Tiết 19 Chương 2-nc
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (97.12 KB, 2 trang )
Tiết : 19 Tuần : 07
Ngày soạn : 20/08/09 Lớp : 12
Bài 11 DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC. CỘNG HƯỞNG
I . MỤC TIÊU BÀI HỌC
1 . Kiến thức: Nắm được đặc điểm của dao động cưỡng bức. Hiện tượng cộng hưởng cơ
2 . Kĩ năng: Hiểu được các tác dụng của dao động cưỡng bức và các ứng dụng trong kĩ thuật cũng như
trong thực tế.
3 . Thái độ: Chăm chỉ sáng tạo, đánh giá kĩ thuật khách quan
II . CHUẨN BỊ
1 . Giáo viên: Bộ thí nghiệm về dao động cưỡng bức. Sự cộng hưởng
2 . Học sinh: Dụng cụ học tập
III . TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG
1 . Ổn định, tổ chức
2 . Bài cũ
Câu hỏi:
3 . Bài mới
Hoạt động 1: Quan sát thí nghiệm và rút ra nhận xét
Hoạt động của trò Trợ giúp của giáo viên Ghi bảng
Hiện tượng xảy ra?
Khi kích thích cho con lắc dao
động A, các con lắc khác dao
động theo.
Quan sát và mô tả lại trạng thái
của chúng?
Ban đầu chúng đứng yên, như
nhận được tác động chúng bắt
đầu dao động
Dựa vào đồ thị cho biết chu kì,
biên độ dao động trong giai đoạn
chuyển tiếp và giai đoạn ổn định
Đặc điểm của dao động cưỡng
bức?
Thực hiện thí nghiệm biểu diễn
về dao động cưỡng bức
Phân tích các giai đoạn của dao
động cưỡng bức qua đồ thị H
11.1 tr 52 sgk
HDHS: Đặc điểm dao động
cưỡng bức
Dao động cưỡng bức là dao
động điều hoà.
Tần số của dao động cưỡng
bức bằng tần số ngoại lực
Ω
.
Biên độ của dao động cưỡng bức
tỉ lệ thuận với biên độ
0
F
của
ngoại lực và phụ thuộc vào tần
số góc
Ω
.
1. Dao động cưỡng bức
Tác dụng vào vật nặng ở vị trí
cân bằng một ngoại lực F biến
đổi điều hoà theo thời gian
0
cosF F t= Ω
thì chuyển động
của vật trải qua hai giai đoạn
Giai đoạn chuyển tiếp: Dao động
của hệ chưa ổn định, biên độ dao
động cứ tăng dần cho đến khi
biên độ dao động ổn định.
Giai đoạn ổn định: Kéo dài cho
đến khi ngoại lực thôi tác dụng.
Dao động của vật trong giai đoạn
này được gọi là dao động cưỡng
bức.
Đặc điểm của dao động cưỡng
bức:
Dao động cưỡng bức là dao
động điều hoà.
Tần số của dao động cưỡng
bức bằng tần số ngoại lực
Ω
.
Biên độ của dao động cưỡng
bức tỉ lệ thuận với biên độ
0
F
của ngoại lực và phụ thuộc vào
tần số góc
Ω
.
Hoạt động 2: Tìm hiểu hiện tượng cộng hưởng cơ
Hoạt động của trò Trợ giúp của giáo viên Ghi bảng
Nhận xét biên độ dao động của
con lắc B?
Biên độ dao động là lớn nhất
Quan sát và nhận xét về chu kì
dao động của hai con lắc?
Chu kì bằng nhau
Thực hiện thí nghiệm biểu diễn
về dao động cưỡng bức
Sau thời gian chỉ còn lại một con
lắc dao động cưỡng bức
2. Cộng hưởng
Trong dao động cưỡng bức khi
0
ω
Ω =
thì biên độ dao động
tăng đột ngột đến giá trị cực đại.
Hiện tượng đó được gọi là hiện
tượng cộng hưởng:
Giáo viên : Nguyễn Hồng Thạch
0 ñoät ngoät Max
A A
ω
Ω = ⇔ ↑ →
Hoạt động 3: Ma sát của môi trường có ảnh hưởng như thế nào đến cộng hưởng
Hoạt động của trò Trợ giúp của giáo viên Ghi bảng
Quan sát biên độ dao động của
con lắc B. Cho nhận xét?
Khi lực cản tăng, thì biên độ dao
động sẽ giảm
Thực hiện thí nghiệm biểu diễn
về cộng hưởng
Bây giờ gắn thêm một miếng
nhựa vào đầu dưới con lắc B để
tăng lực cản
Tổ chức cho học sinh đọc “Thí
nghiệm về cộng hưởng”
Giúp đỡ học sinh kết luận
3. Ảnh hưởng của ma sát
Trong dao động cưỡng bức, ma
sát cũng có ảnh hưởng rất lớn
đến biên độ dao động: Ma sát
nhỏ thì biên độ dao động lớn
Nếu ma sát nhỏ hiện tượng cộng
hưởng rõ nét.
Nếu ma sát lớn hiện tượng cộng
hưởng không rõ ràng (khó quan
sát).
Hoạt động 4: Giúp đỡ học sinh phân biệt dao động cưỡng bức và dao động duy trì
Hoạt động của trò Trợ giúp của giáo viên Ghi bảng
Tìm ra những điểm giống nhau
giữa dao động cưỡng bức và dao
động duy trì?
Chịu tác dụng của ngoại lực biến
thiên tuần hoàn
Dao động cưỡng bức có cộng
hưởng và dao động duy trì đều
dao động với tần số góc riêng
của hệ
Tìm ra những điểm khác nhau
giữa dao động cưỡng bức và dao
động duy trì?
Dao động cưỡng bức có biên độ
phụ thuộc vào biên độ của ngoại
lực và sự chênh lệch giữa
Ω
và
0
ω
.
Dao động duy trì có biên độ
không đổi và dao động với tần số
góc riêng
0
ω
Giúp đỡ học sinh
Tìm ra những điểm giống nhau
giữa dao động cưỡng bức và dao
động duy trì
Tìm ra những điểm khác nhau
giữa dao động cưỡng bức và dao
động duy trì
4. Phân biệt dao động cưỡng bức
và dao động duy trì
Dđ duy trì Dđ cưỡng bức
Giống
Khác
Hoạt động 5: Thi kể các ứng dụng của hiện tượng cộng hưởng trong kĩ thuật và trong đời sống
Hoạt động của trò Trợ giúp của giáo viên Ghi bảng
Trong thời gian 3 phút; hãy kể
tên các bộ phận kĩ thuật (cơ sở
trong sản xuất) có ứng dụng hiện
tượng cộng hưởng cơ?
Các ứng dụng có lợi và hại?
Giáo viên chọn ra 3 đội; giao bút
và bảng phụ
5. Ứng dụng hiện tượng cộng
hưởng
a. Tần số kế
b. Lên dây đàn
c. Trong kĩ thuật xây dựng
4 . Củng cố: Nắm được đặc điểm của dao động cưỡng bức và cộng hưởng, các ứng dụng trong kĩ thuật
5 . Bài tập về nhà: Trả lời câu 1; 2 tr 56 skg
Làm bài tập 1; 2 tr 56 skg
6 . Hướng dẫn bài mới: Tổng hợp dao động
Giáo viên : Nguyễn Hồng Thạch
