DƯỢC ĐỘNG HỌC, ĐHY DƯỢC TP HCM
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.74 MB, 52 trang )
Bài giảng lý thuyết
DƯỢC ĐỘNG HỌC
(Pharmacokinetics)
Đối tượng: Sinh viên Y3, YHCT3, YDP3
Số tiết
: 04
Địa điểm :
ThS. BS. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y – ĐHYD Tp.HCM
Mục tiêu
1.
Trình bày khái niệm về Dược động học & tầm
quan trọng trong dược trị liệu
2.
Kể đúng trình tự & ý nghĩa các giai đoạn dược
động học
3.
Liệt kê các yếu tố ảnh hưởng từng giai đoạn
4.
Trình bày các thông số chính của Dược động học
theo giai đoạn & ứng dụng lâm sàng
2
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
MÔ HÌNH THU GỌN CỦA DƯỢC LÝ HỌC
3
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Mô hình tổng quát Dược lý học
4
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Dược động học
What the body does to the drug.
5
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Dược động học (DĐH)
Ngành học nghiên cứu về cách thức cơ thể đối
phó với thuốc
Quyết định “số phận” của thuốc trong cơ thể.
4 giai đoạn (ADME):
1. Hấp thu (Absorption)
2. Phân bố (Distribution)
3. Chuyển hóa (Metabolism)
4. Bài xuất (Excretion)
6
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
(Kaplan USMLE 2010)
7
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
8
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Tầm quan trọng của DĐH
Thuốc là một chất lạ đối với cơ thể
Sự đối phó của cơ thể bằng sự chuyển hóa & thải trừ
là khuynh hướng tự nhiên & tất yếu
Nồng độ thuốc & các thành phần chuyển hóa của nó
trong huyết tương sau các giai đoạn DĐH Cơ sở
cho các hiệu ứng của thuốc, độc tính & tương tác
thuốc.
Dược động quyết định Dược lực
9
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Các khái niệm cơ bản
10
1.
Tác dụng điều trị (Therapeutic effects)
2.
Nồng độ thuốc thiết yếu (Critical concentration)
3.
Liều tấn công (Loading dose)
4.
Liều duy trì (Maintaining doses)
5.
Trạng thái bình nguyên (Steady state)
6.
Diện tích dưới đường cong (AUC)
7.
Hiệu ứng chuyển hóa bước đầu (First-pass effects)
8.
Sự gắn kết protein (Protein binding)
9.
Chỉ số điều trị (TI - Therapeutic Index)
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Các khái niệm cơ bản
1.
Tác dụng trị liệu: Hiệu ứng/Hiệu
quả mong đợi khi sử dụng thuốc.
VD:
11
Giảm đau
Hạ sốt
Kháng viêm
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Các khái niệm cơ bản
2.
Nồng độ thuốc thiết yếu: Nồng độ thuốc đủ cao
trong cơ thể Tác dụng trị liệu
12
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Các khái niệm cơ bản
3.
Liều tấn công: Dạng liều
cao
Đạt nồng độ thiết yếu
nhanh chóng
Tác dụng nhanh theo yêu
cầu của lâm sàng
13
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Các khái niệm cơ bản
4.
Liều duy trì: Dạng liều
thấp
Duy trì nồng độ thiết yếu sau
liều tấn công
Theo một lịch trình nhất định
14
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Tiêm TM
15
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
Uống
28-Mar-14
Các khái niệm cơ bản
5.
Trạng thái bình nguyên
(steady state - ss):
Tốc độ thải trừ thuốc = Tốc
độ tiếp nhận thuốc.
Tổng lượng thuốc/ cơ thể
không đổi qua các lần dùng
thuốc theo phác đồ đa liều.
16
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Các khái niệm cơ bản
5.
Trạng thái bình nguyên
(tt):
Cần 4 - 5 lần thời gian bán
hủy (t1/2) cho cả đường uống
& truyền TM liên tục.
17
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Các khái niệm cơ bản
6.
Diện tích dưới đường
cong biểu diễn nồng độ
thuốc theo thời gian (AUC).
18
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Các khái niệm cơ bản
7.
Hiệu ứng chuyển hóa
bước đầu:
Sự chuyển hóa hoặc thải trừ
thuốc trước khi thuốc đến
được tuần hoàn chung.
19
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
20
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Các khái niệm cơ bản
8.
Sự gắn kết protein:
21
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Các khái niệm cơ bản
8.
Sự gắn kết protein:
Protein chính yếu đảm nhiệm sự liên kết là Albumin
Sự gắn kết thay đổi TG tác dụng, TG chuyển hóa &
bài xuất
22
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Các khái niệm cơ bản
9. Chỉ số điều trị (TI)
Chỉ số về độ an toàn tương đối của một loại thuốc
TI = TD50/ED50
ED50 = Liều hiệu quả trung vị
TD50 = Liều gây độc trung vị
23
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
Các giai đoạn dược động học
I.
Giai đoạn hấp thu
II.
Giai đoạn phân phối
III. Giai đoạn chuyển hóa
IV. Giai đoạn bài xuất
24
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
I. Giai đoạn hấp thu
Thuốc từ vị trí sử dụng
(đường tiêu hóa, da, trực
tràng,…) hệ thống tuần
hoàn (huyết tương).
25
ThS. BSCK1. Phạm Phương Phi
BM Dược lý – Khoa Y –ĐHYD Tp.HCM
28-Mar-14
