INTERNET & 
THƯƠNG MẠI 
ĐIỆN TỬ
Nguyễn Sĩ Thiệu
Bộ môn: Tin học TCKT
Khoa: Hệ Thống Thông 
1


CHƯƠNG 3

GIAO DỊCH ĐIỆN TỬ
2


Nội dung
ØHợp đồng điện tử
ØThanh toán điện tử
ØChữ ký số

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

3


1. HỢP ĐỒNG ĐIỆN TỬ
1.1. Khái niệm, đặc điểm
1.2. Ký kết hợp đồng điện tử 
1.3. Quy trình thực hiện hợp đồng điện tử 
1.4. So sánh hợp đồng điện tử với hợp đồng truyền thống
1.5. Điều kiện hiệu lực của hợp đồng điện tử 

1.6. Một số điểm cần lưu ý khi sử dụng hợp đồng điện tử 

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

4


1.1. Khái niệm, đặc điểm
vKhái niệm:
§Hợp đồng dân sự là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, 
thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. 

(Điều 338, Bộ luật Dân sự Việt Nam 2005) 
§Hình  thức  của  hợp  đồng  mua  bán  hàng  hóa:  ”Hợp  đồng  mua 
bán hàng hóa được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc được 
xác  lập  bằng  hành  vi  cụ  thể.  Đối  với  các  loại  hợp  đồng  mua  bán 
hàng hóa mà pháp luật quy định phải được lập bằng văn bản thì phải 
tn theo các quy định đó.

( Điều 24, Luật Thương mại sửa đổi 2005) 

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

5


1.1. Khái niệm, đặc điểm
§Điều  11,  mục  1,  Luật  mẫu  về  Thương  mại  điện  tử 
UNCITRAL 1996: “Hợp đồng điện tử được hiểu là hợp đồng được 
hình thành thơng qua việc sử dụng thơng điệp dữ liệu”

§Điều  33,  Luật  giao  dịch  điện  tử  Việt  Nam  2005:  “Hợp  đồng 
điện  tử  là  hợp  đồng  được  thiết  lập  dưới  dạng  thông  điệp  dữ  liệu 
theo quy định của Luật này.”

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

6


1.1. Khái niệm, đặc điểm
§Thơng  điệp  dữ  liệu  là  thơng  tin  được  tạo  ra,  được  gửi  đi  và 
được lưu trữ bằng phương tiện điện tử.

(Điều 4, mục 12, Luật giao dịch điện tử Việt Nam 2005)
§Phương  tiện  điện  tử  là  phương  tiện  hoạt  động  dựa  trên  cơng 
nghệ điện, điện tử, kỹ thuật số, từ tính, truyền dẫn khơng dây, quang 
học, điện từ hoặc cơng nghệ tương tự. 

(Điều 4, mục 10, Luật giao dịch điện tử Việt Nam 2005)

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

7


1.1. Khái niệm, đặc điểm
§Hình thức thể hiện thơng  điệp dữ liệu:  “Thơng  điệp dữ liệu 
được  thể  hiện  dưới  hình  thức  trao  đổi  dữ  liệu  điện  tử,  chứng  từ 
điện tử, thư điện tử, điện tín, điện báo, fax và các hình thức tương tự 
khác.”


(Điều 10, Luật giao dịch điện tử Việt Nam 2005)

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

8


1.1. Khái niệm, đặc điểm
§“Giao kết hợp đồng điện tử  là việc sử dụng thơng điệp dữ liệu 
để tiến hành một phần hoặc tồn bộ giao dịch trong q trình giao 
kết hợp đồng.”

(Điều 36, mục 1, Luật giao dịch điện tử Việt Nam 2005)
§Giao  kết  hợp  đồng  điện  tử  là  q  trình  đàm  phán,  thương  thảo, 
tạo lập  và ký kết hợp đồng  thông qua việc trao đổi các  dữ liệu điện 
tử.

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

9


1.1. Khái niệm, đặc điểm
vĐặc điểm:
§Thể hiện bằng thơng điệp dữ liệu
§ Do các phương tiện điện tử tạo ra, truyền gửi và lưu trữ
§Phạm vi ký kết rộng
§Phức tạp về kỹ thuật
§Luật điều chỉnh chưa hệ thống và chi tiết


Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

10


1.1. Khái niệm, đặc điểm
vPhân loại:
§Hợp đồng truyền thống được đưa lên web 
§Hợp đồng điện tử hình thành qua giao dịch tự động 
§Hợp đồng điện tử hình thành qua thư điện tử 
§Hợp đồng điện tử có sử dụng chữ ký số 

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

11


Hợp đồng truyền thống 
được đưa lên web 
§Do một bên soạn thảo và đưa lên website
§Bên  tham  gia  ký  kết  điền  thơng  tin,  lựa  chọn  nút 
“Đồng ý” hoặc “Khơng đồng ý”
§Một số ví dụ: 

§Hợp đồng đăng ký sử dụng dịch vụ internet, điện thoại

Bên A
Bên B
Nội dung

Điều 1.

§Hợp đồng tư vấn

Điều 2.

§Hợp đồng du lịch 

…..

§Hợp đồng vận tải
§Học trực tuyến…

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

Tơi đồng ý

12


Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

13


Browse­wrap contracts: Hợp đồng điện 
tử hình thành qua quá trình duyệt web

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC


14


Browse­wrap contracts: Hợp đồng điện 
tử hình thành qua quá trình duyệt web

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

15


Click­wrap contracts: Hợp đồng điện tử 
hình thành qua kích chuột 

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

16


Click­wrap contracts: Hợp đồng điện tử 
hình thành qua kích chuột 

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

17


Hợp đồng điện tử hình 
thành qua giao dịch tự 
§Đi

ển hình trên các website 
B2C như: Amazon.com, 
đ
ộ
ng 
Thegioididong.com, … 
§Người mua tiến hành đặt hàng theo quy trình đã được tự động hóa. 
§Nội dung HĐ hình thành trong giao dịch tự động.
§Giao  dịch  điện  tử  kết  thúc  bằng  hợp  đồng,  hoặc  đơn  đặt  hàng 
điện tử 
§Người  mua  nhận  thơng  báo  hợp  đồng  qua  email,  điện  thoại,  fax, 
…

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

18


Hợp đồng điện tử hình thành 
qua giao dịch tự động 

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

19


Hợp đồng điện tử hình 
thành qua thư điện tử
§Phổ biến trong giao dịch B2B.
§Quy trình giao dịch giống như giao dịch truyền thống, v ới các bước: 

chào hàng, hỏi hàng, đàm phán về các điều khoản của hợp đồng…
§Phương tiện sử dụng là máy tính, mạng internet và email.

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

20


Hợp đồng điện tử hình 
thành qua thư điện tử
§Ưu  điểm:  truyền  tải  được  nhiều  chi  tiết,  nhiều  thơng  tin,  tốc  độ 
giao dịch nhanh, chi phí thấp, phạm vi giao dịch rộng. 
§Nhược điểm: tính bảo mật cho các giao dịch và khả năng ràng buộc 
trách nhiệm của các bên cịn thấp 

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

21


Hợp đồng điện tử hình thành 
qua thư điện tử

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

22


Hợp đồng điện tử có sử 
dụng chữ ký số 

§Sử dụng trên các sàn giao dịch điện tử tiên tiến như Alibaba.com, 
Asite.com, Covisint.com, Bolero.net…
§Các bên phải có chữ ký số để ký vào các thơng điệp dữ liệu trong 
q trình giao dịch. 
§Độ bảo mật và ràng buộc trách nhiệm các bên cao
§Cần có sự tham gia của các cơ quan chứng thực chữ ký số 

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

23


Hợp đồng điện tử có sử 
dụng chữ ký số 
§Điều 21, Luật giao dịch điện tử Việt Nam 2005:  “Chữ ký điện 
tử  được tạo lập dưới dạng từ, chữ, số, ký hiệu, âm thanh hoặc các 
hình thức khác bằng phương tiện điện tử, gắn liền hoặc kết hợp một 
cách  logic  với  thơng  điệp  dữ  liệu,  có  khả  năng  xác  nhận  người  ký 
thơng điệp dữ liệu và xác nhận sự chấp thuận của người đó đối với 
nội dung của thơng điệp dữ liệu.”

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

24


Hợp  đồng  điện  tử  có  sử 
dụng chữ ký số 
§Điều 22, Luật giao dịch  điện tử Việt Nam 2005:  Chữ ký điện 
tử được xem là bảo đảm an tồn nếu:

a) Dữ liệu tạo chữ ký điện tử chỉ  gắn duy nhất  với người ký trong 
bối cảnh dữ liệu đó được sử dụng;
b) Dữ liệu tạo chữ ký điện tử chỉ  thuộc sự kiểm sốt  của người ký 
tại thời điểm ký;
c) Mọi thay đổi  đối với  chữ ký điện tử  sau thời điểm ký đều  có thể 
bị phát hiện;
d)  Mọi  thay  đổi  đối  với  nội  dung  của  thơng  điệp  dữ  liệu  sau  thời 
điểm ký đều có thể bị phát hiện.

Nguyễn Sĩ Thiệu - HVTC

25