HOẠT ĐỘNG
   KHỞI ĐỘNG


ĐUA VOI

NHÀ
RÔNG

GIÀ LÀNG



Ngôi nhà của người Ê Đê


MỘT TÙ TRƯỞNG NGƯỜI Ê ĐÊ



Trích Đăm Săn- sử thi Tây Nguyên


1.Vài nét về sử thi
- Khái niệm(SGK trang 17)
- Phân loại:Có 2 loại sử thi:
+ Sử thi thần thoại: Đẻ đất đẻ nước (Mường)
+ Sử thi anh hùng: Đăm Săn, Xing Nhã, Khinh Dú
(Ê đê)…
+Sử thi Đăm Săn: là tác phẩm tiêu biểu cho loại

sử thi anh hùng Tây Nguyên.
- Hình thức diễn xướng: một người kể – hát
(thường là các già bản) một mình vừa kể vừa diễn
tất cả các vai bằng các giọng điệu khác nhau bên
bếp lửa nhà rông.


2. Tóm tắt sử thi Đăm săn:
+ Về

làm chồng 2 chị em Hơ Nhị và Hơ Bhị, Đăm
Săn trở thành tù trưởng giàu mạnh.
+ Đăm Săn đánh các tù trưởng khác đến cướp vợ
mình, chiến thắng và trở nên giàu mạnh hơn.
+ Chặt cây thần, 2 vợ chết, Đăm Săn lên trời nhờ
trời cứu sống vợ.
+ Đăm Săn lại lên hỏi con gái của Trời – nữ thần
Mặt Trời làm vợ và bị từ chối.
+ Trên đường trở về, Đăm Săn bị chết ngập trong
rừng sáp đen.
+ Hồn Đăm Săn biến thành con ruồi đầu thai vào chị
gái sinh ra Đăm Săn cháu tiếp nối sự nghiệp cậu
mình.


3. Đoạn trích : Chiến thắng Mtao Mxây

a) Vị trí đoạn trích: Nằm ở đoạn giữa tác phẩm, viết về
đề tài chiến tranh.
b) Tóm tắt:

- Đăm Săn khiêu chiến và Mtao Mxây đáp lại.
- Mtao Mxây múa khiên vụng về.
- Đăm Săn đâm trúng nhưng áo của Mtao Mxây không
thủng.
- Được ông Trời bày kế và giết được kẻ thù. Đăm Săn
chiến thắng, thu phục nô lệ và mở tiệc ăn mừng.
c) Đại ý: Miêu tả cuộc đọ sức giữa Đăm Săn và Mtao
Mxây. Đăm Săn đã chiến thắng, thu phục tôi tớ của kẻ
thù, mở tiệc ăn mừng, thể hiện niềm tự hào.


II. Đọc – Hiểu văn bản
1. Nguyên nhân xảy ra cuộc chiến:  
­ Mtao Mxây cướp vợ của Đăm Săn.
­ Để bảo vệ danh dự của bản thân và bộ 
tộc, giữ gìn hạnh phúc gia đình, Đăm Săn 
đã chiến đấu đánh lại kẻ thù.   
 Thể hiện tinh thần thượng võ của người 
anh hùng.    


THẢO LUẬN NHÓM

Nêu diễn biến và kết quả cuộc 
chiến giữa Đăm Săn và Mtao 
NHÓM  Mxây? HIỆP

1
2
3

4

1
2
3
4


2. Diễn biến cuộc đọ sức giữa Mtao-Mxay và
Đăm Săn
 Hiệp một :
Đăm Săn
Mtao Mxây
Khiêu khích để Mxây
 Bị khiêu khích, quá tự tin
múa trước.
vào bản thân.
 Đứng im bình tĩnh,
 Múa khiên như trò chơi,
thản nhiên, mỉa mai kẻ
khiên “kêu lạch xạch như
thù.
quả mướp khô”,khoe
khoang, khoát lát.
 Chủ động, tự tin, biết  Kém cỏi, tự cao tự đại,
không tự biết mình.
người biết ta.


 Hiệp hai, ba

Đăm Săn
Mtao Mxây
 Đăm Săn múa trước vừa
 Bỏ chạy, bước cao bước
khoẻ, vừa đẹp: “vượt đồi
thấp, chém trượt khoeo chân
tranh, đồi lồ ô, chạy vun
kẻ thù, chỉ trúng cái chão cột
vút qua phía đông, phía
trâu  xuống sức
tây”.
 Đớp được miếng trầu   Nhờ Hơ Nhị quăng miếng
càng mạnh, múa càng đẹp
trầu nhưng không đớp được
hơn.
 Đâm vào người Mtao
Mxây nhưng không thủng.
Thấm mệt, vừa chạy, vừa
  Yếu sức, hèn hạ
ngủ.
 Nhanh nhẹn, mạnh hơn
hẳn kẻ thù


 Hiệp bốn
 Được ông Trời mách bảo
(dùng chày mòn ném vào
vành tai kẻ thù).
 Làm theo:
+ Đuổi Mtao Mxây quanh

chuồng lợn, phá tan
chuồng lợn, chuồng trâu,
dồn Mtao Mxây ngã lăn
quay ra đất.
+ Hỏi tội cướp vợ, giết chết
Mxây, chặt đầu bêu ngoài
đường.
 Chiến thắng, xứng
đáng là một anh hùng.

 Giáp sắt trở thành vô
dụng vì chày mòn đâm
vào vành tai (chỗ hiểm).
 Tháo chạy, cùng đường,
ngã lăn quay ra đất.
 Giả đối cầu xin tha mạng
(làm lễ cầu phúc cho
thêm một trâu, một voi).
 Bị giết chết.

 Thất bại thảm hại.


Sự can thiệp của
miếng trầu thần
linh, chiếc chày
thần linh có ý
nghĩa gì?

Biểu trưng cho sự giúp đỡ của cộng

đồng để Đăm Săn thực hiện ý nguyện:
cứu vợ, chiến thắng một tù trưởng để
làm giàu cho buôn làng mình.


2.Hình tượng Đăm Săn trong tiệc ăn mừng chiến 
thắng
a.Cuộc đối thoại giữa Đăm Săn với tôi tớ, 
dân làng Mtao Mxây
*Ba lần đối thoại: 
­ Nhịp 1: chỉ rõ vào một nhà
­ Nhịp 2: chỉ rõ vào tất cả các 
nhà.
­ Nhịp 3: gõ vào mỗi nhà trong 
làng.

Dân làng Mtao Mxây tình 
nguyện, nể trọng, kính phục 
theo Đăm Săn


2.Hình tượng Đăm Săn trong tiệc ăn 
mừng chiến thắng
b.Quang cảnh Đăm Săn ăn mừng chiến thắng:
 ­ Dân làng Tây Nguyên đông như 
hội, tưng bừng trong niềm vui 
chiến thắng…
­Nhà Đăm Săn đông nghẹt khách, 
tôi tớ chật ních cả nhà… chàng 
mở tiệc ăn uống linh đình, thịt 

lợn, thịt trâu ăn không ngớt..
=>  Cuộc sống no đủ, giàu có, 
sự đoàn kết thống nhất và sự 
lớn mạnh của một dân tộc ít 
người.


2.Hình tượng Đăm Săn trong 
tiệc ăn mừng chiến thắng
b.Quang cảnh Đăm Săn ăn mừng 
chiến thắng:
Thế  là,  bà  con  xem,  nhà  Đăm 
Săn đông nghịt khách, tôi tớ chật 
ních cả nhà ngoài. Các khách  tù 
trưởng  đều  từ  phương  xa  đến. 
……Chàng mở tiệc ăn uống  linh 
đình, thịt lợn, thịt trâu ăn không 
ngớt,  thịt  lợn  ăn  đến  cháy  đen 
hết  ống  le,  thịt  dê  ăn  đến  cháy 
đen  hết  ống  lồ  ô,  máu  bò  máu 
trâu  đọng  đen  khắp  sàn  hiên, 
dây  cồng  dây  chiêng  giăng  như 
mạng  nhện,  chỉ  vàng,chỉ    đỏ 
như hoa dam piết.  Cảnh đó, đời 
ông bác ông cậu xưa làm gì có! 


b.Quang cảnh Đăm Săn ăn mừng 
chiến thắng:
* Hình ảnh Đăm Săn: 

­Trang phục:
­Ngoại hình: 
­Hành động:
­Khí chất: 


b.Quang cảnh Đăm Săn ăn mừng 
chi
ến th
ắng:
* Hình 
ảnh Đăm Săn: 
­Trang phục:

Ngực quấn chéo một tấm mền chiến, mình khoác một tấm 
áo chiến, tai đeo nụ, đủ giáo gươm.
­Ngoại hình: 
Chàng nằm trên võng, tóc thả trên sàn, hứng tóc chàng ở 
dưới đất là một cái nong hoa. Đôi mắt long lanh như mắt 
chim ghếch ăn hoa tre… Bắp chân chàng to bằng cây xà 
ngang, bắp đùi chàng to bằng ống bễ.
­Hành động:
Uống không biết say, ăn không biết no, chuyện trò không 
biết chán.
­Khí chất: 
Đăm Săn là một dũng tướng chắc chết mười mươi cũng 
không lùi bước… Đăm Săn vốn đã ngang tàng từ trong 
bụng mẹ.



b.Quang cảnh Đăm Săn ăn mừng 
chiến thắng:

* Quang cảnh: 
* Hình ảnh Đăm Săn: 

 Bản lĩnh, khí phách, trí tuệ và 
sức vóc hơn người.


 

Ca ngợi người anh hùng Đăm Săn 
nổi  bật  giữa  cộng  đồng,  thị  tộc, 
không chỉ được thần linh yêu mến 
mà còn được nhân dân  ủng hộ và 
tin yêu.


III.TỔNG KẾT
1.Nghệ thuật

-Giọng văn trang trọng hào hùng, ngôn ngữ giàu hình 
ảnh, dùng kiểu câu cảm thán, hô ngữ, liệt kê ….
­Sử dụng có hiệu quả lối miêu tả song hành, đòn bẩy, 
thủ pháp so sánh, phóng đại, đối lập, tăng tiến….

2. Nội dung

     Đoạn trích khẳng định sức mạnh và ngợi ca vẻ 


đẹp của người anh hùng Đăm Săn – một người trọng 
danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia đình và thiết tha 
với cuộc sống bình yên, phồn vinh của thị tộc, xứng 
đáng là người anh hùng mang tầm vóc sử thi của dân 
tộc Ê đê thời cổ đại.