Bài giảng Tài chính công: Chương 9 - Th.S Trần Tấn Hùng
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (527.78 KB, 16 trang )
LOGO
CHƢƠNG 9
TÀI TRỢ BỘI CHI NSNN
14/08/2016
Th.S Trần Tấn Hùng
1
Giới thiệu
Nghiên cứu đo lường gánh nặng nợ và ai
chịu gánh nặng nợ nần.
Khi nào thì vay nợ là cách tài trợ thích
hợp cho các khoản chi tiêu của chính
phủ.
2
NỘI DUNG CHƢƠNG 9
1
2
3
Các phƣơng pháp xử lý bội chi NSNN
Gánh nặng nợ và tác động đến nền kinh
tế vĩ mô
Thu thuế hay vay nợ
3
9.1. Các phương pháp xử lý bội chi NSNN
9.1.1. Tăng thuế hay cắt giảm chi tiêu
Tăng thuế hay cắt giảm chi tiêu góp phần, giảm thâm
hụt ngân sách nhưng có làm giảm tiết kiệm của khu
vực tư hay khơng?
Có sự khác biệt hay khơng giữa:
Cắt giảm chi tiêu các khoản chi bao cấp cho xã hội,
doanh nghiệp nhà nước và các khoản chi lãng phí,
bất hộp lý có tác động tích cực hay tiêu cực?
Tăng chi tiêu cho kích cầu?
4
9.1. Các phương pháp xử lý bội chi NSNN
9.1.2. Phát hành tiền
Chính phủ các nước có sử dụng hình thức
phát hành tiền để bù đắp bội chi NSNN?
Phát hành trực tiếp?
Phát hành gián tiếp?
Nên sử dụng phương pháp nào?
5
9.1. Các phương pháp xử lý bội chi NSNN
9.1.3. Vay trong và ngồi nước
Hình thức vay nợ trong nước? ưu điểm và
tác động đến nền kinh tế?
Hình thức vay nợ nước ngoài? Đặc điểm và
tác động đến nền kinh tế?
6
9.2. Gánh nặng nợ và tác động đến nền
kinh tế vĩ mô
9.2.1. Quan điểm của Lerner (1948)
Đối với khoản vay nợ trong nước để tài trợ
cho các khoản chi hiện tại của chính phủ
khơng tạo ra gánh nặng cho thế hệ tương lai.
Nhưng vay nợ nước ngoài để tài trợ cho các
khoản chi hiện tại thì sẽ ảnh hưởng như thế
nào đến thế hệ tương lai?
7
9.2. Gánh nặng nợ và tác động đến nền
kinh tế vĩ mơ
9.2.2. Mơ hình liên thế hệ
Những giả định của mơ hình liên thế hệ?
Tình huống xảy ta khi chính phủ vay nợ?
Thời gian từ 2004 => 2024
Ngƣời trẻ
Trung niên
Ngƣời già
Thu nhập
12.000
12.000
12.000
Chính phủ vay
- 6.000
- 6.000
Chi tiêu được chính phủ tài trợ 4.000
4.000
4.000
Chính phủ tăng thuế để trả nợ
- 4.000
- 4.000
6.000
6.000
Chính phủ trả nợ
- 4.000
8
9.2. Gánh nặng nợ và tác động đến nền
kinh tế vĩ mơ
9.2.2. Mơ hình liên thế hệ
Mơ hình liên thế hệ khơng đưa vào phân tích
sự kiện: Chính sách nợ tác động đến các
quyết định kinh tế như thế nào; đồng thời cho
rằng những thay đổi trong chính sách nợ
khơng ảnh hưởng gì đến người gánh chịu
gánh nặng nợ.
9
9.2. Gánh nặng nợ và tác động đến nền
kinh tế vĩ mơ
9.2.3. Mơ hình tân cổ điển
Lãi suất ( r )
Cung về vốn ( S )
r2
r1
Cầu về vốn ( D )
K2
K1
Vốn ( k )
10
9.2. Gánh nặng nợ và tác động đến nền
kinh tế vĩ mơ
9.2.4. Mơ hình Ricardo
Hình thức tài trợ của chính phủ thu thuế hay
vay nợ khơng có sự khác biệt.
11
9.3. Thu thuế hay vay nợ
9.3.1. Nguyên tắc nhận lợi ích
Nguyên tắc chuẩn tắc này lập luận: những
người hưởng lợi từ chương trình chi tiêu cụ
thể của chính phủ thì phải trả tiền vay.
Ví dụ: chính phủ vay nợ để chi đầu tư cho cơ
sở hạ tầng, thế hệ tương lai sẽ hưởng lợi từ
chính sách đầu tư này thì họ sẽ là người phải
trả nợ vay.
12
9.3. Thu thuế hay vay nợ
9.3.2. Sự công bằng giữa các thế hệ
Giả định với sự phát triển của khoa học kỹ
thuật, thế hệ tương lai sẽ có cuộc sống tốt
hơn hiện tại.
Chuyển giao thu nhập từ người giàu cho
người nghèo trong một thế hệ.
Chuyển giao thu nhập từ người giàu cho
người nghèo giữa các thế hệ.
13
9.3. Thu thuế hay vay nợ
9.3.3. Cân nhắc về hiệu quả
Vấn đề: tài trợ bằng nợ hay tài trợ bằng thuế sẽ
đem lại gánh nặng phụ trội lớn hơn?
Tài trợ bằng thuế: Một khoản thanh toán lớn được thực
hiện tại thời gian chi tiêu.
Tài trợ bằng nợ vay: có nhiều khoản thanh tốn nhỏ được
thực hiện liên tục.
Từ quan điểm gánh nặng phụ trội, trên giả định
nguồn tiền dùng để trả nợ là thuế thu nhập của
người lao động, ta có kết quả:
Hai khoản thuế nhỏ khơng tương đương với một khoản
thuế lớn do đó hai khoản thuế nhỏ thương ưa chuộng hơn.
14
9.3. Thu thuế hay vay nợ
9.3.4. Cân nhắc về kinh tế vĩ mô
Giả thiết tất cả các nguồn lực đều được tồn
dụng trong dài hạn.
Thất nghiệp xảy ra thì lựa chọn thu thuế hay
hay vay nợ trong tài trợ ngắn hạn?
15
9.3. Thu thuế hay vay nợ
9.3.5. Cân nhắc về đạo đức và chính trị
Đạo đức yêu cầu người ta phải tự kiểm soát;
thâm hụt thể hiện sự thiếu kiểm soát; do vậy
thâm hụt khơng hợp đạo lý.
Tiến trình chính trị có khuynh hướng đánh
giá thấp chi phí và đánh giá cao lợi ích của
chi tiêu chính phủ.
16
