Bài 28
TRÀO LƯU CẢC CÁCH DUY TÂN Ở VIỆT NAM
NỬA CUỐI THẾ KỈ XIX
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Giúp học sinh nhận biếtvề phong trào cải cách kinh tế, xã hội Việt Nam cuối thế kỉ XIX
- Những nguyên nhân chủ yếu khiến cho các đề nghị cải cách không thực hiện được.
2. Kĩ năng
Rèn luyện cho HS kĩ năng phân tích, đánh giá, nhận định liên hệ lí luận với thực tiễn.
3. Tư tưởng
- Nhận thức đây là một hiện tượng mới trong lịch sử, thể hiện một khía cạnh của truyền
thống yêu nước. Khâm phục lòng dũng cảm, cương trực thẳng thắn của các nhà Duy Tân
ở Việt Nam.
II. THIẾT BỊ
- Tài liệu về các nhân vật: Nguyễn Trường Tộ, Nguyễn Lộ Trạch.
III. TIẾN TRÌNH DẠY-HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
- Em hãy trình bày nguyên nhân, diễn biến của cuộc khởi nghĩa Yên Thế.
- Phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi ?
3. Bài mới
a. Giới thiệu bài mới
Cuối thế kỉ XIX, thực dân Pháp âm mưu đặt ách thống trị lên đất nước ta. Nhân dân ta
phải đứng lên chống ách xâm lược. Bên cạnh các cuuộc đấu tranh chống Pháp trên chiến
trường. lòng yêu nước của nhân dân ta còn được thể hiện bằng nhiều hành động khác
nhau,trong đó có việc đề xuất các đề nghị cải cách mà chúng ta tìm hiểu trong bài hôm
nay.
b. Nội dung bài mới
HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
KIẾN THỨC CẦN ĐẠT
Hoạt động 1: Cả lớp
I. TÌNH HÌNH VIỆT NAM NỬA CUỐI
* Mức độ kiến thức cần đạt:
THẾ KỈ XIX
HS cần nắm được những nét chính về tình hình, - Chính trị: Nhà nước thực hiện chính sách
chính trị, kinh tế, xã hội Việt Nam giữa thế kỉ nội trị, ngoại giao lạc hậu, bộ máy chính
XIX.
quyền từ trung ương đến địa phương mục
* Tổ chức thực hiện:
ruỗng.
GV: Tình hình nước ta vào những giữa thế kỉ XIX - Kinh tế: nông nghiệp, thủ công nghiệp và
như thế nào ?
thương nghiệp đình truệ, tài chính cạn kiệt.
HS: Trả lời
- Xã hội: Nhân dân đói khổ, mâu thuẩn giai
GV: Trước tình cảnh đó, một bộ phận nhân dân cấp và mâu thuẩn dân tộc gay gắt.
không chịu đựng nổi đã đứng lên khởi nghĩa.
GV: Gọi HS đọc tư liệu chữ in nghiêng.
GV: Trước yêu cầu của lịch sử, nhân dân Việt
Nam lúc bây giờ phải làm gì ?
HS: thay đổi chế độ hoặc cải cách xã hội cho phù
hợp, đưa đất nước thoát khỏi bế tắc.
GV: Như vậy, cải cách là một yêu cầu khách quan
tất yếu vào nửa cuối thế kỉ XIX ở nước ta.
Hoạt động 1: Cá nhân
* Mức độ kiến thức cần đạt:
HS cần nắm được bối cảnh đề xướng cải cách.
* Tổ chức thực hiện:
GV: Vì sao các quan lại, sĩ phu đưa ra những đề
nghị cải cách ?
HS Trả lời
Hoạt động 2: Cả lớp
* Mức độ kiến thức cần đạt:
HS cần nắm được nội dung cải cách Duy Tân.
* Tổ chức thực hiện:
GV: Nội dung những cải cách là gì ?
HS: Trả lời
GV: Em hãy kể tên những sĩ phu tiêu biểu trong
phong trào cải cách cuối thế kỉ XIX và nội dung
chính trong những đề xướng cải cách của họ.
HS: Dựa vào sách SGK trả lời
Hoạt động 1: Cá nhân
* Mức độ kiến thức cần đạt:
HS cần nắm được kết cục của đề nghi cải cách
* Tổ chức thực hiện:
GV: Nguyên nhân nào dẫn đến các cải cách
không thực hiện được ?
HS: Trả lời
GV: Trào lưu Duy Tân cuối thế kỉ XIX có ý nghĩa
gì ?
HS: Trả lời
GV sơ kết bài: Trào lưu này xuất hiện từ lòng
yêu nước, thương dân của một số bộ phận sĩ phu,
văn than và một số quan lại, đình thần. Trong số
các đề nghị cải cách nói trên, nổi bật là hệ thống
các bản điều trần của Nguyễn Trường Tộ.
4. Củng cố
Hệ thống lại kiến thức đã học.
5. Dặn dò
- Học bài cũ.
- Sưu tầm tài liệu về lịch sử địa phương.
II. NHỮNG ĐỀ NGHỊ CẢI CÁCH Ở
VIỆT NAM VÀO NỬA CUỐI THẾ KỈ
XIX
1. Bối cảnh
- Đất nước ngày càng nguy khốn.
- Các sĩ phu đề xướng cải cách để tạo thực
lực cho đất nước chống lại bọn xâm lược.
2. Nội dung cải cách Duy Tân
- Đổi mới về nội trị, ngoại giao, kinh tế, xã
văn hóa,…
III. KẾT CỤC CỦA ĐỀ NGHỊ CẢI
CÁCH
- Triều đình phong kiến nhà Nguyễn bảo
thủ, không chấp nhận các thay đổi cải cách.
- Ý nghĩa:
+ Tấn công vào những tư tưởng bảo thủ của
triều đình.
+ Thể hiện trình độ nhận thức của người
Việt Nam.