MỤC LỤC
Mục
1
2
3
4
1
2
3
4
1
2
3

Nội dung
MỞ ĐẦU
Lí do chọn đề tài.
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
Hiệu quả của sáng kiến
KẾT LUẬN
Kết luận
Bài học kinh nghiệm
Kiến nghị

Trang

2
2
3
3
3
3
3
4
5
11
12
12
12
13


PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Âm nhạc là một tài sản vơ hình khơng thể thiếu trong một đời người, trong
một tộc người, trong một cộng đồng tùy theo mức lớn nhỏ mà được gọi là dân tộc,
quốc gia, thời đại hay toàn thể nhân loại. Âm nhạc được sinh ra từ cá thể sáng tạo
để bày tỏ cảm xúc và sẻ chia với cá thể khác. Đó là mối liên kết giữa người với
người, là sự đồng cảm, là tiếng nói chung có thể khơng cần đến ngôn từ giữa các
dân tộc khác nhau trên khắp địa cầu, giữa các thời đại khác nhau suốt chiều dài lịch
sử. Thực hành âm nhạc giúp con người ta khơng những nhạy cảm, giàu tưởng
tượng, trí nhớ tốt, biết lắng nghe, mà còn rèn giũa nhiều phẩm chất khác như tính
kiên nhẫn, tính kỉ luật, tính đồng đội…
Âm nhạc có một ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống con người, đặc biệt là
trẻ em. Học môn âm nhạc, giúp trẻ em thơng minh hơn, học Tốn, lịch sử, địa lí
tiến bộ hơn. Tạo điều kiện cho trẻ em học âm nhạc là đã cho các em có một nền

học vấn tồn diện khơng chỉ về khoa học mà còn về nghệ thuật, về cái đẹp. Tâm
hồn trẻ thơ vì thế sẽ thêm phong phú, đằm thắm và sâu sắc. Việc giáo dục một
con người tồn diện khơng chỉ giáo dục cho họ có đạo đức tốt, có trình độ hiểu
biết, nắm chắc các kiến thức khoa học và xã hội mà cịn phải giáo dục cho họ biết
nhìn nhận, phân biệt, biết thưởng thức cái đẹp và biết làm đẹp cho cuộc sống nói
chung, cuộc sống của mình nói riêng. Vì vậy, có thể nói rằng giáo dục thẩm mỹ
cho con người là không thể thiếu được. Hay Âm nhạc người ta ví như một món ăn
tinh thần khơng thể thiếu trong thế giới lồi người, đặc biệt là ở thời đại phát triển
mạnh như ngày nay. Mà một trong những con đường giáo dục thẩm mỹ nhanh và
hiệu quả nhất là giáo dục thông qua các môn học nghệ thuật. Trong đó Âm nhạc có
vị trí rất quan trọng. Đặc biệt trong những năm gần đây, bộ giáo dục và đào tạo đã
điều chỉnh nội dung giáo dục nghệ thuật trong nhà trường và coi đây là mơn học
bắt buộc, trong đó có mơn Âm nhạc.
Âm nhạc là phương tiện hiệu quả nhất trong giáo dục thẩm mỹ, đặc biệt là ở
bậc tiểu học, thông qua môn học này đã hình thành cho các em những kiến thức
ban đầu về ca hát, về kiến thức nhạc lý sơ đẳng nhất có ở phân mơn tạp đọc nhạc,
đặc biệt là trang bị cho các em có một thế giới tinh thần thoải mái hơn, giúp các em
phát triển tồn diện hơn, từ đó giúp các em học tốt các mơn học khác Ở lớp 4 ngồi
việc học hát các em còn được tập đọc các bài tập đọc nhạc với các hình tiết tấu đơn
giản như : Nốt trắng, nốt đen, nốt móc đơn, được ghép lời ca theo nhạc và được
làm các bài tập đọc nhạc do vậy việc học âm nhạc ở lớp 4 của học sinh Tiểu học đã
bắt đầu chuyển sang một giai đoạn mới. Các em trực tiếp được tiếp xúc với các nốt
nhạc trên khng nhạc có khố son đó là một phân môn mới, phân môn Tập đọc
nhạc TĐN. Bên cạnh đó việc rèn luyện khả năng nghe âm nhạc chuẩn xác, phát
triển tai nghe góp phần vào việc giáo dục văn hóa âm nhạc cho các em là điều rất
cần thiết.
Với mong muốn nâng cao chất lượng dạy học Âm nhạc ở nhà trường, bản
thân tôi đã học hỏi đồng nghiệp, nghiên cứu và tìm ra một số biện pháp dạy Tập
2



đọc nhạc cho các em qua đề tài “Một số biện pháp nhằm giúp học sinh nâng cao
năng lực cảm thụ âm nhạc trong dạy học môn Âm nhạc ở trường Tiểu học”.
2. Mục đích nghiên cứu
Đưa ra một số biện pháp dạy tập đọc nhạc cho học sinh khối 4 ở bậc Tiểu học.
3. Đèi tượng nghiên cứu
Dạy học mụn m nhc trng tiu hc.
4. Phơng pháp nghiên cứu
- Phơng pháp quan sát.
- Phơng pháp vấn đáp.
- Phơng pháp thực hành.
PHN II: GII QUYT VN
1. C s lý luận
Mục đích giáo dục âm nhạc bao gồm những mục tiêu yêu cầu giáo dục cụ
thể, là sự phản ánh kết quả mong muốn sau một quá trình giáo dục - dạy học. Kết
quả ấy cũng chính là mơ hình hay kiểu nhân cách cần hình thành, kiểu tập thể cần
xây dựng ở học sinh thông qua môn học âm nhạc. Giáo dục âm nhạc là một hình
thức giáo dục nghệ thuật mang tính đặc thù. Nó có khả năng liên kết, sử dụng cũng
như hỗ trợ, xen lồng vào tất cả các hình thức nội dung giáo dục khác làm cho
chúng đạt đến hiệu quả cao trong việc thực hiện những yêu cầu mục tiêu giáo dục.
Nhưng với nhiệm vụ, chức năng chủ yếu của mình, giáo dục âm nhạc trước hết thể
hiện mục tiêu, yêu cầu giáo dục nổi trội của mình là giáo dục thẩm mĩ. Nắm vững
mục đích nổi trội này là một yêu cầu hết sức quan trọng. Nhưng để thực hiện trên
thực tế có kết quả mục đích u cầu giáo dục này lại địi hỏi phải tìm hiểu, nắm
vững bản chất đặc trưng của nghệ thuật âm nhạc.
Nếu ở con người, nhu cầu về thẩm mĩ là nhu cầu tinh tế và cao quý; ý thức
về cái đẹp, cái hay là ý thức có tính nhân loại cao thì trong cấu trúc nền giáo dục
phổ thông hiện đại, giáo dục thẩm mĩ nói chung và giáo dục âm nhạc nói riêng,
phải là bộ phận mang tính đặc thù, có cấp độ cao tương xứng với nó.mơn học khác
đều được xây dựng và lấy tác động hình thành nhân cách học sinh theo hướng chủ

yếu: từ trí tuệ đến tình cảm, thì ngược lại, môn học Âm nhạc lại được xây dựng,
lấy tác động hình thành nhân cách học sinh theo hướng chủ yếu: trực tiếp từ tình
cảm đến trí tuệ, tạo ra một sự kết hợp hài hịa, và do đó, nó là mơn học khơng thể
thiếu được.
Vai trị và nhiệm vụ của môn âm nhạc ở trường Tiểu học là trang bị cho học
sinh một số kiến thức về kỹ năng ca hát, đọc và nghe nhạc; các em có thể tham gia
vào các hoạt động âm nhạc của cộng đồng. Hình thành cho học sinh những hiểu
biết sơ đẳng về cái hay, cái đẹp trong nghệ thuật âm nhạc, về ý nghĩa tác dụng của
âm nhạc với đời sống, đồng thời mở mang vốn hiểu biết về truyền thống âm nhạc
dân tộc Việt Nam, tinh hoa âm nhạc thế giới, góp phần bồi dưỡng tình cảm, đạo
đức, trí tuệ, tạo khơng khí vui tươi lành mạnh, làm phong phú thế giới tinh thần
nhằm phát triển hài hịa, tồn diện nhân cách học sinh.
3


Mơn âm nhạc ở trường Tiểu hoc có Học hát, Tập đọc nhạc. Mỗi phân mơn
có một vai trị nhất định. Ví dụ, với phân mơn Học hát: Hoạt động ca hát có vị trí
quan trọng trong đời sống con người; bài hát phản ánh một cách hình tượng những
khái niệm sâu sắc về cuộc sống, thiên nhiên, con người và tất cả các mối quan hệ,
tư tưởng, tình cảm. Hoạt động ca hát ảnh hưởng trực tiếp đến con người bằng tác
động của âm nhạc và lời ca. Giọng hát không chỉ là phương tiện thể hiện cảm xúc
suy nghĩ của người hát mà còn khơi dậy ở người nghe những cảm xúc tương ứng,
những hiểu biết nhất định đem lại sảng khoái thẩm mĩ; sức diễn cảm của giọng hát
cùng những cử chỉ, thái độ, nét mặt phù hợp rất thu hút học sinh. Nó khơi dậy ở
học sinh những cảm xúc hướng tới Chân - Thiện - Mỹ. Ca hát là một hoạt động
quan trọng, bản chất của nó là thơng qua luyện tập giúp học sinh có tinh thần sảng
khối và tạo cho học sinh có những ước mơ tươi đẹp.
- Tập đọc nhạc: giúp học sinh nhận biết những kí hiệu ghi chép âm nhạc đơn
giản, thơng thường nhất. Có khái niệm về yếu tố cơ bản của âm nhạc như cao độ,
trường độ, giai điệu, tiết tấu, sắc thái...

Như vậy, về tác dụng của âm nhạc đối với học sinh trong nhà trường là điều
khơng thể phủ nhận. Cái đích cuối cùng của vai trị và ý nghĩa mơn Âm nhạc trong
trường TH là tạo nên một trình độ văn hóa âm nhạc nhất định. Trình độ văn hóa
phổ thơng hay trình độ học vấn phổ thông ở bậc TH là do tất cả những hoạt động
giáo dục và các môn học tạo dựng nên, trong đó có mơn Âm nhạc.
2. Thực trạng
2.1 Phương pháp dạy học chưa cá thể hóa trong hoạt động học tập của học
sinh
Dạy học cá thể hóa là phương pháp giảng dạy yêu cầu người giáo viên phải
quan tâm tới từng đối tượng HS, dạy cho từng cá nhân chứ không phải dạy theo số
đông. Tuy nhiên việc cá thể hóa các hoạt động học tập của học sinh gặp rất nhiều
khó khăn và nguyên nhân cụ thể đó là
- Chưa quan tâm tới từng đối tượng học sinh, dạy theo số đông
- Chưa nắm bắt được tâm lý học sinh
- Kỹ Năng tiếp cận và hiểu hết được tâm lý của học sinh hạn chế
- Số lượng học sinh đơng nên việc cá thể hóa con khó khăn.
2.2. Hứng thú học âm nhạc của học sinh chưa cao
Không phải hiện nay mà đã từ lâu sự thay đổi về mặt tâm sinh lý lứa tuổi và
một số học sinh cịn xem mơn học âm nhạc là một mơn phụ, các em chỉ quan tâm
đến môn học mà các em đã định hướng cho nghề nghiệp tương lai sau này nên một
số học sinh chưa thực sự hứng thú với mơn học.Đồng thời các em nghĩ khơng có
năng khiếu trong mơn học chính vì vậy một số em ngại trình bày trước tập thể
lớp.Xuất phát từ điều kiện gia đình, sự quan tâm về tinh thần từ phía gia đình đối
với các em khơng được đồng đều, sự khập khiểng về ý thức nhận thức giữa học
sinh ở thị trấn và nơng thơn cũng gây khơng ít khó khăn cho các em trong quá trình
học tập..
3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
4



3.1 Phương pháp dạy học cá thể hóa trong hoạt động học tập của học sinh
Muốn vậy, GV phải nắm được năng lực tiếp nhận và cả đặc điểm tâm sinh
lý của từng em. Bởi vì mỗi con người khơng ai giống ai mà có những đặc điểm
khác nhau. Tơi lấy ví dụ như khi dạy đối tượng HS hiếu động thì chúng ta khơng
thể dạy giống như các em HS thụ động mà phải có một phương pháp riêng. Nói
cách khác là phương pháp phải phù hợp với đối tượng. Lớp có nhiều HS khá giỏi
thì GV phải ra bài tập như thế nào để các em phát huy được năng lực của mình và
có cơ hội thi thố tài năng. Ngược lại, các em chưa giỏi thì thầy cô phải đưa ra các
bài học vừa sức để các em có tinh thần nỗ lực và thêm tự tin vào bản thân.
Ngồi vai trị của GV, các em HS cũng phải có cách học mới. Địi hỏi trước
tiên là các em phải chủ động tích cực trong học tập chứ khơng ngồi nghe thụ động,
sáo rỗng như trước. Nói cách khác là phải thật sự năng động, sáng tạo hơn. Bài học
trên lớp luôn gắn với thực tiễn, tăng tính thực hành giảm bớt phần lý thuyết khơng
cần thiết cũng là một yêu cầu khi dạy và học. Năng động là biết trao đổi, có thơng
tin hai chiều với thầy cô và bạn bè về nội dung bài học để tạo mối tương tác giữa
trò - trò, giữa trò - thầy.
Cịn về phía gia đình, cha mẹ cần tạo điều kiện cho con em mình biết sử
dụng kiến thức đã học, thường xuyên trao đổi và diễn đạt tri thức, phụ huynh cũng
phải dành thời gian lắng nghe và tiếp nhận ý kiến của con cái. Được như vậy các
em mới có kỹ năng sống, sớm trưởng thành và nên người.
Về công tác quản lý, các trường và địa phương cần tạo điều kiện để đội ngũ
GV từng bậc học thực hiện tốt chủ trương này. Ngoài việc mua sắm các trang thiết
bị cần thiết, các đơn vị cần lên kế hoạch và thời gian để triển khai thực hiện một
cách khoa học và có hiệu quả
3.2 Biện pháp tạo sự hứng thú học âm nhạc của học sinh
Để có một tiết học nhạc hiệu quả, gây hứng thú cho học sinh trước tiên
người giáo viên phải xây dựng nề nếp học tập ngay từ bài học đầu tiên. Cụ thể như
xác định thái độ, ý thức học tập đối với môn Âm nhạc. Ở lớp 3, các em đã được
làm quen với các kí hiệu Âm nhạc: các hình nốt, khng nhạc, khóa Son, đọc 8 bài
tập đọc nhạc ở lớp 4, các kỹ thuật đó được duy trì và nâng cao hơn một bước. Vì

vậy, giáo viên phải nắm vững các phương pháp và các bước trong giảng dạy để
truyền thụ lại cho các em các kiến thức của bài học cũng như phát triển các kỹ
năng đã có của các em một cách tốt nhất.
Để rèn đọc nhạc cho học sinh bên cạnh tổ chức các giờ dạy trên lớp thật chu
đáo giáo viên cần gặp gỡ trao đổi với phụ huynh, hướng dẫn và tư vấn để bố mẹ
biết cách giúp đỡ, kèm cặp con mình khi học ở nhà đặc biệt là đối với những em kĩ
năng đọc nhạc còn yếu. Hàng tuần, hàng tháng thông qua sổ liên lạc giáo viên và
phụ huynh trao đổi các thơng tin để giáo viên có những phương pháp dạy học cụ
thể phù hợp với từng đối tượng học sinh.
Tổ chức các giờ đọc nhạc ngoại khóa: Ngoài những bài tập đọc đã được biên
soạn trong chương trình Tiểu học, học sinh cần nắm được các thơng tin cập nhật
hàng ngày liên quan đến cuộc sống thường ngày của các em và cần được tiếp xúc
5


với các tác phẩm âm nhạc khác. Các nhà trường cần tổ chức các giờ đọc nhạc
ngoại khóa, vì thơng qua các giờ học này ngoài nhiệm vụ cung cấp vốn hiểu biết
cịn có tác dụng rèn đọc nhạc cho các em, rèn cho các em kỹ năng hát đúng và hay
các bài hát mà mình u thích. GV cần tham mưu đề xuất với BGH và địa phương
để xây dựng các phòng đọc, phòng thư viện và mua sắm thêm các tài liệu, sách
báo, sắp xếp thời khóa biểu hợp lí.
Xây dựng phương pháp tập đọc nhạc:
Ở lớp 3, học sinh mới làm quen với các kí hiệu ghi nhạc: khóa Son, khng
nhạc, một số hình nốt nhạc, vị trí các nốt nhạc trên khng nhạc, … đặc biệt vị trí
các nốt nhạc trên khng nhạc rất quan trọng, nó quyết định cho việc đọc nhạc của
học sinh ở các lớp trên, vì vậy để cho dễ nhớ tơi đã cho học sinh ghi nhớ bằng các
câu hát như sau:
* Những nốt trong khe đếm từ dưới lên:
Fa La Do Mi bốn nốt trong khe
Nhớ mãi nghe em, nhớ mãi không quên

Fa khe đầu(1) Lá khe hai(2) Đố khe ba(3) và Mí thì ở khe tư(4)
* Những nốt trên dịng đếm từ dưới lên:
Xịe bàn tay ta được khn nhạc đàn
Mi dịng thứ nhất, dịng nhì(2) nốt son
Si si si dòng ba(3) khắc ghi
Rế và Fa trên dòng trên dịng 4- 5.
Ta thường xun ơn tập củng cố cho học sinh ghi nhớ vị trí các nốt nhạc
trên khng nhạc bằng các câu văn này kết hợp sử dụng khuông nhạc bàn tay trái
để khắc sâu kiến thức cho học sinh.
Ở lớp 4, do mới được tiếp xúc nên yêu cầu của phân môn TĐN đặt ra
cho các em là hết sức nhẹ nhàng, đơn giản. Ở giai đoạn đầu tiếp cận với phân môn
này, các em phải thực hành các bài tập về cao độ, về tiết tấu, người giáo viên phải
giúp các em nhận ra được âm thanh cao, thấp tương ứng với vị trí các nốt nhạc trên
khng trong phạm vi 1 qng 8. Sau đó, các em được tiếp cận với thang 5 âm: Đô
- Rê - Mi – Son – La và tiến tới thang 7 âm: Đô - Rê - Mi – Pha – Son La – Si.
Về tiết tấu, các em tiếp tục được củng cố lại trường độ với các hình móc
đơn, nốt đen, nốt trắng, lặng đen và chấm dơi. Cách dạy thực hành các hình nốt có
thể thực hiện gõ theo tiết tấu, cũng có thể cho học sinh tập đọc bằng tên gọi các
hình nốt: đơn, đen, trắng, ta có thể thay bằng tiếng trống: Tùng, rinh...
Việc giúp học sinh tập đọc 1 bài TĐN muốn thu được kết quả cũng phải
được thực hiện theo đúng các bước theo trình tự nhất định. Sau khi giới thiệu bài
TĐN, nếu như ở tập hát, bước đầu tiên là luyện thanh thì ở TĐN sẽ phải là luyện
tập cao độ. Cho các em đọc lại cao độ của các nốt nhạc khơng chỉ giúp các em khởi
động giọng mà cịn giúp các em nhớ vị trí các nốt trên khng nhạc và cảm nhận
cao độ các nốt so với nhau. Muốn các em thực hiện tốt bài tập, giáo viên phải
đưa ra yêu cầu để các em tìm hiểu, nhận xét bài nhạc, bài TĐN có mấy nốt?
gồm nốt gì? Rút ra thang âm cho học sinh đọc, có thể hốn đổi vị trí các nốt
6



nhạc để học sinh tìm tịi ở mức độ cao hơn nhằm kiểm tra tai nghe của các em.
Về trường độ được viết ở nhịp mấy?, gồm những hình nốt gì? Rút ra hình tiết
tấu chung của bài tập cho học sinh đọc tiết tấu. Trong bài có sử dụng các ký
hiệu Âm nhạc nào? mục tiêu của giai đoạn này là làm thế nào để các em nắm
và thể hiện được hình tiết tấu chủ đạo của bài. Việc thể hiện tiết tấu phải được
kết hợp theo nhiều hình thức, có thể là vừa đọc vừa vỗ tay, vừa đọc vừa gõ
đệm nhạc cụ. Hình thức thể hiện cũng có thể là cả lớp, theo tổ nhóm, cá nhân
xen kẽ. Khi các em đã thực hiện tốt tiết tấu của bài, giáo viên đàn để các em
nghe và cảm nhận giai điệu theo tiết tấu, Đây là lúc bắt đầu tập đọc bài nhạc,
tập đọc từng câu theo đàn, giáo viên sửa lỗi truyền miệng. Luyện tập củng cố
theo nhóm, tổ hoặc cá nhân. Khi các em đọc đúng cao độ, trường độ của bài,
mới chuyển sang ghép lời ca. Để các em có cảm nhận tốt hơn trong việc ghép
lời ca với nhạc, giáo viên nên cho các em tự ghép lời, sau đó, giáo viên đàn
giai điệu và hát mẫu lời ca để các em nghe, so sánh. Giáo viên bắt nhịp, học
sinh đọc lại nhạc và ghép lời ca. Giáo viên đàn lại từng câu, sửa lỗi cho các
em. Giai đoạn này đòi hỏi sự kết hợp luyện tập nhịp nhàng giữa đọc nhạc, hát
lời và gõ đệm nhạc cụ. Cuối cùng là việc đánh giá, đây là giai đoạn động viên
khích lệ các em học tập. Phải thường xuyên động viên học sinh, việc động viên
giúp cho các em chưa thể hiện bài TĐN tốt sẽ cố gắng học tập hơn
* Tăng cường luyện đọc nhạc ở trên lớp:
Ở những bước lên lớp cơ bản, trong thời gian cho phép giáo viên có thể tăng cường
kiểm tra, giúp học sinh rèn đọc nhạc. Ví dụ có thể tiến hành bài dạy theo các bước
sau:
Ví dụ: Bài TĐN số 1:
Bước 1: Giáo viên treo bảng phụ bài TĐN cho học sinh quan sát

Bước 2: Cho học sinh nói tên nốt theo thứ tự trong bài TĐN từ đầu đến hết
bài và so sánh cao độ của 2câu nhạc (giống nhau chỉ khác ở ô nhịp cuối)
Câu 1 : Đô -Son –Mi -Đô -Rê –Son -Mi
7



Câu 2 : Đô -Son –Mi -Đô -Rê –Mi -Đô
Bước 3: Tách tiết tấu cho học sinh nhận biết và tập gõ đệm,đọc tiết tấu theo
âm hình tiết tấu
Đen- Đen- Đen- Đen- Đen- Đen - Trắng
Đen- Đen- Đen- Đen- Đen- Đen - Trắng
Bước 4: Giáo viên gợi ý để học sinh so sánh tiết tấu của 2 câu nhạc trong
bài TĐN số 2 (giống nhau hoàn toàn)
Bước 5: Cho học sinh nêu các nốt trong bài TĐN từ thấp đến cao Đ-R-M-S-L
Giáo viên đánh đàn chuỗi âm trên cho học sinh luyện đọc từ thấp đến cao và
ngược lại từ 2-3 lần, hướng dẫn thêm cho học sinh cách đọc TĐN
Bước 6: Cho học sinh tự đọc bài TĐN trên theo sự hiểu biết của mình, tự thể
hiện khả năng của mình trước lớp.
Bước 7: Giáo viên bổ sung sửa chữa thêm cho học sinh đọc được đúng, chia
tổ, nhóm luyện đọc kết hợp gõ đẹm theo nhịp phách.
Với mục đích tiếp tục luyện đọc nhạc với yêu cầu cao hơn, hướng đến
mục đích là đọc hay và đọc đúng bài TĐN nên ở bước này giáo viên tổ chức cho
học sinh tập luyện để thể hiện năng khiếu của mình. Bởi vì tập luyện là yếu tố quan
trọng hàng đầu để đảm bảo cho học sinh thành công khi đọc trước người nghe. Khi
luyện tập giáo viên cần chỉ ra những nốt khó đọc, những “điểm nút” trong bài địi
hỏi học sinh phải hiểu được mới tìm cách thể hiện điều đó trong cách đọc. Trong
bước tập luyện, học sinh phải thảo luận, nhận xét về cách đọc, giải thích vì sao đọc
như thế là chưa hay, đọc như thế là chưa đúng.
Bước 8: Chia nhóm đọc ghép lời ca phối hợp
Bước 9: Thực hiện trò chơi củng cố qua bài TĐN cho 5 em học sinh mỗi
em mang tên một nốt nhạc. Trình bày bài TĐN theo yêu cầu của giáo viên. Việc
tổ chức trò chơi bắt buộc các em phải nhớ vị trí và cao độ của nốt mình mang tên
để đọc nhạc và ghép lời bài TĐN. Nếu em nào đọc sai cao độ, tên nốt thì em đó
xuống để bạn khác lên thay thế và trò chơi kết thúc khi các em đọc nhạc một cách

thành thạo.
Cuối cùng GV nhận xét chung về giờ học, lưu ý học sinh những chỗ cần
luyện đọc thêm và trước khi kết thúc tiết học cho học sinh nghe một bạn đọc hay
nhất lớp đọc lại bài TĐN vừa học. Nếu có băng của nghệ sĩ ( hoặc giáo viên có
năng khiếu) thì càng tốt. Như vậy cách đọc và nội dung của bài TĐN một lần nữa
được khắc sâu trong trí nhớ các em.
Lưu ý: Cũng như phần dạy hát giáo viên không nên dừng lại quá lâu để sửa
chữa cho các em đọc kém, đọc sai để tạo sự tập trung cho cả lớp. Trong bất kỳ tình
huống “xấu” nào giáo viên khơng nên gây tâm lý tự ti vào khả năng ca hát và TĐN
của học sinh. Phải ln hình thành và củng cố lịng tự tin, động viên khuyến khích
kịp thời. Giáo viên phải ln quan tâm sát sao tới học sinh trong khi học bài cần
thường xuyên nhắc nhở tư thế ngồi, khi đọc các âm cao thì lực đẩy hơi to và mạnh,
cịn khi âm vực thấp thì lực đẩy hơi nhỏ và khẽ. Quá trình thực hành nghe hát,
nghe đọc nhạc và được thực hành nhiều lần sẽ giúp các em nâng cao được khả
8


năng ca hát và đọc nhạc của bản thân. Các em phải được thực hành nhiều trong tiết
học dưới sự hướng dẫn của giáo viên, thường xuyên được chơi trò chơi âm nhạc.
Đồng thời qua các câu chuyện kể âm nhạc học sinh còn được nghe các tác phẩm
âm nhạc có giá trị, những tác giả nổi tiếng trong nước và thế giới tạo cho các em có
thói quen thích học âm nhạc và hoạt động âm nhạc.
Xây dựng phong trào “tập xướng âm” ngồi giờ học: Phần này địi hỏi giáo
viên phải đầu tư nhiều cơng sức và có những biện pháp, hình thức tổ chức sinh
động hấp dẫn. Giáo viên nên tổ chức những nhóm giúp đỡ nhau đọc nhạc ở nhà, ở
lớp và thường xuyên tổ chức những đợt thi đọc trong lớp, trong khối thông qua
các tiết ôn tập, qua các buổi sinh hoạt tập thể... và có giải thưởng. Để làm được
điều đó cần có sự phối hợp của tập thể giáo viên trong nhà trường, vì vậy giáo viên
cần tham mưu đề xuất với các giáo viên trong tổ, khối và BGH để xây dựng phong
trào này.

3.3 Tham mưu nhà trường đầu tư, bổ sung cơ sở vật chất và các phương tiện
dạy học Âm nhạc, trang trí và lắp đặt các trang thiết bị phòng dạy nhạc đúng
quy chuẩn.
Từ đầu năm học, khi được phân công nhiệm vụ giảng dạy, tôi đã trực tiếp
kiểm tra cơ sở vật chất phòng học, đề nghị cán bộ phụ trách thư viện cung cấp
danh mục và số lượng các thiết bị, phương tiện dạy học Âm nhạc sẵn có của
trường, từ đó có kế hoạch sắp xếp, đề nghị nhà trường bổ sung các đồ dùng dạy
học cũng như phổ biến các đồ dùng học tập âm nhạc để học sinh tự làm.
Phòng dạy Âm nhạc được tơi cùng các đồng chí dạy bộ mơn kê lại bàn ghế
cho phù hợp, lắp máy tính, máy chiếu và nối mạng vi tính để phục vụ cho việc
giảng dạy và học tập.
Nhiều đồ dùng phục vụ học tập bị thiếu, tôi đẫ hướng dẫn học sinh tự làm bằng
các vật liệu sẵn có.
Ví dụ: Tơi đã hướng dẫn học sinh làm bộ gõ bằng gáo dừa khô.
Vật liệu: Gáo dừa khô, sơn, cọ vẽ, giấy nhám.
Cách làm: Lựa những chiếc gáo dừa khô và dày, dùng dao gọt sạch lớp xơ
dừa bám bên ngoài, cạo sạch phần cùi dừa cịn sót lại bên trong. Dùng giấy nhám
chà cho nhẵn và bóng rồi lấy sơn vẽ lên mặt gáo tùy theo ý thích. Đây khơng chỉ là
bộ nhạc cụ dùng để gõ đệm cho bài hát mà nó cịn được sử dụng làm đạo cụ múa
phụ họa cho các bài dân ca Khơ Me.
Cách sử dụng:
Dùng 2 tay cầm 2 chiếc gáo dừa, đập vào nhau hoặc đập vào gáo dừa của
người bên cạnh theo nhịp hoặc tiết tấu bài hát, bài múa dân ca Khơ Me
Để các em học tốt hơn phần Tập đọc nhạc, tôi hướng dẫn các em làm Bộ nốt
nhạc bằng nam châm.
Vật liệu: Giấy đề can (2-3 tờ với nhiều màu sắc khác nhau), nam châm lá,
băng keo 2 mặt, bút lông, bút màu, keo dán 2 mặt.
Cách làm: Vẽ các kí hiệu âm nhạc lên tấm giấy đề can, dùng kéo cắt chúng
theo nét vẽ. Sau đó, lấy keo 2 mặt dán các hình đã cắt lên tờ nam châm lá. Cắt
9



nam châm lá theo hình đã dán vào giấy đề can để được các nốt nhạc và các kí hiệu
âm nhạc bằng nam châm. Đây là các đồ dùng, dùng vào việc dạy nốt nhạc ở lớp 3
cũng như tập đọc nhạc ở lớp 4&5.
Cách sử dụng: Dùng kí hiệu âm nhạc bằng nam châm gắn lên bảng để thực
hiện các bài giới thiệu khng nhạc, khóa son, hình nốt… VD: Khi dạy tập nhận
biết nốt nhạc trên khuông (âm nhạc ở lớp 3). GV chỉ cần vừa nói tên nốt vừa gắn
hình nốt vào vị trí dịng kẻ nhạc ở trên bảng mà khơng cần mất nhiều thì giờ để vẽ
mẫu. Khi dạy các bài học tập kẻ khuông nhạc và viết khóa son, tập viết nốt nhạc
trên khng, ôn tập nốt nhạc. GV sử dụng các nốt nhạc để tổ chức các trò chơi
củng cố vừa giúp học sinh thuộc bài tại lớp, vừa làm cho khơng khí lớp học sơi
nổi. Ngồi ra, chúng ta cịn có thể sử dụng các nốt nhạc bằng nam châm để ghép
thành các bài tập đọc nhạc rất sinh đông mà không cần đến tranh vẽ của thiết bị,
cũng như khi dạy các tiết ôn tập đọc nhạc ở lớp 4, 5.

10


Bộ nốt nhạc bằng nam châm

11


4. Hiệu quả của sáng kiến
Tôi đã thực hiện kiểm tra học sinh lớp 4A để kiểm chứng kết quả thực hiện sáng
kiến của mình. Bài kiểm tra là bài tập đọc nhạc số 8
Đánh giá kết quả bài tập đọc nhạc số 1- Lớp 4A đầu năm:
Hoàn thành tốt


Hoàn thành

Chưa hoàn thành

Số học sinh
SL

% SL

% SL

%

32
5

15,5

24 74.4

3 10.1

Đánh giá kết quả bài tập đọc nhạc số 8- Lớp 4A cuối năm:
Hoàn thành tốt

Hoàn thành

Chưa hoàn thành

Số học sinh

SL

% SL

10

31

% SL

%

32
22

69

PHẦN III: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ , ĐỀ XUẤT
1. Kết luận
Xuất phát từ thực trạng khả năng nhận thức tiếp thu những kiến thức đặc thù
của bộ môn âm nhạc, tôi đã lựa chọn và đưa vào thực tế những phương pháp giảng
dạy của mình trên cơ sở bám sát chương trình hướng dẫn của Bộ giáo dục - Đào
tạo và tôi đã thu được những kết quả đáng kể. Qua quan sát thực tế nhận thấy các
em yêu thích bộ môn hơn, hào hứng học tập hơn. Đặc biệt là kết quả học tập cũng
như chất lượng của công tác phong trào văn hoá văn nghệ đã nâng lên rõ rệt, các
em mạnh dạn hơn, tự tin hơn trong việc tham gia các hoạt động văn nghệ của
trường cũng như phong trào văn hoá văn nghệ của huyện nhà.
2.Bài học kinh nghiệm
Bên cạnh những kết quả đạt được đó tơi tích luỹ được một số kinh nghiệm sau:
- Phải có lịng u nghề, tận tâm, tận tuỵ với cơng tác giảng dạy, cống hiến hết

mình cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo
- Tự học để nâng cao trình độ chun mơn. Nhất là cần có nhiều thời gian cho
việc rèn luyện cách sử dụng đồ dùng dạy học sao cho nhuần nhuyễn, không bị lúng
túng trước học sinh.
- Luôn luôn học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp.
- Dành nhiều thời gian cho việc chuẩn bị bài dạy.
- Nắm vững kiến thức và truyền thụ kiến thức một cách chính xác.
12


- Tạo khơng khí sơi nổi, gần gũi với học sinh, nhưng khơng nên dẫn đến tình
trạng q dễ và mơn trớn học sinh mà phải nghiêm khắc trong giờ học, tuy nhiên
ngoài giờ học giáo viên nên gần gũi trò chuyện với các em để các em cảm thấy
thân thiện với giáo viên.
- Dạy và sửa sai kịp thời, nhận xét đánh giá nhẹ nhàng.
- Luôn tạo được sự hứng thú cho học sinh.
- Chuẩn bị đồ dùng dạy học cụ thể cho từng bài.
3. Kiến nghị, đề xuất
1. Với giáo viên:
- Thường xuyên bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ. Trong sinh hoạt chuyên
môn cần chú ý bàn đến việc đổi mới phương pháp giảng dạy âm nhạc, trong đó có
các biện pháp dạy Tập đọc nhạc việc dạy TĐN.
- Cần phải đổi mới trong sinh hoạt chuyên mơn sao cho thiết thực, hiệu quả: ngồi
những nội dung cần thiết bồi dưỡng hàng tuần như giải toán, làm các bài tập Tiếng
Việt, các tổ chuyên môn trong nhà trường cần tập trung vào nâng cao chất lượng
bài soạn; trao đổi góp ý, phổ biến kinh nghiệm cách dạy bài TĐN
2. Với gia đình học sinh
Cần quan tâm tới việc học Âm nhạc của con, hỗ trợ tinh thần để các em phát
triển năng khiếu, chuẩn bị các đồ dung học nhạc tự làm để các em có thể thực hành
học Âm nhạc tốt hơn.

Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ của tôi trong dạy học Âm nhạc cho
học sinh. Qua nghiên cứu, áp dụng đề tài Kinh nghiệm dạy Âm nhạc lớp 4- Trường
Tiểu học Quý Lộc, tơi nhận thấy khả năng nhận thức, ham thích học môn âm nhạc
của học sinh đã được nâng lên, giáo viên và cha mẹ học sinh cũng hỗ trợ tốt cho
các em được học tập và giao lưu các hoạt động văn nghệ, các hoạt động sinh hoạt
tập thể. Tuy vậy, do thời gian có hạn, việc nghiên cứu đề tài sẽ còn nhiều hạn chế,
rất mong được sự giúp đỡ và góp ý chân thành từ Hội đồng khoa học các cấp
Tôi xin chân thành cảm ơn!.
XÁC NHẬN CỦA THỦ
TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Quý Lộc, ngày 18 tháng 3 năm 2018.
Tôi xin cam đoan skkn là do tôi viết,
không sao chép nội dung của người
khác.

Vũ Thị Hoa Mai

13


14