BÀI THI TÌM HIỂU
“BÁC HỒ VỚI THANH HÓA
THANH HÓA LÀM THEO BÁC HỒ DẠY”

Câu hỏi 1: Bạn hãy cho biết, trong cuộc đời hoạt động cách mạng của mình,
Bác Hồ đã bao nhiêu lần về thăm Thanh Hóa? Nêu rõ thời gian, địa điểm chính
của những lần Người về thăm? Ý nghĩa của những lần Người về Thăm Thanh
Hóa?
Trả lời:
Thanh Hóa nằm ở cực Bắc miền Trung, cách Thủ đô Hà Nội 150 km về phía
Nam, Phía Bắc giáp với ba tỉnh Sơn La, Hoà Bình và Ninh Bình, phía Nam giáp
tỉnh Nghệ An, phía Tây giáp tỉnh Hủa Phăn (nước Cộng hoà DCND Lào), phía
Đông là Vịnh Bắc Bộ. Thanh Hóa có bề dày lịch sử hào hùng và truyền thống văn
hoá độc đáo. Suốt mấy ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ nước, Thanh Hóa là quê
hương của nhiều anh hùng dân tộc, danh nhân như: Bà Triệu, Lê Hoàn, Lê Lợi, Lê
Văn Hưu, Lê Thánh Tông, Đào Duy Từ,... Cùng với những trang lịch sử oai hùng,
càng khẳng định xứ Thanh là một vùng “Địa linh nhân kiệt”. Là người đứng đầu
Nhà nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có tầm nhìn chiến lược về mảnh đất và con
người nơi đây. Tỉnh Thanh Hóa đã vinh dự được Bác Hồ về thăm 4 lần:
Lần thứ nhất: Khi toàn dân bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ chống
thực dân Pháp,công việc bận rộn nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã quyết định về
thăm Thanh Hóa lần đầu tiên. Người khởi hành từ ngày 18/2/1947, nhưng do
đường xa, đi lại khá nguy hiểm Bác phải đi vòng qua Hòa Bình, Ninh Bình cho
đến sáng sớm ngày 20/2/1947 Bác mới đến Thanh Hóa. Bác Hồ thăm và khai hội
với đồng bào Thanh Hoá tại Rừng thông (Huyện Đông Sơn). Gặp gỡ và nói chuyện
với cán bộ tỉnh, với thân sĩ trí thức, các tầng lớp nhân dân, Bác bày tỏ mong ước
Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh xây dựng tỉnh nhà thành một tỉnh
kiểu mẫu. Bác nhận định: Thanh Hoá muốn trở thành một tỉnh kiểu mẫu nhất

1

định được, vì người đông, đất rộng, của nhiều, chỉ còn thiếu sự điều khiển
sắp đặt. Bác cũng chỉ rõ xây dựng tỉnh “kiểu mẫu” trên mọi mặt phải bắt đầu
từ cá nhân mỗi người trước: làm một người kiểu mẫu, một nhà kiểu mẫu,
một làng kiểu mẫu, một huyện kiểu mẫu, một tỉnh kiểu mẫu, một nước kiểu
mẫu. Chia tay trong lần gặp ấy, Bác đã nhắn gửi tha thiết với lời hẹn ngày trở
lại: Đồng bào trong tỉnh hãy xắn tay áo làm đi, lần sau về đây tôi sẽ thấy mỗi
người là một người “kiểu mẫu”.

Bác Hồ nói chuyện với nhân dân Thanh Hóa
Lần thứ 2: Ngày 13/6/1957, nhân dân Thanh Hoá lại vinh dự được đón Bác
về thăm lần thứ hai. Người đã khen ngợi và ghi nhận những đóng góp to lớn của
nhân dân Thanh Hóa trong vai trò “hậu phương lớn” của kháng chiến chống
Pháp và đặc biệt là chiến dịch Điện Biên Phủ. Trong buổi nói chuyện, Người có
nhắc đến sự hy sinh của những người con ưu tú đã đóng góp cho kháng chiến,
những công trình kinh tế như đập Bái Thượng, đê sông Mã, sông Chu, những
địa phương có nhiều thành tích như xã Vĩnh Khang đã xóa xong nạn mù chữ...
Người kết luận: “Bây giờ tiếng Việt Nam đến đâu, tiếng Điện Biên Phủ đến đó.
Tiếng Điện Biên Phủ đến đâu, đồng bào Thanh Hóa cũng có một phần vinh dự
đến đó”. cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi chưa lâu. Thanh Hóa
đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm về thăm. Trong buổi họp mặt nhân dân
tại thị xã Thanh Hoá, Người đã khen ngợi nhân dân Thanh Hóa mưu lược, dũng
cảm đặc biệt là tuổi trẻ có nhiều đóng góp và hy sinh vì cách mạng: “...Thanh
niên tham gia bộ đội có các đồng chí anh hùng như: Lò Văn Bường, Trần

2


Đức, Tô Vĩnh Diện, Lê Công Khai,... đó là những người rất ưu tú, chẳng
những làm vẻ vang cho cả tỉnh mà còn vẻ vang cho cả nước non ta”.

Lần thứ 3: Ngày 19/7/1960, Bác Hồ về thăm và nói chuyện với Đại hội đại biểu
Công đoàn tỉnh lần thứ VI. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát biểu và căn dặn địa
phương những lời thật tâm huyết. Trước hết Người nhấn mạnh vai trò của giai
cấp công nhân và tổ chức công đoàn trong phong trào thi đua yêu nước:Thi đua
tốt là phải làm nhanh, nhiều tốt, rẻ. Bốn chữ ấy đi liền với nhau. Nhanh,
nhiều nhưng không tốt, không rẻ là không được”. Thi đua tốt sẽ xóa tan mọi
nỗi khó khăn, thắng mọi âm mưu của địch để đi đến thắng lợi cuối cùng. Bác
luôn mong muốn và tin tưởng tổ chức công đoàn và lực lượng công nhân sẽ làm
gương xung phong cho đồng bào hậu phương. Bác đã chia sẻ những khó khăn
với bà con nông dân về nền nông nghiệp cũ kỹ và lạc hậu. Muốn nông nghiệp
của Thanh Hóa nói riêng và cả nước nói chung phát triển phải có biện pháp cải
tiến nông cụ hiện có theo hướng vừa đơn giản ai cũng làm được. Muốn làm
được công việc này thì công nhân phải giúp nông dân một cách có kế hoạch. Sự
chỉ bảo ân cần và những lời động viên của Bác trong buổi gặp gỡ ấy mãi là một
kỷ niệm sâu sắc trong trí nhớ của những người con tỉnh Thanh được gặp và trực
tiếp nghe Bác dặn dò. Trong lần về thăm ấy, Bác đã có dịp nghỉ lại ở Đền Cô
Tiên – Sầm Sơn, nơi được thiên nhiên đã ưu ái cho một bãi biển kỳ thú, nên thơ
cùng với nhiều tích sử từ ngàn xưa để lại. Sau khi đi thăm và thưởng ngoạn cảnh
đẹp của Sầm Sơn, Bác đã tắm biển và kéo lưới cùng bà con ngư dân, gặp gỡ và
trao đổi với cán bộ, Bác căn dặn: Nếu nơi đây có một hệ thống dịch vụ khách
sạn và có phương tiện đưa đón khách nghỉ mát để tới Hòn Mê thì sẽ thu được
nhiều của cải từ đây... Ghi nhớ lời dạy của Người, Ðảng bộ, chính quyền và
nhân dân Sầm Sơn đã từng bước phát huy thế mạnh kinh tế biển, đưa ngành
du lịch - thuỷ sản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, xây dựng và phát triển
khu du lịch Sầm Sơn là một trong những địa danh nổi tiếng, là niềm tự hào
của ngành du lịch Thanh Hoá và du lịch cả nước.

3



Bác Hồ tới thăm các cháu con của cán bộ Miền Nam tập kết ra Bắc
Thanh Hóa tháng 06/1957
Lần thứ 4: Từ ngày 10 đến 12/12/1961, Bác trở lại Thanh Hóa. Thời gian ấy,
miền Bắc bắt đầu kế hoạch 5 năm, xây dựng cơ sở vật chất cho chủ nghĩa xã hội
đồng thời làm hậu phương lớn để miền Nam kháng chiến chống Mỹ, cứu
nước.Bác đến thăm Nhà máy cơ khí Thanh Hoá, Hợp tác xã Thành Công, rồi
Người ân cần đến thăm hỏi các cháu trường mầm non, thăm Hợp tác xã nông
nghiệp điển hình Yên Trường (Yên Định). Khi nói chuyện với đồng bào, cán bộ
Bác đã khẳng định: “...Tỉnh ta có ngót 12 vạn đảng viên và đoàn viên thanh
niên lao động, đó là một lực lượng rất lớn. Cán bộ, đảng viên và đoàn viên
thanh niên cần phải thực sự xung phong gương mẫu tăng gia sản xuất, thực
hành tiết kiệm, chống quan liêu mệnh lệnh, chống lãng phí, tham ô... Ra sức
phát triển và củng cố tốt Đảng và Đoàn; đoàn kết toàn dân. Làm được như
thế thì Thanh Hoá chắc sẽ trở thành một trong những tỉnh khá nhất ở miền
Bắc...”

Bác nói chuyện với nhân dân huyện Yên Trường, Yên Định, 11/12/1961
4


Bác Hồ thăm các cháu thiếu nhi tại Trường Mầm non Thành Công

Ý nghĩa của những lần Người về thăm Thanh Hóa:
Những lần về thăm ấy của Bác là nguồn cổ vũ, động viên kịp thời cho
người dân Thanh Hóa quyết tâm chiến đấu, hết lòng vì lý tưởng độc lập cho dân
tộc. Nó thể hiện sự quan tâm và tình cảm đặc biệt của Bác dành cho Đảng bộ và
nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh. Điều này còn có ý nghĩa chiến lược vì Thanh
Hoá là một trong những tỉnh có tiềm lực lớn về nhiều mặt: đất rộng, người

5



nhiều, nhân dân có truyền thống anh dũng đấu tranh và cần cù lao động, có địa
thế phát triển về kinh tế biển, đồng bằng và rừng núi. Khi cả nước bước vào
cuộc kháng chiến trường kỳ, cần phải huy động nhân lực, vật lực tối đa, Thanh
Hóa là địa phương có điều kiện để đáp ứng. Mảnh đất này là huyết mạch của
con đường chi viện cho tiền tuyến miền Nam, con người nơi đây luôn tiếp sức
ủng hộ sức người, sức của, góp phần to lớn vào thắng lợi của cách mạng dân
tộc.
Có thể nói, những lần Bác về thăm Thanh Hóa đều là những mốc thời gian
quan trọng của cách mạng cả nước nói chung và là vinh dự riêng cho nhân dân
Thanh Hóa. Mỗi chuyến đến thăm Bác đều biểu dương khen ngợi cũng như phê
bình một cách kịp thời. Không chỉ trực tiếp về thăm, Bác còn nhiều lần gửi thư,
biểu dương, khen ngợi và tặng Huy hiệu của Người cho những thành tích xuất
sắc của quân và dân xứ Thanh trên mọi mặt sản xuất và chiến đấu Những thành
tích cụ thể được Bác khen ngợi là vậy nhưng bên cạnh đó những biểu hiện sống
xa cách với dân, có những việc làm không vì dân, ảnh hưởng đến lợi ích của dân
Bác lại thẳng thắn phê bình, kỷ luật và khuyên nhủ cặn kẽ. Đối với những cán
bộ có thái độ quan liêu, hách dịch trong ứng xử với dân, là những người chưa
được dân hài lòng, tin trọng Bác luôn phân tích đưa ra cho họ lời khuyên, dạy
bảo ân cần, thấm thía: Phải làm trọn “người đày tớ của nhân dân”: phụng sự
nhân dân, gần dân, hiểu dân, làm cho dân tin, dân quý. Cụ thể trong buổi nói
chuyện với nhân dân khi về thăm Thanh Hóa lần cuối 1961 Bác đã khen các cấp
lãnh đạo đoàn kết nhất trí, tận tụy phục vụ nhân dân, chấp hành chỉ thị của cấp
trên một cách nghiêm chỉnh. Bác cũng nhắc nhở cần phải lãnh đạo cụ thể hơn
nữa, phải đi sâu đi sát hơn nữa. Phải tuyệt đối tránh tư tưởng chủ quan thỏa mãn,
tránh tác phong quan liêu mệnh lệnh, phải khắc phục lề lối làm việc luộm
thuộm. Phải hết sức chú trọng bồi dưỡng cán bộ cũ và dìu dắt những cán bộ trẻ
tiến lên. Những lời động viên khen ngợi và phê bình kịp thời của Bác có một ý
nghĩa thật lớn lao, một sự lan tỏa mạnh mẽ đến kỳ diệu. Những cá nhân, đơn vị

nào được khen ngợi thì phấn khởi tin tưởng; tổ chức nào, cơ sở nào bị phê bình
thì kịp thời sửa chữa, khắc phục. Hình ảnh của vị lãnh tụ - Hồ Chí Minh trong

6


những lần về với nhân dân tỉnh Thanh Hóa mãi là hình ảnh đẹp, tư tưởng đạo
đức và tấm gương sáng ngời ấy luôn tỏa sảng và là niềm tin để nhân dân Thanh
Hóa luôn cố gắng phấn đấu trở thành một tỉnh “kiểu mẫu”, đạt được nhiều thành
tựu trên mọi lĩnh vực như niềm tin và sự mong mỏi của Người lúc sinh thời.
Câu hỏi 2: Bác Hồ từng căn dặn: “Tỉnh Thanh Hóa phải trở nên một tỉnh
kiểu mẫu, thì phải làm sao cho mọi mặt chính trị, kinh tế, quân sự, phải là kiểu
mẫu. Làm một người kiểu mẫu, một làng kiểu mẫu, một huyện kiểu mẫu, một
tỉnh kiểu mẫu. Quyết tâm làm thì sẽ thành kiểu mẫu”. Bạn hãy cho biết, câu
nói trên Bác nói với ai? Vào thời gian nào? Ý nghĩa câu nói của Bác đối với tỉnh
Thanh Hóa?
Trả lời:
Trong lần đầu tiên về thăm Thanh Hóa, Bác Hồ nói với các đại biểu thân sĩ,
trí thức, phú hào tỉnh Thanh Hóa vào ngày 20/02/1947 tại Rừng Thông (Huyện
Đông Sơn). Bác Hồ từng căn dặn: “Tỉnh Thanh Hóa phải trở nên một tỉnh kiểu
mẫu, thì phải làm sao cho mọi mặt chính trị, kinh tế, quân sự, phải là kiểu
mẫu. Làm một người kiểu mẫu, một làng kiểu mẫu, một huyện kiểu mẫu, một
tỉnh kiểu mẫu. Quyết tâm làm thì sẽ thành kiểu mẫu”.
Ý nghĩa câu nói của Bác đối với tỉnh Thanh Hóa:
Nằm ở vị trí chiến lược quan trọng của đất nước, trong hai cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Thanh Hoá nói chung và miền núi
Thanh Hoá nói riêng, luôn nhận được sự quan tâm của Đảng và Bác Hồ kính
yêu. Ngay từ những ngày đầu kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Bác
Hồ đã viết thư thăm hỏi, động viên đồng bào Thanh Hoá “Ra sức đoàn kết,
chuẩn bị tham gia giết giặc cứu nước”.

Với mong muốn Thanh Hóa trở thành tỉnh “kiểu mẫu”, Bác đã có những
lời căn dặn với cán bộ và nhân dân Thanh Hóa.
“Thanh Hóa kiểu mẫu
Mục đích:
Làm cho người nghèo thì đủ ăn
Người đủ ăn thì khá giàu

7


Người khá giàu thì giàu thêm
Người nào cũng biết chữ
Người nào cũng biết đoàn kết yêu nước.
Cách làm: Đem tài dân, sức dân, của dân làm lợi cho dân”...
“Tỉnh Thanh Hóa trở nên một tỉnh kiểu mẫu thì phải làm sao cho mọi mặt
chính trị, kinh tế, quân sự phải là kiểu mẫu. Làm một người kiểu mẫu, một làng
kiểu mẫu, một huyện kiểu mẫu, một tỉnh kiểu mẫu, thế giới biết nước ta là một
nước đáng được độc lập, dân tộc tự do, kháng chiến thắng lợi thống nhất”...
“Tôi kêu gọi đồng bào trong tỉnh xắn tay áo làm đi, lần sau về đây tôi sẽ
thấy mỗi người là một người kiểu mẫu.
Thanh Hóa theo tôi, muốn trở thành một tỉnh kiểu mẫu, nhất định được, vì
người đông, đất rộng, của nhiều... Thanh Hóa có tiếng là văn vật”.
Khắc sâu những lời dạy bảo ân cần và những tình cảm thân thương, gần
gũi của Bác, các thế hệ cán bộ và nhân dân Thanh Hoá đã tăng cường đoàn kết,
khắc phục khó khăn, phấn đấu vươn lên để hoàn thành mọi nhiệm vụ. Với lòng
yêu nước nồng nàn, đồng bào Thanh Hoá đã phối hợp với bộ đội chủ lực và dân
quân du kích tiêu diệt nhiều đồn bốt của giặc, tích cực tham gia tiếp lương, tải
đạn, chi viện cho tiền tuyến. Nhiều ngọn núi, dòng sông và những con đường
của miền núi Thanh Hoá đã in đậm dấu chân của lực lượng dân công, thanh niên
xung phong và bộ đội “ trên bộ, dưới thuyền rầm rập tiến ra chiến trường”, để

cùng quân và dân cả nước làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm
châu, chấn động địa cầu”. Để rồi “Tiếng Điện Biên Phủ đến đâu, đồng bào
Thanh Hoá cũng có một phần vinh dự đến đó” Trong cuộc kháng chiến chống
Mỹ cứu nước, với các phong trào "Mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam
ruột thịt", "Thanh niên ba sẵn sàng", Phụ nữ ba đảm đang", "Thóc không thiếu
một cân, quân không thiếu một người", cán bộ và nhân dân Thanh Hoá đã huy
động đến mức cao nhất, nhiều nhất nhân tài, vật lực cho tiền tuyến lớn miền
Nam; đồng thời cùng quân dân cả nước hoàn thành xuất sắc nghĩa vụ quốc tế đối
Lào và Campuchia, góp phần xứng đáng vào thắng lợi vĩ đại của cả dân tộc, đưa
đất nước ta bước vào một thời kỳ mới: Thời kỳ cả nước cùng đi lên xây dựng

8


chủ nghĩa xã hội, "thực hiện một nước Việt Nam hoà bình, độc lập, thống nhất,
dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào phong trào cách mạng thế
giới" như mong muốn của Bác Hồ kính yêu.
Trong thời kỳ cả nước cùng đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội và tiến hành
công cuộc đổi mới vì mục tiêu xã hội chủ nghĩa, thực hiện lời thề thiêng liêng
đối với Bác khi Bác đi xa, mặc dù còn có muôn vàn khó khăn nhưng cán bộ và
nhân dân Thanh Hoá đã không ngừng nỗ lực phấn đấu chăm lo ổn định và cải
thiện đời sống nhân dân; tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm trong những năm
qua luôn duy trì được ở mức khá, năm sau cao hơn năm trước; đoàn kết trong
Đảng và trong nhân dân được tăng cường; phong trào "Đền ơn đáp nghĩa, uống
nước nhớ nguồn", giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn, đồng bào bị thiên tai,
rủi ro... như lời dạy của Bác, luôn được duy trì và đẩy mạnh, thu hút được đông
đảo các tầng lớp nhân dân tham gia.
- Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, việc thực hiện lời dạy của Bác có ý nghĩa
quan trọng và quyết định đối với sự nghiệp đẩy mạnh CNH, HĐH quê hương, đất
nước và hội nhập quốc tế, đưa tỉnh Thanh Hóa sớm trở thành tỉnh tiên tiến như

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ thứ XVII đã đề ra.

Thành phố Thanh Hóa đang ngày càng phát triển

Câu hỏi 3: Trong các cuộc kháng chiến chống xâm lược, giải phóng dân
tộc, thống nhất đất nước, bảo vệ Tổ quốc, làm tròn nghĩa vụ quốc tế, Đảng bộ

9


và nhân dân Thanh Hóa đã làm được những thành tựu nổi bật gì theo lời Bác
Hồ dạy?
Trả lời:
1. Trong Kháng chiến chống Pháp
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, Thanh Hóa là hậu phương
căn cứ địa của chiến trường chính Bắc Bộ, Tây Bắc, Việt Bắc và một phần đất
nước Lào anh em. Cùng với Nghê - Tĩnh hợp thành hậu phương căn cứ địa rộng
lớn, vững chắc, trực tiếp cho chiến trường Bình – Trị - Thiên, là hậu phương
chiến lược của đất nước và quốc tế. Với vị thế quan trọng như vậy, âm mưu của
thực dân Pháp đối với Thanh - Nghệ - Tĩnh nói chung và Thanh Hóa nói riêng là
cố lấn, cố chiếm, cố phá bằng mọi thủ đoạn và hình thức chiến tranh, hòng cắt
đứt sự chi viện của Thanh Hóa với các chiến trường.
Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí
Minh, sự trực tiếp lãnh đạo của Liên khu ủy 4 và Đảng bộ địa phương, quân dân
Thanh Hóa đã nhất tề đứng dậy, vượt qua khó khăn, chiến đấu, phục vụ chiến
đấu giành nhiều thắng lợi.
Trên mặt trận chiến đấu bảo vệ địa phương, quân và dân Thanh Hóa đã
chiến đấu 1.456 trận lớn nhỏ, loại khỏi vòng chiến đấu 5.717 tên địch, thu nhiều
vũ khí, đạn dược, quân trang, quân dụng.
Với khả năng nhân lực dồi dào, đất đai canh tác lớn, cộng với những thế

mạnh kinh tế của biển, của rừng Thanh Hóa đã cung cấp hơn 50% tổng số nhu
cầu cho các chiến dịch Quang Trung, Thượng Lào... Từ những tháng cuối năm
1953, Thanh Hóa bước vào chuẩn bị mọi mặt cho việc tác chiến bảo vệ địa
phương, chuẩn bị sức người và sức của cho tiền tuyến. Tháng 12 - 1953, Thanh
Hóa bàn giao Tiểu đoàn 275 cho Trung đoàn 53; Đại đội 150, 160 cho tiểu đoàn
541 phòng không Liên khu ra Việt Bắc tham gia chiến đấu. Tiếp đó, bàn giao
một số cán bộ tiểu đội, trung đội và Đại đội 128 (Bá Thước), 1 trung đội của Đại
đội 112 (Tĩnh Gia), và Trung đội 134 bảo vệ cơ quan; 7 tiểu đội cối của các
huyện (Tĩnh Gia, Quảng Xương, Hoằng Hóa, Hà Trung, Nga Sơn, Thạch Thành
và Hậu Lộc). Đến đầu năm 1954, bàn giao tiếp 2 trung đội trinh sát của Tiểu

10


đoàn 388 cho Sư đoàn 304 lên Việt Bắc. Năm 1953 và 6 tháng đầu năm 1954,
Thanh Hóa đã động viên được 18.890 thanh niên nhập ngũ, bằng quân số tuyển
quân của 7 năm (1946 –1952).
Thực hiện quyết tâm của Trung ương, để có đủ lương thực nhanh chóng
cho bộ đội “ăn no đánh thắng”, cả tỉnh ra đồng cắt tỉa từng dé lúa, bông lúa đã
chín; kết quả được 5.000 tấn thóc cung cấp kịp thời cho mặt trận. Vụ hè năm
1954, Trung ương giao Thanh Hóa 28.000 tấn thóc thuế, toàn tỉnh đã huy động
34.927 tấn 44 kg, vượt 7.000 tấn. Để vận chuyển kịp thời lương thực, thực phẩm
ra mặt trận, tỉnh ta đã huy động hàng vạn dân công và mọi phương tiện vận
chuyển như xe đạp, ô tô, thuyền nan, thuyền ván, ngựa thồ,... cho tiền tuyến.
Những đoàn thuyền vượt hàng trăm thác ghềnh hiểm trở, ngược dòng sông Mã,
vận chuyển hàng lên Việt Bắc. Công nhân lái xe ô tô đã đưa mức vận chuyển từ
2,5 tấn lên 3 tấn mỗi xe. Những đoàn xe đạp thồ, dân công gánh bộ từ miền Tây
Thanh Hóa qua suối Rút, Mộc Châu sang Cò Nòi đến Sơn La, vượt hơn 500 km
xuyên rừng, lội suối, trèo đèo an toàn và bí mật đưa hàng tới đích. Chiến sĩ xe
đạp thồ Cao Tỵ (thị xã Thanh Hóa), đạt kỷ lục thồ từ 160 kg lên 195 kg rồi lên

250 kg và 300 kg, sau thường xuyên đạt 320 kg một chuyến. Đồng chí Đới Sỷ
Trầu (Quảng Xương) liên tục gánh 60 kg hàng, dẫn đầu về gánh bộ, v.v... góp
phần làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.
Kết thúc Chiến dịch Điện Biên Phủ, Thanh Hóa đã cung cấp khối lượng
lớn lương thực, thực phẩm vượt mức Trung ương giao 9 tấn; 1.300 con bò,
2.000 con lợn, 250.000 quả trứng, 150 tấn đậu các loại, 450 tấn cá khô, 20.000
lọ mắm kem cùng với hàng trăm tấn rau các loại. Huy động 102.254 dân công
dài hạn và 76.670 dân công ngắn hạn. Tổng số dân công phục vụ chiến dịch là
1.061.593 lượt người với 27 triệu 227 ngày công, cùng với 11.000 xe đạp thồ,
1.300 thuyền ván và thuyền nan, 42 ngựa thồ, 31 ô tô và nhiều phương tiện vận
chuyển khác. Trong chiến đấu và phục vụ chiến đấu, nhiều đơn vị, cá nhân đã
lập thành tích xuất sắc, được Đảng và Nhà nước tặng 2 cờ thi đua khá nhất, hàng
trăm huân, huy chương các loại anh hùng Tô Vĩnh Diện,

11


Anh hùng Tô Vĩnh Diện (Triệu Sơn – Thanh Hoá)

Nhân dân Thanh Hoá chi viện cho chiến dịch Điện Biên Phủ
2. Trong Kháng chiến chống Mỹ
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước 1954 - 1975, Thanh Hóa là
một trong những địa phương đóng góp nhiều người và của cho các chiến trường,
góp phần xứng đáng đánh bại chiến tranh phá hoại miền Bắc của giặc Mỹ, giải

12


phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Sau đây là những sự kiện, con số tiêu
biểu về chiến công, những đóng góp của quân và dân Thanh Hóa.

- Bộ đội địa phương:
Cuối năm 1964, Thanh Hóa có 2 đại đội bộ binh, 2 đại đội cao xạ 37 ly và
45 ly. Đầu năm 1965 phát triển thành 2 tiểu đoàn cao xạ, 2 tiểu đoàn, 1 đại đội
pháo binh.
Năm 1972- 1975, có 4 tiểu đoàn cao xạ, 2 tiểu đoàn bộ binh, 1 tiểu đoàn
công binh dự nhiệm, 1 cụm (tương đương 1 trung đoàn), 2 tiểu đoàn hỗn hợp
phòng thủ khu vực và hải đảo (chủ yếu là pháo binh), tương đương 12 đại đội
pháo; 1 trung đoàn 14 chuyên huấn luyện quân tăng cường (quân số khi ít nhất
là 3 tiểu đoàn, cao nhất là 11 tiểu đoàn).
Đoàn an dưỡng đã tiếp nhận 27.000 cán bộ, chiến sĩ từ chiến trường ra.
Sau thời gian điều trị có 6.018 đồng chí đủ tiêu chuẩn trở lại đơn vị chiến đấu,
7.514 đồng chí chuyển sang cơ quan Nhà nước, 10.278 đồng chí phục viên, xuất
ngũ về địa phương.
- Dân quân tự vệ:
Năm 1965 có 170.700 người. Năm 1967 có 220.848 người. Năm 1975 có
199.979 người. Đã có 3.064 dân quân, tự vệ tham gia chiến đấu sử dụng súng
27,7 ly và 14,5 ly. Tay cày, tay súng có 3.355 người sử dụng súng trường, trung
liên đến pháo cao xạ 37,57 và 100 ly. Có 4 đại đội súng máy 12,7 ly chi viện cho
chiến trường Trị Thiên. Xây dựng 647 tổ, 3.806 người làm quân báo nhân dân;
1.410 tổ, 3.601 người làm thông tin liên lạc; 3.129 dân quân, tự vệ huấn luyện
bổ sung pháo cao xạ và 543 dân quân, tự vệ huấn luyện bổ sung pháo mặt đất
Trong kháng chiến chống Mĩ, Thanh Hóa không chỉ là hậu phương vững
chắc cho tiền tuyến mà nhân dân Thanh Hóa còn kiên cường trong việc bảo vệ
mảnh đất Thanh Hóa thân yêu, nơi có cầu Hàm Rồng là huyết mạch giao thông
quan trọng cho việc vận chuyển chi viện cho miền Nam. Bước vào thời kỳ xây
dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam thống
nhất nước nhà, cùng với nhân dân trong tỉnh, đồng bào các dân tộc thiểu số đã
đẩy mạnh các phong trào thi đua lao động sản xuất, khai hoang, phục hoá, xây

13



dựng các công trình thuỷ lợi, xoá bỏ tập quán canh tác lạc hậu, từng bước ứng
dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất; nhiều tuyến đường giao thông nối liền miền
xuôi với miền núi và nước bạn Lào được khởi công xây dựng, góp phần thúc
đẩy phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Cùng
với thi đua sản xuất, đồng bào các dân tộc luôn vững vàng tay súng, dũng cảm
đánh trả sự đánh phá ác liệt của máy bay Mỹ, bảo vệ các tuyến đường giao
thông huyết mạch, các cơ sở quân sự, đóng góp sức người, sức của chi viện cho
chiến trường miền Nam và nước bạn Lào. Trong cuộc kháng chiến đầy hy sinh
gian khổ ấy, biết bao con em của tỉnh Thanh đã hăng hái lên đường chiến đấu,
nhiều người đã anh dũng hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
Với chiến thắng Hàm Rồng – Nam Ngạn (1965) đã khẳng định sức mạnh,
kiên cường bất khuất của nhân dân Thanh Hóa với đế quốc Mĩ. Những chiến
công đó ghi tên của nhiều tầng lớp nhân dân Thanh Hóa như trung đội dân quân
gái Hoa Lộc (Hậu Lộc); xã Thanh Thủy (Tĩnh Gia); xã Hoằng Trường (Hoằng
Hóa); Hà Tiến (Hà Trung), các cụ dân quân Hoằng Trường. Rất nhiều người con
ưu tú của Thanh Hóa được phong tặng danh hiệu anh hùng như: Anh hùng Lê
Mã Lương, anh hùng Nguyễn Bá Ngọc, anh hùng Ngô Thị Tuyển ….

Anh hùng Lê Mã Lương (Nông Cống – Thanh Hoá)

14


Anh hùng Ngô Thị Tuyển

Anh hùng Mai Ngọc Thoảng (Thạch Thành)

Cầu Hàm Rồng Thanh Hoá


15


3. Thực hiện nghĩa vụ quốc tế: Không chỉ là hậu phương cho cuộc kháng
chiến trường kì của dân tộc mà nhân dân Thanh Hóa còn giúp đỡ nhân dân hai
nước bạn Lào và Cam-pu-chia cả về vật chất lẫn con người. Hàng nghìn người
con Thanh Hóa đã không quản ngại khó khăn để giúp đỡ cho nước bạn Lào
trong cuộc kháng chiến giành độc lập dân tộc. Đặc biệt là đối với tỉnh Hủa-phăn
nước bạn Lào
Như vậy, trong hai cuộc kháng chiến trường kì của dân tộc, nhân dân
Thanh Hóa không chỉ góp sức người, sức của cho tiền tuyến mà còn kiên cường
đứng lên chống lại thực dân Pháp và đế quốc Mĩ. Hàng ngàn người con của tỉnh
Thanh đã bỏ lại tuổi thanh xuân, một phần xương máu của mình nơi chiến
trường để giành lại độc lập cho Tổ quốc với nhiều tên tuổi đã đi vào lịch nước
nhà.
Câu hỏi 4: Làm theo lời Bác Hồ dạy, Đảng bộ và nhân dân Thanh Hóa đã
đạt được những thành tựu nổi bật gì trong công cuộc đổi mới, tiến hành công
nghiệp hóa và hội nhập quốc tế?
Trả lời:
Phát huy truyền thống tốt đẹp của lịch sử dân tộc và niềm tự hào về mảnh
đất địa linh nhân kiệt. Thực hiện những lời chỉ bảo ân cần của Chủ tịch Hồ Chí
Minh. Đảng bộ và nhân dân tỉnh Thanh Hóa đã làm việc quên mình, đóng góp
không nhỏ cho sự nghiệp bảo vệ và xây dựng Tổ quốc. Đã 41 năm Người đi xa,
trong khoảng thời gian ấy đất nước và nhân dân tỉnh Thanh đã trải qua nhiều
thăng trầm nhưng cũng đạt được những thành tựu to lớn trên tất cả các lĩnh vực.
Nông thôn ngày nay nhiều khâu công việc đã sử dụng sức máy thay sức người:
máy cày, bừa làm đất; vò đập lúa; xay xát gạo; xe máy vận chuyển sản phẩm; cơ
giới trong lưu thông,v.v... Điện khí hóa, cơ giới hóa, những tiến bộ công nghệ
mới cũng đã đi vào đời sống hàng ngày, tác động ngay đến công việc bếp núc

của bà nội trợ, đến những buổi giao lưu với con cháu... đang học tập, lao động ở
bất cứ phương trời nào trên trái đất bao la này. Điện thoại di động đã không còn
là thứ đồ sài thời thượng, mà là phương tiện cho giao dịch làm ăn của những
nông dân triệu phú. Đã đến lúc điện thoại được sử dụng phổ biến trong nông

16


thôn. Không gian đang được thu hẹp lại, khoảng cách đang xích lại gần nhau...
Từ một nền nông nghiệp độc canh, đến nay kết thúc kế hoạch 2000 – 2005 cơ
cấu kinh tế các ngành nông – lâm – thủy sản, công nghiệp, xây dựng, dịch vụ
của Thanh Hóa đã là 31,6% - 35,1% - 33,3%.Giai đoạn 2006 – 2009, tốc độ tăng
trưởng kinh tế tăng trưởng bình quân đạt 10,6%, riêng năm 2009, GDP bình
quân đầu người đạt 720 USD. Cơ cấu kinh tế dịch chuyển theo hướng tăng tỷ
trọng công nghiệp – xây dựng, giảm tỷ trọng nông nghiệp (cơ cấu kinh tế nông,
lâm, ngư nghiệp – công nghiệp xây dựng – dịch vụ trong GDP năm 2009 là:
27,3% - 38,4% - 34,3%). Tổng vốn đầu tư toàn xã hội trên địa bàn tỉnh đạt
21.200 tỷ đồng, tương đương 1,2 tỷ USD. Tỉnh luôn thực hiện các biện pháp
mạnh mẽ để cải thiện môi trường đầu tư; cải thiện chỉ số CPI của Thanh Hóa
trên bảng xếp hạng (từ vị trí thứ 52 năm 2008 lên vị trí 39 năm 2009 và đang
phấn đấu vào top 10 toàn quốc vào năm 2015) .Thanh Hóa đã đẩy nhanh tốc độ
tăng trưởng kinh tế toàn diện từ 7,8 % năm 2005 tăng lên 11,5 % năm 2010
trong đó thu nhập bình quân đầu người đến năm 2010 đạt 4,5 triệu
đồng/người/năm trở lên. Số hộ đói nghèo từ 46,77% năm 2001 giảm xuống còn
hơn 30% năm 2010. Ngành kinh tế Lâm nông - TTCN - Xây dựng và dịch vụ
hiện nay là những ngành đang được tỉnh đầu tư quan tâm. Đã có nhiều khu công
nghiệp mới được quy hoạch với quy mô lớn để mở rộng các ngành nghề công
nghiệp như chế biến sản phẩm từ rừng, sản xuất đá Granit, thủy điện... Nhiều
năm nay, du lịch vẫn là một trong những ngành đem lại lợi nhuận phát triển kinh
tế chủ yếu nhằm nâng cao đời sống của người dân. Trong tương lai, ngoài tiềm

năng khai thác du lịch biển, Thanh Hóa đã và đang triển khai nhiều dự án khai
thác và xây dựng nhiều khu du lịch sinh thái, du lịch gắn liền với địa danh, tên
tuổi của các vị anh hùng dân tộc đã được sinh ra trên mảnh đất này. Cùng với sự
đi lên của kinh tế, giáo dục, y tế an ninh cũng được tỉnh quan tâm và phát triển
đồng bộ. Ngay từ những tháng đầu tiên, Chính quyền lâm thời Cách mạng cũng
đã dốc sức vào Bình dân học vụ – Từ tháng 9/ 1945 cho tới tận ngày hôm nay,
có thể nói không lúc nào tỉnh Thanh Hóa sao nhãng công tác này.

17


Một góc Thanh Hóa hôm nay

Sầm Sơn mùa du lịch
Trong những lần về thăm, Bác Hồ cũng luôn luôn nhắc nhở phải làm tốt
Bình dân học vụ – Bổ túc Văn hóa. Bác dặn gia đình cũng là 1 trường học, trẻ
em cũng là giáo viên, cả làng góp gạo nuôi thầy giáo, không có giấy thì viết vào
cát, không có bút thì dũng lẽ tre (cành tre nhỏ). Nhờ sự quan tâm rất mực của
lãnh tụ, của Đảng bộ và Chính quyền tỉnh, đội ngũ những người làm công giáo
dục Thanh Hóa đã làm nên thành tựu lớn lao của mình. Hơn 60 năm kiên trì, bền
bỉ liên tục xóa mù chữ, dạy Bình dân học vụ – Bổ túc văn hóa cho đông đảo
nhân các dân tộc trong tỉnh và cho cán bộ, công nhân viên trình độ dân trí, trình
độ văn hóa của cán bộ địa phương đã được nâng lên rõ rệt. Năm 2004, cả tỉnh đã

18


xây dựng được 10 trường đạt chuẩn Quốc gia. Hàng năm khánh thành trên 12
làng, bản, cơ quan văn hoá, trong đó có 60% số hộ đạt gia đình văn hóa trở lên...
Cả huyện có trên 26 Bệnh viện Đa khoa và 27 Trung tâm Y tế huyện, thị xã,

thành phố đáp ứng được đầy đủ nhu cầu và phục vụ nhân dân tận tình chu đáo.
Bên cạnh những mặt về đời sống kinh tế xã hội, công tác an – ninh quốc
phòng cũng được chú trọng. Trong vài năm trở lại đây, Thanh Hóa là một trong
những tỉnh đảm bảo tốt tình hình an – ninh trật tự trong tỉnh. Công tác giáo dục
tư tưởng, chính trị nâng cao nhận thức về QP – AN được các cấp ủy Đảng, chính
quyền từ TP đến cơ quan, đơn vị, phường, xã quán triệt, triển khai thực hiện
nghiêm túc, sâu rộng trong cán bộ, đảng viên, chiến sĩ lực lượng vũ trang và các
tầng lớp nhân dân. Việc củng cố, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, gắn
với thế trận an ninh nhân dân được thực hiện tốt. Các lực lượng quân sự, công
an đã phát huy vai trò nòng cốt, thực hiện tốt chức năng tham mưu cho cấp ủy,
chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ QP – AN. Nổi bật nhất là
trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, hang ngàn lượt cán bộ cơ sở
tham gia tuần tra, phòng, chống tội phạm, bảo đảm an ninh trật tự, an toàn giao
thông, vệ sinh môi trường... Đặc biệt, đã ban hành tổ chức triển khai thực hiện
nghiêm túc Chỉ thị số 04 của Ban Thường vụ Thành ủy về tăng cường sự lãnh
đạo của Đảng đối với công tác an ninh trật tự, an toàn giao thông. Kết quả bước
đầu đã khống chế, kiềm chế được một số loại tội phạm, giảm thiểu các vi phạm
về an toàn giao thông, tai nạn giao thông, từ đó tác động tích cực ngăn chặn, răn
đe các đối tượng tội phạm hình sự, tệ nạn xã hội, tạo sự đồng thuận trong cán
bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Công tác bảo đảm an ninh quốc gia;
động viên, tuyển quân; huấn luyện, diễn tập... được thực hiện nghiêm túc, hiệu
quả, v.v...
Câu hỏi 5: Khắc sâu lời Bác Hồ dạy, bạn sẽ làm gì để góp phần xây dựng
quê hương Thanh Hóa trở thành Tỉnh “kiểu mẫu” ?
Trả lời:
Kể từ khi nhân dân tỉnh Thanh Hóa được Bác căn dặn đưa Thanh Hóa trở
thành một tỉnh “kiểu mẫu”, tỉnh Thanh Hóa đã đạt được nhiều thành tựu trong

19



mọi lĩnh vực của đời sống nhân dân. Trải qua hai cuộc kháng chiến trường kì
của dân tộc cũng như trong thời kì đổi mới. Đến hôm nay Thanh Hóa đã thay
đổi với một bộ mặt mới. Trong thời kì hiện nay, khi mà khoa học công nghệ
ngày càng phát triển với nhiều thành tựu khoa học được áp dụng vào trong đời
sống. Bên cạnh đó, hiện nay nền kinh tế tri thức đang ngày càng đóng một vai
trò quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế thì việc học tập tiếp thu những
tiến bộ khoa học để đưa kinh tế đi lên là thực sự cần thiết. Để góp phần cùng với
Đảng bộ, nhân dân và các dân tộc tỉnh Thanh Hoá làm theo lời Bác Hồ dạy sớm
đưa Thanh hoá trở thành tỉnh “Kiểu mẫu”, bản thân tôi luôn nhận thấy cần phải
cố gắng, nỗ lực hơn nữa trong học tập cũng như trong mọi hoạt động để đóng
góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào sự nghiệp phát triển chung sớm đạt
được mục tiêu xây dựng tỉnh Thanh Hoá trở thành tỉnh “Kiểu mẫu”.
Là một người công dân, một sinh viên trường Đại học Hồng Đức tôi luôn
ý thức được tầm quan trọng và ý nghĩa đặc biệt trong từng lời căn dặn của Bác,
tôi luôn luôn “tích cực học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”,
luôn tự rèn luyện phẩm chất, nhân cách, đạo đức, lối sống, tác phong nghề
nghiệp, tích cực học tập nâng cao trình độ chuyên môn, phấn đấu trở thành
người công dân “kiểu mẫu”. Tham gia tích cực vào kế hoạch xây dựng “ đô thị
văn minh, công dân thân thiện” do UBND thành phố phát động. Tích cực tham
gia có hiệu quả các hoạt động tình nguyện góp phần xây dựng cộng đồng xã hội
ngày càng tốt đẹp hơn.
Luôn luôn gương mẫu trong mỗi lời nói, từng việc làm, sống giản dị, lành
mạnh tuân thủ và chấp hành tốt Hiến pháp, các chủ trương,chính sách của Đảng,
pháp luật của Nhà nước, các nội quy, quy chế của nhà trường và quy định của
địa phương.kiên quyết đấu tranh chống lại các hành vi tiêu cực,sai trái,chủ nghĩa
cực đoan,tham nhũng,lãng phí và các hành động chống phá của các thế lực thù
đich…
Là một giáo viên trong tương lai, tôi ý thức được việc học tập của mình vô
cùng quan trọng. Với đặc thù là giáo viên bậc Tiểu học trong tương lai, là những

người sau này ươm những mầm xanh cho Tổ quốc, tôi luôn phấn đấu để sau này

20


có những mầm xanh khỏe góp một phần công sức xây dựng đất nước. “Vì lợi
ích mười năm trồng cây, vì lời ích trăm năm trồng người”, sự nghiệp “trồng
người” vô cùng quan trọng, chính vì vậy phải học tập để trở thành những người
có ích cho xã hội. Ngoài việc học tập tốt thì rèn luyện phẩm chất đạo đức cũng
quan trọng không kém. Bác từng nói : “Có tài mà không có đức là người vô
dụng, có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó”. Với tư cách là một công
dân sắp được đứng trong hàng ngũ của Đảng thì việc rèn đức, luyện tài là không
thể thiếu. Phấn đấu trở thành người giáo viên mẫu mực trong tương lai để sớm
cùng với Đảng bộ và nhân dân Thanh Hóa đưa tỉnh Thanh trở thành một tỉnh
kiểu mẫu trong tương lai.
Người dự thi

Hoàng Đình Hiếu

21