TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN

Số 21 (46) - Tháng 10/2016

To foster personal competences of learners in the learning activity of
comprehensive reading

Nguyen Thi Thu Hien, M.A.
Nguyen Huu Tho High School, HCMC

Tóm tắt
oạt độ
ợp k ả
lực cá
c ặt Bà
lực cá

dạ
c đ c ể vă bả c ỉ đạt đ ợc ệ q ả k
c b ết
độ một các tổ
ă t ếp ậ vă bả (VB) bằ t ực ác ý t ức tâm lý…
một các tổ q át là ă
â của
c a
at độ DẠY và Ọ l ơ tồ tạ so so
có mố t ơ tác b
v ết à đ cập đế oạt độ của GV ớ dẫ
đ c ể VB ằm p át
tố đa ă
â của

t eo 4 đ ểm sa đâ :

1 Đ c vă bả - lắ
2 Đ c bằ

ă

l ợ

3 Đ c vớ tất cả sự ứ

ec í

mì ;

dồ dào bằ

t d

sá

tạo;

t ú;

4 Đ c là è t í ão
đọc hiểu văn bản, năng lực cá nhân, hoạt động dạy học.
Abstract
Comprehensive reading as a learning activity is effectively conducted only when the learners can
integrate their perceptual abilities through intuition, consciousness, and emotion, which are generally

called personal competences of the learners. Teaching and learning actitivities always co-exist and
closely interact with each other. This article describes how teachers can instruct learners to improve
their comprehensive reading by integrating their personal competences following four below points:
1. Reading the text - listening to oneself;
2. Reading with enthusiasm and creative mind;
3. Reading with inspiration;
4. Reading as brain training.
Keywords: comprehensive reading, personal competences, teaching and learning activities.

116


t ế đã p ủ ậ sự p át t ể v
ậ
t ức bê t o của cá â
ột k
tí
dâ c ủ t o
c b v p ạm
êm t
t ì dò
c ả cảm xúc ý
t ức sá tạo các
ì ê b ệt của mỗ
t o v ệc t ếp ậ VB k ó mà đ ợc
p át
đế tậ độ Đ c ể VB
ất là
VB vă
c ma một ê cầ k ác b ệt so

vớ tất cả các loạ ì
c k ác GV
cầ p ả am ể v tí đa dạ của â
các
ực c ất đ số t
t ầ của cá
â à k ô
ố đ số t
t ầ
của cá â k ác Vì t ế áo v ê dù bắt
b ộc p ả có
à độ đ
c ỉ
oạt độ đ c
cầ p ả tô t
t ếp ậ ma tí cá â của c
s
ộc đố t oạ
a vă bả và
đ c p ả t ực ệ t ê t
t ầ dâ c ủ
đíc t ực t eo các
ể của
Bak t
p ả đ ợc tự do t o q a sát độc lập
to
oạt độ
có lập t
bả lĩ
của cá â GV k

ớ dẫ
đ c
cũ cầ p ả ể VB đ c l ô mớ d ớ
cá
ì k ác a Ở
t
đ ểm k ác a t o một bố cả k ác
a vớ
đ c và các t ếp cậ
k ác a các á t và ý
ĩa của vă
bả có vẻ ổ đ
cố t ủ v
c ắc t o
tâm lý t ếp ậ
t ế ệ ất có t ể t ở
ê cũ kĩ t ậm c í có
cơ đổ vỡ
eo
t
t ầ à
đ c k ô c ỉ l ê tục
đ ợc è l ệ t í ă mà cò cả cảm
xúc V ệc đ c ể k ô t ể t ực ệ
một các cứ
ắc má móc; k ô t ể
có một k ể đ c các đ c k ô mẫ c o
tất cả m
Đ c là một oạt độ t ếp
ậ

đ c k ô c ỉ p ả t ầ t ục
các kỹ ă
đ c mà p ả v ơ tớ có
p o các đ c vă óa đ c
Bà v ết à đ cập đế oạt độ của
GV ớ dẫ
đ c ể VB ằm p át
tố đa năng lực cá nhân của

1. Mở đầu
ớc ê cầ p át t ể ă lực ao
t ếp c o c s
( ) một các toà d ệ
áo v ê (GV) k ô
t ể cứ t ếp tục
bà
ả đ c ể t ụ độ
t ớc đâ mà p ả t ực ệ
dạ bằ
v ệc tổ c ức các oạt độ ( Đ) t ô
q a các Đ của t ầ và t ò GV đó va
t ò là
tổ c ức c o
oạt độ
GV
ớ dẫ đ c ể vă bả (VB) c ỉ đạt
đ ợc ệ q ả k
b ết
độ một
các tổ

ợp k ả ă t ếp ậ vă bả
bằ t ực ác ý t ức tâm lý…
một
các tổ q át là ă lực t ếp ậ
à
vă
ê
c t o một lầ t ao đổ v
p ơ p áp dạ và c vă tạ
Đạ
c K oa c Xã ộ và
â vă Đạ
c Q ốc a à p ố ồ í
có nói: c vă
ố
ct
ằm mở các l â xa ( ệt) úp
c b ết t ở t ức tác p ẩm vă c ơ
ể
vậ
Đ của
t ầ to
dạ đ c ể vă bả c í là k ơ
dậ
độ
ă lực cá â của
c t o v ệc t ếp ậ vă bả V p ía
c Đ đ c p ả là sự ứ đáp tíc
cực của
đ c đố vớ vă bả tác

p ẩm
o v ệc t ếp ậ vă bả mỗ
đ c có cá tí
đặc đ ểm số p ậ và
các
ì c ộc số k ác a ; vớ
k oá lạc và k ổ đa ất k ác a
o
t ực tế v ệc dạ và
c vă
to
àt
p ổt ô
ệ a đô
k ơ vào tì t ạ cứ
ắc áo đ
dạ t
dựa vào
tê
c ẩ q tắc
ê lý c
có sẵ để
b ộc
p ả p ục tù
t â t ủ ột số
GV t ậm c í sa đà vào p ơ p áp áp đặt
kết q ả đ c ể ma tí tập t ể Kết q ả
là cá ê
cá độc đáo của cá â
đ c b t ê d ệt

ồ
ă
l ợ
t
t ầ b cạ k ệt Vô ì c
Đ
117


c ủt ể
đ c
vậ mục t ê
ệ
d ệ t o sự cảm ậ của
đ c VB
đ c cà t
tế sắc bé t ì cà
ậ d ệ t ô t sự k ệ t ực (đ ợc mã
óa bở một mạ l ớ từ
ký ệ
b ể t ợ …) một các
a
c ó
c â lý t o m ô vật t ì k ô
từ t ợ
â lý đ ợc ô
óa
một bức mà c e m
ể b ết và
ứ đáp

Ở p ơ
d ệ t ếp
ậ vă bả
c cầ ă lực q a sát và ậ
d ệ ồ đ tớ t ẩm t ấ
đ cp ả
lắ
e đ ợc t ế
ó của vă bả cù
â p út lắ
e tế
ó
“t ầm” của c í mì
Đâ là sự tập t
vào bê t o một các sâ sắc ự ê
lặ để lắ
e c í mì cũ có tác
dụ để è l ệ c o
đ c sự ạ
cảm và t
tế Vớ v ệc đ c vă bả các
ác q a k ô t ể b đó kí Rac ael
Kessle t o
c ố “Linh hồn của giáo
dục: giúp học sinh tìm kiếm sự kết nối,
lòng trắc ẩn và nghị lực trong nhà
trường”1 đã c o ằ : “
k oả
ắ
ẫm

ĩto t
lặ c o p ép
c ú ta sà l c và sắp xếp cảm xúc s
ĩ và cảm ác của mì
K c ứ kế
t ạ t á cảm xúc của mì
ta có t ể tìm
đ ợc sự câ bằ vố là một đ k ệ tiên
q ết c o các ă lực xúc cảm và xã ộ
cầ t ết t o v ệc c ỏ ”.
2.2. Đọc bằng năng lượng dồi dào,
bằng tư duy sáng tạo
ta xâ dự
mô ì đ c
lý t ở
ê v ệc t
ạp và ả
p ó
ă l ợ đ c
t ế ào t ì c a
ai n ắc đế Đ c cũ là q á t ì sả x ất
và tíc tụ t í t ệ ác ý ệm đ ợc ì
t à
t
l ệ cả a bì d ệ ý t ức và
vô t ức
đ c t ừa kế ý t ở của VB
và tìm các să đ ổ v ợt t oát tìm k ếm ý

.

u
2.1. Đọc văn bản - lắng ng e c ín mìn
ú ta đã q e vớ q a
ệm: đ c
để b ết và ể v đố t ợ
đ c
eo
các
ể à đ c là để lĩ
ộ k ế t ức
k
ệm từ VB
bỏ q a c ủ t ể
đ cđa tập t
ớ tớ
đố t ợ đ c Đó là sự tíc lũ c ứ c a
c ể t à
ể b ết
m ệt
mà cặm cụ k ếm và
c ất đầ k o
đế lúc c ết vẫ k ô ý t ức đ ợc
dù số và đó để làm ì ế
cất
và b ết các dù số và đó để đ ơ
đầ vớ
tở
ạ t ác t ức của
c ộc số
mở a một t ế ớ mớ t à

đầ sức số mạ mẽ t ì
đó đã
c í là co
t í t ệ G á t cao ất
của VB là k
ó ệ
một bó
đ ốc ực sá của Đa ko t o m t mù
bó tố dẫ dắt co
đ tớ c â t
t ơ sá của sự t ật và c â lý
ầ lớ
đ c đã oa p í t
a sức lực
ă l ợ t o v ệc ậ b ết và t ẩm
t ấ các sự k ệ t ô t k ác q a của
ệ t ực đ ợc p ả á t o VB - tác
p ẩm mà ít l ê ệ vớ bả t â ít có ý
t ức v c í mì
ạ sao VB lạ có t ể
tác b ệt vớ đ số của
đ c ó?
Đ c VB - tác p ẩm là một c ộc t ả
ệm của “cá tô ” VB - tác p ẩm k ô
p ả là tâm đ ểm mà “cá tô ” đa q a
sát mớ là tâm đ ểm Vậ đ c ể VB là
p ả s xét xem có
t a đổ cơ bả
ào đa d
a t o cá bả c ất “tô

đa là” à t ì đ c ể c o
đ c ớ tớ ý
ệ “tô m ố t ở ê
là…” o so vớ
ý t ở mớ
l ê tục p ó
ệ là t á độ số l ê tục
c ể d c VB là p ơ t ệ c ứ k ô
là mục t ê
ục t ê là
tác độ
của p ơ t ệ làm t a đổ t ế ớ ộ
cảm và b ế t à
à v
â các của
118


t ở mớ xa ơ Đ c t o sự mệt mỏ
khiê c ỡ
ă l ợ sẽ b mất mát b
t ê ủ Đ c t o sự sợ ã lo lắ
bất
a và l ô tìm các đố p ó… t ì làm sao
có ệ q ả tíc cực? Đ c t o tâm t ế
t ụ độ
p ục tù
oặc đố k á
ă
l ợ sẽ b t ê ta Đ c vớ k át v

ể
b ết và k ám p á đ c t o sa mê ứ
t ú là đ
k ệ sả s
ă l ợ dồ
dào à đ sâ ơ vào VB
ồ ă
l ợ t o là
sá s ốt cà
ẩ ở
mạ mẽ ừ đâ
đ c có đ ợc ạ
p úc k t ếp ậ VB ạ p úc k v ợt
lê t ê sự bám ví v ớ bậ của ô từ
để òa ập vào t ế ớ t
t ầ tì
cảm; t ẩm t ấ t ô đ ệp ý
ĩa của
c ộc số
đ ợc ử ắm t o
VB-tác
p ẩm Đ c vớ t d sá tạo
ĩa là
xa sự ập k ô bắt c ớc của “cá đã có”
đế ầ cá mớ “cá c a có” ìm đế
á t
ê
k
ệm ê là
ệ q ả cao ất của c ộc tìm k ếm bả

t â sự “d c c ể ” k ế t ức sác vở
t à sự ể b ết của c í bả t â
đ c
ý t ở tự do
sá k ế
mớ mẻ l ô có
ĩa ả t oát
đ c
a k ỏ
t t ức k
ệm đã
đ ợc t ừa ậ
d t ếp cậ VB k ô
cò ma tí cục bộ
đ c tự do
t oát k ỏ
t t ở
ý ệm sẵ có
để c ếm lĩ t t ở mớ ý ệm mớ đạt
tớ t ạ t á sá tạo một các sâ sắc và
toà vẹ
ă l ợ cảm xúc là
ồ
ă
l ợ
t ầ k ết
ất t
l ệ
ất đ ợc sả s
k

đ c đạt đ ợc
đỉ đ ểm của t
ác á tạo cũ
cảm xúc k ô t ể do tập l ệ c ỉ dẫ
mà có ó là “c ộc ả t ì k ô có ả
đồ” là ả p áp mà mỗ
có đ ợc là
tí tự
ê k ô p ả cố ắ mà có
đặc b ệt là ó k a mở t ê bì d ệ ý t ức
của cá “tô ” K oa c áo dục ệ đạ

c út
đế v ệc k ơ dậ t m ă sáng
tạo của cá â p át t ể tự do t ể ệ cá
tí ; q a tâm đế ứ t ú của
c
là vì vậ .
VB - tác p ẩm sẽ là đó
ế
c ỉ
t â t ủ một các cứ
ắc t ì tự k a
t ác mà GV đã sắp t eo kế oạc Và q
t ì của
đ c ể t eo 5 b ớc sẽ là
một cô t ức sáo mò làm vô ệ óa
k ả ă
sá
tạo đ ợc k ơ

ồ từ
d
b ế tự
ê t ậm c í từ s
ĩ tù ứ
từ
am mê của c ộc
vậ độ t
t ầ k ô
ớ ạ k ô
ào cả … Đ c ể cũ có t ể đ ợc b ế
t à một t ò c ơ c
ĩa t ú v d ớ sự
t ết kế và đ
k ể của
GV ạ
bé ă độ
2.3. Đọc với tất cả sự ứng t ú
Dạ
c Vă
ệ
a
ầ
bỏ
q ê một â tố ết sức q a t
có t ể
làm tă tốc sự c ể độ của co tà
đa
ặ
tê đ

a đó là sự v
vẻ ứ t ú của
đ c ự tác độ
của oạ cả
của t á độ à v t ơ
tác t o lớp c đ ma lạ ả
ở
sâ sắc đố vớ tâm t í
c
cảm ác tíc cực sẽ k ô
ừ đ ợc
kíc oạt sả s
x
độ tíc
cực k ế t í ão
c đ ợc k ở
độ
vậ à
G
c
vậ mớ lấp
lá á sá t í t ệ
c sẽ t íc
t ú ơ
a k cảm ậ và ì t ấ bả
t â mì t o đó
o m kế oạc
c ế l ợc GV là “q â s t ô t á ”
k oa t a từ b ớc đ để ồ tạo ê bất
là một t o

t ao tác kỹ t ật
làm tă tí
ấp dẫ của
c oạt
độ dẫ dắt của GV là oạt độ đ
k ể cỗ xe t o c ộc à t ì t ế tớ
t t ức mớ
oạt độ
à ma
á t kích thích
k ả ă t ếp ậ VB- tác p ẩm một các
119


ứ t ú của
c
đ c vă
bả
ế
cs
k ô có ứ t ú t ì
m k c bả của áo v ê t o
dạ
đ c ể vă bả có t ể b vô ệ óa
oà v ệc kết ợp đa dạ các p ơ
p áp dạ
c đ c ể GV p ả tổ c ức
đ ợc các oạt độ sao c o p ù ợp vớ
từ đố t ợ
đ

k ệ cơ sở vật
c ất v v… o tổ c ức at độ c o
đ c ể vă bả GV cầ c ú ý q a
sát p á đoá v t á độ tì cảm và độ
ể của
c đ c ể để l ô có sự
đ
c ỉ p ù ợp GV p ả t
cảm
ứ đ c ể c o
đồ t
k íc lệ
à độ mớ à độ tíc cực Kíc
t íc sự t ô
ể bằ
các k ơ ợ
t am a
ở ứ
của
t ô
q a
ì t ức p ơ p áp ả dạ
đạt đế t ì độ
ệ t ật Ví dụ: sử dụ
các p ơ t ệ
e ì các ì ả
m
a độc đáo (q a t a ả
p m
v deo các t a t í t o lớp c v v…)

Đố vớ GV t o
đ c ể m
oạt
độ p ả
ớ tớ mục đíc ì t à
q á t ì t ếp xúc vă bả một các
ệ
q ả ất Bí q ết của v ệc è t í
ĩ là
v ệc c ú tâm và ứ t ú V ệc đ c ể
vă bả cũ t ơ tự
đ c p ả
t ực ệ v ệc đ c t o tự do và ứ
k ở Đ c t o cảm ứ c í là độ
lực t úc đẩ út ắ
a đoạ từ đ c đế
ể
ự t íc t ú là b ớc că bả làm ê
t a đổ t d
à độ tíc cực
của c s
Đ c ể to
ứ t ú là
đ
k ệ đ c đá t ức m t m ă cá
t ể tức “t l ợ t
t ầ ” của từ cá
â Vậ cảm ứ
ể vă bả là cảm
ứ tự ể là sự p ả tỉ

a ó các
k ác
đ c đ ợc t ở v c í mì
ể t êm
ể õ đầ đủ v bả t â
mì t ô q a d k ệ và sự tác độ của
vă bả

óm lạ v ệc đ c ể vă bả k ô
oà toà là sự t ơ ứ vớ cá
là
“mục t ê cầ đạt” ma
tí
c ất độc
đoá áp đặt của bà
c Đ đ c cảm
ứ d
a t o một q á t ì tự do ắ
vớ
cầ tâm t ế đ c k
ệm đ c
t ực ác t ở t ợ
tả
ệm xúc
cảm… Đ c cầ đ ợc xem là một sự ỗ lực
tả
ệm VB l ô m
đ c
t ụ ở
á t bồ đắp t t ức

ă lực sự ể b ết
â các …
VB đ có ý
ĩa dẫ dắt co
t ếp
ậ c ộc số t eo một các t ức ào đó
ế tạo đ ợc ứ t ú t o đ c sẽ t
ậ đ ợc
ý
ĩa và kết q ả k ả
q a ơ
2.4. Đọc là rèn trí não
Đặt mục t ê của đ c ể là úp
k ám p á và lĩ
ộ k o t t ức k ổ lồ
của â loạ mỗ GV đã p ả k ổ cô để
tíc lũ và t
đạt
t t ức
k ô t ể t a t ế t d
các
ĩ tí
t ệ ê lâ a t a vì è t í t ệ t d
c o
c GV lạ dồ ết tâm
ết
vào v ệc c
cấp k ế t ức
ê
to

t ực tế t t ức k ế t ức k ô
ừ
a tă b ế đổ
c p ả có
t í t ệ sắc bé có p ơ p áp để t ếp
ậ xử lý vậ à k ế t ức và à
độ c ứ k ô c ỉ đơ t ầ c ạ t eo
k ế t ức G áo dục
vậ là GD p át
t ể c ắc k ỏe từ ốc
c ứk ô p ả
c ỉ c ăm c út ở cà câ
ỉ có t í t ệ t ì
câ mớ p át t ể k ỏe k oắ s
sức từ
ốc
ẳ
ạ dạ đ c ể mà c ỉ c ú
t
ở ộ d
t t ở
ê cầ
đ c p ả t ếp ậ
lạ xem ẹ các
ĩ t á độ p ả ứ của
t ếp ậ
t ì sẽ ơ vào p ế d ệ bóp
ẹt t d
sá
tạo Đ c VB

đ c p ả có
kỹ ă t d xem xét phân tích,
p ả b ệ (c t cal t k ) để đ đế kết
120


l ậ K lý t í sắc bé đồ
à cù
cảm xúc tự do k ô b
ă c ặ t ì sự
t ật mớ đ ợc k a mở
Đ c đú các
k ô t ể đ c
một cá má
đ c k ô p ả là
má đ c K ô t ể q a
ệm đơ t ầ
đ c ể VB c ỉ ớ tớ mục t ê d
ất là c ếm lĩ đ ợc ộ d
k ế t ức
ồ áp dụ vào t ực t
t ực à bằ
k
ệm đã có mà đ c ể VB p ả là
c ộc vậ à của toà bộ t ế ớ t
t ầ Đ c ể ở đâ k ô c ỉ là một t ế
t ì t t ập bổ s
vào k o t t ức
k ế t ức đã có đó c ỉ mớ là sự t ếp
ậ c ấp ậ c ứ c a p ả là t ấ

ể .
3. Kết luậ
ác độ
a VB đ c l ô là
t ơ tác a c
ố à b ộc
a
VB - tác p ẩm và
đ c là từ sợ dâ
tâm lý và cảm xúc ế VB - tác p ẩm
đ ợc xác ậ đú
á t t ực sự của ó
t ì
đ c đạt đ ợc “đẳ
cấp đ c”
c ẩ mực
đ c l ô ỗ lực ả mã
VB - tác p ẩm t eo mục đíc
cầ của
bả t â
o
à vớ từ
à v đ c
là sự lý ả s xét mở ộ ý
ĩa của
từ
và từ đó xác đ
kết l ậ đ ợc v
một vấ đ ào đó
l ồ c ả ý

ĩa p ả đ v một ớ
co
sô đổ dồ v b ể cả
co
đ
t ê tấm bả đồ đã đ
v đ ểm đế
dù cho trí t ở t ợ có ba bổ đế
đâ t ì ý
ĩa ộ tạ của VB - tác p ẩm
cũ
ma
tí
xác đ
(the constant).
ê bê cạ ý
ĩa bất b ế ấ cò
ất
các ý
ĩa đ ợc sả s
từ sự
t ơ tác
a
đ c cụ t ể và vă
bả -tác p ẩm (inconsta t) Vì t ế Đ dạ
c đ c ể vă bả - tác p ẩm p ả bảo
Ngày nhận bài: 23/9/2016

đảm đáp ứ đ ợc cả a p
ác ộ d

t ì bà
trung làm rõ ă lực cá
c t o v ệc t ếp ậ vă
oạt độ dạ
c đ c ể
đ ợc ệ q ả

ơ dệ
t ê đâ
â của
bả để
vă bả

đó
tập
ớ
đạt

Chú thích
1

ASCD (2000) - The Soul of Education: Helping
Students Find Connection, Compassion, and
Character at School by Rachael Kessler

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

oà


òa Bì

2014)
ầ
L ơ
Vũ
o
ơ
ảo
Đỗ
c ố
ồ Vâ Dạy
học Ngữ Văn ở trường phổ thông xb Đạ
c Q ốc a à ộ à ộ
ạ

(

ủ bê
ú ồ

2. John Dewey (2010), Dân chủ và giáo dục,
ạm A
ấ dc
xb
t ức à ộ
3.

ơ
Đă D

(2004), Tác phẩm văn
học như là quá trình, xb K oa c Xã ộ
à ộ

4.

ồ
c Đạ (2010), Bài học là gì?, Nxb
G áo dục V ệt am à ộ

5.
hiểu văn

a
ù
(2011), Kĩ năng đọc
xb Đạ
c
p ạm à ộ

6.

ạm
ơ (2012) Đọc hiểu và
chiến thuật đọc hiểu văn bản trong nhà trường
phổ thông, xb Đạ c
p ạm à ộ .

7.


a
L ậ (2002), Văn chương - bạn
đọc sáng tạo xb Đạ
c Q ốc a à ộ

8.

Đă
ạ (1984) Con đường đi
vào thế giới nghệ thuật của nhà văn, Nxb
G áo dục à ộ

9. Krishnamurti (2008), Quyển sách của cuộc
đời tá bả lầ t ứ ất Lê
ê dc
xb
ổ
ợp p ồ í
10. Rachael Kessler (2000), The Soul of
Education: Helping Students Find Connection,
Compassion, and Character at School.

Biên tập xong: 15/10/2016
121

Duyệt đă : 20/10/2016