"Thiên nga đen" trong thị trường tài chính
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (109.07 KB, 5 trang )
"Thiên nga đen" trong thị trường tài chính
Khái niệm “black swans” (thiên nga đen) đã ăn sâu vào ý thức của giới đầu tư và
thống trị thị trường tài chính gần một thập kỷ qua khi quyển sách “The Black
Swan” của Nassim Taleb xuất bản năm 2007. Từ đó, “black swans” dùng để chỉ
những sự cố tưởng chừng như không thể xảy ra nhưng lại có thể. Trong bối cảnh
đó “thiên nga đen (black swans) cũng có thể là thiên nga trắng (white swans)”.
“Black swans” đã là yếu tố “thường xuyên” của thị trường
Chúng bao gồm sự bùng nổ Internet cuối những năm 1990, sau đó bong bóng
dotcom nổ ra dẫn đến hiện tượng bán tháo trên thị trường chứng khoán một vài
năm sau đó. Kế đến là các cuộc tấn công khủng bố năm 2001, sự sụp đổ của thị
trường bất động sản 5 năm trước đây và bây giờ là các sự kiện ở Trung Đông và
Nhật Bản.
Sự kiện "không thể có thực" là cách Taleb đóng khung hiện tượng Black Swan và
mỗi lần nó xuất hiện, thị trường phản ứng dữ dội.
Trong cuốn sách nổi tiếng của mình, Taleb cho biết mô hình truyền thống và quy
mô xác suất, đặc biệt trong đường cong hình chuông, sự thất bại của nhà đầu tư
thật thảm hại chủ yếu từ việc nắm quá nhiều rủi ro trong danh mục đầu tư của họ.
Thật vậy, ở các sự cố bình thường - những gì xảy ra bên trong của đường cong
hình chuông - có tác động rất ít tới chứng khoán và các kênh đầu tư khác. Chỉ
trong những khoảng thời gian sự phấn khích quá lớn hay sự tuyệt vọng quá lớn thì
sự tác động lớn mới thật sự xảy ra.
"Bạn phải hiểu rằng bất cứ điều gì bạn muốn gọi nó - một cơn lũ trăm năm mới có,
Black Swan, độ lệch chuẩn… Chúng xảy ra thường xuyên hơn rất nhiều so với các
mô hình xác suất sẽ cho bạn biết", ông Gary Flam, quản lý danh mục đầu tư Bel
Air Investment Advisors tại Los Angeles nhận định.
"Sự suy giảm thị trường trong năm 2000, vỡ nợ thế chấp, thị trường chứng khoán
suy giảm trong 2008 và 2009 được cho là sự kiện 100 năm có một và chúng đang
xảy ra thường xuyên hơn rất nhiều. Vì vậy, tôi nghĩ chúng ta phải tìm ra cách nói
khác để thay thế nó”.
Dù bạn muốn gọi nó là một ngỗng xám hay vodka thì các hiểm họa cho các nhà
đầu tư không được chuẩn bị tốt vẫn rất nghiêm trọng. Vấn đề là, khi những sự cố
này xảy ra, các nhà đầu tư thường không biết ứng phó. Thường thoát ra khỏi thị
trường khi cần ở lại và gia nhập thị trường khi phải cần thoát ra.
"Nó dẫn đến hai điều: Giám sát rủi ro tài sản của bạn và cũng hiểu biết các khía
cạnh hành vi đầu tư" Flam nói. "Tâm lý của bạn cũng là kẻ thù tồi tệ nhất của bạn.
Bạn sẽ đầu tư khi bạn thoải mái nhất với những gì đang xảy ra xung quanh bạn và
sau đó các cổ phiếu có giá. Bạn sẽ không muốn đầu tư trong giai đoạn không chắc
chắn nhưng đó thường là khoảng thời gian tốt nhất để được đầu tư".
Từ quan điểm của Taleb, chiến lược đầu tư tốt nhất là xây dựng một danh mục đầu
tư đầy chủ yếu là đầu tư an toàn như trái phiếu chính phủ và những thứ như thế,
với một phần nhỏ hơn dành cho các khoản rủi ro trong đầu tư tùy chọn.
Nhưng theo Flam "Bạn luôn luôn phải tập trung không chỉ trong thị trường tăng
mà cả trong thị trường giảm là cách đúng đắn khi đầu tư”.
Cơ hội trong thị trường hỗn loạn
Trước hết, cuộc biểu tình lật đổ chính phủ ở Trung Đông đã tác động xấu lên thị
trường khiến nó trở lại mức thấp tháng 3/2009 và sau đó các trận động đất, sóng
thần tại Nhật Bản - “những sự kiện không thể nhưng đã xảy ra”- đã ảnh hưởng
nặng nề đến tâm lý nhà đầu tư trong những ngày gần đây.
Mặc dù đã dự đoán được phản ứng của thị trường nhưng nhà đầu tư đã đổ xô bán
các tài sản rủi ro như cổ phiếu và đầu tư vào những tài sản an toàn hơn như trái
phiếu chính phủ.
Đó có thể là một sự phản ứng lại hoàn toàn sai lầm.
"Trên thực tế, đây là một cơ hội để mua nhiều thứ với giá rẻ” ông Michael Cohn,
Giám đốc đầu tư chiến lược Global Arena Investment Management ở New York
nhận định.
David Bianco, Trưởng bộ phận chiến lược đầu tư tại Mỹ trong một nghiên cứu cho
khách hàng khuyến cáo: "Nên nhớ những ngày tốt nhất của thị trường có xu hướng
theo sát sau những ngày tồi tệ nhất".
Chiến lược gia tại Ngân hàng Mỹ Merrill Lynch cũng đang tư vấn cho khách hàng
tránh bán tháo, họ đánh giá chiến lược bán phá giá cổ phiếu trong thời điểm biến
động và mua lại 20 ngày sau đó đã chỉ lặp lại một lần sai lầm gây ra thêm “ngày
thứ 2 đen tối” dẫn đến đổ vỡ thị trường năm 1987 và tạo ra một Black Swan khác.
Tuy nhận các chuyên gia định đây là cơ hội để mua vào cổ phiếu và nhận xét
chiến lược của Taleb không thật sự chính xác nhưng họ đều cho rằng đó là một
yếu tố nhà đầu tư cần quan tâm và cẩn trọng.
Michael Cohn dựa trên 13 năm kinh nghiệm trong giao dịch phái sinh sử dụng các
cuộc gọi tư vấn để hạn chế nhược điểm. Dù đây không phải là một chiến lược rõ
ràng, đảm bảo, nhưng ít nhất là ngăn chặn xác suất của những sự kiện xảy ra
không ai ngờ tới.
"Chiến lược này sẽ giúp tránh nhiều hoạt động sai lầm trong giai đoạn thị trường
tồi tệ nhất”, David Bianco cho biết.
Trên tất cả, không ai nói Black Swan là một điều xấu.
Những sự kiện “Black Swan” trong thập kỷ qua:
• 11/9/2001, khủng bố tấn công vào Tòa Tháp Đôi của Mỹ (Trung tâm Thương
mại Thế giới ở New York)
• Nasdaq giảm 75%
• Mùa hè năm 2003, năm nóng nhất tại châu Âu làm 40.000 chết
• 2004: Sóng thần tại Sumatra, Indonesia (230.000 chết)
• 2005: Động đất tại Kashmir, Pakistan (80.000 chết)
• 2008: Lốc xoáy tại Myanmar (140.000 chết)
• 2008: Động đất tại Sichuan, Trung Quốc (68.000 chết)
• Công cụ tài chính phái sinh làm chao đảo hệ thống ngân hàng trên thế giới và thị
trường tài chính
• Sự sụp đổ của Lehman Brothers và bán tháo cổ phiếu Bear Stearns
• Giá nhà ở Mỹ giảm 30%
• 2010: động đất ở Port-Au-Prince, Haiti (315.000 chết);
• 2010: nắng nóng ở Nga (56.000 chết);
• Sự cố tràn dầu của BP tại vịnh Gulf Mexico
• 2010: thị trường sụp đổ (DJIA giảm 1.000 điểm);
• Cuộc biểu tình lật đổ chính phủ ở Trung Đông
• 11/3/2011: Động đất và sóng thần tại Nhật.
