Trờng PTCS Đài Xuyên Giáo án Mĩ Thuật Lớp 9
Ngày soạn: tháng 08 năm 2008 Tiết 1
Ngày giảng: tháng 08 năm 2008, Lớp 9A
Ngày giảng: tháng 08 năm 2008, Lớp 9B
Bài 1: Thờng thức mĩ thuật
Sơ lợc về mĩ thuật thời nguyễn (1802 -1945)
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức: HS hiểu và nắm bắt đợc một số kiến thức chung về mĩ thuật thời
Nguyễn.
2. Kĩ năng: HS nhận thức đúng đắn về truyền thống nghệ thuật dân tộc, biết trân
trọng, yêu qúy các di tích lịch sử văn hóa của quê hơng.
3. Thái độ: Phát triển khả năng phân tích, suy luận và tích hợp kiến thức của HS.
II. Chuẩn bị
1. Tài liệu tham khảo
- Bảng tàng Mĩ thuật Việt Nam, NXB Mĩ thuật 2000.
- Nguyễn Quân Nguyễn Mạnh Cờng, Những di sản nổi tiếng thế giới NXB
Văn hóa, 2000.
2. Đồ dùng dạy - học
a. Giáo viên
- SGK, SGV.
- Tranh BĐDH - một số công trình kiến trúc cố đô Huế.
- Tranh ảnh bài viết về mĩ thuật thời Nguyễn.
b. Học sinh
- Su tầm các bài viết, tranh, ảnh liên quan đến mĩ thuật thời Nguyễn.
III. Phơng pháp dạy - học
- Vận dụng các phơng pháp trực quan, thuyết trình, vấn đáp, thảo luận nhóm để
tạo không khí sinh động trong tiết dạy.
IV. Tiến trình dạy học
1. ổn định tổ chức.
- Kiểm tra sĩ số: Lớp 9A Có mặt: ; Vắng:
Lớp 9B Có mặt: ; Vắng:
2. Kiểm tra đồ dùng.
3. Bài mới
Giới thệu bài mới: GV nhắc lại lịch sử:
- Nh các em đã học trong LS thì nhà Lê bị suy vong và tiếp nhà Nguyễn lên kế
ngôi. Để thấy đợc MT thời Nguyễn phát triển đa dạng và phong phú nh thế nào
hôm nay thầy cùng các em tìm hiểu đôi nét về nền MT thời Nguyễn.
- Nhà Nguyễn là triều đại phong kiến cuối cùng trong lịch sử Việt Nam - phát
triển đa dạng và phong phú và để lại cho kho tàng văn hóa số lợng tác phẩm, công
Giáo viên: Chu Minh Toan Năm học 2008 - 2009
1
Trờng PTCS Đài Xuyên Giáo án Mĩ Thuật Lớp 9
trình đáng kể. MT thời Nguyễn thừa kế, tiếp nối liền mạch lịch sử của mĩ thuật
Việt Nam.
- GV treo tranh mẫu và yêu cầu học sinh tìm hiểu: Tên công trình kiến trúc và
nêu cảm nhận của mình.
Hoạt động của Thầy Hoạt động của Trò Nội dung ghi bảng
a) Hoạt động 1: HD Quan
sát - nhận xét
- GV cho HS đọc mục 1 và
tìm hiểu GV hỏi:
(?) Nhắc lại một số thành tựu
thời Lí , Trần, Lê về MT ?
(?) Em hiểu gì MT thời
Nguyễn?
* GV nhấn mạnh:
- Nhà Nguyễn là triều đại
phong kiến cuối cùng trong
lịch sử Việt Nam - phát triển
đa dạng và phong phú và để
lại cho kho tàng văn hóa số l-
ợng tác phẩm, công trình
đáng kể.
- Lí: Phát triển mạnh về kiến trúc
cung đình và kiến trúc Phật
giáo,.
- MT thời Trần là sự tiếp nối của
thời Lí nhng có những nét đặc tr-
ng riêng.
- MT thời Lê phát triển nghệ
thuật chạm khắc, gốm, tranh dân
gian.
- MT thời Nguyễn thừa kế, tiếp
nối liền mạch lịch sử của mĩ
thuật Việt Nam.
1. Vài nét về bối cảnh thời
Nguyễn
- Nhà Nguyễn chọn Huế
làm kinh đô, thiết lập chế độ
quân chủ chuyên quyền, đề
cao t tởng nho giáo và tiến
hành cải cách một số chính
sách về KT - VH - XH
- Nhng đầu năm 1858 thực
dân Pháp tiến hành xâm lợc
đất nớc đã rơi vào tay giặc.
b) Hoạt động 2: Tìm hiểu
khái quát về MT
- HS quan sát tranh Bộ
ĐDDH và SGK nêu nội
dung, Hỏi:
(?) Mĩ thuật thời Nguyễn có
những loại hình nghệ thuật
nào?
(?) Mĩ thuật thời Nguyễn
phát triển nh thế nào? Có
những thành tựu gì?
- Nhà Nguyễn dời kinh đô
vào Huế xây dựng kinh đô
+ Kiến trúc, điêu khắc, đồ họa
và hội họa.
+ Đa dạng, phong phú, có nhiều
công trình kiến trúc có quy mô
lớn.
2. Vài nét về MT thời
Nguyễn
- Các khu lăng tẩm là công
trình kiến trúc có giá trị
nghệ thuật cao kết hợp hài
hoà giữa kiến trúc và thiên
nhiên là nơi chôn cất của
các vị vua nhà Nguyễn
a) Về kiến trúc
Giáo viên: Chu Minh Toan Năm học 2008 - 2009
2
Trờng PTCS Đài Xuyên Giáo án Mĩ Thuật Lớp 9
mới, vì thế kiến trúc cung
đình Huế tiêu biểu cho kién
trúc thời Nguyễn.
+ Kinh thành Huế nằm bên
sông Hơng là một quần thể
rộng lớ và đẹp nhất nớc ta
thời đó.
+ Lăng tẩm: Có giá trị nghệ
thuật, đợc xây theo sở thích
của các vị vua hài hòa với
thiên nhiên, có những lăng
tẩm nh một cung điện thu
nhỏ.
-Về kiến cung đình thời
Nguyễn thờng sử dụng mẫu
trang trí mang t tởng Nho
giáo rất nghiêm ngặt và chặt
chẽ với yếu tố cảnh quan và
thiên nhiên tạo nên một kiến
trúc kinh thành Huế.
- Ngày nay cố đô Huế đợc
UNESCO công nhận là Di
sản thiên nhiên Thế giới
(?) Điêu khắc gắn liền với
loại hình nghệ thuật nào?
(?) Đợc làm bằng chất liệu gì
?
* GV nhấn mạnh:
- Điêu khắc cung đình Huế
mang tính tợng trng rất cao,
ngoài phát huy điêu khắc
truyền thống Phật giáo còn
mang tính dân gian xã làng.
- VD: Tợng Hộ pháp, tợng
Tuyết Sơn chùa Tây Phơng
(Hà Tây), tợng Tam Thế (Bắc
Ninh).
- GV nhắc lại các nét đặc
Tợng lăng Khải Định
+ HS lắng nghe
+ Nghệ thuật kiến trúc.
+ Đá, đồng, gỗ.
+ Học sinh lắng nghe
b) Về nghệ thuật điêu
khắc
+ Tranh dân gian là sản
phẩm trí tuệ tập thể qua
nhiều thế hệ, không chỉ đáp
ứng về nhu cầu tinh thần,
tâm linh và thẩm mĩ của
nhân dân lao động mà còn
mang giáo dục nhân cách
của con ngời.
Giáo viên: Chu Minh Toan Năm học 2008 - 2009
3
Trờng PTCS Đài Xuyên Giáo án Mĩ Thuật Lớp 9
sắc của tranh dân gian Đông
Hồ và Hàng Trống, nhấn
mạnh:
+ Tranh dân gian là sản
phẩm trí tuệ tập thể qua
nhiều thế hệ, không chỉ đáp
ứng về nhu cầu tinh thần,
tâm linh và thẩm mĩ của
nhân dân lao động mà còn
mang giáo dục nhân cách của
con ngời.
+ Về hội họa: Cha có thành
tựu đáng kể, hiện vẫn còn
tranh vẽ trên tờng các chùa
và kính ở kinh đô Huế, đây là
giai đoạn chuyển hóa, giao
tiếp, ảnh hởng với các nớc
phơng Tây, nhất là Trung
Hoa đã tạo nên mmột nghệ
thuật đa dạng. * GV mở
rộng:
- Giai đoạn này có duy nhất
một họa sỹ đợc đào tạo tại
Pháp là Lê Văn Miến, ông
còn để lại một số tác phẩm
vẽ bằng sơn dầu vẽ theo lối
vẽ hiện thực rất tỉ mỉ.
- Sau đó năm 1925 thành lập
Trờng Mĩ thuật Đông Dơng,
các họa sỹ VN đã tiếp thu
kiến thức hội họa phong Tây
và chắt lọc tạo thành nền hội
họa mang bản sắc dân tộc.
* GV củng cố: nhấn mạnh
các đặc điểm của MT thời
Nguyễn - kiến trúc, điêu
khắc, hội họa và đồ họa.
c) Hoạt động 3:
- GV tóm tắt: - MT thời
+ Học sinh lắng nghe
+ Học sinh lắng nghe
c) Về đồ họa và hội họa
Giáo viên: Chu Minh Toan Năm học 2008 - 2009
4
Trờng PTCS Đài Xuyên Giáo án Mĩ Thuật Lớp 9
Nguyễn thừa kế, tiếp nối liền
mạch lịch sử của mĩ thuật
Việt Nam. Mang t tởng Nho
giáo, tiếp thu kiến thức ph-
ơng Đông Tây nhng mang
đậm bản sắc văn hóa dân tộc.
- GV nhận xét tiết học
- Khen ngợi HS và các nhóm
(3) Đánh giá kết quả học tập
4. Củng cố - Dặn dò
- Qua bài này chúng ta hiểu sơ lợc về MT thời Nguyễn, biết đợc các tác phẩm
nghệ thuật, công trình kiến trúc cố đô Huế một di sản thiên nhiên thế giới.
- Su tầm tranh, ảnh thời Nguyễn.
- Chuẩn bị bài sau, đọc trớc bài mới ở nhà
v. Rút kinh nghiệm
Ngày soạn: tháng 08 năm 2008 Tiết 2
Ngày giảng: tháng 08 năm 2008, Lớp 9A
Ngày giảng: tháng 08 năm 2008, Lớp 9B
Bài 2: Vẽ theo mẫu
Tĩnh vật - lọ hoa và quả
(Vẽ hình)
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức: Học sinh quan sát nhận xét tơng quan ỏ mẫu vẽ.
2. Kĩ năng: Học sinh biết cách bố cục và dựng hình, vẽ đợc hình có tỉ lệ cân đối
và giống mẫu.
3. Thái độ: Học sinh yêu thích vẻ đẹp của tranh tĩnh vật.
II. Chuẩu bị
1. Giáo viên:
- Bài soạn giảng
- SGK, SGV
- Mẫu lọ hoa và quả đơn giản nhng đẹp.
- Bài vẽ của học sinh cũ.
- Hình gợi ý cách vẽ (4 bớc)
Giáo viên: Chu Minh Toan Năm học 2008 - 2009
5
Trờng PTCS Đài Xuyên Giáo án Mĩ Thuật Lớp 9
2. Học sinh:
- SGK
- Vở A4
- Màu vẽ chì, tẩy.
iii. Phơng pháp dạy - học
- Phơng pháp trực quan, gợi mở, thuyết trình, vần đáp và luyện tập.
IV. Tiến trình dạy học
1. ổn định tổ chức.
- Kiểm tra sĩ số: Lớp 9A Có mặt: ; Vắng:
Lớp 9B Có mặt: ; Vắng:
2. Kiểm tra bài cũ: Mĩ thuật thời Nguyễn có những loại hình nghệ thuật nào?
3. Bài mới.
Giới thiệu bài: Giáo viên có thể miêu tả giải thích nh thế nào là tranh Tĩnh
vật, để lôi cuốn học sinh vào bài học.
- GV ghi đầu bài.
Hoạt động của Thầy Hoạt động của Trò Nội dung ghi bảng
a) Hoạt động 1: HD HS
Quan sát - nhận xét
- GV cho HS quan các tranh
tĩnh vật của họa sĩ và phân
tích, hỏi:
(?) Tranh tĩnh vật thờng vẽ
các đồ vật gì ?
(?) Có thể vẽ bằng các chất
liệu nào?
(?) Tranh vẽ và ảnh chụp
khác nhau ở chỗ nào ?
* GV bày mẫu, HS quan sát,
hỏi:
(?) Mẫu vẽ gồm những gì ?
(?) Các vật mẫu đợc sắp xếp
+, Hoa, quả, các đồ vật trong
gia đình,
+, Chì, than, màu nớc, màu
bột, sơn dầu, lụa,...
+, Tranh chụp tự nhiên còn
tranh vẽ có sự tuy duy sáng
tạo của ngời vẽ.
+, Gồm lọ hoa, hoa và quả.
+, Lọ hoa ở giữa có cắm hoa,
1. Quan sát - nhận xét
- Cấu tạo chung của lọ và
quả. Sự khác nhau giữa các
bộ phận của lọ hoa.
+ Miệng, cổ, vai, thân, lọ
hoa có hình dáng phức tạp
hơn. Quả thờng có dạng
hình cầu.
- Chất liệu lọ sáng và bóng,
quả thờng không nhẵn và
sáng bằng.
- Tỷ lệ lọ cao hơn quả. Về
bố cục quả đặt trớc lọ hoa
che khuất một phần của lọ.
Có vật ở gần có vật ở xa.
Giáo viên: Chu Minh Toan Năm học 2008 - 2009
6