Tải bản đầy đủ (.doc) (10 trang)

Một số phương pháp dạy phân số lớp 4

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (131.9 KB, 10 trang )

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi:

- Hội đồng sáng kiến Trường TH&THCS Nghĩa Bình;
- Hội đồng sáng kiến Huyện Bù Đăng.

Tôi ghi tên dưới đây:

Số
TT

Ngày
Họ và tên

tháng năm
sinh

tác (hoặc

Chức

nơi thường

danh

trú)
Trường TH

1



Trần Thị Oanh

28/02/1976

Tỷ lệ (%) đóng góp

Nơi công

Trịnh Hoài

Trình độ vào việc tạo ra sáng
chuyên

kiến (ghi rõ đối với

môn

từng đồng tác giả,
nếu có)

Giáo

ĐHSP

viên

Tiểu học

100%


Đức
- Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến : “Một số biên pháp, phương pháp để
học tốt toán về phân số ở lớp 4.3Trường TH&THCS Nghĩa Bình.”
- Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Không.
- Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục và Đào tạo (Môn toán lớp 4).
- Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: Tháng 12/2019
I- Mô tả bản chất của sáng kiến:
1. Đặt vấn đề:
Năm học 2019-2020, ngành giao dục tiếp tục chủ trương đổi mới, nâng cao chất
lượng dạy học cho tất cả các cấp nói chung và tiểu học nói riêng. Nhằm thay đổicác
phương pháp dạy học hiện nay cho phù hợp với xã hội hiện nay. Vai trò của thầy giáo cô
giáo là một yếu tố then chốt để giải quyết kịp thời những mâu thuẫn đang hiện hữu trong
nền giáo dục của chúng ta. Chính vì vậy mà việc cải thiện các phương pháp dạy học luôn
được ngành quan tâm triệt để đến từng cơ sở giáo dục, nhất là những người đang trực tiếp
làm công tác giảng dạy trong nhà trường.


Trong bộ luậtt giáo dục có nêu « Mỗi môn học ở tiểu học đểu góp phần quan trọng
vào việc hình thành và phát phát triển những cơ sở ban đầu về nhân cách của con người”.
Cùng với môn Tiếng Việt, môn toán cũng có vị trí rất quan trọng vì:
- Các kiến thức, kĩ năng của môn toán ứng dụng nhiều trong cuộc sống, rất cần để
học tốt các môn học khác.
Trong chương trình học của lớp 4, môn toán chiếm một thời lượng nhiều, (Mỗi tuần
có 5 tiết). Toán lớp 4 là sự phát triển của toán lớp 1,2,3 và đây cũng lã mảng kiến thức
liên quan đến chương trình toán lớp 5 đó là; Phân số thập phân, số thập phân, các phép
tính của số thập phân…Cho nên nếu các em nắm không căn bản về dạng toán này thì lên
lớp trên là một gánh nặng cho các em và cho giáo viên. Để đạt được mục tiêu đề ra thì
giáo viên phải nắm rõ mục tiêu, nội dung những khả năng có thể khai thác trong bài. Giáo
viên tìm ra được phương pháp mới dể giúp các em tích cực sôi nổi trong giớ học, nắm bắt

kiến thức nhanh, chắc chắn, từ đó các em có thể tự tin khi học toán về phân sô và vận
dúng tốt khi lên lớp trên. Năm học 2019 -2020, ngành giao dục tiếp tục chủ trương đổi
mới, nâng cao chất lượng dạy học cho tất cả các cấp nói chung và tiểu học nói
riêng.Nhằm thay đổicác phương pháp dạy học hiện nay cho phù hợp với xã hội hiện nay.
Vai trò của thầy giáo cô giáo là một yếu tố then chốt trong nền giáo dục của chúng ta.
Chính vì vậy mà việc cải thiện các phương pháp dạy học luôn được ngành quan tâm triệt
để đến từng cơ sở giáo dục, nhất là giáo dục tiểu học.
Qua nhiều năm dạy lớp 4, tôi nhận thấy vẫn còn nhiều khó khăn và bất cập trong
việc vận dụng,đổi mới các phương pháp dạy học hiện đại. Với mảng toán về (Phân
số)trong chương trình toán lớp 4 là mảng kiến thức khá trìu tượng đối với tâm lí trẻ tiểu
học và cũng rất khó với giáo viên khi dạy tới dạng toán nay. Chính vì vạy tôi đã đi sâu
vào nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp, phương pháp để học tốt toán về phân số ở lớp
4.3 Trường TH&THCS Nghĩa Bình.”
2. Thực trạng:
Trong chương trình toán lớp 4 có 6 chương, mỗi chương là một mảng kiến thức.
Chương 5 giới thiệu Phân số, các phép tính về phân số được dạy ở học kì 2, mỗi loại số
mới được biểu thị một hay nhiều phần bằng nhau của đơn vị. Dạng toán này là một mãng
kiến thức trọng tâm của số học, đối với học sinh Tiểu học thì việc lĩnh hội kiến thức là
vấn đề không đơn giãn.


Qua thực tế giảng dạy và qua nghiên cứu tôi nhận thấy cả thầy và trò dều khó khăn khi
day - học kiến thức này vì :
2.1 Đối với giáo viên: Khó khăn ngay từ bài đầu tiên về khái niệm về phân số.
Chưa thấy rõ khái niệm về phân số và số tự nhiên, quan hệ giữa số và phép chia số tự
nhiên. Giáo viên chưa khai thác được triệt để các bài tập có trong chương trình để xây
dựng bài mới cho học sinh tiếp thu một cách tự nhiên và hiệu quả thời lượng chương trình
hạn chế.
Trang thiết bị công nghệ hiện đại như máy chiếu còn thiếu, các đồ dùng thiết bị còn chưa
đáp ứng đầy đủ.

2.2 Về phía học sinh: Một số học sinh còn gặp khó khăn khi xác định số tự nhiên
lớn nhất mà tử số và mẫu số của một phân số cùng chia hết để khi rút gọn được phân số
tối giản. Khả năng vận dụng dấu hiệu chia hết của số tự nhiên còn hạn chế với một sô em
nên việc phát hiện ra mẫu số chung còn gặp khó khăn đối với phân số có mẫu số lớn nhất.
Khi so sánh các em còn hay nhầm so sánh hai phân số có cùng tử số (Phân số nào có mẫu
số lớn hơn thì lớn hơn –kết luận sai). Cách thực hiện các phép tính giữa phân số với phân
số giữa phân số với số tự nhiên còn nhầm lẫn và dài dòng.
3 Mục tiêu:
Để dạy tốt phân số cần xác định chuẩn kiến thức kĩ năng mà học sinh cần đạt, giáo
viên phải kiên trì chịu khó suy nghĩ đầu tư từ đó nâng cao chất lượng cho học sinh, cụ thể:
Sau khi học xong toán về phân số:
Học sinh biết:
- Biết khái niệm ban đầu về phân số. Đọc, viết phân số.
- Nắm chắc kiền thức cơ bản về phân số, vận dụng để xác định được phân số bằng
nhau,rút gọn phân số, quy đồng mẫu số các phân số.
- Biết so sánh phân số để từ đó xếp phân số theo thứ tự từ bé đến lớn và ngược lại.
- Thực hiện được bốn phép tính cộng, trừ, nhân chia phân số, vận dung để làm
toán có lời văn,tính giá tri biểu thức...
- Có khả năng tìm ra hướng giải quyết tình huống thực tế góp phần phát triển năng lực tư
duy và năng lực thực hành cho học sinh.
4. Mô tả bản chất giải pháp


Trong những năm dạy lớp 4 bản thân đã đúc kết và thử nghiệm thành công một số
biện pháp, phương pháp và giải pháp hướng dẫn học sinh học phân số tốt hơn.
4 .1 Các biện pháp thực hiện:
- Giới thiệu khái niệm về phân số :Phân số là số do một hay nhiều phần bằng nhau
của đơn vị tạo thành.Mẫu số cho biết được chia thành mấy phần. Tử số là số phầnđã được
lấy. Biết đọc viết phân số, ý nghĩa của tử số mẫu số trong phân số. Biết viết phân số khi
cho biết tử số và mẫu số.

- Khi học xong phần này, tôi hỏi học sinh

5
là một hay hai số. Một số khoảng
6

70%, hai số: khoảng 19%, 11% không rõ. Chứng tỏ khi học xong khái niện về phân số thì
học sinh vẫn chưa nắm chắc. Nguyên nhân do đâu. Để tìm ra đáp án cũng là khắc phục
nhược điểm này.
- Theo tôi một phần do giáo viên chưa chú trọng phương pháp dạy của mình, thiết
bị dạy học còn hạn chế, từ đó dẫn đến học sinh hiểu bài chưa sâu. Để các em hiểu rõ về
phân số thì giáo viên phải kết hợp giữa phương pháp dạy học và sử dụng đồ dùng dạy
học như hình vẽ, minh họa hình ảnh trên máy để giới thiệu khái niệm về phân số cho học
sinh. Một trong những nguyên nhân dẫn đến sai lầm là giáo viên giáo viên chi quan tâm
học sinh biết

3
trong đó 3 là tử số, 5 là mẫu số chứ chưa nhấn mạnh cho các em rõ phần
5

được tô màu là 3 trong 5 phần bằng nhau.
3 phần

5 phần
Cần nhấn mạnh cho học sinh rõ phần được tô màu là
viên quên nhắc đơn vị của phần tô màu thì các em sẽ nhầm

3
của băng giấy nên giáo
5


3
là hai số. Vì vậy giáo viên
5


cần cho học sinh hiểu rõ giá trị của phân số gắn với đơn vị cụ thể ( băng giấy) để học
sinh năm chắc bài học.
*.Tính chất cơ bản của phân số :
 Những sai lầm học sinh thường mắc phải :
So sánh hai phân số:

2
4
2 4
và . Học sinh cho kết quả như sau: 2 em điền dấu bé ( <
4
8
4 8

). 5 em áp dụng tính chất cơ bản của phân số điền dấu bằng. Còn lại các em khác đều
quy đồng rồi so sánh. Hầu như các em đều nắm được công thức nhưng khi áp dụng
vào bài thì còn nhầm lẫn về tính chất cơ bản của phân số .
 Giải pháp khắc phục: bài này học trong 1 tiết, khái niệm được hình thành
bằng hình ảnh trực quan, so sánh phân số bằng nhau bắng hai tấm bìa. Học sinh quan
sát đi đến nhận xét :
2
4
= . Từ việc phân tích của chính các em.
4

8

Đưa ra nhận xét về tính chất cơ bản của phân số. Chỉ có 1 ví dụ trực quan thì một số
em chưa nắm chắc cho nên giáo viên nếu không khéo léo kết hơp giữa phương pháp với
đồ dùng dạy học, hình ảnh minh họa thì các em hiểu vế khái niệm này chẳng qua là qua lí
thuyết. Phần thực hành là phần cũng cố kiến thức nên cần kết hợp giữa lí thuyết và thực
hành. Nội dung này là phần kế thừa, tiếp theo để các em nhận biết về số hữu tỉ ở lớp trên,
nếu hiểu được tính chất về phân số vững thì các em sẻ làm tốt các bài tập về quy đồng
phân số, so sánh phân số và các phép tính về phân số sẽ dễ hơn.
* Các phép tính về phân số :
Sai lầm thường gặp :
Đây là những sai lầm chiếm tỉ lệ cao và phổ biến giữa cộng trừ hai phân số cùng mẫu
số hay khác mẫu số ;
Ví dụ : Một lớp học có

2
2
số học sinh học tốt môn toán,
số học sinh học tốt môn
5
7

Tiếng Việt. Hỏi số học sinh học tốt môn toán và môn Tiếng Việt bằng bao nhiêu phần số
học sinh cả lớp
Số học sinh học tốt toán và Tiếng Việt là :


2
2
4

+ =
(số học sinh cả lớp. Có khoảng 6 em cho kết quá như trên.
5
7
11

Hay trong phép tính chia

3
3
3
3
9
:
= x =
. điều này cho thấy việc vận dụng quy
5
4
5
4
20

tắc của các em còn gặp khó khăn, do có nhiều quy tắc học sinh cần nắm mà mỗi quy tắc
có phần giống nhau ớ một số từ.
Khi các em đã nắm chắc được kiến thức trên. Để học sinh dễ nhớ quy tắc tính một
cách dễ dàng tôi chuyển mỗi quy tắc thành 2 câu thơ :
Cộng trừ phân số

Đố bạn làm sao


Mẫu số không cùng

Nhân từ, nhân mẫu.

Cần phải quy đồng

Còn chia phân số

Cộng, trừ tử số

Đổi lại thành nhân

Mẫu số giữ nguyên

Phân số sau thành

Muốn nhân phân số

Phân số đảo ngược.

Chỉ cần nắm rõ quy tắc là đạt yêu cầu mà không chú trong đến việc tập cho các em tự
hình thành quy tắc điều này không giúp các em nắm sâu kiến thức điều này chưa làm đổi
mới được phương pháp mới. Cần thông qua việc tổ chức phương pháp dạy học để các em
chọn cho mình phương pháp học sáng tạo,tự lĩnh hội kiến thức mà em mong muốn.
Ngoài các cách trên giáo viên cần chọn các phương pháp dạy học phù hợp.
Khi các em đã nắm chắc quy tắc, thì các em có thể vận dụng tốt vào bài tập. Để cho học
sinh khi học xong về phân số cần :
+ Giới thiệu,gợi ý một cách lôi cuốn khơi gọi sự chú ý muốn khám phá .
+ Lồng vào bài học một số ví dụ thực tế dể các em có hướng giải quyết. Ví dụ: Có 5
bạn học sinh nhưng chỉ có 4 quả cam...Học sinh suy nghĩ, thảo luận tìm ra cách chia đều

số cam cho đều nhau.
Trong những năm dạy lớp 4 bản thân đã đúc kết và thử nghiệm thành công một số
phương pháp hướng dẫn học sinh học phân số tốt hơn.
4.2 Các phương pháp cơ bản khi day toán về phân số:
4.2.1phương pháp trực quan :


Sử dụng phương pháp này với phương tiện trực quan là mô hình ,bộ đồ dùng toán 4
băng giấy,sơ đồ .....trong dạy toán là quá trình kết hợp giữa trìu tượng và khái quát nghĩa
là hướng dẫn học sinh nắm được cái khái quát trìu tượng dựa trên cái cụ thể, gần gủi từ đó
giải quyết vấn đề cụ thể trong học tập và thực tế.
4.2.2 Phương pháp thực hành - luyện tập :
Đây là phương pháp dạy học liên quan đên hoạt động thực hành các kiến thức-kĩ năng
môn học. Qua thực hành luyện tập học sinh hiểu và nắm chắc kiến thức,
Muốn sử dụng phương pháp này hiệu quả cao đòi hỏi người dạy phải chuẩn bị kĩ nội
dung thực hành - luyện tập cho phù hợp với học sinh của lớp, thời gian và các gợi ý nếu
cần thiết.
4.2.3 Phương pháp gợi mở - vấn đáp:
Đây cũng là một trong các phương pháp làm cho bầu không khí lớp học sôi nỗi,tạo
hứng thú học tập tạo niềm tin và khả năng tự tin trong học tập của các em, rèn cho các
em cách trình bày bằng lời, cho kết quả học tốt hơn.khi sử dụng phương pháp này giáo
viên cần xây dựng hệ thống câu hỏi gợi mở sao cho:
Câu hỏi có nội dung chính xác,phù hợp chuẩn kiến thức kĩ năng.
+ Cùng một nội dung có thể đặt câu hỏi bằng nhiều hình thức khác nhau nhằm giúp
các em nắm vừng kiến thức.
+ Câu hỏi phải gợi vấn đề dể học sinh suy nghĩ, giải quyết.
5. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
5.1 -Có sự chấp thuận của Ban giám hiệu nhà trường.
5.2 -Sự phối hợp của các em học sinh.
5.3 -Sự quan tâm và tạo điều kiện của PHHS.

5.4 -Chi phí: không
6. Kế hoạch áp dụng giải pháp:
Sáng kiến “Một số biện pháp, phương pháp để học tốt toán về phân số ở lớp 4.”
Với mục đích giúp học sinh học tốt mảng kiến thức toán về phân số ở lớp 4.
Để áp dung được một cách hiệu quả, trước hết giáo viên phải nắm chắc mục tiêu,
những khả năng có thể khai thác nội dung trong từng bài học nhằm giúp học sinh tích cực


trong học tập nắm chắc và vận dụng thành thạo nội dung bài học. Từ đó học sinh có thể tự
học và vận dụng lên lớp trên.
Giáo viên cần trau dồi chuyên môn nghiệp vụ bằng nhiều hình thức; thao giảng,
thảo luận, chuyên đề.
Chọn lọc các phương pháp truyền thống kết hợp phương pháp mới phù hợp với lớp
mình giúp học sinh tích cực trong học tập từ đó nằm chắc và vận dụng vào bài học.
Đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy toán phân số nhằm tạo hứng thú cho
học sinh
7. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng
kiến theo ý kiến của tác giả:
Qua quá trình áp dụng tôi nhận thấy học sinh lớp tôi có sự tiến bộ rõ rệt. Các em
không còn ngại khi học toán về phân số cũng như học toán, học sinh rất hứng thú khi học
toán tự tin hơn các em đã biết phát hiện và tự tìm ra cách giải quyết để nắm vững bài học.
Sự tiến bộ đó được bộc lộ qua các lần kiểm tra phụ huynh yên tâm, tin tưởng vào việc
giáo dục của nhà trường.
Kết quả học tập của năm học 2018- 2019 như sau :
Năm học

Trước khi áp dụng đề tài
Hoàn thành tốt: 7em

Sau khi áp dụng đề tài.

Hoàn thành tốt: 13 em

Hoàn thành : 18 em

Hoàn thành:18 em

2018-2019
Chưahoàn thành: 6em
Chưa hoàn thành : 0 em
8. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng
kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả
áp dụng thử:
+ Đánh giá của tổ chuyên môn: Sáng kiến của cô Trần Thị Oanh đã được áp
dụng có hiệu quả trong khối 4, trường Tiểu học Trịnh Hoài Đức. Nội dung sáng kiến với
những biện pháp cụ thể, thiết thực và hiệu quả đã giúp giáo viên trong khối nâng cao
chất lượng môn toán.
TM. TỔ CHUYÊN MÔN
TỔ TRƯỞNG


Nguyễn Thị Phương
9. Đánh giá của trường Tiểu học Trịnh Hoài Đức:
Sáng kiến “Một số biện pháp, phương pháp để học tốt toán về phân số ở lớp 4.3
Trường TH&THCS Nghĩa Bình” của cô Trần Thị Oanh đã được áp dụng tại trường và
mang lại hiệu quả . Sáng kiến góp phần nâng cao chất lượng môn toán ở lớp 4.
P.HIỆU TRƯỞNG

Nguyễn Phi Long
10- Danh sách những người đã tham gia áp dụng thử sáng kiến:
ST


Họ và tên

T

Ngày, tháng,

Nơi công tác

năm sinh

Chức

Trình

Nội dung hỗ

danh

độ

trợ công việc

chuyên
môn
1

Hà Thị Quyên

Trường TH

Trịnh Hoài Đức

GV

CĐSP

Công tác chủ
nhiệm lớp

Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn
toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật./.

Nghĩa Bình ngày 18 tháng 12 năm 2019
Người nộp đơn

Trần Thị Oanh


Số điện thoại liên hệ: 0392237577
Email: tranthioanh1976vn@ gmail.com



×