Bài giảng Tài chính công: Chương 1 - Th.S Trần Tấn Hùng
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.12 MB, 27 trang )
LOGO
GIỚI THIỆU
14/08/2016
Th.S Trần Tấn Hùng
1
Mô tả
Học phần Tài chính công chuyển tải các
kiến thức cơ bản về :
- Cơ sở kinh tế cho hoạt động của chính
phủ.
- Phân tích chi tiêu công và nguồn thu của
chính phủ.
2
Tài liệu học tập
Giáo trình chính thức :
Giáo trình Lý thuyết Tài chính công, PGS.TS.
Sử Đình Thành, NXB ĐH quốc gia, 2009.
Tài liệu tham khảo :
Giáo trình Tài chính công, GS.TS Nguyễn Thị
Cành, NXB ĐH quốc gia, 2006.
Giáo trình Tài chính công, GS.TS Vũ Văn Hóa,
ĐH kinh doanh và công nghệ Hà nội, 2009.
3
Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên
Tham dự học đầy đủ, tham gia thảo luận ,làm
bài tập tình huống, tham gia kiểm tra giữa kì
và thi kết thúc học phần theo quyết định
43/QĐ-BGD&ĐT và Quy chế đào tạo của
Trường Đại học Thủ Dầu Một
Dự lớp : Lên lớp nghe giảng tối thiểu 80% số
tiết quy định. Tham gia thuyết trình, làm bài
tập tình huống.
Thi giữa học phần ( Hoặc làm tiểu luận môn
học):Tự luận.
Trọng số: 0,3
Thi kết thúc học phần: Tự luận. Trọng số: 0,7
4
LOGO
CHƢƠNG 1
KHU VỰC CÔNG VÀ
TÀI CHÍNH CÔNG
14/08/2016
Th.S Trần Tấn Hùng
5
NỘI DUNG CHƢƠNG 1
1
Khu vực công
2
Tài chính công và vai trò của chính phủ
3
Sự phát triển của tài chính công
4
Bản chất & chức năng của tài chính công
6
1.1. Khu vực công
1.1.1. Khái niệm
Nền kinh tế - xã hội được chia thành hai
khu vực: khu vực công và khu vực tư.
Khu vực công là một bộ phận của nền
kinh tế - xã hội, bao gồm các hoạt động
kinh tế, chính trị được tiến hành bởi nhà
nước.
Những hoạt động thuộc khu vực công:
- Hệ thống cơ quan công quyền.
- Hệ thống các đơn vị kinh tế nhà nước
7
1.1. Khu vực công
1.1.2. Khu vực công và những vấn đề kinh tế
cơ bản
- Các vấn đề cơ bản mà các nền kinh tế
phải giải quyết để phân bổ tối ưu nguồn
lực khan hiếm?
- Phân bổ nguồn lực của khu vực công: lựa
chọn công và vai trò của chính phủ.
- Phân bổ nguồn lực tư: cơ chế thị trường
8
1.1. Khu vực công
1.1.2. Khu vực công và những vấn đề kinh tế
cơ bản
Kinh tế thị trường tự do cạnh tranh: quy luật
“bàn tay vô hình” => thất bại thị trường.
Chính sách lựa chọn công: công bằng, ổn
định kinh tế => tái phân phối.
- Cần thiết áp dụng cơ chế phi thị trường của
chính phủ để điều tiết nền kinh tế: kinh tế thị
trường hiện đại.
- Việt Nam: xây dựng nền kinh tế theo cơ chế
thị trường định hướng XHCN
9
1.2. Tài chính công và vai trò của chính phủ
1.2.1. Khái niệm
Kinh tế học cổ điển: Tài chính công là
khoa học nghiên cứu sự tài trợ các
khoàn chi tiêu công.
Giáo sư Harvey. Rosen: Tài chính công
là lĩnh vực kinh tế học phân tích thuế và
chính sách chi tiêu của chính phủ.
Theo nghĩa hẹp: Tài chính công là lĩnh
vực kinh tế học liên quan đến những
hoạt động thu chi của chính phủ
10
1.2. Tài chính công và vai trò của chính phủ
1.2.2. Vai trò của chính phủ
Quá trình phát triển của xã hội:
Nền kinh tế hàng hóa đơn giản.
Nền kinh tế tự do cạnh tranh (1950-1970;
1970-1990)
Khủng hoảng kinh tế 1929 – 1933; khủng hoảng
dầu lửa 1972, 1979 …
=> Vai trò của nhà nước?
Nền kinh tế thị trường hiện đại
Khủng hoảng kinh tế Châu Á 1997
Khủng hoảng nợ công Châu Âu 2008
=> Vai trò của nhà nước?
11
1.2. Tài chính công và vai trò của chính phủ
1.2.3. Bốn câu hỏi lớn của tài chính công
Khi nào chính phủ can thiệp vào nền kinh tế?
Chính phủ can thiệp như thế nào?
Tác động thay thế của sự can thiệp là gì?
Tại sao chính phủ lựa chọn sự can thiệp theo
cách thức mà họ đã thực hiện?
12
1.3. Sự phát triển của tài chính công
1.3.1. Tài chính công cổ điển (cuối thế kỷ 19
về trước)
Nghiên cứu những công cụ tài chính mà nhà
nước sử dụng để tạo lập các nguồn lực qua
đó để tài trợ cho chi tiêu công
Mục đích: Cung cấp những nguồn lực cần
thiết để tài trợ cho các hoạt động chính trị,
quản lý hành chính, tư pháp và quốc phòng
Đặc trưng:
Trung lập
Thuế là nguồn thu quan trọng nhất
13
1.3. Sự phát triển của tài chính công
1.3.2. Tài chính công hiện đại
Nền kinh tế thị trường vận hành theo cơ chế
thị trường có sự can thiệp của nhà nước.
Đặc trưng:
Quy mô tài chính công có xu hướng ngày
càng tăng so với GDP
Tính phi trung lập
Sử dụng nhiều công cụ khác nhau để tạo
lập nguồn lực cho nhà nước
Cải cách tài chính công của từng quốc gia
gắn chặt với quá trình toàn cầu hóa
14
1.3. Sự phát triển của tài chính công
15
1.3. Sự phát triển của tài chính công
16
1.4. Bản chất và chức năng của tài chính công
1.4.1. Bản chất
Bản chất kinh tế
Phản ánh mối quan hệ kinh tế giữa nhà nước
và xã hội trong quá trình phân phối các nguồn
lực tài chính
Hoạt động thu-chi của chính phủ phải hướng
đến tối đa hiệu quả của nền kinh tế
Bản chất chính trị
Hệ thống chính trị là yếu tố cơ bản và chi phối
toàn bộ hoạt động tài chính công
Tái phân phối và đảm bảo công bằng xã hội là
nhiệm vụ trọng tâm.
17
1.4. Bản chất và chức năng của tài chính công
1.4.2. Chức năng
Huy động nguồn lực
Phân bổ nguồn lực tài chính công
Tái phân phối thu nhập
Giám sát
18
1.4. Bản chất và chức năng của tài chính công
1.4.2. Chức năng
Huy động nguồn lực
19
1.4. Bản chất và chức năng của tài chính công
1.4.2. Chức năng
Huy động nguồn lực
20
1.4. Bản chất và chức năng của tài chính công
1.4.2. Chức năng
Huy động nguồn lực: so sánh
21
1.4. Bản chất và chức năng của tài chính công
22
1.4 Bản chất và chức năng của tài chính công
1.4.2. Chức năng
Phân bổ nguồn lực:
23
1.4. Bản chất và chức năng của tài chính công
1.4.2. Chức năng
24
Câu hỏi ôn tập
1. Tại sao chính phủ phải tham gia vào điều
tiết các hoạt động kinh tế xã hội?
2. Bản chất và chức năng của tài chính
công?
3. Trình bày những đặc trưng của tài chính
công cổ điển và tài chính công hiện đại.
4. Gỉa sử Diễm có 100 USD, Chính phủ thực
hiện tái phân phối cho Tâm bằng việc
đánh thuế vào Diễm 40 USD và chuyển
cho Tâm 35 USD, chi phí hành chính là
5USD. Hỏi sự tái phân phối này có gia
tăng phúc lợi hay không?
25
