1
1.6. Thị trường ngoại hối
• Khái nim ngoi hi và th trng ngoi hi
• c im th trng ngoi hi
•Chc nng th trng ngoi hi
•
Thành viên tham gia th trng ngoihiThành viên tham gia th trng ngoi hi
• Phân loi th trng ngoi hi
• Các giao dch trên th trng ngoi hi
•Th trng ngoi t liên ngân hàng Vit Nam
•Ch qun lý ngoi hi ca Vit Nam
Ngoại hối
Ngoi hi (the foreign exchange) bao gm các
phng tin thanh toán c s dng trong thanh
toán quc t:
•Ngoi t: tin nc ngoài nh tin mt (tin kim
loi, tin giy), tin tín dng (séc du lch, tin in
t, tin trên tài khon...).
• Các giy t có giá ghi bng ngoi t (ngân phiu,
tín phiu, c phiu, trái phiu,...).
• Các phng tin thanh toán quc t ghi bng
ngoi t (hi phiu, k phiu, séc thng mi,...)
• ng tin quc gia do ngi không c trú nm
gi.
Ngoại hối
• Vàng tiêu chun quc t: Vit Nam quy nh là
vàng khi, vàng thi có cht lng t 99,5% và
khi lng t 1 kg tr lên, có nhãn hiu ca nhà
sn xut vàng c Hip hi vàng, S giao dch
vàng quc t công nhn.
London Bullion Market Association quy nh n
v giao dch ti the London Bullion Market là 1
ounce vàng tinh khit/nguyên cht (pure gold).
Khách hàng tr tin theo hàm lng vàng tinh
khit ch không phi theo trng lng ca thi
vàng. Vàng 24 carat/Karat (vit tt là ct/K) là
vàng tinh khit vi hàm lng vàng là 999.9%.
2
Ngoại hối
Theo Pháp lnh ngoi hi 2005, ngoi hi bao gm:
• ng tin ca quc gia khác hoc ng tin chung châu Âu và
ng tin chung khác c s dng trong thanh toán quc t
và khu vc (sau ây gi là ngoi t);
•Phng tin thanh toán bng ngoi t, gm séc, th thanh
toán, hi phiu òi n, hi phiu nhn n và các phng tin
thanh toán khác;thanh toán khác;
•Các loi giy t có giá bng ngoi t, gm trái phiu Chính
ph, trái phiu công ty, k phiu, c phiu và các loi giy t có
giá khác;
• Vàng thuc d tr ngoi hi nhà nc, trên tài khon nc
ngoài ca ngi c trú; vàng di dng khi, thi, ht, ming
trong trng hp mang vào và mang ra khi lãnh th Vit Nam;
• ng tin ca nc Cng hoà xã hi ch ngh
a Vit Nam trong
trng hp chuyn vào và chuyn ra khi lãnh th Vit Nam
hoc c s dng trong thanh toán quc t.
Trạng thái ngoại tệ
• Các giao dch làm phát sinh s chuyn giao
quyn s hu v ngoi t làm phát sinh trng
thái ngoi t (exchange position).
•Thi im phát sinh trng thái ngoi t là thi
i
m ký kt hp ng ch không phi thi im ý p g gp
thanh toán.
•Trng thái ngoi t trng (long position) phát
sinh khi các giao dch làm tng quyn s hu v
mt ngoi t (mua ngoi t).
•Trng thái ngoi t on (short position) phát
sinh khi các giao dch làm gim quyn s hu
v mt ngoi t (bán ngoi t).
Trạng thái ngoại tệ ròng
•Trng thái ngoi t ròng (net exchange position) là
chênh lch gia doanh s phát sinh trng thái
ngoi t trng và trng thái ngoi t on i vi
ngoi t trong mt thi k nht nh.
NEP
t
= LEP
t
– SEP
t
NEP =NEP +LEP SEPNEP
t
= NEP
t-1
+ LEP
t
– SEP
t
• NEP > 0 (trng thái ngoi t trng ròng): ng ni
t mt giá (t giá tng), ngân hàng lãi, ng ni t
lên giá (t giá gim), ngân hàng l.
• NEP < 0 (trng thái ngoi t on ròng): ng ni
t mt giá (t giá tng), ngân hàng l, ng ni t
lên giá (t giá gim), ngân hàng lãi.
• NEP = 0: không phát sinh l lãi khi t giá thay i.
3
Khái niệm thị trường ngoại hối
•Th trng ngoi hi cung cp cu trúc vt cht
và th ch thông qua ó ng tin ca mt nc
c trao i ly ng tin ca nc khác, qua
ó t l trao i gia các ng tin c xác
nh và các giao dch ngoi hi c hoàn
thành.
•Ngn gn, th trng ngoi hi là ni các ng
tin quc gia khác nhau có th trao i (mua
hoc bán) vi nhau, qua ó t giá hi oái c
xác nh.
Đặc điểm thị trường ngoại hối
• Không nht thit phi tp trung ti mt v trí a
lý hu hình nht nh mà có th din ra bt c
âu ni mà các ch th kinh t có th mua hoc
bán các ng tin khác nhau thông qua in
thoi, telex, fax, máy tính...). Do ó nó mang tính
cht quc t hn là quc gia và nó còn c gi
là th trng không gian (space market).
• ây là th trng toàn cu hay th trng không
ng do có s chênh lch v múi gi nên các
giao dch c din ra sut ngày êm.
4
15,000
20,000
25,000
Exhibit 6.1 Measuring Foreign Exchange Market: Average
Electronic Conversations Per Hour
Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
0
5,000
10,000
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Greenwich Mean
Time
Toky o
opens
Asia
closing
10 AM
In Tokyo
Afternoon
in America
London
closing
6 pm
In NY
Americas
open
Europe
opening
Lunch
In Tokyo
Source: Federal Reserve Bank of New York, “The Foreign Exchange Market in the United States,” 2001, www.ny.frb.org.
Exhibit 6.3
1000
900
800
700
600
Spot
Forwards
Swaps
Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
500
400
300
200
100
0
1992
1989
1995
1998
2001
2004
Source: Bank for International Settlements, “Triennial Central Bank Survey of Foreign Exchange and Derivati ves Market Activi ty in April 2004,” S eptember 2004, p. 9.
Exhibit 6.4
800
700
600
500
United States
United Kingdom
Japan
Singapore
Germany
Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
400
300
200
100
0
y
1992
1989
1995
1998
2001 2004
Source: Bank for International Settlements, “Triennial Central Bank Survoreign Exchange and Derivatives Market Activity in April 2004,” September 2004, p. 13.
5
Exhibit 6.5
90
80
70
60
Because all exchange transactions involve two currencies, percentage
shares total 200%
US Dollar
Euro
Deutschemark
French Franc
EMS Currencies
Copyright © 2007 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
60
50
40
30
20
10
0
1992
1989
1995
1998
2001 2004
JapaneseYen
Pound Sterling
Swiss Franc
Source: Bank for International Settlements, “Triennial Central Bank Survey of Foreign Exchange and Derivati ves Market Activi ty in April 2004,” S eptember 2004, p. 11.
• Trung tâm ca th trng ngoi hi là th trng liên
ngân hàng (NHTM, nhà môi gii ngoi hi, NHTW)
Đặc điểm thị trường ngoại hối
FOREIGN EXCHANGE MARKET (100%)
NONINTERBANK (15%)
(client/retail market)
INTERBANK (85%)
(wholesale market)
CLIENT-CLIENT (1%)BANK-CLIENT (14%)
•T giá trên các th trng khác nhau có
chênh lch không áng k do th trng
có tính toàn cu và hot ng hiu qu.
•
ng tin s dng nhiu nht là USD
Đặc điểm thị trường ngoại hối
g g
(chim 41,5% tng s các ng tin tham
gia).
•Nhy cm vi các s kin chính tr, kinh
t, xã hi, tâm lý, chính sách tin t ca
các nc phát trin.
6
Chức năng thị trường ngoại hối
Chức năng của FOREX
Phục vụ thương mại quốc tế
Phục vụ luân chuyển vốn quốc tế
Nơi hình thành tỷ giá
Nơi can thiệp lên tỷ giá
Nơi kinh doanh và phòng ngừa rủi ro tỷ giá
Thành viên thị trường
• Ngân hàng và các nhà giao dch ngoi hi phi ngân
hàng (Nonbank foreign exchange dealers): hot
ng trên c 2 th trng bán buôn và bán l, cung
cp dch v cho khách hàng, thu li t chênh lch
(spread) gia giá mua (bid price) và giá bán
(ask/offer price) chênh lch do thay it giá EBS(ask/offer price), chênh lch do thay i t giá. EBS
(Electronic Broking System) ngày nay thay th
phn ln hot ng ca brokers.
• Cá nhân và công ty thc hin giao dch u t và
thng mi: nhà XNK, nhà u t chng khoán,
MNEs, ngi du lch...
• Nhà u c (speculators) và kinh doanh chênh
lch giá (arbitragers): kim li nhun cho chính
mình, không có ngha v phi phc v khách
hàng và m bo cho th trng c liên tc.
Thành viên thị trường
Speculators kim li nhun t bin ng t giá,
arbitragers kim li t chênh lch t giá gia
các th trng.
• NHTW và Kho bc: S dng th trng làm
thay i d tr ngoi t, tác ng lên t giá theo
cách có li cho nn kinh t.
7
Brokers and Dealers
• BROKERS: A broker is a commissioned agent of a buyer (or seller) who
facilitates trade by locating a seller (or buyer) to complete the desired
transaction. A broker does not take a position in the assets he or she trades
- that is, the broker does not maintain inventories in these assets. The profits
of brokers are determined by the commissions they charge to the users of
their services (either the buyers, the sellers, or both).
• Examples of Brokers: Real estate brokers, stock brokers.
• DEALERS: Like brokers, dealers facilitate trade by matching buyers with
sellers of assets; they do not engage in asset transformation. Unlike brokers,
however, a dealer can and does "take
positions" (i.e., maintain inventories) p( )
in the assets he or she trades that permit the dealer to sell out of inventory
rather than always having to locate sellers to match every offer to buy.
• Also, unlike brokers, dealers do not receive sales commissions. Rather,
dealers make profits by buying assets at relatively low prices and reselling
them at relatively high prices (buy low - sell high). The price at which a
dealer offers to sell an asset (the asked price) minus the price at which a
dealer offers to buy an asset (the bid price) is called the bid-ask spread
and represents the dealer's gross profit margin on the asset exchange.
• Examples of Dealers: Used-car dealers, dealers in U.S. government bonds,
and Nasdaq stock dealers.
Source: www.econ.iastate.edu/classes/econ353/tesfatsion/mish2a.htm
Phân loại thị trường ngoại hối
•Cn c vào tính cht kinh doanh: th
trng bán buôn, th trng bán l.
• Cn c vào a im giao dch: th trng
tp trung (exchange) và th trng phi tptp trung (exchange) và th trng phi tp
trung (OTC).
• Cn c vào tính cht nghip v: th trng
giao ngay, k hn, hoán i, tng lai,
quyn chn.
Foreign Currency Derivatives
• Financial management of the MNE in the 21st century
involves financial derivatives.
• Derivatives are financial instruments that offer a return
based on the return of some underlying asset.
• These derivatives, so named because their values are
derived from underlying assets are a powerful tool usedderived from underlying assets, are a powerful tool used
in business today.
• These instruments can be used for two very distinct
management objectives:
9 Speculation – use of derivative instruments to take a
position in the expectation of a profit
9 Hedging – use of derivative instruments to reduce the
risks associated with the everyday management of
corporate cash flow
8
Derivative contracts
• A derivative contract is a financial instrument with a return
that is obtained from or derived from the return of another
underlying financial instrument
• Derivative contracts are created on and traded in two
distinct but related types of markets: exchange traded and
th tover the counter
9 Exchange-traded contracts have standard terms and
features and are traded on an organized derivatives
trading facility.
9 Over-the-counter contracts are any transactions created
by two parties anywhere else.
Derivative contracts
Exchange-traded
derivatives
• Giao dch trên th trng
tp trung
Over-the-counter
derivatives
• Giao dch gia hai bên
ngoài s giao dch thông
qua các dealer
• Có các quy nh tiêu
chun ca s giao dch
(standard term)
• Không có ri ro v
(default risk free)
• Thanh toán hàng ngày
(marking to market)
• Không có các quy nh
tiêu chun
•Có ri ro v (default
risk)
• Thanh toán khi ht hp
ng
Derivatives
Contingent claims Forward commitments
Exchange-
Over-the- Over-the-Exchange-
Exchange
traded
Over the
counter
Over the
counter
Exchange
traded
Option Futures Forward
Swaps
9
Các giao dịch ngoại hối
• Giao dch ngoi hi (foreign exchange transaction): là tha
thun gia ngi mua và ngi bán trao i 1 n v
tin t này ly mt s lng tin t khác theo 1 t l c th
• Các giao dch trên th trng gm có giao dch giao ngay và
giao dch phái sinh derivative (là công c tài chính có thu
nhpt các tài sn khác gilàtàisnc s underlying)nhp t các tài sn khác gi là tài sn c s underlying)
•Mc tiêu ca th trng phái sinh nhm qun tr ri ro
(risk management), cung cp thông tin v giá c (provide
price information), hiu qu th trng (market efficiency),
hiu qu giao dch (trading efficiency)
• Các giao dch trên th trng có th là phòng nga ri ro
(hedge), u c (speculation), kinh doanh chênh lch giá
(arbitrage).
Quiz
1. Which of the following is least likely to be a purpose
served by derivative markets?
a. Arbitrage
b. Price discovery
c. Risk management
2. By volume, the most widely used group of derivatives
is the one with contracts written on which of the
following types of underlying assets?
a. Financial
b. Commodities
c. Energy-related
3. Which of the following statement about exchange-
traded derivatives is least accurate?
a. They are liquid
b. They are standardized contracts
c. They carry significant default risk
Giao dịch giao ngay
Giao dch giao ngay (spot transaction) trên th
trng ngoi t liên ngân hàng là vic mua bán
ngoi t nhng vic thanh toán và giao hàng c
thc hin thông thng là sau 2 ngày làm vic
(T+2).
• Ngày thanh toán (T+2) gi là ngày giá tr (value
date).
•T giá giao ngay c xác nh theo quy lut cung
cu trên th trng ngoi hi.
• Chênh lch gia t giá mua và bán rt hp.
• Có tính thanh khon cao
•Th trng giao ngay là th trng phi tp trung
(không giao dch trên s giao dch)
10
Kinh doanh chênh lệch tỷ giá
(two-point arbitrage)
Gi h, f là 2 ng tin.
Giá ca 1 n v ng tin f tính bng ng
tin h là s
h/f
ti a im H.
Giá 1 ti htí hb Giá ca 1 n v ng tin h tính bng ng
tin f là s
f/h
ti a im F.
Ta có s
h/f
.
S
f/h
= 1 : iu kin trung lp
(consistency/neutrality condition)
s
h/f
.
s
f/h
≠ 1: c hi kinh doanh chênh lch t giá
Gi h, f, m là 3 ng tin.
Giá ca 1 n v ng tin m tính bng ng tin f là s
f/m
Giá ca 1 n v ng tin f tính bng ng tin h là s
h/f
Giá ca 1 n v ng tin m tính bng ng tin h là s
h/m
Kinh doanh chênh lệch tỷ giá
(three-point/triangular arbitrage)
Ta có t giá chéo s
f/m
= s
h/m
/s
h/f
vi s
h/f
= 1/s
f/n
, có s
f/m
= s
h/m
/s
h/f
= s
f/h
.s
h/m
Vi s
f/m
= 1/s
m/f
, có s
f/m
= s
f/h
.s
h/m
hay 1/s
m/f
= s
f/h
.s
h/m ,
suy ra
s
f/h
.
s
h/m
.
s
m/f
= 1
.
Tng t s
h/m
.
s
m/f
.
s
f/h
=1
s
f/m
= s
f/h
.s
h/m
: iu kin trung lp
s
f/m
/s
f/h
≠ s
h/m
: c hi kinh doanh chênh lch t giá
Đầu cơ ngoại tệ -dự báo tỷ giá
• u c ngoi t (foreign currency
speculation) là vic kinh doanh thu li
nhun t nhng k vng v giá c trong
tng lai.
• Nhà u c có trng thái ngoi t m
(open/unhegded position) v ngoi hi,
sau ó có trng thái óng (close) sau khi
t giá chuyn ng theo hng mà h d
tính.
11
Cam kết kỳ hạn
•Các cam kt k hn (forward committment) là li
ha có ràng buc v mt pháp lý v vic s thc
hin 1 giao dch nào ó trong tng lai, bao gm
hp ng k hn (forward contract), hp ng
tng lai (futures contract) hoc hoán i (swap).
•Ti thi im n hn t: giao hàng (delivery) hoc
thanh toán tin m
t (cash settlement hay (y
nondeliverable forward contract) (tr chênh lch
gia giá k hn F và giá th trng S
t
ti thi im
n hn F-S
t
)
Buyer (the long) Seller (the short)
$ or F
Underlying or S
t
Lợi nhuận từ forward contract
Profit (Payoff)
Profit
P ngi mua lãi
P ngi bán l
Price of
underlying
at maturity S
T
Price of
underlying
at maturity S
T
Long Position Short Position
Payoff = S
T
-X
Payoff = X - S
T
Giao dịch kỳ hạn
• Giao dch k hn mua bán thng (Outright
forward transactions hay forward) là giao dch
mà vic giao mt s lng nht nh 1 ng
tin ly 1 ng tin khác s c thc hin
vào 1 ngày giá tr trong tng lai.
• Các giao dch i vi hp ng k hn s
c thc hin trên th trng k hn (không
phi là th trng tp trung), thông qua mng
li vin thông gia các ngân hàng thng
mi ln.
12
Giao dịch kỳ hạn
•T giá k hn s c xác nh vào ngay
tha thun hp ng và vic thanh toán
c thc hin trong tng lai
F = S
0
.
(1+carrying cost)
t
0
(yg)
• Carrying cost:
¾chi phí lãi vay, ct tr, giao dch, bo him (+)
¾lãi c tc, lãi sinh sôi t tài sn (convenience
yield) (-)
Dự đoán tỷ giá kỳ hạn
Gi thit: Th trng ngoi hi hot ng hiu qu tc thông
tin liên quan c phn ánh nhanh chóng trên th trng k
hn và giao ngay, chi phí giao dch thp, các tài sn tài chính
bng các ngoi t khác nhau thay th cho nhau mt cách
hoàn ho.
•T giá k hn (forward exchange rate) ngày hôm nay (F
t,t+1
)
chính là d oán (predictor) ca t giá giao ngay ti thi im
thanh toán E
t
(S
t1
) = F
tt 1
thanh toán E
t
(S
t+1
) F
t,t+1
•T giá k hn c coi là d oán không chch ca t giá k
hn giao ngay (unbias predictors of the future spot rate UFR)
nu E
t
(S
t+1
) = F
t,t+1
• Tuy nhiên, „d oán không chch“ có ngha „t giá k hn d
oán“ có th không bng „t giá giao ngay thc t trong tng
lai“ (actual future spot rate) mà nó có th ánh giá cao hoc
ánh giá thp „t giá giao ngay thc t trong tng lai“ vi
mc và tn s tng i bng nhau. Tng sai s (errors)
gia d oán và t giá giao ngay thc t bng 0.
Exchange t
1
rate
t
2
t
3
t
4
S
3
S
1
S
2
F
1
F
2
F
3
Error
Error
Error
S
4
t
2
t
3
t
4
Time