TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC

ĐẶC ĐIỂM XƯƠNG CHŨM TRÊN PHIM CẮT LỚP VI TÍNH
CỦA NHỮNG BỆNH NHÂN ĐƯỢC PHẪU THUẬT NỘI SOI
TIỆT CĂN XƯƠNG CHŨM ĐƯỜNG XUYÊN ỐNG TAI
Nguyễn Thị Tố Uyên, Nguyễn Tấn Phong
Trường Đại học Y Hà Nội
Cấu trúc xương chũm trên phim cắt lớp vi tính là yếu tố quyết định trong chỉ định nội soi tiệt căn xương
chũm đường xuyên ống tai. Thực hiện nghiên cứu quan sát mô tả từng ca ở 57 trường hợp viêm tai giữa
mạn tính nguy hiểm chúng tôi thu được kết quả: 79% xương chũm đặc ngà, 21% nghèo thông bào; 8,8%
không có sào bào, 51,9% sào bào nhỏ hơn ống tai ngoài, 76,9% đáy sào bào cao hơn hoặc ngang tầm 1/3
trên ống tai, 56,2% màng não xuống thấp hơn trần tai giữa và 14% sa thấp sát trần ống tai ngoài, 17,6% tĩnh
mạch bên ngang mức thành sau sào bào và 14% lấn ra phía trước thành sau sào bào. Phim cắt lớp vi tính
rất quan trọng trong chỉ định phẫu thuật, khi xương chũm đặc ngà, màng não sa thấp, tĩnh mạch bên lấn ra
trước hoặc không có sào bào rất khó áp dụng phẫu thuật tiệt căn xương chũm đường vào sau tai thì lại dễ
thực hiện, an toàn và triệt để bệnh tích với phẫu thuật nội soi tiệt căn xương chũm đường xuyên ống tai.
Từ khóa: viêm tai cholesteatoma, túi co kéo độ IV, nội soi tiệt căn xương chũm đường xuyên ống tai

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

vi tính giữ vai trò quan trọng trong chỉ định

Khi xương chũm đặc ngà, sào bào nhỏ

phẫu thuật [5]. Trên thực tế, phẫu thuật này ra

việc thực hiện phẫu thuật tiệt căn xương chũm

đời sau khi chụp cắt lớp vi tính xương thái

đường vào sau tai gặp nhiều khó khăn, dễ gây

dương được ứng dụng phổ biến trong viêm tai

biến chứng, thay vào đó đường vào xuyên

giữa mạn tính nguy hiểm (từ những năm

ống tai (khoan từ tường thượng nhĩ và thành

1980). Với các lát cắt Coronal và Axial, phim

sau trên ống tai ngoài để mở toàn bộ thượng

chỉ ra những tổn thương viêm có tính chất ăn

nhĩ - sào đạo - sào bào, hạ thấp tường dây

mòn xương và các nguy cơ biến chứng, đặc

VII) lại dễ dàng hơn và an toàn vì tránh được

điểm cấu trúc xương chũm và sào bào… giúp

các biến đổi giải phẫu như màng não xuống

phẫu thuật viên quyết định đường vào phù

thấp, tĩnh mạch bên ra trước… [1 - 3]. Nội soi

hợp [6 - 8]. Chúng tôi thực hiện đề tài nhằm


với góc nhìn rộng, trường nhìn lớn và đầu soi

đánh giá đặc điểm cấu trúc xương chũm trên

nhỏ, dễ đưa vào sát vùng phẫu thuật đã thể

phim cắt lớp vi tính ở những bệnh nhân được

hiện ưu điểm vượt trội so với kính hiển vi khi

phẫu thuật nội soi tiệt căn xương chũm đường

thực hiện đường vào xuyên ống tai [4]. Tuy

xuyên ống tai với mục đích nâng cao tính ứng

nhiên, phẫu thuật nội soi tiệt căn xương chũm

dụng của phim trong chỉ định phẫu thuật.

chỉ có thể áp dụng cho trường hợp xương
chũm đặc ngà, sào bào nhỏ nên phim cắt lớp

II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
1. Đối tượng: gồm 57 tai ở 54 bệnh nhân.

Địa chỉ liên hệ: Nguyễn Thị Tố Uyên, Bộ môn Tai Mũi
Họng, Trường Đại học Y Hà Nội
Email:

Ngày nhận: 6/09/2018
Ngày được chấp thuận: 3/12/2018

TCNCYH 117 (1) - 2019

Tiêu chuẩn lựa chọn
Bệnh nhân được chẩn đoán viêm tai giữa
mạn tính nguy hiểm.

69


TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
- Khám nội soi tai: Viêm tai cholesteatoma
hoặc túi co kéo độ IV.
- Phim cắt lớp vi tính xương thái dương:
Xương chũm đặc ngà hoặc nghèo thông bào
nhưng mật độ xương đặc ở vách giữa thành
sau trên ống tai ngoài và sào bào (vùng khoan
của đường vào xuyên ống tai), sào bào nhỏ
hơn hoặc xấp xỉ ống tai ngoài.
- Được phẫu thuật nội soi tiệt căn xương
chũm đường xuyên ống tai.
Tiêu chuẩn loại trừ: Dị dạng tai ngoài, tai
giữa; Đợt hồi viêm, có biến chứng nội sọ.
2. Phương pháp
Tiến cứu, quan sát mô tả từng ca, đối
chiếu hình ảnh cấu trúc xương chũm trên

nhóm: đáy sào bào cao hơn và ngang tầm 1/3

trên hoặc 1/3 giữa hoặc 1/3 dưới ống tai
ngoài.
+ Trong phẫu thuật: so với sàn ống tai (cao
hơn, bằng hay thấp hơn).
- Vị trí màng não(thuộc phần xương chũm
phía ngoài sào bào):
+ Trên phim: ở bình diện Coronal, đối
chiếu vị trí màng não với trần tai giữa (trần
thượng nhĩ - sào đạo - sào bào) và thành trên
ống tai ngoài: cao hơn trần tai giữa, nằm giữa
trần tai giữa và thành trên ống tai, sát thành
trên ống tai ngoài.
+ Trong phẫu thuật: đánh giá xem có gây
bộc lộ màng não hay không.

phim cắt lớp vi tính xương thái dương với

- Tĩnh mạch bên ra trước:

đánh giá trong phẫu thuật. Nghiên cứu được

+ Trên phim: ở bình diện axial, kẻ một

thực hiện tại Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung

đường tưởng tượng đi qua thành sau sào

ương từ tháng 9/2010 đến tháng 9/2013.

bào, song song với thành sau ống tai ngoài,


Các tiêu chí đánh giá

dùng đường này để đối chiếu tìm vị trí tương
đối của thành trước tĩnh mạch bên so với sào

- Cấu trúc xương chũm

bào: nằm sau sào bào, ngang tầm thành sau

+ Đặc ngà: Không có thông bào, có hoặc

sào bào hay vượt ra trước thành sau sào bào.

không có sào bào.
+ Nghèo thông bào: có một vài thông bào
nhỏ quanh sào bào.
- Kích thước sào bào
+ Trên phim: so sánh với ống tai ngoài (lớn

+ Trong phẫu thuật: đánh giá xem có gây
bộc lộ tĩnh mạch bên hay không.
3. Đạo đức nghiên cứu
Đề tài tuân thủ các nguyên tắc đảm bảo
đạo đức trong nghiên cứu y sinh học. Tất cả

hơn, bằng hay nhỏ hơn).

bệnh nhân được giải thích đầy đủ, rõ ràng về


+ Trong phẫu thuật: sử dụng cách ước
lượng tương đối là sào bào lớn, vừa và nhỏ.

lợi ích cũng như những biến chứng có thể xảy

- Vị trí đáy sào bào

ra khi thực hiện phẫu thuật nội soi tiệt căn
xương chũm đường xuyên ống tai.

+ Trên phim: Cũng như việc đánh giá kích

Bệnh nhân đồng ý và ký giấy cam kết

thước sào bào theo ống tai ngoài, chúng tôi

phẫu thuật. Sau mỗi lần khám có thông báo

sử dụng thành sau ống tai để ước lượng vị trí

kết quả cho bệnh nhân. Tất cả những thông

đáy sào bào. Dựa vào các lát cắt liên tục ở

tin liên quan đến bệnh nhân được quản lý và

bình diện coronal và axial chia thành các

giữ bí mật.


70

TCNCYH 117 (1) - 2019


TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC

III. KẾT QUẢ
Nghiên cứu thực hiện ở 54 bệnh nhân (18
nam, 36 nữ), 3 bệnh nhân mổ 2 tai và 51 bệnh
nhân mổ 1 tai (35 tai phải, 16 tai trái), tổng số
57 tai. Sự khác biệt về giới tính, bên tai phẫu
thuật là ngẫu nhiên, không có ý nghĩa thống
kê, p > 0,05.
1. Đặc điểm cấu trúc xương chũm:
Trên phim cắt lớp vi tính, 45/57 tai (79%)
xương chũm đặc ngà và 12/57 tai (21%)
xương chũm nghèo thông bào nhưng trong
phẫu thuật tất cả các trường hợp đềucó
xương chũm đặc ngà.

sự chênh lệch này là do kích thước ống tai to
nhỏ khác nhau ở mỗi người. Cả 4 tai (7,7%)
sào bào lớn hơn ống tai trên phim thì trong
phẫu thuật tương ứng với sào bào kích thước
vừa (p < 0,01).
Vị trí đáy sào bào
Trường hợp đáy sào bào thấp hơn sàn ống
tai trên phim không được chọn vào nghiên
cứu.Trong phẫu thuật, đáy sào bào của 48/52

tai (92,3%) cao hơn và 4/52 tai (7,7%) ngang
sàn ống tai, không trường hợp nào thấp
hơn.Đối chiếu giữa phim và phẫu thuật thấy
toàn bộ 40/52 tai (76,9%) đáy sào bào cao
hơn hoặc ngang tầm 1/3 trên ống tai ngoài

2. Đặc điểm sào bào

trên phim có đáy sào bào cao hơn sàn ống tai

Việc xác định sào bào trên phimtương đối

trong phẫu thuật; trong số9/52 tai (17,3%) có

dễ, nghiên cứu có 5/57 tai (8,8%) không có
sào bào và 52/57 tai (91,2%) có sào bào, như
vậy kích thước cũng như vị trí đáy sào bào
được phân tích ở 52 trường hợp.

đáy sào bào ngang 1/3 giữa ống tai trên phim
thì trong phẫu thuật có tới 13,5% đáy sào bào
cao hơn và chỉ có 3,8% (2 tai) bằng sàn ống
tai; còn 3 tai (5,8%) có đáy sào bào ngang 1/3
dưới ống tai ngoài trên phim thì trong phẫu

Kích thước sào bào

thuật 1 trường hợp đáy sào bào cao hơn và 2

Trong phẫu thuật thấy 34/52 tai (65,3%)


trường hợp bằng sàn ống tai (sự khác biệt có

sào bào nhỏ, 18/52 tai (34,7%) sào bào vừa,
không trường hợp nào sào bào lớn hay rất
lớn. Ở 27/52 tai (51,9%) sào bào nhỏ hơn ống
tai trên phim thì trong phẫu thuật phần lớn

ý nghĩa thống kê, p < 0,01).
3. Đường vào xương chũm hẹp
Màng não xuống thấp: có 17/57 tai

(46,1%) là sào bào nhỏ và chỉ 5,8% có kích
thước vừa. Ở 21/52 tai (40,4%) sào bào bằng

(29,8%) màng não cao hơn hoặc ngang trần
tai giữa (hình 1), 32/57 tai (56,2%) màng não

ống tai ngoài trên phim thì trong phẫu thuật

xuống thấp hơn trần tai giữa (hình 2) và 8/57

khoảng một nửa số này được nhận định là
sào bào vừa và nửa còn lại là nhỏ, sở dĩ có

tai (14%) màng não sa thấp sát trần ống tai
ngoài (hình 3).

Hình 1. Phim cắt lớp vi tính
Màng não cao ngang mức trần tai giữa (Bệnh

nhân số 16)

TCNCYH 117 (1) - 2019

71


TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC

Hình 2. Phim cắt lớp vi tính
Màng não nằm giữa trần tai giữa và thành
trên ống tai ngoài (Bệnh nhân số 3)

Hình 3. Phim cắt lớp vi tính
Màng não sát thành trên ống tai ngoài (Bệnh
nhân số 41)

Tĩnh mạch bên ra trước: Trên phim có 39/57 trường hợp (68,4%) tĩnh mạch bên nằm phía
sau (hình 4), 10/57 trường hợp (17,6%) tĩnh mạch bên nằm ngang mức (hình 5) và 8/57 trường
hợp (14%) tĩnh mạch bên lấn ra phía trước thành sau sào bào (hình 6).

Hình 4. Phim cắt lớp vi tính
Tĩnh mạch bên nằm sau sào bào (Bệnh nhân số 13)

Hình 5. Phim cắt lớp vi tính
Tĩnh mạch bên ngang mức thành sau sào bào (Bệnh nhân số 3).

72

TCNCYH 117 (1) - 2019



TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC

Hình 6. Phim cắt lớp vi tính
Tĩnh mạch bên ra trước thành sau sào bào (Bệnh nhân số 28)

IV. BÀN LUẬN
Trong viêm tai giữa mạn tính, xương chũm
nghèo thông bào chiếm đa số với 69,3%,

giá trong phẫu thuật chúng tôi rút ra một số
kinh nghiệm.
- Kích thước sào bào so với ống tai ngoài:

xương chũm thông bào bình thường chỉ chiếm

Do chưa tìm được tài liệu nói về cách đánh

30,7% [9]. Ở những nghiên cứu trước, phẫu

giá kích thước sào bào trên phim cắt lớp vi

thuật nội soi tiệt căn xương chũm chỉ được áp

tính nên để chọn ra những trường hợp sào

dụng cho xương chũm đặc ngà trên phim cắt

bào nhỏ đáp ứng với chỉ định phẫu thuật


lớp vi tính, trong nghiên cứu này, chúng tôi

nhóm nghiên cứu đã sử dụng kích thước ống

chủ ý chọn một số trường hợp(21%) nghèo

tai ngoài để so sánh. Chúng tôi nhận thấy, sào

thông bào nhưng cấu trúc xương đặc ở tường

bào nhỏ hơn ống tai trên phim thường tương

thượng nhĩ và thành sau trên ống tai ngoài

ứng với sào bào nhỏ trong phẫu thuật, sào

(đây là vùng khoan mở thượng nhĩ - sào đạo -

bào lớn hơn một chút so với ống tai ngoài trên

sào bào xuyên ống tai). Thực tế đã chứng

phim tương ứng kích thước vừa trong phẫu

minh lựa chọn này là hợp lý vì trong phẫu

thuật. Trường hợp sào bào bằng ống tai ngoài

thuật, tất cả 57 tai đều có xương chũm đặc,


trên phim thì khoảng một nửa là kích thước

sào bào nhỏ và phẫu thuật đã đảm bảo bộc lộ,

nhỏ và một nửa là kích thước vừa trong phẫu

dẫn lưu toàn bộ vùng bệnh tích. Như vậy, khả

thuật. Theo dõi kết quả phẫu thuật của nhóm

năng đánh giá chính xác cấu trúc xương chũm

sào bào có kích thước tương đương ống tai

của phim cho phép chỉ định phẫu thuật nội soi

ngoài trên phim thì sau khi da phủ kín, hốc mổ

tiệt căn xương chũm đường xuyên ống tai ở

gần như chỉ rộng gấp đôi ống tai mà thôi.

xương chũm đặc ngà và một số nghèo thông

- Vị trí đáy sào bào so với thành sau ống

bào mà các nhóm thông bào không nằm trên

tai ngoài: Nghiên cứu của Trần Tố Dung về


đường khoan mở xương.

giải phẫu xương thái dương người Việt Nam

Phẫu thuật nội soi tiệt căn xương chũm

cho thấy ở nhóm xương chũm đặc ngà có trên

đường xuyên ống tai được thực hiện một cách

80% đáy sào bào cao hơn sàn ống tai, trong

dễ dàng ở 5 trường hợp không có sào bào

đó 62,5% ngang mức điểm giữa thành sau

trên phim. Phân tích 52 trường hợp (91,2%)

ống tai ngoài.Trong phẫu thuật tiệt căn xương

có sào bào trên phim và đối chiếu với đánh

chũm, tường dây VII cần hạ tối đa để đảm bảo

TCNCYH 117 (1) - 2019

73



TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
dẫn lưu sào bào vào ống tai, đáy sào bào

trước ra sau đều không gặp khó khăn. Nhưng

càng cao thì yêu cầu này càng dễ đạt được

nếu phần màng não này xuống thấp hơn trần

mà không cần khoan mài tường dây VII quá

tai giữa, thậm chí xuống sát thành trên ống tai

nhiều. Nghiên cứu cho thấy tất cả trường hợp

ngoài thì đường vào từ sau ra trước sẽ khó vì

đáy sào bào ngang mức 1/3 trên ống tai trở

hẹp, dễ gây bộc lộ màng não trong khi đó

lên và phần lớn trường hợp ngang mức 1/3

đường vào từ trước ra sau thuận lợi hơn, quá

giữa ống tai trên phim đều cao hơn sàn ống

trình khoan mở thượng nhĩ - sào đạo - sào

tai ngoài trong phẫu thuật và trường hợp đáy


bào gần như không xảy ra tai biến hở màng

sào bào tương ứng 1/3 dưới ống tai trên phim

não. Như vậy, khoảng 70% số tai của nghiên

thường ngang mức sàn ống tai trong phẫu

cứu có đường vào xương chũm sau tai hẹp

thuật.

do màng não sa thấp và việc sử dụng đường

Dựa vào bình diện Coronal và Axial trên

xuyên ống tai thuận lợi hơn trong đó có 14%

phim cắt lớp vi tính, chỉ áp dụng phẫu thuật

màng não sa xuống sát thành trên ống tai

nội soi tiệt căn xương chũm đường xuyên ống

ngoài không thể áp dụng được đường vào

tai cho những trường hợp sào bào có kích

xương chũm sau tai.


thước nhỏ hơn hoặc bằng ống tai ngoài(tối đa

- Tĩnh mạch bên lấn ra trước: Trên bình

cũng chỉ nên lớn hơn một chút) và đáy càng

diện axial, thành trước tĩnh mạch bên càng ở

cao hơn sàn ống tai ngoài càng tốt, ít nhất

phía sau thành sau sào bào thì việc mở

cũng phải ngang mức sàn ống tai.

xương chũm từ sau ra trước càng dễ vì

Đường vào xương chũm hẹp: Trong phẫu
thuật, khi xương chũm thông bào, màng não
thường nằm cao hơn 5mm so với đường
xương thái dương, ngang mức trần tai giữa
[10]. Khi xương chũm đặc ngà, bên cạnh kích
thước sào bào có xu hướng nhỏ còn hay gặp
màng não xuống thấp, tĩnh mạch bên ra
trước… gây khó khăn cho khoan mở sào bào
- thượng nhĩ ở phẫu thuật xương chũm
đường sau tai (dễbị bộc lộ màng não, tĩnh
mạch bên, khoan vào dây VII, ống bán khuyên

đường vào rộng, hiếm khi gây bộc lộ tĩnh

mạch. Nhưng nếu thành trước tĩnh mạch bên
lấn ra trước ngang tầm hoặc vượt qua thành
sau sào bào thì việc mở xương chũm từ sau
ra trước sẽ khó do đường vào hẹp, trong khi
đó việc khoan từ trước ra sau không gặp khó
khăn gì và tránh được tai biến bộc lộ tĩnh
mạch bên. Thậm chí, trường hợp thành trước
tĩnh mạch bên áp sát thành sau ống tai thì
đường mở xuyên ống tai là cách duy nhất an
toàn để thực hiện tiệt căn xương chũm. Như
vậy nghiên cứu có 31,6% chiếm gần 1/3 số tai

ngoài…). Phim cắt lớp vi tính giúp xác định

(trong đó 17,6% tĩnh mạch bên nằm ngang

trước các bất thường về giải phẫu trên và nên

mứcvà 14% tĩnh mạch bên lấn ra phía trước

áp dụng kỹ thuật khoan xương chũm từ trước

thành sau sào bào) có đường vào xương

ra sau hoặcphẫu thuật nội soi tiệt căn xương

chũm sau tai hẹp và đường mở xương chũm

chũmđường xuyên ống tai.


xuyên ống tai đã phát huy ưu thế.

- Màng não sa thấp: Trên bình diện coronal, nếu màng não ở phần xương chũm phía

V. KẾT LUẬN

ngoài sào bào cao hơn trần tai giữa thì đường

Dựa vào phim cắt lớp vi tính, bên cạnh

mở xương chũm từ sau ra trước hoặc từ

những trường hợp sào bào nhỏ trên nền

74

TCNCYH 117 (1) - 2019


TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
xương chũm đặc ngà còn có 21% xương

4. R. M. Rehl., S. Oliaei., K. Ziai et a

chũm nghèo thông bào được thực hiện phẫu

(2012). Tympanomastoidectomy with otoendoscopy. Ear, Nose & Throat Journal, 91, 527 532.

thuật nội soi tiệt căn xương chũm đường
xuyên ống tai. Phim cũng giúp nhóm nghiên

màng não sa thấp sát thành trên ống tai ngoài,

5. Nguyễn Tấn Phong (2010). Khoét chũm
tiệt căn tối thiểu kết hợp tạo hình tai giữa. Tạp

14% tĩnh mạch bên lấn ra trước thành sau sào

chí Y học thực hành, 730(8), 80 - 82.

cứu lựa chọn phẫu thuật phù hợp cho 14%

bào và 5 trường hợp không có sào bào, đây là
nhóm rất khó thực hiện phẫu thuật tiệt căn
xương chũm đường vào sau tai do trường mổ

6. Deguine O., Escude B. (2008). Apport
de l’imagerie dans les otites chroniques stabilisées et évolutives. Exploration radiologique
en otologie, 15 - 26.

hẹp, nguy cơ gây tai biến cao.

7. Kuo C.-L., Shiao A.-S., Yung M et al

Lời cảm ơn
Tập thể nghiên cứu chân thành cảm ơn bộ

(2015). Updates and Knowledge Gaps in Cholesteatoma Research. Hindawi Publishing Cor-

môn Tai Mũi Họng, Trường Đại học Y Hà Nội


poration BioMed Research International, 2015,
Article ID 854024, 17 pages.

và khoa Tai Thần kinh, Bệnh viện Tai Mũi

8. Marchioni D., Villari D., Alicandri-

Họng Trung ương, các bệnh nhân và gia đình
người bệnh đã góp phần hoàn thiện đề tài.
Chúng tôi cam kết không có xung đột lợi ích
trong kết quả nghiên cứu.

nique in patients with middle ear cholesteatoma. Eur Arch Otorhinolaryngol, 268(11),
1557 - 1563.
9. L. O. R. de Zinis., D. Tonni, MD., M. G.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Holt J.J (2008). Transcanal antrotomy.
Laryngoscope, 118(11), 2036 - 2039.
2. Nguyễn Tấn Phong (2009). Phẫu thuật
nội soi chức năng tai. Nhà xuất bản Y học, Hà
Nội.
3. Tarabichi M (2010). Transcanal Endoscopic Management of cholesteatoma. Otology & Neurotology, 9.

Ciufelli M et al (2011). Endoscopic open tech-

Barezzani (2010). Single-Stage Canal WallDown Tympanoplasty: Long-Term Results and
Prognostic Factors. The Annals of Otology,
Rhinology & Laryngology, 119.5, 304 - 312.
10. A. Aslan, Æ. C. Mutlu, Æ. O. Celik et

al (2004). Surgical implications of anatomical
landmarks on the lateral surface of the mastoid bone Surg Radiol Anat, 26, 263 - 267.

Summary
CHARACTERISTICS OF MASTOID BONE ON COMPUTED TOMOGRAPHY SCAN OF PATIENTS WHO ARE CHOSEN FOR CANAL WALL
DOWN MASTOIDECTOMY UNDER TRANSCANAL ENDOSCOPY
The mastoid structure on a computedtomography scan (CT scan) is a determining factor for
indication of canal wall down mastoidectomy undertranscanal endoscopy. We conducted observational studies describing 57 cases of dangerous chronic otitis media. Results: 79% high density
mastoid, 21% poor cell mastoid; 8.8% no antrum, 51.9% cases with antrum smaller than external
ear canal, 76.9% cases with the bottom of antrum higher than or equal to the level of 1/3 of the
TCNCYH 117 (1) - 2019

75


TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
ear canal, 56.2% cases with dura lower than the ceilling of the middle ear and 14% cases with
dura close to the superior wall of the external ear canal. Additionally, 17.6% cases with sigmoid
sinus at the same level of the posterior wall of antrum and 14% cases with sigmoid sinus protrude
the posterior wall of antrum. CT scan of the temporal bone plays an important role in surgical indications, especially to identify cases with condensed mastoid bone, low-lying dura, lateral veins
bulging or cases with no antrum, which are difficult for postauricular canal wall down mastoidectomy but are easy and safe for endoscopic transcanal canal wall down mastoidectomy.
Keywords: cholesteatoma, retraction porket grade IV, endoscopy transcanal canal walldown mastoidectomy

76

TCNCYH 117 (1) - 2019