Đề tài:
VÀI KINH NGHIỆM TẠO HỨNG THÚ
ĐỂ HỌC SINH YÊU THÍCH HỌC MĨ THUẬT
I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Môn mó thuật trong Trường phổ thông nhằm hình thành những yếu tố
cơ bản của giáo dục thẩm mó, tạo cơ ở tiền đề cho những ước mơ là họa só,
kiến trúc sư, thiết kế thời trang.
Môn mó thuật là môn năng khiếu. Chuyên nghiệp cho biết rằng: Muốn
học tốt môn mó thuật thì người học phải yêu thích và đam mê.
Qua nhiều năm giảng dạy mó thuật ở Trường trung học cơ sở tôi nhận
thấy rằng: Đa phần các em rất thích môn vẽ, nhưng có năng khiếu và yêu
thích thật sự thì chưa nhiều, học sinh không yêu thích thì về nhà không làm
bài tập, nếu có làm thì mang tính đối phó, lúc có lúc không, vì tinh thần chưa
tự nguyện dẫn đến hiệu quả cuối năm có nhiều học sinh chưa đạt khá giỏi,
bài vẽ sơ sài, ẩu tả, qua loa.
Theo tinh thần “Học đi đôi với hành” còn học sinh thì đối phó. Đành
rằng mó thuật trong trường phổ thông không nhằm đào tạo các em thành họa
só, nhưng muốn chất lượng cuối năm có kết quả tốt thì học sinh phải kiên trì,
tự nguyện làm đều bài tập, phải có tinh thần học tập tốt.
Trước diễn cảnh đó tôi đã băn khoăn, suy nghó, làm thế nào để các em
hứng thú và yêu thích môn học mà mình phụ trách, để nâng dần chất lượng
giảng dạy góp phần thành công kế hoạch năm học của trường.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
1. Tìm hiểu vấn đề:
Mỗi khí nhận học sinh mới tôi đều quan sát tinh thần học tập và kó
năng của học sinh tôi nhận thấy có nhiều em chưa yêu thích môn học thật sự,
mà cảm hứng bước đầu năm học mang tính nhất thời và hiếu động, nhiều bài
vẽ ngoằn ngoèo vô cảm, thấy rõ nét hơn nữa là phần đánh giá sản phẩm, các
em cứ ấp a, ấp úng, có khi chỉ nói được một câu: "Bức tranh đó xấu !”
Qua nghiên cứu tôi mới hiểu thực trạng trên có nhiều nguyên nhân
khách quan có, chủ quan cũng có. Có thể do đặc điểm bộ môn đậm nét suy

tư, thiếu sôi động, lại cần tính kiên nhẫn nên số học sinh lười không yêu
thích. Do chương trình được cấu trúc theo kiểu đồng tâm, kiến thức và qui
trình học được lặp lại nhiều lần dễ gây nhàm chán với học sinh. Cũng có thể
do phụ huynh đã đònh hướng cho con em mình chạy theo các môn học chính
(toán – lý – hóa …) để thi chuyên ngành sau này, nên trong giờ học thì hững
hờ thiếu tích cực, mà bài tập về nhà thì mang tính đối phó. Mặt khác do sự
phát triển của các loại hình giải trí hiện đại như phim ảnh, di động, game đã
có chỗ đứng trong tâm hồn của học sinh cá biệt. Nhưng phải thừa nhận rằng
một số ít học sinh do thể chất, khí chất, môi trường sống đã tạo cho các em
có trạng thái thụ động, hững hờ, vô tâm trước diễn biến của xã hội, nên trong
giờ học rất ù lì, khó hòa đồng và vô cảm trước cái, cái đẹp đang diễn ra.
Tất cả đã làm cho nhiều học sinh thiều tích cực và chưa yêu thích môn
mó thuật.
2. Các biện pháp đã vận dụng:
Trước tình hình trên bản thân tôi cố gắng tìm nhiều biện pháp để lay
chuyển vấn đề, làm thế nào để tiết học môn mó thuật có vò trí trong tâm hồn
học sinh, những biện pháp mà tôi đã vận dụng trong những năm qua.
(Dưới đây không đi sâu vào phương pháp tổ chức hay tiến trình một bài
dạy, mà xin trình bày những kinh nghiệm cá nhân ở các khâu, các phần để
kích thích học sinh hứng thú và yêu thích môn học).
2.1- Theo tâm lý học sư phạm:
Giáo viên là người thầy (cô) vừa là người cha, người anh (chò) người
bạn thân thiết đối với học sinh. Dựa trên nguyên lí này tôi cố gắng tạo không
khí lớp học thoải mái , vui tươi, không gò bó, đưa các em vào trạng thái lãng
mạng, suy tư, khi cần thì kòch tính và một chút khôi hài (nhưng đảm bảo tính
nghiêm túc của sư phạm).
2.2 – Sử dụng câu từ để gợi ý:
Mó thuật là môn thực hành, học sinh lónh hội được kiến thức vẽ từ giáo
viên phần lớn có hoạt động hướng dẫn cách vẽ (trên bục giảng) và hoạt động
thực hành (theo dõi, gợi ý cá nhân).

Theo các nhà nghiên cứu sử học thể giới, danh nhân quân sự Khổng
minh Gia cát lượng thời Tam quốc (Trung Hoa) ngoài tài năng về chiến lược
quân sự, ông còn có tài dùng ngôn ngữ cô động xúc tích và lợi hại hơn người.
ng có thể nói một câu mà củng cố lại tinh thần đoàn quân đang hoang mang
thất thế; một tối hậu thư có thể làm tinh thần đối phương chao đão mất tự tin;
một lời dặn cho tướng lónh họ sẽ trở thành những anh hùng hào kiệt.
2
Ngôn ngữ Việt Nam rất phong phú, nhiều từ ngữ tượng thanh, tượng
bóng, tượng hình đa dạng để diễn tả những việc thầm kín nhỏ nhặt, đến
những việc phi thường mà các nhạc só, nhà văn dùng ngôn ngữ để viết nên
những ca khúc bất hũ, những tác phẩm văn học để đời.
Theo tôi việc dùng từ, câu từ để gợi ý có vai trò khá quan trọng để học
sinh cảm nhận rồi hình dung ra ra hình tượng trong tranh đồng thời cũng kích
thích học sinh hứng thú suy nghó và đam mê.
Để dạy được tốt tôi cố gắng học tập cái hay của đồng nghiệp để vận
dụng trong giảng dạy, tuy chưa tốt những cũng xin được phép trình bày nơi
đây:
Ví dụ: Bài minh họa truyện cổ tích, hay trình bày bìa sách: Truyện Sơn
Tinh, Thuỷ Tinh.
+ Sơn Tinh là người hùng thì hình ảnh thế nào? (vẽ hình to lớn, mạnh
mẽ, choàng áo khoác, vác hon đá to ném xuống Thủy Tinh).
Ở truyện Thánh Gióng:
+ Hình ảnh Thánh Gióng đánh đuổi giặc n oai phong làm sao? (cưỡi
ngựa sắt phun lửa đỏ, nhổ bụi tre khi qua đồi đánh giặc n).
Truyện Trầu Cau:
+ Là một chuyện tình buồn thì màu sắc thế nào cho phụ hợp ? (U buồn,
chờ đợi, nhớ nhung).
Ở đề tài bộ đội:
+ Dáng chú bộ đội hiên ngang như thế nào?
Đề tài mẹ:

+ Khi thấy con ở xa mới về dáng mẹ già cầm gậy run run làm sao?
Ở đề tài Ngày nhà giáo Việt Nam:
+ Vẽ dáng học sinh tặng hoa thầy, cô giáo trân trọng hay vô tình ?
+ Cô (Thầy) nhận hoa từ tay học sinh đứng thẳng lạnh lùng, hay
nghiêng người trìu mến?
……..
Sau mỗi khi được gợi ý tôi thấy học sinh vẽ hình có nghiêm cứu, các
em thường hỏi: “Được chưa hả thầy?”, còn học sinh yếu thì: “Oai phong chưa
hả thầy?” ……, tôi gợi ý và các em tiếp tục điều chỉnh chọn lọc hình. Kết quả
khá hài lòng được thể hiện qua các bài vẽ tranh.
3
2.3- Đồ dùng trực quan:
Theo sư phạm mó thuật thì đồ dùng trực quan góp phần từ 30 – 35%
thành công tiết dạy. Học sinh được nghiên cứu, rút kinh nghiệm, lónh hội kiến
thức ở đồ dùng dạy học (tất nhiên giáo viên là người tổ chức, gợi ý đònh
hương).
Ví dụ: Chuẩn bò bảng phụ (dán tranh học sinh năm rồi).
Theo tôi, nếu chuẩn bò đầy đủ nội dung theo hoạt động thì chưa tạo
được hứng thú cao, mà số tranh chuẩn bò nên có sự mâu thuẩn giữa bút pháp
vẽ (nét mạnh mẽ> < mềm mại, hùng hồn > < yếu ớt; chú đáo, sạch sẽ> <cẩu
thả qua loa; tốt > < xấu).
Sau khi khai thác nội dung rồi nên đặt câu hỏi vài em.
+ Tranh nào giống phong cách của em?
Có em trả lời: “Nét vẽ mạnh mẽ”, em thì “chu đáo, sạch sẽ”, “cẩu
thả” thì không em nào chòu.
+ Tranh trắng: Theo tôi cài gì về viềc gì mới rồi cũng cữ, nhàm chán,
con người muốn biết có gì chưa biết bí ẩn dễ gây tò mò. Theo nguyên lý này
cứ cách một tiết tôi chuẩn bò bảng phụ có một tranh trắng (06 tranh có hình
ảnh, nhưng dán 1 tờ giấy A4 lên 1 tranh) tranh trắng được khai thác cuối cùng
để so sánh. Khi cần khai thác thì tôi lấy tờ giấy A4 ra.

+ Tranh này tốt hơn tranh nào?
Lần sau:
+ Bố cục tranh này tốt hơn tranh nào?
+ Tranh 1 (2, 3 …) tốt hơn tranh trắng không?
4
1 2 3
4 5 6
Tranh
trắng
Tôi nhận thấy tiết nào bảng phụ tranh trắng là học sinh tò mò tích cực
hơn, ngay cả học sinh u lì nhất, tiết học cuối mệt mỏi nhất.
* Khoảng 85 – 90% tiết học mó thuật có thực hành vẽ, thời gian thực
hành dòch chuyển từ 20 – 27 phút. Khi chuẩn bò tôi luôn chuẩn bò tranh tệ,
tranh khá, tranh thật tốt bỏ trong sơ mi. đến giờ thực hành giáo viên uốn nắn
theo dõi học sinh.
- Gặp học sinh có năng khiếu mà ngưng vẽ sớm hơn thời gian, do hay
đã thỏa mãn, trường hợp này tôi không bắt buộc vẽ nữa cho xem tranh thật
tốt và gợi ý.
+ Bài của em cũng được, nhưng thầy thấy còn thiếu cái gì bài này 10
điểm nè. Em thấy hoàn chỉnh không?
- Đến học sinh yếu ,à lại ẩu, qua loa tôi cho xem tranh tệ và khá:
+ Bài nào vẽ kó, sạch sẽ (bài 7 điểm) + Bài nào tệ (3 điểm). Em thích
bài nào?
Được kích thích kòp thời tôi thấy học sinh có năng khiều thì cố gắng
thêm vẽ tiếp theo qui luật lây lan, em yếu thì vươn lên theo luật sinh tồn.
2.4 – Thò phạm thao tác:
Đủ đồ dùng dạy học trực quan đẹp, khoa học vẫn chưa đủ, bản thân đã
từng găp những năm mới dạy mó thuật, hay học sinh mới.
+ Thầy dạy vẽ sao không thấy thầy vẽ?
+ Thầy vẽ cho các em xem đi?

Theo sư phạm mó thuật thì phương pháp thì phạm ít được sử dụng trên
bảng lớp vì mất thời gian. Vì thế tôi phải rèn luyện rất nhiều theo yêu cầu
bài dạy.
Thấy rằng kó xảo điện ảnh võ công đã tạo ra đường kiếm, thế võ đẹp
mắt, kỳ diệu của các anh hùng thời tam quốc (Trung Hoa), góp phần làm hấp
dẫn điện ảnh, người xem thán phục, ngây ngất.
* Thường tôi thò phạm ở hoạt động học sinh thực hành, ở mặt sau bài
của học sinh hay giấy nháp.
Ví dụ: Những bài vẽ mẫu: Lọ hoa và quả, phần vẽ khung hình tôi phác
4 đường chì thì ra 1 khung hình, thao tác nhanh gọn, dứt khóat, nét vẽ phóng
5