Nghiên cứu Y học
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 2 * 2013
Ý KIẾN CỦA BỆNH NHÂN VÀ CÁN BỘ Y TẾ VỀ BHYT CHUYÊN KHOA RĂNG
HÀM MẶT TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 5 – NĂM 2012
Diệp Thị Song Hương*, Ngô Thị Quỳnh Lan**
TÓM TẮT
Mục tiêu: Nghiên cứu khảo sát mức độ hài lòng của bệnh nhân, cán bộ y tế về công tác khám chữa bệnh bảo
hiểm y tế răng hàm mặt (KCB BHYT RHM) và ý kiến đóng góp về việc triển khai khám chữa bệnh bảo hiểm y tế
răng hàm mặt.
Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu: Thiết kế nghiên cứu cắt ngang mô tả được tiến hành từ
tháng 05/ 2012 đến tháng 08/ 2012 tại các Bệnh viện trên địa bàn quận 5 có BHYT chuyên khoa răng hàm
mặt trực thuộc Sở y tế TP.HCM quản lý, sử dụng bộ câu hỏi tự điền trên 389 bệnh nhân và 40 cán bộ y tế
( 28 nhân viên y tế đang công tác tại khoa răng hàm mặt và 12 cán bộ quản lý của các bệnh viện) để khảo
sát ý kiến các đối tượng trên.
Kết quả: Tỉ lệ hài lòng chung của bệnh nhân về công tác khám chữa bệnh bảo hiểm y tế chuyên khoa răng
hàm mặt là 89,5% và mong muốn tiếp tục sử dụng bảo hiểm y tế là 92%. Tỉ lệ trên với cán bộ quản lý là 58,3%
và nhân viên y tế là 57,2%. Đa số bệnh nhân cho thái độ phục vụ của nhân viên y tế (NVYT) là ân cần, niềm nở.
74,6% ý kiến cho là Bác sĩ KCB có thái độ ân cần, tận tụy. 71,7% bệnh nhân cho rằng các loại hình điều trị
BHYT để KCB RHM là đầy đủ. Bệnh nhân sử dụng nhiều nhất là loại hình nhổ răng và trám răng. Giá khám và
điều trị được bệnh nhân cho là “rẻ và chấp nhận được” chiếm tỷ lệ lần lượt 36,0% và 61,2%. Xét mối liên quan
của các yếu tố xã hội với mức độ hài lòng về thủ tục KCB thì bệnh nhân học vấn càng cao và nghề nghiệp càng
ổn định đòi hỏi tiêu chuẩn cao hơn; khi nhóm tuổi tăng thêm một bậc thì tỷ lệ cho rằng chờ cấp phát thuốc lâu
tăng thêm 1,09 lần; bệnh nhân có học vấn càng cao thì đánh giá sự đầy đủ của các loại dịch vụ và sự đầy đủ của
trang thiết bị càng giảm; tỷ lệ muốn tiếp tục KCB RHM bằng BHYT ở nhóm đại học, sau đại học thấp hơn 11%
so với nhóm chỉ biết đọc biết viết. Đối với cán bộ quản lý và nhân viên y tế thì cho là để BHYT phát huy được vai
trò trong chăm sóc sức khoẻ cho người dân, đề nghị sửa đổi một số vấn đề như tăng cường thêm danh mục kỹ
thuật, nghiên cứu chỉnh sửa giá cả BHYT, đãi ngộ thỏa đáng đối với cán bộ y tế.
Kết luận: Tuy vẫn còn những ý kiến đóng góp BHYT chuyên khoa RHM rằng cần một số thay đổi nhưng
cơ bản KCB RHM bằng BHYT tại địa bàn quận 5 vẫn được đa số đánh giá tốt và tỷ lệ mong muốn tiếp tục KCB
RHM bằng BHYT lên đến 92%.
Từ khóa: BHYT, chuyên khoa RHM, quận 5.
ABSTRACT
OPINIONS OF PATIENTS AND HEALTH PROFESSIONALS ON DENTAL CARE IN HEALTH
INSURANCE IN DISTRICT 5 – YEAR 2012
Diep Thi Song Huong, Ngo Thi Quynh Lan
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 2 - 2013: 288 - 298
Objective: The study was to evaluate the satisfaction of patients and health professionals about dental care in
health insurance and suggestions on its implementation.
Materials and method: This cross-sectional study was conducted from May 2012 to August 2012 at dental
* Khoa răng hàm mặt, BV Quận 5, ** Khoa Răng Hàm Mặt, Đại học Y Dược Tp.HCM
Tác giả liên lạc: BS Diệp Thị Song Hương, ĐT: 0908766008, Email:
288
Chuyên Đề Răng Hàm Mặt
Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 2 * 2013
Nghiên cứu Y học
departments in hospitals in District 5 that were managed directly by HoChiMinh city Health Service, using
questionnaire on 389 patients and 40 health professionals (28 in dental departments and 12 management
personnels).
Results: The general satisfaction rate among patients was 89.5% and 92% desired to continue dental care in
health insurance. The rate was 58.3% among management personnels and 57.2% among health professionals.
Most patients considered health professionals as attentive and friendly. 74.6% said that doctors were attentive and
devoted. 71.7% patients said that health insurance treatment modalities covering dental care were comprehensive
where patients made use most frequently of tooth extraction and filling. 36.0% of patients considered examination
and treatment fees as low, and 61.2% as affordable. Considering other social factors influencing the satisfaction
about examination and treatment procedure suggested that patients with higher education and stable job had
higher expectations. The percentage of older patients considering waiting time for distribution of medication too
long was 1.09 fold that of patients in immediate younger section. Patients with higher education tended to rate
services and equipment as less comprehensive. The percentage of patients with undergraduate and postgraduate
education supporting dental care in health insurance was 11% lower than in literate patients. Management
personnels and health professionals suggested that in order for health insurance to better cover patients’
healthcare, modifications were required such as addition of technical categories, adjustment of fees with favor for
health professionals.
Conclusion: Despite suggestions for improvement, dental care in health insurance in District 5 received
positive ratings with 92% patients supported it to continue.
Keywords: Health insurance, dentistry, district 5
ĐẶT VẤN ĐỀ
Ở Việt Nam, BHYT là một chính sách xã hội
lớn của Đảng và Nhà nước trong lĩnh vực chăm
sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân. BHYT Việt
Nam mới được thành lập vào năm 1992 và phát
triển cho đến nay(4). Sau một năm chính sách bảo
hiểm y tế ra đời, chỉ 1% dân số mua bảo hiểm.
Tính đến 31/05/2010, cả nước có 53 triệu người
tham gia BHYT, chiếm 62% dân số. Đến nay, cả
nước đã có 11663 cơ sở KCB có hợp đồng BHYT.
Đã có một số công trình nghiên cứu về
BHYT.Nghiên cứu của Phạm Bát Tuấn (2003)(14)
cho thấy sự than phiền của bệnh nhân BHYT
chủ yếu tập trung vào thời gian chờ đợi thủ tục
hành chính, cấp phát thuốc. Nghiên cứu của Lê
Thị Minh Hiếu (2005)(6) cho thấy sự than phiền
của bệnh nhân BHYT chuyên khoa RHM chủ
yếu do loại hình điều trị quá ít và nghiên cứu
của Nguyễn Văn Út (1996)(13) vẫn còn 29% CBYT
nhận thức về vai trò của BHYT là không thật sự
cần thiết. Trong địa bàn Quận 5 nói riêng và
Tp.HCM nói chung, chưa có công trình nghiên
cứu nào đánh giá về việc triển khai BHYT
Chuyên Đề Răng Hàm Mặt
chuyên ngành RHM tại các bệnh viện trực thuộc
Sở y tế Tp.HCM quản lý. Đề tài nghiên cứu: “Ý
kiến của Bệnh nhân và cán bộ y tế về BHYT
chuyên khoa Răng hàm mặt của các bệnh viện
tại Quận 5, Tp.HCM năm 2012” có mục tiêu:
Đánh giá thực trạng việc triển khai công tác
khám chữa bệnh bảo hiểm y tế và những yếu tố
ảnh hưởng của các bệnh viện có chuyên khoa
Răng Hàm Mặt tại quận 5, Thành phố Hồ Chí
Minh năm 2012. Các mục tiêu chuyên biệt gồm
(1) khảo sát ý kiến, mức độ hài lòng của bệnh
nhân khi KCB BHYT chuyên khoa RHM, (2)
phân tích mối liên quan giữa đặc điểm xã hội
của bệnh nhân với ý kiến khi KCB RHM BHYT,
(3) khảo sát ý kiến và mức độ hài lòng của cán
bộ y tế về công tác KCB RHM.
ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Thiết kế nghiên cứu
Cắt ngang mô tả.
Kỹ thuật chọn mẫu
Nghiên cứu tiến hành chọn mẫu theo 2
phương pháp tuỳ đối tượng, gồm chọn mẫu
289