TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ

CHẾ THỊ HÂN
MSSV: CM1520K516

KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH 
DOANH TẠI DOANH NGHIỆP 

CHUYÊN ĐỀ KẾ TOÁN
Mã số ngành: 52340301

Tháng 10 ­ 2016

 1


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ

CHẾ THỊ HÂN
MSSV: CM1520K516

KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH 
DOANH TẠI DOANH NGHIỆP 

CHUYÊN ĐỀ KẾ TOÁN
Mã số ngành: 52340301

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
PHẠM PHÁT TIẾN

 2


Tháng 10 ­ 2016

LỜI CẢM TẠ
Được sự  chấp thuận của khoa Kinh tế  trường Đại học Cần Thơ  em đã thực hiện  
chuyên đề ngành kế toán của mình. Với vốn kiến thức đã học và sự  hướng dẫn của thầy 
Phạm Phát Tiến tôi đã hoàn thành chuyên đề của mình. Em xin gởi lời cám ơn đến:
Toàn thể quý thầy cô trường Đại học Cần Thơ nói chung và khoa Kinh tế  nói riêng  
đã tận tâm dạy bảo và truyền đạt cho chúng em những kiến thức quý báo làm hành trang  
bước vào đời.
Giảng viên Phạm Phát Tiến, thầy đã giành nhiều thời gian hướng dẫn, giúp đỡ, đóng  
góp ý kiến và sữa chữa những sai sót của em trong suốt quá trình thực hiện bài viết chuyên 
đề này.
Xin chúc quý thầy cô trường Đại học Cần Thơ dồi dào sức khỏe và đạt nhiều thành  
công trong công tác giảng dạy cũng như cuộc sống.

Cần Thơ, ngày    , tháng   , năm 2016
Sinh viên thực hiện

        Chế Thị Hân

 3


MỤC LỤC

CHƯƠNG 1.................................................................................................................................

GIỚI THIỆU................................................................................................................................
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ....................................................................................................................
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU..............................................................................................
1.2.1 Mục tiêu chung...........................................................................................................
1.2.2 Mục tiêu chi tiết.........................................................................................................
1.3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU....................................................................................
1.3.1 Phương pháp thu thập số liệu...................................................................................
1.3.2 Phương pháp phân tích...............................................................................................
1.4 PHẠM VI NGHIÊN CỨU.................................................................................................
1.4.1 Đối tượng...................................................................................................................
1.4.2 Thời gian....................................................................................................................
1.4.3 Nội dung.....................................................................................................................
CHƯƠNG 2.................................................................................................................................
CƠ SỞ LÝ LUẬN.......................................................................................................................
2.1 KHÁI NIỆM KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH......
2.1.1 Khái niệm kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh..................................
2.1.1.1 Khái niệm về bán hàng...........................................................................................
2.1.1.2 Khái niệm về kết quả kinh doanh..........................................................................
2.1.2 Nguyên tắc hạch toán doanh thu bán hàng................................................................
2.1.3 Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh...........................
2.2 KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH.............................
2.2.1 Chứng từ tài khoản sử dụng trong nghiệp vụ bán hàng..........................................
2.2.1.1 Chứng từ sử dụng...................................................................................................
2.2.1.2 Tài khoản sử dụng..................................................................................................
2.2.2 Kế toán chi phí bán hàng............................................................................................
2.2.3 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp......................................................................
2.2.4 Kế toán xác định kết quả kinh doanh........................................................................
CHƯƠNG 3.................................................................................................................................
THỰC HIỆN KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI 
CÔNG TY MÍA ĐƯỜNG TÂY NAM........................................................................................

3.1 CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN ÁP DỤNG TẠI ĐƠN VỊ.................................................................
3.1.1 Chế độ kế toán và hình thức kế toán áp dụng tại đơn vị........................................
3.1.1.1 Chế độ kế toán.......................................................................................................
3.1.1.2 Hình thức kế toán....................................................................................................
3.1.1.3 Sơ đồ bộ máy kế toán.............................................................................................
3.1.2 Phương pháp kế toán.................................................................................................
3.2 THỰC HIỆN KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH 
TẠI DOANH NGHIỆP.................................................................................................................
 4


3.2.1 Kế toán tập hợp quá trình bán hàng..........................................................................
3.2.1.1 Các nghiệp vụ phát sinh.........................................................................................
3.2.1.2 Kế toán chi tiết.......................................................................................................
3.2.1.3 Kế toán tổng hợp....................................................................................................
3.2.2 Kế toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp......................................
3.2.2.1 Kế toán chi phí bán hàng.........................................................................................
a) Các nghiệp vụ phát sinh.................................................................................................
b) Kế toán chi tiết...............................................................................................................
c) Kế toán tổng hợp............................................................................................................
3.2.2.2 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp...................................................................
a) Các nghiệp vụ phát sinh.................................................................................................
b) Kế toán chi tiết...............................................................................................................
c) Kế toán tổng hợp............................................................................................................
3.2.3 Kế toán xác định kết quả kinh doanh........................................................................
3.2.3.1 Giá vốn hàng bán.....................................................................................................
3.2.3.2 Xác định kết quả kinh doanh tháng 10 năm 2014..................................................
3.2.4 Nhận xét chung..........................................................................................................
CHƯƠNG 4.................................................................................................................................
KẾT LUẬN...................................................................................................................................

TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................................
Phụ lục 1.......................................................................................................................................
Phụ lục 2.......................................................................................................................................
Phụ lục 3.......................................................................................................................................

 5


DANH SÁCH HÌNH
Hình 2.1: Sơ đố hạch toán xác định kết quả kinh doanh
Hình 3.1: Sơ đồ ghi sổ theo hình thức kế toán Nhật ký chung
Hình 3.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán
Hình 3.3: Sổ chi tiết khách hàng
Hình 3.4: Sổ cái phải thu khách hàng
Hình 3.5: Sổ cái 5111 doanh thu bán hàng
Hình 3.6: Sổ chi phí sản xuất kinh doanh (641)
Hình 3.7: Sổ cái tài khoản chi phí bán hàng
Hình 3.8: Sổ chi phí sản xuất kinh doanh (642)
Hình 3.9: Sổ cái tài khoản chi phí quản lý doanh nghiệp
Hình 3.10: Sổ cái tài khoản giá vốn hàng bán
Hình 3.11: Sổ cái tài khoản xác định kết quả kinh doanh

 6


DANH MỤC TÙ VIẾT TẮT
CB­ CNV: Cán bộ, công nhân viên
CCDC: Công cụ dụng cụ
CH: Cửa hàng
CSKD: Cơ sở kinh doanh

DN: Doanh nghiệp
DT: Doanh thu
GBC: Giấy báo có
GTGT: Giá trị gia tăng
K/C: kết chuyển
LCT: Lệnh chuyển tiền
PC: Phiếu chi
PT: Phiếu thu
TK: Tài Khoản
TNDN: Thu nhập doanh nghiệp
TNHH: Trách nhiệm hữu hạn
TM: Thương mại
TSCĐ: Tài sản cố định
QLDN: Quản lý doanh nghiệp
UNC: Ủy nhiệm chi

 7


CHƯƠNG 1
 GIỚI THIỆU
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ
Kế toán là công cụ phục vụ quản lý kinh tế, sự ra đời của nó gắn liền với quá 
trình phát triển kinh tế ­ xã hội. Khi mà nền kinh tế  ­ xã hội càng phát triển thì kế 
toán càng trở nên quan trọng và trở thành công cụ không thể thiếu. Để quản lý hoạt  
động sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả tối ưu, doanh nghiệp phải sử dụng cùng lúc  
nhiều công cụ quản lý khác nhau trong đó kế toán là công cụ quản lý hữu hiệu nhất.
Trong điều kiện kinh tế  thị  trường như hiện nay mỗi doanh nghiệp muốn tồn  
tại, duy trì và phát triển thì các sản phẩm, hàng hóa được sản xuất ra phải tồn tại trên  
thị trường được người tiêu dùng chấp nhận, sử dụng. Để đạt được các mục tiêu trên 

doanh nghiệp phải tổ chức tốt công tác bán hàng, có chiến lược bán hàng thích hợp  
cho phép doanh nghiệp thích ứng với môi trường nắm bắt cơ hội, huy động có hiệu  
quả nguồn lực hiện có và lâu dài để bảo toàn và phát triển nguồn vốn, nâng cao hiệu  
quả kinh doanh. Gắn liền với công tác bán hàng và xác định kết quả kinh doanh, kế 
toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh giữ một vai trò hết sức quan trọng vì nó  
phản ánh toàn bộ  quá trình bán hàng của doanh nghiệp cũng như  việc xác định kết 
quả kinh doanh, cung cấp thông tin cho nhà quản trị về hiệu quả, tình hình kinh doanh  
của từng đối tượng hàng hóa để  từ  đó có được những quyết định kinh doanh chính  
xác, kịp thời và có hiệu quả.

 8


Với tầm quan trọng của công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả  kinh 
doanh đã nêu trên, em chọn đề  tài “Kế  toán bán hàng và xác định kết quả  kinh 
doanh” làm chuyên đề ngành của mình.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Mục tiêu chung của đề tài là hệ thống hóa cơ sở lý luận về   bán hàng và xác 
định kết quả  kinh doanh  và thực hiện kế toán bán hàng và xác định kết quả  kinh  
doanh với số liệu của Công ty Cổ phần Mía Đường Tây Nam
1.2.2 Mục tiêu chi tiết
­ Hệ thống hóa cơ  sở lý luận về  kế  toán bán hàng và xác đị nh kết quả  kinh 
doanh. 
­ Thực hiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh với số liệu trong kỳ 
kế toán tháng 10 năm 2015 của Công ty Cổ phần Mía Đường Tây Nam. 
1.3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1.3.1 Phương pháp thu thập số liệu
Số liệu được thu thập từ: Đơn đặt hàng, hóa đơn Giá trị  gia tăng, sổ  cái, sổ chi 
tiết khách hàng…, của Doanh nghiệp

1.3.2 Phương pháp phân tích
­ Phương pháp so sánh: là phương pháp dựa vào những số liệu có sẵn để tiến  
hành so sánh, đối chiếu về  số  tương đối và tuyệt đối, thường là so sánh giữa hai  
năm liền kề để tìm ra sự tăng giảm của giá trị  nào đó, giúp cho quá trình phân tích  
kinh doanh cũng như các quá trình khác.
­ Phương pháp hoạch toán kế  toán: là phương pháp sử  dụng chứng từ, tài  
khoản sổ sách để hệ thống hóa và kiểm soát thông tin về các nghiệp vụ  kinh tế tài 
chính phát sinh. Đây là phương pháp trọng tâm được sử dụng chủ yếu trong hoạch  
toán kế toán.
1.4 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.4.1 Đối tượng
Cơ sở lý luận và thực hiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh 
tại Doanh nghiệp
1.4.2 Thời gian

 9


Thông tin số liệu sử dụng trong đề tài được lấy trong kỳ kế toán tháng 
1.4.3 Nội dung
Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực hiện công tác kế toán bán hàng và xác định 
kết quả kinh doanh với số liệu của một Doanh nghiệp

CHƯƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN
(Theo quyết định số 15/2006/QĐ­BTC ngày 20/3/2006 của Bộ Tài chính về việc ban  
hành chế độ kế toán doanh nghiệp)

2.1  KHÁI   NIỆM   KẾ   TOÁN   BÁN   HÀNG   VÀ   XÁC   ĐỊNH   KẾT   QUẢ   KINH 
DOANH

2.1.1 Khái niệm về bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
2.1.1.1 Khái niệm về bán hàng
Bán hàng là khâu cuối cùng của quá trình hoạt động kinh doanh trong các doanh  
nghiệp thương mại. Đây là quá trình chuyển giao quyền sở  hữu hàng hóa người 
mua và doanh nghiệp thu tiền về hoặc được quyền thu tiền.
2.1.1.2 Khái niệm về xác định kết quả kinh doanh

 10


Xác định kết quả kinh doanh là việc so sánh giữa chi phí kinh doanh đã bỏ ra và  
thu nhập kinh doanh đã thu về trong kỳ. Nếu thu nhập lớn hơn chi phí thì kết quả 
bán hàng là lãi, thu nhập nhỏ hơn chi phí thì kết quả bán hàng là lỗ. Việc xác định 
kết quả bán hàng được tiến hành vào cuối kỳ kinh doanh thường là cuối tháng, cuối  
quý, cuối năm, tuỳ  thuộc vào từng đặc điểm kinh doanh và yêu cầu quản lý của  
từng doanh nghiệp.
2.1.2 Nguyên tắc hạch toán doanh thu bán hàng
Đối với cở sở kinh doanh nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, khi viết  
hóa đơn bán hàng phải ghi rõ giá bán chưa có thuế GTGT, các khoản phụ thu, thuế 
GTGT phải nộp và tổng giá thanh toán. Doanh thu bán hàng được phản ánh theo số 
tiền bán hàng chưa có thuế GTGT.
Đối với hàng hóa chịu thuế  GTGT theo phương pháp trực tiếp thì doanh thu  
được phản ánh trên tổng giá thanh toán.
Đối với hàng hóa thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu  
thì doanh thu tính trên tổng giá mua bán.
Doanh thu bán hàng (kể cả  doanh thu nội bộ) phải được theo dõi chi tiết theo 
từng loại sản phẩm nhằm xác định chính xác, đầy đủ kết quả kinh doanh của từng  
mặt hàng khác nhau.
2.1.3 Nhiệm vụ của Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh
Hoạt  động   bán  hàng  có   liên  quan  đến  nhiều  khách  hàng  khác   nhau,   doanh  

nghiệp có thể áp dụng nhiều phương thức bán hàng và các phương thức thanh toán  
khác nhau nhằm đẩy mạnh việc thực hiện kế toán bán hàng chiếm lĩnh thị  trường  
và thu hồi nhanh tiền hàng, tránh bị chiếm dụng vốn.
Để  công tác quản lý quá trình bán hàng có hiệu quả  cần đảm bảo tốt các  
nhiệm vụ sau:
­ Phải tổ  chức theo dõi phản ánh chính xác, đầy đủ  kịp thời và giám sát chặt  
chẽ tình hình hiện có và sự biến động của từng loại hàng hóa trên cả hai mặt hiện  
vật và giá trị ghi chép doanh thu bán hàng theo từng nhóm mặt hàng, theo từng đơn  
vị trực thuộc.
­ Kiểm tra tình hình thu tiền bán hàng và quản lý tiền hàng. Với hàng hóa bán  
chịu cần mở sổ sách ghi chép theo từng khách hàng nợ, thời hạn và tình hình trả nợ.
­ Phải theo dõi phản ánh và giám sát chặt chẽ  quá trình tiêu thụ, ghi chép kịp 
thời đầy đủ các khoản chi phí bán hàng và xác định kết quả kinh doanh.
­ Lập báo cáo kết quả kinh doanh đúng chế độ, cung cấp kịp thời các thông tin 
kinh tế cần thiết về tình hình bán hàng cho các bộ phận liên quan.

 11


Để  công tác quản lý quá trình bán hàng có hiệu quả  cần đảm bảo tốt các  
nhiệm vụ sau:
­ Phải tổ  chức theo dõi phản ánh chính xác, đầy đủ  kịp thời và giám sát chặt  
chẽ tình hình hiện có và sự biến động của từng loại hàng hóa trên cả hai mặt hiện  
vật và giá trị ghi chép doanh thu bán hàng theo từng nhóm mặt hàng, theo từng đơn  
vị trực thuộc.
­ Kiểm tra tình hình thu tiền bán hàng và quản lý tiền hàng. Với hàng hóa bán  
chịu cần mở sổ sách ghi chép theo từng khách hàng nợ, thời hạn và tình hình trả nợ.
­ Phải theo dõi phản ánh và giám sát chặt chẽ  quá trình tiêu thụ, ghi chép kịp 
thời đầy đủ các khoản chi phí bán hàng và xác định kết quả kinh doanh.
­ Lập báo cáo kết quả kinh doanh đúng chế độ, cung cấp kịp thời các thông tin 

kinh tế cần thiết về tình hình bán hàng cho các bộ phận liên quan.
2.2 KẾ TOÁN BÁN HÀNG XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH
2.2.1 Chứng từ tài khoản sử dụng trong nghiệp vụ bán hàng
2.2.1.1 Chứng từ sử dụng
­ Hóa đơn GTGT: Hóa đơn này ghi đầy đủ, rõ ràng và chính xác về  thông tin 
của khách hàng cũng như phương thức thanh toán. Các mặt hàng, số lượng, đơn giá, 
thành tiền và thuế  suất hàng hóa bán ra. Nếu có sai sót thì phải lập biên bản hủy  
hóa đơn hoặc biên bản điều chỉnh hóa đơn.
­ Phiếu xuất kho: Mỗi khi phát sinh nghiệp vụ  bán hàng, kế  toán lên phiếu 
xuất trên phần mềm theo số  thứ  tự cũng như  ngày tháng phần mềm tự  cập nhật.  
Để  biết rõ chi tiết mặt hàng nào, xuất cho ai? Ngày tháng năm nào? Kế  toán sẽ 
kiểm tra trực tiếp trên phần mềm.
­ Đơn đặt hàng/Hợp đồng
­ Phiếu thu/Ủy nhiệm chi: Thể hiện tổng số tiền thu của người mua.
2.2.1.2 Tài khoản sử dụng
­ Tài khoản 131: Phải thu khách hàng
­ Tài khoản 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
+ Tài khoản 5111: Doanh thu đường bao
­ Tài khoản 632: Giá vốn hàng bán
­ Tài khoản 3331: Thuế GTGT phải nộp
­ Tài khoản 641:  Chi phí bán hàng

 12


­ Tài khoản 642: Chi phí quản lý doanh nghiệp
2.2.2 Kế toán chi phí bán hàng
­ Khái niệm: Chi phí bán hàng là một bộ phận của chi phí thời kỳ, chi phí bán  
hàng biểu hiện bằng tiền các chi phí mà doanh nghiệp bỏ  ra phục vụ cho tiêu thụ 
sản phẩm, hàng hóa trong kỳ hạch toán.

Để hạch toán chi phí bán hàng kế toán sử dụng TK 641 “Chi phí bán hàng”. Tài 
khoản này phản ánh các chi phí liên quan và phục vụ cho quá trình tiêu thụ theo nội  
dung gắn liền với đặc điểm tiêu thụ các loại hình sản phẩm.
­ Kết cấu tài khoản:
Bên Nợ: Tập hợp chi phí bán hàng thực tế phát sinh trong kỳ 
Bên Có: Các khoản giảm chi phí bán hàng trong kỳ, kết chuyển chi phí bán 
hàng vào TK 911 “Xác định kết quả kinh doanh”
TK 641 không có số dư và được chi tiết thành 7 tài khoản cấp hai:
­ TK 6411 ­ Chi phí nhân viên bán hàng
­ TK 6412 ­ Chi phí vận chuyển, bao bì
­ TK 6413 ­ Chi phí dụng cụ, đồ dùng
­ TK 6414 ­ Chi phí khấu hao tài sản cố định
­ TK 6415 ­ Chi phí bảo hành
­ TK 6417 ­ Chi phí dịch vụ mua ngoài
­ TK 6418 ­ Chi phí bằng tiền khác
2.2.3 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp
­ Khái niệm: Chi phí quản lý doanh nghiệp là biểu hiện bằng tiền những hao  
phí mà doanh nghiệp bỏ  ra cho hoạt động chung của toàn doanh nghiệp trong kỳ 
hạch toán.
Để  hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp kế toán sử  dụng TK 642 “Chi phí  
quản lý doanh nghiệp”. Tài khoản này dùng để  phản ánh những chi phí mà doanh 
nghiệp đã bỏ ra cho hoạt động chung của toàn doanh nghiệp trong kỳ hạch toán.
­ Kết cấu tài khoản:
Bên Nợ: Tập hợp chi phí quản lý doanh nghiệp thực tế phát sinh trong kỳ
Bên Có: Các khoản làm giảm chi phí quản lý doanh nghiệp trong kỳ, kết chuyển  
chi phí quản lý doanh nghiệp vào TK 911 “Xác định kết quả kinh doanh”
TK 642 không có số dư và được chi tiết thành 8 tài khoản cấp hai:
­ TK 6421 ­ Chi phí nhân viên quản lý
­ TK 6422 ­ Chi phí vật liệu quản lý
­ TK 6423 ­ Chi phí đồ dùng văn phòng

­ TK 6424 ­ Chi phí khấu hao tài sản cố định

 13


­ TK 6425 ­ Thuế, phí và lệ phí
­ TK 6426 ­ Chi phí dự phòng
­ TK 6427 ­ Chi phí dịch vụ mua ngoài
­ TK 6428 ­ Chi phí bằng tiền khác
2.2.4 Kế toán xác định kết quả kinh doanh
­ Khái niệm: Kế  toán xác định kết quả  kinh doanh là nhằm xác định kết quả 
hoạt động sản xuất, kinh doanh và các hoạt động khác của doanh nghiệp trong một 
kỳ hạch toán. 
Để  hạch toán kết quả  hoạt động kinh doanh kế  toán sử  dụng TK 911 “Xác  
định kết quả  kinh doanh”. Tài khoản này dùng để  tính toán, xác định kết quả  các  
hoạt động kinh doanh chính, phụ, các hoạt động khác.
Kết cấu tài khoản: 
Bên Nợ: ­ Trị  giá vốn của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ  tại thời kỳ  xác định  
tiêu thụ trong kỳ
­ Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh 
nghiệp
                          ­ Chi phí hoạt động tài chính và chi phí bất thường
Bên Có: ­ Doanh thu thuần của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã ghi nhận tiêu  
thụ trong kỳ
                          ­ Thu nhập hoạt động tài chính và các khoản thu bất thường
                          ­ Số lỗ của các hoạt động kinh doanh trong kỳ
TK 911 không có số dư

                                                       TK 911
      TK 632                                                                                       TK 511

               Kết chuyển giá vốn hàng bán   Kết chuyển doanh thu thuần        
     
       TK 635                                                                                       TK 515
 14


                   Kết chuyển chi phí                       Kết chuyển doanh thu 
           HĐTC                                          HĐTC

       TK 641                                                                                     TK 711       
                Kết chuyển chi phí bán hàng     Kết chuyển thu nhập khác
    
       TK 642                                                                                                              

                 Kết chuyển chi phí QLDN           
     
TK 811                                                                                           TK 421
                 Kết chuyển chi phí khác                    Kết chuyển lỗ
                            
     
                            
            TK 421               
                             Kết chuyển lãi

Hình 2.1: Sơ đố hạch toán xác định kết quả kinh doanh

CHƯƠNG 3
THỰC HIỆN KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH 
DOANH TẠI  CÔNG TY CỔ PHẦN MÍA ĐƯỜNG TÂY NAM


 15


3.1 CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN ÁP DỤNG TẠI ĐƠN VỊ
3.1.1 Chế độ kế toán và hình thức kế toán
3.1.1.1 Chế độ kế toán
Công   ty   đang   áp   dụng   chế   độ   kế   toán   ban   hành   theo   quyết   định   số 
15/2006/QĐ­BTC ngày 20 tháng 03 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ tài chính.
3.1.1.2 Hình thức kế toán
Hình thức kế toán của Công ty là nhật ký chung. Nộp thuế GTGT theo phương 
pháp khấu trừ

Ghi chú:
Ghi hằng ngày
Ghi cuối tháng hoặc định kỳ 
Quan hệ đối chiếu, kiểm tra

Hình 3.1: Sơ đồ ghi sổ theo hình thức kế toán Nhật ký chung
Hàng ngày: Căn cứ vào các chứng từ đã kiểm tra được dùng làm căn cứ ghi sổ,  
trước hết ghi nghiệp vụ  phát sinh vào sổ  Nhật ký chung, sau đó căn cứ  số  liệu đã 
ghi trên sổ Nhật ký chung để ghi vào Sổ Cái theo các tài khoản kế toán phù hợp. 
Trường hợp đơn vị mở các sổ Nhật ký đặc biệt thì hàng ngày, căn cứ vào các  
chứng từ được dùng làm căn cứ ghi sổ, ghi nghiệp vụ phát sinh vào sổ Nhật ký đặc  

 16


biệt liên quan. Định kỳ (3, 5, 10... ngày) hoặc cuối tháng, tuỳ khối lượng nghiệp vụ 
phát sinh, tổng hợp từng sổ Nhật ký đặc biệt, lấy số liệu để  ghi vào các tài khoản  
phù hợp trên Sổ  Cái, sau khi đã loại trừ  số  trùng lặp do một nghiệp vụ  được ghi  

đồng thời vào nhiều sổ Nhật ký đặc biệt (nếu có).
Cuối tháng, cuối quý, cuối năm: Cộng số  liệu trên Sổ  Cái, lập Bảng cân đối  
số  phát sinh. Sau khi đã kiểm tra đối chiếu khớp, đúng số  liệu ghi trên Sổ  Cái và  
bảng tổng hợp chi tiết (được lập từ các sổ, thẻ kế toán chi tiết) được dùng để  lập 
các Báo cáo tài chính. Về nguyên tắc, Tổng số phát sinh Nợ và Tổng số phát sinh Có  
trên Bảng cân đối số  phát sinh phải bằng Tổng số  phát sinh Nợ  và Tổng số  phát 
sinh Có trên sổ Nhật ký chung (hoặc sổ Nhật ký chung và các sổ Nhật ký đặc biệt  
sau khi đã loại trừ số trùng lặp trên các sổ Nhật ký đặc biệt) cùng kỳ.
3.1.1.3 Sơ đồ bộ máy kế toán
KẾ TOÁN TRƯỞNG
(Phụ trách tài chính)
PHÓ PHÒNG
(Phụ trách nghiệp vụ)

Thủ 
quỹ

Kế toán 
quỹ, 
ngân 
hàng 
công nợ 
tạm ứng

K ế 
toán 
thuế

K ế 
toán 

vật tư

Kế toán 
CCDC, 
TSCĐ  
lương và 
các 
khoản 
trích theo 
lương

Kế 
toán 
công 
n ợ 
tiền 
hàng

Kế 
toán 
nguyên 
liệu 
mía, 
công 
nợ mía

 
Thống kê kế toán bộ phận trực thuộc Công ty

Thống kê kế toán trực thuộc Công ty


Hình 3.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán

3.1.2 Phương pháp kế toán
Công ty sử dụng phương pháp chứng từ kế toán.

 17


­ Chứng từ  kế  toán là phương pháp thông tin và kiểm tra sự  hình thành các 
nghiệp vụ kinh tế. Để phản ánh và có thể kiểm chứng được các nghiệp vụ kinh tế,  
kế  toán có một phương pháp là: mọi nghiệp vụ  kinh tế  phát sinh đều phải lập các  
chứng từ là giấy tờ hoặc vật chứa đựng thông tin (vật mang tin), làm bằng chứng xác  
nhận sự phát sinh và hoàn thành của các nghiệp vụ kinh tế.
­ Phương pháp chứng từ  kế toán nhằm sao chụp nguyên tình trạng và sự  vận 
động của các đối tượng kế toán, được sử dụng để phản ánh các nghiệp vụ kinh tế 
tài chính phát sinh và thực sự hoàn thành theo thời gian, địa điểm phát sinh vào các 
bản chứng từ kế toán. 
­ Hệ thống chứng từ kế toán là căn cứ pháp lý cho việc bảo vệ tài sản và xác 
minh tính hợp pháp trong việc giải quyết các mối quan hệ kinh tế pháp lý thuộc đối 
tượng hạch toán kế toán, kiểm tra hoạt động sản xuất kinh doanh. 
3.2 THỰC HIỆN  KẾ  TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT  QUẢ  KINH  
DOANH TẠI CÔNG TY 
3.2.1 Kế toán tập hợp quá trình bán hàng
3.2.1.1 Các nghiệp vụ phát sinh
NV1: Ngày 02/10/2014 xuất bán cho CSKD Cảnh Hoa 12 tấn đường cát Trắng 
đơn giá 17.000 (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 10.500 đ/kg, thuế suất thuế 
GTGT là 5%, theo Hợp đồng số 45/HĐMB/KH­KD.2014, khách hàng đã thanh toán 
bằng chuyển khoản.
Kế toán hạch toán như sau:

Nợ TK 112:

240.000.000 đ

Có TK 5111: 

228.000.000 đ

Có TK 3331:

     12.000.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:

126.000.000 đ

Có TK 155:
126.000.000  đ
NV2: Ngày 02/10/2014 xuất bán cho Công ty TNHH Tấn Hưng 30 tấn đường cát 
trắng đơn giá 16.500 đ/kg (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 10.100 đ/kg, thuế 
suất thuế  GTGT là 5%, theo Hợp đồng số 46/HĐMB/KH­KD.2014, cấn trừ  vào tiền 
hàng ứng trước của hợp đồng (Hóa đơn giá trị gia tăng số 1886, Phụ lục 1).
Kế toán hạch toán như sau:

 18


Nợ TK 131:


495.000.000 đ

Có TK 5111: 

470.250.000 đ

Có TK 3331:

  24.750.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:

303.000.000 đ

Có TK 155:
303.000.000 đ
NV3: Ngày 02/10/2014 xuất bán cho Cửa hàng Bách Hóa Thới Bình 10 tấn  
đường cát trắng đơn giá 17.200 đ/kg (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 10.100  
đ/kg, thuế suất thuế GTGT là 5%, theo Đơn hàng số 01/ĐĐH/ KH­KD.2014, khách  
hàng chưa thanh toán (Đơn đặt hàng số 01, Phụ lục 2).
Kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 131:

172.000.000 đ

Có TK 5111: 

163.400.000 đ


Có TK 3331:

    8.600.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:

101.000.000 đ

Có TK 155:
101.000.000 đ
NV4:  Ngày 03/10/2014 xuất bán cho Cửa Hàng Hải Đường 5 tấn đường cát  
trắng đơn giá 18.000 đ/kg (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 10.500 đ/kg, thuế 
suất thuế GTGT là 5%, theo Đơn hàng số 02/ĐĐH/KH­KD.2014 đã thanh toán bằng 
chuyển khoản. 
Kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 112:

90.000.000 đ

Có TK 5111: 

85.500.000 đ

Có TK 3331:

  4.500.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:


52.500.000 đ

Có TK 155:
52.500.000 đ
NV5:  Ngày   03/10/2014   xuất   bán  cho   Công   ty   TNHH   TM   Hữu  Sơn   14  tấn 
đường cát trắng đồn đơn giá 17.000 đ/kg (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 

 19


10.000   đ/kg,   thuế   suất   thuế   GTGT   là   5%,   theo   Hợp   đồng   số   47/HĐMB/KH­
KD.2014, khách hàng đã thanh toán bằng chuyển khoản.
Kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 112:

238.000.000 đ

Có TK 5111:

226.100.000 đ

Có TK 3331:

     11.900.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:

140.000.000 đ


Có TK 155:
140.000.000 đ
NV6:  Ngày 04/10/2014 xuất bán cho  Cửa hàng Bách Hóa Thới Bình  15 tấn 
đường cát trắng đơn giá 17.200 đ/kg (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 10.500  
đ/kg, thuế  suất thuế  GTGT là 5%, theo Đơn hàng số  03/ĐĐH/ KH­KD.2014, khách 
hàng chưa thanh toán. 
Kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 131:

258.000.000 đ

Có TK 5111: 

245.100.000 đ

Có TK 3331:

12.900.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:

157.500.000 đ

Có TK 155:
157.500.000 đ
NV7: Ngày 08/10/2014 xuất bán cho Công ty TNHH Tấn Hưng 10 tấn đường 
cát trắng đơn giá 16.500 đ/kg (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 10.500 đ/kg,  
thuế  suất thuế  GTGT là 5%, theo Hợp đồng số  48/HĐMB/KH­KD.2014, cấn trừ 

vào tiền hàng ứng trước của hợp đồng. 
Kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 131:

165.000.000 đ

Có TK 5111: 

156.750.000 đ

Có TK 3331:

  8.250.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632

105.000.000 đ

 20


Có TK 155:

105.000.000 đ

NV8:  Ngày 08/10/2014 xuất bán cho Cửa hàng Mỹ  Khánh 5 tấn đường cát 
Trắng đơn giá 17.600 (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 9.800 đ/kg, thuế suất 
thuế  GTGT là 5%, theo Đơn hàng số  04/ĐĐH/KH­KD.2014, khách hàng đã thanh 
toán bằng chuyển khoản.

Kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 112:

88.000.000 đ

Có TK 5111:

83.600.000 đ

Có TK 3331:

4.400.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:

49.000.000 đ

Có TK 155:
49.000.000 đ
NV9:  Ngày 08/10/2014 xuất bán cho Công ty TNHH TM Toàn Phát 30 tấn  
đường cát trắng đơn giá 16.000 đ/kg (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 10.100  
đ/kg, thuế  suất thuế  GTGT là 5%, theo Đơn hàng số  05/TP.2014, khách hàng đã 
thanh toán bằng chuyển khoản. 
Kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 112:

480.000.000 đ

Có TK 5111: 


456.000.000 đ

Có TK 3331:

24.000.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:
Có TK 155:

303.000.000 đ
303.000.000 đ

NV10: Ngày 09/10/2014 xuất bán cho Công ty TNHH Kim Thanh 18 tấn đường  
cát trắng ,đơn giá là 9.900 đ/kg (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 13.700 đ/kg, 
thuế suất thuế GTGT là 5%, theo Hợp đồng số 49/HĐMB/KH­KD.2014, khách hàng  
chưa thanh toán.
Kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 131:

302.400.000 đ

Có TK 5111: 

287.280.000 đ

Có TK 3331:

    15.120.000 đ

 21


Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:

178.200.000 đ

Có TK 155:
178.200.000 đ
NV11: Ngày 14/10/2014 xuất bán cho CSKD Cảnh Hoa 12 tấn đường cát trắng, 
đơn giá là 17.000 đ/kg (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 9.800 đ/kg, thuế suất  
thuế GTGT là 5%, theo Hợp đồng số 50/HĐMB/KH­KD.2014, khách hàng đã thanh  
toán bằng chuyển khoản.
Kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 112:

204.000.000 đ

Có TK 5111: 

193.800.000 đ

Có TK 3331:

10.200.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:


117.600.000 đ

Có TK 155:
117.600.000 đ
NV12:   Ngày   15/10/2014   xuất   bán   cho   Công   ty   TNHH   Thành   Thành   11   tấn 
đường cát trắng đơn giá 17.900 đ/kg (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 10.100  
đ/kg, thuế  suất thuế  GTGT là 5%, theo Hợp đồng  số  51/HĐMB/KH­KD.2014, cấn  
trừ vào tiền hàng đã ứng trước của hợp đồng.
Kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 131:

196.900.000đ

Có TK 5111: 

187.055.000 đ

Có TK 3331:

     9.845.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:

111.100.000 đ

Có TK 155:
111.100.000 đ
NV13: Ngày 15/10/2014 xuất bán cho Công ty TNHH Kim Thanh 9 tấn đường  
cát trắng, đơn giá là 16.800 đ/kg (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 10.500 đ/kg,  

thuế suất thuế GTGT là 5%, theo Hợp đồng số 52/HĐMB/KH­KD.2014, khách hàng  
chưa thanh toán.
Kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 131:

151.200.000 đ

 22


Có TK 5111:

143.640.000 đ

Có TK 3331:

7.560.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:

94.500.000 đ

Có TK 155:
94.500.000 đ
NV14: Ngày 18/10/2014 xuất bán cho Cửa hàng Hải Nguyên 2 tấn đường cát 
trắng đồn đơn giá 17.700 đ/kg (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 9.900 đ/kg,  
thuế  suất thuế  GTGT là 5%, theo Đơn hàng số  06/ĐĐH/KH­KD.2014, khách hàng 
đã thanh toán bằng tiền mặt. 
Kế toán hạch toán như sau:

Nợ TK 111:

35.400.000 đ

Có TK 5111: 

33.630.000 đ

Có TK 3331:

  1.770.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:

19.800.000 đ

Có TK 155:
19.800.000 đ
NV15:  Ngày   22/10/2014   xuất   bán  cho   Công   ty   TNHH   TM   Hữu  Sơn   8  tấn 
đường cát trắng đơn giá 17.000 đ/kg (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 10.500  
đ/kg,   thuế   suất   thuế   GTGT   là   5%,   theo   Hợp   đồng   số   53/HĐMB/KH­KD.2014, 
khách hàng thanh toán bằng chuyển khoản.  
Kế toán  hạch toán như sau:
Nợ TK 112:

136.000.000đ

Có TK 5111: 


129.200.000 đ

Có TK 3331:

6.800.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:

84.000.000 đ

Có TK 155:
84.000.000 đ
NV16:  Ngày 24/10/2014 xuất bán cho Cửa hàng Mỹ  Khánh 5 tấn đường cát 
đơn giá 17.600 (đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 10.100 đ/kg, thuế suất thuế 
GTGT là 5%, theo Đơn hàng số  07/ĐĐH/KH­KD.2014, khách hàng đã thanh toán 
bằng chuyển khoản.

 23


Kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 112:

88.000.000 đ

Có TK 5111: 

83.600.000đ


Có TK 3331:

4.400.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:
Có TK 155:

50.500.000 đ
50.500.000 đ

NV17: Ngày 27/10/2014 xuất bán cho Công ty TNHH Tấn Hưng 6 tấn đường 
cát trắng đơn giá 16.500 đ/kg(đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 9.900 đ/kg, 
thuế  suất thuế  GTGT là 5%, theo Hợp đồng số    54/HĐMB/KH­KD.2014, khách  
hàng đã thanh toán bằng chuyển khoản. 
Kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 112:

99.000.000 đ

Có TK 5111: 

94.050.000đ

Có TK 3331:

     4.950.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:

Có TK 155:

59.400.000 đ
59.400.000 đ

NV18:  Ngày   29/10/2014   xuất   bán   cho   Công   ty   TNHH   Thành   Thành   8   tấn 
đường cát trắng đơn giá 17.900 đ/kg đã bao gồm thuế), giá vốn hàng bán là 10.500 
đ/kg, thuế suất thuế GTGT là 5%, theo Hợp đồng số  55/HĐMB/KH­KD.2014, cấn  
trừ tiền hàng ứng trước. 
Kế toán hạch toán như sau:
Nợ TK 131:

143.200.000 đ

Có TK 5111: 

136.040.000 đ

Có TK 3331:

7.160.000 đ

Đồng thời hạch toán giá vốn:
Nợ TK 632:
Có TK 155:

84.000.000 đ
84.000.000 đ

3.2.1.2 Kế toán chi tiết


 24


Sổ chi tiết khách hàng (Hình 3.3)

Đơn vị: Công ty CP Mía Đường Tây Nam
Địa chỉ: Ấp 1, xã Trí Phải, Huyện Thới Bính, Tỉnh Cà Mau

SỔ CHI TIẾT KHÁCH HÀNG

Mẫu số: S03a– DN
Ban hành theo QĐ
Số 15/2006/QĐ­BTC
Ngày 20/03/2006 của 
Bộ Tài Chính

 (Từ ngày 01/10/2014 đến ngày 31/10/2014)
Tên tài khoản: Phải thu khách hàng (Đường cát trắng)
Số hiệu: 131
                                                                                                                            
                                                                                                         Đơn vị tính: đồng
Ngày 
chứng từ

Số 
chứng từ

TK đối 
ứng


Diễn giải

Số phát sinh
Nợ
Có

Số dư đầu kỳ
69TX176­ CTY TNHH TẤN HƯNG
02/10/2014

08/10/2014

27/10/2014

27/10/2014

800,000,000

1886

Xuất bán 30 tấn theo HĐ 46/HĐMB/KH­
KD.2014 (Cty Tấn Hưng)

5111

470,250,000

1886


Xuất bán 30 tấn theo HĐ 46/HĐMB/KH­
KD.2014 (Cty Tấn Hưng)

3331

24,750,000

1891

Xuất bán 10 tấn theo HĐ 48/HĐMB/KH­
KD.2014 (Cty Tấn Hưng)

5111

156,750,000

1891

Xuất bán 10 tấn theo HĐ 48/HĐMB/KH­
KD.2014 (Cty Tấn Hưng)

3331

8,250,000

1991

Xuất bán 6 tấn theo HĐ 54/HĐMB/KH­
KD.2014 (Cty Tấn Hưng)


5111

94,050,000

1991

Xuất bán 6 tấn theo HĐ 54/HĐMB/KH­
KD.2014 (Cty Tấn Hưng)

3331

4,950,000

UNC 
1270

Thu tiền bán hàng của CTy Tấn Hưng theo 
HĐ 54/HĐMB/KH­KD.2014

1121

Cộng 69TX176

99,000,000
759,000,000

 25

99,000,000