11/22/2018

THANH TOÁN ĐIỆN TỬ
Khoa Hệ thống thông tin quản lý
Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh

Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

MỤC TIÊU
• Mô tả được các mô hình hệ thống thanh
toán điện tử
• Giải thích được quy trình hoạt động của các
hệ thống thanh toán điện tử

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



NỘI DUNG
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

• Tổng quan về thanh toán điện tử
• Hệ thống thanh toán điện tử B2C
• Hệ thống thanh toán điện tử B2B
• Hệ thống thanh toán di động

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



1

11/22/2018

TỔNG QUAN
VỀ THANH TOÁN ĐIỆN TỬ
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

• Thanh toán điện tử
– Việc thực hiện quá trình thanh toán thông qua
các phương tiện điện tử

• Phân loại
– Theo số tiền giao dịch
– Theo thời gian thanh toán

– Theo công nghệ
– Theo mức độ vô danh

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

TỔNG QUAN
VỀ THANH TOÁN ĐIỆN TỬ
Các bên
tham gia


Thanh
toán
điện tử
Phương
tiện

Công cụ

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

CÁC BÊN THAM GIA
THANH TOÁN ĐIỆN TỬ
Người bán hàng
Các tổ chức trung
gian cung cấp dịch
vụ thanh toán

Các tổ chức phát
hành phương tiện
thanh toán

Khoa Hệ thống thông tin quản lý

Người
mua hàng


Các ngân hàng
(của người bán và
người mua)


2


11/22/2018

Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

CÔNG CỤ
THANH TOÁN ĐIỆN TỬ

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

PHƯƠNG TIỆN
THANH TOÁN ĐIỆN TỬ

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



THANH TOÁN ĐIỆN TỬ &
THANH TOÁN TRỰC TUYẾN

Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

• Giống nhau
– Về môi trường hoạt động
– Về phương tiện, công cụ thanh toán

• Khác nhau
– Về quy mô giao dịch
– Về xác thực giao dịch
– Về thời gian thực hiện

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



3


11/22/2018

THANH TOÁN ĐIỆN TỬ &
THANH TOÁN TRỰC TUYẾN
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

Tính xác thực

Quy trình thanh toán điện tử thông thường
Khoa Hệ thống thông tin quản lý




Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

THANH TOÁN ĐIỆN TỬ &
THANH TOÁN TRỰC TUYẾN
Tính xác thực

8
Quy trình thanh toán trực tuyến

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

PHÂN LOẠI CÁC HÌNH THỨC
THANH TOÁN ĐIỆN TỬ

Thanh toán trực tuyến
Phân chia
theo thời
gian thực

Khoa Hệ thống thông tin quản lý

Thanh
toán
điện
tử

Thanh toán ngoại tuyến



4


11/22/2018

Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

PHÂN LOẠI CÁC HÌNH THỨC
THANH TOÁN ĐIỆN TỬ

Thanh toán trong
TMĐT B2B
Phân chia
theo bản
chất giao
dịch

Thanh
toán
điện
tử
Thanh toán trong
TMĐT B2C

Khoa Hệ thống thông tin quản lý




Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

PHÂN LOẠI CÁC HÌNH THỨC
THANH TOÁN ĐIỆN TỬ

Thanh toán trên
Web
Phân chia
theo phương
thức tiếp
nhận

Thanh
toán
điện
tử
Thanh toán trên
POS/ATM

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

PHÂN LOẠI CÁC HÌNH THỨC
THANH TOÁN ĐIỆN TỬ


Khoa Hệ thống thông tin quản lý



5


11/22/2018

MỘT SỐ YÊU CẦU
ĐỐI VỚI THANH TOÁN ĐIỆN TỬ
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

• Số tiền được bảo toàn
– Không tự sinh ra, không tự mất đi

• Dễ trao đổi
– Tiền & Hàng hóa, dịch

• Không bị từ chối
– Trả đủ tiền <-> giao hàng

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



HỆ THỐNG
THANH TOÁN ĐIỆN TỬ B2C
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học


• Hệ thống thanh toán thẻ
• Hệ thống thanh toán bằng tiền điện tử
• Hệ thống vi thanh toán điện tử

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



HỆ THỐNG
THANH TOÁN BẰNG THẺ
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

• Thẻ thanh toán
– Một loại thẻ làm bằng chất dẻo, chứa đựng
thông tin cần thiết cho việc thanh toán

• Tiêu chí phân loại
– Công nghệ sản xuất
– Chủ thể phát hành
– Tính chất thanh toán
– Phạm vi lãnh thổ
– Mục đích & đối tượng sử dụng

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



6



11/22/2018

Chi tiêu đến đâu, tài
khoản bị khấu trừ đến đó
Được hưởng lãi suất khi
có số dư
Phí dịch vụ thấp

Thẻ tín dụng

Chi tiêu trước, trả tiền
sau

Nạp tiền trước, chi tiêu
sau

Thẻ ghi nợ

Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

HỆ THỐNG
THANH TOÁN BẰNG THẺ

Tài khoản/tài sản thế
chấp độc lập với chi tiêu
Không được hưởng lãi
suất khi có số dư
Được miễn lãi đến tối đa
45 ngày
Phí dịch vụ, lãi (phát

sinh) cao

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

HỆ THỐNG
THANH TOÁN BẰNG THẺ
THẺ THÔNG
MINH

THẺ TIẾP XÚC
(Contact Card)

THẺ PHI TIẾP XÚC
(Contactless Card)

Chip tích hợp
Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

HỆ THỐNG
THANH TOÁN BẰNG THẺ

Quy trình thanh toán bằng thẻ tại POS


Khoa Hệ thống thông tin quản lý



7


11/22/2018

Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

THANH TOÁN ĐIỆN TỬ &
THANH TOÁN TRỰC TUYẾN

8
Quy trình thanh toán trực tuyến bằng thẻ

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



HỆ THỐNG
THANH TOÁN BẰNG THẺ
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

• Thuận lợi

• Khó khăn


Khoa Hệ thống thông tin quản lý



HỆ THỐNG THANH TOÁN
BẰNG VÍ ĐIỆN TỬ
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

• Ví điện tử
– Tài khoản điện tử kết nối với hệ thống thanh
toán trực tuyến và hệ thống tài khoản ngân
hàng

• Chức năng
– Thanh toán trực tuyến
– Nhận và chuyển tiền qua Internet

– Lưu giữ tiền điện tử (tiền ảo)

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



8


11/22/2018

Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học


HỆ THỐNG THANH TOÁN
BẰNG VÍ ĐIỆN TỬ
Hoạt động như một
ngân hàng điện tử
trên Internet

Cho phép chuyển đổi một
phần hoặc toàn bộ từ tài
khoản ngân hàng sang
tài khoản ví điện tử và
ngược lại

Kết nối tới một cổng
thanh toán trực tuyến

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

HỆ THỐNG THANH TOÁN
BẰNG VÍ ĐIỆN TỬ

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học


VÍ ĐIỆN TỬ & CỔNG TRUNG GIAN
THANH TOÁN

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



9


11/22/2018

Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

VÍ ĐIỆN TỬ & CỔNG TRUNG GIAN
THANH TOÁN

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

VÍ ĐIỆN TỬ NGÂN LƯỢNG

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học


VÍ ĐIỆN TỬ NGÂN LƯỢNG

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



10


11/22/2018

Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

VÍ ĐIỆN TỬ BẢO KIM

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



HỆ THỐNG
THANH TOÁN VI MÔ ĐIỆN TỬ
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

• Thanh toán vi mô điện tử (e-Micropayment)
– Còn gọi là dịch vụ thanh toán/chi trả nhỏ
– Các chi phí nội dung kỹ thuật số
• Âm nhạc, phim, trò chơi điện tử

– Các chi phí thường nhật và hằng tháng

• Dịch vụ cơ bản (điện, nước)
• Dịch vụ viễn thông (internet, điện thoại, …)
• Dịch vụ giao thông (taxi, tàu xe, máy bay, …)

– Thực hiện trên điện thoại di động

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

SMS MICRO-PAYMENT

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



11


11/22/2018

Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

AUDIOTEX MICRO-PAYMENT

Khoa Hệ thống thông tin quản lý




Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

HỆ THỐNG
THANH TOÁN ĐIỆN TỬ B2B
• Hệ thống thanh toán bằng chuyển khoản
điện tử
• Hệ thống thanh toán bằng séc điện tử
• Hệ thống thanh toán hóa đơn điện tử

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



HỆ THỐNG THANH TOÁN BẰNG
CHUYỂN KHOẢN ĐIỆN TỬ
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

• Chuyển khoản điện tử
– Chuyển tiền từ tài khoản này sang tài khoản
khác thông qua mạng máy tính và các phương
tiện điện tử khác

• Thanh toán bằng chuyển khoản điện tử
– Chuyển tiền từ tài khoản người mua sang tài
khoản người bán để thanh toán cho giao dịch
mua bán thông qua mạng máy tính và các
phương tiện điện tử khác

Khoa Hệ thống thông tin quản lý




12


11/22/2018

Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

HỆ THỐNG THANH TOÁN BẰNG
CHUYỂN KHOẢN ĐIỆN TỬ

Trong cùng hệ
thống (nội mạng)
Phân chia
theo phạm
vi giao
dịch

Chuyển
khoản
điện
tử
Khác hệ thống
(ngoại/liên mạng)

Khoa Hệ thống thông tin quản lý




CHUYỂN KHOẢN ĐIỆN TỬ
NỘI MẠNG
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

Ngân hàng

Yêu cầu
chuyển
tiền

Chuyển tiền
vào tài khoản
thụ hưởng

Người chuyển tiền
Người mua

Người thụ hưởng
Người bán

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

CHUYỂN KHOẢN ĐIỆN TỬ
NGOẠI MẠNG
NH trả tiền


NH chuyển tiền

Ra lệnh chuyển tiền
cho người thụ hưởng
Yêu cầu
chuyển
tiền

Người chuyển tiền
Người mua

Khoa Hệ thống thông tin quản lý

Chuyển tiền
vào tài khoản
thụ hưởng

Người thụ hưởng
Người bán


13


11/22/2018

HỆ THỐNG THANH TOÁN BẰNG
SÉC ĐIỆN TỬ
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học


• Séc (cheque)
– Một tờ mệnh lệnh vô điều kiện của người chủ
tài khoản ra lệnh cho ngân hàng trích từ tài
khoản của mình một số tiền nhất định (tiền
mặt/chuyển khoản) để
• Trả cho người có tên trong séc
• Trả theo lệnh của người có tên trong séc

• Séc điện tử
– Một phiên bản có giá trị pháp lý đại diện cho
một tấm séc giấy

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

HỆ THỐNG THANH TOÁN BẰNG
SÉC ĐIỆN TỬ
• Người bán thường sử dụng trung gian cung
ứng dịch vụ thanh toán séc điện tử
• Giao dịch thanh toán được thực hiện thông
qua Trung tâm bù trừ tự động liên ngân
hàng (ACH)
– Hệ thống chuyển khoản điện tử cung cấp dịch
vụ bù trừ liên ngân hàng đối với các thanh toán
điện tử của các tổ chức tài chính thành viên


Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

HỆ THỐNG THANH TOÁN BẰNG
SÉC ĐIỆN TỬ

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



14


11/22/2018

HỆ THỐNG THANH TOÁN
HÓA ĐƠN ĐIỆN TỬ
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

• Hóa đơn điện tử
– Dữ liệu điện tử về bán hàng hoá, cung ứng
dịch vụ, được khởi tạo, lập, gửi, nhận, lưu trữ
và quản lý bằng phương tiện điện tử.

Khoa Hệ thống thông tin quản lý




Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

HỆ THỐNG THANH TOÁN
HÓA ĐƠN ĐIỆN TỬ

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

HỆ THỐNG THANH TOÁN
HÓA ĐƠN ĐIỆN TỬ

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



15


11/22/2018

HỆ THỐNG
THANH TOÁN DI ĐỘNG
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

• Thanh toán di động
– Việc thực hiện một giao dịch thanh toán trong

đó có ít nhất một bên liên quan có sử dụng
thiết bị di động

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

KIẾN TRÚC
HỆ THỐNG THANH TOÁN DI ĐỘNG

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



Mô hình

Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

MÔ HÌNH TRIỂN KHAI
HỆ THỐNG THANH TOÁN DI ĐỘNG

Khoa Hệ thống thông tin quản lý

Ngân hàng chủ
đạo
Công ty di động
chủ đạo
Hợp tác ngân

hàng & viễn thông



16


11/22/2018

Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

HỆ THỐNG
THANH TOÁN DI ĐỘNG

Khoa Hệ thống thông tin quản lý



MỘT SỐ DỊCH VỤ
THANH TOÁN DI ĐỘNG
Kinh doanh điện tử: Giới thiệu môn học

• Dịch vụ mobile- banking
• Dịch vụ SMS banking
• Dịch vụ chuyển tiền
• Dịch vụ thanh toán tiền điện, tiền nước,
điện hoa, điện thoại
• Dịch vụ tải game, hình nền, nhạc chờ
• Dịch vụ mua thẻ game


Khoa Hệ thống thông tin quản lý



17