Tên đề tài: PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
TRONG TIẾT HỌC
Phòng giáo dục Thị xã Lagi
Trường Trung học cơ sở Phước hội 2
……….o0o………..
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
BỘ MÔN KHOA HỌC XÃ HỘI Ở TRƯỜNG THCS
Đề Tài: “ PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
TRONG TIẾT HỌC”
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI :
Trong những năm gần đây, chương trình SGK mới của bộ GD-ĐT đã có rất nhiều
những thay đổi về nội dung của bài học, về số lượng câu hỏi, bài tập, bài thực hành, sơ
đồ, biểu đồ, lược đồ…Những sự thay đổi đó nhằm mục đích nâng cao chất lượng giáo
dục ở đối tuợng học sinh, mà chất lượng của học sinh phụ thuộc chủ yếu vào phương
pháp dạy học của giáo viên.
Nếu như trước đây việc truyền thụ kiến thức là nhiệm vụ quan trọng và đòi hỏi
người dạy phải đóng vai trò chủ đạo tận dụng hết mọi năng lực của mình để giúp học
sinh giải quyết vấn đề bằng phương pháp thuyết giảng cho học sinh tiếp thu là chính.
Thì nay phương pháp này không hợp lý trong chương trình SGK mới từng bộ phận.
Chương trình học ở các bậc học để áp dụng phương pháp dạy học mới lấy học sinh
làm trung tâm, học sinh đóng vai trò chủ đạo trong tiết học thì người thầy, người giáo
viên soạn giảng phải có những phương pháp dạy học mới phù hợp với từng địa
phương,từng khối lớp,từng đối tượng học sinh ( Giỏi, khá, trung bình …) .
Sau nhiều năm dạy học ở trường THCS Tân An, Tôi đã áp dụng một số phương
pháp dạy học mới như “ sử dụng đồ dùng trực quan và hệ thống bài tập trong tiết dạy”
Lập dàn ý và hệ thống câu hỏi cho tiết học sau trong bước dặn dò của tiết lên lớp…
Giúp học sinh học tập ngày càng có hiệu quả trong hơn chất lượng được nâng lên rất
cao (95% HS đạt điểm trên trung bình, không có HS kém).
Nhưng đến năm học 2008-2009 tôi được sự điều động công tác của PGD thị xã
La gi từ trường THCS Tân An về trường về trường THCS Phước hội 2.Một sự ngỡ
ngàng trong Tôi ở tiết dạy đầu tiên với HS THCS Phước Hội 2 là:

-HS ở trường THCS Tân An trong tiết học 100% có đầy đủ sách vở dụng cụ học
tập, tập trung nghe giảng bài, phát biểu xây dựng bài sôi nổi …trên 90% HS về nhà
học bài và làm bài trước khi đến lớp
- Còn ngược lại HS trường THCS Phước hội 2 thường mỗi lớp có 3-4 em không
có sách vở dụng cụ học tập,trong tiết học thì hay nằm dài ra bàn và hay gác chân lên
ghế, hay nói chuyện trong giờ học ít tập trung ,và mỗi lớp có khõa 70 % học sinh
không phát biểu xây dựng bài,về nhà không học bài cũ và làm bài tập …
-Ở trường THCS Tân An việc kiểm tra bài cũ Tôi không dám gọi HS xung phong
vì quá nhiều không thể gọi em này mà không gọi em khác được… còn ở trường THCS
Phước hội 2 thì thật tình mà nói không có HS để gọi…Còn việc phát biểu xây dựng
bài mới trong tiết học ở trường THCS Tân An ,khi giáo viên đặt câu hỏi HS giơ tay
phát biểu rất đông thậm chí còn chồm lên cho rõ để giáo viên gọi…còn ở trường
Người viết : Đinh Văn Hải
1
1
Tên đề tài: PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
TRONG TIẾT HỌC
THCS Phước hội 2 thì chỉ có 1 đến 3 em phát biểu ( rất ít).Chính vì vậy để tăng cường
tính tính tích cực họp tập của HS THCS Phước hội 2 trong tiết học ,bản thân Tôi năm
học 2009-2010 có đề ra một số giải pháp áp dụng trong tiết học như sau :
*Lập sổ theo dỏi số lần phát biểu xây dựng bài ,số lần không thuộc bài và không
làm bài ở nhà của học sinh
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
* Cơ sở lí luận của vấn đề :
* LẬP SỔ THEO DÕI SỐ LẦN PHÁT BIỄU XÂY DỰNG BÀI VÀ SỐ LẦN VI
PHẠM KHÔNG THUỘC BÀI ,LÀM BÀI CỦA HỌC SINH và CÁCH THỰC
HIỆN NHƯ SAU:
a/ Mẫu sổ
LỚP 9a
stt Họ và tên Đợt thi đua I

từ 24/8
-20/11
Đợt thi đuaII
20/11- hét
HKI
Đợt thi đua
III đầu HkII
-26/03
Đợt thi đua
IV
26/3-hết năm
Số
lần
phát
biểu
Số
lần
Vi
phạm
Số
lần
phát
biểu
Số
lần
Vi
phạm
Số
lần
phát

biểu
Số
lần
Vi
phạm
Số
lần
phát
biểu
Số
lần
Vi
phạm
1 Trần Trọng Bình ┌ ┌┐
2 Nguyễn Thị Dưỡng ┌┐ ┌┐
3 Lê Ngọc Hải ┌
4 Võ Đình Hảo ┌┐ ┌┐
5 Nguyễn Văn Hiếu ┌┐
6 Trần Duy Khải
7 Trần Thanh Long ┌┐ ┌┐
8 Trần Trung Quang ┌┐
9 Nguyễn Ngọc Sang ┌┐ ┌
10 Nguyễn Ngọc Sơn ┌┐ ┌┐
b/ Cách thực hiện:
-Giáo viên bộ môn mang sổ theo trong các tiết dạy.
-Đầu tiết dạy giao cho lớp phó học tập giữ và đánh dấu số lần phát biểu và số lần
không làm bài ,không thuộc bài của HS vào sổ
- sau mỗi đợt thi đua Giáo viên sơ kết
-cộng 1điểm cho những HS phát biểu từ 15 lần đến 19lần
-cộng 2điểm cho những HS phát biểu từ 20 lần trở lên vào điểm kiểm tra miệng hoặc

kiểm tra 15’
- Học sinh không thuộc bài và làm bài ở nhà 3lần trừ 1 điểm
* Học sinh không thuộc bài lần 1 Giáo viên dặn tiết kế tiếp sẽ kiểm tra bài cũ lại, nếu
lần 2 tiếp tục không thuộc ,giáo viên buộc học sinh viết bản kiểm điểm và tiếp tục dặn
Người viết : Đinh Văn Hải
2
1
Tên đề tài: PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
TRONG TIẾT HỌC
kiểm tra lần 3 ,nếu lần 3 không thuộc Giáo viên phối hợp GVCN và PHHS để đề ra
biện pháp làm sao cho học sinh có thói quen học bài cũ mới thôi.( Nếu đối tượng HS
quá yếu kém ,chay lười. Giáo viên có thể cho học thuộc phần trọng tâm nhất của bài
( nhằm giúp các em có thói quen học bài cũ,sau khi các học sinh chay lười này đã có
tiến bộ thì giáo viên lại kiểm tra bài cũ như những học sinh khác).
- Về vấn đề làm bài tập ở nhà thì đầu tiết học lớp trưởng có nhiệm vụ báo cáo cho
GVBM về tình hình làm bài tập ở nhà của các HS trong lớp ( Vì 15’ đầu giờ các buổi
học các lớp đã tổ chức truy bài và các tổ trưởng đã kiểm tra sự làm bài của các học
sinh trong tổ và đã báo cáo lại với lớp trưởng rồi ) .Khi lớp trưởng báo cáo cho GVBM
những học sinh làm bài không đầy đủ hoặc không làm bài ,thì lớp phó học tập đánh
dấu vào sổ theo dỏi cho GVBM ,để cuối đợt thi đua GVBM trừ điểm theo qui định.

*Thực trạng của vấn đề :
Những thuận lợi khi lập sổ theo dỏi số lần phát biểu xây dựng bài ,số lần không thuộc
bài và không làm bài ở nhà của học sinh :
-Những HS giỏi, khá ,trung bình khá, thi đua phát biểu hăng say trong tiết học và
luôn theo dỏi và hỏi lớp phó học tập số lần phát biểu của mình. Thậm chí có em còn tự
ghi số lần phát biểu của mình để đối chiếu với sự theo dỏi của lớp phó …tiết học sôi
nổi hẳn lên ,kéo theo các em học trung bình và yếu kém cũng không còn nói chuyện
mà tập trung nghe giảng bài ,nghe câu hỏi của Thầy để phát biểu. nhiều em không
những nắm được bài mà còn thuộc bài ngay tại lớp.

-GVCN ở các lớp cũng rất đồng tình ủng hộ vì lớp phát biểu sôi nổi,học sinh
chăm chú nghe giảng bài, giờ học được các GVBM đánh giá cho điểm tiết học tốt
nhiều hơn ,phong trào thi đua các lớp có khả quan hơn trước nhiều.
-Cán bộ lớp ở các lớp cũng đã tổ chức truy bài đầu giờ, nhất là đối với học sinh
yếu ,kém. Và với phương pháp khảo bài liên tục nhiều lầ đối với học sinh yếu kém
giúp các em đã bước đầu có thói quen học bài trước khi đến lớp,và tự tin hơn vì thấy
mình đã học thuộc được bài ,hiểu được kiến thức, và được giáo viên chủ nhiệm xác
nhận đạo đức thi đua đợt I đã tiến bộ hơn nhiều.
-Cụ thể :
-Phần lớn số tiết dạy của tôi là môn địa lí khối lớp 9. Khối lớp 9 tuổi các em là 14-
15 tâm sinh lí chuyển giao rất lớn giữa trẻ em và người lớn ,hay tự ái ,mắc cỡ, ít phát
biểu hơn các khối 6,7,8 rát nhiều.
-Vì thế Tôi đã đem áp dụng đầu tiên cho môn địa khối lớp 9
-Sơ kết thi đua HKI Năm học :2009-2010 Có diễn biến kết quả như sau :
Người viết : Đinh Văn Hải
3
1
Tên đề tài: PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
TRONG TIẾT HỌC
* Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm :
Lớp
dạy
Sĩ
số
Đợt thi đua I
từ 24/8-20/11
Đợt thi đua II
20/11-hétHKI
Tỉ lệ %
trên trung

bình bài
15’ lần 1
Tỉ lệ %
trên trung
bình cuối
HKI
Số
HS
phát
biểu
Số
HS
phát
biểu
được
cộng
điểm
Số
HS
Vi
phạm
Số HS
Vi
phạm
bị trừ
điểm
Số
HS
phát
biểu

Số HS
phát
biểu
được
cộng
điểm
Số
HS
Vi
phạm
Số
HS
Vi
phạm
bị trừ
điểm
9c 34 8 2 23 10 29 9 5 2 21hs-62% 26hs-78%
9d 36 11 4 19 9 34 12 6 2 23hs-64% 34hs-94%
9e 35 10 3 21 9 29 9 7 2 25hs-71% 32hs-91%
9g 37 15 4 20 7 30 12 7 3 25hs-68% 29hs-78%
9h 35 11 3 21 13 31 14 8 5 21hs-60% 30hs-86%
TC 177 47 16 104 48 153 56 29 14 115-65% 151- 85%
Qua bảng thống kê trên phân tích cho ta thấy được những kết quả như sau :
+ Số lượng học sinh tham gia phát biểu xây dựng bài giảng giữa đợt thi đua thứ nhất
và đợt thi đua thứ hai gấp hơn : 153: 47 = 3,3lần
+ Số học sinh phát biểu được cộng điểm cũng tăng lên một tỉ lệ hết sức khả quan
56 : 16 =3,5 lần
+ Số học sinh vi phạm (không thuộc bài và không làm bài tập ở nhà giảm đi đáng kể :
104: 29 = 3,6 lần
+Số học sinh vi phạm bị trừ điểm giảm : 48:14 = 3,4 lần

+ Chất lượng học tập bộ môn địa lí của học sinh khối lớp 9 thực tế đã tăng lên
20%.
-Như vậy còn một học kì II nữa thì Tôi tin chắc chất lượng bộ môn địa lí sẽ đạt trên
90% đạt chỉ tiêu chất lượng của trường đề ra
* Tuy nhiên với những thuận lợi trên cũng còn vướng một số khó khăn là:
- Sau học kì I mỗi lớp còn khoãng 3 đến 4 học sinh trong tiết học vẫn không tập trung
nghe giảng ,phát biểu xây dựng bài và không thuộc bài ,không làm bài tập ,một đến
hai em không có sách vở ,hay nói chuyện ,phá phách bạn bè bên cạnh hoặc nằm dài ra
bàn mặc dù nhắc nhở nhiều lần.
- Bản thân Tôi có tiếp cận với giáo viên chủ nhiệm lớp , gia đình, hoặc bản thân các
em thì được biết phần lớn các em là gia đình nghèo . Cha đi đánh cá thuê cho chủ
thuyền khác dài ngày mới vào ,Mẹ đi xẻ mực cá thê không ai quan tâm thả lỏng các
em tự lo lấy ,muốn học thì học ,không học thì thôi…, một số em có mẹ không có
Người viết : Đinh Văn Hải
4
1
Tên đề tài: PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
TRONG TIẾT HỌC
cha hoặc mồ côi cả cha lẫn mẹ …, Nhìn chung các em thuộc đối tượng này gia
đình không quan tâm đến việc học của con em, khi tiếp xúc Cha ,Mẹ các em để
trao đổi về việc học tập sa sút ,cần phải có biện pháp… nhiều gia đình còn hỏi
Thầy ,Cô là học để làm gì ? “ Nó ưng thì nó học còn không về đi biển ,xẻ cá, mực
còn có tiền hơn” …Phần lớn các gia đình ngư dân thường có ý nghĩ giao hẳn con
em mình cho Thầy, Cô .Chính vì vậy nên rất khó khăn trong việc tập luyện cho các
em có thói quen học và làm bài ở nhà . Nên bản thân Tôi chỉ còn nghĩ ra phương
pháp là : “ PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
TRONG TIẾT HỌC ” bằng cách khuyến khích các em phát biểu xây dựng bài ,để
thuộc bài ,nắm được kiến thức ở lớp và nhờ bạn bè kèm cặp giúp đỡ làm các bài
tập ngay tại lớp sau cuối buổi học hoặc 15’ đầu buổi học …
• Tính nhân rộng và phổ biến :

- Với ý nghĩ này đã xuất hiện trong tâm tư của Tôi từ ở trường THCS Tân An .Tôi
cũng đã áp dụng ở một số lớp nhưng mang tính bộc phát như : Cho và cộng thêm
điểm ở một vài trường hợp học sinh có câu trả lời hay, giải bài tập địa lí có phương
pháp tối ưu…
- Nhưng khi chuyển về trường THCS Phước Hội 2 .Tôi thấy tình trạng học sinh
quá thụ động trong tiết học ,không thuộc bài quá nhiều ,có lúc một lớp gọi kiểm tra
bài cũ hơn nửa lớp không thuộc bài …
- Chính từ đó nhiều đêm tôi đã trăn trở và có ý kiến đề xuất trong cuộc họp cuối
năm học 2008-2009 cũng như đầu năm học 2009-2010 là làm sao tìm ra biện pháp
giảm vấn đề không học bài, làm bài, trong tiết học thụ động , cũng như làm sao
tăng tính thân thiện gần gũi ,vui vẻ giúp học sinh hứng thú trong tiết học ,thích đi
học “ Mỗi ngày đến trường là một niềm vui ” có thế mới giảm được việc bỏ học
của học sinh bảo đảm duy trì được sĩ số…Tôi đã mạnh dạn áp dụng phương pháp
trên cho các khối lớp mình dạy và nhất là khối lớp 9 .
- Tôi đã tiến hành thực nghiệm một cách có qui cũ, khoa học là có sổ theo dõi như
mẫu trình bày ở trên và thực nghiệm ở các khối lớp dạy một cách đều đặn có hệ
thống ghi chép lại kết quả cụ thể từ đầu năm học…Sau đó tôi cũng đã nhiều lần
phổ biến với các giáo viên trong tổ ,cũng như giáo viên chủ nhiệm ,giáo viên bộ
môn ở các tổ khác…
+ Sáng kiến không những sử dụng trong những bộ môn của tổ mà còn phổ biến rộng
ra ở các bộ môn khác
+ Sáng kiến được áp dụng liên tục trong tất cả các tiết dạy, trước tiên ở khối lớp 9 và
đang tiến hành thực nghiệm ở khối lớp 7 .Và có thống kê cụ thể kết quả sau mỗi đợt
thi đua như đã trình bày ở trên .
+ Giáo viên bộ môn tăng cường kiểm tra bài cũ thường xuyên trong các tiết học và
phối hợp với giáo viên chủ nhiệm và cán bộ lớp có biện pháp kiểm tra bài soạn ở nhà
của học sinh một cách thường xuyên, tránh không để cho các em chép bài của nhau
mà phải bàn bạc thảo luận và thống nhất với nhau để hiểu nội dung của bài.
Người viết : Đinh Văn Hải
5

1