BỒI DƯỠNG ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP CHO ĐỘI NGŨ NHÀ GIÁO
TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY
ThS. Lê Đức Thọ, CN. Nguyễn Đoàn Quang Thọ
Trường Cao đẳng Nghề Đà Nẵng
(Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc gia: “Đạo đức nhà giáo trong bối cảnh
hiện nay”, Trường Cán bộ Quản lý giáo dục Thành phố Hồ Chí Minh. ISBN
978-604-974-162-3, Nxb. Đại học Huế, tr.601-608. Năm 2019)
TÓM TẮT
Nhà giáo và cán bộ quản lý là nhân tố quyết định không chỉ với chất lượng
giáo dục trong nhà trường mà còn ảnh hưởng quan trọng đến năng lực, phẩm
chất trong cả cuộc đời mỗi sinh viên. Để hoàn thành sứ mệnh đặc biệt đó thì nhà
giáo và đội ngũ cán bộ quản lý phải có chuyên môn, nghiệp vụ cao, có phẩm
chất đạo đức tốt. Tuy nhiên, trong thực tiễn giáo dục hiện nay, hiện tượng vi
phạm đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ nhà giáo diễn ra khá phổ biến, làm ảnh
hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh người giáo viên. Bài viết nghiên cứu thực
trạng vấn đề đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ nhà giáo ơ nước ta; qua đó, đề
xuất một số giải pháp nhằm nâng cao phẩm chất đạo đức nghề nghiệp cho đội
ngũ nhà giáo đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở nước ta hiện nay.
Từ khóa: đạo đức nghề nghiệp; bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp; đội ngũ
nhà giáo; đổi mới giáo dục.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Qúa trình phát triển nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế đã tác động
đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó giáo dục. Hiện nay, giáo dục
đang phải đối mặt với nhiều thách thức từ một số biểu hiện lệch lạc, bất cập
trong đời sống xã hội làm suy giảm truyền thống đạo đức nghề nghiệp, gây ảnh
hưởng tiêu cực đến đạo đức người nhà giáo. Những hiện tượng liên tiếp xảy ra
với tính chất ngày càng phức tạp và nghiêm trọng cho thấy sự suy thoái về đạo
1


đức lối sống đã diễn ra và len lỏi vào trong mọi mặt của xã hội nói chung và lĩnh

vực giáo dục nói riêng. Hiện tượng đề cao lợi ích vật chất, lối sống thực dụng,
các tệ nạn xã hội dường như ngày càng lấn át phẩm giá của con người, tác động
xấu đến tình cảm, nguyện vọng của những người làm nghề sư phạm, làm một bộ
phận nhà giáo sa sút, thậm chí bị suy thoái đạo đức lối sống. Chính vì vậy,
nghiên cứu thực trạng đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ nhà giáo; từ đó, làm cơ
sở đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao phẩm chất đạo đức nghề nghiệp cho
đội ngũ nhà giáo đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ở nước ta hiện nay là việc
làm cần thiết, có ý nghĩa thực tiễn.
2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
2.1. Vai trò của đạo đức nghề nghiệp đối với đội ngũ nhà giáo
Để có được thành công trong sự nghiệp cá nhân, hoạt động nghề nghiệp của
mỗi người trong bất kỳ lĩnh vực nào cũng đều đòi hỏi phải có những chuẩn mực
đạo đức mà ta gọi là đạo đức nghề nghiệp. Đạo đức nghề nghiệp là những quan
điểm, quy tắc và chuẩn mực hành vi đạo đức xã hội đòi hỏi phải tuân theo trong
hoạt động nghề nghiệp, có tính đặc trưng của nghề nghiệp. Trong xã hội có bao
nhiêu nghề thì có bấy nhiêu thứ đạo đức nghề nghiệp. Đạo đức nghề nghiệp là
đạo đức xã hội được thể hiện một cách đặc thù, cụ thể trong các hoạt động nghề
nghiệp. Với tính cách là một dạng của đạo đức xã hội, nó có quan hệ chặt chẽ
với đạo đức cá nhân và thể hiện thông qua đạo đức cá nhân. Đồng thời, do liên
quan với hoạt động nghề và gắn liền với một kiểu quan hệ sản xuất trong một
giai đoạn lịch sử nhất định nên đạo đức nghề nghiệp cũng mang tính giai cấp,
tính dân tộc [4]. Nói đến đạo đức nghề nghiệp là phải nói tới lương tâm nghề
nghiệp. Lương tâm nghề nghiệp là biểu hiện tập trung nhất của ý thức đạo đức
cá nhân trong thực tiễn; nó vừa là dấu hiệu vừa là thước đo sự trưởng thành của
đời sống đạo đức cá nhân. Mỗi con người với tư cách một chủ thể đạo đức đã
trưởng thành bao giờ cũng biểu hiện là người sống có lương tâm, mà rõ nét nhất
là trong hoạt động nghề nghiệp của họ. Lương tâm nghề nghiệp là ý thức trách
nhiệm của chủ thể đối với hành vi của mình trong hoạt động nghề nghiệp, là thái
độ và cách ứng xử của người làm nghề trước lợi ích của người khác, của xã hội;
2



là sự tự phán xử về các hoạt động, các hành vi nghề nghiệp của mình.
Phẩm chất đạo đức nghề nghiệp cao nhất của nhà giáo là yêu nghề, yêu
người, đó là sự toàn tâm, toàn ý với người học và nghề dạy học. Tình yêu nghề,
yêu người của nhà giáo càng sâu sắc thì càng tác động mạnh mẽ đến người học,
trở thành những tấm gương cho người học noi theo và là một thành tố quan
trọng để quá trình giáo dục đạt kết quả cao. Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng
quyết tâm dạy thật tốt, có ý chí quyết tâm phấn đấu vươn lên, miệt mài với từng
bài giảng, thường xuyên đúc rút kinh nghiệm và vận dụng sáng tạo trong hoạt
động sư phạm, như Bác Hồ nói: “Dù khó khăn đến đâu cũng phải tiếp tục thi
đua dạy tốt và học tốt. Trên nền tảng giáo dục chính trị và lãnh đạo tư tưởng tốt,
phải phấn đấu nâng cao chất lượng văn hóa và chuyên môn nhằm thiết thực giải
quyết các vấn đề do cách mạng nước ta đề ra và trong một thời gian không xa,
đạt những đỉnh cao của khoa học và kỹ thuật” [6, tr.507].
Phẩm chất đạo đức nghề nghiệp còn thể hiện ở niềm tin sư phạm sâu sắc,
tôn trọng, yêu mến, nhân ái, độ lượng, bao dung người học. Nhà giáo biết vui
với cái vui, cái thành đạt của người học, song cũng biết buồn với cái buồn, cái
thất bại của người học. Khi người học tiến bộ, nhà giáo cảm thấy phấn khởi,
song khi người học làm điều sai thì người dạy cũng phải thấy trong đó có phần
lỗi của mình, không vội trách người học mà trước hết bản thân mình phải có sự
day dứt. Đây là động lực giúp nhà giáo vươn lên chiếm lĩnh những đỉnh cao tri
thức, sư phạm và tu dưỡng rèn luyện đạo đức nghề nghiệp. Coi sự nghiệp trồng
người mà mình được tham gia là nghĩa vụ thiêng liêng, là nguồn sống, nguồn
hạnh phúc của nhà giáo.
Đạo đức nghề nghiệp là nền tảng trong nhân cách nhà giáo. Chuẩn mực đạo
đức nghề nghiệp của họ được duy trì thành nền nếp trong nhà trường dựa trên hệ
thống các khuôn phép, quy tắc đạo đức nhằm định hướng, điều chỉnh nhận thức,
đánh giá thái độ, hành vi của nhà giáo phù hợp với yêu cầu mô phạm của nghề
dạy học. Với nghề dạy học, người dạy muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ phải luôn

tinh thông về nghề nghiệp, tiêu biểu về tri thức khoa học, tư tưởng chính trị, văn
hóa, đạo đức, lối sống. Như vậy, đạo đức nghề nghiệp của nhà giáo không phải
3


là thành tố biệt lập mà có quan hệ mật thiết với các thành tố khác trong nhân
cách của nhà giáo luôn gắn bó hữu cơ với năng lực, tài nghệ sư phạm của nhà
giáo.
Đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ nhà giáo có vai trò rất quan trọng, góp
phần quyết định chất lượng, hiệu quả hoạt động sư phạm và nâng cao chất lượng
giáo dục - đào tạo. Các thầy, cô giáo phải thực sự là tấm gương sáng để mọi thế
hệ học trò noi theo và để làm tròn sứ mệnh cao cả “trồng người”, mỗi nhà giáo
phải luôn tu dưỡng phẩm chất đạo đức nghề nghiệp để xứng đáng với sự tôn
vinh và niềm tin yêu của xã hội. Bên cạnh đó, Nhà nước cần có cơ chế, chính
sách phù hợp để thu hút nguồn nhân lực có chất lượng cao vào ngành sư phạm.
Nghề dạy học lấy con người làm đối tượng để tác động, làm biến đổi và phát
triển nhận thức, tư tưởng, tình cảm của người học. Các giá trị văn hóa của nhân
loại qua bàn tay của người thầy được kết tinh và truyền thụ cho các thế hệ kế
tiếp để đào tạo ra những con người có phẩm chất, năng lực phục vụ cho sự phát
triển của xã hội. Thành quả của quá trình lao động sư phạm là đào tạo ra những
con người mới với nhân cách hoàn chỉnh. Đạt được mục tiêu đó, vai trò của nhà
giáo rất quan trọng, họ vừa là người thiết kế, vừa là người thi công trong quá
trình dạy học. Đạo đức của họ là tấm gương sống để người học noi theo. Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Dạy các cháu thì nói với các cháu chỉ là một
phần, cái chính là phải cho các cháu nhìn thấy, cho nên những tấm gương thực tế
là rất quan trọng. Muốn dạy cho trẻ em thành người tốt thì trước hết các cô, các
chú phải là người tốt” [5, tr.77-78].
Hoạt động dạy học được tiến hành bằng nhiều phương thức, trong đó có một
phương thức rất đặc biệt là lấy nhân cách tác động đến nhân cách, dùng nhân
cách người thầy để cảm hóa học trò. Do vậy, nhà giáo phải là tấm gương mẫu

mực, luôn nêu gương về đạo đức để những giá trị tốt đẹp của người thầy được
nhân lên trở thành phổ biến ở người học. Đạo đức của họ gắn với đặc trưng của
nghề dạy học mang tính mô phạm, chuẩn hóa rất cao, vừa dạy người, vừa dạy
chữ, dạy nghề.
3. Thực trạng đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ nhà giáo trong bối cảnh
4


hiện nay
Các nhà tư tưởng, nhà giáo dục lớn xưa và nay đều đánh giá rất cao vai trò
của nhà giáo đối với sự nghiệp giáo dục, phát triển xã hội. Luôn coi trọng phẩm
chất đạo đức của nhà giáo, coi đó là thành tố cơ bản, nền tảng trong nhân cách
nhà giáo. Trong thời đại kinh tế tri thức, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ
thuật và công nghệ thông tin truyền thông đang đặt ra yêu cầu phải đổi mới nội
dung, phương pháp dạy học. Sự đổi mới này trước hết phải bắt đầu từ đội ngũ
nhà giáo. Nhà giáo giờ đây phải miệt mài lao động để cô đọng hệ thống kiến
thức, đảm bảo những kiến thức này là cơ bản nhất, hiện đại nhất, hữu ích nhất
cho người học. Họ vừa phải biết giảng giải cho người học, vừa phải biết thiết kế
bài học, hướng dẫn người học thi công, vừa phải biết dẫn dắt để người học lĩnh
hội, giác ngộ, vừa phải biết đưa người học thành người hợp tác, cộng tác với
thầy giáo, cô giáo, với bạn để tìm ra chân lý và thực hành chân lý một cách sáng
tạo theo những kiến thức đã được tiếp nhận. Nhiệm vụ này rất nặng nề, nhưng
nhà giáo không phải là thợ giảng mà phải là nhà giáo dục để hoàn thiện nhân
cách người học. Ở đó, đạo đức nghề nghiệp là nền tảng, động lực để nhà giáo
hoàn thành sứ mệnh vẻ vang của mình.
Trong thực tế có rất nhiều tấm gương các nhà giáo hết lòng yêu nghề. Họ đã
cống hiến cả cuộc đời cho sự nghiệp giáo dục và được rất nhiều thế hệ học trò
kính trọng. Có rất nhiều thầy, cô giáo, nhất là ở vùng sâu, vùng xa đã vượt qua
rất nhiều khó khăn về vật chất và tinh thần để cống hiến công sức, trí tuệ cho sự
nghiệp “trồng người” vẻ vang. Nhiều nhà giáo đã chăm chút giữ gìn lương tâm,

danh dự; có tinh thần đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ đồng nghiệp trong cuộc
sống và trong công việc; có lòng nhân ái, bao dung, độ lượng, đối xử hòa nhã
với học sinh, với đồng nghiệp. Trong công tác chuyên môn, thực hiện công bằng
trong giáo dục, đánh giá đúng thực chất năng lực của học sinh; thực hiện đúng
điều lệ, quy chế giáo dục, chống tiêu cực và bệnh thành tích. Trong công tác
nghiên cứu, đã thể hiện tính tích cực, đi sâu khám phá cái mới, nắm chắc và vận
dụng sáng tạo các nguyên tắc, phương pháp dạy học, nghiên cứu khoa học vào
quá trình dạy học, giáo dục, nhất là những yêu cầu mới của Chương trình cải
5


cách giáo mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa ra.
Tuy nhiên, trong những năm vừa qua ngành giáo dục và xã hội không khỏi
đau lòng trước hiện tượng có những giáo viên thiếu chuẩn mực đạo đức nghề
nghiệp như bạo hành, lăng mạ học sinh, nhất là những vụ việc bạo hành trẻ em ở
một số trường mầm non. Thiếu gương mẫu trong lời nói, việc làm, đánh giá
không khách quan người học… Không ít trường hợp vì đồng tiền và danh lợi
chà đạp lên quan hệ thầy trò, đồng chí, đồng nghiệp. Những biểu hiện đó đã tác
động lớn đến đời sống xã hội, làm hoen ố hình ảnh nghề cao quý luôn được xã
hội tôn vinh. Những hiện tượng này tuy chỉ là “con sâu bỏ rầu nồi canh”, nhưng
dễ tạo nên bức xúc và phản cảm trong xã hội. Những sự việc này nếu không
được nhìn nhận thấu đáo, khách quan sẽ dẫn đến đánh giá quy chụp nghề giáo
và đội ngũ giáo viên hiện nay.
Một trong những nguyên nhân là do tác động của mặt trái kinh tế thị trường
dẫn tới những thay đổi trong đời sống xã hội, thay đổi những giá trị truyền
thống, trong đó có môi trường giáo dục. Một bộ phận thầy cô giáo chưa được
trang bị, chuẩn bị đầy đủ nhận thức và tâm thế trước những tác động “tiêu cực”
từ bên ngoài xã hội. Trong chương trình, quá trình đào tạo giáo viên hiện nay
vẫn còn để “trống” mảng đào tạo về chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, kỹ năng
sống cho sinh viên. Nhà giáo không được bồi dưỡng thường xuyên về phương

pháp sư phạm, năng lực chuyên môn… Vì vậy, một số thầy cô giáo chưa đáp
ứng năng lực và theo kịp sự biến động về tâm lý của học sinh, cá biệt còn có
biểu hiện thiếu trách nhiệm, cứng nhắc, chưa chia sẻ với học sinh. Trong ngành
còn nhiều giáo viên được bảo kê, giáo viên theo cơ cấu, giáo viên chạy vị trí. Về
cơ bản, họ không đáp ứng các tiêu chuẩn năng lực và phẩm chất đạo đức nghề
nghiệp của nghề giáo nhưng họ vẫn đang hành nghề. Đó là những con sâu làm
rầu nồi canh hạ thấp hình ảnh, vị thế của người thầy trong lòng công chúng.
Đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn cũng là nguyên nhân dẫn tới việc một
bộ phận giáo viên chưa toàn tâm toàn ý với công việc giảng dạy và chăm sóc,
giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa cho người học. Phụ huynh cũng góp phần
làm tha hóa thầy cô, hạ thấp uy tín của thầy cô trước mặt con em bằng cách ứng
6


xử “phong bì”, đo mức độ quan tâm của cô thầy bằng số lượng phong bì. Bên
cạnh đó, những tác động từ áp lực cuộc sống dẫn tới nhiều bậc phụ huynh phó
thác con cái cho nhà trường, mối quan hệ nhà trường - gia đình ở một số nơi còn
lỏng lẻo hay cách ứng xử thiếu chuẩn mực trong một số gia đình đã tác động tới
quá trình hình thành nhân cách của các em.
Một nguyên nhân khách quan là trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ
4.0, người thầy không còn là nguồn tri thức duy nhất như trước đây nữa. Học trò
có nhiều thời gian để tự nghiên cứu có thể giỏi hơn, biết nhiều hơn thầy. Thế
nhưng nhiều giáo viên chưa thích nghi với vai trò mới này, thấy uy tín và vị trí
của mình bị lung lay. Để củng cố uy tín bị lung lay, giáo viên sử dụng các “áp
lực” để “tạo uy” với học trò, làm cho trò nể, sợ thì mới dạy dỗ được, giáo viên
sử dụng các dạng “bạo lực nóng” như phạt thể chất, quát mắng hạ nhục học sinh
hoặc “bạo lực lạnh” như im lặng không giảng bài trong 4 tháng để tạo áp lực.
Đó cũng có thể là hệ quả của việc xem nhẹ môn Giáo dục công dân nói riêng
và công tác dạy làm người nói chung. Trường học đường như mới chỉ tập trung
vào việc dạy chữ còn việc dạy người bị coi nhẹ và mang tính hình thức. Môn

Giáo dục công dân được xem là môn phụ và thường bị lấy giờ để giáo viên củng
cố thêm kiến thức cho học sinh môn Văn, môn Toán. Có nhiều trường hợp giáo
viên bị dạy môn Giáo dục công dân tại các trường là những giáo viên yếu kém,
bị kỷ luật, không thể dạy các môn khác thì được phân dạy Giáo dục công dân.
Chương trình đào tạo giáo viên dạy Giáo dục công dân không thu hút được
người học.
Nhà trường hiện tại có quá nhiều áp lực và mất an toàn. Giáo viên bị áp lực
từ việc hoàn thành các nhiệm vụ giảng dạy, thực hiện các yêu cầu của lãnh đạo
và cấp trên, áp lực lương thấp. Học sinh trong trường thì chịu quá nhiều áp lực
từ kỳ vọng của cha mẹ, thành tích học tập của nhà trường, danh dự giáo viên dạy
giỏi của cô giáo, bị bắt nạt, quấy rối, bị dụ dỗ bởi các tệ nạn xã hội. Mỗi cá nhân
đều đang chất chứa trong lòng rất nhiều áp lực. Họ như những quả bom chỉ đợi
một kích thích quá ngưỡng sẽ nổ tung thành những hành vi phản cảm gây sốc
cho xã hội. Mâu thuẫn thầy trò gia tăng hoặc uy tín, vị thế của người thầy giảm,
7


thường được xem là nguyên nhân chính dẫn đến những biểu hiện hành vi xuống
cấp đạo đức như thời gian qua.
2.3. Một số đề xuất giải pháp góp phần nâng cao phẩm chất đạo đức
nghề nghiệp cho đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý trong các trường cao
đẳng giáo dục nghề nghiệp ở Đà Nẵng hiện nay
Một là, tăng cường công tác giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống
đối với đội ngũ nhà giáo hiện nay. Coi trọng bồi dưỡng ý chí, khát vọng và chí
hướng vươn lên hoàn thiện văn hóa sư phạm, biết tự kiềm chế, tự học để có hiểu
biết sâu rộng về chuyên môn nghiệp vụ, thuần thục kỹ năng, điêu luyện tay nghề
sư phạm, trau dồi phẩm chất đạo đức nhà giáo; thường xuyên nâng cao ý thức
trách nhiệm với công việc chuyên môn, với sự nghiệp “trồng người”. Gắn hoạt
động này với các phong trào, cuộc vận động trong ngành giáo dục và việc “Học
tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Kịp thời chỉnh

đốn, uốn nắn, xử lý nghiêm những sai phạm của một số giáo viên vi phạm tư
cách và đạo đức nhà giáo.
Hai là, xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ cơ sở trong trường học; có
biện pháp kiểm tra, kiểm soát đồng thời thường xuyên rà soát và bổ sung nội
dung thực hiện đạo đức nhà giáo trong quy chế hoạt động của nhà trường; thực
hiện nghiêm túc việc đánh giá cán bộ quản lý, giáo viên hằng năm theo quy
định. Những trường hợp giáo viên vi phạm, cần được xử lý nghiêm, tùy theo
mức độ và quy định của pháp luật liên quan, có thể tạm dừng việc giảng dạy, bố
trí làm công việc khác để chờ xử lý hoặc xem xét đưa vào diện tinh giản biên
chế, chấm dứt hợp đồng làm việc, hợp đồng lao động.
Ba là, giữ gìn tình đoàn kết, thống nhất trong tập thể sư phạm, biết lắng
nghe, sẵn sàng học hỏi và cầu tiến bộ. Nêu cao nguyên tắc, tính kỷ luật và tính
kế hoạch trong hoạt động sư phạm; chấp hành nghiêm pháp luật của Nhà nước
và quy định về đạo đức nhà giáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo; coi trọng, giữ
vững, phát huy truyền thống tôn sư trọng đạo của dân tộc; thực hiện tốt cuộc vận
động “Mỗi thầy cô giáo là tấm gương về đạo đức và tự học”.
Bốn là, luôn thể hiện sự chuẩn mực, tính mô phạm trong tác phong, lối sống,
8


trong giải quyết các mối quan hệ với mọi người, với công việc, với bản thân
mình, nhất là đối với người học. Đặc biệt phải chú trọng giải quyết mối quan hệ
với người học, dựa trên nguyên tắc sư phạm và gắn với thực hiện “Cần kiệm
liêm chính, chí công vô tư” không để mặt trái cơ chế thị trường với những tác
động tiêu cực làm ảnh hưởng đến quan hệ thầy trò vốn rất thiêng liêng.
Năm là, với những áp lực học đường mà học sinh và giáo viên đang phải đối
mặt, cấp thiết phải có một bộ phận chuyên trách trong nhà trường giúp đỡ học
sinh và giáo viên cân bằng lại trước các căng thẳng, áp lực cuộc sống. Cần có bộ
phận "Tư vấn tâm lý học đường" chuyên trách để kịp thời nắm bắt tâm lý, tư
tưởng của học sinh trong cuộc sống thực và cả cuộc sống trên mạng. Cần có Bộ

quy tắc trước hết cho Hiệu trưởng và Giáo viên trước khi có Bộ quy tắc cho học
sinh vì trong vấn đề này, người thầy cần phải làm gương và là tấm gương cho
học sinh noi theo.
Sáu là, nâng cao nhận thức về vai trò của môn giáo dục công dân, giáo dục
giá trị sống, kỹ năng sống trong nhà trường. Cần lấy lại vị thế của môn Giáo dục
công dân, Giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống. Chỉnh sửa lại sách giáo khoa từ
tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực, hướng đến các chuẩn mực hành vi đạo
đức một cách nhất quán.
Bảy là, cần xem xét điều chỉnh lại chương trình đào tạo giáo sinh, bổ sung
thêm các học phần về Đạo đức nghề giáo, bổ sung và kéo dài học phần trải
nghiệm nghề nghiệp để giáo sinh có thêm cơ hội thực hành kỹ năng quản lý lớp
học. Cũng có thể suy nghĩ đến những chứng chỉ nghề, kiểm tra định kỳ để đảm
bảo những giáo viên đứng lớp đều có năng lực hành vi ứng xử đạo đức nghề
nghiệp.
Tám là, giáo viên, nhân viên và người lao động phải nêu cao tinh thần tự
học, tự bồi dưỡng, rèn luyện nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức và chuyên
môn nghiệp vụ; khắc phục tình trạng quản lý, giáo dục theo kiểu "quyền uy", áp
đặt đối với học sinh. Ðặc biệt, các thầy giáo, cô giáo phải có ý thức và trách
nhiệm giữ gìn hình ảnh, uy tín, danh dự người thầy; luôn "tự soi", "tự sửa";
thường xuyên học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
9


Ngoài ra, một trong những yêu cầu đối với giáo viên hiện nay cũng như để
chuẩn bị các điều kiện triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, cần nâng
cao năng lực, phẩm chất, đạo đức nhà giáo. Ðể làm tốt điều đó, các cơ sở đào
tạo giáo viên cần tiến hành rà soát, cập nhật, đổi mới nội dung, chương trình,
giáo trình, hình thức đào tạo; gắn yêu cầu kiến thức, nghiệp vụ sư phạm với
năng lực, phẩm chất nghề nghiệp cho sinh viên. Tăng cường tổ chức các chuyên
đề, hoạt động ngoại khóa, thực hành, thực tập sư phạm để rèn các kỹ năng sư

phạm, kỹ năng ứng xử, giải quyết tình huống sư phạm và bồi dưỡng đạo đức nhà
giáo cho sinh viên sư phạm.
Chín là, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ
Chí Minh trong các nhà trường. Theo đó, mỗi nhà giáo phải xây dựng kế hoạch
phấn đấu, đề ra nội dung, biện pháp cụ thể, phù hợp, làm cơ sở để điều chỉnh
hành vi, xác định ý chí quyết tâm, nhất là trước những tác động, ảnh hưởng, chi
phối đến tình cảm, lòng yêu nghề của đội ngũ nhà giáo. Các cấp quản lý cần
quan tâm hơn nữa việc giúp đỡ, tạo mọi điều kiện để đội ngũ nhà giáo phấn đấu,
rèn luyện; xây dựng nhiều điển hình tiên tiến, gương “người tốt, việc tốt” trong
rèn luyện phẩm chất đạo đức nghề nghiệp. Tích cực đấu tranh với những biểu
hiện tiêu cực, vi phạm đạo đức nghề nghiệp.
Mười là, xây dựng và phát huy nhân tố tích cực của môi trường sư phạm, có
chính sách đãi ngộ thỏa đáng đối với đội ngũ nhà giáo. Phối hợp giữa nhà
trường với địa phương, hội phụ huynh, cha mẹ học sinh trong góp phần nâng
cao

đạo

đức

nghề

nghiệp

cho

nhà

giáo.


Cần sớm nghiên cứu, xây dựng các chính sách đãi ngộ nhà giáo như bồi dưỡng,
sử dụng, phát huy sở trường của từng nhà giáo; cải thiện chế độ tiền lương, phụ
cấp, chế độ khen thưởng, chính sách bảo hiểm xã hội… trên cơ sở đó mà phát
huy phong trào thi đua chấp hành nghiêm các quy chế, quy định trong giáo dục,
lối sống có kỷ cương, văn hóa giáo dục; tăng cường đoàn kết, yêu thương, giúp
đỡ nhau cùng hoàn thành nhiệm vụ.
3. KẾT LUẬN
Trước tác động của nền kinh tế thị trường trong bối cảnh đẩy mạnh hội nhập
10


quốc tế, sự biến đổi thang giá trị nhân cách và các chuẩn giá trị nhân cách diễn
ra rất nhanh chóng trong xã hội, đang đặt ra vấn đề bồi dưỡng, rèn luyện đạo
đức nhà giáo phải được xem là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên có tính chiến
lược không chỉ trong nhận thức, mà quan trọng hơn là mỗi nhà giáo phải tự xây
dựng kế hoạch triển khai thực hiện. Vì vậy, vấn đề bồi dưỡng, rèn luyện đạo đức
nhà giáo cần phải được xem là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, có tính chiến
lược không chỉ trong nhận thức mà quan trọng quyết định hơn là mỗi nhà giáo
phải tự xây dựng kế hoạch triển khai tự rèn luyện nâng cao đạo đức của mình.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (2004), Chỉ thị
40/CTTW về "Xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ
quản lý giáo dục" ngày 15/6/2004, Hà Nội.
[2]. Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (2017), Thông tư 08/2017/TTBLĐTBXH quy định chuẩn về chuyên môn, nghiệp vụ của nhà giáo giáo dục
nghê nghiệp, Hà Nội.
[3]. Đảng Cộng sản Việt Nam (2013), Nghị quyết số 29/NQ-TW ngày
27/11/2013 về đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đào tạo, Hà Nội.
[4]. Lê Thanh Thập (2005), “Về đạo đức nghề nghiệp”, Tạp chí Triết học, số
6 (169).
[5]. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 12, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà

Nội.
[6]. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb. Chính trị Quốc gia, Hà
Nội.

THÔNG TIN TÁC GIẢ
Họ và tên: Lê Đức Thọ
Năm sinh: 1985
Đơn vị công tác: Khoa Cơ bản – Trường Cao đẳng Nghề Đà Nẵng
Chức vụ: giảng viên
11


Email:
Điện thoại: 0911 733 407.

12