Lưu Nam Hải

60

Tập san THÔNG TIN
Số 1 năm 2013
PHÁP QUY HẠT NHÂN

(2) Cấp phép cho các cơ sở
hạt nhân và cơ sở sử dụng vật
liệu hạt nhân,

(1) Xây dựng các quy định
pháp quy và tiêu chuẩn,

quản lý chính:

US.NRC có 3 chức năng

1. Chức năng và nhiệm vụ của
US.NRC

ỷ ban Quản lý hạt
nhân Hoa Kỳ (US.
NRC) được thành lập năm
1974, thực hiện chức năng
quản lý việc sử dụng năng
lượng hạt nhân trong các hoạt
động dân sự, bao gồm cả nhà
máy điện hạt nhân tại Hoa
Kỳ. Tiền thân của US.NRC là

Uỷ ban Năng lượng ngun tử
(chịu trách nhiệm cả về phát
triển và quản lý pháp quy các
hoạt động hạt nhân).

U

US.NRC còn có vai trò
trong việc giám sát việc sử
dụng nhiên liệu hạt nhân trên
phạm vi thế giới. Chẳng hạn,
US.NRC ban hành và xem xét

Hiện nay, các hoạt động
nghiên cứu và phát triển đối với
tất cả các nguồn năng lượng,
bao gồm cả sản xuất vũ khí hạt
nhân là do Bộ Năng lượng Hoa
Kỳ chịu trách nhiệm.

Chức năng quản lý này
áp dụng đối với các nhà máy
điện hạt nhân và các cơ sở sử
dụng vật liệu hạt nhân, chẳng
hạn như y học hạt nhân, các
hoạt động nghiên cứu, giáo
dục, và các ứng dụng trong
cơng nghiệp như máy đo cơng
nghiệp, thiết bị kiểm tra.


(3) Thanh tra các cơ sở hạt
nhân và cơ sở sử dụng vật liệu
hạt nhân.

Lãnh đạo US.NRC gồm
5 ủy viên do Tổng thống chỉ
định và được Quốc hội phê
chuẩn với nhiệm kỳ 5 năm.
Tổng thống sẽ chỉ định 1
trong số 5 ủy viên này là chủ
tịch (Chairman) đồng thời là
người phát ngơn của Ủy ban.
Uỷ ban có trách nhiệm xây
dựng chính sách và quy định
để đảm bảo an tồn lò phản
ứng hạt nhân và vật liệu hạt
nhân, ban hành các u cầu
cho các cơ sở đã được cấp
phép và phân xử các vấn đề
pháp luật.

2. Cơ cấu tổ chức của US.NRC

việc cấp phép cho q trình
nhập khẩu và xuất khẩu vật
liệu hạt nhân, và tham gia vào
hoạt động giám sát an ninh và
thanh sát đa phương.

Bài báo sẽ giới thiệu về Ủy ban pháp quy hạt nhân Hoa Kỳ (US.NRC), là cơ quan pháp quy của

một quốc gia có nền cơng nghiệp điện hạt nhân phát triển và được nhiều quốc gia trên thế giới
nghiên cứu và học tập trong q trình xây dựng cơ chế và mơ hình tổ chức quản lý nhà nước trong
lĩnh vực này.

ơ quan Năng lượng ngun tử quốc tế IAEA đã ban hành các u cầu và hướng dẫn về
việc xây dựng hệ thống tổ chức quản lý nhà nước về an tồn bức xạ, an tồn hạt nhân
của các quốc gia phù hợp với thơng lệ quốc tế. Trên thế giới các quốc gia có nền cơng
nghiệp điện hạt nhân phát triển cũng đã dần hồn thiện một cơ quan pháp quy có đủ năng lực và
độc lập hiệu quả trong quản lý ngành cơng nghiệp đặc thù này. Tham khảo mơ hình hệ thống được
hướng dẫn cũng như các thực tế chuẩn mực của các nước trên thế giới có ý nghĩa nhằm học hỏi và
rút ra những bài học kinh nghiệm vận dụng vào việc xây dựng hệ thống quản lý an tồn bức xạ và
an tồn hạt nhân phù hợp với thực tiễn của Việt Nam.

C

PHÁP QUY HẠT NHÂN HOA KỲ

ỦY BAN

KINH NGHIỆM QUỐC TẾ


các

- Văn phòng về
Chương trình quốc tế;

phòng

Kế


tốn

- Phòng các chương trình

Các phòng của EDO:

- Văn phòng của EDO;

- Văn
trưởng;

- Phòng Thư ký;

- Văn phòng các vấn đề
cơng chúng;

vấn

phòng

Tư

- Văn
chung;

- Văn phòng về các vấn đề
Quốc hội;

- Văn phòng phân xử các

vấn đề pháp luật;

Văn phòng tham mưu của
US.NRC:

- Hội đồng cấp phép và an
tồn ngun tử.

- Hội đồng tư vấn về sử
dụng đồng vị phóng xạ trong
y tế;

- Hội đồng tư vấn về thanh
sát lò phản ứng;

Có 3 Hội đồng tư vấn cho
các uỷ viên của US.NRC.
Đó là:

Giám đốc điều hành hoạt
động (EDO) chịu trách nhiệm
thực hiện các chính sách và
quyết định của Uỷ ban và chỉ
đạo các hoạt động của các văn
phòng chương trình. Các Văn
phòng có trách nhiệm báo cáo
với EDO. Trong số các Văn
phòng này, có 4 Văn phòng
Khu vực chịu trách nhiệm thực
hiện các hoạt động thanh tra,

thực thi cưỡng chế và ứng phó
sự cố trong khu vực quản lý.

- Văn phòng Khu vực IV
tại Arlington, Texas: thực hiện
các hoạt động quản lý pháp
quy khu vực tây và tây nam
Hoa Kỳ.

- Phòng an tồn và thanh
sát vật liệu hạt nhân;

- Phòng nghiên cứu về
pháp quy hạt nhân;

Tập san THÔNG TIN
61
PHÁP QUY HẠT NHÂN

(1) xây dựng các quy định
pháp quy và hướng dẫn cho
các cơ sở xin cấp phép và các
cơ sở đã được cấp phép;

Hình 1 chỉ ra các lĩnh
vực hoạt động pháp quy của
US.NRC, gồm 5 lĩnh vực
chính:

5. Hoạt động quản lý của

US.NRC

Hiện tại, NRC có khoảng
4000 nhân viên.

4. Nhân lực

- Các văn phòng thanh tra
thường trú tại địa điểm nhà
máy điện hạt nhân.

- Trung tâm đào tạo
kỹ thuật tại Chattanooga,
Tennessee, cung cấp đào tạo
cho nhân viên của US.NRC
về các lĩnh vực kỹ thuật khác
nhau liên quan đến quản lý
pháp quy các cơ sở và vật liệu
hạt nhân.

Số 1 năm 2013

- Văn phòng Khu vực II tại
Atlanta, Georgia: thực hiện các

- Văn phòng khu vực I tại
King of Prussia, Pennsylvania:
thực hiện các hoạt động quản
lý pháp quy khu vực đơng bắc
Hoa Kỳ.


- Trụ sở chính tại Rockville,
Maryland, Washington DC.

3. Các cơ sở của US.NRC

- Văn phòng Chánh Thanh
tra.

Chánh thanh tra

- Phòng Kinh doanh nhỏ
và Quyền dân sự.

- Phòng Tổ chức Nguồn
nhân lực;

- Phòng Hành chính;

- Phòng an ninh máy tính;

- Phòng Phục vụ thơng
tin;

- Văn phòng Khu vực IV;

- Văn phòng Khu vực III;

- Văn phòng Khu vực II;


- Văn phòng Khu vực I;

- Phòng An ninh hạt nhân
và Ứng phó sự cố;

- Phòng Điều tra;

- Phòng thực thi cưỡng
chế;

- Văn phòng đại diện tại
chỗ về Quản lý chất thải có độ
phóng xạ cao, tại Las Vegas,
Nevada, lưu trữ thơng tin liên
quan đến kho chứa thải có
hoạt độ cao.

- Văn phòng Khu vực III tại
Lisle, Illinois: thực hiện các
hoạt động quản lý pháp quy
khu vực tây bắc Hoa Kỳ.

- Phòng Lò phản ứng mới;

- Phòng quản lý lò phản
ứng hạt nhân;

hoạt động quản lý pháp quy
khu vực đơng nam Hoa Kỳ.


Quản lý mơi trường và vật liệu
Liên bang và Tiểu bang;

KINH NGHIỆM QUỐC TẾ


62

Tập san THÔNG TIN
Số 1 năm 2013
PHÁP QUY HẠT NHÂN

Hàng năm US.NRC gửi u
cầu về ngân sách tới Tổng
thống để Tổng thống nộp cho

6. Ngân sách của US.NRC

(5) tiến hành nghiên cứu,
tổ chức các buổi nghe ý kiến
của các bên liên quan, và thu
thập các ý kiến từ các nguồn
khác nhau giúp cho q trình
đưa ra quyết định về pháp quy
của US.NRC.

(4) đánh giá hoạt động tại
các cơ sở được cấp phép hoặc
các hoạt động được cấp phép;


(3) giám sát hoạt động của
các cơ sở được cấp giấy phép
để đảm bảo là các cơ sở tn
thủ các u cầu về an tồn;

(2) cấp giấy phép, chứng
chỉ sử dụng vật liệu hạt nhân
hay vận hành cơ sở hạt nhân,
tháo dỡ cơ sở hạt nhân;

KINH NGHIỆM QUỐC TẾ

Quốc hội thơng qua. Hiện tại,
ngân sách hàng năm của NRC
là vào khoảng 1 tỷ đơ la. Phần
lớn ngân sách được thơng qua
của US.NRC được lấy từ việc
thu phí cấp phép theo u cầu
của pháp luật.

Ngân sách dự tính cho các
hoạt động của US.NRC năm
2014 là 1,055 tỷ đơ la, cao
hơn năm 2012 là 16,9 triệu
đơ la, với số nhân viên dự tính
là 3919 người.

Hình 1. Hoạt động quản lý của US.NRC