TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC THỂ CHẤT

CAO ĐỨC ĐẠO

LỰA CHỌN BÀI TẬP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ KỸ THUẬT BẬT NHẢY NÉM RỔ
BẰNG MỘT TAY TRÊN CAO CHO ĐỘI
TUYỂN BÓNG RỔ NAM TRƯỜNG THPT
CAO BÁ QUÁT - GIA LÂM - HÀ NỘI

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

HÀ NỘI, 5/2017


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC THỂ CHẤT

CAO ĐỨC ĐẠO

LỰA CHỌN BÀI TẬP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ KỸ THUẬT BẬT NHẢY NÉM RỔ
BẰNG MỘT TAY TRÊN CAO CHO ĐỘI
TUYỂN BÓNG RỔ NAM TRƯỜNG THPT
CAO BÁ QUÁT - GIA LÂM - HÀ NỘI
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành học: Giáo dục Thể chất
Cán bộ hướng dẫn

ThS. Nguyễn Xuân Đoàn

HÀ NỘI, 5/2017


LỜI CAM ĐOAN
Tôi tên là: Cao Đức Đạo
Sinh viên K39 GDTC, Trường ĐHSP Hà Nội 2.
Tôi xin cam đoan đề tài: “Lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả kỹ
thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao cho đội tuyển Bóng rổ nam
trường THPT Cao Bá Quát - Gia Lâm - Hà Nội”, là công trình nghiên cứu
của riêng tôi, đề tài không trùng với kết quả nghiên cứu của các tác giả khác.
Các kết quả nghiên cứu này mang tính thời sự cấp thiết, đúng thực tế khách
quan, nếu có gì không trung thực tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước hội
đồng khoa học.
Hà Nội, tháng 5 năm 2017
Sinh viên

CAO ĐỨC ĐẠO


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
ĐC

Đối chứng

ĐH TDTT

Đai học thể dục thể thao

GD – ĐT


Giáo dục – Đào tạo

GDTC

Giáo dục thể chất

HLV

Huấn luyện viên

NXB

Nhà xuất bản

S

Giây

TDTT

Thể dục thể thao

TN

Thực nghiệm

TP

Thành phố


TW

Trung ương

THPT

Trung học phổ thông

VĐV

Vận động viên

%

Phần trăm


MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................1
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ....................4
1.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác GDTC trường học ........4
1.2. Đặc điểm tâm sinh lý học sinh lứa tuổi THPT.........................................6
1.2.1. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi THPT............................................................6
1.2.2 Đặc điểm sinh lý của học sinh THPT ....................................................6
1.3. Đặc điểm và phương pháp trong giảng dạy và huấn luyện kỹ thuật động
tác bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao. ....................................................8
1.3.1. Đặc điểm kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao ..................9
1.3.2. Vai trò của kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao trong Bóng
rổ

hiện đại .............................................................................................................11
1.3.3. Những yếu tố chi phối hiệu quả kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay
trên cao ............................................................................................................12
1.3.4. Phương pháp trong giảng dạy và huấn luyên kỹ thuật bật nhảy ném rổ
bằng một tay trên cao trong Bóng rổ hiện đại.................................................14
1.3.5. Những yếu tố liên quan tới đội tuyển Bóng rổ nam trường THPT Cao
Bá Quát.......................................................................................................... 14
CHƯƠNG 2 NHIỆM VỤ, PHƯƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN
CỨU ................................................................................................................16
2.1. Nhiệm vụ nghiên cứu ...............................................................................16
2.2. Phương pháp nghiên cứu..........................................................................16
2.1.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu .........................................16
2.2.2. Phương pháp ph ng vấn........................................................................16
2.2.3. Phương pháp quan sát sư phạm.............................................................17
2.2.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm......................................................17
2.2.5. Phương pháp kiểm tra sư phạm.............................................................17


2.2.6. Phương pháp thống kê...........................................................................18
2.3. Tổ chức nghiên cứu..................................................................................19
2.3.1. Thời gian nghiên cứu ............................................................................19
2.3.2. Đối tượng nghiên cứu............................................................................20
2.3.3. Địa điểm nghiên cứu .............................................................................20
CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU.....................................................21
3.1. Đánh giá thực trạng công tác GDTC và thực trạng kỹ thuật bật nhảy ném
rổ bằng một tay trên cao cho đội tuyển nam trường THPT Cao Bá Quát .....21
3.1.1. Thực trạng công tác GDTC trường THPT Cao Bá Quát ......................21
3.1.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên trường THPT Cao Bá Quát....................21
3.1.3. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động TDTT .....................22
3.1.4. Thực trạng hiệu quả sử dụng kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay

trên cao cho đội tuyển Bóng rổ nam trường THPT Cao Bá Quát..................24
3.2. Lựa chọn và đánh giá hiệu quả bài tập bật nhảy ném rổ bằng một tay trên
cao cho đội tuyển Bóng rổ nam trường THPT Cao Bá Quát ........................26
3.2.1. Lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một
tay trên cao cho đội tuyển Bóng rổ nam trường THPT Cao Bá Quát ...........26
3.2.2. Lựa chọn test đánh giá hiệu quả kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay
trên cao cho đội tuyển Bóng rổ nam trường THPT Cao Bá Quát..................35
3.2.3. Ứng dụng và cách đánh giá hiệu quả các bài tập nâng cao hiệu quả kỹ
thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao cho đội tuyển Bóng rổ nam
trường THPT Cao Bá Quát ............................................................................38
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................45
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................47
PHỤ LỤC


DANH MỤC BẢNG BIỂU
TT
Bảng 3.1
Bảng 3.2

NỘI DUNG
Thực trạng đội ngũ giáo viên trường THPT Cao Bá
Quát
Thực trạng cơ sở vật chất TDTT của trường THPT
Cao Bá Quát

Trang
22
23


Hiệu quả sử dụng các kỹ thuật của đội tuyển Bóng
Bảng 3.3

rổ nam trường Cao Bá Quát trong giải bóng rổ học

24

sinh cụm Gia Lâm - Long Biên năm 2017
Hiệu quả sử dụng kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng
Bảng 3.4

một tay trên cao của học sinh trường THPT Cao Bá
Quát trong giải Bóng rổ học sinh cụm Gia Lâm - Long

25

Biên 2017
Kết quả ph ng vấn lựa chọn bài tập nâng cao hiệu
Bảng 3.5

quả kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao
cho đội tuyển Bóng rổ nam trường THPT Cao Bá

27

Quát
Kết quả ph ng vấn lựa chọn các test đánh giá hiệu
Bảng 3.6

quả bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật bật nhảy ném

rổ bằng một tay trên cao cho đội tuyển Bóng rổ nam

36

trường THPT Cao Bá Quát (n = 20)
Kết quả test kiểm tra trước thực nghiệm của hai
Bảng 3.7

nhóm TN và ĐC (

)

39


Quá trình thực nghiệm được chúng tôi tiến hành thực
Bảng 3.8

nghiệm trong 6 tuần mỗi tuần 3 buổi, tổng cộng 18

40

giáo án mỗi giáo án 60 phút.
Bảng 3.9
Biểu đồ
3.1
Biểu đồ
3.2

Kết quả kiểm tra các test sau thực nghiệm của hai

nhóm TN và ĐC (

)

Di động nhận bóng bật nhảy ném rổ một tay trên cao
ở 3 vị trí ( mỗi vị trí 5 quả , tính số quả vào rổ )
Tại điểm ném phạt bật nhảy ném rổ bằng một tay
trên cao (10 lần)

42
43
44


1

ĐẶT VẤN ĐỀ
Thực hiện tốt công tác GDTC cho học sinh các cấp trong hệ thống giáo
dục quốc dân là việc làm có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong chiến lược con
người. Đó là bước đi vững chắc nhằm chuẩn bị hành trang cho thế hệ trẻ bước
vào kỉ nguyên mới, kỉ nguyên khoa học công nghệ. Sự cường tráng về thể
chất không những là nhu cầu của những con người nói riêng và cong là mục
tiêu chiến lược của mỗi quốc gia. Trong quá trình giáo dục thế hệ trẻ, việc
chăm lo về thể chất cho học sinh trong nhà trường không chỉ là nhiệm vụ
riêng của ngành giáo dục mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội, các cấp,
các ngành. Đó phải là động lực, là mục tiêu của xây dựng chủ nghĩa xã hội
trong thời kì đổi mới, thời kì công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước.
Chỉ thị 133/TTG, Thủ tướng chính phủ đã yêu cầu: “Bộ giáo dục và
đào đạo cần đặc biệt coi trọng việc giáo dục thể chất trong nhà trường, cái
tiến nội dung giảng dạy thể dục thể thao nội khóa, ngoại khoá quy định tiêu

chuẩn rèn luyện thân thể cho học sinh các cấp học” [3].
Từ chủ trương, chính xác đã được thực hiện cho thấy Đảng, Nhà nước
luôn quan tâm đến TDTT trường học, coi đây là nhiệm vụ quan trong coi đây
là nhiệm vụ mới, đóng góp tích cực trong công cuộc xây dựng và phát triển
đất nước. Do vậy, trong những năm gần đây GDTC trường học đã có nhiều
chuyển biến tích cực và đạt được nhiều thành quả.
Trong những năm gần đây, một số đội bóng rổ chuyên nghiệp đã được
thành lập và hoạt động theo hướng xã hội hóa, các giải đấu giải đấu trong khu
vực thường xuyên được tổ chức ở Viêt Nam. Đứng trước sự quan tâm đó
ngành thể dục thể thao đã và đang không ngừng phát triển toàn diện trong đó
có một số môn thể thao mũi nhọn: Võ, vật, bóng đá, bắn sung, đá cầu… Bên
cạnh đó thì bóng rổ là môn thể thao phong phú, hấp dẫn, và có sức lôi cuốn


2

mạnh mẽ nhất là đối với thanh thiếu niên học sinh, sinh viên. Là môn thể thao
ra đời ở Mỹ (1891) do G.Naysmit một giáo viên thể chất trường huấn luyện
Springphild sang lập, sau đó phát triển rộng rãi ra toàn thế giới. Ở Việt Nam
tuy bóng rổ mới ra nhập nhưng cũng có những bước phát triển nhất định.
Cũng như các môn thể thao khác, Bóng rổ chiếm vị trí quan trọng trong vị trí
giáo dục và phát triển con người toàn diện, tập luyện và thi đấu bóng rổ sẽ
giúp nâng cao các tố chất sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sự khéo léo, phát
triển thông minh, tinh thần sáng tạo đoàn kết hiện nay bóng rổ ở nước ta có
những bước tiến mới về kỹ thuât, chiến thuật, thể lực cũng nhưng tâm lý thi
đấu. Tuy nhiên có một đặc điểm chung là các VĐV Việt Nam có tầm vóc thấp
hơn cũng như trình độ kỹ thuật còn thấp nên hiệu quả thi đấu ở các giải chưa
cao vì vậy việc tìm ra các bài tập, những phương pháp hợp lý cho quá trình
tập luyện và thi đấu phù hợp với tầm vóc, trình độ của các VĐV Việt Nam là
điều rất quan trọng. Để giành được thắng lợi trong các trận đấu đòi h i các

VĐV phải có thể lực dồi dào thực hiện kỹ thuật hoàn hảo, áp dụng triệt để các
kỹ, chiến thuật cho hợp lý trong từng trận đấu.
Một trong những kỹ thuật quan trọng trong khi ném rổ là kỹ thuật bật
nhảy ném rổ bằng một tayntrên cao. Đây là kỹ thuật khá phổ biến và quan
trọng trong thi đấu và thường ném ở tất cả cự ly, trong các đợt đột phá với
sự theo kèm của đối phương.Vì vậy việc sử dụng kỹ thuật bật nhảy ném rổ
bằng một tay trên cao sẽ tránh được sự phòng thủ và cản phá quyết liệt của
đối phương tạo cơ hội tốt để ghi điểm.
Trường THPT Cao Bá Quát là trường có bề dày thành tích thể thao
nhiều năm. Tuy nhiên, thành tích môn Bóng rổ vẫn còn nhiều hạn chế,
chúng tôi nhận thấy có rất nhiều nguyên nhân trong đó điển hình là khâu
ghi điểm các kĩ thuật còn đơn điệu, không đa dạng, độ chính xác chưa cao.
Trong quá trình nghiên cứu tài liệu tôi thấy có nhiều tác giả nghiên cứu về


3

Bóng rổ như: Nguyễn Văn Nam K37 trường TDTT Bắc Ninh với đề tài
(Lựa chọn một số bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật ném rổ một tay trên
cao cự ly gần … Tuy nhiên chưa có đề tài nào đi sâu nghiên cứu bài tập
nâng cao thành tích kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao cho đội
Bóng rổ nam trường THPT Cao Bá Quát.
Xuất phát từ những lý do trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài:
“Lựa chọn bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một
tay trên cao cho đội tuyển Bóng rổ nam trường THPT Cao Bá Quát - Gia
Lâm - Hà Nội”.
* Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của đề tài là: Lựa chọn được bài tập phù hợp nâng
cao hiệu quả kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao cho đội tuyển
Bóng rổ nam trường THPT Cao Bá Quát. Để từ đó nâng cao hiệu quả tập

luyện và thành tích thi đấu của đội tuyển Bóng rổ nam của trường THPT Cao
Bá Quát.
* Giả thuyết khoa học
Các bài tập được lựa chọn sẽ giúp nâng cao hiệu quả kỹ thuật bật nhảy
ném rổ bằng một tay trên cao cho đội tuyển Bóng rổ nam trường THPT Cao
Bá Quát, góp phần nâng cao chất lượng TDTT của học sinh và tăng thành tích
trong học tập và thi đấu cho các em.


4

CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác GDTC trường học
Với ánh sáng Tư tưởng chủ nghĩa Mác - Lê Nin, ngay từ những ngày
đầu tiên xây dựng đất nước Đảng, Nhà nước rất chú trọng đến việc giáo dục
thế hệ trẻ trong nhà trường từ phổ thông cho đến đại học.
Trước tình hình mới, định hướng của Đảng về phát triển sự nghiệp
TDTT Phát triển TDTT là bộ phận quan trọng trong chính sách phát triển kinh
tế - xã hội của Đảng và Nhà nước nhằm bồi dưỡng và phát huy nhân tố con
người công tác TDTT phải góp phần nâng cao sức kh e, thể lực, giáo dục
nhân cách, đạo đức, lối sống lành mạnh làm phong phú đời sống văn hóa tinh
thần của nhân dân, nâng cao năng suất lao động xã hội và sức chiến đấu của
các lực lượng vũ trang.
Muốn xây dựng đất nước giàu mạnh, xã hội công bằng văn minh con
người phải phát triển toàn diện, tức là không chỉ phát triển về mặt trí tuệ, đạo
đức, mà còn cường tráng về mặt thể chất, là trách nhiệm của toàn xã hội, của
các cấp, các ngành, các đoàn thể, trong đó có giáo dục và đào tạo,y tế và
TDTT.
Chỉ thị 36 CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về công tác TDTT

trong giai đoạn mới nêu rõ: “Những năm gần đây, công tác TDTT đã có nhiều
tiến bộ, phong trào TDTT từng bước mở rộng với nhiều hình thức, ở một số
ngành, địa phương đã chú ý đầu tư nâng cấp xây dựng mới. Tuy nhiên TDTT
nước ta đang ở trình độ thấp, số người thường xuyên tập TDTT còn rất ít, đặc
biệt là thanh thiếu niên chưa tích cực tham gia tập luyện. Hiệu quả
GDTC trong các trường học và lực lượng vũ trang còn thấp”[ 2 ].


5

Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 có
ghi: “Quy định chế độ GDTC bắt buộc trong trường học”. Điều đó đã khẳng
định sự quan tâm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước ta đối với TDTT và GDTC
trong nhà trường, coi đó là nhiệm vụ cấp thiết của Đảng toàn dân, để tạo điều
kiện thuận lợi cho sự phát triển TDTT nước nhà [7].
Chỉ thị 133/ TTGcủa Thủ tướng chính phủ đã chỉ rõ “Bộ Giáo dục và
Đào tạo cần đặc biệt coi trọng việc giáo dục thể chất trong nhà trường. Cải
tiến nội dung giảng dạy TDTT nội khóa, ngoại khóa, quy định tiêu chuẩn rèn
luyện thân thể cho học sinh ở các cấp học, quy chế bắt buộc ở các trường,
nhất là các trường đại học phải có sân bãi, phòng tập TDTT, có định biên
hợp lý và có kế hoạch đào tạo đội ngũ giáo viên TDTT đáp ứng nhu cầu ở tất
cả cấp học” [3].
Luật giáo dục đã khẳng định: “Giáo dục là con đường chủ yếu và cơ
bản để chuẩn bị cho con người cho sự phát triển bền vững của đất nước trong
điều kiện kinh tế thị trường có định hướng xã hội chủ nghĩa. Đó là con người
có sức khỏe và được phát triển toàn diện, vừa là mục tiêu, vừa là động lực của
sự phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc”[11].
Để đưa công tác GDTC trong nhà trường trở thành một khâu quan
trọng mà sự nghiệp Giáo dục - Đào tạo, cũng như xác định đúng về vị trí

GDTC trong nhà trường các cấp phải được triển khai thực hiện đồng bộ với
các mặt giáo dục tri thức và nhân cách từ tuổi thơ cho đến Đại học. Bộ trưởng
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có văn bản quyết định ban hành quy chế về công
tác GDTC trong nhà trường các cấp. Trong đó đã khẳng định: “Giáo dục thể
chất được thực hiện trong nhà trường từ mầm non đến đại học, góp phần đào
tạo những công dân phát triển toàn diện. GDTC là một bộ phận hữu cơ của


6

mục tiêu giáo dục và đào tạo, nhằm giúp con người phát triển cao về trí tuệ,
cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức” [11].
1.2. Đặc điểm tâm sinh lý học sinh lứa tuổi THPT
1.2.1. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi THPT
Ở lứa tuổi này quá trình tăng trưởng của các em chưa kết thúc. Mặc dù
hoạt động thần kinh cấp cao của các em đã đến lúc phát triển cao, nhưng ở
một số em phần nào hưng phấn cũng mạnh hơn ức chế, dễ có những phản ứng
thiếu kìm hãm cần thiết, do đó dễ làm rối loạn sự phối hợp vận động. Tính
tình, trạng thái sinh lý ở tuổi này cũng hay thay đổi có lúc tích cực, hăng hái,
nhưng có lúc lại buồn chán tiêu cực. Ở tuổi này các em còn đánh giá quá cao
năng lực của mình, hay t ra là những người lớn thực sự và đối với mọi người
xung quanh phải tôn trọng mình, t ra mình là người có hiểu biết, không phải
là trẻ con nữa. Các em đã hiểu biết rộng, ưa hoạt động hơn, thích những việc
có hoài bão lớn. Chính vì vậy sự thành công sẽ tạo cho các em sự kiêu kỳ và
khi thất bại các em trở nên tự ti, rụt rè, sự đánh giá cao sẽ gây tác động không
tốt trong luyện tập. Như vậy, sự phát triển tâm lý của con người gắn liền với
sự hoạt động của con người trong đời sống thực tiễn phụ thuộc chủ yếu vào
một dạng hoạt động chủ đạo. Do đó quá trình huấn luyện hay giáo dục thể
chất cho các em cần kèm theo khen thưởng để có sự khuyến khích động viên,
đúng mức. Từ đó các em t ra không chán nản, có định hướng và khi đó hiệu

quả bài tập sẽ được nâng lên [ 9 ].
1.2.2 Đặc điểm sinh lý của học sinh THPT
Lứa tuổi trung học phổ thông là lứa tuổi đầu thanh niên, là thời kỳ đạt
được sự tăng trưởng về mặt thể lực, nhưng sự phát triển cơ thể còn kém so với
người lớn. Có nghĩa là lứa tuổi này cơ thể các em đang phát triển mạnh, khả
năng hoạt động của các cơ quan và các bộ phận cơ thể được nâng cao. Cụ thể
là:


7

- Hệ thần kinh: Bộ não của các em thời kì này tiếp tục phát triển và
đưa đến hoàn thiện khả năng tư duy nhất là khả năng phân tích tổng hợp trừu
tượng hoá, đó là sự phát triển rất thuận lợi cho việc hình thành phản xạ có
điều kiên. Ngoài ra do sự hoạt động mạnh của các tuyến giáp, trong các tuyến
sinh dục, tuyến yên làm cho tính hưng phấn của hệ thần kinh chiếm ưu thế và
ức chế không cân bằng ảnh hưởng đến hoạt động TDTT. Tuy nhiên với một
số bài tập đơn điệu cũng làm cho học sinh nhanh mệt m i, vì vậy thay đổi
nhiều hình thức tập luyện, tận dụng các hình thức trò chơi thi đấu. Hoàn thành
tốt các bài tập đã đề ra.
- Hệ xương: Thời kì này hệ xương của các em lớn lên một cách đột
ngột cả chiều dài và chiều dày, đàn tính xương giảm, tăng lượng canxi trong
xương. Xuất hiện sự cốt hoá ở một số bộ phận của xương (cột xương sống).
Các tổ chức sụn được thay thếbằng các mô xương nên cùng với sự biến đổi
của cột sống không giảm mà trái lại tăng lên và có thể có xu hướng cong vẹo.
- Hệ cơ: Ở giai đoạn này hệ cơ phát triển với tốc độ nhanh, nhưng vẫn
chậm so với hệ xương biểu hiện là các em cao, gầy. Khối lượng cơ tăng
không đều và chủ yếu là các cơ nh dài, độ phì đại của cơ chưa cao. Khi hoạt
động nhanh dẫn đến mệt m i. Vì vậy trong quá trình giảng dạy giáo viên phải
chú ý phát triển công năng của các tổ chức cơ bắp nhằm phát triển một cách

hoàn thiện cho hệ cơ.
- Hệ máu: Hoạt động cơ bắp làm cho hệ máu có những thay đổi nhất
định như: Thời gian tập luyện lâu dài và căng thẳng của các em học sinh nam
ở lứa tuổi này đã tăng lên. Khối lượng máu tỉ lệ với trọng lượng cơ thể tăng ở
mức hoàn thiện. Lượng hồng cầu trong máu tăng, sau các hoạt động kéo dài
lượng hồng cầu giảm đi và quá trình hồi phục xảy ra nhanh.


8

- Hệ tuần hoàn: Ở lứa tuổi này hệ tuần hoàn đang phát triển và đi đến
hoàn thiện, buồng tim hệ thống điều hòa vận mạch phát triển tương đối hoàn
chỉnh, phản ứng của hệ tuần hoàn trong vận động tương đối rõ ràng, sau vận
động mạch đập và huyết áp phục hồi nhanh chóng nên có thể tập những bài
tập có khối lượng, cường độ lớn hoặc các bài tập sức bền, khi đó HLV phải
thận trọng và thường xuyên kiểm tra, theo dõi tình trạng sức kh e của học
sinh.
- Hệ hô hấp: Ở lứa tuổi này có sự thay đổi rõ nét về độ dài của chu kì
hô hấp. Tỉ lệ thở ra hít vào thay đổi sau và tần số hô hấp, dung tích sống và
không khí phổi tối đa tăng, khả năng hấp thụ oxy tối đa lớn.
Tuy nhiên các cơ hô hấp vẫn còn yếu nên sự co dãn của lồng ngực nh ,
chủ yếu là co dãn cơ hoành. Trong tập luyện cần thở sâu và tập trung chú ý
thở bằng ngực: các bài tập bơi, chạy cự ly trung bình, việt dã có tác dụng tốt
đến sự phát triển của hệ hô hấp.
1.3. Đặc điểm và phương pháp trong giảng dạy và huấn luyện kỹ
thuật động tác bật nhảy ném bằng rổ một tay trên cao
Trong xu thế của Bóng rổ hiện đại thì tầm vóc, thể lực và năng lực
khéo léo của VĐV Bóng rổ phát triển mạnh, do vậy khả năng phòng thủ cũng
được nâng lên. Các cự ly trung bình và gần rổ được bảo vệ rất chặt với nhiều
hệ thống phòng thủ phong phú. Việc sử dụng kỹ thuật đột phá cá nhân hoặc

chuyền bóng vào khu vực sát rổ gặp rất nhiều khó khăn, kỹ thuật bật nhảy
ném rổ bằng một tay trên cao là một kỹ thuật phù hợp với chiến thuật tấn
công trung bình và gần rổ và đem lại hiệu quả cao trong thi đấu đặc biệt là
phù hợp với các nam VĐV. Do vậy, kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay
trên cao đã được nhiều VĐV sử dụng đặc biệt là các VĐV nam. Điều này
được thể hiện rõ ở các giải Vô địch Quốc gia, các nam VĐV của chúng ta
thường xuyên thực hiện kỹ thuật này, song do điều kiện thể lực nhất là sức


9

bền chuyên môn và tính ổn định của kỹ thuật không cao nên khả năng duy trì
lâu dài và độ chính xác của kỹ thuật còn thấp.
Đội tuyển Bóng rổ nam trường THPT Cao Bá Quát là một đội có
truyền thống Bóng rổ lâu năm với bề dày thành tích qua các năm thi đấu, với
đội ngũ giáo viên có bề dày kinh nghiệm. Trong kế hoạch huấn luyện trước
đây cũng đã đưa kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao vào trong
chương trình huấn luyện cho các em nam VĐV nhưng mới chỉ ở mức giới
thiệu. Nhưng vài năm gần đây, cùng với việc trình độ thi đấu và thể lực, chiều
cao của các đội trong hệ thống các trường THPT được tăng lên một cách
mạnh mẽ, thì kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao ở cự ly trung
bình đã được chú trọng hơn, với điều kiện thể lực, trình độ kỹ thuật và thời
gian tập luyện của đội bóng rổ nam trường THPT Cao Bá Quát bắt kịp với xu
thế phát triển mới của Bóng rổ hiện đại, đồng thời cũng phù hợp với yêu cầu
của ban lãnh đạo phải thường xuyên đổi mới phương pháp giảng dạy, huấn
luyện phù hợp với xu thế thời đại, nhằm từng bước đưa đội tuyển Bóng rổ
nam trường THPT Cao Bá Quát trở thành đội mạnh trong hệ thống giải Bóng
rổ cụm Gia Lâm - Long Biên.
1.3.1. Đặc điểm kỹ thuật động tác bật nhảy ném rổ một tay trên cao
Qua tham khảo tài liệu, Đây là kỹ thuật mà người thực hiện kỹ thuật

trong điều kiện bật nhảy ném rổ ở trên cao nhằm mục đích tránh sự truy cản
của đối phương khi ném rổ. Phương pháp tấn công cơ bản gồm 4 giai đoạn
chính sau:
1- Tư thế chuẩn bị
2-Bật nhảy
3- Ném rổ
4- Kết thúc động tác


10

Việc thực hiện kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao của các
VĐV có điểm khác biệt đó là ở giai đoạn đầu thực hiện kỹ thuật: giai đoạn
chuẩn bị và bật nhảy. Có những VĐV tư thế chuẩn bị cao, chân trước sau, khi
bắt đầu thực hiện kỹ thuật thì một chân bước lên trước (chân trước sau), khi
bắt đầu thực hiện kỹ thuật thì bước một chân lên bật nhảy ném rổ, có những
VĐV tư thế chuẩn bị thấp gối hơi trùng, khi thực hiện kỹ thuật thì cả hai chân
tạo đà bật nhảy ném rổ, cũng có VĐV tư thế chuẩn bị đứng hai chân tại chỗ,
trọng tâm cao, sau đó nhún chân bật nhảy ném rổ.
Tuy nhiên, đa số VĐV đứng ở tư thế chuẩn bị gối hơi trùng sau đó khi
thực hiện kỹ thuật thì nhún chân tạo đà ném rổ. Trong phạm vi của đề tài và
đặc điểm sinh lý của các em nam học sinh THPT thì chủ yếu chúng tôi đi vào
nghiên cứu kỹ thuật ném rổ trung bình phổ biến nhất mà các VĐV thường sử
dụng là kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao với tư thế chuẩn cao.
Tư thế chuẩn bị:
Người tập đứng ở tư thế chuẩn cao: Hai chân đứng song song, trọng
tâm dồn đều hai chân, người hơi khom về trước, hai tay cầm bóng trước ngực,
bàn tay xoè rộng tự nhiên, hai tay cùng với các ngón tay giữ bóng thoải mái ở
tầm trước ngực.
Bật nhảy:

Từ tư thế chuẩn bị, trùng gối xuống tạo đà, dùng mũi bàn chân của hai
bàn chân đạp mạnh xuống đất, lúc này thực hiện đồng thời các động tác: Duỗi
gối, duỗi cẳng chân tạo đà bật nhảy đưa cơ thể lên cao, động tác tạo đà phải
mạnh, dứt khoát nhưng không lao người về phía trước hay đổ người ra phía
sau sẽ làm cho cơ thể mất thăng bằng ảnh hưởng tới việc thực hiện động tác
ném rổ.


11

Ném rổ:
Sau khi bật nhảy đưa cơ thể lên điểm cao nhất thì khi đó bóng được
ném ra ở điểm cao nhất và đồng thời gập mạnh cổ tay miết xoáy bóng để
bóng đi đúng hướng và chú ý ngón tay tr và ngón tay giữ hướng về rổ.
Động tác kết thúc:
Sau khi đã hoàn thành động tác ném rổ thì giữ tư thế tay như lúc ném,
thân thẳng người, hai chân hơi khụy xuống.
Nhìn chung kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao cự ly trung
bình cho phép tạo không gian tốt đặc biệt là đối với các nam VĐV THPT do
các em đang phát triển toàn diện các tố chất thể lực và chiều cao.
Do sự xuất hiện và phát triển của kỹ bật nhảy ném rổ bằng một tay trên
cao ở cự ly trung bình là hoàn toàn phù hợp với các nam VĐV Bóng rổ THPT
nó tạo ra sự đa dạng trong tấn công, bẻ gãy các mối liên kết và kéo giãn đội
hình phòng thủ của đối phương với sự vượt trội về thể lực và tầm vóc. Tuy
nhiên sau khi thực hiện ném rổ việc giành lại quyền kiểm soát bóng là rất khó,
nếu bóng không vào rổ thì sẽ không được ghi điểm mặt khác lại tạo cơ hôi
cho đối phương ghi được điểm.
1.3.2. Vai trò của kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao
trong Bóng rổ hiện đại
Trong Bóng rổ hiện đại chiến thuật tấn công đa dạng, muốn thực hiện

kỹ thuật bật nhảy ném rổ một tay trên cao cần phải có các kỹ - chiến thuật đòi
h i những động tác kỹ thuật ném rổ đáp ứng được các yếu tố nhanh bất ngờ,
chiếm lĩnh không gian và thoát được sự phòng thủ chặt chẽ của đối phương.
Chính vì vậy, các chuyên gia bóng rổ hàng đầu thế giới như Montero
(Braxin), Kim Yong Chin (Hàn Quốc , Ivancôp (Nga đều có nhận xét chung
cho rằng kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao cự ly trung bình có


12

vai trò hết sức quan trọng trong thi đấu Bóng rổ hiện đại đối với các nam
VĐV bởi lẽ kỹ thuật này có một số đặc tính cơ bản sau:
- Động tác đơn giản dễ thực hiện.
- Độ chuẩn xác và tính hiệu quả cao khi thực hiện ở cự ly trung bình rổ.
- Dễ dàng chiếm lĩnh về không gian, giành thế chủ động trong tấn công.
1.3.3. Những yếu tố chi phối hiệu quả kỹ thuật bật nhảy ném rổ
bằng một tay trên cao
* Quá trình học tập kỹ thuật chi phối hiệu quả kỹ thuật
Quá trình học tập kỹ thuật phải tuân theo ba giai đoạn của quá trình kỹ
năng vận động đó là giai đoạn nắm động tác sơ bộ, giai đoạn hoàn thiện kỹ
thuật và giai đoạn tự động hoá kỹ thuật.
Trong giai đoạn nắm động tác sơ bộ giáo viên, HLV phải giảng giải
làm mẫu động tác một cách dễ hiểu chính xác để từ đó biến biểu tượng vận
động thành các hành động kỹ thuật một cách sơ bộ.
Giai đoạn này cần sử dụng các bài tập dẫn dắt để người tập nắm được
động tác từ dễ tới khó, từ đơn giản đến phức tạp, từ riêng lẻ đến hoàn chỉnh.
Thời gian hình thành phụ thuộc vào năng lực và phương pháp giảng dạy của
người thầy, tính tích cực và chủ động sáng tạo trong học tập của học sinh.
Giai đoạn hoàn thiện kỹ thuật: Trong giai đoạn giảng dạy ban đầu học
sinh sẽ hình thành động tác kỹ thuật ban đầu do nhiều yếu tố như việc nắm

khái niệm còn chưa đầy đủ và sâu sắc, hoặc do trình độ thể lực làm xuất hiện
nhiều động tác thừa hoặc các sai lầm về kỹ thuật. Nhiệm vụ của người thầy
trong giai đoạn này là phát hiện những sai lầm mắc phải và đề ra các bài tập,
các biện pháp sửa chữa nhằm giúp học sinh nắm vững kỹ thuật chính xác hợp
lý.
Giai đoạn tự động hoá: Đây là giai đoạn cuối của việc học tập kỹ thuật,
trên cơ sở người học đã sửa chữa được các sai lầm kỹ thuật và được lặp lại
nhiều lần sẽ làm cho động tác có thể hoàn thành.


13

Song trên thực tế không phải VĐV nào trình độ kỹ thuật khi đã đạt
được trình độ tự động hoá là đã có thể đạt hiệu quả cao trong thi đấu. Bởi lẽ
kỹ thuật trong thi đấu còn bị ràng buộc bởi các tình huống khác nhau như cự
li, đối thủ…bởi vậy chỉ có thông qua tập luyện và thi đấu nhiều thì VĐV có
nhiều cơ hội để vận dụng kỹ thuật trong các tình huống khác nhau mới nâng
cao được hiệu quả kỹ thuật.
* Trình độ thể lực đáp ứng đòi hỏi của việc thực hiện kỹ thuật
trong thi đấu
Lượng vận động trong thi đấu Bóng rổ là rất lớn, theo các nhà sinh lý
học TDTT một trận thi đấu Bóng rổ quốc tế VĐV thi đấu trong bốn hiệp,
VĐV nói chung phải di chuyển khoảng 6000-6500m với tốc độ khá cao, chưa
kể hàng trăm lần bật nhảy hoặc dùng sức tranh cướp bóng. Vì vậy năng lượng
tiêu hao rất lớn khoảng 2500 - 3000Kcal tuỳ theo trọng lượng. Vì vậy VĐV
Bóng rổ sau trận đấu thường giảm từ 2 - 4kg trọng lượng cơ thể.Do năng
lượng tiêu hao lớn mà làm cho các tố chất thể lực cũng giảm sút theo.
Như chúng ta đều biết thể lực phân ra thể lực chung và thể lực chuyên
môn, thể lực chung là tiền đề phát triển thể lực chuyên môn.
Thể lực chung cũng như thể lực chuyên môn đều bao gồm các tố chất

sức nhanh, sức mạnh, sức bền, mềm dẻo và khéo léo. Theo các nhà khoa học
Bóng rổ thì trình độ huấn luyện thể lực của các VĐV thấp sẽ hạn chế năng lực
tiếp thu vốn kỹ - chiến thuật cũng như khả năng hoàn thiện kỹ - chiến thuật
này đặc biệt là tố chất như sức nhanh, sức mạnh bật nhảy, di chuyển, sức bền
tốc độ, năng lực nhịp điệu (khéo léo). Cần có sự phát triển tốt mới có thể hoàn
thành được động tác.
Một khi các tố chất phát triển không tốt thì trong điều kiện năng lực
tiêu hao lớn sẽ làm cho các thông số kỹ thuật bị sai lệch ảnh hưởng đến việc
thực hiện kỹ thuật một cách chính xác. Vì vậy khi mệt m i hiệu quả động tác


14

bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao của VĐV sẽ không chính xác. Qua đó
có thể thấy trình độ phát triển các tố chất thể lực là một yếu tố quan trọng trực
tiếp ảnh hưởng và hạn chế hiệu quả kỹ thuật nói chung và kỹ thuật bật nhảy
ném rổ bằng một tay trên cao nói riêng.
1.3.4. Phương pháp trong giảng dạy và huấn luyên kỹ thuật ném rổ
bằng một tay trên cao trong Bóng rổ hiện đại
Bài tập kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao được tiến hành ngay
trong khi giảng dạy và tập luyện các tố chất thể lục và các tố chất khác. Nội
dung phải phục vụ cho kỹ thuật và cấu trúc, đặc điểm cơ bản của quá trình
huấn luyện thể thao để tạo thuận lợi cho người tập nắm vững những kỹ năng
kỹ xảo vận động cần thiết. Việc giảng dạy và huấn luyện liên quan chặt chẽ
tới sự phát triển tố chất của người tập, các bài tập được dựa trên các nguyên
tắc sư phạm chung, đồng thời có những đặc điểm riêng. Những đặc điểm kỹ
thuật ném rổ bằng một tay trên cao được xây dựng trên bài tập TDTT nói
chung. Bài tập TDTT là những hoạt động vận động được sử dụng tương ứng
với quy luật của giáo dục TDTT.
1.3.5. Những yếu tố liên quan tới đội tuyển Bóng rổ nam trường THPT

Cao Bá Quát.
Đội tuyển Bóng rổ nam trường THPT Cao Bá Quát được thành lập năm
2015, hiện tại có 30 thành viên tham gia. Trong những năm gần đây, đội
tuyển bóng rổ nam trường THPT Cao Bá Quát luôn phát huy được phong trào
TDTT và tham gia giải thi đấu các giải cụm Gia Lâm – Long Biên và giao
hữu với nhưng trường khác trong thành phố.Tuy nhiên các em cong chưa phát
huy được thể mạnh và khắc phục được điểm yếu về kỹ thuật cũng như thể
lực.Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu và đưa ra các bài tập để nâng cao
hiệu quả thi đấu cũng như thể lực cho đội tuyển Bóng rổ nam trường THPT
Cao Bá Quát.


15

Tóm lại: Trong sự phát triển của các hình thức tấn công tổng lực nhanh
chóng, chiếm lĩnh không gian, thời gian tạo ra yếu tố bất ngờ trong tấn
công từ xa thì kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao đã ra đời và
phát huy tính hiệu quả rất cao trong thi đấu Bóng rổ hiện đại. Kỹ thuật bật
nhảy ném rổ bằng một tay trên cao có đặc điểm riêng của nó. Kỹ thuật này bị
chi phối bởi quá trình học tập kỹ thuật, trình độ thể lực của các VĐV.
Đứng trước tnh trạng yếu kém về kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một
tay trên cao của đội Bóng rổ trường THPT Cao Bá Quát nói riêng và các đội
Bóng rổ nam các trường THPT nói chung. Yêu cầu bức thiết đặt ra phải nhanh
chóng nâng cao hiệu quả kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao.


16

CHƯƠNG 2
NHIỆM VỤ, PHƯƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU

2.1. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích trên đề tài tiến hành giải quyết 2 nhiệm vụ cơ
bản sau:
- Nhiệm vụ 1: Đánh giá thực trạng công tác GDTC và thực trạng giảng
dạy và huấn luyện kỹ thuật ném rổ bằng một tay trên cao trong huấn luyện và
thi đấu của đội tuyển Bóng rổ nam trường THPT Cao Bá Quát .
- Nhiệm vụ 2: Ứng dụng và đánh giá hiệu quả bài tập nâng hiệu quả kỹ
thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao cho đội tuyển Bóng rổ
nam trường THPT Cao Bá Quát.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết nhiệm vụ của đề tài chúng tôi sử dụng các phương pháp
nghiên cứu sau:
2.2.1 Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu
Phương pháp này được chúng tôi sử dụng để nghiên cứu các tài liệu có
liên quan tới đề tài nhằm tìm các cơ sở lý luận, tâm lý, sinh lý và thực tiễn
cùng với một số sách chuyên môn như: Bóng rổ hiện đại, sinh lý học TDTT,
tâm lý học TDTT, lý luận và phương pháp TDTT. Từ đó rút ra cơ sở lý luận và
thực tiễn nhằm đảm bảo tnh chính xác trong quá trình tiến hành các vấn đề
nghiên cứu.
2.2.2 Phương pháp ph ng v n
Phương pháp này được sử dụng nhằm thu thập những thông tn
cần thiết sát thực với thực tiễn tập luyện thông qua trao đổi, ph ng vấn,
toạ đàm trực tiếp hoặc gián tiếp giữa nhà nghiên cứu với các cá nhân, các
thầy cô có kinh nghiệm chuyên môn về các vấn đề nghiên cứu qua đó có
thêm kinh


17

nghiệm và lựa chọn các bài tập nâng cao hiệu quả kỹ thuật bật nhảy ném

rổ
bằng một tay trên
cao.
2.2.3 Phương pháp quan sát sư
phạm
Phương pháp này chúng tôi sử dụng trong việc theo dõi các buổi
thi đấu và các buổi tập của đội tuyển Bóng rổ nam trường THPT Cao Bá Quát
và một số đội tuyển khác. Mục đích của việc sử dụng phương pháp này là
theo dõi, đánh giá, so sánh việc thực hiện, hiệu quả kỹ thuật bật nhảy ném rổ
bằng một tay trên cao và các kỹ thuật khác của nam VĐV Bóng rổ trường
THPT Cao Bá Quát.
2.2.4 Phương pháp thực nghiệm sư
phạm
Phương pháp này được tôi sử dụng với mục đích kiểm nghiệm tác
dụng các bài tập mà đề tài đã lựa chọn và ứng dụng nhằm nâng cao thành
tích kỹ thuật bật nhảy ném rổ bằng một tay trên cao cho đội tuyển Bóng
rổ nam trường THPT Cao Bá Quát . Đề tài tiến hành song song trên 2 nhóm:
- Nhóm A: Nhóm thực nghiệm, tập luyện theo tiến trình đề tài xây dựng.
- Nhóm B: Nhóm đối chứng, tập luyện theo chương trình hiện hành.
Mỗi nhóm gồm 9 nam VĐV đội tuyển Bóng rổ trường THPT Cao Bá Quát, thời
gian thực nghiệm 6 tuần. Sau đó đánh giá kết quả thu được của quá trình
thực nghiệm.
2.2.5 Phương pháp kiểm tra sư
phạm
Phương tiện cơ bản của phương pháp là các test chuyên môn và
được sử dụng nhằm mục đích đánh giá tính khoa học, hiệu quả quá trình
nghiên cứu. Quá trình đánh giá được thực hiện tuần tự, khoa học cơ bản bao
gồm: Kiểm nghiệm tnh khoa học việc lập test, kiểm tra trước thực
nghiệm, sau thực nghiệm, đối chiếu, so sánh.