MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU.......................................................................................................................................4
LỜI CẢM ƠN.......................................................................................................................................5
NHẬN XÉT..........................................................................................................................................6
CHƯƠNG I...........................................................................................................................................7
CÔNG TÁC CHUẨN BỊ......................................................................................................................7
1.1 Phổ biến đề cương.....................................................................................................................7
1.2 Nội quy phòng thực hành.........................................................................................................8
1.3 Giới thiệu phương pháp tổ chức sản xuất, bố trí thiết bị, nhà xưởng..................................9
CHƯƠNG II..........................................................................................................................................9
CẤU TẠO Ô TÔ HÃNG TOYOTA......................................................................................................9
2.1 Gới thiệu chung về xe toyoa corolla 1.6 2000..........................................................................9
2.2 Động cơ.......................................................................................................................................9
2.2.1 Cơ cấu trục khuỷu thanh truyền........................................................................................9
2.2.1.1 Trục khuỷu.........................................................................................................................9
2.2.1.2Thanh truyền....................................................................................................................10
2.2.2 Hệ thống phân phối khí kiểu xupap đặt...........................................................................11
2.2.2.1 Cấu tạo:...........................................................................................................................11
2.2.2.2 Nhiệm vụ:........................................................................................................................11
2.2.3 Hệ thống bôi trơn làm mát................................................................................................11
2.2.3.1 Hệ thống bôi trơn............................................................................................................11
2.2.3.2 Hệ thống làm mát bằng nước..........................................................................................12
2.3 Hệ thống nhiên liệu.................................................................................................................13
2.3.1 Hệ thống cung cấp nhiên liệu xăng dùng chế hòa khí....................................................13
2.3.1.1 Bơm xăng toyota..............................................................................................................13
2.3.1.2 Bố chế hòa khí.................................................................................................................14
2.3.1.3Thùng xăng ,bầu lọc ,đường ống dẫn xăng......................................................................14
2.3.1.4 Bầu lọc khí.......................................................................................................................15
2.3.2. Hệ thống kiểm soát khí thải.............................................................................................15
2.3.2.1. Cấu tạo...........................................................................................................................15
2.4 Hệ thống điện...........................................................................................................................16
2.4.1 Hệ thống cung cấp điện........................................................................................................16
2.4.1.1 Ắc quy..............................................................................................................................16
2.4.1.2 Máy phát điện..................................................................................................................16
2.4.2 Hệ thống đánh lửa thường...............................................................................................17
1
2.4.3 Hệ thống khởi động...........................................................................................................17
2.4.4.1 Hệ thống chiếu sáng tín hiệu trên ô tô............................................................................19
2.4.4.2 Hệ thống thông tin...........................................................................................................19
2.4.5 Các thiết bị tiện nghi trên xe.............................................................................................20
2.4.5.1. Hệ thống điều hòa không khí.........................................................................................20
2.4.5.2. Hệ thống gạt nước và rửa kính chắn gió........................................................................21
2.4.5.3. Hệ thống nâng hạ kính...................................................................................................22
2.5 Hệ thống gầm ô tô...................................................................................................................23
2.5.1 Hệ thống truyền lực..........................................................................................................23
2.5.1.1. Ly hợp.............................................................................................................................23
2.5.1.2. Hộp số............................................................................................................................24
2.5.1.3. Trục các đăng.................................................................................................................25
2.5.2 Hệ thống di chuyển và treo..............................................................................................25
2.5.3 Hệ thống lái.......................................................................................................................26
2.5.4 Hệ thống phanh trên ô tô..................................................................................................28
2.5.4.1 Hệ thống phanh chính.....................................................................................................28
2.5.4.2. Hệ thống phanh tay........................................................................................................28
CHƯƠNG 3........................................................................................................................................29
THỰC TẬP CẤU TẠO Ô TÔ TOYOTA COROLLA...................................................................29
3.1 Động cơ.....................................................................................................................................29
3.1.1 Cơ cấu trục khuỷu thanh truyền......................................................................................29
3.1.1.1 Quy trình tháo lắp trục khuỷu thanh truyền....................................................................29
3.1.2 Hệ thống phân phối khí....................................................................................................30
3.1.2.1. Chuẩn bị.........................................................................................................................30
3.1.3 Hệ thống bôi trơn , làm mát..............................................................................................31
3.1.3 .1 Hệ thống bôi trơn...........................................................................................................31
3.1.3.2 Hệ thống làm mát............................................................................................................31
3.2 Hệ thống nhiên liệu.................................................................................................................32
3.2.1. Hệ thống cung cấp nhiên liệu xăng dùng chế hòa khí...................................................32
3.2.2 Hệ thống kiểm soát khi xả................................................................................................32
3.3 Hệ thống điện...........................................................................................................................32
3.3.1 Hệ thống cung cấp điện....................................................................................................32
3.3.1.1 Ắc quy..............................................................................................................................32
3.3.1.2 Máy phát điện..................................................................................................................33
3.3.2 Hệ thống đánh lửa..............................................................................................................33
2
3.3.2.1 Quy trình tháo lắp...........................................................................................................33
3.3.3 Hệ thống khởi động............................................................................................................34
3.3.3.1 Quy trình tháo lắp và kiểm tra........................................................................................34
3.3.4 Hệ thống thông tin chiếu sáng ,tín hiệu...........................................................................34
3.3.4.1 Kiểm tra hệ thống chiếu sáng trên ô tô...........................................................................34
3.3.4.2 Kiểm tra hệ thống thông tin............................................................................................35
3.3.5 Các thiết bị tiện nghi trên ô tô..............................................................................................35
3.3.5.1 Hệ thống điều hòa không khí..........................................................................................35
3.3.5.2 Hệ thống cần gạt nước....................................................................................................36
3.4 Hệ thống gầm...........................................................................................................................36
3.4.1 Hệ thống truyền lực..........................................................................................................36
3.4.1.1 Ly hợp..............................................................................................................................36
3.4.1.2 Hộp số.............................................................................................................................37
3.4.1.3 Trục các đăng..................................................................................................................38
3.4.2 Hệ thống di chuyển và treo...............................................................................................38
3.4.2.1 Lốp xe ô tô.......................................................................................................................38
3.4.2.2 Hệ thống treo...................................................................................................................39
3.4.3 Hệ thống lái.......................................................................................................................41
3.4.3.1 Tháo hệ thống lái...........................................................................................................41
3.4.3.2 Lắp hệ thống lái............................................................................................................44
3.4.4.1 Qua trình tháo.................................................................................................................46
3.4.4.2 Quá trình lắp ngược lại với quá trinh tháo.....................................................................46
KẾT LUẬN.........................................................................................................................................47
3
LỜI MỞ ĐẦU
Trong cuộc đổi mới đất nước hiện nay, đất nước ta đang diễn ra sôi động quá trình phát triển
kinh tế của rất nhiều ngành nghề trong đó có ô tô. Với vai trò cực kỳ quan trọng, ô tô là
phương tiện quan trọng để di chuyển cũng như vận chuyển hàng hóa từ nơi này đến nơi
khác. Để duy trì tình trạng hoạt động của ô tô luôn tốt, vai trò của người thợ sửa ô tô là rất
quan trọng.
Là sinh viên của trường đại học Công nghệ giao thông vận tải , chúng em đã được thầy cô
trong khoa cơ khí dạy dỗ tận tình. Qua đó, chúng em được học một hệ thống kiến thức đầy
đủ về ô tô. Trong khoảng thời gian này, thầy cô đã tạo điều kiện cho chúng em được thực tập
để rèn luyện kiến thức đã học cũng như có cơ hội tiếp xúc với công việc sửa chữa . Địa chỉ
là xưởng thực hành sửa chữa ô tô của trường Đại học Công nghệ GTVT cơ sở đào tạo Thái
Nguyên .Qua đợt thực tập này, chúng em đã học được nhiều kiến thức về ô tô cũng như được
thực hành các kiến thức đã học.
Với bản báo cáo này, chúng em muốn viết lại những gì mình đã học cũng như những kinh
nghiệm quý báu khi thực tập tại xưởng . Qua đây, chúng em xin chân thành cảm ơn thầy Vũ
Thế Truyền trong khoa đã tạo điều kiện tốt nhất khi chúng em thực tập tại đây.
Với bài báo cáo này, chắc chắn nhóm em sẽ không thể tránh được những thiếu sót. Rất mong
nhận được sự đóng góp của thầy để kiến thức của nhóm em được hoàn thiện hơn.
4
LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian thực tập tại phòng thực hành sửa chữa ô tô cơ sở đào tạo Thái Nguyên
Trường Đại học Công nghệ giao thông vận tải em đã có cơ hội được tiếp xúc với thực tế với
công việc sửa chữa ô tô. Tại đây, em cùng với các bạn trong nhóm thực tập đã có cơ hội
tham gia công việc tháo lắp và bảo dưỡng động cơ V8 cũng như làm quen với việc cầm dụng
cụ làm việc . Qua đó, những công việc này đã đem lại cho em cũng như các bạn kinh nghiệm
khi sửa chữa , biết thêm nhiều về việc bảo dưỡng động cơ ô tô
Để có được kết quả này, em xin chân thành cảm ơn thầy Vũ Thế Truyền đã tạo điều kiện
thuận lợi, nhiệt tình giúp đỡ chúng em hoàn thành quá trình thực tập.
Sinh viên thực hiện
Phạm Tiến Đạt
5
NHẬN XÉT
(Của giáo viên hướng dẫn)
…………………………………………………………………………………………………
………........................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
.
…………………………………………………………………………………………………
………........................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………..
6
……………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………
..
CHƯƠNG I
CÔNG TÁC CHUẨN BỊ
1.1 Phổ biến đề cương
1.1.1. Tên học phần:
THỰC TẬP CẤU TẠO Ô TÔ 2
Mã học phần:
DC4OT22
1.1.2. Số tín chỉ:
3
1.1.3. Trình độ:
Sinh viên năm thứ tư
1.1.4. Phân bổ thời gian:
Thời gian thực hiện: 135 giờ (45 giờ/tuần)
1.1.5. Điều kiện tiên quyết:
Học phần học trước:
Thực tập cấu tạo ô tô 1
Mã HP: DC3OT31
1.1.6. Mục tiêu của học phần:
- Kiến thức: Củng cố kiến thức lý thuyết, nắm vững cấu tạo để lập và thực hiện quy trình
tháo, lắp các cụm, tổng thành, hệ thống trên ô tô.
- Kỹ năng: Lập và thực hiện được quy trình tháo, lắp các cụm, tổng thành, hệ thống trên ô
tô.
1.1.7. Mô tả vắn tắt nội dung học phần:
Học phần bao gồm: Các kết cấu mới, các ứng dụng kỹ thuật hiện đại trên ô tô; lập và thực
hiện quy trình tháo, lắp các cụm, tổng thành.
1.1.8. Nhiệm vụ của sinh viên:
- Có mặt và chấp hành quy định của xưởng thực tập;
- Thực tập theo kế hoạch, yêu cầu, nội dung của chương trình thực tập;
- Ghi chép nhật ký trong quá trình thực tập;
- Hoàn thành Báo cáo thực tập khi kết thúc đợt thực tập;
- Bảo vệ thực tập.
1.1.9. Tài liệu học tập:
- Đề cương chi tiết của đợt thực tập đã được phê duyệt;
- Tài liệu đào tạo của hãng TOYOTA
- Các tài liệu về cấu tạo ô tô; tài liệu hướng dẫn sử dụng các dụng cụ, thiết bị trong xưởng.
- Các quy định về kỹ thuật an toàn lao động, vệ sinh công nghiệp, phòng cháy, chữa cháy.
7
- Các tài liệu liên quan khác.
1.1.10. Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên:
- Thời gian có mặt tại hiện trường, ý thức chuyên cần, thực hiện nội quy, quy chế thực
tập;
- Báo cáo thực tập;
- Bảo vệ thực tập.
1.1.11 Nội dung tổng quát
THỜI GIAN
TT
NỘI DUNG TỔNG QUÁT
(giờ)
1
Công tác chuẩn bị
4
2
Cấu tạo ô tô hãng TOYOTA
40
3
Thực tập cấu tạo ô tô hãng TOYOTA
75
4
Bảo vệ thực tập
16
Tổng cộng
135
1.2 Nội quy phòng thực hành
1.2.1 Mục đích yêu cầu
Giúp sinh viên hiểu và nắm được nội quy, quy định an toàn xưởng sửa chữa ô tô.
Những quy định đối với xưởng thực tập
Hạn chế các tai nạn (sự cố ) trong quá trình luyện tập.
Thực hiện nghiêm chỉnh các nội quy đã ban hành
1.2.2 Nội quy an toàn xưởng sữa chữa ô tô.
1.Mọi sinh viên vào xưởng thực tập đều đã được học môn an toàn lao động và đạt yêu cầu
về kỹ thuật an toàn và bảo hộ lao động.
2. Tất cả giáo viên và sinh viên làm việc thực tập tại
xưởng bắt buộc phải có trang bị phương tiện bảo vệ cá
nhân theo quy định của nhà trường và nhà nước.
3 Phải chấp hành nghiêm chỉnh nội quy, kỷ luật trong học tập và trong lao động sản xuất.
4. Sinh viên không được tự ý làm việc khi chưa hiểu rõ quy trình,quy phạm và khi chưa
được phép của giáo viên
5. Ô tô và các bộ phận của xe khi sửa chữa phải được chèn, kê kích cận thận chắc chắn.
6. Khi thực hiện công việc phải ít nhất từ 2 người trở lên và phải thống nhất hiệu lệch làm
việc .
7. Nếu làm việc dưới gầm xe phải có kính để chắn bụi
8. Trước khi bơm lốp phải gài 2 thanh thép V vào la giăng để giữ tanh ( Thanh gài phải đủ
dài và đủ lớn) tanh lốp ô tô phải ăn đều mới được bơm. Khi bơm không được bơm quá áp
suất quy định của nhà chế tạo .
9. Các hệ thống an toàn của xe phải hoạt động tốt mới được cho xe chạy thử ( khi cho xe
chạy thử phải đeo biển chạy thử)
10. Khi sửa xe nhất thiết phải dừng hẳn xe .Không được ngồi lên tai xe để sửa chữa khi xe
đang di chuyển.
11. Khi sửa chữa phần máy phải chống giữ ca bô cẩn thận, chắc chắn.
12. Không được dùng cáp thép ( cáp mềm ) để kéo xe ở đường dốc, trong mọi trường hợp xe
8
được kéo phải có phanh tay và hệ thống tay lái làm việc tốt .
13. Khi làm việc trong xưởng phải bố trí nơi làm việc gọn gàng , khoa học và hợp lý, không
làm bừa, làm ẩu.
14. Mọi sinh viên phải có ý thức tài sản chung của xưởng . Nếu để xảy ra mất mát và hư
hỏng dụng cụ do thao tác không đúng kỹ thuật thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định
của trường.
1.3 Giới thiệu phương pháp tổ chức sản xuất, bố trí thiết bị, nhà xưởng
Phòng thực tập được đặt sau nhà ăn của trường gồm hai phòng rộng rãi và được trang bị tất
cả các dụng cụ và máy móc phục phụ cho thực tập ví dụ như máy hàn ,máy mài ,máy
khoan ,bình nén khí …
CHƯƠNG II
CẤU TẠO Ô TÔ HÃNG TOYOTA
2.1 Gới thiệu chung về xe toyoa corolla 1.6 2000
- Xe được sản xuất năm 2000
- Xuất xứ :Nhập khẩu
- Màu ngoại thất : màu xanh
- Màu nội thất : màu sữa
- Số cửa 4
- Số chỗ ngồi 5
- Động cơ xăng 1.6L
- Hệ thống nạp nhiên liệu : Bình xăng con
- Hệ thống chuyển động : + Số tay
+ Dẫn động FWD - Dẫn động cầu trước
- Tiêu hao nhiên nhiệu 6L/100km
2.2 Động cơ
2.2.1 Cơ cấu trục khuỷu thanh truyền
2.2.1.1 Trục khuỷu
A Nhiệm vụ
-Trục khuỷu có nhiệm vụ nhận lực từ thanh truyền tạo ra mô men quay để kéo máy công tác,
ngoài ra trục khuỷu còn dẫn động cho tất cả các cơ cấu hệ thống để động cơ hoạt động.
B Cấu tạo
Cấu tạo trục khuỷu gồm 3 phần:
-Cổ khuỷu lắp trên ổ đỡ trên thân máy và là trục quay của trục khuỷu.
-Chốt khuỷu lắp đầu to thanh truyền. Cổ khuỷu, chốt khuỷu có dạng hình trụ.
-Má khuỷu nối chốt khuỷu và cổ khuỷu, trên má khuỷu còn có đối trọng.
-Đuôi trục khuỷu lắp vớ bánh đà.
9
2.2.1.2Thanh truyền
A Nhiệm vụ
-Thanh truyền là chi tiết truyền lực giữa pit-tông và trục khuỷu.
B Cấu tạo
-Thanh truyền được chia làm 3 phần: đầu nhỏ, thân và đầu to.
-Đầu nhỏ thanh truyền để lắp vơi chốt pit-tông, có dạng hình trụ.
-Đầu to thanh truyền để lắp vơiự chốt khuỷu, có thể làm liền khối hoặc làm 2 nửa và dùng
bu lông ghép lại với nhau.
10
2.2.2 Hệ thống phân phối khí kiểu xupap đặt
2.2.2.1 Cấu tạo:
Gồm: trục cam, con đội, xupáp, lò so xupáp, đế đỡ lò so, móng hãm và ống dẫn hướng
xupáp.
2.2.2.2 Nhiệm vụ:
Đóng mỏ các cửa nạp, thải đúng lúc để động cơ thực hiện quá trình nạp khí mới vào xi lanh
và thải khí đã cháy trong xilanh ra ngoài
2.2.2.3 Nguyên lí làm việc
Khi trục khuỷu quay, trục cam quay theo, vấu cam đẩy con đội đi lên, xupáp lên theo, mở
đường ống hút ( hoặc xả ) thông với buồng đốt để thực hiện kỳ hút ( hoặc xả ). Khi vấu cam
quay tới vị trí thấp thì xupáp được lò xo kéo xuống đậy kín lỗ thông ngắt khoang ống hút
( hoặc xả ) với buồng đốt. Vít chỉnh ở con đội dùng để điều chỉnh khe hở nhiệt đuôi xupáp.
2.2.3 Hệ thống bôi trơn làm mát
2.2.3.1 Hệ thống bôi trơn
A Nhiệm vụ
- Đưa dầu tới các bề mặt ma sát để bôi trơn.
- Lọc sạch tạp chất lẫn trong dầu nhờn và tẩy rửa các bề mặt ma sát.
- Làm sạch các bề mặt ma sát ( nhiệt độ sinh ra do cọ sát giữa các bề mặt ) và làm mát dầu
nhờn đảm bảo tính năng lí hóa của nó.
B Cấu tạo và nguyên lí hoạt động
11
1.Cấu tạo
2.Nguyên lí hoạt động
Khi động cơ làm việc, bơm dầu hút dầu từ các te qua phao lọc và đẩy dầu lên bầu lọc thô. Ở
bầu lọc thô dầu được lọc sạch các tạp chất cơ học, sau đó phần lớn dầu ( khoảng 80% 85% ) đi tới đường dầu chính để bôi trơn cho các cổ trục, các cổ thanh truyền của trục
khuỷu, các cổ trục cam, dàn đòn gánh…Còn phần nhỏ (khoảng 15% -20% ) đi tới bầu lọc
tinh. Sau khi lọc sạch trở về các te. Các chi tiết như xi lanh, pittông, vòng găng được bôi
trơn bằng phương pháp vung té. Dầu sau khi bôi trơn các bề mặt làm việc rơi trở về các te.
- Khi nhiệt độ dầu lớn hơn 80ºC van điều khiển mở cho một phần dầu ra két làm mát để
giảm nhiệt độ, sau đó trở về các te. - Khi bầu lọc thô bị tắc do bẩn thì van an toàn ở bầu lọc
thô mở cho dầu qua van đi bôi trơn mà không qua bầu lọc để tránh hiện tượng thiếu dầu. Van
điều chỉnh áp suất có tác dụng đảm bảo choa áp suất trong hệ thống có giá trị không đổi.
2.2.3.2 Hệ thống làm mát bằng nước
A. Nhiệm vụ
Hệ thống làm mát có nhiệm vụ tản nhiệt cho các chi tiết, giữ cho nhiệt độ của các chi tiết
không vượt quá giá trị cho phép để đảm bảo điều kiện làm việc bình thường của động cơ.
B.Cấu tạo và nguyên lí làm việc
1.Cấu tạo
12
2. Nguyên lí làm việc
- Khi động cơ làm việc, nếu nhiệt độ của nước còn thấp hơn 3430K (700C) thì nước nóng từ
áo nước chỉ đi qua van nhiệt, ống dẫn, bơm rồi lại trở về áo nước mà không qua két nước.
- Còn khi nhiệt độ của nước bằng hoặc lớn hơn 3430K, van nhiệt mở, nước nóng từ áo
nước sẽ qua van nhiệt vào két nước, nước được làm mát sẽ qua bơm rồi theo ống dẫn trở về
áo nước để làm mát động cơ.
2.3 Hệ thống nhiên liệu
2.3.1 Hệ thống cung cấp nhiên liệu xăng dùng chế hòa khí
2.3.1.1 Bơm xăng toyota
A.Nhiệm vụ
Cung cấp nhiên liệu cho động cơ
B. Cấu tạo và nguyên lí làm việc
1.Cấu tạo
13
1-Cần bơm, 2-Tay bơm, 3-Trục bơm, 4-Đệm làm kín, 5-Lò xo, 6-Thân dưới, 7-Thân trên, 8Van xả, 9-lưới lọc, 10-Nắp, 11-Van hút, 12-Màng bơm, 14-lò xo hồi vị, 15-Tâm xoay, 17Cam.
B. Nguyên lí làm việc
Khi động cơ làm việc trục khuỷu quay làm quay trục cam trục cam quay làm cho cam quay
tác động lên cần bơm 1 ,màng bơm đi xuống thực hiên hai chức năng là hút và đẩy nhiên
liệu ,lò xo hồi vị sẽ đưa quá trình lặp lại sau khi vấu cam quay .
2.3.1.2 Bố chế hòa khí
A. Cấu tạo
B. Nguyên lí hoạt động
Xăng sẽ được đưa tới buồng phao thông qua bơm xăng và bộ lọc .Sau đó được đưa đến vòi
xăng chính kết hợp với bướm khí để tạo thành hòa khí và đưa vào động cơ thông qua bướm
ga
2.3.1.3Thùng xăng ,bầu lọc ,đường ống dẫn xăng
-Thùng xăng : Thường được làm từ tấm thép mỏng tạo thành hộp kín, có chỗ đổ xăng, các
đường ống vào, ra, thông khí, ...
- Bộ lọc : được bố trí giữa thùng xăng và bơm xăng, nó có nhiệm vụ lọc xăng khỏi các cặn
bẩn và tách nước lẫn trong xăng (nếu có). Trong bầu lọc có lưới lọc
14
2.3.1.4 Bầu lọc khí
Có nhiệm vụ lọc sạch bụi bẩn lẫn trong không khí
2.3.2. Hệ thống kiểm soát khí thải
2.3.2.1. Cấu tạo
-
Đầu xialnh: một bộ phận trong toàn bộ hệ thống phân phối khí. Nếu chỉ xét hệ thống
thải khí, đầu xy-lanh là nơi bố trí van xả của động cơ, điều khiển quá trình nạp/xả qua
trục cam. Đầu xy-lanh cũng là nơi để cổ góp kết nối, tạo nên kết cấu cố định. Đây là
vị trí kết nối cứng duy nhất trên toàn bộ ống xả. Các vị trí còn lại được treo trên các
gối cao su tổng hợp.
-
Cổ góp: bộ phận dẫn, gom khí thải (nếu là trên động cơ nhiều xy-lanh), nhằm đưa
toàn bộ khí thải về một đường ống duy nhất. Bộ phận này có thể bao gồm các ống
dẫn riêng biệt, hoặc có ống thống với nhau nhằm đảm bảo áp suất trên các đường ống
khác nhau đều có áp suất gần bằng nhau.
15
-
Tubo : bộ phận quan trọng, sử dụng động năng của khí xả để làm quay các cánh quạt,
giúp tăng áp suất khí sạch được nạp vào động cơ. Bộ phận này có thể có hoặc không
tùy theo thiết kế của toàn bộ động cơ. Sau khi qua bộ phận này, động năng của khí
thải bị giảm đi. Nhờ đó, công việc của bộ giảm âm được nhẹ nhàng hơn.
-
Bộ xử lý khí thải: bộ phận chính và gần như là bắt buộc phải có trên các xe đời mới.
Bộ phận này chứa đựng các chất xúc tác nhằm đưa các thành phần độc hại trong khí
thải (như NOx, CO, PM, HC,...) tác dụng với vật liệu bên trong ( như vàng, bạch kim,
Palladium,...) và chuyển hóa chúng thành những chất khác an toàn với môi trường
hơn như nước, CO2,.
-
Bộ giảm âm: Bộ phận giảm âm khá đơn giản, theo nguyên tắc, khí thải càng có vận
tốc thấp thì càng ít gây ra nhiều tiếng ồn.
2.4 Hệ thống điện
2.4.1 Hệ thống cung cấp điện
2.4.1.1 Ắc quy
Cấu tạo ắc quy
2.4.1.2 Máy phát điện
A.Cấu tạo
16
B. Nguyên lí làm việc
Có nhiều phương pháp tạo ra dòng điện, trong những máy phát điện, người ta sử dụng cuộn
dây và nam châm làm phát sinh ra dòng điện trong cuộn dây. Sức điện động sinh ra trên
cuộn dây càng lớn khi số vòng dây quấn càng nhiều, nam châm càng mạnh và tốc độ di
chuyển của nam châm càng nhanh.
Khi nam châm được mang lại gần cuộn dây, từ thông xuyên qua cuộn dây tăng lên. Ngược
lại, khi đưa cuộn dây ra xa, đường sức từ xuyên qua cuộn dây giảm xuống.
Bản thân của cuộn dây không muốn từ thông qua nó biến đổi nên cố tạo ra từ thông theo
hướng chống lại những thay đổi xảy ra.
2.4.2 Hệ thống đánh lửa thường
Cấu tạo
B .Nguyên lí làm việc
17
Khi bật khóa điện dòng điện từ ắc quy se đi qua bôbin tăng áp , boobin có chức năng tạo ra
dòng ra cao áp để đưa đến bộ chia điện thông qua ECU .Bộ chia điện sẽ đưa dòng điện cao
áp đến bugi để bugi đánh lửa đốt cháy nhiên liệu
2.4.3 Hệ thống khởi động
A. Cấu tạo
Hình 1. Sơ đồ nguyên lý hệ thống khởi động.
1- Ăcquy; 2- Máy khởi động; 3- Lò xo; 4- Khớp truyền động; 5- Cần gạt; 6- Lõi Solennoid;
7- Cuộn hút; 8- Cuộn giữ; 9- Đĩa tiếp điện; 10- Tiếp điểm; 11- Cầu chì; 12- Rơle máy khởi
động; 13- Công tắc máy khởi động.
B .Nguyên lý hoạt động:
Khi bật công tắc máy khởi động ở vị trí Star (13) có dòng điện từ (+) Ăcquy -> Cầu chì (11)
-> Rơle (12) -> Vào đồng thời cuộn kéo (7) và cuộn giữ (8). Dòng điện từ ăcquy chạy qua
cuộn giữ về mát trực tiếp, đồng thời cũng chạy qua cuộn kéo về mát trong máy khởi động.
Cả hai cuộn cùng tạo từ trường mạnh hút lõi thép qua phía phải áp đĩa tiếp điện vào hai tiếp
điểm đóng mạch cho dòng điện chạy trực tiếp từ (+) ăcquy vào roto máy khởi động làm
quay máy khởi động.
2.4.4 Hệ thống thông tin ,chiếu sáng , tín hiệu
18
2.4.4.1 Hệ thống chiếu sáng tín hiệu trên ô tô
2.4.4.2 Hệ thống thông tin
Hệ thống thông tin trên xe bao gồm các bảng đồng hồ (tableau), màn hình và các đèn báo
giúp tài xế và người sửa chữa biết được thông tin về tình trạng hoạt động của các hệ thống
chính trong xe
19
Các đèn báo trên ô tô
2.4.5 Các thiết bị tiện nghi trên xe
2.4.5.1. Hệ thống điều hòa không khí
A. Cấu tạo
B. Nguyên lý
Khi động cơ đang hoạt động và đóng mạch điện điều khiển ly hợp điện từ, máy nén hoạt
động và chất làm lạnh được dẫn đến bình ngưng tụ (giàn nóng) nhờ máy nén. Ở đây, chất
làm lạnh chuyển sang thể lỏng, nhã nhiệt ra ngoài không khí và được làm mát nhờ quạt làm
mát.
Sau khi qua giàn nóng, chất làm lạnh được đẩy qua van tiết lưu. Chất làm lạnh qua nơi có
tiết diện thu hẹp (van tiết lưu) nên gây giảm áp suất sau van tiết lưu (drop pression).
20
Chất làm lạnh lại được đưa vào giàn bốc hơi (giàn lạnh) và hấp thụ nhiệt. Nhiệt di chuyển từ
khoang hành khách đến giàn lạnh và đi vào môi chất làm lạnh.
Sự hấp thụ nhiệt của hành khách bởi môi chất làm lạnh khiến cho nhiệt độ giảm xuống. Môi
chất làm lạnh lại được đi vào máy nén cho chu trình tiếp theo.
2.4.5.2. Hệ thống gạt nước và rửa kính chắn gió
A. Cấu tạo
Motor gạt nước
Relay gạt nước gián tiếp
B. Nguyên lý làm việc
Sơ đồ mạch điện cần gạt nước
21
2.4.5.3. Hệ thống nâng hạ kính
A. Cấu tạo
- Motor nâng hạ kính: động cơ điện 1 chiều kích từ bằng nam châm vĩnh cửu
- Hệ thống điều khiển: gồm 1 số công tắc điều khiển nâng hạ kính, bố trí tại cửa bên trái
người lái và mỗi cửa hành khách một công tắc
B. Nguyên lý làm việc
- Khi bật công tắc máy, dòng qua power window relay, cung cấp nguồn cho cụm công tắc
điều khiển nơi người lái. Nếu công tắc chính ở vị trí OF thì người lái sẽ chủ động điều khiển
tất cả các cửa
22
2.5 Hệ thống gầm ô tô
2.5.1 Hệ thống truyền lực
2.5.1.1. Ly hợp
23
A. Cấu tạo
B . Nguyên lý
Khi bạn nhấn bàn đạp côn, một cần liên động hoặc piston thuỷ lực sẽ tác dụng lên
một cần bẩy (còn gọi là càng cua ly hợp) một lực khá lớn, lực này được truyền đến
vòng bi chặn của ly hợp, còn gọi là bi T (viết tắt của từ throw-out bearing) làm cho lò
xo đĩa trung tâm (diaphragm spring) bị nén lại. Nhờ kết cấu cơ khí dẫn động, đĩa ma
sát được giải phóng ra khỏi bánh đà và đĩa ép ly hợp và nhờ vậy trục sơ cấp của hộp
số được giải phóng khỏi động cơ.
2.5.1.2. Hộp số
A. Cấu tạo
1. Nắp vỏ hộp số
2. Hệ thống bánh răng
3. Các trục của hộp số
4. Bộ đồng tốc
B. Nguyên lý hoạt động
- Trước khi sang số, người lái cần đạp bàn đạp ly hợp để tách chuyển động từ trục
khuỷu động cơ đến trục sơ cấp hộp số. Sau đó dùng cần sang số điều khiển lựa chọn
24
các bánh răng hoặc các bộ đồng tốc giúp cho trục thứ cấp quay và truyền momen đến
cầu chủ động
- Sau khi tách ly hợp. Đường truyền công suất từ động cơ đến trục sơ cấp tạm thời bị
cắt đứt. Cơ cấu gài số đẩy bộ đồng tốc bánh răng số 1 về phía bánh răng số 1, bộ đồng
tốc thực hiện khóa bánh răng số 1 với trục thứ cấp. Khi bàn đạp ly hợp nhả ra, công
suất từ động cơ truyền qua trục sơ cấp, đén bánh răng số 1, qua bộ đồng tốc và truyền
đến trục thứ cấp
- Tương tự ta có những cấp số 2, 3,4,…
- Khi gài số lùi, bộ gắp số đẩy bộ đồng tốc số 1 về phía bánh răng số lùi( công suất
được truyền qua bánh răng trên trục trung gian số lùi nhằm đổi chiều quay ngược lại).
Nhờ sự ăn khớp của bộ đồng tốc với bánh răng số lùi làm cho bánh răng số lùi bị
khóa với trục thứ cấp, giúp truyền công suất từ trục thứ cấp, nhưng lúc này trục thứ
cấp quay ngược lại so với khi gài các số 1, 2,3
2.5.1.3. Trục các đăng
A. Cấu tạo
- Trục các đăng là một ống thép nhẹ bằng thép các bon, đủ khoẻ để chống xoắn và
cong.
Bình thường trục các đăng là một ống liền có hai khớp nối ở hai đầu hình thành các
khớp các đăng.
Vì có đôi chút rung động ở tốc độ cao, nên ngày nay người ta thường sử dụng trục các
đăng loại có 3 khớp nối.
- Khớp các đăng ể khử những biến đổi về góc phát sinh từ những thay đổi vị trí tương
đối giữa bộ vi sai và hộp số, và nhờ vậy việc truyền công suất từ hộp số đến bộ vi sai
được êm dịu.
+ Khớp các đăng kiểu chữ thập
+ Khớp nối mềm
+ Khớp nối có tốc độ không đổi
2.5.2 Hệ thống di chuyển và treo
A Cấu tạo hệ thống treo
25