Bài giảng Nguyên lý kích thích buồng trứng - BS. Hồ Mạnh Tường
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (925.72 KB, 31 trang )
Chương trình đào tạo trực tuyến
26/7/2019
NGUYÊN LÝ
KÍCH THÍCH BUỒNG TRỨNG
BS. HỒ MẠNH TƯỜNG
Trung tâm Nghiên cứu HOPE (HRC)
VN-ELO-00019 25/07/2021
IVFMD, BỆNH VIỆN MỸ ĐỨC
NGUYÊN LÝ
Sinh lý thụ tinh bình thường
Chu kỳ rụng trứng –
hành kinh bình thường
Simone L. Broer et al. Hum. Reprod. Update 2014
DỰ TRỮ BUỒNG TRỨNG – KHẢ NĂNG SINH SẢN
10,000,000
Số
lượng
noãn
200
Thụ thai
lý tưởng
1,000,000
Thụ thai
giảm
175
Chấm
dứt
Mãn
kinh
125
RL
KN
100,000
150
100
10,000
75
50
1,000
Tỉ lệ noãn
chất lượng
kém %
25
100
0
0
10
15
20
25
30
35
40
45
50
60
Theo Broekmans et al, 2009
Các khái niệm
Gây phóng noãn (Ovulation Induction)
Tạo sự phát triển và phóng noãn của một nang noãn, gần giống như
một chu kỳ bình thường.
Áp dụng cho các trường hợp rối loạn phóng noãn, không phóng noãn
Kích thích nhẹ buồng trứng (Mild Ovarian Stimulation)
Tạo sự phát triển của nhiều nang noãn (2-3)
Áp dụng cho rối loạn phóng noãn hay buồng trứng bình thường
Kích thích mạnh buồng trứng (Ovarian Hyperstimulation)
Tạo sự phát triển của nhiều nang noãn
Áp dụng trong thụ tinh trong ống nghiệm
(-)
(+)
Vùng dưới đồi
GnRH
(-)
Tuyến yên
FSH
estradiol
Buồng
Inhibin
Progesterone
(+)
LH
trứng
estradiol
Điều hòa nội tiết sinh sản
Giaûm FSH
VAI TRÒ FSH
• Tăng nồng độ FSH
• Tăng số lượng nang noãn phát triển và
trưởng thành
• Cứu các nang noãn vượt qua giai đoạn chọn
lọc và vượt trội
• Nói thêm về thuật ngữ “Kích thích”
VAI TRÒ LH
Sự phát triển của nang noãn cần cả FSH (chủ yếu)
và LH
Thiếu LH: nang noãn kém phát triển, giảm sản
xuất estradiol
LH quá cao: hoàng thể hóa, thoái hóa nang noãn
Đỉnh LH trưởng thành noãn và phóng noãn
3 NGUYÊN TẮC CƠ BẢN TRONG
KÍCH THÍCH BUỒNG TRỨNG
• Tăng nồng độ FSH
• Kiểm soát nồng độ LH
• Gây trưởng thành noãn
Các thuốc sử dụng
trong
kích thích buồng trứng
Thuốc tăng FSH nội sinh
– Clomiphene citrate, Tamoxifen
– Ức chế men thơm hóa (Aromatase inhibitor)
Clomiphene citrate
– Anti-estrogen
– Cạnh tranh chiếm thụ thể estrogen
– Estrogen không gắn kết thụ thể
– “Thiếu” estrogen
– Kích thích tuyến yên tăng tiết FSH
Ức chế men thơm hóa (AI)
Ức chế men thơm hóa trong quá trình tổng hợp estrogen
tại buồng trứng
– AI ức chế tổng hợp 80% estradiol ở buồng trứng
Thiếu estrogen
Kích thích tuyến yên tăng tiết FSH
– AI gây tăng nồng độ androgen tại buồng trứng
Tăng nhạy cảm với FSH (?)
Kích thích sự phát triển nang noãn
Thuốc bổ sung FSH và LH
– hMG:
- chiết xuất từ nước tiểu
- chứa FSH và LH
– HP-hMG:
- chiết xuất từ nước tiểu
- chứa FSH và hCG (tác động như LH)
– FSH:
- chiết xuất từ nước tiểu
- tái tổ hợp
– LH:
tái tổ hợp
Thuốc kiểm soát LH
– GnRH agonist
+ Giai đoạn đầu (2-3 ngày): tăng tiết FSH, LH
+ Giai đoạn sau: ức chế hạ đồi, tuyến yên, ức chế tiết
FSH, LH. Đạt ức chế hoàn toàn sau 10-14 ngày.
– GnRH antagonist
+ Ức chế tiết FSH, LH ngay lập tức
Thuốc gây trưởng thành noãn
– hCG
+ Chiết xuất từ nước tiểu
+ Tái tổ hợp
+ Thay thế LH, kích thích sự trưởng thành noãn và
phóng noãn
– GnRH agonist: tạo đỉnh LH nội sinh
Thuốc gây trưởng thành noãn
– hCG
+ Chiết xuất từ nước tiểu / Tái tổ hợp
+ Thay thế đỉnh LH, khởi động trưởng thành noãn
– GnRH agonist
+ Tạo đỉnh LH nội sinh
Kết quả mong đợi của KTBT
IUI:
3 nang noãn trưởng thành và phóng noãn
IVF: 8-14 nang noãn trưởng thành
phải kiểm soát LH
CC / AI
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11
hCG
IUI
PHÁC ĐỒ CC/AI
hMG/FSH
CC/AI
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
11
hCG
chọc hút / IUI
PHÁC ĐỒ CC/AI + hMG/FSH
hMG/FSH
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11
hCG
PHÁC ĐỒ hMG / FSH
IUI
