, khuyến khích các chủ trang trại sử dụng những lợi ích chính đáng do phát
triển kinh tế trang trại đem lại để đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh, cải thiện
cuộc sống tạo thêm việc làm và cải thiện điều kiện làm việc cho người lao
động ...Cùng với việc phân tích tình hình sử dụng lao động trong các trang trại
Thanh Hoá để có thể đi vào những định hướng cụ thể sau:
1. Đối với các loại hình sản xuất.
Qua so sánh về vấn đề sử dụng lao động trong các loại hình sản xuất, tốc độ
và tiềm năng phát triển ta thấy các trang trại nuôi trồng thuỷ sản là các trang trại
thu hút và sử dụng lao động có hiệu quả cao. Nếu so sánh số trang trại theo hai tiêu
chuẩn của trung ương và địa phương thì số trang trại theo tiêu chuẩn của địa
phương thì số trang trại theo tiêu chuẩn của địa phương lớn gấp hai lần. Điều này
chứng tỏ tiềm năng phát triển mở rộng sản xuất kinh doanh của loại hình này là rất
lớn có thể còn thu hút được một lượng lao động lớn trong xã hội. Chính vì thế cần
có những chính sách kịp thời để khuyến khích loại hình này phát triển mạnh mẽ
hơn nữa. Tận dụng mọi diện tích mặt nước có thể để đưa vào sản xuất bằng các
chính sách như: quy hoạch cho thuê, cho vay vốn ưu đãi, thuế hợp lý, nghiên cứu
tạo ra những giống mới cho năng suất cao, cải tạo mặt nước và tăng diện tích thâm
canh đặc biệt là công tác chế biến và tiêu thụ sản phẩm trên thị trường.
Hiệu quả nhất trong vấn đề thu hút và sử dụng lao động trong nông nghiệp
phải nói đến các trang trại trồng cây hàng năm: vốn đầu tư nhỏ, thu hút được lượng
lao động lớn trong khi diện tích sử dụng không quá lớn. nhất là trong vấn đề nâng
cao hệ số sử dụng thời gian lao động ở nông thôn. chính vì thế cần có sự ưu tiên
đầu tư xây dựng các mô hình này dưới các hình thức hỗ trợ về vốn, quy hoạch
nhanh chóng lại các vùng, mảnh đưa ra đấu thầu để nhanh chóng đưa vào sản xuất.

Có sự điều chỉnh trong hạn điền để tạo diều kiện cho sự ra đời của các đàn đại
gia súc và các trang trại nông-lâm-thuỷ sản kết hợp. Đây là những trang trại không
những thu hút, sử dụng lao động có hiệu quả mà còn là những trang trại mang lại
hiệu quả kinh tế rất cao trong sản xuất hàng hoá
Các trang trại trồng cây công nghiệp lâu năm và cây ăn quả cần có sự giúp đỡ
trong vấn đề chọn giống, quy hoạch thiết kế sản xuất, chú ý đến vấn đề kết hợp cây
trồng vật nuôi trong diện tích hiện có để tận dụng hết tiềm năng cuả trang trại, có
chính sách khuyến khích người nông dân tiếp tục trồng cây công nghiệp như chè,
cao su. Tránh tình trạng phá bỏ các loại cây công nghiệp này do không có khả năng
tiêu thụ tốt nên hiệu quả kinh tế đối với các hộ không cao. chính vì thế cần tạo lập
mạng lưới thu mua rộng khắp, củng cố các cơ sở chế biến đầu ra cho loại sản phẩm
này để tiếp tục khuyến khích loại hình này tồn tại và phát triển.
2. Đối với các vùng kinh tế.
Với tiềm năng và ưu thế về sản xuất nông-lâm-ngư nghiệp dẫn đến số lượng
trang trại khác nhau thì giải quyết việc làm cho người lao động cũng không giống
nhau:
- Đối với vùng đồng bằng: Đất đai ít, dân số đông. Do đó cần khuyến khích sự
phát triển của KTTT để giải quyết một lượng lao động lớn đang có nhu câù về việc
làm, nhất là các trang trại trồng cây hàng năm. Khuyến khích dồn điền, dồn thửa để
có đủ diện tích hình thành các trang trại mới. Khuyến khích và hỗ trợ các trang trại
đầu tư phát triển theo chiều sâu: thâm canh, cải tạo đất, áp dụng giống mới, nâng
cao hệ số sử dụng đất, tận dụng mặt nước ao hồ để nuôi trồng thuỷ sản ..
- Đối với khu vực ven biển có số lao động bình quân trong mỗi trang trại lớn,
bờ biển dài, nhiều cửa lạch. do vậy cần có sự khuyến khích và hỗ trợ đầu tư thích
đáng hình thành những trang trại phù hợp, khuyến khích những trang trại áp dụng
tiến bộ khoa học kỹ thuật để cải tạo, mở rộng diện tíchnuôi trồng và nâng cao năng
suất, tạo nguồn nguyênliệu cho xuất khẩu.

- Đối với vùng trung du, miền núi: Tiếp tục thực hiện giao đất, giao rừng, kết
hợp trồng rừng phòng hộ và rừng kinh tế . Quy hoạch vùng trồng cây nguyên liệu

phục vụ cho một số nghành công nghiệp trong tỉnh như: mía, thuốc lá, cói, chè,
giấy.. . Phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm, nhất là hình thành đàn đại gia súc.
Nâng cấp hệ thống giao thông, điện, Thông tin liên lạc ...nhằm khuyến khích phát
triển kinh tế miền núi nói chung và kinh tế trang trại nói riêng, thu hút lao động từ
đồng bằng-đô thị lên khai thác tiềm năng của vùng.
II.Những giải pháp thu hút và sử dụng lao động trong kinh tế trang trại
ở Thanh Hoá.
Thanh Hoá là một tỉnh có đầy đủ điều kiện về kinh tế - xã hội và nhất là điều
kiện tự nhiên để phát triển kinh tế trang trại một cách đa dạng, hiệu quả. Tuy mới
hình thành nhưng đã phát triển nhanh, mang lại hiêu quả cao. Làm thay đổi bộ mặt
kinh tế nông thôn, góp phần không nhỏ vào công tác giải quyết việc làm cho người
lao động, nâng cao hệ số sử dụng thời gian lao động trong nông thôn. Để tiếp tục
phát triển kinh tế trang trại một cách vững chắc nhằm thu hút và sử dụng lao động
có hiệu quả thì trước tiên phải dưạ vào tiềm lực nội sinh sẵn có qua hai giải pháp
chính đó là: giải pháp phát triển kinh tế trang trại và giải pháp về lao động.

1. Giải pháp phát triển kinh tế trang trại.
1.1. Chính sách về đất đai.
Tích tụ, tập trung đất đai của phần lớn các trang trại trong thời gian qua chủ
yếu thông qua sự điều tiết từ các chính sách của nhà nước, song tới đây việc điều
tiết đó sẽ ít đi và thay bằng hình thức thuê mướn, mua bán, chuyển nhượng. Do
vậy Tỉnh cần:
- Hoàn thiện quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế của các vùng, các huyện,
tập trung vào vùng sản xuất hàng hoá đặc biệt là các vùng cung cấp nguyên liệu
cho các khu công nghiệp tập trung và hàng nông sản xuất khẩu.
- Đối với những trang trại làm ăn có hiệu quả, cần xem xét khả năng cho phép
quản lý đất đai vượt mức hạn điền theo một tỷ lệ nhất định phù hợp với từng vùng,
từng loại cây. Đối với các trang trại hiện đang quản lý số ruộng đất quá mức hạn
điền, nếu làm ăn có hiệu quả cần tạo điều kiện cho họ phát triển và điều tiết thông
qua các chính sách khác như thuê...

- Nghiên cứu bổ sung cho phép người lao động kéo dài thời hạn sử dụng đất
đai nếu xét thấy cần thiết. Thời gian kéo dài căn cứ vào từng loại cây trồng, từng
vùng và đặc biệt là hiệu quả sản xuất kinh doanh của trang trại.

Đa phần các trang trại ở Thanh Hoá sử dụng diện tích đất và mặt nước còn
nhỏ, quy mô trang trại không lớn. Số trang trại có diện tích hơn 10 ha chưa nhiều
(trừ các trang trại lâm nghiệp). Chính vì thế cần phải xây dựng và ban hành những
chính sách cụ thể về đất đai để khuyến khích các chủ trang trại mở rộng quy mô
sản xuất như:
- Thực hiện chính sách giao quyền sử dụng đất lâu dài cho các hộ. Đối với
những gia đình có khả năng và nhu cầu sử dụng đất để phát triển kinh tế trang trại
cần được nhà nước giao đất hoặc cho thuê và được cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất. Phấn đấu hoàn thành việc giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất đến từng ô, thửa cho các hộ, tạo điều kiện cho các hộ thực hiện đầy đủ
các quyền về chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, thừa kế và thế chấp quyền sử
dụng đất. Tạo điều kiện đi đôi với yêu cầu hướng dẫn các hộ đưa đất vào canh tác
đạt hiệu quả cao. Khuyến khích những hộ có đất nhưng không có đủ khả năng lao
động hoặc đã có ngành nghề và thu nhập ổn định chuyển nhượng quyền sử dụng
cho các hộ khác phát triển trang trại. Mặt khác, phải ngăn chặn việc lợi dụng để
chiếm đất, mua bán đất kiếm lời bất chính, đẩy những hộ khó khăn đến tình trạng
phải bán quyền sử dụng đất.

- Cần có sự thay đổi trong quy định về hạn điền sử dụng đất nông-lâm nghiệp
cũng như sử dụng mặt nước nuôi trồng thuỷ sản nhằm khuyến khích các trang trại
có quy mô lớn ra đời, tăng hạn điền đối với đất trồng cây hàng năm. Đối với những
vùng có nhiều ao hồ, kể cả những vùng nước lợ, cần tăng hạn điền về đất vườn và
đất tròng cây nông nghiệp để khuyến khích các trang trại nông-lâm-thuỷ sản kết
hợp phát triển. Có như vậy mới tận dụng hết tiềm năng của diện tích đất và mặt
nước, các trang trại không có đủ vốn mới có điều kiện phát triển theo hướng lấy
ngắn nuôi dài.

- Không hạn chế diện tích đất đối với những vùng đất trống đồi núi trọc không
thuận tiện ít người muốn khai thác.
- Tiếp tục đầu tư quy hoạchlại các vùng sản xuất hàng hoá, các vùng có sản
phẩm là nguyên liệu cho các khu công nghiệp chế biến (như nguyên liệu mía cho
khu công nghiệp mía đường Lam Sơn, Nông Cống, Thạch Thành; nguyên liệu gỗ,
tre, luồng cho công nghiệp giấy Lam Sơn, Mục Sơn... ), vùng có sản phẩm là hàng
hoá xuất khẩu nhằm tạo điều kiện thuận lợi và niềm tin cho các chủ trang trại mạnh
dạn đầu tư với kế hoạch dài hạn, mở rộng quy mô, diện tích sản xuất.
- Kết hợp giữa các dự án phát triển của tỉnh với sự phát triển của kinh tế trang
trại nhằm đẩy nhanh việc giao đất, quy hoạch phát triển cho từng vùng, giúp các
chủ trang trại định hướng dễ dàng trong khâu dịnh hướng sản xuất.
1.2. Nguồn vốn đầu tư.
Từ thực trạng nguồn vốn đầu tư cho các trang trại rất hạn hẹp, nhỏ lẻ, đa số
các chủ trang trại có nguồn vốn đầu tư không đủ lớn. Vì vậy:
- Cần có sự tăng cường nguồn vón hỗ trợ từ ngân sách nhà nước và nguồn vốn
vay từ các ngân hàng NN-PTNT, ngân hàng thương mại. So với lượng vốn đầu tư
thì lượng vốn hỗ trợ và cho vay còn quá nhỏ, thời hạn cho vay không đủ dài. Đa số
các chủ trang trại có ý kiến cần kéo dài thời gian cho vay, nhất là nguồn vốn cho
vay trung và dài hạn với lãi suất từ 0,5-0,7%. Nhà nước cần tạo hành lang pháp lý,
tạo điều kiện thuận lợi cho việc vay vốn của các chủ trang trại thông qua việc thế
chấp tài sản đảm bảo bằng đất đai, cây con. Tập trung nguồn vốn ngân sách xây
dựng công trình hạ tầng thuỷ lợi, giao thông, cơ sở thu mua, chế biến, tiêu thụ nông
sản ở những vùng có tiềm năng phát triển kinh tế trang trại.
- Tổ chức các quỹ tín dụng nhân dân có sự tham gia của các chủ trang trại
nhằm huy động nguồn vốn trong dân, khuyến khích người có vốn và chủ trang trại
hỗ trợ nhau trong quá trình đầu tư sản xuất.
- Cần phân loại đối tượng trang trại để cho vay vốn ưu tiên những trang trại
làm ăn có hiệu quả hoặc đầu tư ban đầu lớn, cho vay với khối lượng lớn hơn và
thời gian phù hợp để người chủ trang trại có thể yên tâm đầu tư.


- Ưu tiên cho vay vốn đối với các hộ nghèo, hộ dân tộc giúp họ tự tạo việc
làm và tạo ra thu nhập, đồng thời có sự kết hợp giữa hai nguồn vốn từ chương
trình xoá đói giảm nghèo và chương trình tạo việc làm cho người lao động.
- Đơn giản thủ tục cho vay như vơis tài sản thế chấp, ngoài phần thế chấp tài
sản bằng quyền sử dụng đất cần cho phép thế chấp tài sản gắn liền với đất như
vườn cây, công trình kiến trúc hoặc đàn gia súc hiện có.