25/10/2016

CHƯƠNG IV
THỦ TỤC HÀNH CHÍNH

Thủ tục hành chính là trình tự về thời gian, không gian và là cách
thức giải quyết công việc của cơ quan hành chính nhà nước trong
mối quan hệ với các cơ quan, tổ chức và cá nhân công dân. Nó
được đặt ra để các cơ quan nhà nước có thể thực hiện mọi hình
thức hoạt động cần thiết của mình trong đó bao gồm cả trình tự
thành lập công sở, trình tự bổ nhiệm, bãi nhiệm, điều động cán bộ,
công chức, trình tự lập quy, áp dụng quy phạm pháp luật để đảm
bảo các quyền chủ thể và xử lý vi phạm, trình tự điều hành, tổ chức
các hoạt động tác nghiệp hành chính.

3. Ý nghĩa của thủ tục hành chính
- Thủ tục hành chính đảm bảo cho các quy phạm vật chất quy định
trong các quyết định hành chính được thi hành thuận lợi
- Thủ tục hành chính bảo đảm cho việc thi hành các quyết định
được thống nhất và có thể kiểm tra được tính hợp lý cũng như các
hậu quả do việc thực hiện các quyết định hành chính tạo ra.

I. KHÁI NIỆM, ÐẶC ÐIỂM, Ý NGHĨA CỦA THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
1. Những quan điểm chung về thủ tục hành chính
- Thủ tục là phương cách giải quyết công việc theo một trình tự
nhất định
+ Thủ tục lập hiến và lập pháp: là thủ tục làm hiến pháp và làm
luật.
+ Thủ tục tố tụng tư pháp: là thủ tục giải quyết tranh chấp dân sự,
định tội được thực hiện bởi các hoạt động điều tra, truy tố, xét xử
và thi hành án.

+ Thủ tục hành chính: là thủ tục thực hiện thẩm quyền trong hoạt
động quản lý hành chính nhà nước.

2. Ðặc điểm của thủ tục hành chính
- Thủ tục hành chính được thực hiện bởi nhiều cơ quan và công chức
nhà nước.
- Thủ tục hành chính là thủ tục giải quyết công việc nội bộ của nhà
nước và công việc liên quan đến quyền chủ thể và nghĩa vụ pháp lý
của công dân
- Quản lý hành chính nhà nước chủ yếu là hoạt động cho phép, ra
quyết định có tính chất đơn phương và đòi hỏi thi hành ngay nhằm
mục đích giải quyết nhanh chóng, có hiệu quả những công việc diễn
ra hàng ngày trong xã hội.
- Hoạt động quản lý hành chính nhà nước được thực hiện chủ yếu tại
tại văn phòng công sở nhà nước và phương tiện truyền đạt quyết định
cũng như các thông tin quản lý phần lớn là văn bản.
- Cải cách thủ tục hành chính là một hoạt động đòi hỏi phải thực hiện
thường xuyên, hiệu quả.

- Thủ tục hành chính khi được xây dựng và vận dụng một cách hợp
lý sẽ tạo khả năng sáng tạo trong việc thực hiện các quyết định
quản lý đã được thông qua, đem lại hiệu quả thiết thực cho hoạt
động quản lý nhà nước.
- Thủ tục hành chính liên quan đến nghĩa vụ và quyền lợi của công
dân.
- Thủ tục hành chính cũng là một biện pháp của pháp luật về hành
chính nên việc xây dựng và thực hiện tốt các thủ tục hành chính sẽ
có ý nghĩa rất lớn đối với quá trình xây dựng và phát triển luật
pháp.
- Thủ tục hành chính xét trên một phương diện nhất định là sự biểu

hiện trình độ văn hóa của tổ chức.


25/10/2016

II. CHỦ THỂ CỦA THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
Chủ thể thực hiện thủ tục hành chính là những chủ thể có thẩm
quyền nhân danh nhà nước tiến hành các thủ tục hành chính gồm các
cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội và những người có thẩm quyền
công vụ.
Chủ thể tham gia thủ tục hành chính là công dân và cũng có thể là cơ
quan nhà nước, tổ chức xã hội và những người có thẩm quyền công
vụ.
Ngoài ra, còn có chủ thể của thủ tục hành chính với tư cách là bên
thứ ba như: người làm chứng, người giám định, người phiên dịch,
người chứng kiến.

Điều kiện làm phát sinh các quan hệ thủ tục hành chính bao gồm:
- Có quy phạm nội dung và các quy phạm thủ tục hành chính phù
hợp với nó.
- Có sự kiện pháp lý làm cơ sở để xuất hiện quan hệ pháp luật
hành chính.
- Chủ thể quan hệ pháp luật hành chính phải có năng lực chủ thể
hành chính.

2. Phân loại theo các loại hình công việc cụ thể mà các cơ quan nhà
nước được giao thực hiện trong quá trình hoạt động của mình
Theo cách phân loại này thì ta có các thủ tục như:
- Thủ tục thông qua và ban hành văn bản pháp quy;
- Thủ tục xét phong đơn vị, cá nhân anh hùng, chiến sĩ thi đua;

- Thủ tục tuyển dụng cán bộ
- Thủ tục giải quyết các công việc hành chính theo yêu cầu hợp pháp
của các cá nhân, tổ chức…

III. QUY PHẠM VÀ QUAN HỆ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
Quy phạm thủ tục hành chính
Là các quy tắc xử sự điều chỉnh các quan hệ xã hội hình thành
trong quá trình thực hiện thủ tục hành chính của các chủ thể.
2. Quan hệ thủ tục hành chính
Các quan hệ thủ tục hành chính phát sinh trên cơ sở quy phạm
thủ tục hành chính được gọi là quan hệ thủ tục hành chính.

IV. CÁC LOẠI THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
Phân loại theo đối tượng quản lý hành chính nhà nước
- Thủ tục trước bạ, hộ tịch;
- Thủ tục trong lĩnh vực đăng ký và hoạt động kinh doanh;
- Thủ tục trong xuất nhập khẩu hàng hóa;
- Thủ tục liên quan đến đất đai, nhà ở, xây dựng;
- Thủ tục liên quan đến hoạt động đền bù và giải phóng mặt bằng…

3. Phân loại theo chức năng hoạt động của các cơ quan


25/10/2016

4. Phân loại dựa trên quan hệ công tác
- Thủ tục hành chính nội bộ:
- Thủ tục hành chính liên hệ:
- Thủ tục văn thư


2. Các nguyên tắc thực hiện thủ tục hành chính
- Chỉ có cơ quan nhà nước có thẩm quyền do pháp luật quy định mới được
thực hiện các thủ tục hành chính nhất định và phải thực hiện đúng trình tự
với những phương tiện, biện pháp và hình thức được pháp luật cho phép.
- Khi thực hiện thủ tục hành chính phải đảm bảo tính chính xác, công minh:
tính chính xác, công minh trong thủ tục hành chính được đảm bảo thực
hiện bởi hoạt động của cơ quan tiến hành thủ tục.
- Các bên tham gia thủ tục hành chính bình đẳng trước pháp luật.
- Thủ tục hành chính phải được thực hiện đơn giản, tiết kiệm.

2. Các giai đoạn của thủ tục hành chính
Giai đoạn 1: Quy định thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp
luật, thủ tục áp dụng các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn hành
chính có những đặc điểm riêng được xem xét trong các quy định về
trách nhiệm hành chính, văn bản hành chính.
Giai đoạn 2: Quy định thủ tục giải quyết các vụ việc riêng biệt - cụ
thể bao gồm thủ tục xử phạt hành chính; thủ tục giải quyết khiếu nại,
tố cáo đối với hành vi lạm quyền, vi phạm pháp luật của người có
chức vụ; thanh tra

V. CÁC NGUYÊN TẮC XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN THỦ TỤC
HÀNH CHÍNH
Các nguyên tắc xây dựng thủ tục hành chính
- Xây dựng thủ tục hành chính phải phù hợp với pháp chế xã hội
chủ nghĩa, phù hợp với pháp luật hiện hành của nhà nước ta
- Xây dựng thủ tục hành chính phù hợp với thực tế, với nhu cầu
khách quan của sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
- Xây dựng thủ tục hành chính sao cho đơn giản, dễ hiểu, công
khai, thuận lợi cho việc thực hiện


VI. THỰC HIỆN THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
1. Nghĩa vụ của cơ quan nhà nước trong việc thực hiện thủ tục hành chính
- Thủ tục hành chính liên quan đến thể chế quản lý, tổ chức bộ máy, chế độ
công vụ, quy chế làm việc và sự phối hợp giữa các cơ quan hành chính.
- Mọi cơ quan nhà nước khi giải quyết công việc phải công khai hóa các thủ tục
hành chính có liên quan đến hoạt động của mình và có nghĩa vụ phải tự mình
thực hiện đúng các thủ tục đã công bố, không được tùy tiện thay đổi, bổ sung
- Giải quyết kịp thời các khiếu nại của nhân dân về việc thực hiện không đúng
các thủ tục hành chính làm tổn hại đến lợi ích của nhà nước và của nhân dân.
- Các cơ quan nhà nước và cán bộ có thẩm quyền khi nhận được đơn thư
khiếu nại của công dân, tổ chức cần phải kịp thời trả lời, giải quyết theo đúng
thẩm quyền của mình.

Thủ tục này bao gồm một số bước sau:
- Khởi xướng vụ việc;
- Xem xét và ra quyết định giải quyết vụ việc;
- Thi hành quyết định;
- Khiếu nại và xem xét lại quyết định bị khiếu nại hoặc xem xét lại
quyết định đã ra khi phát hiện tình tiết mới.


25/10/2016

VII. CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
1 Sự cần thiết phải cải cách thủ tục hành chính
Thủ tục hành chính của nước ta hiện nay còn tồn tại nhiều nhược điểm. Cụ
thể:
- Ðòi hỏi quá nhiều giấy tờ gây phiền hà cho nhân dân nhất là đối với những
người ít hiểu biết các quy định về lề lối làm việc của các cơ quan nhà nước.
- Nhiều cửa, nhiều cấp trung gian không cần thiết, rườm rà, không rõ ràng về

trách nhiệm.
- Trì trệ, không phù hợp với yêu cầu của thời kỳ mở cửa, còn theo thói quen,
kinh nghiệm và còn dựa trên các cơ sở thực tế không còn phù hợp.
- Thiếu thống nhất, thường bị thay đổi một cách tùy tiện.
- Thiếu công khai.

2. Ý nghĩa của việc cải cách thủ tục hành chính
- Cải cách thủ tục hành chính trước hết là nhằm giảm bớt những quy
định rườm rà không cần thiết.
- Cải cách thủ tục hành chính nhằm khắc phục sự chồng chéo lẫn
nhau trong việc phục vụ các yêu cầu của người dân.
- Cải cách thủ tục hành chính là điều kiện cần thiết để tăng cường,
củng cố mối quan hệ giữa nhà nước với nhân dân; tăng cường sự
tham gia quản lý nhà nước của nhân dân.

VIII. MỘT SỐ NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA NGHỊ QUYẾT 30C/NQ-CP
3. Mục tiêu và yêu cầu của cải cách thủ tục hành chính trong giai
đoạn hiện nay
- Phát hiện và xóa bỏ những thủ tục hành chính thiếu đồng bộ, rườm
rà, phức tạp.
- Phải đạt được sự chuyển biến căn bản trong quan hệ và giải quyết
công việc của dân và tổ chức.

1. Cải cách thể chế
2. Cải cách thủ tục hành chính
3. Cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước
4. Xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, viên
chức.
5. Cải cách tài chính công.
6. Hiện đại hoá hành chính