Trờng THCS Đại Xuyên-Phú Xuyên-TP Hà Nội
GV: Lê Xuân Đào
Thứ , ngày tháng năm
Lịch sử 6
Tiết 14
Bài 12: Nớc Văn Lang
A. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức:
- HS sơ bộ nắm đợc những nét cơ bản về điều kiện hình thành nhà nớc Văn
Lang.
- Nhà nớc Văn Lang là nhà nớc đầu tiên trong lịch sử nớc nhà, tuy còn sơ khai
nhng đó là một tổ chức quản lí đất nớc bền vững, đánh dấu giai đoạn mở đầu thời kì
dựng nớc.
2. T tởng, tình cảm
Bồi dỡng cho HS lòng tự hào dân tộc: nớc ta có lịch sử phát triển lâu đời, đồng
thời giáo dục cho các em tình cảm cộng đồng.
3. Kĩ năng
Bồi dỡng kĩ năng nhận xét, đánh giá các sự kiện lịch sử và kĩ năng vẽ sơ đồ
một tổ chức quản lí nhà nớc.
B. Chuẩn bị: Tài liệu ph ơng tiện
- Bản đồ Việt Nam (chủ yếu phần Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ)
hoặc: Lợc đồ một số di tích khảo cổ ở Việt Nam
- Tranh ảnh:
+ Mũi giáo đồng, dao găm đồng Đông Sơn.
+ Minh hoạ truyện Sơn Tinh Thuỷ Tinh, truyện Thánh Gióng.
+ Lăng Vua Hùng (Phú Thọ).
- Sơ đồ tổ chức nhà nớc thời Hùng Vơng
Bảng: Các bài tập trắc nghiệm.
T liệu lịch sử.
- Mô hình phục chế hiện vật lịch sử: dao găm đồng, mũi giáo đồng Đông Sơn.
C. Tiến trình dạy học
1. ổn định tổ chức.
Lịch sử 6 _ 0977 088 511
1
Trờng THCS Đại Xuyên-Phú Xuyên-TP Hà Nội
GV: Lê Xuân Đào
2. Kiểm tra bài cũ: Hình thức trắc nghiệm lựa chọn
GV: Do tác động của sự phát triển kinh tế, xã hội nguyên thuỷ của ngời Việt Cổ đã có
những chuyển biến trong quan hệ giữa ngời với ngời ở nhiều lĩnh vực.
? Em hãy cho biết, biến chuyển chính về mặt xã hội của c dân Lạc Việt là gì?
A. Sản xuất phát triển, cuộc sống định c, nhiều chiềng, chạ (thị tộc) hợp lại
thành bộ lạc
B. Đứng đầu thị tộc là một tộc trởng, đứng đầu bộ lạc là một tù trởng
C. Xã hội đã có sự phân biệt ngời giàu, ngời nghèo
D. Tất cả các nội dung trên.
GV: Đáp án đúng:
D Tất cả các nội dung trên.
- Sản xuất ngày càng phát triển, cuộc sống con ngời ngày càng ổn định. Họ định c lâu
dài ở đồng bằng ven các con sông lớn dần dần hình thành các chiềng chạ (làng,
bản); trong các chiềng, chạ có quan hệ huyết thống gọi là thị tộc.
- Nhiều chiềng, chạ (thị tộc) họp nhau lại thành bộ lạc. Đứng đầu thị tộc là một tộc tr-
ởng (già làng); đứng đầu bộ lạc là một tù trởng (có quyền chỉ huy sai bảo, đợc
chia phần thu hoạch lớn hơn ngời khác).
- Trong xã hội có sự phân biệt ngời giàu, ngời nghèo.
3. Dạy và học bài mới
a. Giới thiệu bài
GV: Những chuyển biến lớn trong sản xuất và xã hội đã dẫn đến sự kiện có ý nghĩa
hết sức quan trọng đối với ngời dân Việt cổ sự ra đời của nhà nớc đầu tiên
trong lịch sử Việt Nam, mở đầu cho một thời đại mới của dân tộc nhà nớc
Văn Lang.
b. Tổ chức hoạt động dạy và học
GV: Bài học về nhà nớc Văn Lang 3 phần:
- Nhà nớc Văn Lang ra đời trong hoàn cảnh nào?
- Nhà nớc Văn Lang thành lập
- Nhà nớc Văn Lang đợc tổ chức nh thế nào?
Thời gian
Hoạt động của GV và HS Nội dung
GV: Mọi sự việc đều nảy sinh trong một hoàn cảnh nhất định.
Hoàn cảnh sản xuất và xã hội có vai trò rất quan trọng đối
với sự hình thành nhà nớc.
1. Nhà n ớc Văn
Lang ra đời trong
hoàn cảnh nào?
Lịch sử 6 _ 0977 088 511
2
Trờng THCS Đại Xuyên-Phú Xuyên-TP Hà Nội
GV: Lê Xuân Đào
? Vào khoảng cuối thế kỉ VIII, đầu thế kỉ VII TCN, ở đồng
bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đã có những sự thay đổi gì
lớn?
HS: Hình thành những bộ lạc lớn, gần gũi nhau về tiếng nói và
phơng thức hoạt động kinh tế.
- Sản xuất phát triển.
- Trong các chiềng, chạ có sự phân biệt giàu, nghèo. Mâu
thuẫn giàu nghèo đã nảy sinh.
- Sản xuất nông nghiệp trồng lúa nớc ở lu vực các con sông
lớn gặp nhiều khó khăn, lũ lụt.
HD: HS quan sát tranh minh hoạ truyện Sơn Tinh Thuỷ
Tinh.
? Theo em, truyện Sơn Tinh Thuỷ Tinh nói lên hoạt
động gì của nhân dân ta thời đó?
- HS: Thảo luận nhóm
HS: Đó là sự cố gắng nỗ lực của nhân dân chống lại thiên nhiên
để bảo vệ mùa màng và cuộc sống thanh bình.
? Để chống lại sự khắc nghiệt của thiên nhiên, ngời Việt Cổ
lúc đó làm gì?
HS: Các bộ lạc, chiềng, chạ liên kết với nhau và bầu ra ngời có
uy tín để tập hợp nhân dân các bộ lạc chống lũ lụt, bảo vệ
mùa màng và cuộc sống.
HD: HS quan sát mô hình phục chế hiện vật mũi giáo đồng
và dao găm đồng Đông Sơn.
? Quan sát các loại vũ khí, em có suy nghĩ gì về cuộc sống
của c dân Lạc Việt?
HS: Trong xã hội Lạc Việt, có sự xung đột giữa các tộc ngời,
các bộ lạc với nhau.
? Hãy liên hệ các loại vũ khí ấy với truyện Thánh Gióng?
HS: C dân Lạc Việt có ý thức tự vệ, đấu tranh chống xâm lợc.
HD: HS quan sát tranh minh hoạ truyện Thánh Gióng.
GV: Trong hoàn cảnh khá phức tạp, c dân luôn phải đấu tranh
với thiên nhiên, chống ngoại xâm để bảo vệ cuộc sống bình
yên.
Các bộ lạc có nhu cầu thống nhất với nhau: Cần có một ng-
ời chỉ huy, có uy tín và tài năng.
- Xã hội có sự
phân hoá giàu,
nghèo.
- C dân Lạc Việt
đoàn kết bảo vệ
sản xuất vùng lu
vực các sông lớn.
- Mở rộng giao lu,
có ý thức đấu
tranh, tự vệ-đoàn
kết chống giặc
ngoại xâm.
Lịch sử 6 _ 0977 088 511
3
Trờng THCS Đại Xuyên-Phú Xuyên-TP Hà Nội
GV: Lê Xuân Đào
Nhà nớc ra đời.
- HS thảo luận nhóm
Hình thức trắc nghiệm lựa chọn
? Nhà nớc Văn Lang ra đời để làm gì?
A. Giải quyết mâu thuẫn giữa ngời giàu và ngời nghèo
B. Chỉ huy và tập hợp nhân dân chống lụt lội
C. Giải quyết các xung đột
D. Cả ba lí do trên.
GV: Đáp án đúng
D Cả ba lí do trên.
HD: HS quan sát bản đồ
? Xác định: Địa bàn c trú của bộ lạc Văn Lang ở đâu?
HS: Bộ lạc Văn Lang c trú ở ven sông Hồng từ Ba Vì (Hà Tây)
đến Việt Trì (Phú Thọ).
? Trình độ phát triển của bộ lạc Văn Lang nh thế nào?
HS: Là một trong những bộ lạc hùng mạnh và giàu có nhất thời
đó.
GV: Di chỉ làng Cả (Việt Trì) cho biết, ở địa bàn c trú của bộ
lạc Văn Lang, nghề đúc đồng phát triển sớm, dân c đông
đúc.
Là một vùng kinh tế sớm phát triển, phù hợp với trình độ
chung đơng thời. Nhờ vậy, tù trởng bộ lạc ở đây đợc các tù
trởng ở các vùng khác tôn trọng và ủng hộ.
? Dựa vào thế mạnh của mình, thủ lĩnh bộ lạc Văn Lang đã
làm gì?
HS: Thủ lĩnh bộ lạc Văn Lang đã thống nhất các bộ lạc lại
thành một nớc.
? Nhà nớc Văn Lang ra đời vào thời gian nào, ai đứng đầu và
đóng đô ở đâu?
HS: Nhà nớc Văn Lang ra đời khoảng thế kỉ VII TCN.
Thủ lĩnh bộ lạc Văn Lang đứng đầu nhà nớc, tự xng là
Hùng Vơng.
Kinh đô ở Văn Lang (Bạch Hạc, Phú Thọ).
2. N ớc Văn Lang
thành lập
- Bộ lạc Văn
Lang: Hùng mạnh
và giàu có.
- Thủ lĩnh, thống
nhất các bộ lạc
thành một nớc.
- Nhà nớc Văn
Lang: thế kỉ VII
TCN.
Kinh đô: Bạch
Lịch sử 6 _ 0977 088 511
4
Trờng THCS Đại Xuyên-Phú Xuyên-TP Hà Nội
GV: Lê Xuân Đào
Đặt tên nớc là Văn Lang.
GV: Giải thích: Hùng là mạnh Hùng Vơng Vua mạnh.
Vơng là vua
? Sau khi nhà nớc Văn Lang ra đời, Hùng Vơng đã tổ chức
nhà nớc nh thế nào?
HS: Hùng Vơng chia nớc ra làm 15 bộ, Vua có quyền quyết
định tối cao trong nớc.
Các bộ đều chịu sự cai quản của Vua (cha truyền, con nối).
- Để cai trị nớc, Hùng Vơng đặt ra các chức quan: Lạc hầu
(tớng văn); Lạc tớng (tớng võ).
- Đứng đầu các bộ là: Lạc tớng,
đứng đầu chiềng, chạ là: Bồ chính.
- Con trai vua là: Quan lang, con gái vua là: Mị nơng.
HD: HS quan sát sơ đồ tổ chức nhà nớc Văn Lang.
- HS: Thảo luận nhóm
Hình thức: phiếu học tập.
? Nhà nớc Văn Lang đợc chia thành mấy cấp, với những chức
vụ gì?
? Em có nhận xét gì về tổ chức của nhà nớc thời Hùng Vơng?
HS1: - Tổ chức nhà nớc Văn Lang.
+ Chính quyền: Trung ơng - địa phơng.
Hạc.
3. Nhà n ớc Văn
Lang đ ợc tổ chức
nh thế nào ?
- Chia nớc ra làm:
15 bộ.
- Đặt ra các chức
quan (Lạc hầu,
Lạc tớng, Bồ
Chính).
Lịch sử 6 _ 0977 088 511
Hùng Vương
Lạc hầu Lạc tướng
(trung ương)
Lạc tướng
(bộ)
Bồ chính
(chiềng, chạ)
Lạc tướng
(bộ)
Bồ chính
(chiềng, chạ)
Bồ chính
(chiềng, chạ)
5