Taùp chớ KHOA HOẽC ẹHSP TP.HCM

Nguyeón Th Thanh Bỡnh

TIU THUYT H BIU CHNH SAU 1932
TRONG LềNG CễNG CHNG NAM B
NGUYN TH THANH BèNH *

Quỏ trỡnh hỡnh thnh v vn ng ca th loi tiu thuyt vn xuụi Ting
Vit Nam B din ra trong mt khong thi gian khụng di nhng cú s gúp
mt ca nhiu nh vn nh Trn Chỏnh Chiu, Lờ Hong Mu, Nguyn Chỏnh
St, Phỳ c, Bu ỡnh, Tõn Dõn T, v tiờu biu nht l H Biu Chỏnh.
Nhỡn chung, nhng úng gúp ca H Biu Chỏnh trong lnh vc tiu thuyt
giai on 1912 1932 ó c nhỡn nhn v ỏnh giỏ mt cỏch khỏ y v
khỏch quan. Riờng giai on sau 1932, giai on ra i n 2/3 trong tng s
nhng tiu thuyt ca ụng, thỡ nh hng ca H Biu Chỏnh i vi cụng chỳng
Nam B ra sao ? Cỏc b phn cụng chỳng õy ún nhn tiu thuyt ca ụng
nh th no cú cũn ho hng nh trc ?
Rừ rng, giai on sau, k thut vit tiu thuyt ca H Biu Chỏnh khụng
cú nhiu thay i ỏng k, ụng thc s ớt cú úng gúp mi cho lnh vc cỏch tõn
th loi tiu thuyt. Tuy vy, tỏc phm ca ụng vn c cụng chỳng Nam B
nhit tỡnh ún nhn, c bit l cụng chỳng bỡnh dõn.
T 1954 n 1958, Nam B ngi ta ó cho in li khỏ nhiu tỏc phm
c sỏng tỏc vo giai on trc ca H Biu Chỏnh bờn cnh vic vn tip tc
xut bn nhng tỏc phm mi. c bit, ch trong vũng hai nm cui i, H
Biu Chỏnh ó vit c 12 cun tiu thuyt (k c cun ang vit d). cú
c sc sỏng tỏc ỏng n nh vy, t hn ụng ó c tip sc khụng ớt bi s
ún nhn nng nhit ca c gi. Bi l dự ụng l ngi cú tõm huyt, nhit tỡnh
vi s nghip sỏng tỏc ca mỡnh ti õu chng na thỡ quy lut kht khe ca mt
nn kinh t th trng vo thi ú cng khụng cho phộp ụng in ra nhng n phm
m c gi khụng ún nhn. Tuy trong nhng n phm ny khụng thy ghi li s

lng quyn c in v xut bn nhng chỳng ta vn cú th d dng nhn thy
s ún nhn nng nhit ca c gi min Nam qua nhng li khen, nhng li c
v m h ó u ỏi gi n cỏc to bỏo, cỏc nh xut bn.
*

ThS, Khoa Ng vn, Trng CSP Tp.HCM

111


Soỏ 9 naờm 2006

Taùp chớ KHOA HOẽC ẹHSP TP.HCM

Nm 1957, sau khi cho xut bn 9 quyn tiu thuyt ca H Biu Chỏnh,
nh xut bn La Hng ó cho ng li cm n s tớn nhim ca c gi, cm n
c gi ó liờn tc ng viờn, khuyn khớch trong vic xut bn nhng tỏc phm
tiu thuyt ca H Biu Chỏnh. Nh xut bn cng ó thng nht ý kin vi bn
c ca mỡnh l : S d chỳng ta thớch c vn c H Biu Chỏnh l vỡ ngoi
vic gii trớ, chỳng ta cũn cú dp m rng hiu bit, quan sỏt cuc i v nõng
cao tõm hn. (Li cm n ca nh xut bn ng trờn trang u ca cun Mt
i ti sc).
Hoc trang cui cun Vỡ ngha vỡ tỡnh (in li ln th 3 ti nh xut bn
La Hng, nm 1958) cú ng mc qung cỏo cho cun Sng thỏc vi tỡnh nh
sau : Truyn vụ cựng cm ng ó tng lm cho trờn 20.000 c gi bỏo Dõn
Nguyn ngm ngựi, thng xút v nhiu bn ó biờn th khuyn khớch chỳng tụi
mau in thnh sỏch cng hin cho ng bo.
Cựng thi vi H Biu Chỏnh Nam B cú khụng ớt tỏc gi vit tiu thuyt
nh Lờ Hong Mu, Tõn Dõn T, Phỳ c, th nhng theo ý kin ca H
Hu Tng trong Tp chớ Vn s 80 nm 1967 thỡ tờn tui c cụng chỳng

nhc nh n nhiu nht v xng ỏng c ghi vo lch s vn hc min Nam
chớnh l H Biu Chỏnh.
Ch mi cỏch õy vi nm, vo nm 1998, nh xut bn Tng hp Tin
Giang ó cho in li rt nhiu tỏc phm tiu thuyt ca H Biu Chỏnh, n c 5
cun vi s lng phỏt hnh nh sau :
Ci Gng

: 22.100 cun

Hnh phỳc li no : 20.000 cun
C Knh

: 30.200 cun

Ch o ch Lý

: 18.000 cun

í v tỡnh

: 15.200 cun

Vo thi im ú, vic quyt nh cho in li truyn ca H Biu Chỏnh vi
mt s lng khụng nh nh vy bn thõn nú ó chng minh nhiu iu. c
bit, cụng vic ny li do nh xut bn Tin Giang, vựng t cú nhiu ý ngha i
vi tỏc gi thc hin. Vic lm ny khụng ch n thun tụn vinh v tng
112


Taïp chí KHOA HOÏC ÑHSP TP.HCM


Nguyeãn Thị Thanh Bình

nhớ đến một người con ưu tú của vùng đất, mà còn khẳng định giá trị của những
tác phẩm mà người đương thời đã có thể xem là xưa cũ. Bản thân người viết khi
đến các cửa hiệu cho thuê sách bình dân ở Thành phố Hồ Chí Minh cũng rất ngạc
nhiên khi thấy ở bất kì cửa hiệu nào cũng có ít nhất năm bảy đầu sách của Hồ
Biểu Chánh, đặc biệt có cửa hiệu sưu tầm rất nhiều. Qua tìm hiểu, chúng tôi được
biết những tác phẩm này vẫn được một số độc giả bình dân yêu thích.
Ngày nay, cùng với trào lưu hội nhập văn học ngày càng được mở rộng,
trong khi rất nhiều những ấn phẩm văn chương Đông Tây Kim Cổ được giới
thiệu đến với bạn đọc trong cả nước thì tiểu thuyết của Hồ Biểu Chánh vẫn tiếp
tục hiện diện, góp mặt vào đời sống văn học một cách lặng lẽ. Nếu có dịp rảo qua
một lượt các nhà sách lớn, nhỏ ở Thành phố Hồ Chí Minh ngày nay, đoan chắc
rằng tại bất cứ nhà sách nào chúng ta cũng có thể hỏi mua được một tác phẩm
nào đó của nhà văn đậm chất Nam Bộ này.
Từ sau 1932, tiểu thuyết Hồ Biểu Chánh còn chiếm một vị trí quan trọng
trong cách nhìn nhận, đánh giá của một đối tượng công chúng đặc biệt, các nhà
nghiên cứu văn học. Kể từ khi tiểu thuyết văn xuôi tiếng Việt ở Nam Bộ thực sự
thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu, vai trò của Hồ Biểu Chánh đã được
ghi nhận và tìm hiểu một cách nghiêm túc, đặc biệt là các nhà nghiên cứu ở miền
Nam :
Ngày 15-4-1967, Tạp chí Văn (Sài Gòn) đã dành số đặc biệt tưởng niệm Hồ
Biểu Chánh đối với sự phát triển của thể loại tiểu thuyết văn xuôi ở thời kì phôi
thai.
Trong cuốn Văn học sử Việt nam (1967), Bùi Đức Tịnh đã nêu lên những
nhận định bước đầu về văn nghiệp Hồ Biểu Chánh.
Ở cuốn Khi những lưu dân trở lại (1969), Nguyễn Văn Xuân tiếp tục nêu
vấn đề “Hồ Biểu Chánh, một cây bút tiêu biểu nhất cho miền Nam”.
Năm 1968, Huỳnh Phan Anh viết bài “Ghi nhận về Hồ Biểu Chánh”, đăng

trong cuốn Văn chương và kinh nghiệm hư vô, đã khẳng định Hồ Biểu Chánh là
nhà văn kể chuyện đời khá tiêu biểu trong số các nhà văn viết tiểu thuyết trong
Nam.

113


Taùp chớ KHOA HOẽC ẹHSP TP.HCM

Soỏ 9 naờm 2006

Cụng trỡnh tp trung nghiờn cu v H Biu Chỏnh c nhiu ngi nhc
n l Chõn dung H Biu Chỏnh (1974) ca tỏc gi Nguyn Khuờ, trong cụng
trỡnh ny, chõn dung ca H Biu Chỏnh c khc ho khỏ rừ, t liu v nhng
hot ng vn hc v tỏc phm ca ụng c kho sỏt khỏ c th.
Theo quan nim ca nhng nh vn, nh nghiờn cu vn hc min Nam
lỳc by gi, cụng vic ca ngi vit tiu thuyt l ho nhp vo cuc sng i
thng ca con ngi, quan sỏt, nghe ngúng v ghi li tng s vic nh xy ra
trong i sng : nhng nh vn vit tiu thuyt mi thit l nhng ngi ng
gia trn ai cu t m vit ra tn kch cú trm hi thay i H ý n
tng c ch ca ta, tng nột mt, iu i, cõu núi, ging ci, n nhng hi ta
c ý tng bng, hay nhng lỳc ta khúc thm, nut l [6]. Cng theo Thiu Sn
trong bi bỏo ny, mt b tiu thuyt cú th c ỏnh giỏ l hay khi trong ú
cha ton l nhng cnh ng ó tng tri, nhng on i ó tng sng, nhng
tỡnh cnh chõn tht v nhng li núi tht th. Tiu thuyt H Biu Chỏnh rừ
rng ó ỏp ng c hu ht nhng tiờu chun trờn, khụng nhng th, khi miờu
t mi hng ngi, tỏc gi u t ra hiu bit mt cỏch sõu sc v i sng vt
cht v tinh thn ca h : nhng ni vui, bun, lo lng, s mong i, tỏc gi
nhn bit tt c nhng iu ny khụng ch bng s thụng minh, nhy cm ca
khi úc m cũn bng c s gn bú khng khớt ca tõm hn. Thiu Sn cng ó

tng nhc n vai trũ ca H Biu Chỏnh nh mt trong nhng ngi ó cú cụng
bc u cp c mt s ụng c gi ca cỏc tiu thuyt Tu, bt u bin
i c mt chỳt cỏi s hiu ca qun chỳng An Nam. ễng khng nh :
Nhng tiu thuyt ca ụng H c hoan nghờnh mt cỏch v vang, xng ỏng,
y ngha l cỏi s hiu ca c gi ó tin hn c mau chúng, l thng.Ht
ham s hoang ng, ht ham trũ trinh thỏm, m nay ó bit ham nhng chuyn
xy ra tronh hon cnh ca mỡnh, cú dớnh lớu n cỏi phong tc thit cú ca
dõn gian, cú quan h n cỏi ch hin thi ca xó hi .
Nguyn Vn Trung khi cp ti nh hng ca T Tõm Hong Ngc
Phỏch i vi ngi c cng ó cp ti H Biu Chỏnh nh mt s so sỏnh :
Chỳng tụi nghiờn cu, dy vn hc trờn 20 nm min Nam nhng mi ch c
H Biu Chỏnh gn õy vỡ trc õy khinh chờ khụng thốm c. Sau khi c,
chỳng tụi mun trc nghim nhng cm ngh ca mỡnh, s ch quan chng ?
114


Taùp chớ KHOA HOẽC ẹHSP TP.HCM

Nguyeón Th Thanh Bỡnh

Chỳng tụi a cho mt bn ng nghip gc min Bc, dy i hc lõu nm
Si Gũn, cha bao gi c H Biu Chỏnh, ngh c th Cay ng mựi i.
Sau mt thỏng, ụng bn thỳ nhn ó xỳc ng n ri nc mt. V v cỏc con
ụng cú trỡnh vn hoỏ trung bỡnh cng rt thớch [10].
Nh chỳng ta ó bit, tiu thuyt vn xuụi ting Vit xut hin trc tiờn
Nam B ngay t nhng nm cui th k XIX v phỏt trin khỏ mnh vo nhng
nm u th k XX nhng cha c gii nghiờn cu min Bc nc ta vo
thi ú quan tõm mt cỏch ỳng mc. Tuy vy, ngay trong cun Phờ bỡnh v co
lun (1933), Thiu Sn ó cú nờu lờn mt s nhn xột bc u v tiu thuyt H
Biu Chỏnh. Sau ú, trong mt cụng trỡnh cú tớnh cht tng kt l Nh vn hin

i ca V Ngc Phan, quyn 2 (1942) cng cú im qua chõn dung H Biu
Chỏnh.
Sau Cỏch mng thỏng Tỏm, trong cụng trỡnh Lc tho lch s vn hc Vit
Nam ca nhúm Lờ Quớ ụn (1957), H Biu Chỏnh ó c nhc n vi t
cỏch l mt trong nhng nh vn tiờu biu ca vn xuụi Nam B. Nh nghiờn
cu Nguyn ỡnh Chỳ l ngi u tiờn min Bc nghiờn cu khỏ t m v H
Biu Chỏnh, trong cun Giỏo trỡnh lch s vn hc Vit Nam (tp 4, 1962), tỏc
gi ó dnh mt chng gii thiu H Biu Chỏnh, thõn th v tỏc phm. Sau
ú, cụng trỡnh Tiu thuyt Vit Nam hin i ca tỏc gi Phan C (1974)
cng cú cp n nh vn H Biu Chỏnh, T ú n nay, trong tt c cỏc
b giỏo trỡnh lch s vn hc, sỏch giỏo khoa vn hc c s dng cỏc trng
ph thụng, cao ng, i hc chuyờn nghip hoc khụng chuyờn u cú ni dung
gii thiu v H Biu Chỏnh.
Lớ do vỡ sao tiu thuyt H Biu Chỏnh li cú c sc sng lõu bn nh
vy trong lũng cụng chỳng Nam B ?
Nhỡn li hai mi sỏu nm lao ng ngh thut vi 46 cun tiu thuyt ca
H Biu Chỏnh, chỳng ta nhn thy ụng vn luụn trung thnh vi khuynh hng
o lớ v bỳt phỏp thut s nh trong truyn Nụm truyn thng. H Biu Chỏnh
luụn mun th hin ni tõm v cỏch vit ca mỡnh sao cho phự hp vi ngi
bỡnh dõn nht. ễng khụng nhng bỡnh dõn quan nim vit gỡ, vit cho ai, vit

115


Taùp chớ KHOA HOẽC ẹHSP TP.HCM

Soỏ 9 naờm 2006

nh th no ; ụng cũn c gng sỏch ca mỡnh n c tay ngi c vi giỏ
r nht, du cú phi in trờn loi giy xu.

Tuy khụng chỳ trng hỡnh thc, nhng tỏc phm ca H Biu Chỏnh vn
mang nhng giỏ tr nht nh m khụng phi nh vn no thi y cng t c.
Phi nhỡn nhn rng th o lớ m H Biu Chỏnh ó dnh 50 nm ca cuc i
mỡnh truyn bỏ ó cú c s ún nhn v c v ca ngi bỡnh dõn sng vo
thi ú v thm chớ cho n ngy nay, khi chỳng ta ó bc sang th k XXI,
cựng vi rt nhiu chuyn bin ln ca i sng xó hi. y l bi vỡ o lớ ny
bt ngun t o lớ dõn tc, mang tớnh cht nhõn dõn, cú c s t nghỡn i nay.
Cng cú th vỡ giai on ú, chỳng ta phi gi vng truyn thng o lớ dõn tc
mi mong vt qua c ln súng u hoỏ ang trn ngp mt cỏch t t vn
hoỏ thc dõn. Nhng quan nim o c ca H Biu Chỏnh thi ny khụng
khỏc lm so vi nh th mự yờu nc Nguyn ỡnh Chiu, cú l ú l do s hun
ỳc ca tinh thn o ngha truyn thng trong tớnh cỏch ca con ngi Nam B,
mc dự ụng ó tng lm quan cho chớnh ph Phỏp, gii ting Phỏp, thm chớ
c tng thng huy chng cao quớ ca Chớnh ph Phỏp (Chevalier de la
Lộgion dHonneur).
S nghip lm quan ó giỳp ụng cú c hi xờ dch nhiu ni, nht l cỏc
tnh min Tõy Nam B. mi ni i qua, cnh vt, nhõn tỡnh th thỏi, cuc sng
sinh hot ca ngi dõn u li ni ụng nhng du n, tt c u c ụng
vn dng mt cỏch khộo lộo trong khi tỏi hin li trong cỏc tiu thuyt ca mỡnh.
Lt qua cỏc tỏc phm ca ụng giai on ny, chỳng ta thy xut hin vụ s
nhng a danh, tờn t, tờn lng xúm nm rói rỏc õy ú trờn khp vựng t
Nam B. Cỏc cõu chuyn trong tiu thuyt ca ụng cng din ra hu ht Nam
Kỡ v cho cõu chuyn tr nờn gn gi vi mi i tng, mi thnh phn, tỏc
gi thng cho din bin cõu chuyn tri di t thụn quờ lờn n thnh th, hoc
ngc li (Ai tỡnh miu, Nhng iu nghe thy, í v tỡnh, ).
H Biu Chỏnh cng thng chn ti, cht liu chớnh sỏng tỏc t bi
cnh xó hi min Nam. Tiu thuyt ca ụng l nhng bc tranh gia ỡnh v xó
hi min Nam, c bit l gia hai cuc chin tranh th gii. c tỏc phm ca
ụng giai on ny, chỳng ta cú th tỡm thy trong ú hu ht phong tc ca gia
ỡnh Vit Nam thi Phỏp thuc, rt nhiu vn xoay quanh i sng gia ỡnh

116


Taùp chớ KHOA HOẽC ẹHSP TP.HCM

Nguyeón Th Thanh Bỡnh

c t ra, bc xỳc nht l nhng mõu thun gia cỏc th h trong gia ỡnh v
quan nim sng, nht l v quan nim hụn nhõn (Li th trc miu, Ch o
Ch Lý, oỏ hoa tn, Ti tụi ). Khụng ch dng li ú, H Biu Chỏnh cũn
giỳp ngi c ng thi cú mt cỏi nhỡn bao quỏt v bc tranh xó hi m h ó
v ang sng, ng thi cng giỳp cho cỏc th h sau hiu thờm v i sng ca
ụng cha mỡnh. Cuc sng ca nhiu giai cp, nhiu hng ngi trong xó hi c
a vo tiu thuyt ca ụng tht phong phỳ v nhiu mu sc. T gii thng
lu, trng gi th thnh gm nhng ngi na c na mi nh cỏc ụng ph, ụng
huyn, ụng hi ng, cỏc cu hng chc giu cú, sng bng lỳa rung hng
ngn, hng chc, hng chc gi mi nm v tin li cho vay nng lói (N i,
Ci gng ) ; n lp thanh niờn trớ thc tõn hc, cú lớ tng khụng thc t
hoc khụng theo ui lớ tng ti cựng, sng khụng cú mc ớch, ch n chi
hng th hoc chỏn i. Sng bỏm vo nhng hng ngi trờn l nhng cụ gỏi
im quen sng xa hoa, lm cho nhng k say m h phi tỏn gia bi sn (Li
th trc miu, N i, ). Trong lỳc ú, mt bc cp khỏc ca xó hi, gii
lao ng nghốo v gia ỡnh h ang phi sng chui rỳc trong nhng xúm nh lỏ
nghốo nn, cht chi, chng thỡ vt v kim sng, v luụn au m, con cỏi rỏch
ri, thm chớ khụng gia ỡnh, sng lang thang, vt vng ngoi ng ph (Lc
ng, ễng C, ). Cuc sng ca hng ngi ny thụn quờ c tỏc gi mụ
t cng khụng kộm phn thờ thm (Ci gng). cp n nhng vn ny,
H Biu Chỏnh khụng h cú ý nh t nng vn chớnh tr xó hi. Ngi dõn
Nam B thi ú, nht l ngi bỡnh dõn khụng cú thúi quen suy ngh v cuc
sng t khớa cnh chớnh tr. H n gin c tiu thuyt cú s quan sỏt thc t

khỏch quan v gia ỡnh v xó hi. H tỡm thy tiu thuyt H Biu Chỏnh iu
ú, v giỏ tr tiu thuyt ca ụng giai on ny ch yu tp trung õy. H Biu
Chỏnh l mt nh Nho nhng t tng Nho giỏo ca ụng ó thay i rt nhiu so
vi so vi t tng Nho giỏo chớnh thng, cú th gi ụng l nh Nho bỡnh dõn.
V mc dự chu nh hng ca vn hc phng Tõy, tiu thuyt ca ụng nh
chỳng ta thy vn m cht bỡnh dõn, iu ny li rt phự hp vi c im tõm
lớ, tớnh cỏch ca ngi Nam B, nhng ngi luụn khao khỏt o lớ trong cuc
sng nhng ó sm b li ng sau h nhng t tng phong kin h khc.

117


Taùp chớ KHOA HOẽC ẹHSP TP.HCM

Soỏ 9 naờm 2006

Trờn õy l v phng din ni dung. Riờng v hỡnh thc, bn cht ca vn
chng ng Trong thng nghiờng v li núi trỡnh din, iu ny chỳng ta cú
th thy rừ qua din tin ca vn hc min Nam cỏc thi kỡ. Tinh thn ny cng
ó c H Biu Chỏnh tip thu mt cỏch trit trong cỏc sỏng tỏc ca mỡnh.
Cú l õy cng l mt lớ do quan trng khin tiu thuyt ca ụng c cụng
chỳng Nam B yờu mn v nhit tỡnh ún nhn vo giai on ú cng nh n
tn ngy nay.
Bn v bỳt phỏp vn chng H Biu Chỏnh ó tng cú nhiu ý kin tranh
lun bt ng. Riờng min Nam, c bit l Si Gũn thỡ cỏc ý kin phn ln
l ng h. Vn chng H Biu Chỏnh hay hay d khi ỏnh giỏ thit tng nờn
t trong mi liờn h vi s ụng cụng chỳng m vn chng ny hng ti.
Bỡnh Nguyờn Lc ó khỏ gay gt, nhng khụng phi l khụng cú lớ khi nhn xột :
t Bc, tiu thuyt chng hay hn gỡ õy, nu cú hn vn v, kiu cỏch,
nhng cng chớnh ụng li cho rng : cng vn v, kiu cỏch thỡ cng rng,

cng sỏo. Vn chng H Biu Chỏnh lụi cun, hp dn c gi Nam B phi
chng ch vỡ vn chng ca ụng gin d ? Cng theo Bỡnh Nguyờn Lc Ln
u tiờn c gi Vit Nam c thy hỡnh nh con chú phốn nm thố li ni
hng hiờn ca np nh tranh, c nghe nhc nhỏi di cỏc rung sõu vo bui
chiu, ton l nhng cnh quen thuc m sao nh mi l, hp dn hn liu r
bờn h sen mi tn bụng, cỳc va tr nhu.
Nh vn Sn Nam, mt trong s nhng ngi hiu bit mt cỏch sõu sc v
min t v nhng nột c trng ca con ngi Nam B cng ó khng nh cỏi
hay, cỏi thu hỳt, hp dn ngi c ni vn chng ca H Biu Chỏnh chớnh l
ch vn chng quờ mựa, vn chng khụng vn chng.
Nhng tranh lun khỏc nhau, thm chớ i lp nhau trong cm nhn vn
chng H Biu Chỏnh ca cỏc i tng bn c l do h nhng tm ún
nhn khỏc nhau khi tip nhn tỏc phm ca ụng. Nh th ụng H khi mi c
tiu thuyt H Biu Chỏnh ó phỏt biu : c H Biu Chỏnh thỡ cng c,
thớch thỡ cng thớch, duy chỳng tụi khụng chu c li vn vit trn tru thng
tut ca ụng. Nhng khụng lõu sau ú, ụng cng ó thỳ nhn quan nim ú
ca tụi y nh nhng nh vn ngụn khụng chu ni li vn bch thoi ca Tu :
sao m tụi c ng trờn a ht vn ngụn nhỡn tro lu bch thoi. Tt
118


Taùp chớ KHOA HOẽC ẹHSP TP.HCM

Nguyeón Th Thanh Bỡnh

nhiờn, õy ch l cỏch núi vớ von, nhng bn thõn H Biu Chỏnh cng ó khng
nh mỡnh khụng lm vn chng. Vi mc ớch truyn bỏ t tng o lớ, vn
ch c ụng s dng nh mt phng tin ụng k chuyn. ú l lớ do khin
cõu vn ca ụng gn vi li núi thng, tuy nhiờn, õy khụng phi l lớ do lm
gim i giỏ tr tiu thuyt ca ụng m ngc li, núi nh nh nghiờn cu Nguyn

Vn Y thỡ : Cỏi c sc ca tiu thuyt H Biu Chỏnh l ch tỏc gi k cho
ta nghe mt cõu chuyn nhiu lớ thỳ bng mt th ngụn ng i chỳng [12].
Tuy c im cõu vn H Biu Chỏnh l mc mc, t nhiờn, ụi khi quỏ n s
nhng ụng cng cú nhng on vn trau chut, ụi ch nhp nhng, ng i, c
kớnh. Chc rng nu mun, H Biu Chỏnh cng vit c th vn chng vn
v, kiu cỏch, duy ch cú iu ụng mun vit theo kiu ca ụng, kiu m theo
ụng s thu hỳt c ụng o c gi Nam B, nhng ngi luụn yờu thớch vn
chng gin d, t thc, phn ỏnh c nhiu c im xó hi v con ngi
min Nam trong thi kỡ h ang sng.
Li kt cu chng hi vn c H Biu Chỏnh s dng trong nhng sỏng
tỏc giai on ny tuy hỡnh thc ó ớt nhiu thay i. Bi l õy l li kt cu cú
nhiu u th i vo lũng ngi c bỡnh dõn, c bit cng hp dn hn khi c
vit di dng : hi ng li tỏn on viờn. c gi Nam B vi thúi quen
thng thc Chinh ụng, Phong Thn, Tam Quc Chớ, s d dng
ng cm vi nhng tõm huyt m tỏc gi ó trõn trng th hin trong tỏc phm
ca mỡnh. Ngi c bỡnh dõn ó giang rng cỏnh tay ún tỏc phm ca ụng,
thng thc nú nh i din vi chớnh mỡnh. õy cng l lớ do sau mt thi
gian di, tiu thuyt H Biu Chỏnh c cho in li hng lot vo nm 1988
1989 Nh xut bn Tin Giang v vn c ụng o ngi c ún nhn cho
n thi gian gn õy.
Núi túm li, s d tiu thuyt H Biu Chỏnh vn c cụng chỳng min
Nam qua cỏc thi kỡ yờu thớch l vỡ phự hp vi tõm lớ thm m, th hiu vn hc
ca h. Vn chng Nam B thng khụng trau chut, cu kỡ, hoa m, m hay
n gin, di dũng, cú sao núi vy, hiu vn chng min Nam núi chung
v tiu thuyt H Biu Chỏnh núi riờng, cỏc nh nghiờn cu thng tỡm n vi
c tớnh ca vn hc min Nam thu y l vn hc núi, k v trỡnh din m ci
ngun li phi tỡm lch s di dõn Nam tin. Nhng ngi di dõn ú ra i t
119



Taùp chớ KHOA HOẽC ẹHSP TP.HCM

Soỏ 9 naờm 2006

min Bc vi mt hnh trang vn hoỏ gm rt ớt tri thc bỏc hc m khỏ nhiu tri
thc dõn gian. i tng ca vn hc cn bn l ụng o qun chỳng ch khụng
quỏ thiờn v phc v cho mt s thng lu cú hc.
V mt phng din no ú, trong vic vit vn, khi nh vn tr v vi cỏi
chõn tht chớnh l tr v vi ngụn ng hng ngy, tr v vi nhng ting thun
Vit, nụm na, bỡnh dõn.
Cụng chỳng Nam B cú thin cm nhiu vi tiu thuyt ca H Biu Chỏnh
cũn vỡ : tỡm thy ú cỏi yờn tnh ca mt thi, cỏi hng v p ca o
lớ truyn thng ngy xa. Hng v y cú phn phụi pha theo thi gian trong khi
lũng ngi ta li hng v nú, khao khỏt nú trong lỳc ny. [9]
Vic cụng chỳng min Nam yờu thớch tỏc phm ca H Biu Chỏnh cũn
khng nh tớnh a dng ca cm th vn hc v nhu cu v s a dng ca vn
hc.

Ti liu tham kho
[1]. Tụn Tht Dng (1992), S hỡnh thnh v vn ng ca th loi tiu thuyt vn

xuụi Ting Vit Nam B t cui th k XIX n 1932, Lun ỏn Phú tin s,
HSP H Ni I.
[2]. Phan C (2000), Tiu thuyt Vit Nam hin i, NXB Giỏo dc, H Ni.
[3]. Nguyn Khuờ (1974), Chõn dung H Biu Chỏnh, La thiờng, Si Gũn.
[4]. Phan Th Ngc Lan (1991), Th gii nhõn vt trong tiu thuyt ca H Biu

Chỏnh trc 1932, Lun vn cao hc, HSP H Ni I.
[5]. Bỡnh Nguyờn Lc (1967), Thanh Lóng H Biu Chỏnh 1885 1958, Tp chớ


Vn, s c bit k nim H Biu Chỏnh.
[6]. Thiu Sn (1943), Nh vit tiu thuyt, i Vit tp chớ, s 18.
[7]. Thiu Sn (1933), Núi chuyn tiu thuyt, Ph n Tõn vn, s 1.
[8]. Nguyn Quang Thng (1990), Tin trỡnh vn ngh min Nam, NXB An Giang.
[9]. Lờ Ngc Tr, Lớ lun vn hc, trang 209.

120


Taùp chớ KHOA HOẽC ẹHSP TP.HCM

Nguyeón Th Thanh Bỡnh

[10]. Nguyn Vn Trung (1987), Nhng ỏng vn chng quc ng u tiờn Thy

Phin, HSP Tp.HCM.
[11]. Vin vn hoỏ (1984), My c im vn hoỏ ng bng sụng Cu Long, H

Ni.
[12]. Nguyn Vn Y, My suy ngh v nh vn H Biu Chỏnh, Tõn Phong n s.

Túm tt
Tiu thuyt H Biu Chỏnh sau 1932 trong lũng cụng chỳng Nam B
Nhng tiu thuyt c H Biu Chỏnh sỏng tỏc giai on sau nm
1932 vn tip tc c xut bn nhiu Nam B vo thi ú. Nhng tỏc
phm ny khụng ch nhn c s ún nhn ho hng ca c gi Nam B,
c bit l ngi bỡnh dõn ; m cũn chim mt v trớ quan trng trong cỏch
nhỡn nhn v ỏnh giỏ ca nhng nh nghiờn cu vn hc. Nguyờn nhõn l
do tỏc phm ca ụng ó phn ỏnh c mt cỏch chõn thc hin thc cuc
sng ca ngi Nam B vo thi ú, ng thi, cỏch thc phn ỏnh li rt

phự hp vi th hiu thng thc ca ngi bỡnh dõn, phự hp vi truyn
thng vn chng ca vựng t ny.
V trớ ca H Biu Chỏnh ngy cng c khng nh trong chng
trỡnh ging dy vn hc cỏc bc ph thụng, cao ng v i hc. Ngoi ra
tỏc phm ca ụng cũn l i tng ca nhiu cụng trỡnh nghiờn cu, cỏc
lun vn thc s, lun ỏn tin s, nhng cuc hi tho vn hc H Biu
Chỏnh vn hin din, du rt thm lng trong i sng vn hc Vit nam
th k XXI.

Abstract
Ho Bieu Chanh s novels after 1932 in Nam Bo people s heart
Many works of Ho Bieu Chanh written after 1932 were published in
the South Viet Nam. Not only were they enthusiastically appreciated by the
Southerners, especially the common readers; but they also had an important
position in acknowledge and evaluation by literature researchers.

121


Taùp chớ KHOA HOẽC ẹHSP TP.HCM

Soỏ 9 naờm 2006

Ho Bieu Chanh novels became popular because 1) they reflected the
reality of the Southerners ways of life at that time; 2) they were
accommodated to the taste literature of common people. 3) they inherited
the literary tradition of this area.
The position of the Ho Bieu Chanhs works of is asserted in the field
of education. They are being taught in high schools, colleges and
universities. They have also become research themes for Master and Doctor

degrees in the field of literature. Ho Bieu Chanh still exists, though in
silence, in the Vietnam literary life in the 21 st century.

122