Bài giảng Thai chậm tăng trưởng trong tử cung và thiếu ối - TS.BS Hà Tố Nguyên
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (11.94 MB, 51 trang )
THAI CHẬM TĂNG TRƯỞNG TRONG TỬ CUNG
VÀ THIỂU ỐI
Ths. Bs HÀ TỐ NGUYÊN
MỞ ĐẦU
Thai chậm tăng trưởng(TCTT) là vấn đề
thường gặp, ảnh hưởng 5-7% thai kì
Ø Chẩn đoán và xử trí vẫn còn khó khăn vì
Ø
Ø Thiếu
sự thống nhất trong thuật ngữ cũng như
tiêu chuẩn chẩn đoán.
Ø Khó xác định nguyên nhân chính xác
Ø Kế hoạch xử trí chưa thống nhất.
Ø
Vẫn là vấn đề phức tạp nhất trong thực
hành sản khoa hiện nay.
TCTT LÀ VẤN ĐỀ NGHIÊM TRỌNG
Vì nguy cơ
Ø Tử vong thai
Ø Bệnh tật: tổn thương não, chậm phát
triển tinh thần, tiểu đường, CHA khi
trưởng thành…
CHẨN ĐOÁN CÒN NHIỀU KHÓ KHĂN
lượng thai <10th nhưng thai vẫn khoẻ
mạnh, thai có chậm tăng trưởng?
➤ Trọng lượng thai >10th nhưng tốc độ tăng
trưởng của thai dưới mức bình thường, thai
có chậm tăng trưởng?
➤ Trọng lượng thai lúc sanh >10th nhưng thai
đã bị chậm tăng trưởng trong thai kỳ nên
vẫn có nguy cơ cao tử vong bệnh tật ở giai
đoạn chu sinh.
➤ Trọng
VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM
Ø Sàng
lọc phát hiện nhóm có nguy cơ: siêu âm
Doppler động mạch tử cung
Ø Quản lý nhóm có nguy cơ: siêu âm theo dõi đánh
giá sức khỏe thai nhi qua các chỉ số sinh học và
Doppler màu.
Ø Chọn lựa thời điểm để chấm dứt thai kỳ: siêu âm
Doppler màu.
KEY POINT
Ø
Ø
Xác định tuổi thai
chính xác.
Tuổi thai chính xác
nhất: siêu âm 3 tháng
đầu ( +/- 3 ngày)
Dự sanh theo siêu âm
3 tháng đầu
CẦN PHÂN BIỆT HAI THUẬT NGỮ
Thai nhỏ so với tuổi thai
Small for Gestational Age: SGA
Ø Thai chậm tăng trưởng:
Fetal Growth Restriction: FGR
Intrauterine Growth Restriction: IUGR
Intrauterine Growth Retardation: IUGR
Ø
THAI NHỎ SO VỚI TUỔI THAI
Trọng lượng hoặc chu vi bụng thai
<10th theo tuổi thai.
Ø Hàm ý là chỉ kích thước thai nhỏ,
không liên quan đến tốc độ tăng
trưởng của thai trong tử cung.
Ø
THAI NHỎ SO VỚI TUỔI THAI
THAI NHỎ SO VỚI TUỔI THAI
Ø
Ø
Ước tính 50-70% thai lúc
sanh có P<10th có tốc độ
tăng trưởng trong tử
cung bình thường theo
kích thước của cha mẹ,
chủng tộc.
Thai nhỏ là do thể tạng
chứ không phải do chậm
tăng trưởng.
THAI CHẬM TĂNG TRƯỞNG
ĐỊNH NGHĨA
Ø
Ø
Ø
TCTT là hậu quả của sự
nuôi dưỡng không đủ &
mãn tính của bánh nhau.
Thai không thể đạt được
kích thước như qui định
về mặt di truyền.
Có nguy cơ cao về bệnh
tật và tử vong chu sinh.
THAI CHẬM TĂNG TRƯỞNG
Nguyên nhân thường khó xác định
§
§
§
Mẹ: cao huyết áp, suy dinh dưỡng, bệnh
tim, thận . . .
Thai bị dị tật bẩm sinh: bất thường NST,
nhiễm trùng . .
Nhau: bất thường sự xâm nhập của
nguyên bào nuôi..
SINH LÝ BỆNH HỌC
SUY GIẢM SỰ TRAO ĐỔI TỬ CUNG - NHAU
GIẢM SỐ LƯỢNG CÁC
MAO MẠCH TẬN CỦA
BÁNH NHAU
CÁC ĐM XOẮN KHÔNG
THAY ĐỔI ĐỂ ĐÁP ỨNG
VỚI THAI KỲ
GIẢM CUNG CẤP OXY
VÀ CHẤT DINH DƯỠNG
KHOẢNG GIAN GAI NHAU
SUY GIẢM
SỰ TRAO ĐỔI
NHAU-THAI
THAI CHẬM TĂNG TRƯỞNG TRONG TỬ CUNG
CHẨN ĐOÁN
THAI CHẬM TĂNG TRƯỞNG
Trọng lượng thai
Lượng
nước ối
Doppler
CHẨN ĐOÁN
THAI CHẬM TĂNG TRƯỞNG
TRỌNG LƯỢNG
THAI
TRỌNG LƯƠNG THAI
Việc chẩn đoán không thể dựa vào
thông số đo đạc kích thước thai, trọng
lượng thai ở một thời điểm như thai nhỏ.
Ø Cần siêu âm lập lại ở thời điểm sau,
cách nhau tối thiểu 4 tuần (3 tháng giữa)
hoặc 2 tuần (3 tháng cuối)
Ø
TRỌNG LƯỢNG THAI THEO TUỔI
BIỂU ĐỒ TĂNG TRƯỞNG
TRỌNG LƯỢNG THAI
THAI TĂNG TRƯỞNG BÌNH THƯỜNG
THAI CHẬM TĂNG TRƯỞNG
THAI CHẬM TĂNG TRƯỞNG
CHẨN ĐOÁN
THAI CHẬM TĂNG TRƯỞNG
DOPPLER
MÀU
VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM DOPPLER MÀU
Siêu âm doppler màu được ứng dụng trên
lâm sàng để chẩn đoán TCTT từ giữa thập
niên 1980.
1.
2.
Đánh giá chức năng bánh nhau: Khảo sát các
dòng chảy trong vòng tuần hòan tử cung-nhau
(ĐM TỬ CUNG) hoặc nhau-thai (ĐM RỐN)
Đánh giá tình trạng sức khỏe thai nhi: thai còn
đáp ứng bằng cơ chế bù trừ (hiện tượng tái
phân phối tuần hoàn ĐM NÃO GIỮA) hoặc thai
quá suy, cơ chế bù trừ bị phá hủy (ỐNG TĨNH
MẠCH)
DOPPLER ĐM TỬ CUNG
Ø
Ø
Ø
Không đánh giá trực tiếp
tình trạng sức khỏe thai.
Bất thường: Tăng trở kháng
hoặc có dạng notch đầu tâm
trương.
Ý nghĩa: nguyên nhân TCTT
là do suy chức năng bánh
nhau, không phải là thông
số để xử trí lâm sàng.
DOPPLER ĐM TỬ CUNG
BÌNH THƯỜNG
TĂNG TRỞ KHÁNG
NOTCH ĐẦU TÂM TRƯƠNG
