ĐỀ CƯƠNG THẢO LUẬN MÔN LỊCH SỬ ĐẢNG
Câu 1: Vì sao nói Đảng cộng sản Việt Nam ra đời là một bước ngoặc quyết định của cách mạng Việt
Nam? Liên hệ về vai trò lãnh đạo của Đảng trong sự nghiệp hiện nay của nước ta và cơ quan đơn vị.
1.Hoàn cảnh lịch sử
a/Thế giới:

- Từ TK XIX- XX, trên TG xuất hiện những mâu thuẫn mới trong XH TBCN
+ Mâu thuẫn giữa vô sản và tư sản
+ Mâu thuẫn giữa nhân dân các nước thuộc địa và các nước TB chính quốc
+ Mâu thuẫn giữa các nước TBCN phát triển trước và các nước TBCN mới phát triển.

 Các mâu thuẫn này dẫn đến chiến tranh đế quốc
- Sang đầu TK XX, những mâu thuẫn này càng trở nên gay gắt nên đẫn đến CTTG lần 1 (1914-1918)
- CMT10 Nga thành công dưới sự lãnh đạo của Lenin, nó cổ vũ cho ptr gpdt của các nước trên TG
b/ Trong nước:
1/9/1858, TD Pháp xâm lược nước ta. XHVN chuyển biến từ 01 XHPK trở thành XH thuộc đia nửa
PK
Đầu thế kỉ 20, đất nước ta tồn tại 2 mâu thuẫn gay gắt: mâu thuẫn giữa toàn dân tộc ta
vớithực dân đế quốc xâm lược và mâu thuẫn giữa giai cấp nông dân với tầng lớp địa chủ phongkiến. Để
giải quyết triệt để 2 mâu thuẫn này đòi hỏi phải đấu tranh để giải phóng toàn dân tộckhỏi bọn đế quốc và
giải phóng giai cấp nông dân khỏi tầng lớp địa chủ phong kiến bóc lột.
* Theo xu hướng đó, rất nhiều phong trào đấu tranh của nhân dân ta nổ ra theo 2 hướng
 Phong trào yêu nước hệ tư tưởng PK:
+ Phong trào CầnVương (theo vua chống P) đứng đầu là Tôn Thất Thuyết
+ Các cuộc khởi nghĩa Ba Đình (Thanh Hóa), Bãi Sậy (Hưng Yên), Hương Khê (Hà Tĩnh)… với
những sĩ phu yêu nước như Phan Đình Phùng, Tống Duy Tân, Nguyễn Thiện Thuật…
+ Phong trào nông dân Yên Thế ở Bắc Giang do Hoàng Hoa Thám lãnh đạo kéo dài gần 30 năm.
 Phong trào đtr theo xu hướng dân chủ tư sản:
+ Phong trào Đông Du của Phan Bội Châu, Tăng Bạt Hổ đưa học sinh sang học N để chông P
+ Phong trào Duy Tân của Phan Chu Trinh phát động thanh niên nhân dân VN tự lực tự cường,
học các mới làm theo cai mới

Nhưng những phong trào đấu tranh này đều bị thất bại do chưa có đường lối đúng đắn; mang tính
cải lương hoặc cách mạng nửa vời
2. Đường lối:
Trước tình hình đó, Nguyễn Ái Quốc đã quyết chí ra đi tìm đường cứu nước. Người đã tìm ra
những vần đề cơ bản và chỉ dẫn hướng phát triển của sự nghiệp cứu nước, giải phóng dân tộc từ bản “Sơ
thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa” của Lênin sau gần 10 năm tìm
kiếm (1911-1920). Từ đó Nguyễn Ái Quốc tích cực truyền bá chủ nghĩa MacLenin về VN nhằm chuẩn bị
tiền đề về chính trị, tư tưởng và tổ chức cho sự ra đời của chính đảng tiên phong ở VN.
Trước nhu cầu cấp bách của phong trào CM trong nước, ngày 06/01/1930 – 7/2/1930, Nguyễn Ái
Quốc đã triệu tập Hội gnhị tại Hương Cảng (Trung Quốc) nhằm hợp nhất các tổ chức cộng sán lại thành 01
chính đảng duy nhất của VN, lấy tên là ĐCSVN.
3. Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng ta:
Đây là đường lối của CMVN do chính Nguyễn Ái Quốc soạn thảo gồm 04 văn kiện: Chánh cương
vắn tắt của Đảng, Sách lược vắn tắt của Đảng, Chương trình tóm tắt, Điều lệ vắn tắt của ĐCSVN
Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng gồm những nội dung sau:
1


 Mục tiêu chiến lược của CM: chủ trương làm cách mạng tư sản dân quyền và thổ địa cách mạng để
đi tới xã hội cộng sản (giải quyết được 2 mâu thuẫn của dân tộc)
 Nhiệm vụ của CM: đánh đổ chủ nghĩa thực dân giành độc lập dân tộc; đồng thời lật đổ chủ nghĩa
phong kiến để chia ruộng đất cho dân cày nghèo, thành lập chính quyền CM (công – nông - binh).
 Lực lượng CM: lực lượng CM cơ bản là liên minh công – nông (vì cả 02 lực lượng này cùng chung
mục đích là chống P giành độc lập dân tộc) trong đó gcCN là lực lượng lãnh đạo CM, phải đoàn kết
các giai cấp khác, các lực lượng tiến bộ yêu nước trong XH, “ lôi kéo tiểu tư sản, trí thức, trung
nông … đi vào phe giai cấp vô sản; đối với phú nông, trung, tiểu địa chủ, tư bản An Nam mà chưa
rõ phản CM, thỉ phải lợi dụng họ, ít nhất là làm cho họ đứng trung lập”. Tranh thủ sự đoàn kết ủng
hộ của các dân tộc bị áp bức và gcVSTG
 Phương pháp CM: sử dụng bạo lực CM (là 02 hình thức đấu tranh vũ trang và đấu tranh chính trị)
không thể cải lương, thỏa hiệp

 Lãnh đạo CM: giai cấp công nhân là lực lượng lãnh đạo CM thông qua đội tiền phong của mình là
Đảng Cộng Sản VN xuất phát từ 3 lợi ích: dân tộc, giai cấp, nhân dân
 Quan hệ quốc tế: cách mạng Việt Nam là 1 bộ phận cách mạng thế giới.
Cương lĩnh đã phản ánh quy luật phát triển khách quan của XHVN phù hợp với xu thế phát triển
của thời đại.
ĐCSVN đã kết hợp đúng đắn giải quyến vấn đề dân tộc và vần đề giai cấp, kết hợp truyền thống
yêu nước của DTVN vơi kinh nghiệm của CMTG, kết hợp chủ nghĩa yêu nước với CNQTVS, kết hợp yêu
cầu của thực tiễn CMVN với tư tưởng tiên tiến của CM thời đại
Đường lối cứu nước theo con đường “Độc lập dân tộc gắn liền với CNXH” là một con đường đúng
đắn, thể hiện tính tất yếu của lịch sử phù hợp với quy với nguyện vọng của nhân dân và đối với xã hội Việt
Nam.
Câu 2: Anh (chị) hãy cho biết sự vận dụng đúng đắn sáng tạo học thuyết Mác-Lênin về Đảng Cộng
Sản; sự phát triển của chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta trong việc thành lập Đảng CSVN? Liên hệ với
việc xây dựng và chỉnh đốn đảng hiện nay và nhiệm vụ then chốt?
ĐCSVN ra đời là sự vận dụng sáng tạo khoa học học thuyết chủ nghĩa Mác-Le6nin; là sự phát triển
của Chủ tịch HCM và Đảng ta trong việc thành lập ĐCSVn
Việc truyền bá lý luận giải phóng dân tộc và tổ chức vận động nhân dân đấu tranh đã dấy lên phong
trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam ngày càng mạnh mẽ, đặc biệt là phong trào công nhân. Cuộc đấu tranh
của công nhân xuất hiện ngay từ khi giai cấp công nhân ra đời. Từ năm 1926 đến năm 1929 phong trào
công nhân ngày càng phát triển với sự ra đời và hoạt động của Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên. Trong
những năm 1926-1927 mỗi năm có hàng chục cuộc bãi công. Trong hai năm 1928-1929 nổ ra hơn 40 cuộc
đấu tranh, tiêu biểu là cuộc bãi công ở nhà máy xi măng Hải Phòng, nhà máy sợ Nam Định, mỏ than Hồng
Gai…Các cuộc đấu tranh đó đã kết hợp những khẩu hiệu kinh tế với những khẩu hiệu chính trị, vượt ra
ngoài phạm vi một nhà máy, đồn điền bước đầu có sự liên kết nhiều ngành nhiều địa phương. Điều đó
chứng tỏ trình độ giác ngộ của công nhân đã được nâng lên rõ tuy chưa được đều khắp. Phong trào phát
triển mạnh mẽ có sức quy tụ và dẫn đầu phong trào yêu nước nói chung. Đến năm 1929, phong trào công
nhân và phong trào yêu nước Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ đòi hỏi phải có sự lãnh đạo thống nhất của
một đảng cách mạng. Yêu cầu khách quan đó tác động vào các tổ chức tiển cộng sản dẫn đến cuộc đấu
tranh nội bộ và sự phân hóa tích cực trong các tổ chức này, hình thành nên các tổ chức cộng sản ở Việt
Nam.

Phong trào đấu tranh trong nước diễn ra ngày càng mạnh mẽ yêu cầu cấp thiết thành lập 1 chính
Đảng. Ở Bắc kỳ thành lập Đông Dương Cộng Sản Đảng, ở Nam Kỳ thành lập An Nam Công Sản Đảng và
Trung kỳ thành lập Đông Dương Cộng Sản Liên Đoàn. Chỉ trong vòng 04 tháng ở Việt Nam có 3 tổ chức
cộng sản ra đời, điều đó chứng tỏ xu thế thành lập đảng cộng sản đã trở thành tất yếu của phong trào dân
tộc ở Việt Nam. Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam phát triển mạnh mẽ đòi hỏi phải có 1 đảng lãnh
đạo thống nhất. Sự tồn tại và hoạt động riêng rẽ của ba tổ chức đảng làm cho lực lượng và sức mạnh của
2


phong trào bị phân tán. Điều đó không phù hợp với lợi ích của cách mạng và nguyên tác tổ chức của Đảng
Cộng Sản. Ngày 3-2-1930 hội nghị hợp nhất 3 tổ chức đảng thành lập Đảng Cộng Sản Việt Nam.
Theo VI.Le6nin Đảng Cộng Sản ra đời là sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác với phong trào công nhân.
Đảng Cộng Sản Việt Nam ra đời theo Hồ Chí Minh còn có yếu tố thứ 3 là phong trào yêu nước.
Đây là một quan điểm quan trọng của Hồ Chí Minh về sự hình thành D9CSVN, là sự phát triển
sáng tạo của chủ nghĩa Mác-Le6nin trên cơ sở tổng kết thực tiễn Việt Nam
HCM nhìn rõ vai trò to lớn của CN M-LN đới với cách mạng VN. Chỉ ra con đường cưú nước, giải
phóng các dân tộc thuộc địa, thiết lập chính quyền nhân dân.
HCM đánh giá cao vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân. Giai cấp công nhân giữ vai trò lãnh đạo
vì vai trò lãnh đạo không phụ thuộc vào số đông. Đặc điểm của giai cấp công nhân là kiên quyết, triệt để,
tập trung, có tổ chức, có kỷ luật, là giai cấp tiên tiến có điều kiện tiếp nhận tư tưởng cách mạng nhất, đó là
CN M-LN.
HCM là người công sản đầu tiên của VN là một cán bộ của Quốc tế Cộng Sản, người sáng lập
ĐCSVN.
Chủ nghĩa M-LN kết hợp với phong trào công nhân và phong trào yêu nước dẫn đến sự thành lập
ĐCS Đông Dương và đầu năm 1930 hay nói cách khách ĐCSVN là sản phẩm của sự kết hợp chủ nghĩa MLN với phong trào công nhân và phong trào yêu nước.
Đây chính là quy luật hình thành và phát triển của ĐCSVN đồng thời là sự bổ sung sáng tạo vào
trong kho tàng lý luận của CN-MLN. Vì sao HCM lại thêm yêu tố phong trào yêu nước? Dưới đây là 04 lý
do:
 Một là: Chủ nghĩa yêu nước vốn là giá trị văn hóa truyền thống trường tồn của dân tộc VN. Phong
trào yêu nước VN là phong trào rộng lớn có từ nghìn năm lịch sử, có trước phong trào công nhân.

Nó cuốn hút mọi tầng lớp nhân dân, toàn dân tộc dứng lên chống kẻ thù.
 Hai là phong trào công nhân kết hợp với phong trào yêu nước vì nó đều có mục tiêu chung. Phong
trào công nhân ngay từ khi mới ra đời đã kết hợp với phong trào yêu nước. Khác với những người
cộng sản phương Tây, HCM là những người công sản Việt Nam đã đi từ CN yêu nước đến với CN
M-LN, từ giác ngộ dân tộc đến giác ngộ giai cấp.
 Ba là phong trào nông dân kết hợp với phong trào nông dân ngay từ đầu. Hơn 90% dân số là nông
dân, họ là bạn là đồng minh tự nhiên của giai cấp công nhân.
 Bốn là phong trào yêu nước của trí thức VN là nhân tố quan trọng thúc đẩy sực kết hợp các yếu tố
cho sự ra đời của ĐCSVN. Trí thức là ngòi nổ cho các phong trào yêu nước.
Quy luật hình thành ĐCSVN trên cơ sở kết hợp vấn đề dân tộc với giai cấp, có ý nghĩa quan trọng
đới với quá trình hình thành Đảng ở một nước thuộc địa. Đảng định hướng đúng đắn và khoa học thúc đẩy
phong trào cách mạng đi lên theo hướng CNXH. HCM đã tìm cách truyền bá chủ nghĩa MLN vào trong
dân vào phong trào yêu nước , phong trào công nhân nhằm tập trung đông đảo nhiều tầng lớp tham gia xây
dựng lực lượng vững chắc để chĩa mũi nhọn vào kẻ thù duy nhất là Pháp.
Bác viết: “Không phải người yêu nước nào đều là cộng sản việc tiếp nhận đường lối của ĐCS là
cần thiết để xác định mực tiêu yêu nước là đúng đắn. Mỗi người cộng sản trước hết phải là một người yêu
nước tiêu biểu, phải truyền bá CNMLN vào trong dân, lãnh đạo công nhân và quần chúng thực hiện thắng
lợi đường lối của Đảng”.
Câu 3: CMT8 – 1945 có phải là “cánh cửa chính trị khép hờ” không hay là khoa học và nghệ thuật
“chớp thời cơ” trong lãnh đạo tổng khởi nghĩa của Đảng ta? Bằng sự hiểu biết về LSĐ CSVN, anh
(chị) hãy cho biết nhận định nào là đúng hay sai?
Ngày 1-9-1939, chiến tranh TG lần thứ 2 bùng nổ và nhanh chóng lan rộng đã tác động đến lịch sử
của toàn nhân loại. Nó là cơ hội cho PT CM TG diễn ra mạnh mẽ và thành công, trong đó có PT CM Đông
Dương

3


Pháp mất nước vào tháng 6-1940, làm cho mọi chính sách của Pháp với Đông Dương hoàn toàn thay
đổi. Từ tháng 9-1940, PX Nhật xâm lược Đông Dương làm biến đổi mau chóng tình hình CM Đông

Dương
Trước tình hình đó, TW Đảng đã triệu tập các HN quan trọng vào tháng 11-1939, tháng 11-1940,
tháng 5-1941, các HN đã nhận định “chiến tranh TG thứ 2 vừa là thách thức, nguy cơ vừa là cơ hội rất lớn
đối với DT VN”. Từ đó, Đảng đã bắt tay chuẩn bị để đón lấy thời cơ và chớp lấy thời cơ.

- Về mặt chuẩn bị của Đảng ta:
+ Từng bước hình thành và hoàn thiện đường lối CM giải phóng DT. Cụ thể:
 HN TW 6 khẳng định vấn đề DT là vấn đề cốt lõi nhất để giải phóng DT, thành lập CP cộng
hòa dân chủ, QĐ thành lập MT thống nhất phản đế Đông Dương thay cho MT dân chủ
Đông Dương, sử dụng hình thức và phương thức đấu tranh bí mật bất hợp pháp.
 HN TW 7 khẳng định kẻ thù chính của nhân dân Đông Dương lúc này là ĐQ – PX Pháp –
Nhật, QĐ duy trì lực lượng vũ trang Bắc Sơn, xây dựng căn cứ địa CM, hoãn cuộc khởi
nghĩa Nam Kỳ, QĐ đưa vũ trang vào chương trình nghị sự của Đảng.
 HN TW 8 khẳng định cuộc CM Đông Dương trong giai đoạn hiện nay là 1 cuộc CM giải
phóng DT, thành lập MT Việt Minh, tìm ra con đường khởi nghĩa vũ trang giành chính
quyền mang bản sắc VN (khởi nghĩa từng phần giảnh thắng lợi từng bước tiến tới giành
chính quyền)
+ Chuẩn bị lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang. Cụ thể:
 19-5-1941 MT Việt Minh được thành lập
 22-12-1940 Đội VN tuyên truyền giải phóng quân được thành lập
+ Chuẩn bị căn cứ địa CM (thành lập khu giải phóng Cao Bắc Lạng)
+ Chuẩn bị lực lượng lãnh đạo CM (16/8/1945 ĐH quốc dân họp và đã cử ra UB DT giải phóng
VN)
+ Bên cạnh đó là sự kiện BH về nước ngày 28-1-1941

- Về khoa học, nghệ thuật chớp thời cơ:
+ HN TW 6, 7, 8 đã phân tích, dự báo tình hình (Nhật đã đầu hàng Liên Xô và các nước Đồng
minh vô điều kiện, chính phủ tay sai Trần Trọng Kim hoang mang cực độ, quân đội các nước
Đồng minh chuẩn bị vào Đông Dương tước vũ khí quân Nhật. Do đó, Đảng xác định việc giành
chính quyền được đặt ra như 1 cuộc chạy đua nước rút với quân Đồng minh, sao cho phải giành

chính quyền trước khi Đồng minh vào Đông Dương)
+ Thúc đẩy để thời cơ diễn ra nhanh hơn, cụ thể là việc phát động cao trào kháng Nhật cứu nước,
làm cho Nhật suy yếu, khích lệ tinh thần của nhân dân ta
+ Xác định được thời điểm để giành chính quyền
+ Khi thời cơ đến kịp thời phát động khởi nghĩa giành chính quyền
Sự chuẩn bị của Đảng ta nằm trong khoa học, nghệ thuật chớp thời cơ vì ta phân tích, dự báo được
tình hình nên ta có sự chuẩn bị. Chỉ cần khi thời cơ đến thì ta có đầy đủ điều kiện để tiến hành cuộc CM và
giành được thắng lợi.

4


Câu 4: Anh chị hãy nêu và phân tích những nét đặc thù chủ yếu trong chủ trương, biện pháp mà chủ
tịch HCM và Đảng ta đã thực hiện đưa nước ta ra khỏi thế “ngàn cân treo sợi tóc” năm 1945-1946?
Liên hệ thực tiễn cách mạng hiện nay ở nước ta và những giải pháp để khắc phục?
Thuận lợi:
 Nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước. Toàn dân tin tưởng vào sự lãnh
đạo của Đảng, quyết tâm xây dựng chế độ mới
 Nhân dân ta đã được thử thách, có tinh thần sáng tạo, dùng nhiều hình thức đấu tranh, nhiều giải
pháp để giữ vững độc lập tự do
 Chính quyền nhân dân đã được xây dựng thành hệ thống từ TW đến cơ sở
 Lực lượng vũ trang nhân dân đều xuất thân từ nhân dân, vì nhân dân, được Đảng chăm lo và lãnh
đạo, từng bước phát triển lớn mạnh
 Đảng ta từ 1 Đảng hoạt động bí mật trở thành Đảng cầm quyền, có uy tín cao, được nhân dân tin
tưởng, có đường lối và phương pháp lãnh đạo CM đúng đắn
 Sự phát triển của CNXH, các PT giải phóng DT, dân chủ và hòa bình trên TG sau chiến tranh TG
thứ 2 có tác động cổ vũ cuộc đấu tranh của nhân dân ta, đặc biệt là uy tín của Liên Xô trên trường
quốc tế ngày càng tăng cao.
Khó khăn:
 Về kinh tế: nền kinh tế của đất nước vốn đã nghèo nàn, lạc hậu, đã bị kiệt quệ do chính sách vơ vét,

bóc lột của thực dân Pháp và sau đó là PX Nhật
+ Công nghiệp lạc hậu, đình đốn, thương nghiệp ngừng trệ, hàng hóa khan hiếm, tài chính cạn
kiệt, kho bạc trống rỗng, nông nghiệp tiêu điều, hơn 50% ruộng đất ở Bắc Bộ bị bỏ hoang do lũ
lụt và hạn hán, nguy cơ nạn đói mới
+ Nạn đói khủng khiếp trong lịch sử DT từ cuối năm 1944 đến đầu năm 1945 đã cướp đi sinh
mệnh của 2 triệu đồng bào ta chưa kịp khắc phục thì nạn đói mới đe dọa cuộc sống của nhân
dân ta
 Về XH: trình độ văn hóa của nhân dân thấp kém, 95% số dân không biết chữ. Các tệ nạn XH, hủ
tục và lối sống lạc hậu qua hàng ngàn năm dưới các triều đại PK và hơn 80 năm dưới chế độ thực
dân ĐQ, PX là gánh nặng cho nhà nước CM non trẻ
 Về chính trị: nạn ngoại xâm và nội phản đe dọa đến sự sống còn của chính quyền CM
+ Trong nước, các thế lực phản động và tay sai của thực dân Pháp đã ngóc đầu hoạt động chống
phá (Đại Việt quốc gia XH Đảng, Đại Việt quốc dân Đảng, VN phục quốc…), cùng bọn phản
động lưu vong ở nước ngoài về nước chống phá chính quyền CM rất quyết liệt như VN quốc
dân Đảng, VN cách mạng đồng minh hội. CM VN chưa có 1 thời kỳ nào phải đối phó với nhiều
thế lực, đảng phái chính trị phản động trong những năm 1945-1946
+ Từ bên ngoài, với dnah nghĩa quân Đồng minh vào VN giải giáp quân đội Nhật, ở miền Bắc 20
vạn quân Tưởng Giới Thạch ồ ạt chiếm đóng các thành phố, thị xã dọc biên giới Việt – Trung.
Ở phía Nam từ vĩ tuyến 16 trở vào, ngày 6-9-1945 quân đội Anh vào SG. Ngày 23-9-1945 được
sự hậu thuẫn của quân Anh, thực dân Pháp nổ súng ở SG, bắt đầu cuộc xâm lược VN lần thứ 2.
Cùng lúc đó, trên đất nước ta còn khaon3g 6 vạn quân Nhật đang chờ được giải giáp. Chưa bao
giờ trên đất nước ta trong cùng 1 lúc lại có nhiều kẻ thù xâm lược như vậy
Trong khi đó, chiến tranh TG lần thứ 2 kết thúc, các nước đồng minh chiến thắng CN PX đã dần
thỏa hiệp, phân liệt và dẫn đến sự thù địch. Mỹ thao túng các nước đồng minh, dung túng và mở đường cho
Pháp trở lại xâm lược VN. Ở trong khu vực, chính quyền Tưởng Giới Thạch là đồng minh chiến lược của
Mỹ. Lào và Campuchia đã bị Pháp quay trở lại chiếm đóng.
Thù trong giặc ngoài cấu kết với nhau hòng tiêu diệt nhà nước CM non trẻ. Chính quyền CM đang
đứng trước 1 tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”
Trước tình hình đó, Đảng đã đề ra 1 số chủ trương, biện pháp sau:
 Xây dựng, củng cố, bảo vệ chính quyền CM và chế độ XH mới:


5


+ 3-9-1945, CP họp phiên đầu tiên đề ra 6 nhiệm vụ cấp bách: giải quyết nạn đói; nạn dốt; tổng
tuyển cử; thựuc hiện cần, kiệm, liêm, chính; bỏ thuế thân, thuế chợ, thuế đò và cấm hút thuốc
phiện; tự do tín ngưỡng, lương giáo đoàn kết
+ Ở TW: Tổ chức tổng tuyển cử trong cả nước (6-1-1946), thành lập CP liên hiệp kháng chiến (23-1946), Quốc hội thông qua Hiến pháp (9-11-1946)…
+ Ở địa phương: Tổ chức bầu HĐND các cấp và thành lập các UB hành chính chính thức thay
cho các UB hành chính lâm thời trước đây
+ Chủ trương mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân trên cơ sở phát triển các đoàn thể cứu quốc
trong MT Việt Minh.
 Khôi phục kinh tế, xây dựng đời sống mới về văn hóa, giáo dục:
+ Nhiều PT diệt giặc đói được phát động như “hũ gạo tiết kiệm”, “ngày đồng tâm”, “tăng gia sản
xuất”; bên cạnh đó CP còn ra 1 loạt các Sắc lệnh về bãi bỏ thuế thân, Nghị định giảm thuế 20%,
Thông tư về tạm cấp ruộng đất cho dân cày nghèo…
+ 8-9-1945, CP ra sắc lệnh thành lập “Nha bình dân học vụ”, khôi phục hệ thống giáo dục quốc
dân trong phạm vi cả nước. PT “diệt giặc dốt” phát triển mạnh mẽ trên cả nước.
 Kháng chiến chống thực dân Pháp ở Nam Bộ:
+ Ở miền Nam, 23-9-1945, ngay sau khi thực dân Pháp nổ súng ở SG tiến hành cuộc xâm lược
VN lần thứ 2, HN của Xứ ủy Nam bộ được triệu tập và ra QĐ phát động nhân dân kháng chiến
chống Pháp.
+ 25-10-1945, HN cán bộ Đảng Nam Bộ chủ trương tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, tiếp
tục đẩy mạnh cuộc kháng chiến
+ 21-11-1945, HN quân sự của Xứ ủy Nam Bộ QĐ xây dựng các căn cứ địa kháng chiến lâu dài
+ Thực hiện chỉ chị kháng chiến kiến quốc, 12-1945, UB kháng chiến miền Nam VN được thành
lập, chính quyền Cm ở cả vùng tự do và bị chiếm đều được xây dựng củng cố
 Đấu tranh trên MT ngoại giao:
+ Đảng đã thực hiện thành công chính sách ngoại giao thêm bạn bớt thù, khoét sâu mâu thuẫn
trong hàng ngũ kẻ thù, chĩa mũi nhọn vào kẻ thù chính, kéo dài thời gian hòa bình, không bị lôi

kéo vào những cuộc chiến tranh khi chúng ta chưa chuẩn bị
+ Hoà hoãn với quân Tưởng ở miền Bắc, tập trung chống Pháp ở miền Nam, tiếp tục đàm phán để
giải quyết xung đột Pháp – Việt (9-1945 đến 2-1946)
+ Đảng và CT HCM chủ trương: “Hoa – Việt thân thiện”, với những nhân nhượng về kinh tế,
chính trị và những biện pháp “đau đớn”, ta đã vô hiệu hóa 20 vạn quân Tưởng, đấu tranh kiên
quyết với 2 đảng phản động là Việt Quốc và Việt Cách, giữ vững chính quyền CM
+ Hòa hoãn với Pháp để đẩy nhanh quân Tưởng về nước, tranh thủ thời gian, xây dựng thực lực
CM (3-1946 đến 12-1946)
+ Sau hiệp ước Hoa – Pháp, 28-2-1946, quân Tưởng đồng ý cho quân Pháp ra miền Bắc. 3-31946, BTV ra chỉ thị tình hình và chủ trương
+ Thực hiện chủ trương hòa với Pháp, 6-3-1946, CT HCM ký với đại diện CP Pháp bản hiệp định
sơ bộ với những điều khoản chủ yếu:VN là 1 quốc gia tự do nằm trong Liên hiệp Pháp, chấp
nhận cho 15.000 quân Pháp ra miền Bắc thay thế quân Tưởng. 9-3-1946, TW ra chỉ thị “hòa để
tiến” nêu rõ “chúng ta hòa với Pháp để giành thời gian, bảo toàn thực lực, giữ vững lập trường,
càng mau tiến tới độc lập hoàn toàn”
+ Sau hiệp định sơ bộ đã diễn ra các hoạt động ngoại giao: cuộc gặp gỡ giữa HCM với Đô đốc
Đắcgiăngliơ trên Vịnh Hạ Long nagỳ 24-3-1946; tiếp theo là HN trù bị ở Đà Lạt, và sau đó là
HN Phôngtennơblô trên đất Pháp nhưng đều bế tắc. Đang thăm nước Pháp với tư cách thượng
khách, 14-9-1946 CT HCM ký với đại diện CP Pháp bản Tạm ước với thiện chí tiếp tục nhân
nhượng Pháp, cố gắng đàm phán ngoại giao đề giải quyết quan hệ Việt – Pháp.

6


Với đường lối, chủ trương, biện pháp kịp thời, đúng đắn, Đảng ta và CT HCM đã lãnh đạo CM nước
ta vượt qua tình thế “ngàn cân treo sợi tóc” chủ động, chuẩn bị lực lượng cho cuộc kháng chiến trường kỳ
của DT.
Câu 5: Căn cứ vào đâu mà Đảng ta đề ra đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp và can thiệp
Mỹ? Nhân tố quyết định thắng lợi của cuộc kháng chiến 1945-1954? Liên hệ với việc thực hiện 2
nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay?
1. Cơ sở đề ra đường lối kháng chiến chống Pháp:

 Âm mưu của Pháp:
+ Pháp phát động cuộc chiến tranh ở Nam bộ ngày 23/9/1945, những phần tử hiếu chiến trong
giới cầm quyền Pháp bộc lộ rõ âm mưu quay lại tái chiếm Đông Dương lần thứ hai
+ Với sức mạnh quân sự và vũ khí vượt trội, được sự hậu thuẫn của Mỹ và các nước TBCN
phương Tây, Pháp hy vọng sẽ “đánh nhanh, thắng nhanh”.
 Tình hình trong nước:
+ Thuận lợi:
 Phong trào cách mạng thế giới có bước phát triển mạnh mẽ. Liên Xô ngày càng khẳng định
vị thế chính trị trên thế giới. Xu thế hòa bình dân tộc, độc lập dân tộc, XHCN đang phát
triển. Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Châu Á, Châu Phi, Châu Mỹ phát triển.
 Ta đánh giá đúng thuận lợi và khó khăn, có những chủ trương, giải pháp đúng đắn để có
được 16 tháng hòa bình để chuẩn bị kháng chiến, xây dựng lực lượng vũ trang, cơ sở kinh
tế, chính trị, xã hội cơ bản được xây dựng, thế và lực của VN đã khác, có lòng tin của nhân
dân, truyền thống yêu nước, có Đảng và Bác Hồ sáng suốt, lãnh đạo cách mạng VN.
 Chọn vị thế cho chiến khu kháng chiến lâu dài: Hang Cốc Bó (Cao Bằng): gần dân, gần
nước, thuận đường tiến, tiện đường lui.
+ Khó khăn:
 Chủ nghĩa đế quốc và thực dân Pháp có dã tâm xâm lược nước ta.
 VN chưa được 1 nước nào công nhận
 Kẻ thù có nền kinh tế phát triển và 1 đội quân chính quy.
 VN vẫn còn khó khăn về kinh tế, quân sự nghèo nàn, thô sơ
 VN mạnh về thế, yếu về lực. Chính vì thế, VN phải phát huy sở trường của mình, hạn chế thế mạnh của
địch. Địch muốn đánh nhanh, thắng nhanh, ta sẽ đánh lâu dài, trường kỳ kháng chiến, dựa vào sức
mình là chính.
2. Nội dung đường lối kháng chiến chống Pháp:
Đường lối kháng chiến được hình thành ngay từ đầu của cuộc kháng chiến: Chỉ thị kháng chiến kiến
quốc (25/11/1945), Chỉ thị Toàn dân kháng chiến (12/12/1946), Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến
(19/12/1946) và tác phẩm Kháng chiến nhất định thắng lợi của Tổng bí thư Trường Chinh, gồm những nội
dung cơ bản:
 Mục tiêu kháng chiến: đánh đuổi thực dân Pháp, bọn phản động Pháp, giành độc lập thống nhất Tổ

quốc.
 Nhiệm vụ cơ bản: vừa kháng chiến, vừa kiến quốc. Hai nhiệm vụ bổ sung, hỗ trợ cho nhau đưa sự
nghiệp cách mạng đến thắng lợi.
 Lực lượng kháng chiến: huy động sức mạng toàn dân tộc, các tầng lớp nhân dân tập hợp trong Mặt
trận Việt Minh.
 Phương châm kháng chiến: toàn dân, toàn diện, kháng chiến trường kỳ, dựa vào sức mình là chính
(tự lực cánh sinh).

7


 Lãnh đạo cuộc kháng chiến: Đảng, Chính phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đoàn thể chính trị - xã
hội.
 Thực tiễn đã chứng minh đường lối kháng chiến là đúng đắn, là nhân tố hàng đầu quyết định
thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và can thiệp Mỹ.
Phân tích:
 Lý luận: dựa trên nền tảng chủ nghĩa Mác – Lê nin.
 Quy luật và xu thế: kháng chiến toàn dân, đúng quy luật huy động sức mạnh toàn dân tộc, chiến
tranh chính nghĩa nhất định thắng lợi.
 Tổng kết thực tiễn: kinh nghiệm thực tiễn chống giặc ngoại xâm của cha ông ta (trường kỳ kháng
chiến), lấy ít địch nhiều, lấy nhân nghĩa thắng hung tàn.
 Đường lối kháng chiến phù hợp với lợi ích và nguyện vọng của nhân dân.
 Tiếp thu những kinh nghiệm, tinh hoa của thế giới: Liên Xô chiến thắng phát xít Đức, khoa học nghệ thuật chiến tranh
 Kháng chiến toàn diện: tận dụng các nguồn lực về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, tư tưởng ...
3. Quá trình tổ chức, thực hiện đường lối kháng chiến chống Pháp, bổ sung, phát triển, hoàn thiện
đường lối kháng chiến:
Thực dân Pháp thay đổi chiến lược bằng kế hoạch: đưa cuộc chiến tranh Đông Dương vào khuôn
khổ chiến lược toàn cầu Mỹ, thực hiện chiến lược “lấy chiến tranh nuôi chiến tranh, dùng người Việt trị
người Việt”, lập chính phủ bù nhìn, tăng viện trợ, thay tướng lĩnh, xây dựng lực lượng cơ động, làm chủ
chiến trường chính Bắc Bộ.

Hội nghị trung ương mở rộng từ 15-17/1/1948 đề ra chủ trương: “Phát triển chiến tranh du kích khắp
nơi, nhất là trong vùng địch kiểm soát, đồng thời tùy theo tình thế tập trung đánh vận động tiêu diệt địch”:
 Mặt trận quân sự: mở chiến dịch Biên giới (1950), chiến dịch thắng lợi, căn cứ địa Việt Bắc được
mở rộng và nối liền với các nước trong hệ thống XHCN trên thế giới.
 Mặt trận chính trị: bộ máy nhà nước từng bước được kiện toàn, chính phủ kháng chiến được cải tổ,
mặt trận đoàn kết dân tộc không ngừng được mở rộng và củng cố.
 Mặt trận kinh tế: các khu vực nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp hoạt động mạnh mẽ.
Chính phủ thực hiện xóa nợ, giảm tô, giảm tức cho nông dân, tịch thu ruộng đất chia lại cho dân
cày nghèo, khai hoang, phục hóa, làm thủy lợi, tăng gia sản xuất... tạo nên sức mạnh và sự phát
triển mới của nền kinh tế kháng chiến.
 Lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế: đại hội văn hóa toàn quốc lần 2 được triệu tập (7/1948), các hoạt
động văn hóa, văn nghệ được đẩy mạnh và phát huy. Xóa nạn mù chữ tiếp tục được đẩy mạnh,
thành lập các trường, lớp ở các cấp học phổ thông.
Đường lối kháng chiến được bổ sung, phát triển, hoàn thiện từ Đại hội Đảng lần thứ II (1119/2/1951). Nghị quyết Đại hội xác định một số nội dung cơ bản sau:
 Cách mạng Việt Nam là cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân
 Lực lượng cách mạng Việt Nam: công nhân, nông dân, tiểu tư sản thành thị, tiểu tư sản trí thức và
tư sản dân tộc, địa chủ yêu nước và tiến bộ.
 Nhiệm vụ trước mắt: đánh đuổi thực dân Pháp xâm lược và các thế lực phong kiến tay sai, giành
độc lập dân tộc, giành ruộng đất cho nông dân, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân,
tiến lên làm cách mạng XHCN.
 Đảng cộng sản Đông Dương được tách ra thành lập 3 đảng của 3 nước Đông Dương: Việt Nam lấy
tên là Đảng Lao động Việt Nam hoạt động công khai, Campuchia và Lào sẽ thành lập Đảng riêng
của mỗi nước.
 Đại hội bầu BCH TW gồm 29 đồng chí do Chủ tịch Hồ Chí Minh làm Chủ tịch Đảng, đồng chí
Trường Chinh là Tổng Bí thư.
 Thông qua Chính cương của Đảng với 15 chính sách cơ bản để động viên, tập hợp sức mạnh toàn
dân tộc.
8



 Đại hội lần thứ II của Đảng đã đánh dấu bước trưởng thành lớn trong tư duy lý luận của Đảng về
cách mạng, chiến tranh cách mạng, bổ sung, phát triển và hoàn thiện đường lối kháng chiến, đường lối
cách mạng, tiếp tục lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Pháp đi đến thắng lợi.
4. Liên hệ thực tiễn:
Trong văn kiện Đại hội lần thứ XI của Đảng đã trình bày, cách mạng VN ngày nay thực hiện cùng
lúc 2 nhiệm vụ chiến lược:
 Xây dựng, phát triển đất nước, đổi mới, mở cửa, hội nhập, phát triển toàn diện.
 Bảo vệ nền an ninh, quốc phòng, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ.
(Xem trong văn kiện Đại hội lần thứ XI của Đảng )
Câu 6: Anh (chị) hãy cho biết quá trình hình thành phát triển và hoàn thiện đường lối CM miền Nam?
Bước ngọăt và những thắng lợi của cách mạng miền Nam (1954 – 1975) trong việc giải phóng miền
Nam thống nhất Tổ quốc?
Đáp:
Sau chiến thắng Điện Biên Phủ (tháng 5/1954), đất nước ta tạm thời bị chia cắt (tại vĩ tuyến 17)
thành 02 miền và có 02 chế độ chính trị khác nhau:
 Miền Bắc: hoàn toàn giải phóng và đi theo con đường CM XHCN
 Miền Nam: đế quốc Mỹ tìm mọi cách thế chỗ của Pháp ở miền Nam VN, với âm mưu từng buớc
biến miền Nam thành căn cứ quân sự và thuộc địa kiểu mới ở Đông Nam Á để tấn công và thôn
tính miền Bắc.
Điều này đòi hỏi Đảng ta phải đề ra đường lối CM đúng đắn, phù hợp với tình hình mới. Quá trình
hình thành phát triển và hoàn thiện đường lối CM miền Nam từ 1954 – 1975 được chia thành 04 giai đoạn
sau:
1/ Giai đoạn 1954 – 1960:
Giai đoạn này, đế quốc Mỹ thực hiện “Chiến tranh đơn phương”, Mỹ thực hiện thanh trừng nội bộ,
xây dựng lực lượng cảnh sát, quân đội, tiến hành các chiến dịch “tố cộng”, “diệt cộng”, ly khai, đàn áp dã
man các phong trào yêu nước, tiến bộ ở miền Nam. Tình hình CM miền Nam rơi vào thời điểm vô cùng
khó khăn.
Trước tình hình đó, Đảng ta đã từng bước đề ra đường lối CM :
 Tại Hội nghị lần 6 BCH TW khóa II (từ 15/7 đến 17/7/1954) Đảng nhận định “Hiện nay đế quốc
Mỹ ….đang trở thành kẻ thù chính và trực tiếp của nhân dân Đông Dương, cho nên mọi việc của ta

đều nhằm chống đế quốc Mỹ”.
 Ngày 6/9/1954, Bộ chính trị ra Chỉ thị về tình hình mới và nhiệm vụ công tác mới của miền Nam
+ Đấu tranh đòi thi hành hiệp định Giơnevơ;
+ Chuyển hướng công tác.. vừa che dấu lực lượng, vừa lợi dụng..
+ Đoàn kết, tập hợp… đòi tự do, dân chủ… tổng tuyển cử
 CM miền Nam chuyển từ đấu tranh vũ trang quân sự sang đấu tranh chính trị
 Tháng 6/1954, Bí thư xứ ủy Nam bộ (đ/c Lê Duẩn) dự thảo đề cương CMVN ở miền Nam làm sáng
tỏ một số vấn đề về lý luận và thực tiễn CM miền Nam.
 Hội nghị lần 10 BCH TW khóa II (tháng 09/1956) đề ra 4 công tác lớn:
+ Củng cố miền Bắc làm cơ sở cho đấu trang thống nhất nứơc nhà
+ Giữ vững và phát triển CM miền Nam
+ Giữ vững và phát triển quan hệ Bắc – Nam
+ Đấu tranh ngoại giao đòi thi hành hiệp định Giơnevơ.
 Hội nghị lần 13 BCH TW khóa II (tháng 12/1957), Đảng ta nhận định “… chấp hành 2 chiến lược
CM: CM dân tộc dân chủ nhân dân và CM XHCN”

9


 Đến Hội nghị lần 15 BCH TW khóa II (tháng 1/1959), đường lối CM miền Nam đã được hoàn
chỉnh, phản ánh đúng nhu cầu của lịch sử, đáp ứng nguyện vọng bức thiết của nhân dân miền Nam,
giải quyết kịp thời yêu cầu phát triển của CM miền Nam. BCH TW Đảng ra NQ về CM miền Nam,
theo đó:
+ Xác định nhiệm vụ trước mắt: đoàn kết toàn dân… chống đế quốc Mỹ… đánh đổ… Ngô Đình
Diệm tay sai, thực hiện độc lập dân tộc, thống nhất nước nhà.
+ Con đường phát triển cơ bản của CM miền Nam: khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân
+ Thành lập Mặt trận thống nhất riêng cho miền Nam, có cương lĩnh phù hợp…
 Đại hội Đảng lần III (9/1960) đã bổ sung và hoàn chỉnh đường lối, phương pháp CM miền Nam.
Theo đó, Đảng xác định:
+ Tính chất XH miền Nam: …xã hội miền Nam tồn tại 02 mâu thuẫn

 Mâu thuẫn giữa nhân dân miền Nam với đế quốc Mỹ xâm lược (đây là mâu thuẫn chủ yếu).
 Mâu thuẫn giữa nông dân miền Nam với giai cấp địa chủ phong kiến.
+ Lực lượng tham gia CM ở miền Nam: giai cấp công nhân, nông dân, tầng lớp tiểu tư sản, tư sản
dân tộc và những nhân sĩ yêu nước…
+ Nhiệm vụ cơ bản là giải phóng miền Nam khỏi ách thống trị đế quốc và phong kiến,… hoàn
thành CM dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam…
+ Nhiệm vụ trước mắt:…
+ Con đường phát triển cơ bản của CM miền Nam: …đấu tranh chính trị của quần chúng là chủ
yếu kết hợp với đấu tranh vũ trang…
(xem thêm nội dung chi tiết tại câu 24 – tài liệu hỏi đáp)
 Với đường lối CM miền Nam được đề ra tại Hội nghị lần 15 và Đại hội Đảng lần III, các cuộc khởi
nghĩa đã diễn ra liên tục: ngày 17/1/1960, nhân dân các xã huyện Mỏ Cày tỉnh Bến Tre đồng loạt
nổi dậy… đập tan bộ máy chính quyền Mỹ - ngụy ở cơ sở, phong trào “đồng khởi” lan rộng các
tỉnh Tây Ninh, Mỹ Tho, Tân An, Trà Vinh,… đến cuối năm 1960, phong trào “đồng khởi” về cơ
bản làm tan rã bộ máy chính quyền của địch ở cơ sở nông thôn toàn miền Nam.
Phong trào “đồng khởi” đã giáng một đòn bất ngờ vào chế độ Mỹ Diệm ở miền Nam, đánh bại âm
mưu “chiến tranh đơn phương”, đế quốc Mỹ ở vào tình thế lúng túng buộc phải thay đổi chiến lược đối phó
với CM miền Nam.
Thắng lợi của phong trào “đồng khởi” đã tạo bước ngoặt chuyển CM miền Nam từ thế giữ gìn lực
lượng sang thế tiến công, chuyển sang giai đọan mới.
2/ Giai đoạn 1961 – 1965:
Giai đoạn này, đế quốc Mỹ thực hiện kiểu chiến tranh “chiến tranh đặc biệt” với đặc điểm là dùng
quân đội tay sai làm công cụ chiến tranh, với mục tiêu là càn quét, lập “ấp chiến lược”, bình định miền
Nam trong vòng 18 tháng bằng kế hoạch Xtalây-Taylo.
 Tháng 1-1961 Bộ chính trị chủ trương “chuyển từ khởi nghĩa sang chiến tranh cách mạng, từng
bước đưa đấu tranh vũ trang lên cùng đấu tranh chính trị”.
 Tháng 10/1961, TW cục miền Nam được thành lập để trực tiếp chỉ đạo CM miền Nam, theo đó:
+ Đẩy mạnh xây dựng lực lượng cả quân sự, lẫn chính trị trên cả ba vùng chiến lược.
+ Phương châm “hai chân, ba mũi, ba vùng”
+ Nguyên tắc “ Đảng bám dân, dân bám đất, du kích bám địch”

=> Kết quả: nhiều phong trào đấu tranh diễn ra liên tục, sôi nổi khắp miền Nam, đánh bại cuộc
càn quét của Mỹ - ngụy tại Ấp Bắc (Mỹ Tho) (2/1/1963),…  ngụy quyền Sài Gòn khủng hoảng trầm
trọng, liên tục đảo chính lật đổ lẫn nhau, đứng trước nguy cơ sụp đổ
 Tháng 9/1964 Bộ Chính trị cử Đại tướng Nguyễn Chí Thanh và một số tướng lĩnh cao cấp tăng
cường chỉ đạo cho CM miền Nam

10


Đông Xuân 1964-1965, các chiến lược An Lão (Bình Định), Bình Giã (Bà Rịa), Ba Giai (Quãng Ngãi),
Đồng Xoài (Phước Long) liên tiếp diễn ra và giành thắng lợi đã làm phá sản chiến lược “chiến tranh đặc
biệt”.
Thắng lợi chiến lược “chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mỹ đã tạo ra bước ngoặt mới, đó là CM
miền Nam vừa giữa được quyền chủ động, tạo thế trận mới cho CM vừa đẩy Mỹ và ngụy quyền tay sai rơi
vào thế bị động chiến lược trên toàn chiến trường miền Nam.
3/ Giai đoạn 1965 – 1968:
Giai đoạn này, đế quốc Mỹ thực hiện kiểu chiến tranh “chiến tranh cục bộ” trong chiến lược “phản
ứng linh hoạt” của Mỹ, với đặc điểm là có mặt trực tiếp quân Mỹ trên chiến trường, Mỹ dự định trong 18
tháng sử dụng sức mạnh quân sự để bình định miền Nam, có đến 54 vạn quân Mỹ và 7,2 vạn chư hầu vào
miền Nam VN và tăng cường chiến tranh phá hoại miền Bắc.
 Tại hội nghị lần thứ 11 BCH TW khóa III nêu rõ “.. tranh thủ thời cơ, tập trung lực lượng… giành
thắng lợi quyết định ở miền Nam… sẵn sàng đối phó và quyết thắng..”
 Các trận chiến thắng Núi Thành (26/5/1965), Vạn Tường (8/1965), Plâyme (11/1965)
 Tại hội nghị lần thứ 12 BCH TW khóa III nhận định “…lực lượng so sánh giữa ta và địch vẫn
không thay đổi lớn… giữ vững và phát triển thế chiến lược tiến công”  quân và dân miền Nam đã
làm thất bại 2 cuộc phản công chiến lược mùa khô 1965-1966 và 1966-1967 của Mỹ - ngụy,
175.000 quân Mỹ - ngụy và chư hầu bị loại khỏi vòng chiến đấu  CM miền Nam tạo được thế
chiến lược mới.
 Hội nghị lần thứ 13 BCH TW khóa III quyết định mở mặt trận ngoại giao nhằm tranh thủ sự ủng hộ
của quốc tế.

 Hội nghị lần thứ 14 BCH TW khóa III ban hành NQ “…tổng công kích và tổng khởi nghĩa, giành
quyết định thắng lợi cho sự nghiệp chống Mỹ cứu nước”
 Cuộc tổng tiến công và nổi dậy Mùa Xuân 1968 của quân và dân tà đã làm tan rã 15 vạn quân địch
(trong đó có 4 vạn quân Mỹ), 600 ấp chiến lược, giải phóng thêm 100 xã với 1,6 triệu dân
Cuộc tổng tiến công và nổi dậy Mùa Xuân 1968 là một đòn chiến lược đánh vào tận hang ổ kẻ thù,
làm phá sản chiến lược “chiến tranh cục bộ” của đế quốc Mỹ, làm đảo lộn thế chiến lược của địch, làm
lung lay ý chí xâm lược của đế quốc Mỹ, buộc chúng phải xuống thang chiến tranh và ngồi đàm phán với
VN tại Hội nghị Pari.
4/ Giai đoạn 1969 – 1975:
Sau thất bại của chiến lược “chiến tranh cục bộ”, đế quốc Mỹ có sự thay đổi lớn về người cầm đầu
chính quyền, R.Nichxơn lên làm tổng thống. Chúng vạch ra kế hoạch chiến tranh mới tại VN là “VN hóa
chiến tranh” nhằm mục tiêu mở rộng, quốc tế hóa cuộc chiến tranh và dùng chính sách thâm độc “dùng
người Việt đánh người Việt”.
 Ngày 2/9/1969, chủ tịch HCM qua đời, cả nước quyết tâm thực hiện Di chúc của Người là đánh
thắng giặc Mỹ, thống nhất đất nước.
 Hội nghị lần thứ 18 BCH TW khóa III (tháng 1/1970) đề ra nhiệm vụ trước mắt “đẩy mạnh cuộc
kháng chiến trên tất cả các mặt, vừa tấn công, vừa xây dựng lực lượng…”
 Tháng 6/1970, Bộ chính trị ra Nghị quyết về tình hình mới trên bán đảo Đông Dương và nhiệm vụ
mới, có nêu “huy động sức mạnh cả nước tiến hành tiến công và phản công đánh Mỹ và tay sai trên
toàn Đông Dương”.
 Kết quả: thắng lợi cuộc hành quân của 10 vạn quân Mỹ-ngụy sang Campuchia; thắng Chiến dịch
đường 9 – Nam Lào; thắng chiến dịch “Toàn thắng 1/71” của Mỹ-ngụy vào đông bắc Campuchia; đánh
vào ngã ba biên giới ở Tây Bắc Kon Tum  tạo tiền đề cho cuộc kháng chiến chống Mỹ đi vào giai đoạn
mới.
 Đầu năm 1972, Bộ chính trị và Thường vụ quân ủy TW thông qua kế hoạch cuộc tiến công Xuân –
Hè 1972 trên toàn miền Nam  quân và dân đồng loạt tiến công địch ở Bình Trị Thiên, Tây
Nguyên và Đông Nam bộ và giành được thắng lợi lớn (cùng với chiến thắng của nhân dân miền
Bắc trong cuộc chiến chống chiến tranh phá hoại lần 2 của Mỹ).

11



 Buộc Mỹ trở lại bàn đàm phán để ký kết Hiệp định Pari “Hiệp định về chấm dứt chiến tranh, lập
lại hòa bình ở VN”
 Mở ra một cơ hội lớn cho cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta tiến lên giành
thắng lợi hoàn toàn.
Tuy nhiên, chính quyền tay sai Sài Gòn ngang nhiên xé bỏ Hiệp định Pari, thực hiện nhiều hành
động chiến tranh trong vùng tạm bị chiếm và tiến hành lấn chiếm vùng giải phóng.
 Hội nghị lần thứ 21 BCH TW khóa III (tháng 7/1973) ra NQ khẳng định: “Con đường của CM
miền Nam: là con đường bạo lực CM… phải nắm vững thời cơ, giữa vững đường lối chiến lược
tiến công…”
 Ngày 30/9/1974 đến 8/10/1974, Bộ chính trị họp bàn về chủ trương giải phóng miền Nam, phê
chuẩn kế hoạch 2 năm và kế hoạch tác chiến năm 1975.
 Cuộc tổng tiến công và nổi dậy với chiến dịch Tây Nguyên (10/3/1975) thắng lợi, sau đó tấn
công xuống các tỉnh ven biển miền Trung.
 18/3/1975, Bộ Chính trị quyết tâm chuyển cuộc tiến công chiến lược kế hoạch 2 năm (1975-1976)
sang hoàn thành ngay trong năm 1975.
 Chiến dịch Huế - Đà Nẵng (21/3/1975) bắt đầu
 25/3/1975, Bộ chính trị bổ sung quyết tâm: giải phóng miền Nam trước mùa mưa.
 Giải phóng Huế và Đà Nẵng  chiến dịch lịch sử HCM giải phóng Sài Gòn – Gia Định thắng
lợi vào ngày 30/4/1975 đánh dấu cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc ta thắng
lợi hoàn toàn.
Câu 7: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV (12/1976) khẳng định “không thể nào có thắng lợi của sự
nghiệp kháng chiến chống Mỹ cứu nước nếu không có miền Bắc XHCN…” Bằng kiến thức Lịch sử
Đảng hãy phân tích và chứng minh làm rõ khẳng định trên. Liên hệ và vận dụng những bài học kinh
nghiệm của thời kỳ này trong giai đoạn cách mạng hiện nay.
 Hoàn cảnh lịch sử:
 Sau chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954), đất nước ta bị chia cắt làm 2 miền với 2 nhiệm vụ chiến
lược: miền Bắc tiến lên cách mạng XHCN, miền Nam tiến lên cách mạng Dân tộc Dân chủ Nhân
dân giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

 Từ năm 1954 – 1964, miền Bắc đã thực hiện một số biện pháp khôi phục kinh tế:
+ Hoàn thành cải cách ruộng đất.
+ Cải tạo XHCN.
 Miền Bắc là hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn miền Nam, vừa trực tiếp chiến đấu chống lại hai
cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ.
 Vai trò của miền Bắc đối với CM chung của cả nước (1954 – 1975):
 Tại Đại hội III của Đảng (9/1960) đã đề ra nhiệm vụ và phương hướng của Kế hoạch 5 năm lần thứ
nhất (1961 – 1965) với các nhiệm vụ cơ bản:
+ Ra sức phát triển công nghiệp và nông nghiệp, thực hiện một bước việc ưu tiên phát triển công
nghiệp nặng; đồng thời ra sức phát triển nông nghiệp toàn diện, phát triển công nghiệp thực
phẩm và công nghiệp nhẹ, phát triển giao thông vận tải, tăng cường thương nghiệp quốc doanh
và thương nghiệp hợp tác xã, chuẩn bị cơ sở để tiến lên biến nước ta thành một nước công
nghiệp và nông nghiệp XHCN.
+ Hoàn thành công cuộc cải tạo XHCN đối với nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp nhỏ
và công thương nghiệp tư bản tư doanh, củng cố và tăng cường thành phần kinh tế quốc doanh,
tăng cường mối quan hệ giữa sở hữu toàn dân và sở hữu tập thể, mở rộng quan hệ sản xuất
XHCN trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân.

12










+ Nâng cao trình độ văn hóa của nhân dân, đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; xúc tiến

công tác khoa học và kỹ thuật; xúc tiến thăm dò tài nguyên tự nhiên và tiến hành điều tra cơ
bản, nhằm phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế và văn hóa XHCN.
+ Cải thiện thêm một bước đời sống vật chất và văn hóa của nhân dân lao động, làm cho nhân dân
ta được ăn no, mặc ấm, tăng thêm sức khỏe, có thêm nhà ở và được học tập, mở mang sự
nghiệp phúc lợi công cộng, xây dựng đời sống mới ở nông thôn và thành thị.
+ Đi đôi và kết hợp với phát triển kinh tế, cần ra sức củng cố quốc phòng, tăng cường trật tự an
ninh bảo vệ sự nghiệp xây dựng CNXH ở miền Bắc.
Ngày 5/8/1964, Mỹ đưa máy bay ném bom bắn phá miền Bắc, cấm vận miền Nam.
Đảng lãnh đạo tiếp tục xây dựng CNXH ở miền Bắc, vừa đấu tranh chống Mỹ, vừa chi viện cho
miền Nam và hoàn thành tốt nghĩa vụ quốc tế.
Hơn 20 năm quân và dân miền Bắc đã tập trung toàn bộ trí tuệ và sức lực vừa tiến hành cách mạng
CNXH ở miền Bắc, vừa bảo vệ vững chắc thành quả cách mạng, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của
hậu phương đối với tiền tuyến và đạt được những thành tựu to lớn:
+ Cơ sở vật chất – kỹ thuật của CNXH được xây dựng một bước. Đã có những cơ sở đầu tiên của
công nghiệp nặng. Năng lực các ngành công nghiệp, giao thông, xây dựng đều tăng so với trước
chiến tranh. Một số trung tâm công nghiệp lớn của đất nước được hình thành.
+ Sự nghiệp giáo dục, y tế, văn hóa, nghệ thuật, thể dục thể thao đều phát triển. Công tác đào tạo
đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật và công nhân tăng gấp nhiều lần so với khi mới giải phóng.
Mạng lưới y tế được mở rộng từ TW đến cơ sở, từ đồng bằng đến miền núi. An ninh chính trị
và trật tự xã hội được giữ vững. Đời sống vật chất và văn hóa của nhân dân ổn định và có nhiều
mặt được cải thiện. Tạo dựng được một xã hội lành mạnh, có trật tự, kỷ cương, bình đẳng và
quan hệ tốt đẹp giữa người với người, thể hiện tính ưu việt của chế độ xã hội mới.
+ Miền Bắc hoàn thành xuất sắc nghĩa vụ của hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn, đồng cam
cộng khổ, sát cánh cùng đồng bào miền Nam đánh thắng đế quốc Mỹ xâm lược và bè lũ tay sai,
giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước đi lên CNXH.
+ Hoàn thành xuất sắc nghĩa vụ quốc tế đối với cách mạng Lào và Campuchia.
Đánh giá vai trò của miền Bắc đối với cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ IV (12/1976) khẳng định “không thể nào có thắng lợi của sự nghiệp kháng chiến
chống Mỹ cứu nước nếu không có miền Bắc XHCN…” Miền Bắc đã dốc vào cuộc chiến tranh cứu
nước và giữ nước toàn bộ sức mạnh của chế độ XHCN, đã làm tròn một cách xuất sắc vai trò là căn

cứ địa cách mạng của cả nước, xứng đáng là hậu phương lớn của miền Nam.
Để có được thành quả đó là do Đảng ta luôn giữ vững tính độc lập tự chủ, linh hoạt sáng tạo trong
việc xác định đường lối cách mạng. Có nhận thức đúng đắn lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin về thời
kỳ quá độ lên CNXH và vận dụng một cách sáng tạo khi áp dụng vào thực tế miền Bắc.

Câu 7: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV (12/1976) khẳng định “không thể nào có thắng lợi của sự
nghiệp kháng chiến chống Mỹ cứu nước nếu không có miền Bắc XHCN…” Bằng kiến thức Lịch sử
Đảng hãy phân tích và chứng minh làm rõ khẳng định trên. Liên hệ và vận dụng những bài học kinh
nghiệm của thời kỳ này trong giai đoạn cách mạng hiện nay.
 Hoàn cảnh lịch sử:
Thế giới: tình hình thế giới có nhiều thuận lợi nhưng cũng hết sức khó khăn. CNXH ngày càng đc
củng cố, phát triển mạnh mẽ đối với cách mạng thế giới.
Trong nước: sau chiến thắng ĐBP (5/1954) đất nước ta bị chia cắt thành 2 miền. Miền Bắc tiến lên
xây dựng CM XHCN, miền Nam tiến lên Cm DT DC ND, giải phóng miền nam thồng nhất đất nước.
 Vai trò của miền Bắc trong việc xây dựng CNXH
Tại ĐH III của Đảng (9/1960) xác định đường lối xây dựng CNXH ở miền Bắc là: đưa miền Bắc tiến
nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc lên CNXH. Để thực hiện nhiệm vụ, mục tiêu đó phải sử dụng chính
13


quyền dân chủ nhân dân làm nhiệm vụ lịch sử của chuyên chính vô sản. Thực hiện cải tạo, xây dựng nền
kinh tế XHCN, phải tiến hành CNH, coi CNH là nhiệm vụ trọng tâm trong suốt thời ký quá độ lên CNXH.
Tiến hành cuộc CM XHCN trên lĩnh vực tư tưởng và văn hóa. Miền Bắc tiến lên CNXH trong điều kiện
đất nước có chiến tranh, phải vừa xây dựng CNXH, vừa chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ và
làm tròn nghĩa vụ hậu phương cho tiến tuyến miền nam trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm
lược.
Trước tình hình đó Đảng ta đã xác định nhiệm vụ của miền Bắc lúc này là phải chuyển hướng về tư
tưởng và tổ chức, chuyển hướng xây dựng kinh tế và tăng cường lực lượng quốc phòng cho tình hình mới.
Việc chuyển hướng phải đảm bảo cho miền Bắc đủ sức mạnh đáp ứng yêu cầu bảo vệ miền bắc chống lại
cuộc ném bom, bắn páh, phong tỏa của địch, sẵn sàng đối phó với tình hình địch mở rộng chiến tranh ở bất

kì mức độ nào, sẵn sàng chi viện cho cuộc kháng chiến của đồng bào miền Nam; đồng thời đáp ứng yêu
cầu xây dựng cơ sở vật chất- kỹ thuật cho CNXH.
Phương châm Đảng ta vạch ra lúc này là: toàn dân, toàn diện, dựa vào sức mình là chính, đồng thời
tranh thủ sự đoàn kết và chi viện của quốc tế. Với 10 năm xây dựng CNXH, miền Bắc đã đạt 1 số thành
tựu to lớn sau:
 Quan hệ sản xuất XHCN được xác lập, xóa bỏ chế độ chiếm hữu và bóc lột phong kiến trường tồn trên
đất nước ta hàng ngàn năm.
 Bước đầu xây dựng một số cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH:
+ Ở lĩnh vực công nghiệp: nhiều khu CN lớn được hình thành, những ngành CN nặng như: điện, than
đá, cơ khí..cũng được xây dựng và đưa vào hoạt động. CN nhẹ cũng rất phát triển. Năm 1975, toàn
ngành CN làm ra 55% giá trị tổng sản lượng nông nghiệp, 41% tổng sản phẩm XH, 20% thu nhập
quốc dân và 91,5% giá trị hàng xuất khẩu.
+ Ở lĩnh vực nông nghiệp: nhiều công trình thủy lợi được xây dựng phục vụ sản xuất nông nghiệp.
Nhiều thành tựu khoa học kỹ thuật cũng được áp dụng vào trong sản xuất, tăng năng suất, tăng
vụ…
+ Về mặt văn hóa, giáo dục và y tế: tính đến năm 1975, trung bình cứ 3 người thì có 1 người đi học,
tất cả trẻ em trong độ tuổi đi học đều được đến trường, đội ngũ cán bộ KHKT và cán bộ quản lý có
trình độ trên ĐH, ĐH,Trung học chuyên nghiệp hơn 43 vạn người, tăng 19 lần so với năm 1960.
Mạng lưới y tế chăm sóc sức khỏe của người dân cũng được mở rộng, số bác sĩ và y sĩ tăng 13.4
lần so với 1960.
+ Cơ cấu xã hội – giai cấp đã có sự thay đổi lớn. Xã hội miền Bắc đã trở thành xã hội của những
người lao động bình đẳng. Sự nhất trí về chính trị và tinh thần trong xã hội ngày càng cao.
Thành quả của 10 năm xây dựng CNXH ở miền Bắc được nhận định trong báo cáo của CT Hồ Chí
Minh tại HN chính trị đặc biệt (3/1964) như sau: “Trong mười năm qua miền bắc nước ta đã tiến những
bước dài chưa từng thấy trong lịch sử dân tộc, đất nước, xã hội và con người đều đổi mới” Tháng 12/1965
TW Đảng nhận định “…Trải qua hơn 10 năm thực hiện CM XHCN và xây dựng CNXH, miền Bắc đã trở
thành căn cứ địa vững chắc cho CM VN trong cả nước, với chế độ chính trị ưu việt, với lưc lượng kinh tế
và quốc phòng lớn mạnh…”
Trong hoàn cảnh đất nước có chiến tranh, cùng 1 lúc phải đảm đương cả hai nhiệm vụ xây dựng và
bảo vệ tổ quốc, Đảng đã có những chủ trương đường lối hết sức phù hợp lòng dân và khiến họ toàn tâm

toàn ý cho sự nghiệp chung của cả dân tộc. Để có được thành quả đó là do Đảng luôn giữ vững tình độc lập
dân chủ, linh hoạt sáng tạo trong việc xác định đường lối cách mạng. Có nhận thức đúng đắn lý luận CN
Mac – Lenin về thời kì quá độ lên CNXH và vận dụng một cách sáng tạo khi áp dụng thực tế vào thực tế
miền Bắc.
 Liên hệ thực tiễn:
Đảng Cộng sản Việt Nam có đủ bản lĩnh chính trị và năng lực lãnh đạo để tiếp tục tiến hành thắng
lợi công cuộc đổi mới và phát triển đất nước trước sự tác động phức tạp của bối cảnh chính trị, kinh tế, an
ninh... quốc tế hiện nay. Đó là điều mà nhân dân ta và bạn bè quốc tế hoàn toàn tin tưởng. Tuy nhiên, các
thế lực thù địch với CNXH thì ra sức phủ nhận điều đó, nhất là vào thời điểm lịch sử hiện nay.
Tiến trình lịch sử của dân tộc Việt Nam hơn 81 năm qua gắn liền với vai trò lãnh đạo của Đảng
Cộng sản Việt Nam; khoảng thời gian đó đã khẳng định trên thực tế: Đảng ta là đại diện chân chính, duy
14


nhất của dân tộc mà cho tới nay chưa có tổ chức chính trị nào khác có thể thay thế. Mặc dù vậy, các thế lực
thù địch, cơ hội, bất mãn vẫn tìm mọi cách để phủ định thành tựu lãnh đạo của Đảng đối với đất nước, nhất
là trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước hiện nay. Với những luận điệu cho rằng, chủ nghĩa Mác
- Lê-nin đã lỗi thời và không thể đi liền với tư tưởng Hồ Chí Minh... chúng tập trung xuyên tạc, bài bác
chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; bởi lẽ, đây là nền tảng tư tưởng đảm bảo cho sự gắn bó,
đồng thuận xã hội, tăng cường lòng tin của nhân dân với Đảng, với chế độ. Bất chấp những thành tựu to
lớn mang tính chất lịch sử của công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo, các thế lực thù địch đã
tập trung khoét sâu vào những hạn chế, yếu kém trong lãnh đạo, quản lý và tổ chức điều hành của hệ thống
chính trị; công kích vào đường lối đổi mới của Đảng. Chúng cho rằng: Đảng đã hết vai trò lịch sử; bước
sang giai đoạn mới, Đảng không có đủ khả năng để lãnh đạo; ….Nhiều luận điệu xuyên tạc, kích động
xung quanh các vấn đề quan hệ đối ngoại, chủ quyền lãnh thổ, biển đảo của đất nước... đều nhằm gây ra sự
hoài nghi giữa nhân dân với Đảng. Trước thềm Đại hội XI, chúng tăng cường bịa đặt xấu về đời tư, về gia
đình của nhiều đồng chí giữ vị trí trọng trách trong Đảng, gán cho bộ máy trong hệ thống chính trị của
Đảng mọi điều xấu xa nhằm hạ uy tín của Đảng đối với nhân dân... Tư tưởng xuyên suốt trong mọi mưu đồ
của các thế lực thù địch là nhằm xoá bỏ vai trò lãnh đạo đất nước của Đảng Cộng sản Việt Nam đã được
xác nhận trong Điều 4 Hiến pháp nước Cộng hoà XHCN Việt Nam và công khai kêu gọi thực hiện đa

nguyên chính trị, đa đảng đối lập.
Việc tăng cường chống phá chế độ XHCN, phủ định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam
với mọi âm mưu và thủ đoạn xấu độc của các thế lực thù địch là rất nguy hại. Điều đó cộng với việc chậm
khắc phục các hạn chế, yếu kém trong Đảng và sự thoái hoá về phẩm chất đạo đức, lối sống của một bộ
phận cán bộ, đảng viên đã làm tổn hại đến thanh danh của Đảng ta và phần nào đã làm suy giảm lòng tin
của quần chúng đối với Đảng và chế độ XHCN mà Đảng và nhân dân ta đang nỗ lực phấn đấu xây dựng.
Đại hội lần thứ XI của Đảng là một sinh hoạt chính trị sâu rộng không những trong nội bộ Đảng mà
trong toàn xã hội, để toàn Đảng và toàn dân đánh giá toàn diện về vai trò lãnh đạo của Đảng trong công
cuộc đổi mới và phát triển đất nước hơn 25 năm qua. Đồng thời, thông qua ý kiến của đông đảo nhân dân
và những ai quan tâm, có thiện chí, thì đây còn là dịp để Đảng tiếp thu những ý kiến chân tình, thắng thắn,
xác đáng trong việc thực hiện vai trò lãnh đạo đất nước hiện nay của mình. Mặc dù đây đó còn có ý kiến
phủ định vai trò lãnh đạo của Đảng; nhưng vượt lên trên tất cả, bao trùm nhất vẫn là sự kỳ vọng, thiện cảm
và tin tưởng của hầu hết người dân Việt Nam yêu nước chân chính và những người có thiện chí đối với
Đảng Cộng sản Việt Nam và tương lai của đất nước Việt Nam. Thực tiễn là thước đo chân lý; thực tiễn với
những thay đổi lớn lao của đất nước, gắn liền với vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản trong hơn 80 năm
qua, trong đó có 25 năm đổi mới đã trở thành một đảm bảo hàng đầu để người dân Việt Nam tiếp tục gửi
gắm niềm tin và kỳ vọng của mình đối với thắng lợi của công cuộc đổi mới, phát triển đất nước hiện nay
dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Điều này còn được củng cố vững chắc thông qua các Văn kiện Đại hội lần thứ XI của Đảng nhằm
"đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công
nghiệp theo hướng hiện đại". Đại hội đã tổng kết toàn diện và sâu sắc những thành tựu "to lớn và có ý
nghĩa lịch sử" trong 20 năm thực hiện "Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH":
Đất nước thực hiện thành côngcông cuộc đổi mới, ra khỏi tình trạng kém phát triển, bộ mặt đất nước và đời
sống của nhân dân có nhiều thay đổi; sức mạnh về mọi mặt được tăng cường, độc lập chủ quyền và chế độ
XHCN được giữ vững, vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao; tạo tiền đề để
nước ta tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn trong giai đoạn mới... Những đổi thay đó của đất nước cùng với
các chủ trương và giải pháp chiến lược có tính khả thi cao để tiến hành thắng lợi công cuộc đổi mới và phát
triển đất nước hiện nay của Đại hội đã góp phần quan trọng tăng cường sự tin tưởng, gắn bó của toàn dân
đối với Đảng, với chế độ. Có thể khẳng định rằng: Đại hội XI của Đảng là một dấu mốc quan trọng trên
con đường tiến lên của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng nhằm đẩy mạnh công cuộc đổi mới, phát triển

đất nước nhanh, bền vững theo mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh", vững bước
đi lên CNXH. Thông qua quá trình chuẩn bị và tiến hành Đại hội XI của Đảng còn cho thấy, niềm tin vào
Đảng Cộng sản Việt Nam không chỉ trong hầu hết mọi người dân trong nước mà còn là tình cảm của đông
đảo bạn bè trên thế giới. Các đảng viên Đảng Cộng sản Pháp trong Chi bộ Thành phố Păng-tanh qua theo
dõi Đại hội XI của Đảng ta đã bày tỏ: Trong thế kỷ XX, dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng
Cộng sản Việt Nam đã đánh thắng mọi kẻ thù thực dân, đế quốc sừng sỏ, giành độc lập dân tộc. Ngày nay,
Đảng Cộng sản Việt Nam lại tiếp tục lãnh đạo đất nước quyết tâm xây dựng thành công CNXH. Bài học
15


thành công của Đảng Cộng sản Việt Nam kể từ khi lãnh đạo nhân dân giành chính quyền và giành độc lập
dân tộc cũng như trong thời kỳ đổi mới là những kinh nghiệm vô cùng quý báu để các Đảng Cộng sản, các
đảng cánh tả tiến bộ trên toàn thế giới học hỏi. Ông Y-a-xư-ô Ôga-ta, Phó chủ tịch Đảng Cộng sản Nhật
Bản, khẳng định: vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam mang tính quyết định trong việc lãnh đạo đất nước
để đạt được các thành tựu phát triển kinh tế-xã hội. Ông Hoóc-hê Crây-nết, Bí thư phụ trách quan hệ Quốc
tế của Đảng Cộng sản Ác-hen-ti-na, đánh giá: con đường xây dựng CNXH tại Việt Nam là tấm gương sáng
và công cuộc đổi mới tại Việt Nam là nguồn cổ vũ cho cuộc đấu tranh vì CNXH tại Mỹ La-tinh...
Những gì đang diễn ra trong đời sống xã hội và qua thái độ của hầu khắp mọi người dân và bạn bè
quốc tế qua Đại hội Đảng lần thứ XI đã cho thấy, vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam cả trong
quá khứ và hiện tại đã được thực tế lịch sử và nhân dân Việt Nam xác nhận. Điều đó không phải tự nhiên
có được từ ý muốn chủ quan của Đảng hay từ sự thiện cảm bột phát, cảm tính của quần chúng nhân dân và
bạn bè quốc tế. Tuy nhiên, để tiếp tục giữ vững được lòng tin và vai trò lãnh đạo đối với dân tộc trong thời
kỳ mới, Đảng phải có sự quyết tâm vượt bậc để vượt qua mọi khó khăn, thách thức; trong đó, tập trung
khắc phục sự hạn chế, yếu kém, bất cập về phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ, đảng viên, trước hết là
chủ động phòng ngừa sự "tự diễn biến" trong nội bộ; khắc phục sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức
lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên; giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng để xứng đáng
với trọng trách lịch sử đã được nhân dân giao phó.
Câu 8: Anh (chị) hãy cho biết các bước đột phá tìm tòi đường lối đổi mới và sự phát triển nhận thức
của Đảng ta về con đường đi lên CNXH ở nước ta ngày càng sáng tỏ hơn? Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
của vấn đề trên?

- Sau khi miền Nam được giải phóng, đất nước thống nhất, cả nước bước vào thời kỳ quá độ lên
CNXH với những thuận lợi cơ bản cũng như cũng không ít khó khăn, thách thức.
- Nước ta đi lên CNXH với điểm xuất phát rất thấp, hậu quả của 30 năm chiến tranh hết sức nặng nề,
lại phải tiến hành chiền tranh bảo vệ Tổ quốc ở biên giới Tây Nam và Biên giới phía Bắc. Trên thế
giới, các nước XHCN lâm vào tình trạng khó khăn, trì trệ. Tình hình đó đặt ra cho Đảng và nhân
dân ta phải tìm cách đi phù hợp với hoàn cảnh nước ta.
- Tại Đại hội IV của Đảng (12/1976), Đảng ta đã đề ra đường lối chung và đường lối xây dựng nền
kinh tế XHCN, đề ra những chỉ tiêu cụ thể cho kế hoạch 5 năm (1976 – 1980). Tuy nhiên, những
kết quả mang lại còn thấp so với yêu cầu và chưa tương xứng với công sức bỏ ra. Đến 1980, hầu
như toàn bộ các chỉ tiêu của kế hoạch 5 năm đều không thực hiện được. Nền kinh tế nước ta lâm
vào khủng hoảng. Trước thực tế đó, đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân ta phải tìm ra con đường đổi mới
đất nước.
- Tháng 8/1979, Hội nghị TW6 khóa IV họp bàn những vấn đề cấp bách về kinh tế XH và vấn đề
hàng tiêu dùng, hội nghị khẳng định sự cần thiết phải tồn tại thị trường tự do, khuyến khích sản
xuất “bung ra” đúng hướng, khắc phục những khuyết điểm trong quản ký kinh tế, trong cải tạo
XHCN, đề ra chủ trương phù hợp để phát triển lực lượng sản xuất, Hội nghị TW6 đánh dấu bước
đột phá đầu tiên của quá trình tìm tòi đường lối đổi mới của Đảng.
- Thực hiện chủ trương của hội nghị TW6, chính phủ đã có những quyết định kịp thời về việc bãi bỏ
các trạm kiểm soát có tính chất ngăn sông cấm chợ, cản trở việc lưu thông hàng hóa, khuyến khích
tận dụng ruộng đất nông nghiệp vào sản xuất; mở rộng kinh doanh thương nghiệp XHCN, chính
sách phân phối theo lao động, kích thích sản xuất phát triển.
- Ngày 13/1/1981, Ban bí thư TW Đảng ra chỉ thị 100 CT – TW về khoán sản phẩm đến nhóm và
người lao động trong hợp tác xã. Chỉ thị 100 đã tạo ra động lực mới trong sản xuất nông nghiệp.
Trong công nghiệp, Chính phủ ban hành quyết định 25/CP và 26/CP nagỳ 21/1/1981 về chủ
trương, biện pháp cải tiến cơ chế quản lý trong kinh tế quốc doanh, điểm mới trong quản lý công
nghiệp…làm giảm tình trạng trì trệ trong sản xuất của các doanh nghiệp nhà nước. Năm 1981 lần
đầu tiên sau chiến tranh, sản xuất công nghiệp đạt kế hoạch, riêng công nghiệp địa phương vượt kế
hoạch 7,5%.
- Tại Đại hội V của Đảng họp tại Hà Nội từ ngày 27 đến ngày 31/3/1982, chủ trương tiếp tục tìm tòi
cơ chế quản lý mới cho thích hợp, xóa bỏ cơ chế cũ, điều chỉnh lại cơ cấu, quy mô, tốc độ và các

16


-

-

-

-

bước đi của công nghiệp hóa. Đại hội đã phân chia thời kỳ quá độ thành nhiều chặng và xác định
chúng ta đang ở chặng đường đầu tiên của thời kỳ quá độ. Nhiệm vụ chặng đường đầu tiên tạo tiền
đề cơ sở vật chất chuyển sang Công nghiệp hóa.
Việc thực hiện nghị quyết Đại hội V, tình hình kinh tế xã hội có những chuyển biến nhất định. Tuy
nhiên, trên lĩnh vực lưu thông phân phối còn nhiều vấn đề chưa được giải quyết. Trong bối cảnh đó,
Đảng và nhà nước cải cách giá – lương – tiền lần thứ 1 năm 1981 – 1982 nhưng đã làm cho lạm
phát trầm trọng thêm. Trước tình hình đó, tháng 6/1985, hội nghị TW8 họp chuyên bàn về giá –
lương – tiền, quyết định phải dứt khoát xóa bỏ tập trung quan liêu bao cấp, thực hiện chế độ tập
trung dân chủ, hoạch toán kinh tế và kinh doanh XHCN. Hội nghị TW8 cho thấy Đảng đã có sự đổi
mới tư duy trên lĩnh vực phân phối lưu thông một cách cơ bản, đã thừa nhận sản xuất hàng hóa và
những quy luật của sản xuất hàng hóa. Hội nghị TW8 đánh dấu bước đột phá thứ 2 trong quá trình
đổi mới tư duy của Đảng.
Ngày 10/7/1986, Tổng bí thư Lê Duẩn qua đời. Tại phiên họp đặc biệt của TW Đảng ngày
14/7/1986, đồng chí Trường Chinh được bầu làm Tổng bí thư. Ngày 20/9/1986, Bộ Chính trị đã có
những kết luận về một số vấn đề thuộc quan điểm kinh tế:
+ Về cơ cấu kinh tế, cần bố trí đúng cơ cấu các ngành kinh tế, cơ cấu sản xuất và đầu tư; đặc
trưng cần nắm vững là nền kinh tế cơ cấu nhiều thành phần.
+ Về cơ chế quản lý: xóa bỏ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp, thực hiện nguyên tắc tập trung
dân chủ trong công tác quản lý và sử dụng quan hệ hàng hóa – tiền tệ, thị trường trong cơ chế

kế hoạch hóa. Trong điều chỉnh lớn phương án bố trí cơ cấu kinh tế, cơ cấu đầu tư phải thực sự
lấy nông nghiệp làm mặt trận hàng đầu.
 Những kết luận này là bước đột phá thứ 3 trong quá trình tìm đường đổi mới.
Tại Đại hội VI (12/1986) đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện đất nước một cách triệt để, sâu sắc,
mang ý nghĩa như một cuộc cách mạng. Trong đổi mới toàn diện, Đảng bắt đầu tự đổi mới tư duy
về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam. Trên nền tảng các nguyên lý phổ biến của chủ
nghĩa Mác – Lênin và nhất là kinh nghiệm thực tiễn ở Việt Nam. Trong đổi mới tư duy, Đại hội VI
chọn khâu đột phá là đổi mới tư duy kinh tế:
+ Thừa nhận kinh tế nhiều thành phần.
+ Chuyển nền kinh tế từ tâp trung, bao cấp, kế hoạch hóa cao độ sang hoạch toán kinh doanh
XHCN.
+ Mở cửa nền kinh tế Việt Nam với khu vực và trên thế giới.
+ Tập trung vào 3 chương trình kinh tế lớn: sản xuất lương thực thực phẩm, sản xuất hàng tiêu
dùng và sản xuất hàng xuất khẩu.
+ Đổi mới toàn diện triệt để sâu sắc nhưng có nguyên tắc, lấy đổi mới kinh tế là trọng tâm hàng
đầu trên cơ sở giữ vững ổn định chính trị. Để giữ vững ổn định chính trị phải đảm bảo các
nguyên tắc:
 Kiên trì độc lập dân tộc gắn liền với CNXH.
 Đổi mới trên quan điểm lập trường Chủ nghĩa Mác – Lênin, giữ vững vai trò lãnh đạo của
Đảng ta, bản chất nhà nước cách mạng của ta, kết hợp sức mạnh của dân tộc và của thời đại
trong điều kiện mới.
Tại Đại hội VII (6/1991) của Đảng tiếp tục bổ sung đường lối đổi mới của Đảng ta.
+ Đề ra và thông qua Cương lĩnh thứ 4 của Đảng ta: Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ
quá độ lên CNXH. Trong Cương lĩnh này lần đầu tiên trong lịch sử của Đảng ta đã đưa ra mô
hình và con đường đi lên CNXH riêng cho Việt Nam với 6 đặc trưng cơ bản và 7 phương
hướng cơ bản. Cương lĩnh năm 1991 đã tạo ra cơ sở lý luận và nền tảng lý luận cho đổi mới.
+ Tại Đại hội VII lần đầu tiên Đảng ta đưa ra khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh.
+ Lần đầu tiên Đảng ta xây dựng chiến lược ổn định và phát triển kinh tế XH từ 1991 đến 2000
với mục tiêu: Đưa Việt Nam ra khỏi khủng hoảng KT – XH. Đây là chặng đường đầu tiên của
thời kỳ quá độ của Đảng ta.


17


+ Đại hội đánh dấu sự coi trọng của Đảng đối với công tác xây dựng Đảng, chỉnh đốn Đảng.
+ Đại hội VII đã củng cố niềm tin, khơi dậy các nguồn lực trong Đảng, trong nhân dân. Kiên trì
CNXH khi Đông Âu đã tan rã và Liên Xô sắp sụp đổ.
 Tại Đại hội VIII (từ 28/6 đến 1/7/1996) của Đảng đã tổng kết 10 năm thực hiện công cuộc đổi mới
và thực hiện nghị quyết của Đại hội VII, quyết định mục tiêu, phương hướng, giải pháp thực hiện
CNH – HĐH đất nước đến năm 2010 và 2020, bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đảng.
 Nước ta ra khỏi khủng hoảng KT – XH, tuy còn một số chưa vững chắc, thế và lực được tăng
cường cho phép chuyển sang thời kỳ đẩy mạnh CNH – HĐH đất nước. Đại hội đã đưa ra mục tiêu:
+ Đến năm 2020 Việt Nam trở thành nước công nghiệp cơ bản phát triển theo hướng hiện đại.
+ Đại hội VIII đã chỉ ra mục tiêu chung: dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng văn minh.
+ Đại hội VIII tổng kết thành phương châm: phát triển kinh tế là trọng tâm; xây dựng Đảng, chỉnh
đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt. (tập trung phát triển lực lượng sản xuất từng bước hình thành
quan hệ sản xuất phù hợp)
+ Đại hội VIII đã bổ sung thêm cho đường lối đổi mới là chiến lược CNH – HĐH đất nước.
- Đại hội lần thứ IX (4/2001)
+ Đại hội đã tổng kết cách mạng Việt Nam trong thế kỷ 20, rút ra 3 thành tựu to lớn mang ý nghĩa
lịch sử: thắng lợi CMT8 năm 1945; thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế
quốc Mỹ và tay sai; thắng lợi của sự nghiệp đổi mới đi lên CNXH ở nước ta.
+ Đại hội đã dự báo về thời cuộc và thời đại, những đòi hỏi của cách mạng Việt Nam trong những
năm đầu thế kỷ 21. Để đề ra quan điểm kiên trì mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với CNXH,
đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới trên cơ sở phát huy nội lực là chính, tranh thủ ngoại lực,
chủ động tích cực hội nhập kinh tế quốc tế.
+ Đại hội đã đưa ra thuật ngữ Kinh tế thị trường định hướng XHCN và coi đây là mô hình kinh tế
tổng quát của nước ta trong suốt quá trình quá độ lên CNXH.
+ Đưa mục tiêu dân chủ vào mục tiêu chung: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ,
văn minh.

+ Đại hội đã đề ra chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2001 – 2010 nhằm đưa Việt Nam thoát
khỏi tình trạng nước nghèo kém phát triển.
- Đại hội X (4/2006)
+ Đại hội đã tổng kết 20 năm đổi mới và bổ sung cho những đặc trưng cho CNXH ở nước ta gồm
8 đặc trưng và 8 phương hướng, chỉ đạo sự nghiệp xây dựng CNXH.
+ Đề ra nhiệm vụ phấn đấu đến năm 2020 Việt Nam phải thoát khỏi tình trạng nước nghèo kém
phát triển để trở thành nước có thu nhập trung bình.
+ Đại hội X rất coi trọng công tác xây dựng Đảng và chỉnh đốn Đảng trong quá trình Đảng cầm
quyền; phát triển kinh tế thị trường địn hướng XHCN và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế.
- Đại hội XI (1/2011)
+ Đại hội đã tổng kết 25 năm đổi mới và 20 năm thực hiện Cương lĩnh 1991.
+ Đại hội đã bổ sung và phát triển cương lĩnh 1991 trên tất cả các nội dung. Đặc biệt là trong mô
hình, phương hướng chỉ đạo sự nghiệp xây dựng CNXH trong thời kỳ quá độ của nước ta: 8 đặc
trưng, 8 phương hướng cơ bản và 8 mối quan hệ lớn.
+ Đại hội đã đề ra chiến lược phát triển KT – XH 2011 – 2020 với mục tiêu biến Việt Nam trở
thành nước công nghiệp cơ bản phát triển theo hướng hiện đại vào năm 2020.
+ Bổ sung và sửa đổi Điều lệ Đảng.
Có thể nói quá trình tìm tòi đường lối đổi mới và sự phát triển nhận thức của Đảng ta về con đường
đi lên CNXH ngày càng sáng tỏ qua các kỳ Đại hội. Nó đã mang lại những thành tựu mang ý nghĩa to lớn:
Việt Nam từ một quốc gia bị phong tỏa cấm vận, từ một nền kinh tế kém phát triển và đóng cửa. Sau hơn
20 năm đổi mới VN đã vươn mạnh ra thế giới, đến nay VN đã có quan hệ ngoại giao với gần 170 nước và
vùng lãnh thổ, mở rộng quan hệ kinh tế thương mại với 220 quốc gia. VN còn là thành viên chính thức của

18


nhiều tổ chức kinh tế quốc tế và khu vực và điều đáng nói nhất là năm 2007 VN trở thành thành viên chính
thức thứ 150 của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Phúc lợi xã hội và đời sống vật chất, tinh thần của người dân được cải thiện rõ rệt theo đánh giá của
Liên hiệp Quốc, VN đã về đích trước 10 năm với mục tiêu xóa đói giảm nghèo trong thực hiện mục tiêu

thiên niên kỷ.
Độc lập chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ và chế độ XH được giữ vững, lợi thế và uy tín của
VN trên trường quốc tế được nâng cao. Sức mạnh tổng hợp của đất nước đã tăng lên rất nhiều, tạo tiền đề
để nước ta tiếp tục phát triển mạnh mẽ theo con đường XHCN.
Câu 9: Vị trí vai trò của phương pháp cách mạng và nêu những thàn h công của phương pháp cách
mạng (hình thức, cách thức, phương châm …) mà Đảng ta đã thực hiện trong quá trình lãnh đạo cách
mạng nước ta ? Liên hệ vận dụng bài học trên vào cơ quan đơn vị đang công tác của anh (chị) ?
Phương pháp là cách thức tiến hành.
Vai trò phương pháp cách mạng : Phương pháp đúng thì dẫn đến thành công, nếu sai thì dẫn đến hậu quả.
Thắng lợi của CM T8 năm 1945 là thành quả tổng hợp của phong trào cách mạng, từ cao trào
XVNT, cuộc vận động dân sinh dân chủ 1936 – 1939 đến phong trào giải phóng dân tộc 1939 – 1945
Trong cương lĩnh chính trị đầu tiên, Đảng đã khẳng định : về phương hướng cách mạng VN là làm
tư sản dân quyền CM và thổ địa CM để đi tới XH cộng sản. phương pháp cách mạng là bạo lực cách mạng
của quần chúng để đánh đổ Đế quốc phong kiến (chính trị và vũ trang),chứ không thể là con đường cải
lương thỏa hiệp. lực lượng CM phải đoàn kết công nhân, nông dân, trong đóa g/c công nhân lãnh đạo, đây
là lực lượng cơ bản. Sự đúng đắn trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên đã được khẳng định bởi quá trình
khảo nghiệm của lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước quá độ đi lên CNXH của dân
tộc ta từ khi Đảng ra đời cho cho đến nay vẫn là ngọn cờ dẫn dắt nhân ta trong công cuộc đổi mới theo
định hướng XHCN.
Trong quá trình lãnh đạo, Đảng ta đã khéo léo kết hợp tuỳ theo từng giai đoạn lịch sử : như giai
đoạn 1936 – 1939 : trước tình hình tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới, nguy cơ phát xít và
chiến tranh thế giới, ban lãnh đạo của Đảng CSĐD họp ở Thượng Hải (TQ) do đ/c Lê Hồng Phong chủ trì,
Đảng xác định kẻ thù trước mắt của nhân dân ĐD là bọn phản động thuộc địa va bè lũ tay sai. Hội nghị
quyết định thay đổi các hình thức tổ chức và phương pháp đấu tranh của quần chúng, từ tổ chức bí mật đấu
tranh không hợp pháp là chủ yếu sang các hình thức tổ chức và đấu tranh hợp pháp, nửa hợp pháp ; công
khai, nửa công khai, đó là thành quả hiếm có đối với một Đảng cộng sản ở một nước thuộc địa.
Đến giai đoạn 1939 – 1945 : chiến tranh thế giới thứ 2 bùng nổ, phát xít Nhật xâm lược ĐD. Đảng
chủ trương nêu cao nhiệm vụ giải phóng dân tộc.Trung ương Đảng họp tại Bà Điểm (Hóc Môn) do đ/c
Nguyễn Văn Cừ, TBT của Đảng chủ trì (1939). Hội nghị xác định mục tiêu là đánh đổ đế quốc và tay sai,
giải phóng ĐD, chuyển hướng hình thức tổ chức và hình thức đấu tranh, đề ra khẩu hiệu thành lập chính

phủ Liên bang CHDCĐD. Quyết định thành lập Mặt trận thống nhất dân tộc phản đế ĐD, từng bước hoàn
chỉnh đường lối CM, dùng hình thức khởi nghĩa từng phần, giành thắng lợi từng bước tiến tới giành chính
quyền cả nước, đã đưa đến thắng lợi vào ngày 2/9/1945, Bác Hồ đọc bản tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra
nước VNDCCH.
Sau 1954 : thời kỳ 54 – 56, đất nước bị chia cắt làm 2 miền với 2 chế độ khác nhau. Đảng lãnh đạo
nhân dân cả nước tiến hành đồng thời 2 chiến lược cách mạng : CMDCND ở miền Nam và XHCN ở MB.
Cách mạng miền Nam chuyển từ đấu tranh vũ trang quân sự sang đấu tranh chính trị đòi thi hành hiệp
định Gionevo, Đảng chủ trương đấu tranh chính trị giữ vai trò quyết định.Tháng 6/1956, đ/c Lê Duẩn, ủy
viên bộ chính trị, bí thư Xứ ủy Nam bộ đã dự thảo bản đề cương cách mạng Việt Nam ở miền Nam,
chuyển hướng từng bước kết hợp đấu tranh chính trị và quân sự để từng bước đánh thắng kế hoạch chiến
tranh chiến tranh đặc biệt (1961 – 1965) của Mỹ.
Theo tinh thần Nghị quyết 11 (T3/1965) và nghị quyết 12 (12/1965) của Đảng nhận định tính chất
cơ bản của chiến tranh vẫn là chiến tranh xâm lược thực dân mới của đế quốc Mỹ. về đường lối cách mạng
MN, tiếp tục tiến công và phản công, kết hợp đấu tranh quân sự với đấu tranh chính trị nhưng đấu tranh
quân sự ngày càng có quyến định trực tiếp và giữ 1 vị trí ngày càng quan trọng. Nêu ra phương châm chiến
19


lược chung là chiến đấu lâu dài, dựa vào sức mình là chính. Tư tưởng chỉ đạo chiến lược là giữ vững và
phát triển thế tiến công. Đẩy mạnh tiến công trên mặt trận ngoại giao, đã lần lượt đánh thắng chiến tranh
cục bộ (1965 – 1969) và chiến lược VN hóa chiến tranh (1969 – 1972) , cuối cùng buộc đế quốc Mỹ phải
ký hiệp định Paris ngày 21/01/1973 về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở VN.
Những thành công của phương pháp cách mạng khẳng định tính đúng đắn, khoa học và sáng tạo
của đường lối chiến tranh nhân dân dưới ánh sáng lý luận ML và tư tưởng HCM. Đó là đường lối kháng
chiến độc lập, tự chủ của ĐCSVN, biết kết hợp mục tiêu độc lập dân tộc với CNXH, tạo nên xung kích cho
sự nghiệp thống nhất TQ. Lý luận cách mạng sáng tạo, đường lối đúng đắn đã trở thành ngọn cờ tập hợp
sức mạnh dân tộc với sức mạnh của thời đại, kết hợp yếu tố trong nước với quốc tế, phối hợp sức mạnh của
2 miền Nam – Bắc để đi tới thắng lợi cuối cùng. Quá trình lãnh đạp, Đảng đã kết hợp sức mạnh dân tộc với
sức mạnh thời đại
Nhưng nếu dùng phương pháp cách mạng không đúng thì sẽ gây hậu quả. Ví dụ vào những năm

1954 – 1960, do chính sách tàn bạo của Mỹ - Diệm, lực lượng cách mạng miền Nam bị tổn thất lớn, khuyết
điểm của ta trong lúc ấy là thiếu chuẩn bị đầy đủ tư tưởng trong cán bộ và quần chúng cho một cuộc đấu
tranh cách mạng gian khổ và lâu dài, quần chúng và cán bộ ỷ lại vào cái mốc thời gian đã quy định trong
Hiệp nghị Giơnevơ, không chuẩn bị thế thủ thích hợp với tương quan lực lượng mới, đã để phong trào kéo
dài, , cơ sở ta bị bộc lộ. Do đó, như ở trung châu Liên khu V, khi địch tấn công lại ta, chúng đánh trúng cơ
sở của ta, cán bộ và quần chúng hoang mang, phong trào sa sút (54 – 60 Nam bộ từ 60 ngàn ĐV, chỉ còn
lại 5.000, Liên khu V : 12 quan khôong con cơ sở, 70% chi ủy viên bị băt giết, CMMN roi vào thời kỳ đen
tối có nguy cơ xóa sổ. Đây là thời kỳ đen tối của cách mạng miền Nam. Song, nhờ chủ trương chuyển
hướng kịp thời của Đảng và với tinh thần kiên định, dũng cảm của cán bộ, đảng viên và nhân dân miền
Nam, cách mạng không bị tiêu diệt
Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 15 (mở rộng) họp từ ngày 12 đến 22-1-1959, thấy
được những khuyết điểm, khó khăn phúc tạp, đã chỉ đạo phương pháp cách mạng là chuyển từ đấu tranh
vũ trang sang đấu tranh chính trị, từ hoạt động công khai chuyển sang hoạt động bí mật, và đưa ra những
vấn đề cần khắc phục : chú trọng xây dựng cho cán bộ và đảng viên tư tưởng cách mạng trường kỳ gian
khổ. ; phải nhận rõ ta đang ở "thế " nào trong cuộc đấu tranh với địch ở miền Nam. tương quan lực lượng
giữa ta và địch đã đổi mới, phải đứng trên cơ sở của thế thủ nghĩa là triệt để sử dụng thế công khai hợp
pháp, bố trí lực lượng cán bộ lại theo thế thủ. Phải nhận rõ chỗ mạnh và chỗ yếu của địch để biết hướng
phòng ngự và biết hướng tấn công. Do hướng chỉ đạo đúng mà ta đã gây dựng lại được lực lượng.
Nhà Văn hóa Thanh niên được thành lập từ tháng 9 năm 1975, là đơn vị cấp 2 của Thành đoàn TP.
Hồ Chí Minh, nên nhiệm vụ chủ yếu của cơ quan là tập họp thanh niên bằng các loại hình văn hóa, từ đó
giáo dục đoàn viên thanh niên về lý tưởng cộng sản, Bác, Đảng, Đoàn và xã hội chủ nghĩa nên đã vận dụng
như sau :
Phương pháp lãnh đạo cơ quan :
 Theo sự lãnh đạo của Đảng : Các vấn đề quan trọng của cơ quan đều được đưa ra bàn bạc và có sự
thống nhất của chi ủy về công tác cán bộ, tổ chức bộ máy nhân sự cơ quan. Đề ra phương hướng
hoạt động, xây dựng thỏa ước lao động tập thể, tổ chức hội nghị cán bộ công chức hàng năm cho
CBCC, người lao động đóng góp và thực hiện theo đúng qui định của nhà nước và cơ quan chủ
quản là Thành đoàn
 Hoạt động công đoàn và chi đoàn : theo phương hướng hoạt động cơ quan và theo sự chỉ đạo của
chi ủy, tổ chức các phong trào thi đua, thực hiện các công trình, sáng kiến, hiến kế, thực hành tiết

kiệm chống lãng phí trong tổ chức các chương trình, trong sinh hoạt hàng ngày ; hoàn thành xuất
sắc nhiệm vụ cơ quan ; đóng góp ý kiến cho cơ quan, chi bộ … để đoàn viên, công đoàn viên,
người lao động góp ý (chính trị - đại đoàn kết dân tộc)
 Về chính quyền : ra nội qui, qui định cơ quan trong việc thực hiện nhiệm vụ ; có khen thưởng, kỷ
luật, động viên kịp thời. Tổ chức đánh giá cán bộ công chức hàng năm. Tổ chức cho cán bộ công
nhân viên góp ý về qui hoạch, tổ chức bộ máy, phương hướng, tổng kết, hoạt động năm của cơ
quan. Mọi vấn đề liên quan đến cán bộ công chức, người lao động đều trao đổi bàn bạc với công
đoàn. Tạo điều kiện để Đảng, đoàn thể hoạt động, tổ chức phong trào thi đua để góp phần hoàn
thành nhiệm vụ cơ quan.

20


Chính quyền có tính mệnh lệnh là chính, có tính bắt buộc phải thực hiện (bạo lực cách mạng) :
cứng rắn trong cơng tác, kiên quyết, cơng bằng trong thi đua để khuyến khích CBCNV, người lao động
hồn thành tốt nhiệm vụ.
Đảng lãnh đạo các hoạt động của cơ quan, đồn thể. Mọi vấn đề, phát động phong trào, v.v… đề
xin ý kiến chỉ đạo của cấp ủy.
Đồn Thanh niên và cơng đồn : gần gũi, vận động các CBCNV – người lao động tham gia hồn
thành tốt nhiệm vụ chính trị của cơ quan thơng qua các phong trào được phát động như : cuộc vận động
học tập và tàm theo tấm gương đạo đức HCM, phong trào thi đua xanh, sạch, đẹp cơ quan, thực hành tiết
kiệm chống lãng phí, các phong trào về thể dục thể thao … đã được CBCC, NLĐ tham gia sơi nổi. Gắn bó
với người lao động, xây nhà tình thương cho cơng đồn viên, tổ chức thăm Tết, thăm bệnh, nghỉ mát, các
hoạt động cho con em CBCNV … để từ đó nắm được tâm tư, tình cảm của người lao động. Là nơi đề quần
chúng đóng góp ý kiến cho cơ quan, chi bộ và thực hiện chức năng bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng
của người lao động
Nhờ sử dụng đúng phương pháp, nên CBCC-NLĐ gắn bó với cơ quan, hiểu và thực hiện phương
hướng nhiệm vụ đề ra hàng năm, nghiêm chỉnh chấp hành nội qui, qui định do cơ quan đề ra, sơi nổi, tích
cực tham gia các phong trào do Chi dồn và cơng đồn phát động.


Câu 10 : Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết đònh mọi thắng lợi của CMVN ? ý
nghóa và bài học kinh nghiệm trong 20 năm thực hiện đường lối đổi mới ?

1. Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết đònh mọi thắng lợi của CMVN
Lòch sử thế giới và lòch sử dân tộc đã chứng minh rằng bất cứ cuộc chiến tranh nào muốn đi đến
kết thúc thắng lợi phải có tổ chức lãnh đạo, có bộ tham mưu, tổ chức đó phải đề ra được đường lối đúng
đắn, phương pháp cách mạng phù hợp được đông đảo quần chúng nhân dân tham gia và ủng hộ. Chính
vì vậy, chủ nghóa Mác – Lenin khẳng đònh rằng : giai cấp công nhân muốn hoàn thành sứ mệnh của
mình phải có đội tiên phong tức là phải có Đảng cộng sản. Đảng đó phải lấy chủ nghóa Mác – Lenin
làm nền tảng tư tưởng của mình.
 Vai trò của Đảng Cộng sản đối với những thắng lợi to lớn của CMVN từ trước đến nay :
Khi truyền bá lý luận của chủ nghóa Mác – Lenin vào Việt Nam Nguyễn Ái Quốc đã viết :

“muốn cách mạng phải có Đảng cách mạng. Đảng đó phải có lý luận cách mạng, Đảng không có lý

luận như người không có trí khôn, như tàu không có bản chỉ nam, bây giờ lý luận nhiều, học thuyết
nhiều nhưng lý luận chắc chắn nhất, cách mạng nhất là chủ nghóa Mác – Lenin.” Vì vậy, khi tiếp thu
được ánh sáng chủ nghóa Mác – Lenin Nguyễn i Quốc đã tích cực truyền bá vào phong trào công nhân
vào phong trào yêu nước để chuẩn bò về chính trò, tư tưởng và tổ chức cho việc thành lập Đảng Cộng
sản Việt Nam. Với những hoạt động tích cực của Nguyễn i Quốc và những người Việt Nam yêu nước,
Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập ngày 03/02/1930.
Kể từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam được ra đời với đường lối đúng đắn và phương pháp cách
mạng thích hợp đã đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác :

- Đảng lãnh đạo Cách mạng Tháng Tám thành cơng khai sinh ra nước Việt Nam Dân Chủ

Cộng Hòa
Xuất phát từ bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, lấy thực tiễn xã hội Việt
Nam làm cơ sở cho việc vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin khi xác định đường lối cách mạng
nước ta, ngay từ khi ra đời, Đảng ta xác định nhiệm vụ chống đế quốc và nhiệm vụ chống phong kiến

khơng thể tách rời nhau. Trải qua ba cao trào cách mạng (1930-1931, 1936-1939, 1939-1945), Đảng ta
nhận thức ngày càng sâu sắc hơn về mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ đó: Tuy hai nhiệm vụ khơng tách rời
nhau nhưng nhiệm vụ chống đế quốc là chủ yếu nhất, nhiệm vụ chống phong kiến phải phục tùng nhiệm vụ
chống đế quốc và phải thực hiện từng bước với những khẩu hiệu cụ thể như: Giảm tơ, giảm thuế, chia
ruộng đất cơng, chia ruộng đất của bọn phản động cho người dân nghèo... Đảng đã xây dựng được khối đại
đồn kết tồn dân tộc, động viên tồn dân Tổng khởi nghĩa thắng lợi. Đảng đã lợi dụng triệt để mâu thuẫn
21


trong hàng ngũ kẻ thù; chủ động kiên quyết dùng bạo lực cách mạng và biết sử dụng bạo lực cách mạng
thích hợp để đập tan nhà nước cũ, lập ra bộ máy nhà nước của nhân dân; coi khởi nghĩa là một nghệ thuật,
nghệ thuật chọn đúng thời cơ tiến hành Tổng khởi nghĩa Tháng Tám thành công. Ngày 2/9/1945 Chủ tòch
Hồ Chí Minh đã đọc bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Cách mạng Tháng tám đã lật đổ ách thống trò hơn 80 năm của đế quốc thực dân Pháp – Nhật, đã
xóa bỏ chế độ quân chủ chuyên chế lâu đời trên nước ta, lập nên Nhà nước Việt Nam Dân Chủ Cộng
Hòa – nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á.
Cách mạng Tháng Tám mở ra một kỷ nguyên mới trong lòch sử dân tộc – kỷ nguyên độc lập dân
tộc gắn liền với chủ nghóa xã hội.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng tám góp phần làm phong phú thêm lý luận chủ nghóa Mác –
Lenin về cách mạng giải phóng dân tộc. Thắng lợi đó chứng tỏ rằng, trong thời đại ngày nay, cuộc cách
mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở một nước thuộc đòa dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản, có đường
lối cách mạng đúng đắn, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại thì hoàn toàn có khả năng thắng lợi.
Cuộc cách mạng ấy có thể thành công trước khi giai cấp công nhân ở chính quốc giành được chính
quyền. Đó là thắng lợi đầu tiên của chủ nghóa Mác – Lenin ở một nước thuộc đòa, nửa phong kiến.
Cách mạng Tháng tám đã chọc thủng một khâu quan trọng trong hệ thống thuộc đòa của chủ
nghóa đế quốc, mở đầu thời kỳ suy sụp và tan rã không gì cứu vãn nổi của chủ nghóa thực dân cũ, cổ vũ
mạnh mẽ nhân dân các nước thuộc đòa, nửa thuộc đòa đấu tranh chống chủ nghóa đế quốc, thực dân,
phong kiến, giành độc lập dân tộc.

- Thắng lợi của cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc.

Vừa mới ra đời, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã bị các nước đế quốc, các thế lực phản động
câu kết với nhau chống phá quyết liệt, hòng tiêu diệt chính quyền cách mạng non trẻ. Cơng cuộc xây dựng
và bảo vệ đất nước của nhân dân ta đứng trước bối cảnh vừa có thuận lợi cơ bản, vừa gặp phải nhiều khó
khăn to lớn, hiểm nghèo. Giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm là những hiểm họa đối với chế độ mới, vận
mệnh dân tộc như "ngàn cân treo sợi tóc", Tổ quốc lâm nguy.
Với quyết tâm: Thà hy sinh tất cả chứ khơng chịu mất nước, nhất định khơng chịu làm nơ lệ, Đảng
ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã lãnh đạo nhân dân tiến hành chín năm trường kỳ kháng chiến.
Đảng đã đề ra đường lối đúng đắn và qn triệt thật sâu sắc đường lối đó cho tồn Đảng, tồn dân, tồn
qn thực hiện. Đó là đường lối chiến tranh nhân dân, kháng chiến tồn dân, tồn diện, dựa vào sức mình
là chính và tăng cường cơng tác xây dựng Đảng, nâng cao sức chiến đấu và hiệu lực lãnh đạo của Đảng
trong chiến tranh, làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu.
Với thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, cách mạng Việt Nam bước vào thời kỳ
mới với đặc điểm: Đất nước tạm thời bị chia cắt làm hai miền, với hai chế độ chính trị - xã hội đối lập
nhau. Miền bắc được giải phóng, bắt đầu xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa. Miền nam vẫn còn dưới ách đơ
hộ, áp bức của đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai. Đảng ta đã xác định con đường phát triển của cách mạng nước
ta phải tiến hành đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược: Một là, tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền
bắc, xây dựng miền bắc thành căn cứ địa vững chắc của cả nước; hai là, tiến hành cách mạng dân tộc dân
chủ nhân dân ở miền nam, chống đế quốc Mỹ xâm lược và tay sai, giải phóng miền nam, thống nhất đất
nước. Tuy mỗi miền thực hiện một nhiệm vụ chiến lược khác nhau nhưng có mối quan hệ chặt chẽ với
nhau. Trong đó, cách mạng miền bắc giữ vai trò quyết định nhất đối với tồn bộ sự phát triển của cách
mạng Việt Nam. Cách mạng miền nam giữ vị trí quan trọng, tác động trực tiếp đối với sự nghiệp giải
phóng miền nam, thống nhất đất nước.
Thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, trải qua 21 năm nỗ lực phấn đấu, cơng cuộc xây dựng
chủ nghĩa xã hội ở miền bắc đã đạt được những thắng lợi rất đáng tự hào. Qn dân miền bắc đã chiến
thắng cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, điển hình là chiến thắng lịch sử của trận "Điện Biên Phủ
trên khơng" trên bầu trời Hà Nội cuối năm 1972.
Miền bắc khơng chỉ chia lửa với các chiến trường mà còn hồn thành xuất sắc vai trò là căn cứ địa
của cách mạng cả nước và làm tròn nghĩa vụ hậu phương lớn đối với tiền tuyến lớn miền nam.

22



Qn và dân miền nam đã vượt lên mọi gian khổ, hy sinh, kiên cường, bền bỉ và anh dũng chiến
đấu, lần lượt giành thắng lợi trước các chiến lược chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ. Trải qua 21 năm,
dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân cả nước đã chiến đấu kiên cường anh dũng, với sự đồng tình, giúp đỡ
to lớn của bạn bè quốc tế, bằng cuộc Tổng tiến cơng nổi dậy mùa Xn năm 1975, với Chiến dịch Hồ Chí
Minh lịch sử, nhân dân ta đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, giải phóng miền
nam, thống nhất đất nước.
Tiếp theo đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta đã chiến thắng các cuộc chiến tranh biên giới
phía bắc và tây nam, bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an tồn xã hội, làm tròn
nghĩa vụ quốc tế.

- Đảng khởi xướng và lãnh đạo cơng cuộc đổi mới
Sau khi giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, bên cạnh thuận lợi và những thành tựu đã đạt
được trong giai đoạn đầu xây dựng đất nước, chúng ta cũng đứng trước nhiều khó khăn, thách thức mới.
Tư tưởng chủ quan, nóng vội, muốn tiến nhanh lên chủ nghĩa xã hội trong một thời gian ngắn, việc bố trí
sai cơ cấu kinh tế, cùng với những khuyết điểm của mơ hình kinh tế hàng hóa tập trung quan liêu, bao cấp
bộc lộ ngày càng rõ, làm cho tình hình kinh tế - xã hội rơi vào trì trệ, khủng hoảng. Nước ta lại bị các thế
lực thù địch bao vây, cấm vận...
Để đưa nước ta thốt khỏi tình trạng đó, vấn đề có ý nghĩa quyết định là phải đổi mới mạnh mẽ, cơ
bản cách nghĩ, cách làm. Cuối những năm 70 thế kỷ XX, ở một số địa phương, bắt đầu có những tìm tòi,
thử nghiệm cách làm ăn mới, đưa ra những lời giải đáp cho những vấn đề do thực tiễn đặt ra. Để đưa đất
nước ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, chúng ta đã phải trải qua một q trình tìm tòi, thử nghiệm, đấu
tranh tư tưởng và tổng kết thực tiễn rất gian khổ. Trải qua ba bước đột phá cục bộ về tư duy kinh tế, Đại
hội VI (tháng 12-1986) đã đưa ra đường lối đổi mới tồn diện đất nước, bao gồm đổi mới tư duy, đổi mới
tổ chức cán bộ, đổi mới phương pháp lãnh đạo và phong cách cơng tác. Đại hội đặc biệt nhấn mạnh phải
đổi mới tư duy, trước hết là tư duy kinh tế; phải nắm vững quy luật khách quan, dân là gốc.
Từ đó đến nay, văn kiện các Đại hội Đảng tồn quốc, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị
ngày càng bổ sung, phát triển hồn thiện đường lối đổi mới. Những thành tựu đạt được trong 25 năm đổi
mới là to lớn và có ý nghĩa lịch sử. Đất nước đã ra khỏi tình trạng kém phát triển, bộ mặt của đất nước và

đời sống của nhân dân có nhiều thay đổi; sức mạnh về mọi mặt được tăng cường, độc lập, chủ quyền,
thống nhất, tồn vẹn lãnh thổ và chế độ xã hội chủ nghĩa được giữ vững, vị thế và uy tín của Việt Nam trên
trường quốc tế được nâng cao; tạo tiền đề để nước ta tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn trong giai đoạn mới.
Đại hội XI của Đảng (tháng 1-2011) đã khẳng định: Thực tiễn phong phú và những thành tựu đạt
được qua 25 năm đổi mới, 20 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ q độ lên chủ
nghĩa xã hội đã chứng tỏ đường lối đổi mới của Đảng ta là đúng đắn, sáng tạo; đi lên chủ nghĩa xã hội là sự
lựa chọn phù hợp quy luật khách quan và thực tiễn cách mạng Việt Nam.
Tổng kết q trình hơn 80 năm cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, Cương lĩnh xây
dựng đất nước trong thời kỳ q độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011) đã khẳng định:
"Từ năm 1930 đến nay, Đảng Cộng sản Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, đã lãnh
đạo nhân dân ta tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ, vượt qua mn vàn khó khăn, thử
thách và giành được những thắng lợi vĩ đại".
Những thắng lợi vĩ đại trong hơn 80 năm qua, bắt nguồn từ nhiều nhân tố, trong đó nhân tố quyết
định hàng đầu là sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng. Nghị quyết hội nghị Trung ương 4, khóa XI về "Một số
vấn đề cấp bách về cơng tác xây dựng Đảng hiện nay" một lần nữa khẳng định: Đảng Cộng sản Việt Nam
do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện. Trải qua hơn 80 năm phấn đấu, xây dựng và trưởng thành
vượt qua mn vàn khó khăn, thử thách, với bản lĩnh của một đảng cách mạng chân chính, dày dạn kinh
nghiệm, ln gắn bó máu thịt với nhân dân, Đảng đã lãnh đạo, tổ chức và phát huy sức mạnh to lớn của
tồn Đảng, tồn dân, tồn qn, giành được nhiều thắng lợi vĩ đại trong sự nghiệp cách mạng.
 Những nguyên nhân đảm bảo cho sự lãnh đaọ thành công CMVN của Đảng :
Đảng ta đã nắm vững và vận dụng đúng đắn sáng tạo chủ nghóa Mác – Lenin và tư tưởng Hồ Chí
Minh và hoàn cảnh lòch sử cụ thể của nước ta để đề ra đường lối chính trò độc lập tự chủ đúng đắn và
sáng tạo. Điều này được thể hiện trong các cương lónh của Đảng (cương lónh 1930, 1951, 1991) và các
văn kiện Đại hội của Đảng.
23


Trung thành với quyền lợi của giai cấp công nhân và nhân dân lao động vì : Trong tiến trình
cách mạng lợi ích của giai cấp công nhân trùng với lợi ích của dân tộc nên Đảng là đại biểu trung thành
cho lợi ích của giai cấp công nhân đồng thời cũng là đại biểu trung thành cho lợi ích của cả dân tộc.

Đảng ta có tổ chức chặt chẽ, kỷ luật nghiêm minh, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong
Đảng : từ khi Đảng ra đời đến nay, lúc hoạt động bí mật, lúc hoạt động công khai và khi đã trở thành
Đảng cầm quyền Đảng ta luôn châm lo xây dựng về mặt tổ chức nguyên tắc tập trung dân chủ trong
Đảng.
Đảng có mối quan hệ mật thiết với quần chúng nhân dân khi tổng kết quá trình lãnh đạo của
mình Đảng ta khẳng đònh rằng : “Những thành tựu của Đảng có được là nhờ Đảng có đường lối chính trò
đúng đắn, được nhân dân ủng hộ, có đội ngũ cán bộ và đảng viên tiên phong chiến đấu gắn bó chặt chẽ
với nhân dân, mối quan hệ mật thiết giữa Đảng và nhân dân đã trở thành nguồn gốc sức mạnh và trở
thành truyền thống q báu của cách mạng Việt Nam.”
Khi có sai lầm, khuyết điểm, Đảng ta kiên quyết sửa chữa, nghiêm khắc phê và tự phê bình để
tập trung trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân tìm ra nguyên nhân để đề ra các biện pháp khắc phục các sai
lầm, khuyết điểm.
 Đảng phải tự đổi mới nâng cao năng lực và sức mạnh chiến đấu ngang tầm với nhiệm vụ lòch sử :
Để có đủ khả năng và điều kiện lãnh đạo cách mạng đúng đắn có hiệu quả phải thường xuyên
đổi mới, tự chỉnh đốn nâng cao năng lực của Đảng về mọi mặt, thường xuyên đổi mới tự chỉnh đốn là
quy luật tồn tại và phát triển của Đảng. Trước hết là phải đổi mới tư duy trong quá trình đồi mới Đảng
và chú trọng giữ vững đònh hướng không xa rời nguyên tắc kiên đònh và phát triển sáng tạo những quan
điểm cơ bản của chủ nghóa Mác – Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh.
Đảng phải củng cố và tằng cường gắn bó máu thòt với quần chúng nhân dân. Đảng phải thật sự
dựa vào dân, tin ở dân, mọi vấn đề phải đưa nhân dân bàn bạc quyết đònh để phát huy trí tuệ của nhân
dân trong việc hoạch đònh đường lối chính sách chủ trương của Đảng.
Phải thực hiện dân chủ XHCN, kiên quyết khắc phục các hiện tượng lợi dụng chức quyền tham
nhũng của công, ức hiếp quần chúng nhân dân.
Chỉnh đốn đổi mới Đảng về tổ chức đòi hỏi phải chú trọng nguyên tắc tập trung dân chủ trong
Đảng để xây dựng Đảng thành đội tiên phong chiến đấu luôn luôn đoàn kết trên cơ sở đường lối và
nguyên tắc của Đảng.
Hiện nay, để đảm bảo cho sự lãnh đạo của Đảng được đúng đắn tiếp tục là nhân tố hàng đầu
quyết đònh thắng lợi cách mạng Việt Nam, Đảng phải chủ trương hết sức chú trọng công tác xây dựng
và chỉnh đốn Đảng, coi xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, đảm bảo cho Đảng luôn luôn vững mạnh
về chính trò .

2. Từ những thành tựu to lớn trong việc Đảng lãnh đạo nhân dân ta thực hiện thành công công cuộc
đổi mới đất nước trong giai đoạn 1986 – 2006 Đảng và Nhà nước ta tích lũy thêm nhiều kinh
nghiệm lãnh đạo và quản lý. Ta có thể rút ra một số bài học lớn như sau :

Một là, trong quá trình đổi mới phải kiên trì mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghóa xã hội trên
nền tảng chủ nghóa Mác – Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh.
Đổi mới không phải từ bỏ mục tiêu CNXH mà là làm cho CNXH được nhận thức đúng đắn hơn
và được xây dựng có hiệu quả hơn. Đổi mới không phải xa rời mà là nhận thức đúng, vận dụng sáng
at5o và phát triển chủ nghóa M – L, tư tưởng HCM, lấy đó làm nền tảng tư tưởng của Đảng và kim chỉ
nam cho hành động cách mạng.

Hai là, đổi mới toàn diện, đồng bộ, có kế thừa, có bước đi, hình hức và cách làm phù hợp.

24


Đảng chủ trương phải đổi mới từ nhận thức, tư duy đến hoạt động thực tiễn; từ kinh tế, chính trò,
đối ngoại đến tất cả các lónh vực của đời sống xã hội; từ hoạt động lãnh đảo của Đảng, quản lý của
Nhà nước đến hoạt động cụ thể trong từng bộ phận của hệ thống chính trò. Đổi mới tất cả các mặt của
đời sống xã hội nhưng phải có trọng tâm, trọng điểm, có những bước đi thích hợp; bảo đảm sự gắn kết
chặt chẽ và đồng bộ giữa 3 nhiệm vụ : phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt và
phát triển văn hóa – nền tảng tinh thần của xã hội.

Ba là, đổi mới phải vì lợi ích của nhân dân, dựa vào nhân dân, phát huy vai trò chủ động, sáng
tạo của nhân dân, phù hợp với thực tiễn, luôn luôn nhạy bén với cái mới.
Cách mạng là sự nghiệp của nhân dân do nhân dân, vì nhân dân. Những ý kiến, nguyện vọng
của nhân dân và sáng kiến của nhân dân có vai trò quan trọng trong việc hi2nht hành đường lối đổi mới
của Đảng. Dựa vào nhân dân, xuất phát từ thực tiễn và thường xuyên tổng kết thực tiễn, phát hiện nhân
tố mới, từng bước tìm ra quy luật phát triển, đó là chìa khóa của thành công.


Bốn là, phát huy cao độ nội lực, đồng thời khai thác ngoại lực, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức
mạnh thời đại trong điều kiện mới.
Phát huy nội lực, xem đó là nhân tố quyết đònh đối với sự phát triển; đồng thời coi trọng huy
động các nguồn ngoại lực, thông qua hội nhập và hợp tác quốc tế, tranh thủ các nguồn lực bên ngoà i để
phát huy nội lực mạnh hơn, nhằm tạo ra sức mạnh tổng hợp để phát triển đất nước nhanh và bền vững,
trên cơ sở giữ vững độc lập dân tộc và đònh hướng XHCN.

Năm là, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, không ngừng đổi mới hệ thống
chính trò, xây dựng và từng bước hoàn thiện nền dân chủ XHCN, bảo đảm quyền lực thuộc về nhân dân.
Xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh là khâu then chốt, là nhân tố quyết đònh thắng lợi của sự
nghiệp đổi mới. Xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN VN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân là
yêu cầu bức thiết của xã hội; Nhà nước phải thể chế hóa và tổ chức thực hiện có hiệu quả quyền công
dân, quyền con người. Phát huy vai trò Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân trong việc tập hợp
các tầng lớp nhân dân, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc để thực hiện thành công
sự nghiệp đổi mới.

Câu 11 : Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết đònh mọi thắng lợi của CMVN
trong điều kiện hiện nay
Trên cơ sở chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, những bài học kinh nghiệm rút ra từ sự sụp
đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xơ và Đơng Âu, nhất là những kinh nghiệm thực tiễn của cách mạng nước ta,
Đảng ta đã đi đến một quan niệm về Xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta xây dựng là một xã hội: Dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, cơng bằng, văn minh; do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao dựa
trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; có nền văn hố tiên tiến, đậm đà bản
sắc dân tộc; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển tồn diện; các dân tộc
trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đồn kết, tơn trọng và giúp nhau cùng phát triển; có Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo; có quan hệ
hữu nghị và hợp tác với các nước trên thế giới.

25