VÀNG DA kéo dài Ở TRẺ SƠ SINH, BV NHI ĐỒNG 1
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.17 MB, 17 trang )
VÀNG DA KÉO DÀI
ThS. BS. Nguyễn Kiến Mậu
ĐỊNH NGHĨA:
vàng da kéo dài >14 ngày ở trẻ đủ tháng
vàng da kéo dài >21 ngày ở trẻ thiếu tháng.
thường gặp ở trẻ bú sữa mẹ hơn trẻ bú sữa nhân tạo.
Tối thiểu có 9% trẻ bú sữa mẹ vẫn còn vàng da ở
ngày thứ 28
NGUYÊN NHÂN
A. DO TĂNG BILIRUBIN GIÁN TIẾP: bilirubin gián
tiếp > 85% toàn phần
Vàng da sữa mẹ
Tán huyết
Bất đồng nhóm máu (ABO & Rhesus)
Đa hồng cầu
Máu tụ
Tăng chu trình ruột gan
Hẹp môn vị
Tắc ruột
NGUYÊN NHÂN
A. DO TĂNG BILIRUBIN GIÁN TIẾP: bilirubin gián
tiếp > 85% toàn phần
Nội tiết/ chuyển hóa (cũng có thể gây tăng bili trực
tiếp)
Suy giáp
Suy tuyến yên
Suy thượng thận
Galactosaemia
Nhiễm trùng huyết
NGUYÊN NHÂN
B. DO TĂNG BILIRUBIN TRỰC TIẾP:
bilirubin trực tiếp > 15% toàn phần hay có sắc tố
mật trong nước tiểu
1.Bệnh đường mật ngoài gan:
Teo đường mật
Nang ống mật chủ
Sỏi mật
2. Hội chứng giảm sản ống mật (Alagilles)
3. Hội chứng viêm gan sơ sinh
Hội chứng viêm gan sơ sinh nguyên phát
Nhiễm trùng trong bào thai
Nguyên nhânVàng da ứ mật ở trẻ sơ sinh
(1 / 2500 trẻ sơ sinh)
NGUYÊN NHÂN
B. DO TĂNG BILIRUBIN TRỰC TIẾP: bilirubin trực tiếp >
15% toàn phần hay có sắc tố mật trong nước tiểu
Chuyển hóa/ Nội tiết
- Suy giáp
- Suy tuyến yên
- Thiếu α-1 antitrypsin
- Galactosaemia
- Tyrosinaemia Type 1
- Bất dung nạp fructose di truyền
- Niemann Pick Type C
- Zellweger’s
- Cystic fibrosis
4. Sepsis : Nhiễm trùng tiểu.
5. Biến chứng của nuôi ăn tĩnh mạch kéo dài
VÀNG DA > 2W
Phân bạc màu và
nước tiểu sậm màu
Xét nghiệm:
CN gan, bilirubin
PMNB+ HC lưới
CN tuyến giáp
Gal-1-Put
Cấy NT
Bilirubin GT
> 85 % BILI toàn phần
+
Hội chẩn BS chuyên
khoa tiêu hóa nhi
bilirubin TT
> 15 % BILI toàn phần
Xét nghiệm chẩn đoán
TĂNG BILIRUBIN GIÁN TIẾP:
Phết máu ngoại biên, hồng cầu lưới.
Chức năng tuyến giáp: T4, TSH
Gal-1-Put (galactose-1-phosphate uridyl transferase)
ở hồng cầu
Xét nghiệm nước tiểu , cấy nước tiểu
Xét nghiệm chẩn đoán
TĂNG BILIRUBIN TRỰC TIẾP:
Công thức máu
Chức năng gan
Đông máu toàn bộ
Đường huyết
Xét nghiệm tầm soát nhiễm trùng bào thai
TORCH / Huyết thanh chẩn đoán viêm gan
Định lượng Alpha-1-Antitrypsin và phenotype (Li.
Hep.) or genotype (EDTA)
Gal-1-Put
Xét nghiệm chẩn đoán
TĂNG BILIRUBIN TRỰC TIẾP:
Chức năng tuyến giáp
Định lượng Cortisol
Định lượng amino acids trong huyết tương
Đo iron and ferritin trong huyết thanh.
Cấy nước tiểu.
Thử nước tiểu để tầm soát bệnh chuyển hóa.
Siêu âm gan mật.
Sinh thiết gan
Vàng da sữa mẹ
Vàng da mức độ vừa (bilirubin >12 mg/dL) gặp ở
4% trẻ bú bình so với 14% trẻ bú mẹ. Vàng da mức
độ nhiều (bilirubin >15 mg/dL) xảy ra 0.3% trẻ bú
bình so với 2% trẻ bú mẹ .
Vàng da sữa mẹ ở trẻ khỏe mạnh hiếm khi gây vàng
da nhân .
Vàng da sữa mẹ xảy ra trong 4-7 sau sinh và có thể
kéo dài tới 3-12 tuần.
Chẩn đoán bằng cách loại trừ.
CƠ CHẾ VÀNG DA SỮA MẸ
Ảnh hưởng đến sự kết hợp ở gan.
Beta glucuronidase trong sữa
Giảm chủng vi khuẩn ở ruột
↓nhập năng lượng → ↓cử động ruột → ↑chu kỳ ruột
gan
Acid béo tự do làm giảm chuyển hóa bilirubin
Điều trị Vàng da sữa mẹ
Theo dõi.
Tiếp tục bú mẹ + phototherapy
Dùng sữa công thức+/- phototherapy.
Ngưng sữa mẹ; dùng sữa công thức.
Ngưng sữa mẹ; dùng sữa công thức; phototherapy
Bệnh đường mật ngoài gan
Dấu hiệu gợi ý vàng da do teo đường mật hay những
nguyên nhân vàng da ứ mật :
Tiểu sậm màu hay STM (+) nước tiểu
Phân nhạt màu.
Vàng da kéo dài > 3 weeks
Điều trị Teo đường mật → PT Kasai tốt nếu làm
trước 45-60 ngày
